aATSTE
TORGLER'S TASSCHEN
OP DEN BRANDDAG.
SPOORWEGRAMP IN
FRANKRIJK.
ZEETIJDINGEN.
DINSDAG 24 OCTOBER 1933
Getuige s zoon had 's anderen daags
wel begrepn, waarom die zoo
dik en zwaar waren
DE PROEF MET DE VLOEISTOF.
SCHIPPERSBEURS.
RIJNVAART.
STOOMVAARTLIJNEN.
BUITENLANDSCHE HAVENS.
BERKEL EN^ RODENRIJS
Trein CherbourgParijs
ontspoord.
40 DOODEN, TALRIJKE GEWONDEN.
MGR. AENGENENT NAAR ROME
VERTROKKEN.
ZWARE BRAND TE UTRECHT.
VOOR DRAGEN VAN ZWART HEMD
2.— BOETE.
BOTSING TUSSCHEN MOTOR EN
HANDWAGEN.
DOOR DRAAIENDE AS GEGREPEN.
Arbeider ernstig gewond.
HET ONGELUK MET DE BLAUWE
TRAM TE DEN HAAG.
JAPANNERS IN DUITSCHLAND.
MARKTBERICHTEN.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
GEMENGDE BERICHTEN.
NAGEKOMEN ZEETIJDINGEN
MAASSLUIS
SCHOONHOVEN
VLAARDINGEN
DE MALARIA OP NIAS.
EEVLOEIING VAN DE RA WA ONOM.
Na de pauze wordt de deskundige dr. SCHATZ,
beëedigd. Hij verklaart de betrokken vloeistof
op zijn handen te hebben gewreven en onmid
dellijk daarop aan twee beambten te hebben
gevraagd, of zij een bepaalden geur konden
waarnemen. Beide beambten hadden deze vraag
ontkennend beantwoord. Twee rijksdagbeamb
ten, die echter niet tevoren gewaarschuwd wa
ren hebben eveneens niets geroken.
tomaten A 5.70—9.20, B 6.50-11.10, C 4.40—
6.90, CC 1.50—3.60, bonken 3—8.40 per 50 kg.,
postelein 1931 ct. per 6 kg., spinazie 1345 ct.
per 4 kg., druiven alicanten le soort 2528 ct.,
2e soort 1220 ct. per kg., peen 2.205.80, prei
0.40—1.50, kervel 80 ct., selderij 30—70 ct., pie
terselie 0.701.20, kroten' 1, bleekselderij 14
per 100 bos, andijvie 10 ct., komkommerstek 10
ct., stoofsla 18 ct. per kist, boerekool 1123 ct.
per 7 kg.
LOOSDUINEN, 23 October. (Coöp. Groenten-
veiling). Bloemkool 1.501.70, witte komkom
mers le soort 5.90, 2e soort 3, peren 9, sa-
voye kool 2.90, groene kool 0.502.20, sla
1.250, andijvie 5080 ct. per 10O stuks, roode
kool 2, spruiten 4.905.10, peren 67.40,
stokprinsessen 2031, stamprinsessen 14—27,
snijboonen 29—35, boonenstek 1420 per 100
kg., alicanten 2729 ct„ frankenthalers 3335 ct.,
muscaat 40 ct per kg., schorsenehen dikke 3.80
6.10, dunne 1.201.60, tomaten A 5.509.60.
B 7.40—11.20, C 3.40—9.10, CC 1.80—2.90, bon
ken 58.80 per 50 kg., postelein 1234 ct. per
6 kg., spinazie 1237 ct. per 4 kg., peen 3.80
4.20, prei 1—1.50, radijs 0.601.10, kervel 1.40
selreij 0.50—1, pieterselie 1—1.40, knolselderij
2.603.10. bleekselderij ƒ4—5, per 100 bos, an
dijvie 1416 ct., stoofsla 1321 ct„ boerekool
10—21 ct. per kist.
ROTTERDAM, 24 October. (Bericht van de Rot-
terdamsche Eierveiling. Warmoezierstraat). Kip
eieren 36.50, eeneieren 2.705 per 100 stuks.
Aangevoerd 100.000 stuks.
ROTTERDAM, 24 October. Veemarkt aange
voerd: 212 paarden; 3403 magere en vette runde
ren; 979 vette kalveren en graskalveren; 655
nuchtere kalveren; 456 schapen of lammeren; 44
biggeh. De prfjzen waren als volgt; Koeien le
kw. 5660 ct. 2e kw. 4854; 3e kw. 3440 ct.
Ossen le kw. 5256; 2e kw. 4548; 3e w. 34
38; Stieren le kwal. 48—52 2e kw. 42—44 3e kw.
34—38; Kalveren le kw. 90—100: 2e kw. 75—85;
3e kw. 60—65; Schapen le kw. 38: 2e kw. 35; 3e
kw. 32; Lammeren le kw. 42; 2e kw. 36; 3e kw.
32 ct. per kg. geslacht.
Mager vee melkkoeien f 240190140; Kalf-
koeien 250—210—160; Stieren 240—160—100;
Graskalveren 403020; Pinken 907045;
Vaarzen 130—11090; Werkpaarden 170140
100; Slachtpaarden 13085 —70; Hitten 65
5040; Nuchtere kalveren 975; Fokkalve-
ren 12108; Biggen 12106; Schapen 18
—149; Schapen 18—149; Lammeren 1614
8: Biggen per week 1—1.20.
Vette koeien en ossen aanvoer zeer ruim,
flauw; prjjzen als vorige week. Stieren ruimer
vlug, als vorige week; Vette kalveren ruimer,
zeer flauw, lager; Schapen en lammeren ruimer,
vlug, als vorige week; lammeren iets lager;
Nuchtere- en fokkalveren iets grooter, vlug, iets
hooger; Biggen ongeveer gelijk, slecht, dezelfde;
Paarden gewoon, traag, als vorige week; Kalf-
en melkvee ruim, tamely k, iets stijver; Vaarzen
en pinken zeer ruim, zeer slecht, als vorige week.
Graskalveren zeer ruim, tamelijk, lager; Een
overvoerde markt met vasthoudende prijzen.
Groote overname door de crisis-rundvee-centrale.
