ASPI SB 1
DUITSCHLAND WIL ONTWAPENEN, MAAR VERZET
ZICH TEGEN ALLE DEGRADATIE.
EERLIJKE VREDESWIL
rs«d" «ver-
GENEVE WANHOOPT
NOG NIET.
DE OPSTAND IN SIAM.
taa/tcm
MAANDAG 16 OCTOBER 1933
GROOTE VERWARRING EN ONTSTELTENIS
IN HET BUITENLAND.
RECHTSGELIJKHEID DE KERN-
KWESTIE.
De uiterste consequentie van
Versailles.
HITLER OVER DUITSCHLANDS
RECHT OP GELIJKE
BEHANDELING.
De volken b^irSJTog™8 ver-
wachten, dat uit dezen grootsten oorlog der
wereldgeschiedenis de, noodige leering zou ee-
trokken worden. Toen daarom aan het Duitsche
volk de vernieling zljner wapenen werd opge
legd, geloofden ontelbaren, dat daarin alleen
de oplossing te zoeken was.
DRAI3MAvAN\ALKEnBURG'S'
i: -LEEUWARDEN
TRANKRIJKS ZWARE VER
ANTWOORDELIJKHEID.
ONTSTEMMING IN FRANKRIJK.
ONTSTELTENIS TE WASHINGTON
Conferentie op het staatsdepartement
MEENING VAN MINISTER
DE GRAEFF.
DUITSCHE INGENIEURS UIT
RUSLAND GEWEERD.
DE WRIJVING TUSSCHEN DUITSCH
LAND EN TSJECHO-SLOWAKIJE.
COMMUNISTEN VEROORDEELD IN
BULGARIJE.
REBELLEN NADEREN
BANGKOK.
HET DEENSCHE LEGER.
Ook socialist voor verbetering
der militaire macht.
DE DRANKSMOKKEL NAAR FINLAND
EEN AANVAL OP DE N. R. A.
„IMPERIALISTEN ZIJN EEN GEVAAR
VOOR DEN VREDE".
HERDENKING VAN DE ONTDEKKING
VAN AMERIKA.
AMERIKAANSCHE ESKADER-VLUCHT
OM DE WERELD.
MGR. ODORICUS TIMMER O.F.M.
GRAFMONUMENT MGR. NOLENS.
Dr. MAG. TH. VAN OPPENRAAY. J
PATER BERTHET OVERLEDEN.
HENRI RAESKIN T
HITLER OVER DUITSCHLANDS BESLUIT.
Allerwegen heeft Duitschlands besluit om de
ontwapeningsconferentie te verlaten en. in het
nauwste verband daarmede, uit den volken
bond te treden, ontsteltenis en verwarring
gebracht. 5
De vraag, wat Duitschland op dit oogenblik
tot dezen geweldigen stap bewogen heeft, is
door rijkskanselier Hitler in de indrukwek
kende rede, welke hij Zaterdagavond over alle
Duitsche en over vele, vooral Amerikaansche
zenders uitgesproken heeft, met een niet te
miskennen duidelijkheid beantwoord.
Welke persoonlijke krachten de rijksregee-
ring ook mogen gedreven hebben om juist op
dit moment de beslissing te nemen, welke
velen, in het allerongunstige geval, eerst over
enkele weken of maanden verwacht hadden,
zeker is, dat het hoofdmotief is de teleurstel
ling over het feit, dat Duitschland nog steeds
als een overwonnene, als een minderwaardige
wordt behandeld; teleurstelling over de weige
ring om Duitschland in dezelfde rechtspositie
als de andere staten leden van den volken
bond te herstellen.
Dat is ongetwijfeld het noodlot, dat sinds
jaren over Europa heeft gehangen.
Wat te Berlijn besloten is, moest komen, tenzij
de tegenpartij snel besloten had te voorko
men. En daarvan was den laatsten tijd weinig
gebleken. Sinds het nationaal-socialisme in
Duitschland gezegevierd heeft, is de afstand
tusschen Parijs en Berlijn steeds grooter ge
worden, vooral door de breede klove van wan
trouwen, welke tusschen beide ianden ontstaan
was. En toen Engeland het is zeker karakte
ristiek, dat Hitier zich Zaterdagavond veel
feller tegen Engeland dan tegen Frankrijk
richtte, dat hij laatstgenoemd land zelfs de
hand reikte zich geheel aan de zijde van
Parijs schaarde, voelde men in Beriijn, dat
het psychologisch oogenblik der beslissing aan
gebroken was: Duitschland zou zich aan een
nieuw dictaat moeten onderwerpen, of met het
verleden breken en zich los maken van Ge-
nève en Versailles. Want deze twee zijn in de
internationale politiek helaas één geworden.
Duitschland heeft de tegenpartij als tiet
ware uitgedaagd om den strijd met volkomen
gelijke wapens uit te vechten. Het heeft de
rechtsgelijkheid, welke het geweigerd was,
eenvoudig genomen. Op dit nieuwe terrein
kan nu de geschiedenis verder haar loop
nemen.
