BOMMEN OP WINTERSWIJK.
H
in;
ZATERDAG 21 OCTOBER 1933 1
KON. NED. LANDBOUWCOMITE.
Algemeene vergadering te
s-Gravenhage.
De voorzitter voor de maatregelen der
regeering dankbaar gestemd.
DE NOOD DER ORKESTEN.
CONCERTGEBOUW-SEXTET.
CAROLINE VAN DOMMELEN EXIT.
DE BISSCHOPSSTAF VAN MGR.
BRANDSMA.
VERSPREIDING VAN NIET-GEADRES-
SEERDE STOKKEN DOOR DEN
POSTDIENST.
LORRIE ONTSPOORD.
TEGEN HET CAPITOLANTEN-
STELSEL.
INDISCHE POSTVLUCHTEN.
K
VALLENDE BLAREN EN NEER
STORTENDE VERNIELING
DE L.B.D. IS NIET PRO MEMORIE
Geslaagde oefeningen.
UIT EEN LOOPKAT GEVALLEN.
Noodlottig gevolg van een
verzuim.
Arbeider levensgevaarlijk gewond.
GEHEIME DISTILLEERDERIJ.
SCHIP MET GRAAN IN BESLAG
GENOMEN.
SCHIP AAN DEN GROND OP DE SCHELDE
DOOR OP HOL GESLAGEN PAARDEN
MEEGESLEURD.
srwm.
In de vergaderzaal der Eerste Kamer is Vrij
dagmiddag begonnen de algemeene vergade
ring van het Kon. Ned. Landbouwcomité. De
voorziuer, de heer J. L. Nysingh, hield een
openingsrede* Spr. zeide daarin o.a. dat, hoe
wel nog steeds de depressie in ons bedrijfs
leven niet geweken is, het er allen schijn van
heeft, dat we het dieptepunt hebben overtre
den en dat we ons weder in opgaande richting
bewegen, maar algemeen is dit zeker nog lang
niet. Toch schijnt de verbetering, in het begin
haast ongemerkt, zich meer en meer voelbaar
te maken.
Spr. stond vervolgens stil bij den toestand,
zooals deze zich in verschillende landen heeft
ontwikkeld en constateerde, dat met het op
treden van de nieuwe regeering, waarbij het
ministerie van Economische Zaken aan minis
ter Verschuur bleef, waarover hij gaarne zijn
verheugenis uitsprak, een nieuw tijdperk in
zake den steun aan den landbouw is begonnen.
Wat van al de nieuwe maatregelen het effect
zal zijn, valt thans nog niet te zeggen. Wel meen
ik, aldus spr., dat het feit, dat ze op korten
termijn door de regeering konden worden ge
nomen, zeer het vertrouwen van onze boeren
bevolking in de regeering heeft versterkt.
Meer wordt op het oogenblik niet gevraagd
en kan ook moeilijk worden gevraagd.
Of intusschen voor alle categorieën van
landbouwers in Nederland een eenigermate
loonend bedrijf tot tastbare werkelijkheid is
geworden, mag nog ten zeerste worden betwij
feld. Pas zijn evenwel de maatregelen van de
regeering daartoe genomen, zonder dat nog van
de uitwerking geheel vaststaande gegevens
bekend zijn of men hoort reeds allerwege in
de kringen van onze stedelijke bevolking een
aanzwellende stemming daartegen. Ook kop
stukken onzer industrieeie werkgeversorgani
saties bezondigen zich aan uitlatingen, kenne
lijk tegen den landbouw gericht. In dit verband
becritiseerde spr. uitlatingen van den voorzit
ter van het Verbond van Nederlandsche Werk
gevers, den secretaris van de Vereeniging van
R. K. werkgevers en de motie, door eerstge
noemd Verbond aangenomen.
Het doet o.m. zoo buitengewoon merkwaar
dig aan, dat de industrie in een en dezelfde
motie vraagt bescherming tegen deze dumping
en anderzijds verlaging van de kosten van
levensonderhoud, waartegen de landbouw op
zichzelf geen bezwaren zou hebben, n^aar die
aan de hand van de gedane uitlatingen niet
anders kan beteekenen dan een vermindering
van den door de regeering verleenden steun
aan den landbouw. De landbouw stelt zich op
het standpunt, dat hij tenminste voor die pro
ducten, die in Nederland direct voortbrengse
len van den bodem zijn, gemiddeld de voor-
oorlogsche prijzen moet hebben.
Wij zouden niets liever doen, aldus spr., dan
onzerzijds medewerken met de industrie en
wij zijn er dankbaar voor, dat tot nu toe van
de zijde van industrie tegen hetgeen de land
bouw vroeg, geen sterke oppositie is gevoerd,
maar wij meenen het recht te hebben, dat ook
in de. toekomst de industrie den landbouw het
bestaan gunt. Mocht de industrie dit niet wil
len, dan zullen wij noodgedwongen den hand
schoen moeten opnemen. De schampere critiek
van den heer Kortenhorst op de bestaande
landbouwmaatregelen, aldus spr., zou eenig
recht krijgen, als hij daartegenover afgeronde
voorstellen wil stellen.
