I
SS» g"°sUkms k""e"
REZUINIG1NGSONTWERPEN
IN DE TWEEDE KAMER.
I
DONDERDAG 19 OCTOBER 1933
A* if X BtPÉöi
ïc
Z. H. PAUS PIUS X Z.G.
HET PROCES VOOR ZIJN
ZALIGVERKLARING.
INTERN. UNIE VAN R. K.
VROUWENBONDEN.
DE „INTERNATIONALE" VERBODEN.
Bij uitzendingen door de V.A.R.A.
DE STUCADOORSSTAKING
Aantal stakers loopt langzaam
terug.
Ruiten ingegooid bij werkwilligen.
WÈÈÊêmmmm
DB
DE VERZEKERINGSRAAD
VERDWIJNT.
ZWOLLE-BLOKZIJL KRIJGT
EEN AUTO DIEN ST.
Vergadering van Woensdag
VERHINDERING UITZENDING
CAPITULANTEN.
Verzoek der I. K. P.
BEDRIJFSRADENWET.
In werkingtreding 20 October.
VERBOD VAN SMEERVET EN
SMEERKAAS.
WERKLOOSHEID EN HET INTERN.
RUILVERKEER.
Praeadviezen voor de Nat. vereeniging
tegen de werkloosheid.
De voorbereidingen voor het proces der
zaligverklaring van Pius X zijn nu zoover
gevorderd, dat het apostolisch proces van het
onderzoek weldra een aanvang zal kunnen
nemen. Het voorloopig onderzoek omtrent het
leven van een dienaar Gods, die in zooveel
steden is woonachtig geweest, en tot zijn dood
toe een geweldige activiteit heeft ontplooid,
is uit den aard der zaak zeer omvangrijk. Maar
thans is dit werk bijna voltooid.
proces, waarbij weid onderzocht of
Pius X algemeen als een heilige wordt be
schouwd, is reeds afgeloopen. Het onderzoek
ingesteld naar zijn leven te Treviso, Mantua,
Venetië en Rome is eveneens beëindigd.
Alle documenten die hierop betrekking heb
ben zijn reeds opgezonden naar de H. Con
gregatie der Riten.
In de volgende stadia van het proces moet
nu bewezen worden, vooreerst, dat de over
leden Paus tot nu toe niet in het openbaar is
vereerd en vervolgens, dat in zijn publicaties
niets voorkomt, wat in strijd is met de leer
der H. Kerk.
In het eerste gedeelte van dit proces zal
uitspraak worden gedaan door een kerkelijke
rechtbank onder voorzitterschap van Kardinaal
Pacelli, den aartspriester en ordinarius van de
Vaticaansche basiliek. Deze rechtbank heeft
reeds een zitting gehouden, waarbij dr. Fr.
Pierami, de postulator van het proces is ge
hoord. Onmiddellijk na afloop van de zomer-
vacanties zullen de zittingen opnieuw een aan
vang nemen.
Hierbij zal ook een onderzoek worden in
gesteld te Riese, de geboorteplaats van Pius X
en in het Vaticaan, waar hij zijn laatste
levensjaren heeft doorgebracht.
Voor het onderzoek van de geschriften van
den Paus zal een afzonderlijke rechtbank
worden ingesteld.
HULDE-COMITé CISTERCIëNSER-ABDIJ
„UELINGSHEIDE", TEGELEN
Naar wij vernemen is er een .landelijk co
mité gevormd, dat zich ten doel stelt de mon
niken van het Trappistenklooster „Uelings-
heide" te Tegelen te huldigen, uit erkentelijk
heid voor het vele goede, door deze contem
platieve orde voor ons Katholiek Nederland
verricht.
Deze huldiging zal op 8 December a.s. wan
neer de pas-gekozen abt. Dom. Aloysius van de
Laar, de abtswijding zal ontvangen, plaats heb
ben, bij welke gelegenheid het comité een stof
felijk huldeblijk zal aanbieden.
Het voorloopige werkcomité is samengesteld
uit de heeren: prof. dr. F. Féron, hoogleeraar
aan het Seminarie Roermond, voorzitter; mr.
Wobbe, dir. Ned. Mijnwerkersfonds Heerlen,
vice-voorzitter, B. Teeuwen, industrieel, Tege
len, secretaris, H. Verheggen, notaris Blerick,
2e secretaris en mr. Jos Notermans advocaat
procureur Venlo, penningmeester.
NAAR DE MISSIE.
Gisteren vertrok naar Rome de weleerw. pater
Bern. van de Walle, Marist, om zich aldaar in te
schepen voor de missie der Zuid-é3alomon-eilan-
den in de Stille Zuidzee.
Op 20, 21 en 22 October komt het bestuur
van bovenstaande Unie te Nijmegen bijeen,
ter voorbereiding van het vierjaarlijksch in
ternationaal congres, dat met Paschen 1934 te
Rome zal worden gehouden.