Dat Duitschland Genève verlaten heeft, be-
teekent geenszins, dat alle onderhandelingen
met Berlijn afgebroken zijn. Men zal zich
echter op een anderen grondslag moeten
plaatsen. Het voldongen feit zal niet meer
ongedaan kunnen gemaakt worden. Wellicht
zal de wereld er later niet om treuren, dat
deze eoup de théatre zich heeft voorgedaan.
BERLIJN, 14 October. (W.B.) De rede welke
rijkskanselier Adolf Hitler hedenavond voor de
radio over de bekende maatregelen der rijksre-
geering heeft gehouden, luidt als volgt:
Toen in November 1918 het Duitsche volk in
vertrouwvol geloof aan de in de veertien pun
ten van president Wilson vastgelegde beloften
de wapenen neerlegde, werd een einde ge
maakt aan een rampzaligen strijd, waarvoor
wel enkele staatslieden, maar zeker niet de
volkeren verantwoordelijk kunnen worden ge
steld. Het Duitsche volk heeft alleen daarom
zoo helfhaftig gestreden, wijl het heilig ervan
overtuigd is, ten onrechte te zijn aangevallen
en daarom met recht ten strijde te trekken.
Van de grootte der offers, die het toenmaals
moest brengen, hadden de andere naties nau
welijks eenigerlei voorstelling. Had in die
maanden de wereld op faire wijze aan den
neergeworstelden tegenstander de hand gege
ven, dan zou veel leed aan de menschheid
bespaard zijn gebleven.
Nog nooit heeft een overwonnene zich zoo
eijverd, aan de genezing der wonden van zijn
v^Ufcn^tanders mee te wer^en> als het Duitsche
aan v!L.d? lanSe jaren der vervulling van de
offprce. ve opgelegde offers. Wanneer deze
knn icnrL ®e,en werkelijke pacificatie der vol-
wezen vfn" dan la® het slechts aan het
Het Dutsche volk heeft zijn wapene vernie
tigd. Vertrouwend op de verdragstrouw zijner
Vroegere oorlogstegenstanders, is het zelf de
verdragen in fanatieke trouw nagekomen. Te
water, te land en in de lucht werd een onme
telijke hoeveelheid oorlogsmateriaal buiten ge
bruik gesteld, vernield en tot puin geslagen.
In plaats van het vroegere millioenenleger
kwam volgens den wensch der dictaacsmogend-
heden een klein beroepsleger met een militair
volstrekt onbelangrijke uitrusting. De politieke
leiding der natie lag in dien tijd echter in
handen van mannen, die in geestelijk opzicht
slechts in de wereld der overwinnaarsstaten
thuishoorden.
Met recht kon het Duitsche volk verwachten,
dat reeds om die reden de overige wereld
haar belofte zou nakomen, gelijk het Duitsche
volk in het zweet van zijn arbeid in duizend-
voudigen nood en in onnoemelijke ontberingen
aan de vervulling zijner eigen verdragsver
plichtingen werkte.
De gevolgen van Versailles.
Geen oorlog kan een blijvende toestand van
de menschheid worden. Geen vrede kan de ver
eeuwiging zijn van den oorlog. Eenmaal moeten
overwinnaars en overwonnenen den weg in de
(Bneenschap van wederzijdsch begrijpen en
▼ertrouwen weervinden.
Anderhalf decennium lang heeft het Duitsche
volk gehoopt en gewacht, dat het einde van
den oorlog eindelijk ook het einde van den
haat en de vijandschap zou worden.
De gevolgen van het vredesverdrag van Ver
sailles konden niet uitbleven. Wanneer bet
recht tenslotte voor het geweld wijkt, zal een
blijvende onzekerheid het normale volkeren-
leven verstoren. Men heeft bij het sluiten van
dit verdrag vergeten, dat de wederopbouw der
wereld niet door den slavenarbeid eener over
weldigde natie gewaarborgd kan worden, maar
dat de overwinning van de oorlogspsychose de
allereerste voorwaarde is.
Het is geen toeval, dat na een zoo lange
ziekte der menschheid zekere gevolgen zich
moesten doen gelden. Een verschrikkelijk ver
val van het economisch leven volgde, een niet
minder dreigende algemeene politieke toestand
bovendien.
Wat had de wereldoorlog echter, in het alge
meen gesproken voor beteekenis, als de gevol
gen niet alleen voor de overwonnenen, maar
ook voor de overwinnaars geen andere waren
dan een eindelooze reeks van economische cata
strofen? De welvaart der volkeren is niet groo
ter en hun politiek geluk en hun menschelijke
tevredenheid zijn werkelijk niet inniger en
dieper geworden. Werkloozenlegers ontwikkel
den zich tot een stand der maatschappij. En,
evenals de economische bouw der natie in zijn
voegen geschokt is, begint ook haar maatschap
pelijk raderwerk langzaam aan af te takelen.
Onder deze uitwerkingen van het vredesver
drag en van de daardoor veroorzaakte alge
meene onzekerheid had Duitschland het meest
te lijden. Het aantal werkloozen steeg tot een
derde van de normaal in het industrieele leven
der natie staande menschen. Dit beteekent
echter, dat in Duitschland, met inbegrip van de
gezinsleden, rond twintig millioen van de vijf
en zestig millioen geen bestaan hebben en een
Onzekere toekomst tegemoet gaan.