Zonder dat we het zelf gewild hebben, groeien
wij door den nood gedwongen tot de „Plan-
wirtschaft", de planmatige voortbrenging.Voor-
loopig is er in dit verband nog werk genoeg
te doen met het inkrimpen van de landbouw
productie. Zoo zal het voor een ieder wel dui
delijk zijn geworden, dat onze verbouw van
consumptie-aardappelen moet worden inge
krompen.
De rede van den voorzitter werd met applaus
begroet.
Steun uit de radiobelasting
Naar het „Hdbl." verneemt heeft de voorzit
ter van het bestuur van het Utrechtsch Stede
lijk Orchest, dr. ir. G. W. van Heulekom, een
plan ontworpen om een gedeelte der te heffen
radiobelasting af te zonderen ten bate van onze
in nood verkeerende orkesten. Dit plan is met
eenige andere (o.a. een premieleening) thans
bij de regeering in onderzoek. Een keuze is
echter nog niet gedaan.
Eduard van Beinum opvolger van
Spaanderman.
Door de vele en omvangrijke werkzaamhe
den, die de positie van dirigent van de Ara-
hemsche Orkestvereeniging van hem vraagt,
zag de heer Jaap Spaanderman zich genood
zaakt zijn functie als pianistleider van het
Concertgebouw-Sextet neer te leggen.
In zijn plaats heeft het Sextet aangezocht
den heer Ed. van Beinum, die zich bereid
heeft verklaard als pianist en muzikaal leider
deel uit te maken van het Concertgebouw-
Sextet.
Het Sextet stelt zich voor ook in dit sei
zoen twee abonnementsconcerten te geven.
Niet naar Indië.
Gemeld wordt:
Doordat haar op het onverwachtst een vaste
levenspositie buiten het tooneel is aangeboden,
verlaat mevr. Caro van Dommelen dit onze
kere bedrijf. In plaats van naar Marseille te
vertrekken met de Lloyd-rapide, reist zij nu
naar Engeland, waar zij zich in haar nieuwen
werkkring gaat inwerken.
DERDE ZANGWEEK IN HOLLAND.
Van 1826 November a.s. zal voor den der
den keer onder leiding van dr. Walther en
Olga Hensel, een zangweek in ons land worden
gehouden. Ditmaal in de Jeugdherberg, te Am
sterdam.
Het secretariaat van het Werkcomité is ge
vestigd bij mej. W. H. Harttorff, Bieschbosch-
straat 44, Amsterdam Z.
AUG. VAN CAUWELAERT.
Naar wij vernemen zal de komende maan
den van August van Cauwelaert een nieuwe
roman verschijnen, verder een bundel korte
verhalen, „Vertellen in toga" (de auteur is
politie-rechter te Antwerpen) en een verta
ling van Ruth Schaumann's kinderboekje: „Die
Kinder und die Tiere".
DE ..BUIKDANS" VERBODEN.
ALEXANDRIë, 19 October. (R. O.) Het Egyp
tische hof van cassatie heeft een der oudste dan
sen van Egypte, den z.g. buikdans voor onge
oorloofd verklaard en in de toekomst zal deze
dans waarschijnlijk bij de wet verboden wor
den. Onlangs had de politie een Egyptisch ca
baret-artiste bekeurd, die des avonds in 'n Ara
bisch cabaret gedanst had. De aanwezige poli-
tie-beambten achtten haar optreden onzedelijk.
De danseres werd beboet en kreeg de opdracht
deze dans niet meer te vertoonen.
Dezer dagen mochten de Utrechtsche edel
smeden Brom opdracht ontvangen tot vervaar
diging van een bisschopsstaf voor Z. H. Exc.
mgr. G. Brandsma, die op 7 November te
Leeuwarden, de bisschoppelijke wijding zal
ontvangen uit handen van den Aartsbisschop
van Utrecht en in het voorjaar van 1934 als
eerste apostolisch vicaris van Kisum naar zijn
missie in Afrika terugkeert.
De staf wordt uitgevoerd in verguld zilver
met toepassing van ivoorsnijwerk. Als hoofd
motief der versiering is gekozen een zespun
tige ster, welke ook voorkomt in het wapen
schild van mgr. Brandsma. Deze ster is hier
het beeld van het licht der genade, dat den
weg wijst naar Christus, zooals eens de konin
gen uit het Oosten door een ster geleid werden
naar den Heiland. Aan deze koningen herin
neren de drie kronen, die rondom den voet
van de stafkromming zijn aangebracht en die
tevens wijzen op Sneek, de geboortestad van
Mgr. Brandsma, welke behalve een adelaar
drie koningskronen in haar wapenschild voert.
De Adelaar, symbool van Christus, vormt een
ongezochte en fraaie beëindiging van de staf
kromming.
De verbinding van deze kromming naar den
rechten staf wordt geaccentueerd door een
grootèn ronden knop, gesneden uit een fraai
stuk ivoor van ongewone afmeting.