UTRECHT, 23 October. Vereen, groenten- en
vruchtenveiling Utrecht en omstreken: wortels
15 per 100 bos, kropsla 0.505.50, andijvie
ƒ0.501.60, knolselderij 1—6, gele komkommers
1.507.30, prei 0.401.20, bloemkool 1.50—15,
roode kool 16. witte kool 38, savoye kool
1—6, groene kool 15, bleekselderij ,f 1—5 per
100 stuks, zomerspinazie 27, winterspinazie 2
7, witlof 425, spruiten 335, postelein 5—
11, snijboonen f 734, suikerboonen 836, pronk-
boonen ƒ2—8.50, boerenkool ƒ1.504, knolrapen
1.70—2.40, winterwortels 1.202.90, uien 0.80
2.80 per 100 kg., tomaten 1—8, blauwe druiven
622, id. witte 1126 per 100 pond, citroenen
ƒ2.502.80, meSoenen ƒ111 per. 100 stuks.
ROTTERDAM, 24 October 1933.
Vlet- en lichterwerk: 160 6.50 per dag.
Vaarwerk; div. part. n. d. binnenstad-brouwerij
f 1.35; 20 ton kolen n. Kinderdijk f 3; 100 ton n.
Wassenaar 2.50; 65 ton n. Maasbracht 2.60;
60 ton n. Utrecht 2.60; 100 ton n. Apeldoorn
2.80; 50 a 55 ton tarwe n. Middelburg 3.40;
200 ton n. Leeuwarden 2.75, alles per last.
Kempenaar n. Ruhrort-Keuien 225—245265.
ROTTERDAM, 24 October 1933
Bovenrtjn.
Waterstand vallend, tamelijke vraag.
Beperkte ruimte. Stemming onveranderd.
Voor ruwe producten betaalde men 2 ct. per
ton per dag, voor reizen naar den bovenrjjn.
Benedenrijn.
Waterstand vallend, matige vraag.
Weinig ruimte, stemming vast.
Ertsvrachten naar Mulheim Ruhr 60 en 70 ets.
Sleeploon volgens het 3031 ets. tarief.
RUHRORT, 24 October 1933.
VRACHTEN. Van de Rijn-Ruhrhavens naai
Rotterdam 0.95-1.- Mk, Antwerpen en Gent 1.4(1
Mk, Brussel 1.80 Mk, Luik 1.90 Mk.
Behalve naar Luik grootste aflaaddiepte 2 20 M
Van de havens van het Rijn-Hernekanaai naar
Antwerpen en Gent 1.60 Mk., Brussel 2.Mk.,
Luik 2.10 Mk.
Behalve naar Luik grootste aflaaddiepte 2.20 M
Van de havens van het Rijn-Hernekanaal naar
Mainz .en Mannheim 1.60 Mk, Frankfurt 1.75 Mk,
Karlsruhe en Hanau 1.80 Mk, Aschaffenburg en
Lauterburg 1.85 Mk, Straatsburg 2.10 Mk.
Sleeploon van de R(jn-Ruhrhavens naar Malnz
0.80 Mk., Mannheim 0.90 Mk.
WISSELKOERSEN.
AMSTERDAM 24 Oct. 23 Oct. 21 Oct. pariteit
12.101
59.262
9.743
34.597
48.007
35.003
66.677
66.671
66.671
2.4878
Londen per 7.98 7.93 7.965^
Berlijn p.100 Mk. 59.il 59.13 69.17K
Parijs p. 109 frs. 9.70^ 9.70K 9.70K
Bruss. p.100 belg. 34.57 34.5HH' 34.57M
Zwits. p. 100 frs. 48.04K 48.04Jtf 48.05
Weenen p.lOOsch
Kopenh. p.lOOkr. 35.70 35.45 35.65
Stockh. p.100 kr. 41.20 40.90 41.15
Oslo per 100 kr 40.15 39.90 40 15
New-York per 1.701.72 1.76K
Hamburg; NOORDZEE, Mooy, Newcastle;
GRUNO, Scholten, Hamburg.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
LOCHGOIL Vancouver n. Rott. 21 v. Porti. (O.)
HALCYONLIJN.
STAD ARNHEM 20 van Genua n. Rotterdam.
VREDENBURG Lulea n. Emden p. 22 Brunsb.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
RANDFONTE1N (uitreis) 23 van Port Sudan.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
AMAZONE 23 Oct. van Stettin te Amsterdam.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
KOTA PINANG (uitr.) p. 23 Finisterre.
BALOERAN (thuisr.) p. 23 Perim.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
ALCHIBA 23 van Rotterdam naar Hamburg.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
TAJANDOEN (uitr.) 23 van Bombay.
SALABANGKA (thuisr.) 21 van Belawan.
TANIMBAR 23 (5 n.m.) v. Newcastle n. Amst.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
EURYMEDON Batavia n. Rott. p. 23 Perim.
DIOMED 22 van Tientsin naar Rotterdam.
ALCINOUS, Batavia n. Amst. p. 23 Gibraltar.
ALDA 20 v. Rottm. te Valparaiso.
ALFRED NOBEL Rotterdam n. Sunderland p.
21 Elseneur.
ANNA 20 v. Groningen te Goole.
AGILITY 20 van Rotterdam te Huil.
ALSTER Rott. n. Brisbane 20 van Sydney.
BURGENLAND Rott. n. Japan 21 te Genua.
BATAVIER VIII Rotterdam naar Bordeaux p.
21 Dungeness.
BLA1RSPEY 21 v. Rotterdam to Grangemouth.
BASTANT Rott. n. Drammen 21 v. Immingnam.
BJORKO Rott. n. Stockholm p. 21 Elseneur.
CALCARIA 21 v. Delfzijl te Londen.
CHARLOTTE SCHRÖDER Rotterdam n. AbÖ p.
20 Cuxhaven.
CHRISTIAN Rott. tl. Stettin p. 19 Cuxhaven.
CITY OF DUBLIN Rott. n. Cork p. 21 Dungeness
DORIS Rott. n. Holtenau p. 19 Cuxhaven.
DONAU 23 v. Rottm. te Shimonoseki.
DUNLUCE CASTLE Rott. n. Beira 20 v Kaapstad
DORDRECHT 23 v. N.-Orleans te Londen.
DU 1VENDRECHT 23 v. Antw. n. N.-Orleansh.
ERLANGEN Vlissingen n. Japan 23 v. Suez.
ERNST BROCKELMANN 23 v. Rottm. te Beira.
ERIN, Rottm. n. Kingston (Ja). 20 (4.56 n.m.)
110 mijl Z.O. v. Land's End.
ELSE MARIE 21 v. Amsterdam te Shields.
EDENSXDE 20 v. Vlaardingen te Perth.
ERICA 12 van Rotterdam te Salerno.
FIAT 22 van Delfzijl te Middlesbro.
FIONIA, Rottm. n. Bangkok, 20 te Penang.
