DE VRIENDEN VAN TORGLER
GEHEUGENLOOS.
ONGELOOFLIJKE NAZI-ZEKERHEID.
DE IL VADER BEZORGD
OVER DUITSCHLAND.
GOERING FULMINEERT
WEER NAAR CRISIS IN
SPANJE
MAANDAG 30 OCTOBER 1933
TANEFF VERSCHIJNT TEN
TOONEELE.
„Een voormalig Duitsch officier
liegt niet
TANEFF IN GEZELSCHAP VAN
v. d. LUBBE GEZIEN.
Weer een aankleed-partij.
PAINLEVE OVERLEDEN.
STAATSMAN EN GELEERDE.
ZITfriNG VAN HEDEN
VOORAL OVER DE DUITSCHE
JEUGD.
„De zoogenaamde Duitscher, die te
Compiègne de Duitsche eer heeft
prijsgegeven.
„IK HAD DEN RIJKSDAGBRAND
NIET NOODIG.
DRAADLOOZE ITALIAANSCHE
BULLETINS.
KOGELVANGER INGESTORT.
De oude cortes zou in dat geval
weer bijeenkomen.
TOESTAND IN PALESTINA
KRITIEK.
GEVANGENIS TE NABLOES
BESTORMD.
DE AANSLAG OP DOLLFUSS.
KROONPRINS RUPPRECHT IN
FINANCIEELE MOEILIJKHEDEN.
DE H. STOEL EN TSJECHO-
SLOWAKIJE.
Mgr. Ciriaci naar Rome
vertrokken.
„Een persoonlijk incident".
DE NAZI-PROPAGANDA IN
AMERIKA-
Bevel tot arrestatie tegen deu
leider uitgevaardigd.
Een „memento mori" voor joodsclie
winkeliers.
EEN ZEPPELIN-JUBILEUM.
Voor de 50ste maal den Oceaan over.
DE BOYCOT VAN DUITSCHE
GOEDEREN.
ZOON VAN CARUSO VEROORDEELD.
BERLIJN, 28 October (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). De journalist Oehme, Ber-
lijnsch correspondent van het Weensche „5
Ühr Mittagblatt", staat bij het begin der heden
gevoerde verhandeling van het van der Lubbe
proces voor den rechter.
De journalist Oehme is iemand met veel re
laties, maar geen geheugen. Hij stond met
Torgler op voet van jij en jou en Torgler heeft
dan ook lang naar zijn verschijning gesnakt.
Want Torgler heeft altijd volgehouden, dat hij
in den namiddag van 27 Februari met Oehme
op een canapé in den rijksdag heeft zitten pra
ten, terwijl zijn beschuldigers verklaren, hem
daar in gezelschap van van der Lubbe gezien
te hebben.
Maar Oehme herinnert zich dit niet meer.
Hij herinnert zich niets meer dan de leus
„safety first" en de trouw, waarmee hij deze
leuze naleeft. Hij verklaarde aan den rechter,
hoe zijn veiligheid hem boven alles ging in
deze wereld, en dat hij aldus ook dacht in de
stormachtige dagen in den aanvang dezes jaars,
toen hij een zeer beseheiden rol in de wereld
gebeurtenissen speelde of althans beweerde te
spelen, een bewering waarover zijn boezem
vriend Torgler aan het stampvoeten van
kwaadheid is geraakt.
Het is de overweging „safety first" waaruit
velen verklaren, dat de man, die overigens een
intelligenten indruk maakt, vandaag zijn ge
heugen voorzichtigheidshalve thuisgelaten heeft.
Anderen zien in zijn opvallende vergeetach
tigheid een tactiek, die gisteren ook door Torg-
ler's anderen vriend, den getuige a decharge
Neubauer, zou gevolgd zijn. Beide mannen
immers moeten bij de 100 procentige zekerheid,
waarmee de nationaal-socialistische getuigen
hun verklaringen afleggen, zijn overgeslagen tot
het neuriën van het bekende lied: „Das ist zu
schön um wahr zu sein". Ze hebben tegen deze
heeren misschien gunstig willen afsteken, door
een precies omgekeerde houding aan te nemen.
