MATSTE
EEN KORTE ZITTING
TE BERLIJN.
BOERENCRISIS IN V. S.
ZEETIJDINGEN.
ZATERDAG 21 OCTOBER 1933
DE STUKADOORSSTAKING.
Samenwerking van alle goedwillende
krachten de eenige oplossing.
De meening der R. K. Bouwvak
arbeiders.
„TE GROOT AANTAL R. K. KWEEK
SCHOLEN."
HET EINDE VAN SPIRALO EN
STRAPERLO
Minister geeft last tot ingrijpen.
BESLAGLEGGING INDIEN WORDT
VOORTGESPEELD.
EEN UNICUM IN DEN LANDE.
DE DIEFSTAL MET GEWELDPLEGING
TE TIEL.
STUURLOOS EN VERLATEN OP ZEE.
DE STEM VAN DEN GEEST.
SLECHTS EEN GETUIGE GEHOORD
2000 VISSCHERS VERMIST.
Na typhoon hoven Japansche Zee.
DE POLITIEKE SPANNING
IN FRANKRIJK.
fTM' -■
VAN EEN VRACHTAUTO
GESLINGERD.
WIELEN OVER HET LICHAAM.
NOBELPRIJS VOOR GENEESKUNDE.
ZATERDAGMIDDAG BEGIN VAN
DE BOERENSTAKING IN
HEEL AMERIKA.
GROOTE ONEENIGHEID IN DE
REGEERINGSMEERDERHEID.
BOERENSTAKING IN AMERIKA.
DUITS CHLANDS UITTREDING UIT
DEN VOLKENBOND.
UITLOTINGEN.
yiSSCHERIJ.
SCHIPPERSBEURS.
STOOMVAAKTLIJNEN.
BUITENLANDSCHE HAVENS.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
GEMENGDE BERICHTEN.
NAGEKOMEN ZEETIJDINGEN
Men meldt ons uit Amsterdam:
Nauwelijks hersteld van de gevolgen eener
staking van vijftien weken, waarmee de Am-
sterdamsche stukadoors het vorig jaar hun
eischen meenden te moeten afdwingen, wordt
het bouwbedrijf thans sedert eenige maanden
geteisterd door de gevolgen van een hernieuw
de staking, welke week na week verder om
zich heen grijpen en de bouwnijverheid op
den duur dreigen te verlammen. Een wilde
staking is het, maar nochtans een van onge
meen ernstigen aard. Want de tallooze pogin
gen tot breking van het verzet ten spijt, is het
aantal stakers de laatste weken wel iets, maar
toch niet noemenswaardig teruggeloopen. En
de overheid, waartegen het verzet in laatste
instemde gericht is, staat tengevolge van de
uiterst ingewikkelde situatie, welke nu een
maal in de bouwvakken bestaat, voor een laby
rinth van moeilijkheden, waarin het zeer las
tig is, afdoende maatregelen te treffen, zonder
het groote gevaar te loopen, dat de uitwerking
het omgekeerde zal zijn, van wat men ervan
gehoopt heeft.
Wild is deze staking, niet alleen, omdat zij
zich aan den onmiddellijken invloed van alle
vakorganisaties onttrekt. Zij levert het beeld
van een schier chaotische verwarring op. Be
leven wij niet het opzienbarende feit, dat de
Federatie, welke zich steeds verzet heeft tegen
de door de regeering vastgestelde arbeidsvoor
waarden, zich, hangende dit conflict, onder
worpen heeft aan de bepalingen van het re-
geeringscontract, zonder dat men een stap na
der gekomen is tot de ontknooping van deze
noodlottige staking.
Nog meer verbazing wekt de mededeeling,
welke wij hoorden van den heer Heselaars,
voorzitter van de afdeeling Amsterdam van den
R.-K. Bond van bouwvakarbeiders, volgens
welke tijdens een dezer dagen gehouden be
spreking tusschen de vakorganisatie van werk
nemers allen het erover eens waren, dat deze
staking in het belang van de arbeiders en hun
organisaties, een einde moet nemen. En dit
standpunt wordt geheel gedeeld door het Fede
ratie-bestuur, dat zelf door zijn stelselmatig
drijven en stoken voor een groot gedeelte
schuldig staat aan deze staking, welke het
thans niet meer bij machte is, te keeren.
Invloed ontoereikend.
Het zijn de kwade geesten, welke als het
gevolg van een jarenlang verkeerd gevoerde
politiek, thans zijn losgebroken en waartegen
over de machtigste vakorganisaties op dit ge
bied, de Federatie en de moderne bond, mach
teloos staan, om van de christelijke organi
saties maar niet te spreken. Zoo verklaarde de
heer Heselaars het ons en hij voegde erbij ik
geef volkomen toe, dat onze invloed niet toe
reikend is om de naleving der contracten te
verzekeren. Onze invloed is klein en dat is
duidelijk genoeg. Niet meer dan 57 stucadoors,
waaronder nog 8 witters, zijn bij onze organi
satie aangesloten. Daarvan zijn er drie-en-twin
tig betrokken bij de staking. Zeventien van hen
zijn op het oogenblik aan het werk en die
worden er dan ook genoeg voor vervolgd door
de stakers.
De omstandigheden hebben er het hunne toe
bijgedragen, dat onze invloed klein is geble
ven. De moderne bond, die thans met ons in
hetzelfde schuitje zit, heeft de christelijke bon
den altijd veronachtzaamd, wanneer er ge
meenschappelijk overlegd of gehandeld moest
worden. En ook de patroons hebben zich meer
gestoord aan de modernen en de Federatie,
dan aan de christelijke organisaties. Zij vonden
onze beteekenis te gering en dat viel niet te
ontkennen. Maar door ons min of meer als
„quantité négligeable" te beschouwen, werkten
zij er toe mede om onze positie te verzwakken.