GRUNO mib„ 22 v. Maassluis te Londen.
GUDRUN Rott. n. Stettin p. 18 Brunsbuttel.
GOTENHOF Rott. n. Stettin p. 19 Cuxhaven.
HEP.E Rott. n. Bridport p. 22 Wight.
HONTESTROOM 22 v. Amst. ,te Londen.
HENRY STANLEY Rott. n W -Afrika 19 te Lagoe
JIEINRICH PO DEUS, Rottm. n. Taranto 22 (12.7
v.m.) 30 mijl Z. v. Niton.
ISAR Rottm. n. Japan 22 v. Penang.
INES CORRADO Rott. n. Danzig p. 21 Elseneur.
INSTERBURG Rott. n. Koningsb. p. 19 Cuxhaven
JERVAULX ABBEY 22 v. Rotterdam te Huil.
JOSIAH MACY, Rottm. n. Fawley 22 (8.58 v.m.)
60 mijl O. v. Niton.
JANTJE GRUNEFELD 21 v Dordrecht te Londen
KATENDRECHT Tuapse n. Rouaan p. 22 Gibr.
KOTIOLYT Rott. n. Koningsbergen p. 18 Brunsb.
KATHE Rott. n. Rendsburg p. 19 Cuxhaven.
LORIENT Rott. n. Libreville 20 v. Lissabon.
LINGE 18 v. Rotterdam te Pillau.
LOVISA Rott. n. Abö p. 21 Elseneur.
LEOPARDX, Rottm. n. Palermo 21 (6.6 n.m.) 35
mijl O. v. Niton.
LINDISFARNE 22 v. Rotterdam te Shields. j5.
LEVERKUSEN Rottm. n. Japan 22 ta Iloilo. r,-,t
MEREL 22 v. Rott. te Londen.
MANGAN Rott. n. Stolpmunde p. 18 Brunsbuttel
MARPESIA 22 van Amsterdam te Shields. 'IS
MARTON Amsterdam n. Cardiff 22 (8.48 v.m.) ori
t.h.v. Land's End.
META m., 21 te Londen uitgekl. n. Zwolle.
ORANJEPOLDER 22 v. Rott. te Londen,
OUD BEIJERLAND 21 te Londen uitgekl. naar
Gorinchem.
ORESTE Rott. n. Pto Empedocle p. 21 Dungeness
RENDSBURG Rott. n. Brisbane 21 v. L. Palmaa
KOSTOCK Rott. n. Philippeville p. 22 Ouessant.
SLÏEDRECHT Batoum n. Avonmouth p. 21 Gibr.
STOR 22 van Rotterdam te Glasgow.
STEELVILLE 22 van Rotterdam te Shields.
SLASK 17 v. Rotterdam te Grynia.
SAN MARCO, Rottm. n. Llvorno 20 (5.21 n.m.)
80 my'l Z. v. Land's End.
STRIX, t, Amstm. n. Aruba 20 (4.5 n.m.) 60 mijl
Z. v. Land's End.
SAMBRE Rotot. n. Parijs 21 v. Rouaan.
SOMALI Rott. n. Japan 21 v. Colombo.
SAN FRANCISCO MARU Rottm. n. Jajan 23
v. Suez.
SWIFT 22 v. Amst. te Londen.
STANLEY FORCE 21 v. Rott. te Corit.
THEANO Rott. n. Dublin p, 22 (n.m.) Lizard.
ÏADORNA 22 v. Rott. te Liverpool.
TENERIFFA (Noor) Rott. n. Japan 23 v. Suez.
TOYOHASHI MARU, Rottm. n. Japan 20 (8.39
n.m.) 100 mijl Z.O. v. Land's End.
TARN, Rottm. n. Brisbane 21 (9.57 v.m.) 70 mijl
Z.O. v. Niton.
USSUKUMA 23 v. Rottm. te Beira.
UBENA Rott, n. Lor Marques 21 v. Southampton
VEERHAVEN 23 v Mobile te Bremen.
VLEDDERVEEN mb., 22 v. Willebroeck te Ldn.
VULKAN Rott. n. Koningsbergen p. 18 Brunsb.
VARD 14 van Rotterdam te Haugesund.
VELTA Rott. n. Riga p. 22 Elseneur.
WILH. KOLDING 17 van Sluiskil te Helsingfors.
WADAI Rott. n. W.-Afrika p. 22 Ouessant.
WITTE ZEE slbt., p. 22 Dungeness im de West.
WILLEMSPLEIN, Rottm. n. Wabana 21 (9.24
v.m. 1 180 mijl Z.W. v. Valentia.
WINFRIED Rott .n. Lagos 21 v. L. Palmas
WADAI Rott. n. Lagos 21 v. Southampton.
WEA mb., 22 v. Harlingen te Londen.
BURGERLIJKE STAND
GEEOREN: Pieternella, dochter van L. C.
Verseveld en M. Neeleman Johanna, doch
ter van J. P. Oosterwijk en C. E. Gravesteijn
Hendrik, zoon van H. Reijnen en F. Smits.
ONDERTROUWD: Comelis L. Stigt 22 j.
te Delft en Apolonia M. van der Burg 20 j.
Hendrik M. Hendrikse 27 j. en Catharina C.
Hijdra, 27 j.
Hedenmorgen te half 10 uur is Z. H. Exc.
Mgr. J. D. J. Aengenent in gezelschap van Mgr.
H. J. H. Taskin en den hoogeerw. heer L. A. A.
M. Westerwoudt naar Rome vertrokken.
De terugkomst zal waarschijnlijk eerst op
10 November plaats hebben.
Werkplaats en opslagplaatsen geheel
uitgebrand.
Hedennacht te circa twee uur werd de
Utrechtsche brandweer gealarmeerd voor een
grooten brand op de Oudegracht 387, waar ge
vestigd is een werkplaats en opslagplaatsen
van allerhande materialen die, meest erg
brandbaar, een goede prooi voor het vuur
waren. Het percéel, waar de brand woedde,
heeft een half jaar geleden reeds de hulp van
de brandweer noodig gehad voor een.flinken
binnenbrand, waarbij toen reeds is opgemerkt,
dat als in dit huis de boel eenmaal doorbrand
de, wel weinig hulp meer geboden zou kunnen
worden.