Zooals men weet bestaat het dagelijksch
bestuur der Unie uit Nederlandschen: mevr.
F. SteenbergheEngeringh, voorzitster, mej.
M. Romme-secretaresse-penningmeesteresse en
mgr. prof. dr. J. Hoogveld, adviseur.
De vergaderingen hebben plaats in het ge
bouw der aula van de R. K. Universiteit. Mgr.
Hoogveld zal voor de bestuursleden dagelijks
een H. Mis lezen in de kapel van Stella Maris;
de eerste H. Mis zal worden opgedragen voor
wijlen Z. E. Kardinaal Cerretti, den onlangs
overleden Kardinaal-Protector der Unie.
VOORZITTER TWEEDE KAMERFRACTIE
VAN DEN VRIJHEIDSBOND.
In plaats van mr. H. J. Knottenbelt, die het
lidmaatschap van de Eerste Kamer heeft aan
vaard, is, naar wij vernemen, in de gisteren
gehouden vergadering van de Tweede Kamer
fractie van de Liberale Staatspartij „De Vrij
heidsbond" tot voorzitter dier fractie benoemd
de heer dr. S. E. B. Bierema.
G. A. VAN HATTEM f.
In den hoogen ouderdom van 95 jaar is te
Sliedrecht na een langdurige ziekte overleden
de heer G. A. van Hattem in leven oud-aanne
mer. Als aannemer had de ontslapene een
wereldnaam.
GEORGES STERNBERG
I
Georges Stenberg, een der bekendste sovjet-
Russische schilders, is overleden. In samenwer-
s..n® Jnet zijn broer Wladimir heeft Georges
ri .erS tol van opmerkelijke doeken geschil-
levo^a verder bekend wfrk heeft ge
nen h»'00^0' theater affiches heeft ontwor
pen, decoraties, etc.
A- D. NIJLAND. f
leden^de heer^A^n Is Plotseling over-
concierge aan hét nf. n *n<*' sinds 1 October
landsche Zaken. epartement van Binnen-
Naar wij vernemen is besloten, dat de Inter
nationale niet meer door de V.A.R.A. zal mogen
worden uitgezonden.
De motiveering van het verbod.
Het schrijven van de Radio-Omroep Controle
Commissie, waarbij het verbod van uitzending
wordt gemotiveerd luidt als volgt
„Ten vervolge op het schrijven van de
Radio-Omroep Controle-Commissie van 11
Juli j.l. No. 1504, waarop betrekking heeft
uw schrijven van 10 Aug. j.l. deelt de Com
missie u mede, dat de uitzending van „De
Internationale" andermaal een onderwerp van
bespreking heeft uitgemaakt in de Commis
sie.
Als gevolg van deze nadere overweging
heeft de Commissie thans vastgesteld
1. Het lied „De Internationale" heeft, ook
wanneer alleen de muziek uitgezonden wordt,
eene revolutionnaire strekking.
2. Het lied, zoowel wanneer het wordt ge
zongen als gedeclameerd, als wanneer het
alleen als muziek wordt uitgezonden, behoort
volgens art. 2 lid 1 van het Radio-reglement
tot de mededeelingen van woord- en toon-
inhoud van politieken aard, welke niet vol
doen aan de ter zake in den laatsten zin van
het tweede lid van art. 2 van het Radio-regle
ment gestelden eisch, (n.l.: dat zij bovendien
niet anders mogen inhouden, dan een stel
lige uiteenzetting als toelichting van politieke
beginselen
3. Aangezien uitzending gevaar kan op
leveren voor de openbare orde en de veilig
heid van den Staat, kan de Commissie de
uitzending van „De Internationale" in welken
vorm of onder welke omstandigheden ook,
niet meer toelaten.
Der Commissie is verder gebleken, dat, ten
aanzien van de uitzending van dit lied, naar
het oordeel van de regeering, het bepaalde
in het 7e lid van art. 2 van het Radio-regle
ment, in geen enkel geval toepassing zal kun
nen vinden".
Gelijk was aangekondigd, besloot de V.A.R.A.
gisterenavond haar uitzending met den socia-
listenmarsch, zulks inplaats van de verboden
„Internationale". Om 3 minuten voor twaalf
zette de muziek in, doch nauwelijks hadden
eenige maten weerklonken, of de uitzending
brak af.
Even daarna klonk een stem, die mededeel
de: „De uitzending is verbroken op last van de
Radiocontrole-commissie en wordt vandaag
niet hervat".
En zoo werd het middernacht in stilte.
Een bekende film-actrice op bezoek. Lien
peyert is naar Den Haag overgewipt om
besprekingen te houden.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Hoewel de staking van de stucadoors en
opperlieden nog in vollen gang is, is het aantal
stakers op het oogenblik teruggeloopen tot ca.
625 man. Een 75 stucadoors en opperlieden
werken weer eenigen tijd bij patroons, die de
nieuwe tarieven toepassen. Daarvan is bijna de
helft bezig met reparatiewerk, dat altijd tegen
uurloon of iets daarboven wordt gedaan. Gis
teren zijn nog twintig arbeiders aan het werk
gegaan.