Dat was in dit geval al heel gevaarlijk. Het
behoeft immers geen betoog meer, dat het
bouwvak in het algemeen, het stucadoorsbe-
drijf in het bijzonder, het slechtste bedrijf in
Amsterdam is. Het gaat hier, meer dan elders,
om de sterke overmacht van communistische
elementen, welke eenveadig geen confessioneel
georganiseerden duldt.
De Katholieke arbeider
vraagt garanties.
Daartegenover vraagt de katholieke arbei
der aan zijn patroon garanties. En op dit
punt aangekomen, meende de heer Heselaars,
moeten wij een oplossing zoeken. Onze zegs
man meende, dat deze te vinden is door nX
de goedwillende elementen onder de arbei
ders te zamen te brengen met de goedwillen
de patroons, die voor de dreigementen en de
terroristische maatregelen van communisten
niet uit den weg gaan. Dat moet succes hebben.
Het steenzettersbedrijf bewijst het. Daar ne
men de katholieken op het oogenblik wel een
machtspositie in.
Maar, aldus de heer Heselaars, als er geen
goedwillende patroons te vinden zijn, bereid
om een risico te dragen, dan moeten wij over
wegen, om dan desnoods maar zelf een N. V.
of een coöperatie te vormen, die als werkgever
kan optreden.
Het is zeer te hopen, dat dit niet noodig is.
Wij hebben thans een uitgangspunt. Op het
oogenblik zijn er immers goedwillenden aan
het werk op plaatsen, die door de staking zijn
open gekomen. Laten deze patroons om te be
ginnen met deze arbeiders doorgaan, ook als de
staking wordt opgeheven. Als deze werklieden
daarna weer naar hun oude patroons terug
moeten, dus in hun oude omgeving met de
onruststokers te zamen gebracht worden, dan
zullen de gevolgen funest zijn.
Nog eenssamenwerking van de goedgezin
dere. Daarvan valt meer te verwachten dan van
allerlei dwangmaatregelen. Zeker, men kan
den steun inhouden. Maar dan loopen de le
den weg en sluiten zich aan bij de z.g. Rijs-
wijksche kas. Dan zijn ze immers vrij.
Ook het oproepen van werkloozen uit an
dere plaatsen gaat maar niet zoo eenvoudig.
Want wil men menschen uit andere plaatsen
hier aan het werk zetten, dan moet men hun
den waarborg geven, dat zij hier niet alleen
frank en vrij kunnen werken, maar ook wonen.
Men kan hen maar niet van hun gezinnen weg
halen en hen hier in het eerste het beste kost
huis stoppen.
Van al dergelijke maatregelen zie ik niet veel
terecht komen, zoo besloot de heer Heselaars.
Ik zie den toestand somber in, tenzij de werk
lieden en de patroons hun goeden wil toonen
en elkaar weten te vinden.
Een kromme redeneering van een
kweekschool-leeraar.
In „De Telegraaf" van 12 Oct. geeft een
kweekschool-leeraar de volgende kromme re
deneering ten beste.
In 1929 waren er verbonden aan:
openbare scholen: 15781 leerkrachten
Prot. Chr. 9128
R.K. 12123
Van deze 12123 R.K. leerkrachten zijn 3512
religieuzen, bij wie geen mutatie wegens hu
welijk van vrouwelijke leerkrachten voorkomt.
Tegenover 35 openbare kweekscholen staan 22
Protestantsch Christelijke en 45 Roomsch Ka
tholieke. Naar den maatstaf van het aantal
openbare kweekscholen berekend, zouden er
slechts 28 R.K. kweekscholen moeten zijn. Er
zijn er echter vijf en veertig! Schrijver schat
de bezuiniging door opheffing van de z.i. ze
ventien overbodige kweekscholen op ruim vier
ton. Hij besluit als volgt:
„Onder de tegenwoordige wetgeving heeft de
bijz. kweekschool een minimum productie van
75 akten per vijf jaar, d.i. 15 akten per jaar,
noodig om de volle Rijkssubsidie te ontvangen.
De 45 R.K. kweekscholen zijn dus al aan een
theoretisch minimum van 675 akten gebonden,
de parallel-klassen buiten rekening gelaten. Om
niet door ziekte, vertrek of het zakken van
leerlingen gedupeerd te worden, moet de klas
se-bezetting liefst op minstens 17 gehouden
worden, zoodat de practische minimum-produc
tie circa 800 akten-bezitters per jaar zal zijn.
Dit jaarlijksch contingent, waaraan wij door
het groote aantal R.K. kweekscholen vastzit
ten, is veel te hoog voor de behoefte, en werkt
slechts mee, om de overproductie aan onder
wijzers op te voeren".
Wij meenen, dat het nuttig is, telkens weer
met nadruk op te komen tegen glad verkeerde
voorstellingen als in het aangehaalde citaat
worden gegeven.
Zoo licht wordt er gedacht: „een kweek
school-leeraar zal 't wel weten" en de goe-ge-
meente stelt vast: ,,'t is toch bar, 17 R.K.
kweekscholen te veel, wat 'n geld-verspilling".
De kweekschool-leeraar zal wel te goeder
trouw zijn, maar hij aanvaarde onzen raad,
van liever om voorlichting te vragen dan van
voorlichting te dienen.
De lezer overwege de volgende kantteekenin-
gen bij bovenstaand citaat:
lo. Het is absoluut onjuist in 1933 zich te
baseeren op cijfers van 1929. Op 31 Dec. 1932
was het getal leerkrachten aan R. K. bijzondere
scholen 14199, dat is maar even 2076 meer dan
1929. Tegenover deze sterke stijging staat de
dalingstendens bij het openbaar onderwijs.
2o. Het getal leerkrachten was en is aan de
openbare school in verhouding tot het aantal
schoolgaande kinderen abnormaal hoog. De op
heffing van kleine openbare schooltjes zal het
getal leerkrachten aan de openbare school
doen dalen.
3o. Als men tot basis zou nemen het getal
thans aanwezige leerkrachten bij het R. K.
bijzonder en bij het openbaar onderwijs, dan
zou men kunnen besluiten tot nagenoeg even
veel Katholieke als openbare kweekscholen.