Deze voorspelling is hedennacht wel uitge
komen, want binnen den korten tijd, dien de
brandweer noodig had om na de eerste mel
ding op de plaats des onheils te komen, waren
de vlammen reeds door het heele huis heenge
trokken. De dunne houten vloertjes brandden
natuurlijk snel door. Het opgeslagen materiaal,
o.a. was een wagenmakerij in het perceel ge
vestigd deed de vlammen spoedig hoog opslaan
en toen de brandweer eenmaal water kon ge
ven, stond het dak reeds lustig te branden. De
oorzaak van den brand is inmiddels nog onbe
kend. Comandant Fleming, die zelf den veld
slag leidde, slaagde er weldra in het vuur op
verschillende punten, die strategisch zeer gun
stig lagen, aan te pakken. Van de achter het
huis gelegen St. Martinusschool, van een naast
gelegen huis en aan den voorkant van de Ma-
gyrusladder af, spoten niet minder dan zes
zware stralen op de motorspuit onder verhoog
den druk hun water in het gebouw, dat in zijn
geheel nog lustig brandde en dat met vlam
mend licht voor al de kale zwarte vensters
nogal spookachtig aandeed in den nacht. Be
halve de zes zware stralen bestookten een aan
tal stralen op de waterleiding het vuur van
verschillende zijden. Juist op tijd kon de
brandweer haar werk aanvangen, want reeds
was een belendend perceel door het vuur aan
getast. Nu bleef het slechts bij een onbeteeke-
nende schade.
Het brandend perceel zelf was evenwel door
het vuur volkomen schoon gevreten, Zware
balken en spanten brandden langzaamaan door
en van tijd tot tijd vertelde een dof gedreun,
vergezeld van zwaar gekraak en een hernieuwd
opspattenden vonkenregen, dat er een balk
was doorgebrand en omlaag gestort. Dank zij
de krachtdadige wijze, waarop het vuur werd
aangepakt, slaagde men er binnen den tijd van
vijf kwartier in de situatie meester te worden.
Waarmede niet gezegd is, dat daardoor het
werk van de brandweer was afgeloopen. Tot in
den morgen duurde het blusschingswerk voort
en ook daarna nam 'het sloopen van de nog
hangende, half doorgebrande balken uren in
beslag.
Uniformverbod overtreden.
Maandag had zich voor den kantonrechter te
Deventer te verantwoorden de schilder A. L.
zoo lezen we in de „Telegraaf". Verdachte had
op het Groote Kerkhof aldaar geloopen ge
kleed met een zwart hemd dito boord en
strik, waarmede hij uiting gaf aan een bepaald
staatkundig streven, n.l. het fascisme.
Verdachte gaf toe, de in de dagvaarding om
schreven kleeding te hebben gedragen doch
meende niet strafbaar te zijn.
De ambtenaar van het O.M. was deze meening
echter niet toegedaan en vroeg tegen verdachte
twee gulden boete subs, twee dagen hechtenis.
De kantonrechter veroordeelde verdachte con
form den eisch.
Verdachte deelde mede in hooger beroep te
zullen gaan.
Een zwaar en een licht gewonde.
Maandagavond omstreeks half zes uur is
een motorrijder in volle vaart in botsing ge
komen met een handwagen op den Kruisweg
te Hoofddorp. De duorijder R. uit Hillegom
werd met een halswervelfractuur in zorgwek-
kenden toestand naar de Mariastichting te
Haarlem overgebracht. De motorrijder bekwam
een gebroken knieschijf. De bestuurder van
den handwagen de Gebr. J. bekwamen geen
letsel. De wagen werd zwaar beschadigd.
In de aardappelmeelfabriek Musselkanaal en
Omstreken te Ter Apelkanaal is de arbeider
Arnoldus uit Sellingen bij het omgooien van
een drijfriem door de draaiende as gegrepen.
Hij werd eenige malen rondgeslingerd en be
wusteloos opgenomen. De man, wien alle klee-
ren van het lichaam waren gescheurd, bleek
ernstige wonden aan hoofd en beenen te heb
ben bekomen alsmede eenige gebroken ribben.
Hij werd in ernstigen toestand naar het R. K.
Ziekenhuis te Winschoten vervoerd.
Begrafenis van het slachtoffer.
Onder zeer groote belangstelling vond giste
renmiddag op de begraafplaats te Hardinxveld
de teraardebestelling plaats van het stoffelijk
overschot van den artillerist L. A. Egas van
het 2e Regiment Veldartillerie die j.L Donder
dag zoo noodlottig om het leven kwam, toen
hij gegrepen werd door de z.g. „blauwe tram"
te Den Haag.
De Minister van Defensie .was vertegenwoor
digd door Overste Hasselman, die woorden van
waardeering en troost aan de open groeve
sprak.
Voorts waren aanwezig de batterij-comman
dant, le luitenant Valck, leger-predikant ds.
Nauta uit Leiden, ds. Haring uit Hardinxveld
en de burgemeester van Hardinxveld, de heer
van Aken.
Had van der Lubbe brand
wonden?
Dr. Schatz verklaart vervolgens, dat de sporen
aan de jas van Van der Lubbe zoo eigenaardig
waren, dat men aannemen kan, dat hij een
vuurmaker in zijn zak heeft gehad, welke uit
zichzelf is gaan branden en een gat in zijn
jas heeft gebrand.
Van der Lubbe heeft toen zijn jas wegge
worpen. Het is ook mogelijk, dat het vuur op
zijn andere kleedingstukken is overgegaan. Van
der Lubbe moet ook zelf brandwonden gehad
hebben. Jammer genoeg had getuige ze niet
gezien, anders had hij daaruit belangrijke con
clusies kunnen trekken. De door dergelijke
brandstoffen veroorzaakte brandwonden hebben
namelijk typische eigenaardigheden.
Hierop wordt den beiden rijksdagbeambten,
met wie dr. Schatz kort tevoren gesproken had.
een verhoor afgenomen. Beiden bevestigen, dat
zij in het geheel geen geur aan dr. Schatz had
den waargenomen.
Vervolgens wordt getuige MOELLER, de zoon
van de eerste verhoorde getuige Pretsch, ver
hoord, die op de vraag, of de inhoud van Tor-
gler's tasch in verband staat met den brand,
antwoordt, dat hij dat heeft gehoord. Iets be
paalds kan hij echter niet zeggen.
Aan getuige wordt dan de tasch van Torgler
getoond. Hij verklaart, dat deze een van de
tasschen geweest kan zijn, welke Torgler op
27 Februari bij zich had, terwijl de andere
grooter is geweest.
Advocaat dr. PELKMANN vraagt, of getuige
Moelier fiet mogelijk acht, dat de zware tas
schen van Torgler met kranten gevuld zijn ge
weest.
GETUIGE antwoordt, dat dat mogelijk kan
zijn.