Intusschen zet het stakingscomité ziin actie
voort. Er wordt in de volksbuurten druk ge
collecteerd en met steunlijsten gewerkt. De
straten zijn vol gekalkt met opwekkingen, om
de stakers te helpen.
Voor gewelddaden tegenover werkwilligen
schrikken de stakers niet terug. Bij een wer
kenden stucadoor zijn twee ruiten ingeworpen
en de ruiten van een zijner collega's zouden
hetzelfde lot hebben ondergaan, als de steen
niet te laag gemikt was, zoodat een ruit van
zijn aan alles onschuldigen benedenbuur aan
scherven ging.
De uitwerking van deze practijken is ave-
rechtsch. Niet alleen, dat deze beide arbeiders
zijn blijven werken, maar alle werklieden, die
met hen op hetzelfde werk arbeidzaam zijn,
hebben besloten nu eerst recht niet uit den
weg te gaan voor de dwingelandij. Wat de
eenig juiste houding is. Het lijkt er zelfs op,
dat het grootste deel der stakers wel weer aan
het werk zou willen gaan, als de een voor den
ander maar durfde.
In een schrijven, dat wij ontvingen van de
Amsterdamsche stucadoorspatroonsvereeniging,
afdeeling van den Nederlandschen Stucadoors-
bond en den Ned. R. K. Bond van Stucadoors-
patroons „St. Anthonius", afdeeling Amster
dam, wordt eraan herinnerd, dat de Neder-
landsche Stucadoorspatroonsbond dezer dagen
het collectief contract heeft opgezegd. De R. K.
stucadoorspatroons hebben hun houding nog
niet kenbaar gemaakt. Voor de leden van eerst-
genoemden bond zal het contract nu op 1
December geëindigd zbn. Deze patroons zijn
echter niet eerder gen_.gd een nieuwe over
eenkomst te sluiten, alvorens vast staat, dat
zij ook ten volle zal worden nagekomen en niet
door herhaalde stakingen practisch van on
waarde wordt gemaakt. Ook de ongeorgani
seerde bouwpatroons hebben deze week be
sloten om de door de regeering vastgestelde
tarieven voor het stucadoorsbedrijf op hun
werken van kracht te doen zijn.
STAKING IN DE ZAANDAMSCHE
HAVEN.
De Hakenkruisvlag de oorzaak.
Reeds Maandag j.l. weigerden de Zaandam-
sche bootwerkers te gaan lossen aan het Duit-
sche ss. „Helga Böge", omdat de Hakenkruis-
vlag boven het schip woei. Na een belofte van
den kapitein om instructies te vragen aan zijn
reederij ging men tot lossing over. Inmiddels
kwam uit Hamburg bericht om onder die om
standigheden de vlag te strijken, hetgeen direct
geschiedde en waarmede het incident een einde
nam.
Woensdagmorgen echter, had de 1ste stuur
man van genoemd schip de Hakenkruisvlag
weer geheschen, overeenkomstig een advies van
den Duitschen consul te Amsterdam, die van
het voorgevallene van Maandag j.l. door den
apitein op de hoogte was gebracht. Zoodra de
i °°twerkers, die bezig waren het schip te
^'devlag zagen, legden zij het werk neer.
jf i1 was niet genomen door de orga
nisatie der bootwerkers.
werd door de bootwerkersver-
wwf ?e wen?f2Zindheid" besloten, heden het
T lnien A! °nder de Hakenkruisvlag
e, "®N,f'S hoofdmotief werd aangevoerd,
NOGMAALS DE STUCADOORSSTAKING
TE WARMOND
De p9litierechter te 's-Gravenhage heeft
de Haarlemsche stucadöors A. J. N. en H. j.
v. d. S. die ter zake van bedreiging met zwa
re mishandeling tijdens de stucadoorsstaking
op 1 Juni jl. te Warmond terecht hadden ge
staan vrijgesproken.
Het Haagsche gerechtshof vernietigde Maan
dag dit vonnis, ten aanzien van N. en veroor
deelde dezen verdachte tot 4 maanden gevan
genisstraf en bevestigde het vrijsprekend von
nis ten aanzien van v. d. S.
Door den adv.-generaal was tegen de vcr-
<iUehten resp. 3 en 8 maanden geëischt,
Middeleeuwsch kruisbeeld van een Neder rijnsch meester, gevonden in de sacristie
van de noodkerk te Groessen (Gld.)
Men zou gelooven, dat er een quaestie van
het pauselijk gezantschap of zooiets aan de orde
was, zoo hardnekkig bestreden eenige eminente
protestantsche afgevaardigden den vrijheids-
bondschen Minister van Waterstaat, ir. Kalff.