Onder den nodus wordt op den staf een in
schrift aangebracht, waaruit blijkt, dat de staf
een geschenk is van de naatste familieleden van
mgr. Brandsma, broers en zusters en hun kin
deren. De staf wordt op het einde der plechtige
bisschopswijding door den aartsbisschop gewijd
en daarna door een der assisteerende familiele
den den nieuw ge wij den bisschop aangeboden,
die daarmede dan zijn rondgang door de kerk
doet, zcoals in het ceremonieel der wijding is
voorgeschreven.
Proef met uitreiking aan bepaalde
groepen van personen.
Het wordt meermalen als een bezwaar ge
voeld, dat bij de verspreidng van niet-géadres-
seerde gedrukte stukken en monsters door den
postdienst tot dusver geen onderscheid kan
worden gemaakt tusschen bepaalde groepen
van personen volgens ambt, beroep, bedrijf of
nering.
Met ingang van 1 November a.s. zal thans
een proef worden genomen in de plaatsen Am
sterdam. Rotterdam, 's-Gravenhage, Utrecht,
Haarlem, Groningen en Arnhem, waarbij de
uitreiking van ongeadresseerde stukken aan
adressen, welke door uitstalling of opschrift
zonder bezwaar kenbaar zijn, wordt ter hand
genomen. Het aantal personen in een groep of
in enkele aanverwante groepen tezamen moet
in elk der genoemde plaatsen tenminste 100 be
dragen.
In het algemeen zijn de gewone bepalingen
voor de huis-aan-huis-bestelling hierbij van
toepassing. Nadere bijzonderheden verstrekken
de postkantoren in de hierboven genoemde
plaatsen.
R. K. MIDDENSTANDSBOND IN HET
BISDOM HAARLEM
De eerste Bestuurdersdag
Donderdag had in het Petrus Canisius Re
traitehuis te Bergen (N.-H.) de eerste van
de twee Bestuurdersdagen plaats, welke de
R. K. Middenstandsbond in het Bosdom Haar
lem organiseerde ter inleiding van het winter
seizoen 1933-1934.
De bijeenkomst werd bijgewoond door ruim
130 bestuurders en Geestelijke Adviseurs der
R. K. Middenstands-Vereenigingen in N.-Hol-
land.
Het algemeen onderwerp van den dag, het
nieuwe Beginsel- en Werkprogram van den
Ned. R. K. Middenstandsbond, door een 3-tal
inleiders behandeld en de dagorde bleken bui
tengewoon in den smaak te vallen, zoodat deze
eerste Bestuurdersdag van den Haarlemschen
Middenstandsbond zich als een ongedacht suc
ces ontpopte.
De Bestuurdersdag van de afdeelingen in Z.-
Holland en Zeeland heeft Dinsdag plaats in
het Retraitehuis te Noordwijkerhout.
LUCHTPOST VOOR DE „POSTJAGER"
Het vertrek op 31 October bepaald.
In aansluiting op het desbetreffende bericht
wordt medegedeeld, dat de „Postjager", behou
dens onvoorziene omstandigheden, 31 Oct. a.s.
zal vertrekken.
In verband hiermede zullen de bijzondere
luchtpostzegels waarvan de correspondentie,
welke met de „Postjager" wordt verzonden!
voorzien moet zijn, op de postkantoren ver
krijgbaar worden gesteld van 23 tot en met
30 Oct. a.s.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat de
bijzondere zegels niet geldig zijn voor de
frankeering van andere gewone of luchtpost
correspondentie.
Ingenieur en opzichter gewond.
BANDJAR, 20 October. (ANETA.)
Een motoriorrie is wegens een verkeerden
wisselstand ontspoord. Ir. Van Berkum heeft
een pols en een rib gebroken. De sectieopzich
ter De Nijs brak een dijbeen.
INSIGNE-VERBOD BIJ PHILIPS-
De N.V. Philips heeft aan haar personeel bij
circulaire verboden het dragen van speciale in
signes en het dragen van zekere kleeding, welke
uiting zijn van een bepaald staatkundig stre
ven, het voeren van elke propaganda, een en
ander tijdens de werkuren in haar fabriek.
BATAVIA, 20 October. (ANETA.)
Het Hoofdbestuur van het Indo Europeesc.i
Verbond zond het volgend telegram aan den
voorzitter, den heer De Hoog, die op weg is
naar Nederland: „Invoering capitulantenstelsei
verwekte allerwegen ontevredenheid en teleur
stelling. Verzoeke ter bevoegder plaatse ernstig
te protesteeren tegen de invoering. Hier te
lande honderden afgestudeerden middelbare
scholen werkloos".
DOUGLAS FAIRBANKS.
TANGER, 19 October. (R.O.) De bekende
filmacteur Douglas Fairbanks is bij zijn aan
komst alhier door de bevolking op enthousiaste
wijze begroet.
In een onderhoud met Reuter verklaarde Dou
glas, dat de geruchten over zijn aanstaande
echstcheiding van Mary Pickford volkomen on
juist zijn.
Binnenkort zal hij aan boord van het Italiaan-
sche stoomschip ,,Rex" naar Rome vertrekken.
De „Rijstvogel" is gisteren op de uit
reis in Athene geland.