Maar deze basis kan door ons, als bekend,
onder geen beding aanvaard worden. De
eenige te aanvaarden basis kan zijn: het getal
katholieke schoolgaande kinderen naast het
getal niet-katholieke schoolgaande kinderen.
(Het getal Kath. schoolgaande kinderen is
thans 40
Wie zou durven beweren, dat de leerkrach
ten werkzaam bij het openbaar onderwijs, al
len moeten opgeleid worden aan neutrale
kweekscholen? Meer dan ooit zal er naar ge
streefd moeten worden, dat ook aan de open
bare scholen mannen en vrouwen worden aan
gesteld met een „christelijke" levensbeschou
wing. Ik stel slechts de vraag: „Waar moeten
die worden opgeleid?"
4o. In de laatste alinea is bijzonder fraai:
„dit jaarlijksch contingent, waaraan wij door
het groote aantal R. K. Kweekscholen vastzit
ten". Aan dit groote contingent zitten wij
vast door den onredelijken eisch van de Kon.
Besl., die wèl geldt voor de bijzondere en niét
voor de openbare kweekschool. Waarom moet
een bijzondere kweekschool 75 akten (thans 90)
in 5 jaar leveren, terwijl een Rijkskweekschool
met veel en veel minder kan volstaan?
5o. Een laatste opmerking tot besluit. In de
laatste jaren zijn er heel wat openbare kwee .-
scholen voor onderwijzers omgezet in kweek
scholen voor onderwijzers en onderwijzeressen.
Wij achten deze samenvoeging voor de oplei
ding verkeerd, praedagogisch en didactisch niet
verantwoord. De belangen van het onderwijs
hebben hier niet den doorslag gegeven, maar
de wil om op kunstmatige wijze de neutrale
kweekschool in het leven te houden.
INSIDER.
Door den Minister van Justitie is het vol
gende schrijven gericht tot de Procureurs-
Generaal bij de Gerechtshoven:
„Het zal UEdelGrootAchtbare bekend zijn,
dat de z.g. behendigheidsspelen „Straperlo",
„Spiralo", „Romatjo" en dergelijke over het
geheele land hand over hand toenemen. Deels
worden deze spelen georganiseerd in z.g.
gesloten sociëteiten, die in werkelijkheid door
de gemakkelijke voorwaarden, waarop men
als „lid" kan toetreden, voor het publiek toe
gankelijk zijn.
Van de zijde van het betrokken Parket
bereikt mij zooeven de mededeeling, dat in
het Haagsche proefproces ernstige aanwijzin
gen zijn verkregen in de richting van hazard
spel.
Ik moge UEdelGrootAchtbare in verband
daarmede bij deze opdracht verleenen den
ondernemers van de bovenbedoelde „behen
digheidsspelen" in Uw ressort, daaronder
begrepen die georganiseerd in z.g. gesloten
sociëteiten, zoo spoedig mogelijk te doen aan
zeggen, dat, indien die spelen niet met ingang
van den dag na dien van aanzegging worden
gestaakt, ten minste tot in het Haagsche proces
een uitspraak in hoogste instantie zal zijn
verkregen, ook tegen hen en wel onmiddellijk
een strafvervolging zal worden ingesteld met
inbeslagneming uiteraard van de tafels en het
overige betrokken materiaal.
Tot de betrokken vervolgingen in geval van
eventueel niet-staken verleen ik gelijktijdig
opdracht".
Aardenburg verlaagt zijn belasting.
In de gemeenteraadsvergadering te Aarden
burg (Z. VI.) werd besloten de opcenten der
personeele belasting van 20 op 10 te brengen.
De begrooting kon daarbij ruimschoots sluitend
worden gemaakt.
Wel een unicum in ons land!
Eén en ander is een gevolg van de voordee-
len, welke de gemeente thans geniet, door de
in 1932 gesloten overeenkomst met een Bel
gische firma betreffende gas-leverantie.
Opnieuw een arrestatie.
Zooals gemeld heeft de politie van Tiel,
in samenwerking met de centrale recherche te
Amsterdam een 30 jarigen handelsreiziger aan
gehouden die ongeveer een half jaar geleden
te Tiel een inbraak had gepleegd en zich daar
na had schuldig gemaakt aan geweldpleging te
gen een politieman.
Hedenmorgen is aan het bureau van maat-
schappelijken steun in de Schiemanstraat te
Amsterdam opnieuw een man gearresteerd, die
er eveneens van verdacht wordt bij de inbraak
te Tiel betrokken te zijn geweest. Ook deze
arrestant is naar Tiel op transport gesteld.
ANTWOORDSTUKKEN.
Ter tegemoetkoming aan de wenschen van
de gebruikers is de voorwaarde, dat een mach
tiging tot het verzenden van ongefrankeerde
antwoordstukkken slechts wordt verleend in
dien tenminste 500 poststukken met antwoord-
stuk tegelijk worden verzonden, in het binnen-
landsche verkeer vervallen.
In verband hiermede worden voortaan alle
machtigingen voor onbepaalden tijd verleend.
In het verkeer met Ned.-Indië blijven de be
staande bepalingen van kracht.
HET ST. ROM BOUTSKOOR VAN
MECHELEN
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
Het Romboutskoor van Mechelen zal in de
maand April 1934 in Italië enkele malen op
treden, o.m. in het Vaticaan en in het Augus-
Vlum te Rome, verder te Napels en te Florence.
Een belangrijke groep Belgische pelgrims, w.o.
kardinaal van Roeij, zal de zangers naar de
Eeuwige Stad vergezellen.
In Goa (Zuid-Celebes) heeft zich een geval
van oplichting voorgedaan, waarbij misbruik
werd gemaakt van de goedgeloovigheid der be
volking. Dacht men eerst weder te doen te
hebben met een nieuwe Kraeng Data-beweging,
die zooals bekend steeds weer haar kop op
steekt, achteraf is gebleken, dat het ging om
een geval van zuivere oplichterij.
