f
f
B. EIJSBOUTS
KPEYMBOPG
GU KUNT HET
Tdlenaar
Karl May's
Reisavonturen
KATHOLIEKEN EN PROTESTANTEN
IN HONGARIJE,
s
DE MINIATUUR WERELDSTAD
1
HOOGER op
DE LADDER
3
ADVERTENTIEN
f
f
f
f
f
f
f
f
TORENUURWERKEN
m. m
I
ORGANISATIE DER KATHOLIEKE
ACTIE.
Beteekenisvolle woorden van
kardinaal Serédy.
DINSDAG 24 OCTOBER
1933
GEEN HULP AAN DEN „VIJAND".
ZWITSERLANDS DEFENSIE
PLANNEN.
RUDOLPHUS JOHANNES
PETRUS MULLER
RUDOLPHUS JOHANNES
PETRUS MULLER
RUDOLPHUS JOHANNES
PETRUS MULLER
RUDOLPHUS JOHANNES
PETRUS MULLER
RUDOLPHUS JOHANNES
PETRUS MULLER.
R. J. P. MULLER
CORNELIA JOHANNA VAN HOr
Jan van Arendonk
JOHANNES BROEDERS
Cath. Maria Leppers
MARIA IDA J0SEPHA
ANNA ANTONIA SMITS
geboren Goethals,
MARIA IDA J0SEPHA
ANNA ANTQNIA GOETHALS
Ch. M. J. J. Smits,
Op tournee door Nederland wordt in SCHIEDAM
ENTREE 25 CTS. KINDEREN 10 CTS.
NOVEMBER AANVANG NIEUWE CURSUSSEN
STENO - TYPEN - BOEKHOUDEN - TALEN
ASTEN
NEDERLANDSCHE FABRIEK VAN
ANGELUS LUIDWERKEN
KLOKKEN EN CARILLONS
VRAAGT PROSPECTUS EN PRIJSOPGAVE
Een mooi model
is ook wat waard!
Geef Uw jongen zoo'n
jas of jekker, daar
beeft hij wat aan.
VOOR JONGENS
VAN 3-8 JAAR
2.Z5 4.Z5 6.52
8.Z5 roT I6.00
VAN 9-14 JAAR
6.11 821 10.50
13.22 tot 22.00
Zeer groote sorteering
Nieuwe dessins. Vlotte
pasvorm en betere
modellen. Ziet vooral de
Kreymborg-étalage's.
1WEG, hoek Eendrachtstraat ZWARUANSiKAAf BtlJtRLANüSCHfcLAAN
NIEUWE BINNENWEG, ROTTERDAM.
POETST NIET ALLEEN
MAAR LAKT TEGELIJK*
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
llllllll
Duizenden zakenmenschen danken hun
succes aan goed-toegepaste RECLAME
Ook gij kunt dit middel gebruiken
Winnetou, het opperhoofd der Apachen
De Pelsjagers van de Rio Pecos
Het geheim van den witten Bison
Llano Estacado
De Duivelskop in het rotsgebergte
De schat in het Zilvermeer
Winnetou's dood
Winnetou's testament
Het goud van Winnetou
Het testament der Inca's
De zwarte mustang
Old Shatterhand als detective
Kapitein Kaaiman
De Petroleumkoning
De zonen der Mimbrenjo's
BESTELCOUPON
(Van onzen correspondent.)
Boedapest, 20 October 1933.
De Katholieke Actie, welk volgens uitdruk-
kelijken wensch van den H. Vader thans in alle
landen der wereld met allen ijver georganiseerd
wordt, moest ook in Hongarije, dit in wezen
door en door Katholieke land, spoedig een
vruchtbaren bodem vinden. Het doel der Katho
lieke Actie immers is, zooals bekend, de ver
wezenlijking van de Katholieke idee, van de
Katholieke levensopvatting, van de Katholieke
beginselen op alle gebieden van het mensche-
lijk leven. Deze taalt nu, de vervulling van
het particuliere en van het openbare leven
met de Katholieke idee, zal van nu a£ aan niet-
meer alleen door de kerkelijke autoriteiten ten
uitvoer worden gebracht want de Katholieke
Actie heeft ten doel, de leeken, het geheele
Katholieke volk, voor dit groote en heilige werk
te organiseeren en door middel van verschil
lende afdeelingen, onder leiding van leeken,
overal den „right man on the right place" te
vinden. Allen, geleerden, professoren, schrijvers,
journalisten, staatslieden, beambten, onderwij
zers, arbeiders: allen moeten nu schouder aan
schouder voor de gemeenschappelijke wereld
idee van het Katholicisme ieder in zijn eigen
land strijden. De Katholieke Actie is dus een
machtige massabeweging, welke het geheele
openbare leven tot een hooger idealisme wil
trachten op te voeren.