Het was slechts een kwestie van tijd, als dit
leger van economisch onterfden tot een heir
van politiek en sociaal van de wereld vervreem
de fanatici worden moest. Een der oudste cul
tuurlanden der tegenwoordige beschaafde
menschheid stond met ruim zes millioen com
munisten aan den rand van den afgrond, het
geen alleen geblaseerd onverstand over het
hoofd kan zien.
Ware eerst de roode opstand als een brand
over Duitschland losgebroken, dan zou men
ook in de westelijke cultuurlanden van Europa
wel hebben leeren inzien, dat het niet onver
schillig is, of aan den Rijn en aan de Noordzee
de voorposten van een Duitsch-revolutionnair
en expansief Aziatisch wereldrijk gereed staan,
of dat vreedzame Duitsche boeren en arbeiders
in oprechte verbondenheid met de overige
volken van onüe Europeesche cultuur door re
delijken arbeid hun brood willen verdienen.
Doordat de nationaal-socialistische beweging
Duitschland voor deze dreigende catastrofe
heeft behoed, heeft zij niet alleen het Duitsche
volk gered, maar verwierf zij zich ook een
historische verdienste jegens het overige
Europa.
Deze nationaal-socialistische revolutie streef
de slechts één doel na:
Herstel van de orde in ons eigen volk, werk
en broodverschaffing, voor onze hongerende
massa's, en herstel van de begrippen van eer,
trouw en zedelijkheid, welke den anderen vol
ken geen schade kan toebrengen. Alles wat zich
in ons volk heeft opgestapeld aan oneerlijkheid,
bedrog en corruptie sinds het rampzalige ver
drag van Versailles, werd door ons bestreden
Sinds acht maanden voeren wij een heldhafti-
gen strijd tegen de communistische bedreiging
van ons volk. Aan het bederf van onze cultuur,
de verwording van onze kunst en de vergif
tiging van onze openbare moraal, de verlooche
ning van God, de beschimping van den gods
dienst hebben wij een einde gemaakt.
De laster tegen Duitschland.
Hitier behandelde daarna den laster tegen
Duitschland. Tienduizenden Amerikanen, En-
gelschen en Franschen zijn in deze maand in
Duitschland geweest en konden met eigen
oogen vaststellen, dat er in geen land ter we
reld meer rust en meer orde heerscht, dan in
het tegenwoordige Duitschland, dat in geen
land persoon en eigendom meer wordt geres
pecteerd en dat misschien in geen land ter
wereld scherper wordt opgetreden tegen mis
dadige elementen.
Wat zou de wereld echter over Duitschland
zeggen, wanneer wij haar ten gunste van een
individu, dat het Britsche parlement in brand
had pogen te steken, een onderzoekingscommis
sie lieten optreden, waarvan de eenige betee
kenis slechts zou kunnen zijn, de Britsche justi
tie en haar rechters beneden een schooier te
stellen?
Als Duitscher en nationaal-Socialist zou ik er
geen belang bij hebben, in Duitschland voor een
buitenlander op te komen, die in Engeland den
staat en de wetten poogt te ondermijnen of
zelfs de steenen representatie der Engelsche
grondwet met vuur aantast. En zelfs wanneer
dit individu dan welke schande ons God
besparen moge een Duitscher zou zijn, dan
zouden wij het niet in bescherming nemen,
maar slechts ten diepste betreuren, dat zulk
een ongeluk ons moest treffen, en slechts den
wensch koesteren, dat de Britsche justitie de
menschheid onbarmhartig van zulk een scha
delijk individu zou verlossen.
Wij hebben echter omgekeerd eergevoel ge
noeg, dat wij onbewogen zijn over het schouw
spel, dat door obscure elementen in scène ge
zet, tot beschaming en te schande stelling van
het Duitsche gerechtshof moet' dienen.
Antwoord op Daladier's rede
Daarna besprak Hitier de rede van Daladier,
waarvoor naar hij zeide millioenen Duitschers
hem innerlijk dankbaar zijn. Duitschland heeft
geen anderen wensch, dan dat de wedloop der
Europeesche volken zich op ander gebied dan
L.der bewapening doe gelden.
Wij nemen met hoopvolle bewogenheid ken
nis van de verzekering, dat de Fransche regee-
ring onder haar tegenwoordigen chef niet van
plan is het Duitsche volk te krenken of te
vernederen.
Ik spreek namens het gansche Duitsche volk
wanneer ik verzeker, dat wij allen door den
oprechten wensch bezield zijn, een vijandschap
uit te delgen, die door haar offers in geen ver
houding staat tot een mogelijk gewin.
Het Duitsche volk is ervan overtuigd, dat zijn
wapeneer in duizend veldslagen zuiver en smet
teloos gebleven is, evenals wij ook in de
Fransche soldaten slechts onze oude maar roem
rijke tegenstanders zien.