,\a den slag. De hulpdienst rukt uit na den luchtaanval, die door vliegtuigen tijdens
de oefeningen van den luchtbeschermingsdienst te Winterswijk werd ondernomen.
W i n t e r s w ij k, Donderdag 19 Oct.
Onder een gouden herfstzon liggen de
dorpen en stadjes verspreid in het prachtige
land van Gelre's Achterhoek. De nuanceerin
gen van groen tot geel en bruin van het loo-
ver der rijke natuur geven dezen streken thans
een gloed van overdadige, overvolle weelde,
die bestemd is om maar kort te duren, maar
die op dezen herfstdag een snellen autorit
onder de overhuiving der zware bladerkronen
en door de dorpsstraatjes, waarlangs de hui
zen vreedzaam geschaard staan, tot een feest
maakt.
Vele bladeren dwarrelen reeds van de
bcomen omlaag, maar het zijn toch nog niet
de verschrompelde, trieste verkondigers van
den naderenden winter, de vieze, vodden, die
op den weg plakken, of, voortgejaagd door
een guren wind, de koude, natte jaargetijden
inluiden.
Het zijn thans nog wonderlijke geschenken
van goud, die uit een spilzieke hand dwarre
len, vreemde snuisterijen en kostbaarheden
vol grillige fantasie.
Maar kom, dit zijn dingen, die met lucht
bescherming weinig te doen hebben en per
slot van rekening snelt de auto door Gelder
lands Achterhoek met geen ander doel, dan
om ons naar Winterswijk te voeren, waar
voor de. eerste maal in Nederland een oefe
ning zal worden gehouden in het beschermen
van een stad tegen de in oorlogstijd mogelijke
aanvallen uit de lucht door vijandelijke vlieg
tuigen.
En dan zijn hef geen gouden bladeren, die
uit de lucht omlaag dwarrelen en die den
vreedzamen toerist stof tot min of meer poë
tische bespiegelingen geven. Dan zijn het
bommen, die met gruwelijke zekerheid neer
storten, en krakend uiteenspatten en verderf
verspreiden, en die den mensch geen andere
gedachte laten, dan die op lijfsbehoud.
Dan is de man, die onder de herfstzon wil
gaan, in levensgevaar en dan is de redding in
de duisternis van de schuilplaatsen. Wee den
mensch, die dan nog tijd vindt te peinzen op
de schoonheid van een stervende natuur. De
doodelijke nevel van een gasbom zal hem uit
den droom helpen. Tenminste, wanneer een
scherfbom of een brandbom dit niet reeds
voorgoed onnoodig maakte.
Wanneer de zaken zoo staan en zoo staan
zij ontwijfelbaar dan is het noodig, dat de
leiders in steden en dorpen zich bezinnen,
voor het zoover is, op de mogelijkheid van een
doeltreffende bescherming en, nadat van het
Departement van Defensie op deze noodzake
lijkheid was gewezen, heeft men te Winters
wijk voor het eerst deze aangelëgenheïd prac-
tisch bekeken en door middel van een uitge
breide oefening de getroffen maatregelen aan
de practijk getoetst.
Naar deze oefening snelde de auto door
Gelderlands Achterhoek. Dat van die vallende
bladeren was maar een particulier genoegen
van den krantenman.
De organisatie-
De luchtbeschermingsdienst (L.B.D.) te
Winterswijk bestaat uit de volgende afdee
lingen: het bureau van den leider van den
L.B.D.den uitkijk- en luister dienst, de hulp
troepen voor den voorzorgs- en beveiligings
dienst en voor het bergings- en opruimings-
werk, de brandweer, den waarschuwingsdienst,
den geneeskundigen dienst (waarbij de jeugd-
afdeeling) en den ontsmettingsdienst.
Hoe zal nu een dergelijke organisatie in
tijden van gevaar moeten werken
De uitkijk- en luisterdienst is dan, waar
men verwachten mag, dag en nacht op post,
doch wordt van het bureau van den leider
in casu den chef van gemeentewerken, den
heer de Koster regelmatig per telefoon
gecontroleerd, niet het minst om een storing
der telefonische verbindingen, zoo spoedig
mogelijk vast te kunnen stellen.
Deze uitkijkpost ontvangt van den leider
bericht, als het gevaar inderdaad gaat dreigen,
wanneer dit bijvoorbeeld per radio uit andere
plaatsen is opgegeven en deze zelfde dienst
heeft verder de opdracht, naderende vlieg
tuigen aan te kondigen.
Van het bureau van den leider uit worden
op dit bericht de verschillende hulpdiensten
gewaarschuwd, terwijl boodschappers per fiets
en niet minder de gillende en loeiende sirenen
der fabrieken aan de geheele bevolking het
naderende gevaar bekend maken.
Van denzelfden commandopost uit worden
ook, als het noodig blijkt, de noodige hulp
diensten naar die plaatsen gedirigeerd, waar de
bommen zijn neergekomen.
Is het gevaar geweken, dan melden weder
om de uitkijkposten hun bevindingen daarom
trent aan den leider, die op zijn beurt den
alarmeeringsdienst opdracht geeft de kerk
klok te luiden, ten teeken, dat de bevolking
haar schuilplaatsen kan verlaten. Deze korte
en ietwat droge opsomming noodig niette
min voor een begrip van de oefening, die ge
houden werd bevat tevens het schema van
deze oefening te Winterswijk.