Men had ergens een huis ingericht speciaal
voor de vereering van den geest van den
Kraeng Data, aldus de „Mak. Crt." Voor het
huis bevonden zich 2 pieken benevens een
rijkspajong. In een kamer binnenshuis bevond
zich slaapgelegenheid met klamboetent; onder
het hoofdkussen lagen 2 zwaarden, die de ver
binding met den geest van den Kraeng Data
tot stand brachten. In handen van de pinati
(bewaakster) bevonden zich tevens eenige
rijksornamenten, waaraan de gewone desaman
nog steeds groote kracht toekent. Onder het
bed lagen diverse wierookbranders, offerscha
len, enz.
Naar dit huis kwamen steeds vele eenvoudi
ge inlanders om te offeren en als een persoon
overleden was, konden de nabestaanden van
den geest van den Kraeng Data te weten ko
men, hoe het den overledene in het hierna
maals ging. indien alle kleeren en sieraden van
den afgestorvene werden medegenomen. Deze
werden dan geofferd, d.w.z. in de tent gestopt
die boven het bed hing en daarna hoorde men
de stem van den geest, die kort mededeelde
of de toestand van den overledene al dan niet
gunstig was.
Vele lichtgeloovigen liepen hier in, totdat
het bekend werd dat de geest b.v. weigerde
antwoord te geven, indien koperen instede van
gouden sieraden werden aangebracht. Toen
kwam er spoedig een eind aan; de politie werd
erin gekend, stelde een onderzoek in en het
bleek, dat zich boven in de klamboetent een
opening bevond, waardoor een Inheemsche
jonge dame namens den geest van den Kraeng
Data antwoordde
Italiaansche lichter binnengebracht.
Men seint ons uit Terschelling:
Door de bergingsboot „Holland" is hier
hedennacht binnengebracht de Italiaansche
zeelichter „Giorgio", groot ongeveer 400 tons.
Het schip dreef zonder bemanning en zon
der lichten rond op de Noordzee.
Het is overgedragen aan den burgemeester-
strandvonder.
Bij onderzoek is ons gebleken, dat de
„Giorgio" vannacht is losgeslagen van de
sleepboot „Ernesto". Deze boot was met de
lichters „Giorgio" en „Elena" van Hamburg!
vertrokken, waarvan de eerste voor Schiedam
en de tweede voor Italië bestemd was.
Vanmorgen is de „Ernesto" den Waterweg
binnengeloopen om het verlies te melden,
waarop de kapitein al spoedig het bericht
gewerd, dat de boot veilig en wel in Ter
schelling lag gemeerd.
BERLIJN, 21 October. (W.B.) In het begin
van de zitting van het rijksdagproces van he
den deelt de VOORZITTER mede, dat hij voor-
loopig slechts één getuige wil verhooren. Daar
na zal de lange pauze intreden waarin de
rechtbank den rijksdag zal bezichtigen en den
weg zal volgen, welken van der Lubbe volgens
zijn verklaringen gegaan is. De pers zal daar
na door een bizonderen gids worden rondge
leid.
De getuige, die vandaag gehoord wordt, de
arbeider ORGANISTKA AYA ROSZT, schildert
dan een ontmoeting, welke hij ongeveer een
jaar geleden op weg naar Constanz met be
klaagde van der Lubbe zou hebben gehad. Hij
had toen twee landloopers aangetroffen, van
wie de een donkerblond en de andere zwart
was. De zwarte was van der Lubbe geweest.
Hij had ook een pas gezien, welke op naam
stond van Marinus van der Lubbe. Van der
Lubbe had het communistische insigne gedra
gen en een sovjet-hemd aan gehad. Hij, getui
ge, had een hakenkruis gedragen.
Zij hadden toen over politiek gesproken,
waarbij van der Lubbe verklaard had: „In
Duitschland heeft de rijksdag zijn langsten
dag gehad". De blonde had toen gezegd: „Nu
ja, dat zul je wel zien, je zult nog wel van van
der Lubbe hooren".
Toen beiden weggingen, had getuige gezegd:
,,Van jullie politiek komt niets, er is maar één
nationaal-socialistische partij. Van der Lubbe
had toen heel droogweg gezegd: „Als dat ge
beurt, dan gaat het met vuur en zwavel!"
Toen ik daarna in Ravensburg was, aldus ge
tuige, en van den rijksdagbrand hoorde, moest
ik onmiddellijk aan van der Lubbe denken. Ik
had den naam onuitwischbaar in mijn geheugen
geprent.
DE VOORZITTER laat waarop van der Lubbe
voor de rechterstafel komen en confronteert
hem met getuige Organistka.
VAN DER LUBBE houdt als gewoonlijk het
hoofd diep voorover. Na een krachtige aanma
ning van den voorzitter heft hij eindelijk het
hoofd een weinig op en keert zich dan lang
zaam om naar getuige.
De vraag van den voorzitter, of getuige van
der Lubbe herkent, wordt door getuige beves
tigend beantwoord.
VOORZITTER: ,,Van der Lubbe, kijk getuige
eens goed aan, kent u hem?"
VAN DER LUBBE zegt zachtjes: „Neen".
VOORZITTER: „Bent u wel eens bij Con
stanz geweest. U heeft toch veel van de wereld
gezien. Bent u wel eens in of bij Constanz ge
weest?"
VAN DER LUBBE: „Neen".
Dan volgt weder het oude spel van vraag
en antwoord tusschen den voorzitter en van
der Lubbe. Als altijd geeft laatstgenoemde in
het geheel geen of halve antwoorden.
GETUIGE blijft echter bij zijn verklaring,
dat beklaagde van der Lubbe de man geweest
is dien hij bij Constanz ontmoet heeft en met
wien hij een gesprek heeft gevoerd. Hij her
kent ook den hem voorgelegden pas van van
der Lubbe. Getuige noemt ook zijn toenmaligen
reisgezel Oskar Mueller, die bij de ontmoeting
tegenwoordig is geweest. De rechtbank zal
trachten dezen man op te sporen.