Is zulks hun doel geweest, dan hebben zij
zich aan overdrijving schuldig gemaakt, waar
door zij hun doel voorbijstreefden. Maar hoe
dat zij, de heer Oehme die in den loop van het
verhoor de kans schoon zag om een paar maal
te verklaren, dat hij geen communist is, wist
niets, herinnerde zich niets, kon niets zeggen
en h ad niets gezien, niets gehoord of niets
vernomen.
Torgler vond die houding blijkbaar wel een
beetje erg slap en begon zich langzamerhand
een beetje op te winden. Daarentegen begon
Oehme, na als een citroen uitgeperst te zijn,
zich langzamerhand verschillende dingen te
herinneren, die hij juist had behooren te ver
geten, zooals bijvoorbeeld, dat hij door de com
munisten als het instrument uitgekozen was,
om de steenen des aanstoots, welke zoo hoog
tusschen de Duitsche socialisten en de commu
nisten in den vorigen winter opgestapeld lagen,
uit den weg te ruimen. Oehme liet niet na,
deze mededeeling met een paar onhandigheden
te lardeeren, welke Torgler tenslotte tot ont
ploffing brachten.
Maar ontploffingen bij den eerzamen snij
dersgezel zijn tamme dingen en aldus liep alles
zonder ongelukken af, tenzij dan voor Torgler
zelf, die zeker iets meer te zijnen faveure van
de getuigenissen zijns vriends verwacht heeft.
Abnormale, zekerheid.
Toen het zoo ver gekomen was, moesten de
heeren Karwahne, Frey en Kroyer, de drie na
tionaal-socialistische beschuldigers, weer voor
komen om geconfronteerd te worde» met een
paar zaalwachters, die op den namiddag in den
gang geloopen hebben, waarbij het bruine
driemanschap Torgler met van der Lubbe en
Popoff gezien beweerd te hebben.
Eerst komt Karwahne binnen, en wanneer de
president hem vraagt, of hij misschien niet één
der zaalwachters met van der Lubbe verward
heeft, klinkt het kort en schneidig uit Kar-
wahne's mond: „Ganz ausgesehlossen!"
Dan moet Frey binnenkomen. Op een soort
gelijke vraag klinkt het kort en schneidig uit
Frey's mond: „Ganz ausgesehlossen!"
Nu verschijnt Kroyer en op de letter nauw
keurig krijgen we weer hetzelfde antwoord te
hooren: „Ganz ausgesehlossen!"
De zaal begint te lachen en mr. Sack stelt de
mathematische gelijk- en gelijkvormigheid van
de drie antwoorden vast. Maar daarover heen
reikt de verdediging niet. En wanneer er later
weer een nazi verschijnen zal, die ook al weer
over een phenomenaal geheugen blijkt te be
schikken, wanneer het er op aankomt, men-
schen te herkennen, die hij weken tevoren
gedurende een seconde maar gezien heeft, stelt
de verdediging niet eens de vraag, een psy
chiater te laten aanrukken, om een rapport
over de innerlijke constructie van deze getui
gen te laten uitbrengen. Want het geheugen
dezer heeren grenst aan het abnormale, of beter
gezegd het ligt er middenin. En abnormale
lieden zijn als getuigen slechts gedeelelijk te
aanvaarden.
De enorme sterkte van hun geheugen komt
nog krasser uit, wanneer blijkt, dat zij tal
van andere zaken vergeten zijn, of door elkan
der verward hebben.
Alleen eenmaal geziene gezichten vergeten
zij nimmer meer, ook wanneer dat zien onder
de ongunstigste condities plaats had wat licht
belichting enz. betreft.