Als nationaal-socialist wijs ik het, met al
mijn aanhangers af, overeenkomstig onze na
tionale beginselen, menschen van eeu vreemd
volk, die ons toch niet zullen liefhebben, met
het bloed en het leven van diegenen te winnen,
die ons lief en dierbaar zijn.
Het zou een geweldige gebeurtenis zijn, wan
neer de beide volken voor altijd het geweld uit
hun gemeenschappelijk leven zouden kunnen
verbannen. Het Duitsche volk is daartoe bereid.
Terwijl ik vrijmoedig de rechten laat gelden,
die wij krachtens de verdragen zelf bezitten,
wil ik echter even vrijmoedig verklaren, dat
daarboven uit geen territoriale conflicten voor
Duitschland meer bestaan.
Na den terugkeer van het Saargebied bij het
Rijk zou nog slechts een waanzinnige aan de
mogelijkheid van een oorlog tusschen beide
staten kunnen denken.
Wanneer de Fransche minister-president ons
vraagt, waarom de Duitsche jeugd in rij en ge
lid marcheert, dan zeg ik, dat het niet is om
tegen Frankrijk te demonstreeren, maar om die
politieke wilsvorming te ontwikkelen, die ter
neerwerping va|i het communisme noodig was
en tot het neerhouden van het communisme
noodzakelijk zal zijn. Er is in Duitschland
slechts één wapendragende macht en dat is
het leger.
Wanneer echter de Fransche minister-presi
dent Daladier de vraag stelt, waarom Duitsch
land wapens eischt, die toch naderhand weer
vernietigd moeten worden, dan is hier een ver
gissing in het spel.
Het Duitsche volk en de Duitsche regeering
hebben in het geheel geen wapens, maar slechts
gelijkberechtiging geëischt.
Wanneer de wereld besluit, dat alle wapens
tot het laatste machinegeweer toe vernietigd
worden, dan zijn wij bereid, onmiddellijk tot
zulk een conventie toe te treden.
Wanneer de wereld besluit bepaalde wapens
te vernietigen, zijn wij bij voorbaat bereid ze
te vernietigen.
Wanneer de wereld echter bepaalde wapens
aan elk volk toekent, dan zijn wij niet bereid,
ons principieel als minderberechtigd volk ons
daarvan te laten uitsluiten.
Gelijk recht
Duitschland
ook
voor
De vroegere Duitsche regeering is in vol
vertrouwen tot den volkenbond toegetreden
in de hoop, in den bond een forum te vinden
voor een rechtvaardig afwegen van de be
langen der volken en voor een oprechte ver
zoening, in het bijzonder tusschen de vroegere
tegenstanders. Dit veronderstelt echter de
definitieve erkenning van gelijke rechten voor
het Duitsche volk. Onder dezelfde voorwaar
den hebben wij ook aan de ontwapeningscon
ferentie deelgenomen.
Een degradatie tot lid zonder gelijke rech
ten van een dergelijk instituut of een derge
lijke conferentie is voor een eerlievende natie
van 65 millioen menschen en voor een niet
minder eerlievende regeering een niet te ver
dragen verdeemoediging.
Veiligheid is voor Duitschland geen minder
recht dan de veiligheid voor andere naties. Zoo
de Engelsche minister Baldwin het als natuur
lijk voorstelt, dat Engeland onder ontwape
ning slechts de ontwapening van de sterker
bewapende naties tot het niveau der Engel
sche bewapening of tot een zeker gemeen
schappelijk niveau kan verstaan, dan is het
unfair Duitschland met verwijten te overladen,
dat het per saldo als lid met gelijke rechten
op de conferentie dezelfde opvatting ook voor
zich zelf verdedigt.
In dezen eisch van Duitschland kan echter
in het geheel geen bedreiging voor de overige
mogendheden liggen, want de verdedigings
werken van de andere volken zijn berekend
op de zwaarste aanvalswapenen, terwijl
Duitschland geen aanvalswapenen eischt, doch
slechts die verdedigingswapenen, die ook in
de toekomst niet verboden, doch aan alle na
ties toegestaan zijn.
Doch ook hier is Duitschland bij voorbaat
bereid, zich met een in cijfers uitgedrukt mi
nimum tevreden te stellen, dat in geen ver
houding staat tot de reusachtige bewapening
met aanval- en verdedigingswapenen van onze
vroegere tegenstanders.
De bewuste degradatie van ons volk, welke
daarin gelegen is, dat aan ieder volk ter we
reld een natuurlijk recht wordt toegestaan,
doch slechts aan Duitschland alleen wordt
onthouden, gevoelen wij als een vereeuwiging
van de discriminatie, welke voor ons onver
draaglijk is.
Ik heb reeds in mijn rede van Mei verklaard,
dat wij onder zulke voorwaarden tot onze
spijt ook niet in staat zullen zijn om tot den
volkenbond te behooren of aan internationale
conferenties deel te nemen. Het is voor ons
als vertegenwoordigers van een eerlijk volk
en voor ons eerlijke eigen „ik" onmogelijk
deel uit te maken van instellingen onder voor
waarden, die slechts voor oneerlijken te ver
dragen zijn.