Hongarije is en wordt met recht voor een
Katholiek land gehouden, dat zijn eerste koning,
de heilige Stephanus onder de bescherming ge
steld heeft van de H. Maagd, die sindsdien als
Patrona Hungariae, Magna Domina Hungaro-
rum, Koningin en Patrones van het land ver
eerd wordt. De Katholieken vormen een abso
lute meerderheid in vergelijking met de andere
confessies, Protestanten, Unitariërs, Calvinis
ten, Grieksch-Katholieken en Joden. Maar wat
onder dergelijke omstandigheden bijna overal
het geval is: deze absolute meerderheid heeft
sedert tientallen jaren een zekere zelfbewuste
passiviteit aan den dag gelegd in vergelijking
met de confessioneele minderheden, die daaren
tegen steeds strijdlustiger naar nieuwe en ver
dere successen in het openbare leven streef
den en steeds meer rechten en invloed voor
zich opeischten.
De Katholieke Actie is nu de vorige week
in Hongarije onder indrukwekkende plechtig
heden opgericht. Aan haar hoofd staat de ge
heele hoogere geestelijkheid, de aartsbisschop
pen en bisschoppen, in de eerste plaats de vorst
primaat kardinaal Justinian Serédy, die in het
land bizonder populair is. Reeds als persoon
lijke goede vriend en vroegere medewerker van
den H. Vader in het Vaticaan, is hij een voor
name persoonlijkheid in de Katholieke wereld
Met groote begeestering waren ruim honderd
duizend menschen samengekomen, om de op-
richting der Katholieke Actie bij te wonen. De
plechtige processie duurde uren lang. In niet
te overziene rijen volgden vereenigingen en
particulieren elkaar op: het was een stoet van
meerdere kilometers. Een bewijs, dat het Ka
tholicisme in Hongarije ondanks de schijnbare
passiviteit toch nog een levende kracht is, die
alle geloovigen onder een vaan verzamelen
kan.
De primaat hield de openingsrede. Rustig
eenvoudig en verheven zooals altijd, sprak hij,
zonder pathos maar waardig en elke zin had
zijn eigen beteekenis en waarde. Kardinaal Se
rédy sprak de volgende woorden, welke niet
alleen voor de vergaderde Katholieken maar
veeleer ook voor de officieele instanties be
stemd waren
„Teneinde alle achterdochtig gepraat te weer
leggen wil ik hier voor het geheele land met
nadruk erop wijzen, dat de Katholieke Actie
geen politieke organisatie is. Tot onze doel
einden behoort ook voorzoover dat noodig
is de verzekering van de rechten der Katho
lieken, de verzekering, dat zij in alle opzich
ten de plaats krijgen, waarop zij recht hebben.
Wij willen echter niet, dat iemand in het open
bare leven alleen daarom een plaats krijgt, wijl
hij Katholiek is, maar wel dat hij, zich daar
wanneer hij daartoe geschikt is ceteris pari
bus kan laten gelden, hoewel en niettegen
staande dat hij Katholiek is. En aldus sprekend
zijn wij het niet, die den vrede verstoren".
De eerste tijd na de beëindiging van den
rampzaligen oorlog na de onderdrukking van
de communistische terreur van Bela Kun en
zijn trawanten, bracht een waarlijk Katholieke
Renaissance, een krachtige wedergeboorte van
het actieve Katholicisme. In deze jaren valt de
eigenlijke organisatie van de ook thans nog
krachtige zuiver Katholieke pers, de partij, de
wederopbloei van de Katholieke gedachte op
allerlei gebied van het openbare en particuliere
leven. Daar moestac later echter dingen gebeu
ren, die het overwicht van het Katholicisme in
het openbare leven van het Katholieke land
twijfelachtig maakten.