De sirenes loeien.
Voor het station heeft de belangstelling zich
thans geconcentreerd, want de organisatie van
dezen luchtbeschermingsdienst blijkt zoo per
fect te zijn, dat men reeds vóór de vliegtuigen
arriveeren, weet/ waar de bommen zullen
neervallen, en derhalve staan wij vol verwach
ting in een kring. De bom zal voor het station
vallen. Er zullen nog meer bommen vallen,
brandbommen, maar we kunnen nu eenmaal
niet op zes plaatsen tegelijk kijken en derhalve
hebben we de meest interessante bom uitge
zocht. Het is de gasbom, waarop wij wachten.
In het bureau van den leider is zoo juist van
Scheveningen-haven radio-telegrafisch bericht
ontvangen van de nadering van een drietal
bombardementsvliegtuigen, even later melden
de uitkijkposten het reeds dichtbij gekomen
gevaar en weldra staat een ieder omhoog te
zien, vol vertrouwen, dat deze vijand zich be
hoorlijk zal gedragen en geen bommen zal
werpen op plaatsen, waar de autoriteiten niet
staan. Deze staan voor het station en de bom
zal dus voor het station vallen.
De Minister van Defensie, mr. Deckers, kijkt
omhoog en al de militaire en burgerlijke
autoriteiten kijken omhoog en niemand stoort
zich verder aan de enthousiaste leden van den
alarmeeringsdienst, die door de straten jakke
ren om een ieder te waarschuwen, evenmin als
aan het naargeestig gehuil van de sirenen, wier
geluid door vrijwel heel de stad te hooren is.
Men ziet omhoog maar de bom en de bom
is pro memorie.
Het geronk van de vliegmachines,- drie zware
bommenwerpers, komt over de stad. Even geeft
het de angstige suggestie van naderend on
heil, maar dan toont deze vriendelijke vijand
zijn waren aard door vuurwerk af te gaan
steken. In een sierlijken boog schiet een licht
signaal uit een der vliegtuigen en de bedreigde
bevolking leeft op.
Dit lichtsignaal is ónze bom. Andere licht
signalen zijn brandbommen, weer een ander
is een scherfbom. Maar voor het station staan
wij in een kring om de plaats des onheils,
waar een doodelijk mosterdgas zich aan het
verspreiden is.
Twee personen storten neer. Zij storten
omzichtig neer, maar het is toch duidelijk, dat
zij getroffen zijn en dat de luchtbeschermings
dienst thans zijn bestaansrecht zal hebben aan
te toonen.' En hij toont dit op een afdoende
wijze. Want terwijl op de plaatsen, waar de
brandbommen neervielen, de brandweer haar
werk doet, terwijl vlak in de buurt van het
station de dienst van gemeentewerken de
waterleiding gedeeltelijk komt afsluiten, om
dat een der bommen de buisleiding vernielde,
terwijl reeds gewerkt wordt aan 't opruimen
Van een ingestort huis, naderen voor het station
reeds libel spoedig de auto's van $en Genees
kundigen Dienst en van den ontsmettings
dienst.
Uit de wagens springen de leden van den
L.B.D. met gasmaskers op en blakend vaft
ijver en menschenmin. De gewonden worden
verzorgd, de straat wordt natgespoten en be
werkt met chloorkalk, borden met waarschu
wingen worden geplaatst, snel en doelmatig
wordt de hulp verleend. Wat er bij deze oefe
ning al pro memorie mocht zijn, de Lucht-
beveiligingsdienst was om den drommel niet
pro memorie.
Avondoefening.
Er moet aan gedacht worden, dat de vijand
wel eens zou kunnen wachten met zijn aan
val tot het donker is en daarom werd in aan
sluiting met deze eerste oefening ook een
avondoefening gehouden. Daarvoor is evenwel
op de eerste plaats avond noodig en derhalve
maakte een ieder zich op, den tijd, die ons
van het donker scheidde, zoo genoeglijk moge
lijk te maken.
Winterswijk heeft beste hotels. Hotels met
open haarden, waarin groote houtblokken
zachtjes smeulen en waaromheen gemakke
lijke stoelen nooden tot zitten en een ernstig
gesprek. Over de crisis bijvoorbeeld.
„Waar moet het naar toe vraagt een col
lega.
„Ja, dat weet niemand zegt een ander.
Zoo spreekt men ernstig over de crisis.
Men spreekt ook over de oefening.
„Jaja, nu straks de avondoefening 1" merkt
de ander ad rem op.
„Het zal wel donker zijn met al het licht uit"
denkt iemand hardop.
„Welnee!" zegt een ander.
Als om half negen 's avonds de centrale van
den L. B. D. weer het middelpunt is geworden
van inlichtingen, orders en bevelen, krijgt de
laatste spreker ongelijk. Het is wèl donker
met al het licht uit.