Het hof en de deelnemers aan het proces gaan
daarna het rijksdaggebouw in en 't bijzonder de
plaats van den brand bezichtigen.
TOKIO, 21 October. (V.D.) De vreeselijke
typhoon, die gisteren boven de Japansche Zee
heeft gewoed en leidde tot het vergaan van
het stoomschip „Yashima Maru" heeft een
groot gedeelte van het eiland Shikoku ver
woest. Een groot aantal Japansche visschers-
vaartuigen met in totaal ruim 2000 visschers,
worden vermist.
Nero, blijf nou alsjeblieft even buiten
staan, ik ben zoo klaar!
(Dublin Opinion).
Soldaat door tractor overreden en gedood.
Gisterenmiddag om circa vier uur heeft een
ongeval op de Museumbrug te Utrecht aan een
daar in garnizoen liggend dienstplichtig soldaat
het leven gekost.
Van de Bilt naderde een groote zandwagen,
getrokken door een tractor, de stad en wilde
bij de Museumbrug links afslaan. Bij het naar
Inks gaan geraakte het kleine hulpwieljte van
den tractor in de tramrails, waardoor deze, zoo
wel als de aanhangwagen een oogenblik hevig
slingerde.
De 22-jarige dienstplichtig soldaat vari de
Genietroepen, de W., die in een kruiwagen
boven op het zand in den wagen zat, werd
hierdoor met een boog tegen den grond gewor
pen, met zijn hoofd juist voor een der achter
wielen van den tractor.
Het wiel ging den jongeman over het hoofd,
waardoor hij op slag werd gedood.
Het stoffelijk overschot van de W., die in den
Haag woonde, is voorloopig naar het militair
hospitaal te Utrecht overgebracht. Van eenige
schuld is niets gebleken.
Te Nieuw- en St. Joosland viel Vrijdagmor
gen de landbouwersknecht O. van een met
bieten beladen wagen en kreeg twee wielen
over zijn lichaam. De man is met ernstige in
wendige kneuzingen naar het gasthuis te Mid
delburg overgebracht.
NAAR HET ZUIDPOOLGEBIED.
LONDEN, 19 October. (V.D.) De Discovery 2
zal Zaterdag van Londen vertrekken naar de
wateren van het Zuidpoolgebied voor oceano-
grafische waarnemingen en het instellen van
een onderzoek naar het leven en de gewoonten
van walvisschen.
STOCKHOLM, 20 October (V.D.) De Nobel
prijs voor de geneeskunde wordt dit jaar toege
kend aan den Amerikaan Thomas Hunt Morgan
te Pasadena (Californië).
NEW YORK, 20 October. (V.D.) Naar uit St.
Paul (Minnesota) wordt gemeld, heeft het be
stuur van de onlangs gestichte Farmers Holiday
Association, welke reeds 2 millioen leden zou
tellen, besloten, dat de staking der boeren in
geheel Amerika Zaterdagmiddag zal beginnen.
De aanhangers der organisatie worden er toe
opgewekt, leveringen op de markten, betalingen
van hypotheek en alle inkoopen te staken, tot
dat op de basis der National Recovery Act een
verbetering van den economischen toestand, in
het bijzonder een verhooging der prijzen voor
landbouwproducten zal zijn bereikt.
WASHINGTON, 21 October. (R.O.) Het mi
nisterie van landbouw houdt zich druk bezig
met het ontwerpen van plannen tot steun van
den landbouw.
Hierbij is ook sprake van het verstrekken van
kasleeningen aan graan- en njaisboeren, die de
beplante oppervlakte beperken.
WASHINGTON, 21 October. (R.O.) De ver
tegenwoordigers der landbouw-organisaties zul
len 24 October a.s. te Washington bijeenkomen
om aldaar een nieuwe campagne te openen ten
gunste van een valuta-inflatie.
WASHINGTON, 21 October. (R.O.) De gou
verneur van Noord-Dakota heeft bevel gegeven
de graan verschepingen te verhinderen.
Het doel van het embargo van den gouver
neur is, de prijzen te doen stijgen en de aan
dacht der natie te vestigen op den nood der
boeren.
NEW YORK, 21 October. (R.O.) De corres
pondenten der New-Yorksche bladen te Was
hington kwalificeeren de uitnoodiging van
Roosevelt naar Rusland als een „publiciteits-
zet", om de aandacht van de boerenagitatie af
te leiden.
WASHINGTON, 21 October. (R.O.) Green, de
president der arbeidersfederatie, is van mee
ning, dat talrijke moeilijkheden overwonnen
moeten worden, voordat de erkenning van
Sovjet-Rusland een voldongen feit is. Hij voeg
de er aan toe, dat de federatie hoopt, dat Roo
sevelt zal aandringen op het stopzetten der
bolsjewistische propaganda.
Borah prees het initiatief van Roosevelt en
zeide, dat het een geniale zet is en een werke-
kelijke stap naar een „betere wereld".
Roosevelt tot de heele natie
WASHINGTON, 21 October. (R.O.) President
Roosevelt zal Zondag a.s. een radio-rede houden
voor de geheele natie.
Hij zal hierbij verschillende problemen be
handelen, welke in het brandpunt der belang
stelling staan.
Onze Parijsche correspondent schrijft:
Zooals te verwachten was, kan de regee-
ringsmeerderheid het niet eens worden over
de saneeringsvoorstellen wegens de oppositie
der socialisten, die op hun beurt voor de agi
tatie der ambtenaren moeten zwichten. De be
handeling der verschillende voorstellen in da
commissie voor financien is uiterst verward
en over het struikelblok van de 6 pet. heffing
van de ambtenaars- en andere salarissen schijnt
de meerderheid niet heen te komen.
Daladier is allerminst van een meerderheid
verzekerd, ook als een deel der groep Flandir,
tot voorstemmen is te brengen om de so
cialisten in tweeën te breken.