Zooals bekend, is en was de rijksbestuurder
adimraal von Horthy Protestant. Dit toeval zou
echter wel zonder beteekenis voor de Hongaar-
sche Katholieke massa gebleven zijn, maar.
toen graaf Stephan Bethlen gedurende meer
dan tien jaren een bijna onbeperkte macht uit
oefende, werden de Katholieken toch wel wat
angstig. Graaf Bethlen was namelijk ook Pro
testant. Het moet gezegd zijn, dat hij als Pro-
testantsch minister-president van een Katholiek
land, zich naar buiten tegenover de Katholie
ken steeds uiterst correct gedragen heeft. Maar
toch meenden de Katholieken na eenigen tijd
te kunnen constateeren, dat de Protestanten
langzamerhand ongeduldig werden, steeds meer
invloed in het openbare leven voor zich op
eischten en dat zij feitelijk, waar dit maar
mogelijk was, bevoorrecht werden.
Ook ontbrak het niet aan verschillende aan
vallen op de goederen der Kerk, op Katholie
ke tradities, zooals die van de officieele ver
eering van de H. Maagd, als Koningin van het
land, verder de vereering van den eersten Hon-
gaarschen koning, den heiligen Stephanus, en
van zijn relikwieën. Als de Katholieken, in het
bizonder het tijdschrift der Jesuiten „Magyar
Kultura", zich tegen dergelijke aanvallen weer
den, werden zij als vredeverstoorders bestre
den. Ja er waren zelfs Protestantsche bisschop
pen, die in hun redevoeringen de Protestanten
ware en trouwe Hongaren noemden en de Ka
tholieken de absolute meerderheid van het
land als patriotten van den tweeden rang
beschouwden.
Op deze wijze werd ook de z.g. koningskwes
tie bizonder verscherpt. De Protestanten, die.
zooals vanzelf spreekt, heel tevreden zijn met
den tegenwoordigen toestand, konden zich niet
voor het huis Habsburg, dat oeroude Katho
lieke tradities beteekent, begeesteren. Daarbij
komt nog de ontactische propaganda der legi
timisten, vooral van den hoogen Katholieken
adel, waarover we indertijd reeds eens geschre
ven hebben.
De koningsgetrouwe Christelijk-sociale partij
heeft in korten tijd van de algemeene nationale
koningskwestie een specifiek Katholiek vraag
stuk gemaakt en daardoor vele Protestanten van
haar idee verwijderd. De legitimisten en de
tegenstanders van de Habsburgers hebben zich
van nu af meer naar confessioneele dan naar
politieke opvattingen gegroepeerd. De tegen
stelling tusschen Protestant en Katholiek heeft
op deze wijze haar weg ook in de politiek ge
vonden en is daardoor nog meer verscherpt.
Hoe de Madoereesche bevolking zich met
de manoeuvres bemoeide.
Op Madeira heeft zich een hoogst opmerke
lijk feit voorgedaan bij de jongste legerma-
noeuvres.
De veronderstelling van de oefeningen was,
dat de „vijand" (rood) erin geslaagd was te
landen op Madoera, terwijl de Indische troepen
(blauw) waartoe het Madoereesche korps
Barisan behoorde den vijand moest tegen
houden en zoo mogelijk terugdrijven.
Het opvallende feit heeft zich nu voorgedaan
blijkens een beschouwing in het ,,Soer. Hbl., dat
de bevolking zich actief tegen „de rooden"
den vijand te weer stelde.
In het kader der eerste manoeuvresdagen
paste een optrekken der roode partij, gepaard
aan het retireeren der blauwe (eigen) partij,
dus: de Barisankorpsen. En dit nu kon de be
volking in het regentschap Bangkalan niet
goed verkroppen.... de blauwe troepen, hun
eigen Barisans, op den terugtocht?
De bevolking was zich één ding klaar en hel
der bewust: de Barisans werden door den vij
and teruggedreven!
De reactie hierop was spontaan en degelijk:
men trachtte zooveel mogelijk den „vijand"
de troepen voorzien van roode banden tegen
te werken.