De gaslantaarns zijn niet aan geweest, daar
-het plotseling dooven van deze lichten op dit
uur niet wel mogelijk is, wegens den daaruit
volgen-den te hoogen druk op Ce buizen. Maar
als dan ook de electrische lantaarns zijn ge
doofd en de burgerij aan het verzoek om mede
werking, ondanks eenige opruiende pamfletten
van de communisten, gehoor heeft gegeven en
op de alarmsignalen de winkel- en huisver
lichting heeft uitgedaan, staan wij voor het
gemeentehuis, waar straks een hom zal vallen
in het volslagen donker. De belangstelling van
de burgerij is ook thans weer groot. De uit
werking van de waarschuwingen, die door den
desbetreffenden dienst worden gegeven, heb
ben een beetje averrechtsche uitwerking, maar
de orde is voorbeeldig. Vanavond zijn ook de
vliegtuigen pr memorie, maar dat is geen be
zwaar om de zaak niet minder goed te doen
slagen. En in het donker „doen" verschillende
dingen het toch ook veel beter.
Daar zijn vooreerst de lichtsignalen, vier in
getal, die boven uit den kerktoren worden ge
schoten en die een lange roode streep teekenen
in de donkerel ucht. En op de plekken, waar
de bommen vanavond verondersteld worden
te zijn gevallen, branden vlak daarop potten
met bengaalsch vuur op. Het roode licht laait
op en vlamt grillige schaduwen over de men-
schen. Nu kijkt men in het roode vuur en nu
kan men ook eigenlijk pas goed zien, hoe de
man er uit ziet, met wien men in het donker
reeds twintig minuten een onderhoudend ge
sprek voerde.
En inmiddels zijn de serenen weer gaan hui
len en doen twee mannen met ontstellend-hard
ronkende motorfietsen hun best een impressie
te geven van de vliegtiiigen boven de stad.
En wederom doet de L. B. D. zijn plicht. Met
razende snelheid naderen de groote zware wa
gens. De breede koplampen werpen een brutaal,
wit licht over de straat en over de menschen.
die er met hun oogen van moeten knipperen.
Er zijn wederom gewonden, vier ditmaal,
en er zijn zelfs twee dooden. En ook thans weer
gaat de heele zaak als vanzelf. Daar is de ont
smettingsdienst, daar zijn de wakkere roode-
kruissoldaten, daar is hulp en bijstand voor
alles en voor iedereen, waarbij hulp en bijstand
nog zin heeft. En om twintig minuten over
negen geeft de leider van zijn bureau uit door,
dat het gevaar geweken is.
Om kwart over negen beiert de kerkklok
haar verzoenend geluid over deze zwaarbe
proefde stad.
Gisterenmorgen om 9 uur heeft een ernstig
ongeluk plaats gehad nabij het Wilhelmina-
kanaal op het Lynsheike te Tilburg. Van het
aldaar staand pakhuis van den Boerenbond loopt
een loopkat naar het water, aan welke loopkat
een wagentje hangt, dat dient voor het vervoer
van goederen naar en van het pakhuis. Deze
loopkat is, voor wat betreft het gedeelte, dat
boven het water uitsteekt des nachts opgesla
gen, overdag komt het opklapbare gedeelte in
het verlengde van het vaste deel.
Gisterenmorgen had men evenwel vergeten
het opgeklapte stuk neer te laten en daar zich
aan het vaste gedeelte geen veiligheidsnok be
vindt, viel de 23-jarige arbeider P. Kolsteren,
wonende te Tilburg, met het wagentje naar
beneden Het wagentje kwam neer op een partij
zakken meel. De arbeider kreeg zware inwen
dige kneuzingen en 'n kaokfractuur. In zorge-
lijken toestand is hij per ziekenauto naar het
St. Elisabethsziekenhuis vervoerd.
Onderaardsche gang ontdekt.
Gisterochtend hebben rijkspolitie en belas
tingambtenaren in de gemeente Naaldwijk een
geheime distilleerderij ontdekt. Een groote hoe
veelheid materiaal werd in beslag genomen.
Een onderaardsche gang van een woonhuis naar
een schuur welke op een stuk land staat en
waar het materiaal was verborgen, werd even
eens ontdekt.
Door een controleur der Nederlandsche graan-
centrale werd beslag gelegd op een lading
graan, geborgen in het schip „Nieuwe Zorg" uit
ïholen, dat te Roermond in de Roer voor wal
lag. Het graan, ruim 82.000 K.G. was bestemd
voor den graanhandelaar S. te Roermond, wiens
opslagplaatsen en magazijnen aan de Roer ge
legen zijn; het werd in beslag genomen, wijl
werd vermoed dat het van Pooische of Rus
sische afkomst was. Het was per schip tot
Antwerpen vervoerd, daar overgeladen en per
tram naar Walsoprden gebracht, waar het ten
slotte werd geladen in het schip „Nieuwe Zorg"
dat de lading naar Roermond bracht. Binnen
eenige dagen zal worden beslist, of het graan
zal worden gelost vanwege de regeering en
alsdan zal opgeslagen worden in een der depóts
te Roermond.