Voor ons part kunnen er lieden zijn, die
onder een dergelijke belasting zouden meenen
deel te kunnen nemen aan internationale con
venties. De vraag is hier niet van belang, of
dergelijke personen zelf wel de beste perso
nen van ons volk zijn, doch het is zeker, dat
achter hen niet het beste deel van ons volk
zou staan.
Het kan voor de wereld niet onverschillig
zijn of er onderhandeld wordt met mannen
van eer of mannen van twijfelachtig gehalte,
of er met mannen van eer of met anderen
verdragen gesloten worden, want de geest van
dergelijke conferenties kan slechts de geest
van oprechte verzoening zijn, anders is het
succes van al deze pogingen bij voorbaat tot
mislukking gedoemd.
Nu wij uit de verklaringen van de officieele
vertegenwoordigers van verschillende mogend
heden hebben gezien, dat van hun kant op
het oogenblik niet gedacht wordt aan wer
kelijk gelijke rechten voor Duitschland, is het
voor het tegenwoordige Duitschland op het
oogenblik ook niet mogelijk, zich verder in
een zoo onwaardige positie aan andere vol
ken op te dringen. Bedreigingen met geweld
kunnen, zoo zij werkelijkheid worden, slechts
inbreuken op het recht zijn.
De Duitsche regeering is diep vervuld van
de overtuiging, dat haar beroep op de heele
Duitsche natie de wereld zal bewijzen, dat de
liefde tot den vrede van de regeering, even
als haar opvatting van eer volkomen in over
eenstemming zijn met den wensch naar vrede
en het eerberoep van het geheele volk.
Moge de wereld aan dit besef de overtuiging
ontleenen, dat 't Duitsche volk zich in dezen
strijd om gelijke rechten en gelijke eer zonder
onderscheid indentitiek verklaart met zijn
regeering.
De rijkskanselier eindigde zijn rede met te
verklaren, dat het Duitsche volk geen anderen
wensch heeft dan om met andere volken
samen te werken om een einde te maken aan
het tijdperk van vijandschap en haat, dat
achter ons ligt.
Reel. 654DGVS 11
GENEVE, 14 October. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). Geheel onverwacht werd ook
hier vanmiddag bekend, dat de Duitsche re
geering zich uit den volkenbond en uit de
ontwapeningsconferentie terugtrekt. De zitting
van het bureau der ontwapeningsconferentie
had nog niet veel opgeleverd wat een aan
leiding was om een dergelijk besluit te ver
moeden. Dat dit besluit door hen, die de hoop
op een internationale toenadering nog niet
hebben opgegeven, diep betreurd wordt, be
hoef ik wel niet uitvoerig uiteen te zetten.
Het Duitsche besluit wekt het gevaar van
allerlei nieuwe verwikkelingen van den meest
verontrustenden aard, doch anderzijds zullen
degenen, die nog steeds niet aan de mogelijk
heid van een betere toekomst willen ver
twijfelen, toch verstandig doen den toestand
niet reeds als al te tragisch en geheel hopeloos
te beschouwen. In de eerste plaats blijft nog
steeds de mogelijkheid open, dat de ontwape
ningsconferentie thans datgene doen zal,
waarop reeds zoo menigmaal een jaar geleden
was aangedrongen, toen Duitschland zich ook,
zij het dan ook in een zachteren vorm, uit de
conferentie had teruggetrokken, n.l. het op
stellen van een ontwapeningsconventie, die
zoo stellig van den eerlijken wil tot bewape
ningsvermindering der andere mogendheden
en van een rekening houden met rechtvaar
dige Duitsche wenschen getuigenis aflegt, dat
Duitschland wederom bereid zal zijn naar
Genève terug te keeren, zooals de Duitsche
regeering in haar besluit tot uittreding niet
geheel van de hand heeft gewezen.
En in de tweede plaats bestaat nog de mo
gelijkheid, dat het viermogendhedenpact thans
zal beginnen te werken, zooals voor het geval
van een mislukking der Geneefsche ontwape
ningsbesprekingen uitdrukkelijk voorzien is.
Ongetwijfeld zal Mussolini trachten den gang
van zaken in deze richting te leiden, doch het
is waarschijnlijk, dat hij daarbij op den tegen
stand van Frankrijk zal stuiten. Alle hoop op
het totstandkomen van een ontwapeningscon
ventie, wat dan wel vanzelf ook het blijven
van Duitschland in den volkenbond met zich
zou brengen, behoeft men echter nog steeds
niet op te geven, ook al zijn de vooruitzich
ten vandaag somberder dan ooit tevoren.
PARIJS, 14 October. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). Te Parijs is men van meening,
dat het besluit van Duitschland tot uittreding
uit den volkenbond en uit de ontwapenings
conferentie een klaren toestand schept, waar
door de geheele wereld zal begrijpen wat men
aan Duitschland heeft. Intusschen wordt de
ernst van de situatie niet onderschat.