Een luitenant motorrijder bijv. kwam haastig
bij een benzinepomp „somewhere" in het oor-
logsterrein aangereden om benzine in te nemen.
Tien liter! zoo riep hij den Madoereeschen
benzineverkooper toe; deze vertrok geen spier
doch wees slechts op den rooden band, dien de
officier om den arm droegAan den vijand
werd niet verkocht!
Het 13e bataljon kwam gedurende den op-
marsch voor een der vele kali's te staan en
mocht van de brug (als zijnde opgeblazen)
geen gebruik maken; op vlotten zou getracht
worden naar den overkant te komen, doch daar
voor was hout noodig.
De bevolking weigerde echter aan de roode
troepen dit materiaal af te staan en men ging
zelfs nog verder: door een eindweegs verder
met eenige dammen te manipuleeren slaagde
men erin het waterpeil der rivieren te doen
stijgen.
Met den opvoer van water voor de militairen
had men in dit uitgedroogde land met eenige
moeilijkheden te kampen, mede door het bij
zonder zware terrein van actie.
Klappers zouden voor de soldaten een uit
komst beteekenenmaar de troep-n met roo
de banden konden deze vruchten niet van de
bevolking koopen. En men voegde hun toe: als
het maar werkelijkheid was geweest dan waren
de Barisans nooit teruggeslagen, dan hadden de
roode troepen ervan kunnen lusten.
BERN, 23 October (R.O.) In een rede voor
een duizendtal officieren verklaarde de minis,
ter van defensie Minger, dat gedurende den
winter den officieren van het Zwitsersche leger
gelegenheid zal worden gegeten, hun meening
uit te spreken over de hervormingen in het
Zwitsersche leger welke op het oogenblik wor
den uitgewerkt.
„Indien wij slagen", zoo zeide Minger, „dan
kan het Zwitsersche volk met vertrouwen in
de toekomst zien".
Tot mijn groote droefheid
overleed heden na geduldig
gedragen lijden, voorzien van
de H.H. Sacramenten der
Stervenden, mijn innig ge
liefde Echtgenoot
in den ouderdom van 59 jaar.
TR. MULLERVroom
Deventer, 22 October 1933.
Zwolscheweg 92.
De plechtige Uitvaartdienst
zal gehouden worden op Don
derdag 26 October om half 10
ure in de Parochiekerk van
't H. Hart, waarna de begra
fenis uit de kerk om circa
1114 uur.
Geen bloemen. Geen bezoek.
62588 24
Heden overleed tot onze diepe
droefheid onze zorgzame Oom
en Pleegvader
in den ouderdom van 59 jaar.
DeventerTO GOOSSENS
Maastricht: GRé GOOSSENS
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, onze zeer beminde
Broer, Zwager, Oom en Be-
huwdoom
in den ouderdom van 59 jaar.
Nijmegen:
G. GOOSSENS, Kinderen
en Behuwdkinderen
Brummen
M. B. MULLER
H. E. M. MULLER
M. H. MULLER
Nijmegen
Wed. TH. MULLER—
Wennink en Kinderen
J. M. VAN HEST—Muller
F. J. H. VAN HEST
62591 23
62589 12
Heden overleed tot onze groote
droefheid, onze zorgzame Oom,
Behuwd- en Oud-Oom
in den ouderdom van 59 jaar.
Deventer
J. L. J. GOOSSENS
C. J. M. GOOSSENS—Vlek
en Kind
62590 14
Hiermede vervullen wij den
treurigen plicht, kennis te geven
van het overlijden van onzen
Schoonzoon, Zwage». en Oom
Amsterdam
FR. VROOM--Tombrock
B. H. VROOM.
TR. VROOMDreesmann
en Kinderen.
Wassenaar
C. H. VROOM.
J. VROOM—v. d. Ham
en Kinderen.
Zwolle
JOS. L. VROOM.
D. VROOM—v. d. Waarden
en Kinderen.
Den Haag
H. J. VROOM.
A. VROOM—Dreesmann
en Kinderen.
Amsterdam
A. C. R. VROOM.
M. VROOM—Huer
en Kinderen.
Nijmegen
C. DE FRAITURE—Vroom
F. P. W. DE FRAITURE
en Kinderen.