De VOORZITTER wijst er getuige op, dat
hij bij zijn eerste verhoor gezegd heeft, dat
er geen kranten in de tasch hebben kunnen
zijn, omdat daartoe de tasschen te zwaar waren.
Advocaat dr. PELKMANN verzoekt daarop
den voorzitter, Torgler toe te staan, zijn acten-
tasschen zoo met kranten te vullen, als hij ge
woon was.
Torgler krijgt daartoe toestemming en loopt,
in iedere hand een met kranten volgepropte
tasch dragend, in de verhandelingsruimte aan
getuige Moeller voorbij.
GETUIGE verklaart, dat Torgler indertijd in
ongeveer dezelfde houding heeft geloopen als
thans.
Hierop neemt getuige zelf een der tasschen
in de hand en verklaart, dat de tasch zeer
zwaar is.
Vervolgens wordt de vroegere secretaresse
van de communistische rijksdagfractie, mevr.
REHME verhoord. Zij verzoekt in plaats van
den eed de belofte te mogen afleggen, hetgeen
wordt toegestaan.
Zij verklaart, dat zij op 27 Februari tegen
half twaalf in den rijksdag gekomen is, waar
Torgler reeds aanwezig was. Van.de aanwezige
communistische afgevaardigden noemt getuige
Florin, Ulbrich, Vogt, Hein en mevrouw Reese
Dr. Neubauer heeft zij niet gezien. Als zeker
kan echter aangenomen worden, dat hij in het
gebouw was. Koenen is eerst om half zeven in
den rijksdag gekomen.
Wat vreemde bezoekers betreft, kan getuige
zich op dien dag slechts een man herinneren,
die den afgevaardigde Ulbrich spreken wilde.
Dat is tusschen drie en vier uur geweest. Later
is nog een zekere Bruno uit het Kari Lieb-
knecht Haus verschenen, die met Torgler, Koe
nen en anderen gesproken heeft en om onge
veer half zeven weer is weggegaan.
Op verdere vragen van den VOORZITTER
verklaart getuige, dat Torgler zeer vaak in de
anti-chambre van zaal 2 gezeten en met bezoe
kers gesproken heeft. Wanneer de journalist
Birkenhauer heeft opgebeld, kan getuige niet
zeggen.
Op de vraag van den VOORZITTER, wan
neer Torgler, Koenen en zijzelf, den rijksdag
verlaten hebben, antwoordt getuige, dat dat,
naar zij zich herinneren kan, om kort voor half
negen geweest moet zijn, in geen geval echter
later dan 8.35 uur.
TOKIO, 23 October (V.D.) Officieel wordt in
Japan thans gepubliceerd het bericht van den
Japanschen ambassadeur te Berlijn over zijn
onderhoud met den Duitschen rijksminister van
buitenlandsche zaken, von Neurath, naar aan
leiding van de molestaties van Japanner* in
Duitschland en vooral naar aanleiding van de
discrimineerende behandeling, die japansche
schoolmeisjes op Duitsche scholen ondervinden,
evenals joodsche en leerlingen van gekleurd
ras.
Von Neurath verzekerde den Japanschen am
bassadeur, dat de Japanners in Duitschland of
ficieel niet beschouwd worden als kleurlingen
en 'ook niet vallen onder de rassenwetgeving,
waardoor o.a. huwelijken van Duitschers met
joden of kleurlingeh strafbaar worden gesteld.
Von Neurath betuigde nogmaals zijn leed
wezen over het gebeurde en verklaarde alle
maatregelen te zullen nemen ter voorkoming
van soortgelijke incidenten in de toekomst.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de Japansche
ambassadeur den rijksminister van buitenland
sche zaken had medegedeeld, dat men hem bij
een bezoek over dezelfde aangelegenheid aan
het rijksministerie van binnenlandsche zaken
had verklaard, dat ook de Japanners als kleur
lingen werden beschouwd en onder de rassen-
wetgeving vielen.
BODEGRAVEN, 24 October. Aangevoerd 378
partijen kaas, 15.584 stuks, wegende 140.256 kg,,
Goudsche kaas met rijksmerk le soort 25—28,
2e soort 2224, zwaardere 30 per 50 kg. Han
del matig.
LEIDEN, 24 October. Vette Varkensmarkt 309
stuks zware prijs per kg. levend 0.38—0.37; 28
stuks lichte, prijs per kg. levend 0.37—0.36. Han
del tamelijk vlug.
LOOSDUINEN, 23 October. (Loosduinsche
Groenten velling). Kaskomkommers le soort
1270, 2e soort 7.80, 3o soort 2.50, gele kom
kommers 4, groene kool 1.301.80, sla 0.9O—
1.80, andijvie 50—70 ct., knolselderij 5 per 100
stuks, meloenen 2—7 ct. per stuk, stokprinsessen
35, stamprinsessen 1332, snijboonen 2537,
spekboonen 7, boonenstek 820 per 100 kg.,
schorseneren le soort 44.80, 2e soort 11.30,
ROTTERDAM aangekomen
23 October namiddag
2.15 MALACHITE, v. Muyden Co.. Buton
Ferry, Maashaven Nz., kolen; 2.45 GUNDINE,
Phs. v. Ommeren, Curaqao, Benzineterrein, olie:
4.45 KARIN, Vlnke Co., Leningrad, Rijnhaven
7, hout; 5.- THUBAN, v. Nievelt, Goudriaan
Co., Velsen, Pelgrimskade, ledig; 6.30 OREBIC,
Transp.-Mij. Vulcaan, Braila, Maashaven 16,
graan; NÈREUS, Wambersie Zn., Stettin,
Schiehaven, stukg.7.15 KURT HARTWIG SIE-
MERS, N.V. Seam, Hamburg, Merwehaven, stuk
goed; 7.30 ANNA REHDER, Ivers von Staa,
Rostock, Maashaven 9, graan.
NIEUWE WATERWEG aangekomen
23 October namiddag
10.20 RHEA (Nept.). Danzig; 11.55 TRINGA,
Manchester
vertrokken
23 October namiddag
4.20 ELIN, Bremen; 5.30 FRAM II, m., Kolding;
5.45 NIOBE, Bremen; 6.15 BEIJERLAND, Irn-
mlngham; DROSSEL, Bremen; KILVEY, Lon
den; .7- OSTROBOTN1A, Abö; 7.20 ALCHIBA,
Hamburg; CHEF MECANICIEN ARMAND
BLANC, Rouaan; HARELDA, Southampton.
YARMOUTH TRADER, Yarmouth; EXPRESS.
Lynn; 8.20 DEUCALION, Hambdrg; HERMA,
Gent; APOLLINAR1S VI. Boston.