En het ging toch uitsluitend over de vraag of
Kampen, ondanks de zeer redelijke houding der
Spoorwegen, van een verlaagd spoortarief zou
blijven genieten en of de weg Zwolle—Blokzijl
geschikt is voor een autobus- inplaats van een
tramdienst. Naar onze meening had de Minister
de zaken zeer goed uiteengezet in zijn nota en
in zijn antwoord hedenmiddag argumenteerde
ir. Kalff kort maar krachtig. „Men kan wel
zeggen", aldus Z. Exc. ongeveer, „het spoor
wegtekort moet weg en het moet dit en het
moet dat, maar dan moet men mij ook helpen
bij een eenvoudig ontwerp als dit". Dit is vol
komen juist geredeneerd: met een spoorwegte
kort, dat ongeveer de helft der heele Water-
staatsbegrooting in beslag neemt, kan men toch
niet blijven zitten. En men moet dezen Mi
nister, die in spoorwegzaken hoogst deskundig
is, althans de vrije hand laten om die reorgani
saties te brengen in het spoorwegverkeer, welke
noodig zijn. Natuurlijk zal, hier of daar wel een
inconvenient het gevolg daarvan zijn, maar
het is een zonderlinge vergissing te meenen,
dat men een bedrijfstekort van een kleine 40
millioen wegwerkt zonder dat iemand er ook
maar eenigen last van ondervindt.
Met 80 tegen 5 stemmen kreeg de Minister
zijn zin en ZwolleBlokzijl een autodienst.
Vóór de tram kozen partij de heeren Duymaer
van Twist, Krijger, Lingbeek, Zandt en van Dis.
Een bezuinigingsontwerp was ook het nog
door Minister Verschuur ingediende voorstel
tot reorganisatie der organen, belast met de
uitvoering der sociale verzekering. Dit ont
werp, nu verdedigd door Minister Slotemaker,
wil bezuinging op de kosten der uitvoerings
organen en een hechter organisch verband tus-
sohen de Rijksverzekeringsbank en de Raden
van Arbeid. Men weet, dat de R. V. B. de
meeste verzekeringsfondsen beheert en over
aanspraken der verzekerden beslist, terwijl de
R ,v. A. zorgen voor het binnenkomen der
verschuldigde gelden en het voorbereiden der
Bank-beslissingen.
Nu stelt het ontwerp-Verschuur voor om
den Verzekeringsraad het controle-orgaan of
de Raden van Arbeid op te heffen, waarmee
een kleine ton bespaard wordt. Tevens wilde
het vereenvoudiging brengen in de samenstel
ling der Raden van Arbeid. Tenslotte bedoelt
het ontwerp, o.a. in het belang van meer een
heid bij de wetstoepassing, gezag te geven aan
de R. V. B. over de Raden van Arbeid, analoog
aan art. 111 der Ongevallenwet, doch zoo, dat
de Raden geen filialen der Bank worden, maar
de taak van laatstgenoemde centraal orgaan
zich bepalen zal tot het aangeven van de groote
lijnen, tot het algemeen en financieel toezicht
De heeren Kuiper, Smeenk en van den Tem
pel, die bij het ontwerp het woord voerden,
bleken geen principieele bezwaren te hebben.
Bij nota van wijziging was de minister al te
gemoet gekomen door 'n rouleeringssysteem
mogelijk te maken bij het bestuur van de Ra
den van Arbeid en door uitbreiding van de be
voegdheid van den Raad van Toezicht op de
Rijksverzekeringsbank, een en ander om de be
langhebbenden bij de sociale verzekering ster
ker medezeggenschap te geven. In deze rich
ting is de minister nog een stapje verder ge
gaan door aan den Raad van Toezicht eenige
bevoegdheden er bij te verleenen door overne
ming der amendementen-v. d. Tempel op de
artikelen 15 en 18, terwijl hij eveneens tege
moet kwam aan het verlangen van de drie ge
noemde sprekers om den voorzitter van eiken
Raad van Arbeid niet door 2 maar door 4 le
den-bijzitters uit de werkgevers en werkne
mers te laten assisteeren. De poging echter
om in den Raad van Toezicht op de R. V. B.
weikgevers- en werknemersorganisaties even
redig te laten vertegenwoordigen, verwierp de
1?e5- r!let 40 tegen 21 stemmen, ondanks de
verdediging van dr. v. d. Tempel en Kuiper.
Ovengens zal de minister, die benoemt, wel
zoo verstandig zyn, behoorlijken invloed toe
te kennen aan de overwegend groote organi
saties. In elk geval was dr. v. d. Tempel's
woord typeerend: ,,Wij hebben in Nederland
nu eenmaal splitsing van organisaties; met dit
feit dient als realiteit rekening gehouden".
Gevoegd bij de zeer merkwaardige rede welke
minister Marchant Dinsdag te Nijmegen hield,
kan men met blijdschap constateeren, dat de
oude liberale, later door de socialisten gepro
pageerde „eenheids"-idealen, begraven worden.