Amsterdam
WOLB. J. VROOM.
T. VROOMDreesmann
en Kinderen.
Met diepe droefheid geven wij kennis van het overlijden van
onzen hooggeachten Patroon
in leven Directeur der N.V. Deventer Manufacturenhandel
van Vroom en Dreesmann
CHEF EN PERSONEEL VROOM EN DREESMANN.
Deventer, 22 October 1933.
62564 22
Hiermede vervullen wij den treurigen plicht U kennis te geven
van het overlijden van onze innig geliefde Moeder, Behuwd-
en Grootmoeder, Mevrouw
Weduwe van den Weled. Heer
na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der Stervenden,
in den ouderdom van 70 jaar.
Tilburg, A. C. VAN ARENDONK.
C. VAN ARENDONKKerstiens en Kinderen.
C. A. VAN ARENDONK.
G. VAN ARENDONK—Jamin en Kinderen.
J. M. VAN ARENDONK.
M. VAN ARENDONK—Knegtel en Kinderen.
M. C. KERSTIENS—van Arendonk.
J. KERSTIENS en Kinderen,
Roermond, Mère GABRIELLE Rel. Urs.
Tilburg, W. VAN ARENDONK.
H. VAN ARENDONKBergmans en kinderen.
P. J. VAN ARENDONK.
M. VAN ARENDONK—Roels en Kinderen.
.T. C. VAN ARENDONK.
W. KNEGTEL-van Arendonk.
J. KNEGTELvan Arendonk en Kinderen.
Etten, E. ROELSvan Arendonk.
H. ROELS en Kinderen.
Tilburg, L. J. W. VAN ARENDONK.
Tilburg, 22 October 1933. Lieve Vrouweplein 9.
De plechtige Uitvaart, waarbij U beleefd wordt uitgenoodigd,
zal plaats hebben op Woensdag 25 October a.s. te 10 ure in de
Parochiekerk van den H. Dionysius ('t Heike), waarna bijzet
ting in het familiegraf op het kerkhof Korvel.
Geen bezoek. Geen bloemen. Gaarne H.H. Missen en gebeden.
Heden overleed, tot onze diepe
droefheid, zacht en kalm, na
voorzien te zijn van de laatste
H.H. Sacramenten, onze beminde
Broeder, Zwager en Oom
de Weled. Heer
Weduwnaar van Mevrouw
in den ouderdom van 90 jaar.
Begiftigd m. kruis Pro Ecclesia
et Pontifice.
Dongen
JAC. BROEDERS.
GERD. BROEDERS—Daniels
en Kinderen.
Familie HOEVENAARS—
Broeders.
Baarle-Nassau
MARIA VAN SOMMEREN.
Den Haag,
Waalwijk,
Ronse (België)
Familie RUBBENS.
Waalwijk, 21 October 1933.
De plechtige Uitvaartdienst zal
plaats hebben op Woensdag 25
October te 10 uur in de
Parochiekerk van O. L. Vrouw
Onbevlekt Ontvangen.
Geen bloemen. Geen rouwbeklag
Gaarne H.H. Missen.
Tot onze onuitsprekelijke
droefheid overleed heden
zacht en kalm, tijdig voorzien
van de H.H. Sacramenten der
Stervenden, onze zoo zeer ge
liefde, onvergetelijke, zorg
volle Echtgenoote, Moeder en
Behuwdmoeder, Vrouwe
in den ouderdom van 55 jaren.
CH. M. J. J. SMITS
M. M. SMITS
J. VAN MIERLO—Smits
Mr. E. VAN MIERLO
G. SMITS
J. SMITS
F. SMITS
C. SMITS
E. SMITS
ET. SMITS, theologant
S. SMITS.
Breda, 20 October 1933.
Baronielaan 228.
De H. Uitvaartdienst zal plaats
hebben op Donderdag 26 Oc
tober a.s. om 10.45 uur in de
parochiekerk van het H. Hart
van Jezus, Baronielaan, waar
na begrafenis op de R. K. Be
graafplaats Zuylen.
62484 36
Tot onze diepe droefheid over
leed héden, na voorzien te zijn
van dè H.H. Sacramenten der
Stervenden, onze dierbare
Schoonzuster en Tante
Echtgenoote van den Heer
in den ouderdom van 55 jaren.