De verdediging had door op het psychologi
sche over te springen waarschijnlijk wel wat
meer voor haar cliënten kunnen bereiken, dan
zij nu deed. In dat verband is het wel te be
treuren, dat door uitbanning van de interna
tionale advocaten de zittingen niet meer door
deskundige critici gevolgd worden, want, of
schoon mr. Hayes er nog wel is, verstaat deze
geen woord Duitsch.
Maar gelukkig is Dimitroff nog overgeble
ven en deze derft geenszins den moed, om
tegenover die bruinhemden staande, twijfel aan
de waarheid hunner woorden door te laten
schemeren. Waarop de heer Karwahne naar
zijn oude methode teruggrijpt en met theatrale
galming door de zaal uitroept, dat hij niet voor
de vierschaar verschenen is om zich te laten
beleedigen.
Daarmede is de zaak op een zijspoor ge
bracht, waar zij geen kwaad meer kan doen. en
waarvan zelfs Dimitroff haar niet meer terug
kan halen. Want de houding van den voorzit
ter te zijnen opzichte wordt eiken dag straffer
en eerlang zal "de Bulgaar wel tot het stellen
van de door en door gerechtvaardigde vraag
komen, wat hij in 's hemelsnaam eigenlijk nog
bij het proces doet.
Een majoor die nooit liegt.
Een klein beetje meer theater krijgen wij
laat in den middag door den majoor Weber-
stedt opgediend. Deze majoor is nazi en be
schikt ook al weer over een fabuleus geheugen.
Hij had het nadeel wat laat op den middag
opgeroepen te zijn, op een moment, waarop we
allen reeds gapend van den honger op onze
horloges zaten "te kijken, om vast te stellen, of
hei dan nog eindelijk geen tijd tot het staken
van de zitting was en daardoor op een oogen-
blik niet volkomen in staat waren, heldenhou
dingen op haar volle waarde te savoureeren.
Maar de heer Weberstedt heeft op den 27sten
Februari toch twee mannen door het rijksdag
gebouw zien gaan, waarvan de eene een kist
op zijn schouder doeg. Daarna heeft hij alweer
met 100-procentige zekerheid vastgesteld, dat
één van die twee mannen van der Lubbe was
en de andere Taneff, die aldus voor de eerste
maal een andere rol in het proces te spelen
krijgt dan die van toekijker. Toehoorder kan
men hier niet zeggen, want de man verstaat
geen syllabe Duitsch.
Vermits deze heer Taneff volgens zijn zeggen
ziek in een sanatorium in Rusland lag, op het
moment, dat de majoor Weberstedt hem naast
den man met een kist op zijn schouder door
het rijksdaggebouw te Berlijn rond zag waren,
stelde Taneff in arren moede de vraag, of de
majoor zich alleen maar vergiste, dan wel
moedwillig iets anders deed. Waarop de ma
joor zijn rechterhand in zijn borstzak stak en
met bulderende stem door de zaal heen don
derde: „Een voormalig Duitsch officier liegt
niet!"
En toen keken we meteen allemaal naar
boven naar de balken van het plafond, want
daar is eens een Duitsch admiraal geweest, van
welken gezegd werd, dat hij zoo geniaal placht
te liegen, dat de balken van het plafond on
der den last van zijn leugens doorbogen.
Maar toen we deze mannelijke uitdrukking
over de waarheidlievendheid van den voorma-
ligen Duitschen officier te pakken hadden, be
grepen we, dat we onze portie voor vandaag
beet hadden en er niets meer te verwachten
was. De president dacht ook zoo en sloot dus
de zitting, doch de Bulgaarsche tolk was daar
door niet in zijn pogen te stuiten, den eerza
men Bulgaarschen schoenmaker Taneff den
vollen zin te doen beseffen van het antwoord,
dat majoor Weberstedt hem op zoo imponee-
rende wijze toegedond,erd had.
BERLIJN, 28 October. (W.B.) Na een lang
durige pause wordt majoor b.d. Hans Con WE
BERSTEDT gehoord, die als perschef van de
rijksdagfractie der N.S.D.A.P. zijn werkkamer
vlak naast de fractiekamers der communisti
sche partij had.