Curieus is, dat zij nu weer opdoemen in de
gewaden van „nationale" bewegingen. Maar
deze vergeten, welk een hardnekkigen en
principieelen strijd op dit punt in Nederland,
veel meer dan elders is gevoerd en vrijwel ten
einde gebracht.
De vereenvoudigingswet is zonder hoofdelijke
stemming aanvaard, merkwaardig genoeg op
den sterfdag van den heer Raaymakers, die
zulk êen geweldige rol gespeeld heeft in de
historie van de hier besproken organen.
Goedgekeurd zijn de Geneefsche verdragen
tot invoering van een eenvormige wet op
chèques, tot regeling van zekere wetscon-
flicten ten aanzien van chèques en betreffende
het zegelrecht ten aanzien van chèques. De
aanvaarding beteekent een voldoen aan eischen
van het moderne chèqueverkeer; en vastgesteld
is het beginsel, dat de al of niet inachtneming
der wettelijke bepalingen nopens het zegel
recht geen invloed mag uitoefenen op de gel
digheid van een chèaueverbintenis. De ver-
dragen gelden voorloopig alleen voor het Rijk
S in Europa. „Over de vertaling der verdragen
is geen overleg gepleegd met de Belgische
Regeering", meldt de Memorie van Antwoord.
Of de zaak zoo vanzelfsprekend is als hier
wordt voorgesteld, is hij, die kennis nam van
professor Bellefroid's „Beschouwingen over de
Nederlandsche Rechtstaal in Vlaanderen",
eenigszins geneigd te betwijfelen.
De toetreding tot het Geneefsche ontwerp
verdrag betreffende den leeftijd van toelating
van kinderen tot het verrichten van niet-
industrieele werkzaamheden, is voor ons land
practisch van geen beteekenis. Het typeert
echter de bureaucratie ginds, dat men zelfs in
den verdragstekst zou willen vastleggen, dat
kinderen niet mogen worden gebruikt voor
huiselijke diensten in het eigen gezin. De
Nederlandsche regeering is wel zoo nuchter,
dergelijke oncontroleerbare dingen niet te
onderteekenen, hetgeen trouwens is toegestaan.
Minister Marchant had een wijziging der
begrooting-1932, waarover evenmin als over
mr. van Schaik's voorstellen gesproken is. Ver
melding verdient, dat eerstgenoemde bewinds
man er in geslaagd is tot een accoord te ge
raken over de restauratie van de Nieuwe Kerk
te Delft, die den grafkelder bevat van het
Koninklijk Huis. Er is 337.000 noodig. De
kerkvoogdij, die nog andere lasten heeft, zal
15 pet. betalen, de provincie Zuid-Holland
26 pet. en het Rijk 60 pet. Het werd inderdaad
hoog tijd, dat men hier definitief voorziening
trof.
BATAVIA, 18 October. (ANETA).
Het hoofdbestuur van de Indische Katholieke
Partij telegrafeerde aan Mr. Aalberse om de
uiterste pogingen aan te wenden tot verhinde
ring van de uitzending van capitulanten voor
het leger in Ned.-Indië met het oog op de
werkloosheid onder de Indische jongeren.
Bij Kon. besluit van 14 October 1933 (Stbl.
522), is bepaald, dat de Bedrijfsradenwet (wet
van 7 April 1933, Staatsblad no. 160) in wer
king treedt met ingang van 20 October 1933.
Naar „Het Volk" verneemt, is weldra van de
Crisis-Zuivel-Centrale een verbod tot den ver
koop van smeervetten en smeerkaas te verwach
ten. Reeds hebben de margarinefabrieken be
richt gekregen, dat zij geen smeervetten meer
mogen afleveren, terwijl ook de aanmaak van
smeerkaas op aanwijzing van dezelfde zijde is
stopgezet,
Zaterdag a.s. wordt in het Parkhotel te Am
sterdam een vergadering gehouden van de Na
tionale vereeniging tegen de werkloosheid, waar
behandeld zullen worden de prae-adviezen over
de vraag „Welke lessen moeten ter voorkoming
van werkloosheid getrokken worden uit de
wijzigingen, welke tengevolge van de econo-
misch-politieke maatregelen van verschillende
staten, in het internationaal ruilverkeer van
Nederland ingetreden zijn?"
Prae-adviseurs zijn prof. dr. W. C. Mees
R.Azn.hoogleeraar aan de Landbouwhoogeschool
te Wageningen en dr. L. G. Kortenhorst, secre
taris van de Alg. R.K. Werkgeversvereniging.
Hun prae-adviezen zijn gepubliceerd in afle
vering 9 van het „Tijdschrift van den Neder
landschen Werkloosheidsraad".
Prae-advies prof. Mees.
Voor ieder land is, aldus prof. Mees, autarchie
uit economisch oogpunt nadeelig, maar voor
een klein landje als het onze met zijn dichte be
volking, kleine oppervlakte en aan delfstoffen
niet rijken bodem is zij eenvoudig onmogelijk.