Men is verontwaardigd over het feit, dat
plotseling de bodem wordt ingeslagen aan de
toch al zwakke verwachtingen, die nog op
Genève waren gesteld. De gansche wereld zal
inzien, dat Frankrijk niet ten onrechte op zijn
hoede is geweest, zeggen de opgewonden
commentaren.
WASHINGTON, 14 October. (R.O.) Het be
sluit van Duitschland heeft In diplomatieke
kringen alhier als een bom gewerkt. In allerijl
werd een vergadering bijeengeroepen van hooge
ambtenaren van het staatsdepartement.
Na afloop van de beraadslagingen over den
toestand zal Huil aan Roosevelt rapport uit
brengen. Op het Witte Huis werd geenerlei
commentaar op de berichten uit Duitschland
verstrekt.
In officieele kringen vraagt men zich af,
waarheen het thans gaat en beschouwt men
het besluit van Duitschland als een ernstigen
slag, toegebracht aan den wereldvrede.
Naar aanleiding van de berichten omtrent
het uittreden van Duitschland uit den volken
bond, heeft een redacteur van het Ned. Corr.
Bureau in een onderhoud met den minister
van buitenlandsche zaken, Jhr. de Graeff, die
dezer dagen uit Genève teruggekeerd is, de
vraag gesteld, of de kwestie van de Joodsche
vluchtelingen, waartoe door Nederland het
initiatief genomen is, er toe kan hebben bij
gedragen, dat Duitschland zich in Genève
geïsoleerd ging voelen.
De minister antwoordde hierop, dat zulks
naar zijn meening volkomen uitgesloten is.
De houding van Duitschland inzake de Jood
sche vluchtelingen is zeer begrijpend en zeer
correct geweest en ook de verhouding met de
Duitsche delegatie heeft niets te wenschen
overgelaten. Voor zoover er gevoeligheden
aan Duitsche zijde kunnen bestaan, zou dit
alleen het geval kunnen zijn naar aanleiding
van de behandeling in de minderhedencom-
missie, maar hier heeft Nederland niet aan
deel genomen.
In het algemeen zijn oordeel gevende over
deze gebeurtenissen, aarzelde de minister niet
deze ontwikkeling uiterst bedenkelijk te noe
men voor den volkenbond en zijn arbeid.
BERLIJN, 14 October. (R. O.) Alle Duitsche
ingenieurs, werkzaam bij de Russische regee
ring, moeten, op last der sovjet-regeering, ter
stond het land verlaten.
Zij zullen worden vervangen door Fransche
ingenieurs.
BERLIJN, 14 October.. (H. N.) Het bericht,
dat het in Tsjecho Slowakije verschijnende or
gaan der Duitsche sociaal-democratische partij
voortaan op de Tsjechische staatsdrukkerij ge
drukt zal worden, heeft in Berlijnsche kringen
veel ontstemming veroorzaakt.
Men wijst er op, dat een dergelijk nauw ver
band tusschen de Duitsche sociaal-democrati
sche partij en een offficieele instelling niet in
staat is, vriendschappelijke betrekking met
Tsjecho Slowakije te bevorderen.
SOFIA, 14 October. (R. O.) Drie soldaten die
zich hadden schuldig gemaakt aan het vormen
van communistische cellen in het leger, zijn
door den krijgsraad te Sevlievo ter dood ver
oordeeld.
Elk hunner, of zijn nabestaanden, moet bo
vendien een boete betalen van meer dan
8.000 gulden.
In deze affaire waren in totaal 22 personen
gearresteerd. Acht werden vrijgesproken en elf
veroordeeld tot gevangenisstraffen.
BANGKOK, 13 October. (R.O.) De regee-
ringstroepen hebben het vuur geopend op de
rebellen uit de provincie, die naar Bangkok
oprukken.
Het is te vreezen, dat de strijd zich tot bin
nen de stad zal uitbreiden. Tal van zakenhui-
zen en winkels zijn gesloten. De banken en
legatiegebouwen worden bewaakt en aan de
bewoners der voorsteden is verzocht hun hui
zen te ontruimen.
Bij kleine botsingen zijn verscheidene per
sonen gekwetst.
KOPENHAGEN, 14 October (R.O.) De opper
bevelhebber van het Deensche leger heeft
nieuwe voorstellen ingediend voor de ontwik
keling en verbetering van het Deensche leger
teneinde dit tot een doelmatige up-to-date een
heid te maken, waardoor tevens de werkeloos
heid in Denemarken zou verdwijnen.
Het socialistische parlementslid Hans Nielsen,
tot dusver bekend om zijn pacifistische streven,
heeft zeer onverwacht deze voorstellen goed
gekeurd.
Nielsen, die de militaire deskundige van de
socialistische fractie was en steeds algemeene
ontwapening heeft geëischt, heeft thans in een
interview verklaard, dat hij de voorstellen tot
verbetering van het leger zeer belangrijk acht.
Nielsen verklaarde zich voorts voorstander van
een verbond met de Scandinavische landen en
alle andere democratische landen, teneinde
weerstand te kunnen bieden aan de communis
tische en fascistische bedreiging.