11.5 AMSTERDAM, Harwich.
Wind O., flauwe koelte, kalme zee, heiig.
VLAARDINGEN aang. 23 Oct.: MODESTA,
Rouaan, bunkert.
IJMUIDEN aang. 23 Oct.: ORPHEUS, Kopen
hagen, stukg.MAASSTROOM, Swansea, id.
JUNO, Venetië, ld.; NOORD STAD, Fowey, klei
en stukg.AMAZONE, Stettin, stukg.TlilXEL-
STROOM, Liverpool, stukg.
vertr. 23 Oct.: THUBAN. Rotterdam; JOBS-
HAVEN, Rotterdam; RHENAN1A, id.; STEIN-
MANN, Id.; IDA JOERK, Brunsbuttel v.o.SE-
BU, Hamburg.
VLISSINGEN aang. 23 Oct.: ORANJE NAS
SAU, Harwich;
vertr. 23 Oct.: MECKLENBURG, Harwich;
gep. naar ARGENTINA, RosarioDEERWOOD
Newcastle; THALIA, Dartmouth; OLDENBURG,
Hamburg; EMANUEL NOBEL, Danzig; COLUM-
BA, Stavanger; BURGUNDIA, Gothenburg; LES-
TRIS, Glasgow; MONTAUBAN, West-Afrika;
LEANDER, Santander; HELGOLAND, Zee-
brugge
gep. naar Gent: JOSE, Huelva; HINRICH PE
TERS, Brugge
gep. van Antwerpen: LANGLEEMERE, Swan
sea; ISERLOHN, Hamburg; ANNIE JOHNSON,
Vancouver; CORINIA, Dublin; PARIS, Hull;
LADY DOROTHY, Hull; A. P. BERNSTORFF,
Duinkerken; BERNHARD BLUMENFELD, Gdy
nia; GOLDBEK, Danzig; EBBRIX, Newcastle;
gep. van Gent: OTTERHOUND, Sheerness;
gep. van Terneuzen: BENEFICENT, Newcastle.
DELFZIJL aangekomen. 21 October. HANNA,
Richter, Ljusne, gez. hout.
21 October. AMBULANT, Bosraa, Kopenhagen,
koeken; ZWALUW, Smit, Demmln, rogge;
JANTJE R., Smedes, Londen, cement; RANSEL,
Teerling,Hamburg, meel.
Vertrokken, 20 October. DANKBAARHEID,
Vel vis, Hamburg.
21 October. HELIOS, Bakker, Berlijn; GEER-
TRUIDA, Fekkes, Rotterdam; TRIO, Visser,
Flensburg; AU DA, Haizinga, Berlin; GALLUS,
ERICA. IJ m u i d e n, 23 October. De hier bin
nengekomen plaatselijke stoomtrawler Erica heeft
op de vlsscherjj een deel van het vischtulg In de
schroef gekregen. Het schip kon evenwel, hoewel
op verminderde vaart, op eigen kracht de thuis
haven bereiken.
ALIDA. D e 1 f z y 1, 21 October. Het motor
schip Alida, kapt. Huizinga, dat alhier was
drooggezet om de schroef na te zien, vervolgde
heden de reis naar zijn bestemming BerlUn.
RANSEL. D e 1 z (j 1, 21 October. Het mo
torschip Ransel, kapt. Teerling, op reis van
Hamburg naar Poole met een lading meel ls he
den als byiigger hier -binnengeloopen. Het schip
zal alhier werden drooggezet.
VERKOCHTE SCHEPEN.
Naar ons door Frank Rysdijk's Industrieels
Onderneming N.V. te Hendrik-Ido-Ambacht wordt
medegedeeld, ls door hen aangekocht voor sloop
het Engelsche s. Motugua (ex Emil L. Boas),
groot 5995 bruto en 3489 netto tons, gebouwd in
1912 door Swan, Hunter Wigham Richardson
Ltd. te Newcastle en eigendom van Elders
Fyffes Ltd. te Londen. Buinen enkele dagen zal
de zeesleepboot Witte Zee van L. Smit Co.'s
Intern. Sleepdienst het vaartuig van Port Talbot
naar Hendrik-Ido-Ambacht sleepen.
HENGELCONCOURS
De Maassluissche hengelaarsvereeniging V.
D. L. heeft Zondag j.l. een onderling concours
in de wateren dezer gemeente gehouden. De
prijzen waren als volgt: 1 P. de Jong 508 gr.; 2
A. v. d. Endt 346 gr.; 3 F. Boogert 336 gr.; 4
W. W. Pieterse 334 gr.; 5 P. Hollaar 284 gr.;
6 H. Koudijzer 246 gr. Extra prijs voor zwaarste
visch J. Bakker, voor het minste gewicht op
schaal M. Roodenburg. De leiding berustte bij
de controleurs L. v. Es en A. v. Loenen.
B. V. L.
Burgemeester P A. Schwartz heeft van den
Bijz. Vrijw. Landstorm het eere-voorzitterschap
aanvaard.
DE WINKELWEEK
De winkelweek behoort weer tot het ver
leden. Zaterdagmiddag hadden de wedstrijden
plaats in het dragen van vier manden op het
hoofd, doch de deelname tot dezen wedstrijd
was niet groot, alhoewel er smakelijk om ge
lachen is. De prijzen zijn toegekend aan; 1 C.
Stekelenburg; 2 H. v. Putten; 3 J. den Besten.
Om 9 uur 's avonds had nog een muzikale wan
deling plaats door de muziekvereeniging
T.O.A.G.E.N.O., die heel wat volk op de been
bracht. De amusementstent heeft het den ge-
heelen avond zeer druk gehad en om half 12
moest deze gesloten worden, aangezien alles
zoo goed als uitverkocht was. De enkele artike
len die nog over zijn, zullen de volgende week
worden verloot.
COLPORTAGE.
Zaterdagmiddag kreeg Schoonhoven bezoek
van eenige colporteurs van de Nat. Socialisti
sche beweging. Toen dit eenigen tijd had ge
duurd begonnen de S. D. A. P.'ers en O. S. P'ers
eveneens te colporteeren, zoodat een ongewone
politieke activiteit ontstond. Nadat eerstge-
noemden i-ot den trein weer waren vertrokken,
keerde de kalmte terug.
VERLOTING
Vrijdagavond a.s. zal de trekking plaats heb
ben van de door het Schoonhovensch Dames
koor georganiseerde verloting tot stijving van
de kas.