GETUIGE verklaart, dat hij den 27en Fe
bruari 's middags tusschen 3 en 4 uur het
kan ook half vijf geweest zijn voor kamer
51, welke tegenover de communistische fractie
kamer ligt, een scherp bijtenden geur heeft
waargenomen, nog sterker dan benzine of ben
zol. Op den vloer was echter niets te zien
geweest Ik had den indruk, aldus getuige, dat
de lucht tot een hoogte van een a twee meter
als het ware met dezen geur doordrenkt was.
Eenige meters verder was daarvan niets meer
te speuren. Ik vermoedde, eerst dat wellicht
benzine uit 'n flesch was geloopen en schonk
verder daarom geen aandacht meer aan deze
zaak. Den volgenden dag zei mij echter de
journalist dr. Droeschel, dat hij daags te voren
ook zoo'n scherpen geur had waargenomen.
Getuige schildert dan een tweede waarne
ming, waarbij hij twee mannen ontmoette
op welken dag, zegt hij, weet ik niet meer. Op
den dag van den brand of op een der daaraan
voorafgaande dagen was hij precies op de
zelfde plaats, welke hij had aangewezen, twee
mannen tegen het lijf geloopen, van wie de een
opvallend groot was met breede schouders en
een bolle pet op, terwijl de ander naar ver
houding klein was met een opvallend lange jas
aan en zijn hoed diep over het gelaat getrok
ken. De tegenstelling, aldus, getuige, werkte
onwillekeurig komisch en ik moest aan de Stet-
tinsche zangers denken. De groote droeg een
zak of een pak op den linker schouder. Getuige
had hem voor een transportarbeider aange
zien, die glas droeg, want hij meende, dat de
man iets breekbaars droeg.
Ik heb toen nog even gelachen, aldus ge
tuige, om het eigenaardige stel, waarbij de
groote grijnsde. Toen de beklaagden door den
rechter van instructie met mij in de Bis-
marckhalle werden geconfronteerd, herkende
ik terstond Taneff in den man, die daar ge
vangen zat.
VOORZITTER: „Had Taneff b:j de con
frontatie ook de lange overjas aan?"
GETUIGE: „Ja, van dezelfde ongewone
lengte."
DE VOORZITTER vraagt dan getuige, wan
neer hij van der Lubbe voor het eerst gezien
heeft.
GETUIGE: „Ik kwam beneden langs de uit
gebrande zaal en zag daar den rechter van
instructie, verscheiden politiemannen en mid
den in deze groep een grooten man in boeien.
Ik kreeg onmiddellijk argwaan en dacht na,
waar ik dien man al eens gezien kon hebben.
Ik heb echter verder niets gezegd, wijl ik niet
heelemaal zeker was van de zaak. Den volgen
den dag vroeg ik echter, mij met dezen man te
confronteeren. Ik liet van der Lubbe opstaan
cn heb hem toen recht in het gezicht gezegd,
dat hij de andere man was, hetgeen hij ook
niet bestreed Integendeel hij maakte een zeer
verschrikten indruk."
VOORZITTER: „U hebt hem toen zonder
twijfel erkend als dengene, die de kist gedra
gen heeft?"
GETUIQE: „Jawel".
Getuige gaat dan voort: ,,'s Morgens na den
brand ging ik den rijksdag binne: Ik kwam
toen langs de kamers der communistische partij
en vond daar een hoop scherven. In het gla
zen dak boven ontbrak een groote ruit. Ik ging
naar beneden naar de crimineele politie, om
mijn ervaringen mede te deelen. I" ben toen
met den politiecommissaris naar dezelfde plaats
teruggegaan maar de scherven waren toen
weggeveegd. Wij gingen toen op het glazen dak,
een étage hooger, en zagen daar een lange
ladder. Daarop zei de commissaris: „Dat is
eigenaardig, in de vensterbank van de" kamer
bevinden zich voetsporen". Het was een kamer
van de communistische afgevaardigden.