De socialisten die zich rondom de „Bataille"
scharen en Faure volgen, willen van de voor
stellen niet weten, zij die om „L'Appel" zich
vereenigen, dus de „neo's" van Marquet en
Renaudel, willen tot eiken prijs een compromis
met de regeering.
Evenwel zijn alle pogingen om de roode frac
tie te bewegen, met de radicalen te onderhan
delen over een compromis in de fractieverga
dering afgestemd. Het gevolg is geweest, dat
de radicalen toen het initiatief hebben genomen.
Maar de socialisten willen op het oogenblik
blijkbaar niet van een „delegatie van link-
schen" weten en het is zeker, dat zelfs wanneer
zulk een delegatie tot stand kwam, zij de uiter
ste moeite zou hebben een accoord te bereiken
Trouwens, de senaat schijnt ook niet van een
dergelijke delegatie te houden.
Daladier was gisterenavond in de wandel
gangen nogal ontmoedigd. En men verze
kerde, dat hij er nog slechts over denkt „in
schoonheid te vallen", door bijvoorbeeld zich
tegen ingrijpende wijzingen in de voorstellen
te verzetten. Hij is echter een zeer handig po
liticus en zal zeker nog een poging doen om
een linksche meerderheid voor een aannemelijk
voorstel te vinden.
Evenwel wast in den lande de tegenstand te
gen de voorstellen zeer en zal het eiken dag
later des te moeilijker zijn om van de socialis
ten iets te verkrijgen. De moeilijkheid voer Da
ladier ligt vooral hierin, dat met geen moge
lijkheid een berekening is te maken hoeveel
socialistische kamerleden als het op de breuk
aankomt, Marquet zullen volgen Het noemen
van het cijfer van veertig is eenvoudig er met
de muts naar gooien.
Intusschen is het reeds zeker, dat de be
handeling van de ontwerpen in de Kamer Za
terdag nog niet kan aanvangen.
LONDEN, 20 October. (V.D.) Uit New-York
wordt gemeld, dat de Amerikaansche farmers
hebben besloten, morgen in algemeene staking
te gaan.
WISSELKOERSEN.
AMSTERDAM
Londen per
Berlijn p.100 Mk.
Parijs p. 100 frs.
Bruss. p.100 belg.
Zwits. p. 160 frs.
Weenen p lOOseh
Kopenh. p.lOOkr
Stockh. p.100 kr
Oslo per 100 kr
New-York per
21 Oct.
7.96^
59.1714
9.7014
34.5714
48.05
35! 65
41.15
40.15
1.7614
20 Oct.
7.96 X
59.16
9.70J4
34.57
48.05
35] 60
41.15
40.10
1.76)4
19 Oct.
7.92)4
59.22)4
9.70)4
34.56
48.05)4
35 ]45
41.—
1.7614
psrilei
12.101
59.262
9.743
34.597
48.007
35.003
66.677
66.671
66.671
2.4871
NIEUWE WATERWEG verrtokkent
20 October namiddag:
3.05 RHEINLAND, Nordenlham4— ROSTOCK
PhilippeviUe; JERSBEK, Burntisland; 4.30
UBENA, O.-Afrika; 5 FRANZ RUDOLF, Stet-
itn5 15 ORESTE, Porto Empedocle5 30 OSTRE-
VENT, Honfleur; 6.20 HE IN RICH PODEUS, Ta-
ranto6.30 STEELVILLE, Dunston7.05 ROBERT
L. HOLT, Hamburg; FALKENFELS, Bombay;
7.25 FLANDRIA (Zw.), Gothenburg; VIENAA,
Harwich; ACCLIVITY, Parijs; 7.45 LEDA (Nept.)
Stettin; 7.50 LEOPARDI, Palermo; 8.25 ORLAN-
DA, Vv'asa; 8.55 ARIADNE (Ned.) Vigo; EMMA-
PLEIN, Oxelosund; 9.20 BATAVIER VIII, Bor
deaux
10.35 ALWAKI, B.-Ayres; 11.5 BOREE, Caen;
PRAGUE, Harwich.
Wind Z.O., matige bries, kalme zee, betrokken.
SCHIEDAM aang. 20 Oct. n.m. ARENDSKERK,
Hamburg.
IJMUIDEN aang. 20 Oct. GODFRIED BUEREN
Lulea v. Velsen, erts; SCHIE, Uleaborg n. Wes-t-
zaan, hout;
vertr. 20 OOct. WM TH MALLING, Sunder
land; DEUCALION, Guatemala: COLOMBIA,
W.-IndiëDESDEMONA, Hamburg; MARPESIA
Newcastle; ALTONA,, Hamburg; BRUNLA, Oslo
MARGARETA, OstendeASTARTE, Bremen;
RAPID, 1Mb., Parijs; NEREUS, Kopenhagen;
MARTON, Cardiff; POELAU TELLO, Batavia.
VLISSINGEN aang. 20 Oot. MECKLENBURG,
Harwich
vertr. 20 Oct. ORANJE NASSAU, Harwich}
HAVENSTEIN, B.-Ayres;
gep. naar Antwerpen: CUNENE, Hamburg*
DUNKWA id; YSER, id; R. C. RICKMERS, id.;
FEDE, NakskovEBRO, Kopenhagen; GLAT-
TESEE, Rudkobing; IJSELHAVEN, B.-Ayres;
BENVENUE, Middlesbro; DESIGNER, id.; HA-
RELDA, Southampton; LADY DOROTHY, Lon
den; EDITH, Yarmouth;
gep. naar Gent: YVONNE, Brugge;
gep van Antwerpen: LEESEE (verb.), New
castle; ALBERTVILLE, Congo; PENNLAND,
N.-YorkGRIETJE, mb., Shoreham; PASSAT,
Emden; BRABANT, Londen: TARN, Brisbane;
TRITON (Nept.), Danzig; MERGANSER, Glas
gow; ARION, Oporto; BELGIA, Gothenburg;
DELIA, Stavanger;
gep van BrusselELFRIEDE CHARLOTTE,,
BECKER, Stettin;
gep. van Gent: GIANNA M., t., Batoum*
ZAANDAM aang. 19 Oct. JOMA mlb., Londen
ledig, A'beea; ELNA, Kramfors, gez. hout,, J.