Een overeenkomst met Engeland,
LONDEN, 13 October. (V. D.) Vanmiddag
is op het Foreign Office de „Likeursmokkel-
conventie" tusschen Engeland en Finland on
derteekend. Deze komt in algemeene lijnen
overeen met de conventie, welke in 1924 met
de Vereenigde Staten is gesloten. De invoer
van alcoholische dranken in Finland staat de
laatste 7 8 jaren onder staatscontrole en is
een monopolie. De sluikhandel is evenwel van
groote beteekenis. Finland teekende in 1925
reeds overeenkomsten met de Baltische staten.
De volkenbondsraad heeft den staten bevolen,
Finland in zijn moeilijkheden ter zijde te staan.
Krachtens de nieuwe conventie hebben Finsche
regeeringsvaartuigen het recht schepen, welke
onder Britsche vlag varen aan te houden en
zoo mogelijk op te brengen, indien de verden
king bestaat dat aan boord drank is geborgen,
welke Finland zou kunnen worden binnenge
smokkeld.
NEW YORK, 13 October. (V. D.) 3500 geor
ganiseerde confectiearbeiders en schoenma
kers hebben hedenavond getracht, het hoofd
kwartier van de leiding der N.R.A. in hotel
Pennsylvanië te bestormen.
Tevoren hadden zij geprotesteerd tegen de
loontarieven, die door de N.R.A.-leiding wa
ren vastgesteld. 300 bereden agenten van poli
tie dreven de menigte met den gummistok uit
een. 53 demonstranten, waaronder 8 vrouwen
werden gearresteerd.
Een radio-rede van Roosevelt.
WASHINGTON, 14 October. (R.O.) In een
voor de radio gehouden redevoering heeft pre
sident Roosevelt verklaard, dat de Vereenigde
Staten met overweldigende meerderheid tegen
het deelnemen aan den wereldoorlog waren.
Zij streefden er ook niet naar, Canada, Mexico,
Cuba of een deel dezer landen te annexeeren.
Een gevaar voor den wereldvrede, aldus
Roosevelt, zijn slechts die lieden, die imperia
listische verlangens hebben.
Slechts door zonder ophouden te wijzen op
de idealen van den vrede kan men hen, die
nog imperialistische doeleinden nastreven, be
wegen zich bij de meerderheid, die den vrede
wenscht, aan te sluiten.
BUENOS AIRES, 14 October. (R.O.) In te
genwoordigheid van den Spaanschen ambassa
deur en eenige andere leden van het diploma
tieke corps en hoogwaardigheidsbekleeders is
gisteren in de universiteit van La Plata de her
denking van de ontdekking van Amerika ge
vierd.
De Spaansche gezant en de aartsbisschop van
Buenos Aires hebben later een prachtig nieuw
Spaansch hospitaal geopend.
NEW YORK, 14 October. (V.D.) Zes Ameri
kaansche marine-vliegtuigen, die op 9 October
j.l. een afstandvlucht van Panama naar San
Diego maakten, zullen in de eerste week van
December uit San Diego een vlucht naar Hono-
loeloe ondernemen.
Het luchtschip „Macon", dat op het oogenblik
onderweg is naar zijn nieuwe standplaats na
bij San Francisco, zal voor de verbinding zor
gen.
Van het resultaat van de vlucht naar Hono-
loeloe zal het afhangen, of het Amerikaansche
eskader verder zal vliegen en er een vlucht om
de wereld van zal maken.
Vier en dertig marine-vliegers, die aan de
afstandsvlucht zullen deelnemen, zijn reeds
met de voorbereidingen bezig.
MOORD BIJ FRANSCHE SCHIET
OEFENINGEN.
PARIJS, 14 October. (V. D.) Bij een schiet
oefening in de nabijheid van Metz werd een
Fransche onderofficier van het 23ste regiment
Algerijnsche fusiliers door een Algerijnsch on
derofficier doodgeschoten.
Volgens den schuldige zou er een ongeluk
zijn gebeurd, doch aangezien het bekend was,
dat er tusschen den dader en het slachtoffer
een conflict bestond, vermoedt men, dat de
dader zijn collega opzettelijk uit wraak heeft
neergeschoten. De dader werd gearresteerd.
on noodig pijn lijden T
Dat was het onaange
name lot onzer voor
ouders. Aspirin is vol
komen onschadelijk
voor het organisme
en doet de pijnen in
weinige minuten ver
dwijnen.
een ia op de we re I d
Uitsluitend verkrijgbaar in Ce oranje-bandbuisjes ven
20 taoL 70 ets. en oranjezakjes van 2 tabi. i 10 ets.
Reel. 658DGVS 28
Vijftig jaar missionaris.
In Maart vierde Mgr. Od. Timmer O.F.M. zijn
gouden priesterfeest. Bij die gelegenheid maak
ten wij reeds melding, dat 10 October 1933 het
50 jaar geleden is, dat Mgr. ons land verliet,
om als missionaris apostolicus te gaan werken
aan het bekeeringswerk der ongeloovigen in
China.
Na vier jaar in de Provincie Houpe (Vica
riaat I-Tchang) rector te zijn geweest van het
seminarie in King-chow, vertrok P. Od. Timmer
naar de provincie Shansi, om in het Zuidelijk
gedeelte dier provincie het Vicariaat Luanfu te
helpen oprichten.