Beklaagde TANEFF wordt dan voor de rech
terstafel gebracht.
GETUIGE herkent hem beslist.
DE VOORZITTER vraagt Taneff, of hij in
dertijd zoo'n lange jas gedragen heeft.
TANEFF laat door zijn tolk verklaren:
„Ofwel getuige vergist zich of hij spreekt de
waarheid niet."
VOORZITTER: „Ik vraag of u zoo'n lange jas
gedragen hebt".
TANEFF: „Ik heb maar een jas, die ik nu
ook nog draag." Taneff moet dan zijn jas
aantrekken en zijn hoed opzetten.
Getuige WEBERSTEDT zegt: „Hij is het. Als
men dien man een keer in zijn leven ziet, ver
geet men hem niet meer."
Ook VAN DER LUBBE wordt voorgebracht.
Slechts met tegenzin verheft hij zich van zijn
plaats. Hij moet naast Taneff gaan staan. Eerst
lijkt hij even groot als Taneff, wijl hij zijn
hoofd diep voorovergebogen houdt. Eerst na
^herhaalde aanmaningen krijgt het hof van van
der Lubbe gedaan, dat hij zijn hoofd opheft en
De man, die de eerste schreden der
Fransche aviatiek leidde.
P a r ij s, 29 October.
Painlevé, wiens toestand Zaterdagavond plot
seling verergering toonde, is hedenochtend te
5.20 aan zijn hartziekte bezweken. Met hem
verdwijnt een groot geleerde, tevens vurig
bevorderaar der moderne technische toepassin
gen, en een politicus, wien meermalen het be
wind is toevertrouwd geweest en die tot 15
malen toe minister was.
Hij eindigde zijn politieke carrière als mi
nister van de luchtvaart, welke hij voorzag,
toen de eerste pogingen tot de verovering van
de lucht de gebroeders Wright in staat stelden
eenige meters te vliegen. Hij was het die in een
tijd dat hij nauwelijks aan een politieke loop
baan dacht, de gebroeders Wright naar Europa
deed komen om ook daar een krachtigen stoot
te geven aan het zoeken naar een „zwaarder
dan de lucht", waarmee de mensch zich in het
luchtruim zou kunnen verplaatsen
een groote partij acten, die de kist moeten ver
beelden, op zijn schouder neemt.
VOORZITTER: „U verzekert ook nu, dat het
beiden geweest zijn?"
GETUIGE: „Absoluut"
Daarop werd de hoofdinspecteur SCRANO-
WITZ nogmaals als getuige gehoord. Getuige is
van meening, dat de dader zich in een kamer
van de tweede bovenverdieping opgehouden
kan hebben.
Hij is uit het venster geklommen, heeft <Je
ruit ingetrapt en zich naar beneden laten val
len. De betrokken persoon had heel goed uit
het huis kunnen komen, doordat hij zich be
neden tusschen de persvertegenwoordigers
mengde, wanneer hij tenminste niet te opval
lend en haveloos gekleed was.
Getuige meent verder, dat de dader geen lad
der heeft gebruikt, maar eenvoudig naar be
neden gesprongen is.
BEKL. DIMITROFF wil weten, of de getuige
Weberstedt met zijn collega Droescher over
zijn waarnemingen betreffende Taneff en van
der Lubbe heeft gesproken.
GET. EBERSTEDT: Zelfs in bijzonderheden.
Bekl. DIMITROFF: „Heeft ook Droescher
over zijn waarneming gesproken, dat hij Di
mitroff in den rijksdag heeft gezien
GETUIGE: „Dat Hfceft hij natuurlijk ver
teld".
Bekl. DIMITROFF: „Beiden hebben dus
met elkaar zeer goed over deze kwestie ge
conserveerd. Het gaat om getuigen, die hier
met tevoren verdeelde rollen komen, waar
van de eene beweert, dat hij Taneff en van der
Lubbe, de andere, dat hij Dimitroff gezien
heeft. Dat doen Duitsche officieren 1"
DE VOORZITTER roept Dimitroff tot de
orde.