VERNIELZUCHT
Zondagavond had de heer B. G. van hier,
te Gorinchem zijn auto geparkeerd op het
Melkpad, om de bioscoop te bezoeken. Van
zijn afwezigheid heeft de jeugd gebruik ge
maakt om de auto danig te vernielen. De ruiten
wisser en de richtingaanwijzers waren bescha
digd, zoomede motorkap, spatborden enz., ter
wijl de kussens waren bevuild. Door de politie
zijn 5 jongens gearresteerd; procesverbaal is
opgemaakt.
LIEFDADIGHEIDSUITVOERING
WIT-GELE KRUIS
Donderdagavond 26 October a.s. zal in de
zaal Harmonie een liefdadigheidsuitvoering
worden gegeven ten bate van de afdeeling
Vlaardingen van het Wit-Gele Kruis. Door de
R. K. Tooneelvereeniging „Vondel" zal worden
opgevoerd „De Jacht op de Paleta", avontuur
lijk spel in drie bedrijven door Hein van Niel-
hoven, Muzikale medewerking verleent het
Rontienensemble.
BAZAR TEN BATE VAN 'T CRISIS-COMITé
Maandagavond heeft Z. Exc. Prof. dr. R. J.
Slotemaker de Bruine, Minister van Sociale
Zaken, een bazar geopend, welke aldaar ge
houden wordt in de School Oosterstraat ten
bate van het Crisiscomité. In haar openings
woord wees de presidente van het comité, mevr.
ds. LuteijnWillems er op, dat het geheele
aanzien der Bazar wel een feestelijk aanzien
bood, doch dat de achtergrond toch zeer ern
stig en somber is. Spr. vertelde o.m., dat een
80-jarige vrouw een sprei met de hand ver
vaardigd had en deze aan het comité had ge
schonken, een arme vrouw had drie paar kou
sen gebreid; daar waren de werkloozen zelf,
die veel dingen zelf vervaardigd hadden'. Zoo
zijn alom bewijzen gegeven van solidariteit en
allen hebben medegewerkt om deze onder
neming te doen slagen.
Nadat spr. in het kort het ontstaan der bazar
had geschetst, verleende zij het woord aan
Minister Slotemaker de Bruine.
Met de beste wenschen voor het geldelijk
welslagen en voor de moreele vruchten, die
onzen werkloozen met hun vrouwen en kinde
ren door dezen arbeid mogen geschonken wor
den, verklaardt Z. Exc. de bazar voor geopend.
Na de rede van den Minister bood mevr.
Luteijn namens het comité een Vlaardingsch
souvenir aan, n.l. een vouwbeen en briefopen-
snljder in étui, met het opschrift „Bene agere
et laetare".
Het woord werd nog gevoerd door den secre
taris van den Armenraad, den heer G. Figee,
die met groot optimisme vertrouwde op het
welslagen der bazar, vertrouwende op den in
geboren weldadigheidszin der natie.
Nadat aan het bestuur van het Bazarcomité
bloemen waren aangeboden, en ook de burge
meester en zijn echtgenoote in deze bloemen
hulde gedeeld hadden, werd door de talrijke
genoodigden een rondgang gemaakt door de
verschillende lokalen, waar alles uitnoodigde
tot kijken en koopen.
BINNENGEKOMEN SCHEPEN
In de Vulcaanhaven zijn binnengekomen het
stoomschip Camerata, met 7569 ton erts en
Stad Amsterdam met 6114 ton erts.
VISSCHERIJ
Van de haringvisscherij kwamen hier binnen;
VL 3 Th. van Zwieten met 33 last haring; VL
40 G. Woensdregt met 40 last; VL 73 L. Muis,
met 34 last; VL 79 P. Groeneveld met 36 last;
VL 199 A. Visser met 40 last; VL 167 H. van
Roon met 41 last; VL 203 D. van Haren met
46 last; VL 201 J. van Minnen met 40 last;
VL 206 D. de Hond met 40 last; VL 217 M.
Poot met 41 last; GDY 61 A. Don met 27 last;
KW 20 P. van Duyn met 21 last; KW 68 J.
Aandewiel met 21 last; KW 140 C. Haasnoot
met 25 last.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 1721 October
GEBOREN: Cornelia, dochter van J. v. Roon
en J. Smit, Westh.kade 30 Francina, dochter
van A. Broek en P. Bakker, Broekweg D
Petronella, dochter van J. v. d. Slot en N.
Roza, Trompstraat 29 Kornelia, dochter van
A. v. d. Valk en P. van Nes, Heemraadstraat
34 Nicolaas, zoon van H. H. v. d. Linden en
J. Verheij, Pr. Hendrikstraat 73.
G THUWD: Willem de Ligt 30 jaar, en Krintje
Zwanenburg, 34 jaar Johannes W. Vink 21 j.
en Jannetje Stuijfzand, 17 jaar.
OVERLEDEN: Johannes van Rossen 70 j.,
wed. van B. Poot, Nieuwelaan 21 Alida van
Suffelen, 70 jaar, wed. van R. Kop, v, Schra-
vendijkplein 96.
PARIJS, 24 October. (R. O.) Hedenochtend
is de trein, welke om 6 uur 10 uit Cherbourg
vertrok met bestemming voor Parijs, omstreeks
tien uur nabij Conches ontspoord.
De locomotief viel in de beek, welke langs
den spoorweg loopt.
Een groot aantal gewonden werd reeds in
het ziekenhuis te Evreux opgenomen.
Men vreest, dat nog dooden onder de ver
brijzelde wagons liggen.
Het verkeer op beide sporen is gestremd.
PARIJS, 24 October (R.O.) Bij het spoorweg
ongeluk nabij Evreux zijn vermoedelijk 40 per
sonen om het leven gekomen.
Het is niet onmogelijk, dat het ongeluk te
wijten is aan kwaadwilligheid.
Tot dusver zijn 10 lijken geborgen.
De locomotief, de tender, de bagagewagen en
drie personenwagens stortten van de brug van
de Rouloir in de 10 meter dieper gelegen rivier.
Het aantal gewonden staat nog niet vast.
Een volk in stervensnood.
In „De Stuw" vinden we een artikel getee-
kend door Koeslan, over de vreeselijke gevol
gen van de malaria op Nias. We ontleenen
daaraan het volgende:
„Het is op Nias het hier algemeen beken
de gezegde „kalau djaoeh dari Bogor" (indien
men ver van Buitenzorg af ligt), dat gebezigd
wordt in gevallen van voorkomende gebeur
tenissen en handelingen, die zich niet zouden
kunnen voordoen, wanneer de preventieve
werking van het centrale gezag in deze peri
ferie haar invloed nog in even volle kracht als
in haar onmiddellijke omgeving kon doen gel
den.