Het Rijnschip „Mathilde" komende van Gent,
geladen met 1230 ton gebrande pyriet en met
bestemming het Roergebied, kwam gistermorgen
te ongeveer half vier met de sleepboot „Willem
Frederik" vast te zitten op een plaat nabij
Hoedekenskerke. Daar moest worden gewacht
op hoog water. Men vertrouwde dat het schip
gistermiddag te ongeveer 3 uur vlot zou ko
men. Er waren sleepbooten ter eventueele assis
tentie aanwezig.
Het bij de Brouwersplaat bij Hoedekenskerke
omhoog gevaren Rijnschip „Mathilde" is gister
middag ongeveer een uur voor hoog water door
een drietal te Terneuzen gestationneerde sleep
booten en twee bergingsvaartuigen in diep wa
ter gebracht. De „Mathilde" maakte geen wa
ter en is behouden de haven van Hansweert
binnengesleept.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Gistermiddag omstreeks half drie is de 3?
jarige magazijnbediende G. Achterkamp uit
Zutphen, die op den kanonsdijk nabij villa
„Ruimzicht" den weg overstak door een pas-
seerende auto aangereden en bijna onmiddel
lijk gedood. Hij laat een vrouw en een kind
achter.
BELEEDIGING VAN OUD-MINISTER
MR. DONNER.
Woensdag 25 October zal voor het Gerechts
hof in den Haag behandeld worden de zaak
van den heer R. H.,oud-hoofd van den Rijks-
accoutantsdienst, die door de rechtbank in den
Haag veroordeeld was tot 14 dagen gevange
nisstraf wegens beleediging van den oud-minis
ter van Justitie mr. Donner en tegen welke
uitspraak beroep is aangeteekend.
De heer H. zal voor het Hof wederom verde
digd worden door mr. B. W. Stomps uit Heem
stede.
INBRAAK.
Gisternacht is ingebroken in de woning var.
ds. Klusener te Vinkeveen. Gouden voorwer
pen, sieraden en eenig huisgeld worden ver
mist. In de studiekamer va den predikant heef:
men de sleutels van de kerk gevonden. Daar
op heeft men zich toegang verschaft tot het
kerkgebouw waar de collectebussen zijn ge
ledigd. Van de daders geen spoor. Wel zijn
vingerafdrukken gevonden.
POSTWISSELVERVALSCHING.
De Rechtbank te Groningen heeft den 64-
jarige A. T„ aldaar wegens valschheid in ge
schrifte veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf.
De man had een postwissel, die per abuis in
zijn bus was terecht gekomen, van de handtee-
kening van den geadresseerde voorzien en op
het postkantoor het bedrag geïnd.
De verdachte had ontkend, maar de schrift
kundige had uitgemaakt dat „met aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid", de verdachte den
naam van den geadresseerde op den postwissel
had geplaatst. De geadresseerde zelve, een oude
schipper, kon zijn naam niet plaatsen, (hij was
analphabeet) en teekende steeds met een
kruisje.
INSPECTEUR VOOR DE RIJNVAART.
Aan jhr. C. E. Dittlinger, te 's-Gravenhage,
is op verzoek, eervol ontslag verleend als in
specteur voor de Rijnvaart, met dankbetuiging
voor de in die betrekking bewezen langdurige
diensten en benoemd tot inspecteur voor de
Rijnvaart ir. J. F. Schönfeld, hoofdingenieur
directeur van den Rijkswaterstaat in de direc
tie Bovenrivieren, te Arnhem.
De lichten gaan weer aan
Het is zoo maar het beste. Want de werklijk-
heid, die deze oefeningen noodig maakt, is wel
zóó erg, dat het niet goed zou zijn een roman
tisch verhaal te schrijven over de bommen op
Winterswijk.
Wie, zooals wij, de verwoesting had gezien te
Lienden, waar twee vliegtuigen elkaar even
raakten in de lucht en naar beneden vielen,
minder elegant dan de doode, roodbruine bla
deren uit het begin van dit verhaal, die zal bij
benadering kunnen begrijpen, wat oorlog is.
Beter dan de romantiek van een slagveld, is
daarom dit glimlachend verhaal.
Het is heusch maar beter zoo.
Gruwelijke flood van een 15-jarigen
jongen.
Donderdagmorgen moest de 15-jarige boeren
knecht R. D., in dienst bij den veehouder G.
de Boer, te Rauwerd, twee paarden uit het
land halen. Bij het openen van het eerste hek,
dat hij moest passeeren, liet hij een lus van
de leidsels, ten einde beide handen vrij te
hebben, om zijn arm hangen. De paarden, die
op dit oogenblik zijn geschrokken, sloegen op
hol,'den jongen met zich meesleurend, aldus
de „Leeuw. Crt.".
Op weg naar de boerderij moesten de dieren
nog door een tweede hek, dat zij in hun dollen
ren geheel vernielden. Ook daardoor is de jon
gen meegetrokken.
Op het erf zijn de beesten tot stilstand ge
komen. D. zat nog steeds in de touwen ver
ward. Bij onderzoek bleek hij te zijn over
leden.
EEN BERUCHT INBREKER.