Sydses Co,
GENEVE, 21 October. (R.O.) Hedenmorgen
heeft de Duitsche consul te Genève bij den
volkenbond de nota overhandigd, waarbij
Duitschlands uittreding uit den volkenbond
wordt meegedeeld. De uittreding geldt ook
voor de internationale arbeidsorganisatie.
Tegelijkertijd heeft de Duitsche onder
secretaris-generaal, dr. Frendelenburg, naar
bekend wordt, volgens bestaand gebruik, zijn
ontslag genomen.
VERWOESTE GEBIEDEN 5 pCt. 1923.
Trekking van 20 October 1933.
Serie 65.476 no. 5 en serie 50.630 no. 1 zijn elk
betaalbaar met frs. 100.000; serie 274.551 no. 5,
serie 28.728 no. 3 en serie 114.907 no. 3 elk met
frs. 50.000; de volgende nos. elk met frs. 10.000'
serie 14.787 no. 1; 35.9402, 45.1391, 88.214 3
128.264—3, 156.379—5, 166.930—4, 175.844—5,
292.000—3, 323.127—4, 340.365—2, 358.060—3,
380.251—3, 384.659—1, 387.688—1. Alle andere nos.
van bovenstaande series elk met frs. 550.
CRéDIT FONCIER DE FRANCE 1880 3 pCt.
Trekking 5 October 1933.
No. 764.009 is betaalbaar met 100.000 frs. No.
967.199 met 25.000 frs. Nos. 78.545, 140.571, 202.301,
451.300, 901.586 en 968.363 elk met 5000 frs.
De volgende nos. elk met 1000 frs.:
68.011 79.013 96.406 121.662 126.015 146.291
153.955 159.795 203.891 207.492 270.962 311.673
317.009 323.725 341.509 343.407 357.431 384.413
388.495 423.695 435.104 437.439 445.556 454.532
519.124 645.504 650.738 664.439 672.980 677.899
693.920 787.465 789.024 804.721 827.546 869.468
883.493 885.458 908.156 917.301 919.177 937.332
941.386 955.648 964.676
SCHEVENINGEN, 20 October. Binnen van de
haringvisscherij SCH 245 met 30 last. De haring
verkoop zal niet vóór Dinsdag weer geschieden.
Aan de vischhal SCH 96 met 186; SCH 12 met
181; 26 schokkers met 1847 aan besomming.
Tarbot 50—75 ct., griet 35—60 ct., tong 1—1.35
per kg., groote schol 1314.60, middel schol
9.20—12.20, kleine schol 5.70—9.30, schar 2.70
3.80 per mand van 33 kg.
VLAARDINGEN, 21 October. Binnen van de
haringvisscherij VL 86 met 36, VL 3 met 33, VL
40 met 40, VL 217 met 41, VL 203 met 46, VL 201
met 40, VL 167 met 41, GDY 83 met 41 last. Bin
nenkomend GDY 61.
Betaald werd voor volle haring 7.608.30, ijle
haring 7—7.10, steurharing 5.50—6 per kantje.
ROTTERDAM, 21 October 1933.
Vlet- en lichterwerk: 50 tot 100 ton 7, 100 tot
140 ton 8 en hooger per dag.
Vaarwerk400 ton tarwe naar Deventer 1.70,
550 ton salpeter naar Terneuzen 1.35, 160 ton
dlv. granen naar Olst en Wijhe 2.70, 140 ton
kolen naar Amersfoort 2.35, 200 ton naar Nij
megen 1.55, 250 ton naar Utrecht 1.50, 150 ton
naar Bacsrode 350 enbloc, 300 ton kolen van
Dordrecht naar Brussel 2 per last, 200 ton naar
Antwerpen 100, 2 maal 150 ton pulp van Oud-
Bejjerland naar Aalst (B.) elk 175, 674 ton schip
met div. granen naar Duisburg 215, 640 ton dito
naar Dusseldorf 625, 600 ton schip naar Ruhrort
Keulen 180, 200 en 225. Deze soort ruimte
is weinig voorradig.
Schip 1340 ton naar Kostheim 650, schip 1080
ton naar Mannheim 570, schip 1300 ton 1% ct.
per ton per dag.
Erts naar Ruhrhavens 45 en 55 ets met 4 en 8
losdagen, naar het Rijn-Hernekanaal resp. 50
en 60 ets.
Sleeploon onveranderd.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
KLIPFONTEIN (thuisreis) 20 te Momlbassa*
HOLLAND—OOST-AZIë DIJN.
ARDENDSKERK 20 v. Hamburg te Schiedam
KON. NED STOOMBOOT MIJ*
COLOMBIA 20 v. Amst. n. W.-Indië.
DEUCALION 20 v. Amst. n. Guatemala-)
NEREUS 20 v. Amist. n. Kop'enhagen.
COTTICA W.-Indië n. Amst. vertr. 20 (4.n.m.).
v. Havre 21 (5 n.m.) verw.
ARIADNE 20 v. Rott. n. Vigo.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
DEMPO (uitreis) 20 v. Marseille
STOOMVAART MIJ. OCEAAN,
CITY OF NEWCASTLE Dairen n. Rott. p. 20
Perim.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND*
POELAU TELLO 20 v. Amst. n. aBtavia-
AMSTEL 11 van Rotterdam te Tornea.
AEOLOS, Rotterdam n. Chalki p. 19 Dung'étiëss.
AALSUM, Rotterdam n. Buenos-Ayres 19 (8.22
v.m.) 90 mijl Zuid van Land's End.
ARGUS m.b., 19 v. Rottm. te Londen.!
AYRESOME 19 v. Rottm. te Shields.
BOURGAS 19 v. Rott. te Rouaan.
BAINSIZZA 16 October van Rotterdam te Napels,
CHASMOOR, Rotterdam n. Limerick p. 19 Lizard*
DORDRECHT t, 19 v. N. Orleans te Liverpool.