Eén van die gevallen, waarop bovengenoemd
gezegde van toepassing is, is de ten hemel
schreiende gezondheidstoestand in de kust-
laagvlakte van Nias, in het bijzonder die van
Idano Gawo, waar tengevolge van de malaria
het uitstervingsproces bezig is zich te voltrek
ken. De Idano Gawo-vlakte, sedert het ge
degen malaria-rapport van Dr. R. Soesilo in
1928 een trieste beruchtheid geworden, heeft
voor een wijle de intense aandacht van het
centrale gezag getrokken. Deze belangstelling
heeft haar culminatiepunt bereikt in de instel
ling van een Studie-Commissie, waarop wij
al onze hoop hadden gevestigd, om eindelijk
de bevolking van meergenoemde vlakte uit
haqt stervensnood te verlossen.
Doch helaas, het heeft niet zoo mogen, zijn!
De hoopgevende commissie is kort geiden
zonder positief resultaat ontbonden! De ernst
van den toestand moge, behalve uit het feit
van de instelling van vorengenoemde commis
sie, bestaande uit zeer resptabele deskundigen,
nog blijken uit het malaria-rapport Soesilo 1928
en wellicht ten overvloede nog uit de volgende
cijfers van de öri Idano Gawo, één van de vier
öris in de Idano Gawovlakte, met een bevol
king van circa 2.000 zielen: (in 1916, 2.200, vide
rapp. Soesilo).
Jaar Geboorte pet. Sterfte pet.
1930 20,— 20,—
1931 25,— 30,5
1932 29,5 64,—
1933 (7 mnd.) 34,— 38,—
Deze cijfers maken echter veel minder indruk
dan een eigen aanschouwing van de bevolking
zelf; nagenoeg alle opgezetenen van de bewuste
streek hebben een zeer vergroote milt en een
dikken buik en lijden aan een ernstigen graad
van bloedarmoede. Ik overdrijf niet, wanneer
ik hier spreek van levende lijken!
Kan zulk een toestand nog langer wachten
op ingrijpen?
Een ieder zal het wel met mij eens zijn
dat daaraan ten spoedigste een eind moet wor
den gemaakt!
Wat betreft de wijze, waarop dit, in deze
financieele depressie, zal moeten geschieden,
moeten wij vanzelfsprekend onze keuze laten
vallen op de meest goedkoope, schoon niet ge
heel afdoende manieren. En die bestaat uit de
verplaatsing van de kampongs uit de moeras
sen naar de heuvels".
Welvaartsbevordering en het scheppen van
werkgelegenheid.
Het lid van den Prov. Raad van West-Java
de heer R. M. Enoch heeft in de vergadering
van dien Raad gesproken over de mogelijkheid
van het spoedig aanvangen van de bevloeiing
van de Rawa Onom, het „moeras der demonen"
in verband met den noodtoestand, waarin de
bevolking in het regentschap Tjimis ver
keert.
We ontleenen er het volgende aan:
Het regentschap Tjiamis is arm aan sawahs
in vergelijking met de andere regentschappen.
De oppervlakte aan sawahs gedraagt ca. 28.000
bouws en het aantal zielen is ruim 255.000,
zoodat per ziel men slechts 40 R.R. bezit. Nor
maal beloopt het bezit op Java 250 R.R.
Door het abnormaal geringe bezit aan sawahs
moet per jaar ca. 100.000 pikols padi van an
dere. naburige regentschappen worden inge
voerd. Vormt deze invoer geen bezwaren in
den normalen tijd, n.l. Indien de bevolking over
genoeg kapitaal kan beschikken, thans is de
geldschaarschte van dien aard, dat de bevol
king zich moeilijk staande kan houden.
De bloeiende klappercultuur, die de rugge-
graat vormt voor het regentschap Tjiamis, is
thans niet meer. Met moeite kan men 100
klappers voor 80 centen verkoopen.
In dit licht bezien, is hulp van welke zijde
ook, zeer welkom!
Waar de bevolking, onder aanvoering van
de volijverigen en doortastende Ki Dipa, vanaf
1920 tot 1933 ruim 2000 bs. sawahs heeft aange
legd en het gouvernement thans elk jaar ruim
6000 aan landrente kan ontvangen, is de aan
leg van een hoofdaanvoerleiding voor de be
vloeiing van dit sawah-complex zeker te ver
dedigen.
De ontwatering van de Rawa Onom heeft
thans zulk een succes mogen boeken, dat de
grondwaterstand veel lager is geworden. De
verlaging van den grondwaterstand maakt den
aanleg van een bevloeiingsleiding nog urgenter,
opdat vroegtijdig met het uitzaaien van de
bibit kan worden aangevangen en tevens
vroegtijdig, dus als de bandjirs nog niet veel
vuldig optreden, met het oogsten kan wor
den begonnen.
Waar de vele bestaande bevloeiingen op de
oude, beproefde wijze zijn tot stand gekomen,
en daarna pas permanent gemaakt, zou het aan
beveling verdienen, denzelfden weg te volgen.
De bedijking van de beide oevers van de
Tjidjoelang zal n.h.v. later kunnen plaats heb
ben, als de geheele rawa van 3000 bs. reeds in
sawahs is omgezet en de waarde er van op
3000 keer 100 ls 300.000 kan worden ge
taxeerd en de landrente tot ruim 9000 kan
worden opgevoerd.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
NIEUWE WATERWEG aangekomen:
24 Oct. n.m. 2.25 DELPHLNUS, Karlstad; 2.40
BACCHUS (Nept.) Stettin.
VLAAF.DINGEN aangekomen24 Oct. BOTHAL
Bilbao.
STOOMVAARTLIJNEN.
SAPAROEA, Vancouver n. Calcutta 24 v. Manilla
MARNIX VAN ST. ALDEGONDE, Batavia n.
Amsterdam 24 te Genua.
NEREUS 24 v. Amsterdam te Kopenhagen.
IRENE 24 v. Barcelona te Tarragona.
HERCULES, Houston n. Bremen p. 24 Lizard.
VERWACHT TE ROTTERDAM.
ALTENFELS v. Calcutta 20 te Masulipatanfc
AMERIKA v. Vancouver 13 v. Los Angeles.
LIL,LIE MATTHIESSEN 24 te Antwerpen.
WESTFAL1A 24 (n.m.) van Danzig.
ELLA HALM vertr. 28 van Danzig.
MARTHA HALM, vertr. 25 van Emmerik.