Invoer van voedingsmiddelen en grondstoffen
kunnen wij niet ontberen en dus moeten wij
daartegenover ook uitvoeren. Zeker, behoeven
in- en uitvoer niet gelijk te zijn, maar de beide
zijden van de betalingsbalans moeten dat wel
zijn.
Wij moeten blijven exporteeren, het is voor
ons een levensbelang.
In die uitvoerfunctie worden wij thans ern
stig gehinderd.
Prohibitieve invoerrechten en contingentee-
ringen maken soms export onmogelijk. Menig
product moest worden vernietigd, omdat het
niet kon worden uitgevoerd.
Men moet echter den toestand niet somberder
zien dan deze reeds is. En ook niet somberder
schilderen. Dit laatste geschiedt maar al te dik
wijls. Bij vergelijking van onzen uitvoer der
opeenvolgende jaren stelt men veelal tegenover
elkaar de waarde van het uitgevoerde. Men
vindt dan ontzaglijken achteruitgang, want alle
prijzen zijn ontzaglijk gedaald.
Bij een beoordeeling onzer exportmogelijk
heden moet men echter niet naar de waarde
kijken, maar naar de hoeveelheid. Doet men
dit, dan krijgt men geheel andere uitkomsten
en valt onze exportmogelijkheid niettegen
staande al die uitvoerbelemmeringen nogal mee.
Binnenlandsche prijsverhoudingen belemme
ren voor alles ons bedrijfsleven.
Men kan niet van het buitenland eischen,
dat haar gelang onze winstmarge slinkt, het in
verhouding steeds meer van onze producten zal
verbruiken. Het streven onzer producenten om
hun totaalwinst op peil te houden door groo
teren export heeft het buitenland meermalen
zelfs tot contingenteering genoopt.
De te kleine totaalwinst van onzen expor
teur lag niet steeds in te kleinen export, maar
veeleer in een onjuiste verhouding tusschen
prijzen en productiekosten. Deze wanverhou
ding is het, welke onzen export meer heeft ge
nekt dan de te geringe exportmogelijkheid. En
niet alleen onze exporteur, maar ons geheele
bedrijfsleven is van deze wanverhouding de
dupe. Zij is de oorzaak van hetgeen ons allen
nu reeds jaren met steeds grooter zorg vervult:
van de werkloosheid.
Wie met den praeadviseur de inflatie verwerpt,
zal op andere wijze tot eene betere verhouding
tusschen prijzen en productiekosten moeten
komen, want zonder deze geraken wij niet uit
de misère.
Dit is slechts mogelijk volgens praedv. door
rechtstreeksche verlaging der productiekosten.
Onze productiekosten zijn te
hoog.
Door verlaging der productiekosten alleen
zullen wij op herstel en handhaving onzer eco
nomische positie kunnen hopen.
Dit wil echter niet zeggen, dat men zich dan
verder van alle handelspolitieke maatregelen
zal hebben te onthouden. Handelingen van het
buitenland kunnen eischen, dat wij daar onzer
zijds iets tegenover stellen.
Resumeerende komt praeadviseur tot de vol
gende conclusie. De door het bestuur bedoelde
wijzigingen mogen z.i. geen aanleiding geven
tot inflationistische experimenten, maar moe
ten ons een aansporing zijn om rechtstreeks
onze productiekosten te verlagen (liefst met
toepassing van een herleidingsstelsel), zij moe
ten ons er niet toe verleiden invoerbelemme-
ringen tegenover invoerbelemmeringen van het
buitenland te stellen, maar wel kan het aan
beveling verdienen, kunstmatig geforceerden
invoer door compenseerende invoerrechten te
weren.
Ten slotte wijdt praeadv. een enkel woord
aan retorsiemaatregelen. Het is niet te ontken
nen, dat het denkbaar is, dat het buitenland
daardoor van voor ons nadeelige maatregelen
wordt weerhouden. Het is echter evengoed
denkbaar, dat ze leiden tot nieuwe maatrege
len, welke den toestand voor ons nog verer
geren. Daarom is ook hier groote bedachtzaam
heid op haar plaats.
Hetzelfde kan ook worden gezegd van een
maatregel als deviesenclearing. Toepassing kan
soms behalve zekere gevoelensbevrediging ook
tastbare voordeelen brengen: zij kan echter
tevens' onze verhouding tot het buitenland,
waartegen zij wordt gèricht, zoozeer verscher
pen, dat ze meer kwaad doet dan goed.
Of in een bepaalde geval toepassing van zoo
danige maatregelen aanbeveling verdient, is niet
uitsluitend een vraag van economie, maar voor
al van politiek.
Prae-advies dr. Kortenhorst.
Dr. L. G. Kortenhorst'heeft de stof voor zijn
onderwerp in drieën gesplitst.
1. De wijzigingen, welke in het internatio
nale ruilverkeer van Nederland ingetreden zijn.
De aard dezer wijzigingen en de vermoedelijke
tijdsduur.