GETUIGE GUTSCHE bevestigt op een vraag
van Torgler, dat de sociaal-democratische
fractie vóór den brand een kist heeft gekre
gen. Het was een kist met ongeveer 60 fles-
schen wijn uit het Rijnland.
GETUIGE WEBERSTEDT zegt, dat de waar
genomen kist zoo groot was, dat er hoogstens
zes a acht flesschen in gingen.
Bekl. TANEFF vraagt aan getuige Weber
stedt, waarom hij eerst op 20 Maart zijn ver
klaringen over de Bulgaren heeft afgelegd.
GETUIGE WEBERSTEDT verklaart, zich de
ontmoeting met de Bulgaren herinnerd te
hebben, toen hij hun foto's op de aanplak
zuilen zag.
De zitting wordt daarna door den voorzitter
tot Maandag verdaagd.
BERLIJN, 30 October. (W.B.) In de zitting
van het rijksdagbrandproces van heden wordt
als eerste getuige de vroegere hospes van be
klaagde Taneff, SOENKE, gehoord, die ver
klaart, dat Taneff acht dagen onder zijn waren
naam bij hem gewoond heeft. In antwoord op
vragen van den voorzitter verklaart getuige, dat
hij geen communist is en dat ook niet geweest
is. Hij heeft Taneff reeds in 1919 of 1920 te Boe
karest, waar getuige zich in oorlogsgevangen-
schap bevond, leeren kennen. Eenige dagen
voor den rijksdagbrand, ongeveer tusschen den
24sten en 25sten Februari, heeft hij Taneff in
Berlijn op straat ontmoet. Daar Taneff geen
woning had, heeft getuige hem toen een onder
dak aangeboden.
Taneff had noch een koffer noch een tasch
bij zich gehad, alleen maar een klein pakje
met levensmiddelen. Taneff had hem gezegd:
dat hij terugkwam van een reis, maar hij had
niet gezegd, waar vandaan.
VOORZITTER. „Heeft u Taneff's bagage van
het station gehaald?"
SOENKE: „Dat weet ik niet meer".
VOORZITTER: „Eerst heeft u gezegd, dat hij
heelemaal geen bagage had. Dan kunt u toch
nu ook niet zeggen, dat u niet weet, of u
bagage heeft afgehaald".
VOORZITTER: „Taneff heeft vroeger de zaak
heel anders voorgesteld. Hij heeft gezegd, dat
Popoff hem door een tusschenpersoon de wo
ning bij Soenke heeft verschaft".
TANEFF: „Toen ik den 24en Februari te
Berlijn aankwam, ontmoette ik Popoff op het
station. Popoff gaf mij een van zijn vrienden
mede als geleide, die mij naar de woning van
Soenke bracht. Denzelfden avond heb ik Soenke
geld gegeven en hem opdracht gegeven, om den
volgenden dag van het station mijn kleine
koffer af te halen. Dat heeft hij ook gedaan.
Het is niet waar, dat Soenke mij op straat
ontmoet heeft. Ik heb Soenke van vroeger niet
gekend. Ik heb hem eerst hier leeren kennen.
Ik verzoek getuige, toch de waarheid te zeg
gen".
SOENKE: „Het is mogelijk, dat iemand Ta
neff bij mij gebracht heeft".
VOORZITTER: „U heeft bewust een meineed
gedaan. U heeft in strijd met de waarheid ge
zegd, dat u Taneff op straat ontmoet hebt, ter
wijl u thans toegeeft, dat hij door iemand bij
u gebracht is. Waarom heeft u een meineed
gedaan? Wat voor doel heeft u daarmee ge
had?"
PROCUREUR GENERAAL: „Ik stel voor, ge
tuige onmiddellijk te arresteeren".
•ADVOCAAT DR. TEICHERT: „Wilt u niet
toegeven, dat u de koffer van Taneff gehaald
hebt".