J. M .A. C. J. SMITS
E. M. A. SMITS—
Van de Mortel en Kinderen
M. A. W. P. MEEUS—Smits
en Kinderen
J. CARPENTIER
F. A. M. J. SMITS VAN
WAESBERGHE
M. A. A. J. SMITS VAN
WAESBERGHE—Mutsaerts
en Kinderen.
Breda,
21 October 1933.
Antwerpen,
VERLOOFD
MIMI NAARSTIG
WIM DONDERS.
Vechtstraat 12hs.
v. Eeghenlaan 34hs.
Amsterdam, 23 October 1933.
VERLOOFD
IED WIESMAN
en
JAN DE NEREE TOT
BABBERICH
civ. ing.
Heerenstraat 24.
Utrecht
Koningslaan 18.
Y. L. DE VOS
en
N. G. PETERSE
geven hiermede kennis dat hun
huwelijk Woensdag a.s. zal worden
voltrokken.
Rotterdam, 23 October 1933.
De Heer en Mevrouw
TH. M. VERHAAR—VOS
geven met blijdschap kennis van
de geboorte van hun Zoontje
THEO.
Amsterdam 22 October 1933.
Argonautenstr. 34. Anna-Paviljoen.
Hiermede betuigen wij onzen
hartelijken dank aan allen die bij
het overlijden van ons geliefd
Zoontje en Broertje blijken van
belangstelling hebben gegeven.
Uit aller naam
J. C. VAN LEEUWEN.
13008S 7
tentoongesteld. Vanaf Woensdagmiddag a.s. 25 October,
2 uur, in de feestzaal van Café-Restaurant ,,de Amstelbron"
Broersvest 13. APARTE INGANG.
Het product van 22 jaar. VOL LEVjEN EN BEWEGING.
13007S 30
SCHIEDAM INSTITUUT HARM TEL. 69898
PRINS MAUKITSSTRAAT 2
OPLEIDING VOOR ALLE PRACTIJK-EXAMENS
Aanmelding en inlichtingen dagelijks.
13006S 24
/'i r
KKEYMBORG
is
WAARBOBG
KLEINE STIJGING PER MAAT
KLEINB STIJGING PER MAAT
VUSJHGEH-BRfcDA^FINbHOVEM'-VENlO- 's B05CH-HI'jtfÉGÉN-ARNHEM'ARFtDOi
230-5 84
komt ge niet. AIS GE
GEEN TALEN SPREEKT.
Vul die leemte aan! Met
de READY methode leert
ge in kortsten tijd, op
natuurlijke, aanschouwe
lijke wijze SPREKEN en
SCHRIJVEN.
Geen thema's.
Geen vertalingen.
2 Lessen per week.
Vraagt Prospectus aan de
/CNISL TALE M|
GEL'CENT IEERO o.D. INTERN. RE ADV Ca
SINGEL 72, SCHIEDAM
TE HUUR vrije bovenwoningen, 6
kamers, keuken. 2 waranda's, fiet-
senloods. Ruim uitzicht. Frans
Halsplein 623. Bevragen 17a.
1320S
Maak uw woning
gezellig en intiem
door er onze
MEUBELEN
GORDIJNEN
enz. in te brengen.
Artistiek ingericht,
behoeft niet duur
te zijn. Tolenaar
is daarvoor uw adr.
Fabriek Koornstr. 9.11-14
Telefoon
54011 - 54668 13142
BOEZEM5INSEL 19®
ROTTERDAM
Luxe uitvoering, gebonden in wit
linnen band met kleurendruk.
Prijs 1.25 per boek. De serie
bestaat uit de 15 volgende titels:
U kunt de boeken maandelijks
ontvangen, of de serie ineens
compleet.
Wie vóór ST. NICOLAAS bestelt,
ontvangt een fraaie BLADWIJZER
CADEAU.
No. 36. Te zenden aan
Hollandsch Uitgeversfonds,
Postbox 1029, Amsterdam.
Ondergeteekende bestelt hiermede
de Karl May werken, compleet
maandelijks
Naam
Beroep:
Straat:
Plaats
Doorhalen wat niet wordt verlangd
7835—5 75>