DAGFRED 17 van Rotterdam te Danzig.
EASTBURY 19 Oct. van Rotterdam te Shields.
FORTHBRIDOE, Amstra. n. Falmouth 18 (5.48
n.m.) 350 mijl Z. v. Land's End.
GRONINGEN 19 v. Harlingen te Londen.
GRUTTO 19 v. Rotterdam te Londen.
GUSTAF E. REUTER, Rotterdam n. Pt Arthur
passeerd 18 October Prawlepoint.
HEIDELBERG 17 v. Rott. té Stettin.
HYBERT. Rott. n. Tampa p. 19 Dungeness,
HALLE, Rotterdam n. Z.-Afrika 19 v. Kaapstad-
HALLE, Rott. n. Z.-Afrika 19 van Kaapstad.
JANINE, Rott. n. Bordeaux p. 18 Beachy Head.
LOCHEE 19 v. Rotterdam te Londen.
MAASSTROOM 18 van Amsterdam te Swansea,
NANSENVILLE 17 van Rott. te Los Angeles.
NORTH CORNWALL, Rotterdam n. Alexandrië
16 October van Ora.n.
ORION Amst. n. Bathurst-19 (2.27 n.m.) 20 mijl
ZO. v. Niton.
P. L. M. 15, 17 October van Rotterdam te Toulon.
POZZUOLI. Rottm. n. Catania, p. 19 Dungeness.
PARKHAVEN 19 v. Montevideo n. B.-Ayres.
RABOTCHY, Rott. n. Leningrad p. 16 Brunsb.
RUTENFJELL, Rott. n. Cannes p. 18 Beachy Hd.
SVETI VLAHO 19 v. Rott. te B.-Ayres.
SANTURCE, Rott. n. Napels p. 18 Gibraltar.
SILVERLIGHT 17 v. Rott. te Lorient.
SUZON 17 v. Rott. te Lissabon.
SPIN ANGER Vlissingen n. Pt. Arhtur 18 (5.21
n.m.) 90 mijl O. v. Niton.
THE BARON, Rott. n. Dublin p. 19 Prawlepoint*
TUNGSHA Rott. n. Japan 19 te Manilla.
TJLPTK HOLM )9 van Amsterdam te Shields.
VLIESTROOM 19 v. Amst. te Lelth.
WINFRIED Rott. n. W.-Afrika 18 v. Teneriffe*
ZEFFIRO Rott, n. Napels p. 15 Gibraltar
ZWARTE ZEE slbt., Maassluis n. Brest p. 19
Dungeness.
ZAAN 17 van Danzig naar Jaoobstad.
ROTTERDAM aangekomen:
20 October namiddag:
2.30 ALBERT JANUS, Mi.i. Wega, Pomaron,
Waalhaven 24, erts; 3,15 JOSIAH MACY, A. P.
C., Baytown, Petroleumterreln, olie; 6.15 FRANK
FURT, N. V. Standaard Transport, Hamburg,
Maashaven, stukg.8.— LA CORUNA, Wamber-
sie Zoon. B.-Ayres, Sehlehaven, .stukg.
N. WATERWEG:
Aangekomen 20 Oct. n.n.
10,20 KERRY HEAD, Swansea; 10.35 BAREN-
FELS, Bombay; 11.15 BOMMA, Porsgrunn; 11.25
FINNANGER, Bombay.
PASSAT. Vlissingen, 20 October. Het
Duitsche s. Passat., van Antwerpen naar Emden
is op het strand bij het badhuis gestrand en later
door de sleepboot Simson vlot gesleept.
CORNELIA. Harfs weert, 20 October. Het
Nederl, motorschip Cornelia, schipper Kik ge
laden met bietei) is nabij het Goesche Sas ge
zonken, tengevolge van den harden Oosten
wind. De bemanning kon gered worden.
MATHILDE. H a n s w e e r t, 20 October. Het
sleepschip Mat'hilde schipper Terjung geladen met
pyriet van Gent naar Duitschland is dezen morgen,
nabij Hoedekenskerke omihooggevaren en blijven
zitten. Dezen namiddag tegen hoog water is het
schip door het sleepbooten Hoek van Holland,
Leen en Willem Frederik vlot gebracht. Het schip
is gebroken doch maakt geen water.
RIETFONTEIN, Londen, 20 Oct. Toen het
Nederl. s. „Rietfontein" dat te Port Elisabeth
ligt, klaar was met laden, heeft men brand ont
dekt in de dwarsbunkers. Men is bezig de kolen
naar het tusschendek te verwerken. Nu staan de
hoofdbunkers in brand. Lloyd's expert is aan
wezig. (Zie ook het bericht in ons vorig ochtend
blad. Red.).
CHR. MATTHIESSEN. Antwerpen, 19
Oct. Het van Stockholm alhier aangekomen
Zweedsche s. Chr. Matthiessen heeft op de reis
met hevig stormweder te kampen gerhad, waar
door het diverse schade heeft hekomen over dek.
(s. Chr. Matthiessen is 20 Oct. te Rotterdam
aangekomen. Red.)
YASHIMA MARU. Tokio, 20 October. Het
Japansche s. Yashima Maru is op zee door brand
vernield en daarna gezonken. Er waren ca. 60
passagiers aan boord. Omtrent het lot der op
varenden verkeert men nog in het onzekere.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
ROTTERDAM aa,n<*ekomen
21 October voormiddag
11.35 GOLDFINCH, P. A. v. Es Co., Yar
mouth. Parkhaven, stukgoed;
21 October namiddag
1.20 CHEF MEC. ARM. BLANC, Gans' Transp.
Cy„ Bona, Waalhaven F. Swarttouw, fosfaat.
NIEUWE WATERWEG vertrokken
21 October namiddag
1.15 HILDE, Hamburg; 1.50 KAULDI, Cardiff;
BLÏTAR, Hamburg; ERECHSEE, Skive.
Wind Z.O., matige bries, kalme zee. dikke lucht.