2. De economisch-politieke maatregelen van
verschillende staten waaronder ook die van
den Nederlandschen staat welke de sub 1 be
doelde wijzigingen in het internationaal ruil
verkeer van Nederland hebben veroorzaakt.
3. De lessen, die uit deze wijzigingen getrok
ken moeten worden in verband met het werk
loosheidsvraagstuk.
Aan dit praeacjvies is het volgende ontleend-
„Wanneer lessen getrokken moeten worden
uit de wijzigingen, die de economische politieke
maatregelen van verschillende staten in het
internationaal ruilverkeer van Nederland heb
ben teweeggebracht, in verband met het werk
loosheidsvraagstuk dan zal men goed doen zich
los te maken van vooropgezette doctrinen en
zal men de wenschelijkheid van een bepaalde
politiek alleen mogen beoordeelen naar haar
practische mogelijkheid.
De economische politiek van ons land is ge
determineerd door hetgeen geschiedt, niet door
wat behoorde te geschieden.
Theoretisch zijn verschillende oplossingen
denkbaar. Maar de keuze zal toch steeds neer
komen op: vrije of gebonden economie.
Die werkelijkheid leert ons, dat de crisis van
heden niet alleen en niet in de eerste plaats
een conjunctuurcrisis is.
Het is door gezaghebbende economisten en
staatslieden uit den treure herhaald; we heb
ben te maken met een structureele crisis. Het
wereldbeeld is na den oorlog zoozeer gewijzigd
dat niemand meer hopen mag, dat de mensch-
heid de crisis weer verlaten zal op dezelfde
wijze als zij erin is geraakt. Koopers en vex-
DANKBAARHEED VAN EEN
POLITIE-AGENT.
De wonderdadige werking van de Togal-
tabletten wordt voor de zooveelste maal be
vestigd door een spontaan gezonden dankbe
tuiging van den Heer C. H. Politie-agent te A.
In zijn beroep kwam de rheumatiek hem al
heel ongelegen en daarom, zoo schrijft hij, deed
ik natuurlijk alles om er af te komen. „Zelfs
was ik acht maanden lang onder behandeling
in een speciale geneeskundige inrichting voor
rheumatieklijders". Deze kuur hielp hem even
min, als de tallooze middelen, die hij gebruikte.
Toen hij de hoop op genezing vrijwel had
opgegeven, raadde men hem aan het eens te
probeeren met Togaltabetten. Tot zijn geluk!
Want na twee flacons verminderden de pijnen
en na vijf waren ze volkomen verdwenen.
Thans kan hij zijn werk weer geheel naar be-
hooren verrichten.
„Uit dankbaahreid", zoo besluit hij, „deel ik
U dit mede, opdat alle lijders aan rheumatiek
en ischias hier hun voordeel mee kunnen doen".
Togal is het meest radicale middel ter bestrij
ding van rheumatische pijnen, ischias, jicht, spit,
hoofd- en zenuwpijnen en pijnen in ledematen
en gewrichten. Bovendien volmaakt onschadelijk
voor het gestel, zoodat Togal ook gebruikt kan
worden door hen die geen andere geneesmid
delen kunnen verdragen. Bij apothekers en
drogisten a ƒ0.80 én ƒ2.— per flacon.
Reel. 431—5 31
koopers onder de volkeren, producenten en
consumenten, crediteuren en debiteuren, arme
volken en rijke volken hebben met elkaar stui
vertje verwisseld en geen van hen staat meer
op zijn oorspronkelijke plaats.
Vrije uitleving der wet van vraag en aan
bod beteekent een aanpassing van het Westen
aan de levensvoorwaarden van het Oosten.
Zoo is de werkelijkheid.
Die werkelijkheid laat ons vervolgens zien,
dat de Nederlandsche exporteur al zou hij
zijn waren cadeau willen geven, schier overal
de deuren gesloten vindt.
Ja, voorwaarde voor export is vaak, dat er
juist niet goedkoop geleverd wordt. Nederland
kan op zijn eentje de wereldeconomie niet be-
heerscheri. De rest van de wereld dat is de
werkelijkheid verlangt de vrije werking van
vraag en aanbod, de vrije prijsvorming en den
vrijhandel nu eenmaal niet. Men kan dat be
treuren, maar de Londensche conferentie heeft
dit feit bezegeld.
Een derde werkelijkheid is, dat de Neder
landsche Regeering wat den landbouw be
treft de oplossing van de crisis door het vrij
laten van de economische krachten, heeft ver
worpen.
Niet vrijwillig, niet met een zeker enthousias
me en nog minder uit een theoretische voor
keur voor een staatssocialistisch, of nationaal-
socialistisch autarkisch systeem, maar nood
gedwongen, met weerzin en tegen haar eigen
economische overtuiging in.
Verder heeft de Regeering wie niet blind
is voor de werkelijkheid moet ook dit begrij
pen geen kans gezien het budget sluitend
te maken door bezuinigingen alleen; zij heeft
tal van nieuwe belastingen ingesteld en we zijn
nog niet aan het eind.