Voor de Rechtbank te Groningen had zien te
verantwoorden Tjebbe F., afkomstig uit Oude
Bildtzijl, thans gedetineerd te Leeuwarden als
verdacht van inbraak in de villa van ir. H.H.
de Jong te Haren, bij Groningen. Hij was hier
tijdens de vacantie van de bewoners in Augus
tus van het vorige jaar door verbreking van
een ruit binnengekomen en had zich o.a. een
diamanten hanger met zilveren montuur, een
gouden horlogeketting, een gouden armband,
twee heerencostumes en verschillende horloges
ontvreemd.
Het bleek dat verdachte tal van inbraken had
gepleegd, vooral in Friesland, waarvoor de
Leeuwarder Rechtbank hem tot 3'4 jaar gevan
genisstraf had veroordeeld
Uit het getuigenverhoor kwam aan het licht
dat men maandenlang naar den dader heeft ge
zocht. Tot een onder de brandstoffen verbor
gen pantalon, licht bracht in de duisternis. Deze
pantalon had verdachte namelijk uitgetrokken
en zich in de ville van een nieuwe voorzien.
Een nummer op de pantalon, bracht de jiolitie
bij haar onderzoek, via Rotterdam en Leeuwar
den naar Oude Bildtzijl, waar toen in het be
gin van dit jaar bleek dat de verdachte ook
debet was aan tal van andere inbraken.
De officier van justitie eischte tegen den
man 1 jaar gevangenisstraf.
MAJESTEITSSCHENNIS.
Donderdag heeft deHaarlemsche rechtbank
voortgezet de zaak tegen den 44-jarigen met
selaar G. v. d. V., die op een vergadering op
20 Juni j.L zich op beleedigende wijze zou heb
ben uitgelaten over het Kon. Huis.
Nadat nog eenige getuigen waren gehoord
eischte de ambtenaar van het O.M., mr. B. v.
d. Burg, 3 maanden gevangenisstraf met ont
zegging van hét recht om te kiezen of te wor
den gekozen.
De verdedigster mevr. mr. de Ruyter-de
Zeeuw pleitte vrijspraak.
KERKINBRAKEN.
De Bredasche Rechtbank deed Donderdag
uitspraak in de zaak tegen den 24-jarigen ge
wezen bedrijfsleider C. P. M. R. te Tilburg, die
een tweetal kerkinbraken met diefstal op zijn
geweten had n.l. in de Hasseltsche kapel en
in de parochiekerk „Koningshoeven" te Tilburg
en veroordeelde hem tot een jaar gevangenis
straf, waarvan zes maanden onvoorwaardelijk
en zes maanden voorwaardelijk, terwijl hij zich
te onderwerpen zal hebben aan de voorschrif
ten, welke hem de R. K Reclasseeringsyereeni-
ging te Tilburg, zal voorschrijven.
BRANDSTICHTING.
Voor 't Hof te Leeuwarden stond Donderdag
terecht J. L., 25 jaar, schoenmaker te Assen
(gedetineerd) ter zake van brandstichting.
De proc. generaal eischte bevestiging van het
vonnis der Winschoter rechtbank, waarbij ver
dachte veroordeeld was tot één jaar gevange
nisstraf.
ONTSLAG VAN 48 MAN BIJ DE H. T- M.
Zooals wij onlangs reeds mededeelden had de
Personeelraad bij het gemengd bedrijf Haag-
sche tramwegmaatschappij, inzake de voor
stellen der directie in verband met bestaande
overcompleet aan personeel een zoodanig advies
aan den raad van beheer gegeven, dat van de
voorgelegde keuze uit 4 mogelijkheden eigenlijk
alleen het ontslag van 48 man was overgebleven.
De raad van beheer heeft thans het besluit ge
nomen om aan 48 man, direct ingaand, eervol
ontslag te geven. Alle ontslagenen behoorden
tot de personeelsreserve, zij waren van 2—4
jaar in vasten dienst van de H.T.M. en voor het
meerendeel ongeveer sedert een jaar in de
personeelsreserve geplaatst. Desgewenscht kun
nen zij allen hebben als conducteur dienst
gedaan in aanmerking komen voor hulp
conducteur.
DR. P. H. VAN EDEN t
Te A'dam s in den ouderdom van 71 jaar over
leden di-. P. H. van Eden, oud-medisch adviseur
van de Rijksverzekeringsbank.
RADIOPRIJSVRAAG N.C.C.
Het secretariaat van het Nationaal Crisisco
mité deelt mede: Het N.C.C. mocht voor de
prijsvraag nog ontvangen een Volendammer
prikslede van de Ver. Ambachtsonderwijs voor
Edam en omstreken en voorts 20 prijzen van de
N.V. Preventor-Wotanschoenfabriek te Nijme
gen.
GEMENGDE COMMISSIE VOOR DE
STENOGRAFIE UIT DE BEIDE
KAMERS.
De Gemengde Commissie voor de steno
grafie uit de beide kamers der Staten Generaal
heeft tot haar voorzitter benoemd den heer
Slingenberg, lid van de Eerste Kamer.
VCKDU'-O
TOEüANf.
Het opruimingswerk na den mosterdgas
aanval op Winterswijk.
-J-
mi-a.-,
-'i