SOENKE: „Jawel", (beweging onder het
publiek).
VOORZITTER: „Wat voor doel heeft u dan
met uw meineed gehad?"
SOENKE: „Ik wilde niet in die zaak verwik
keld worden".
Na een korte beraadslaging maakt de voor
zitter dan het volgende besluit bekend:
Getuige Soenke heeft door de onder eede
afgelegde verklaring, dat hij Taneff uit Roe
menië kent, dat hij hem toevallig op straat ont
moet heeft en hem onderdak heeft aangeboden
en dat hij verder geen koffer van hem heeft
afgehaald of zich zulks niet meer herinnert, de
ernstige verdenking op zich geladen van po
ging tot het doen van meineed, daar hij zelf
later heeft toegegeven, dat hij op deze punten
bewust de onwaarheid heeft gezegd.
Het besluit tot voorloopige inhechtenisneming
is reeds genomen. Getuige moet naar het huis
van bewaring worden gebracht en daar zoo
lang worden vastgehouden, totdat een bevel tot
arrestatie tegen hem is uitgevaardigd.
Getuige Soenke wordt dan door de politie
weggevoerd.
Men seint ons uit Rome d.d. 28 dezer:
De H. Vader heeft heden tot vertegenwoor
digers van het Duitsche jongemannenverbond,
die met hun geestelijke adviseurs alhier ver
toeven, een toespraak gehouden, waarin Hij
hen begroette in een historische en voor
Duitschland moeilijke stonde.
De II. Vader zeide zich echter toch optimis
tisch gestemd te voelen en daarom vertrouwen
te hebben in de toekomst. Niettemin maakt Hij
zich zeer bezorgd voor de Duitsche jeugd, ja
zelfs voor den godsdienst in het algemeen in
Duitschland. Zijne Heiligheid spoorde daarom
de jonge mannen aan meer dan ooit te bidden
en waakzaam te zijn.
BERLIJN, 28 October. (W.B.) De Pruis-
sische minister-president Goering is gisteren
avond in een door hem zelf bestuurd vliegtuig
te Kiel aangekomen, waar hij een verkiezings
redevoering heeft gehouden.
Hij zeide daarin o.a.:
Niet diegenen zijn onze vijanden, die tegen
over ons hebben gestaan als geleiden of ver
leiden, onze strijd is steeds tegen de leiders zelf
gericht geweest.
Na critiek te hebben geoefend op het parle
mentarisme, het marxisme en het communisme,
zeide Goering, heilig overtuigd te zijn, dat
Duitschland nimmer den oorlog zou hebben
verloren, als er geen marxisme had bestaan.
„De burgerlijke partijen gaan echter even
min vrijuit. Het proletariaat heeft het begrip
socialisme, de burgerlijke partijen hebben het
begrip nationalisme verlaagd en tot een cari-
catuur gemaakt. De nationaal-socialistische be
weging wierp beide groepen in den smeltkroes
der gemeenschappelijke wereldbeschouwing.
Wij hebben geen brug geslagen tusschen bour
geoisie en proletariaat, we hebben beide ver
nietigd, om een nieuw volk te doen ontstaan.
De grootste misdaad, die ooit een regeering
tegenover een volk heeft begaan, noemde Goe
ring de inflatie. De inflatie was geen natuur
wet, zooals sommigen beweren, maar een in
fame boevenstreek.
Versailles heeft Duitschland zijn vrijheid ont
nomen, de eer echter kan men alleen zichzelf
ontnemen.
Te Compiègne heeft een zoogenaamde Duit
scher de Duitsche eer prijsgegeven, geen sol
daat maar een parlementariër.
De nationaal-socialistische beweging evenwel
is opgestaan, om Duitschland zijn eer en zijn
vrijheid terug te geven.
De socialisten zouden zelfs bereid zijn ge
weest, een deputatie naar Doorn te zenden, om
den keizer terug te halen, als zij zich daardoor
tegen het nationaal-socialisme hadden kunnen
beschermen.