Bovendien heeft zij zoowel door haar agrari
sche als door haar fiscale politiek zich vastge
klampt aan den Nederlander als consument
en den Nederlander als belastingbetaler.
Op wien anders zou zij kunnen steunen?
Feit is verder, dat de Regeering het heeft
versmaad mee te doen aan verzwakking van de
munt.
De werkelijkheid leert ons nog, dat een cata-
strophale loonafbraak door de Regeering voor
komen is door haar omvangrijk stelsel van
steunverlening van de werklooze arbeiders.
De werkelijkheid in ons land brengt ons dus
tot de conclusie, dat van een vrij laten wer
ken der economische krachten, speciaal van
de wetten van vraag en aanbod en van de prijs
vorming zoowel op de warenmarkt en op de
arbeidsmarkt, geen sprake is. Door de maatre
gelen van het buitenland, zoowel als door die
der eigen Regeering, bevindt ons bedrijfsleven
zich midden in een naar alle kanten gebonden
economie.
Onze Regeering en ons volk heeft daaruit
de onvermijdelijke consequenties te trekken.
Nu moge het waar zijn, dat de handhaving
van den export van primordiaal belang is, dit
belet toch niet, dat het orgaan van het Ver
bond van Nederlandsche Werkgevers terecht
schrijft, dat de graanpolitiek der Regeering
den industrieelen export, om het maar zacht
uit te drukken, niet ten goede komt. Ook de
omzetbelasting doet dit niet!
Wanneer de regeering aan den export denkt,
dan heeft zij het oog op den agrarischen export,
welke mogelijk wordt gemaakt door den bin-
nenlandschen consument te noodzaken het ver
lies op den uitvoer voor zijn rekening te nemen
en door denzelfden consument te belasten met
graanrechten en fruitrechten, later met vleesch-
rechten en vetrechten.
Nu is het meest onverklaarbare in de hou
ding van de regeering, dat zij als haar oordeel
uitspreekt, dat haar fiscale en haar agrarische
politiek het steunen van de koopkracht der
industrieele bevolking niet noodzakelijk maakt
Op het Crisiscongres der A.R.K.W.V. van
1932 vergeleek ik deze politiek met de gedra
gingen van twee marketensters, die den dag
begonnen met een geldstuk en elk een vaatje
bier. Uit gebrek aan klanten verkochten zij
elkaar telkens een glas. Het geldstuk dier koop
vrouwen wisselde, maar op het eind van dien
dag waren haar vaatjes leeg en haar gezamen
lijk bezit bleef beperkt tot dat ééne geldstuk.
Wanneer de Nederlandsche regeering geen
anderen uitweg ziet, dan dien, welke in de
laatste jaren is gevolgd, dan beneemt zij aan
de industrie de laatste kans om de productie
weer rèndabel te maken gesteld dat overi
gens de concurrentie met het buitenland ware
vol te houden.
Waarheen moet de industrie zich In deze om
standigheden wenden: de export is sterk in
gekrompen, georganiseerde ruilhandel, gelijk
in den allerlaatsten tijd legislatief mogelijk
wordt gemaakt, zal niet in de eerste plaats
aan de industrie ten goede komen; verlaging
van productiekosten wordt door regeerings-
maatregelen sterk bemoeilijkt.
Er blijft in die omstandigheden gezien de
realiteiten niets anders over dan voorloopig
in de eerste plaats te letten op de eigen Neder
landsche markt. Deze dwangpositie is verre
van aangenaam.
Maar men verandert die niet door telkens te
herhalen, dat zonder export ons land verarmt.
Men stelt het probleem reëel bezien
dan ook volslagen onjuist.
Het moge waar zijn, dat ons land door het
inschrompelen van den export niet rijk kan
worden, maar door onnoodigen en ongewensch-
ten import van industrieele producten vrijwel
ongestoord toe te laten, gaat ons land te gronde.
De keuze is niet: rijkdom of armoede; maar:
armoede of ondergang.
Intusschen wil dit niet zeggen, dat ons land
in deze keuze zou moeten berusten. Wanneer
onze regeering alle factoren die den import en
den export bepalen, zooveel mogelijk weet te
beheerschen, zal op de basis eener nationale
economie stapje voor stapje een meer vrij in
ternationaal verkeer weer moeten worden be
vorderd.
Het autarkisch stelsel spreekt niet het laat
ste woord. Het is en moet blijven een over
gangsperiode. Maar het is onze stellige over
tuiging, dat wij. die periode niet kunnen ont
gaan door haar bestaan te negeeren.
Handhaving van den gouden standaard, een
sluitend budget, de verzekering van rust en
orde in ons land door het leger van werkloo-
zen niet aan zijn lot over te laten, het redden,
zooveel mogelijk van onze agrarische outillage.
dat alles is niet mogelijk zonder het economi
sche vraagstuk van ons land te herzien als één
samenhangend geheel, nationaal en internatio
naal".