Na achtereenvolgens pastoor in Kiangchow,
deken in Hongtong en rector van het seminarie
in Kang-tcheng geweest te zijn, werd P. Od.
Timmer na den Bokseropstand in 1900 belast
met het bestuur van het Vicariaat en aange
steld tot Vicarius Apostolicus.
Man van opgeruimd karakter, vol energie en
tact heeft hij het Vicariaat tot grooten bloei
weten te brengen.
In 1927 nam Mgr. ontslag en geniet nu een
welverdiende rust in de door hemzelf gebouwde
residentie te Luanfu.
Met trots mag Mgr. daar terugzien op zijn
50-jarig Missionarisleven en hoewel reeds hoog
bejaard wenschen de Nederlandsche missie
vrienden Monseigneur toe een oprecht „Ad
muitos Annos".
Naar de ,N- Venl. Crt." meldt, zal heden
avond op het stadhuis te Venlo een vergadering
plaats hebben van geestelijke en wereldlijke
autoriteiten alsmede bestuurderen van verschil-
ende organisaties om te komen tot samenstel
ling van een werkcomité, dat de stichting zal
verwezenlijken van een grafmonument voor
Mgr. Nolens.
Zooals men weet, is het de bedoeling een
kapel te bouwen waar ook de H. Mis kan
worden opgedragen, terwijl het in het voor
nemen ligt het stoffelijk overschot van pries
ters rond dit bedehuis ter aarde te bestel
len.
NED- REISVEREENIGING VOOR
KATHOLIEKEN.
Bovengenoemde vereeniging organiseert in
de maand December 4 reizen naar de Eeuwige
stad, n.l. ter bijwoning der Heiligverklaring
van Bernadette Soubirous, alsook ter viering
van de Kerstplechtigheden in Rome.
PELGRIMSTOCHT PER FIETS NAAR
ROME
De Nederlandsche werklooze jongelui, die
per fiets onder leiding van rector Boonekamp
een pelgrimstocht naar Rome hebben onder
nomen, zijn aldaar in goeden welstand aange
komen.
DE H. FAMILIE NAAR ROME-
De bedevaart der H. Familie naar Rome is
in goeden welstand in het vaderland terug
gekeerd.
FRED J. ROESKE.
De bekende toonkunstenaar Fred. J. Roeske,
directeur der Koninklijke Mannenzangvereeni-
ging Apollo, wordt Vrijdag 27 October a.s. 65
MGR. BRODERICK t.
Reuter seint ons heden uit Genua:
De bisschop van West Nigeria, Thomas Bro-
derick, is hier, na een operatie overleden. Hij
was ziek geworden op de reis van Lourdes
naar Rome.
Enkele dagen geleden meldden wij, dat de
Zeereerw. heer dr. mag. Th. van Oppenraay,
pastoor te Zevenaar het St. Antoniusziekenhuis
te Utrecht, waar hij geruimen tijd was ver
pleegd, in de afgeloopen week hoopte te ver
laten, om dan bij familie volkomen herstel af
te wachten. Dit heeft niet meer mogen zijn.
Denzelfden dag nog, dat hij uit het ziekenhuis
was heengegaan is hij, ten huize van zijn fa
milie te Bemmel overleden.
Pastoor van Oppenraay, die o.m. heeft zitting
gehad in het bestuur van „Petrus Canisius" en
in de redactie van het „Schild" heeft op theolo-
gisch gebied verschillende publicaties het licht
doen zien.
Onze Parijsche correspondent schreef ons
Vrijdag:
De zeereerw. pater César Abdré Berthet, ree-
tor van Santa Chiara, het Fransch seminarie
te Rome, is in den afgeloopen nacht te Parijs,
na een zware operatie, bezweken in den ouder
dom van 57 jaren.
Pater Berthet was een zeer bekende figuur
van de Congregatie van den H. Geest, die veel
voor de missiën heeft gedaan en ook zeer veel
voor de katholieke pers. Zijn overlijden werd
bekend in de sluitingszitting van het congres
van de „Bonne Presse" te Parijs en wekte daar
veel ontroering. Ook als theoloog had pater
Berthet naam.
PASTOOR W. L. HOFSTEE f.
In 't R. K. ziekenhuis te Enschede is Zater
dagmorgen te 4 uur na voorzien te zijn van de
H.H. Sacramenten der Stervenden overleden de
zeereerw. heer W. L. Hofstee pastoor te Vasse.
Zaterdagmorgen is in den leeftijd van 88 jaren
vrij onverwacht overleden de heer Henri
Raeskin, een in charitas- en onderwijskringen
bekende figuur in de hoofdstad.
HET C. A. O. IN HET BAGGERBEDRIJF.
Naar „De Transportarbeider" mededeelt li
door de werkgevers het collectief contract voor
het baggerbedrijf, dat per 31 December a.*.
afloopt opgezegd.
Nadere mededeelingen omtrent de bedoeling
van deze opzegging worden in dit schrijven
niet gegeven.