Goering roerde vervolgens het rijksdagproces
aan en in verband daarmee de in het buiten
land tegen hem geuite beschuldigingen.
„Neen," riep hij uit, „ik had den rijksdagbrand
niet noodig, ik was reeds van den beginne af
besloten, het communisme met wortel en tak
uit te roeien. Toen de leider mij aan het hoofd
van Pruisen plaatste, heeft hij mij deze taak
opgelegd en ik heb beloofd ze te vervullen.
Dit is geschied en zal nog verder geschie
den! De groote Augiasstal Pruisen moest gerei
nigd worden.
Wij zijn uitgegaan van het beginsel, om niet
alleen den kleinen schurk, maar in de eerste
plaats de grooten te doen hangen. Ook dat is
geschied.
Voorts hebben wij het volk weer een gevoel
van veiligheid geschonken door den strijd te
gen de misdaad. Thans geldt weer het begin
sel: „Wie bloed vergiet, diens bloed wordt ver
goten".
Het resultaat heeft mij gelijk gegeven. Sedert
wij regeeren is in Pruisen slechts één roof
moord voorgekomen; de onderwereld heeft
bespeurd, dat het niet meer voldoende is, dat
zij door de wet beschermde vereenigingen
hebben.
Het buitenland is jaloerseh
op ons".
Terwijl wij den vijand in het binnenland
hebben vernietigd, is rondom ons, buiten de
grens, een andere vijand opgestaan. De keten
heeft zich om Duitschland gesloten. Men wil
Duitschland weder onderdrukken en schuldig
verklaren. Wij zouden den vrede bedreigen!
Maar het is waanzin, te zeggen, dat Duitsch
land niet wil ontwapenen. Niet om kanonnen
strijden wij, daarover valt te praten, maar het
gaat om onze eer, om gelijkgerechtigdheid en
vrede. Daarom moesten wij uit de ontwape
ningsconferentie en den volkenbond treden.
De meening der pers is echter niet die der
volken. Wij kunnen constateeren, dat bij alle
volken een stijgende achting voor het Duitsche
volk bemerkbaar wordt. Men is ir. het buiten
land schier afgunstig op ons, dat men daar geen
regeering heeft, die, als de onze, schoon schip
maakt. En m de achting zal ook het begrij
pen van Duitschland toenemen.
Als Duitschland vastberaden voortgaat, zul
len de volken rondom ons erkennen, dat hun
vrede ten slotte slechts verzekerd is, als er
ook vrede in Duitschland is.
Wij, die den oorlog hebben beleefd, hebben
ook zijn verschrikkingen leeren kennen en wij
zijn niet lichtzinnig genoeg, om ook maar een
druppel bloed te willen offeben.
Spreker deed tenslotte een beroep op allen,
om in den strijd tegen de sovjet-ster het haken
kruis, het zonneteeken, te steunen.
Drie maal per dag.
Naar wij vernemen, zal vanaf Zaterdag 28 Oct.
door het Italiaansche persagentschap Stefani,
driemaal per dag draadloos een bulletin over
de Italiaansche gebeurtenissen op elk gebied
uitgezonden worden.
Deze mededeelingen, welke in het Fransch
zijn opgesteld, komen om 9 uur en 17 uur
Greenwichtijd op een golflengte van 23.45 M.,
om 23 uur op een golflengte van 45.10 meter.
Tien gewonden.
MEININGEN, 28 October. (V.D.) Op het
militaire schietterrein te Meiningen is een
kogelvanger, die uit beton was opgetrokken,
ingestort. De arbeiders, die bij den bouw
werkzaam waren, werden in de diepte ge
sleurd. Vijf man werden zwaar en vijf licht
gewond.
De Katholieke Spaansche bladen publiceeren
met veel ophef een verklaring van den bis
schop van Pampeluna, mgr. Tommaso Muniz
Pablos, over de geestelijkheid en de politiek.
In deze verklaring zegt mgr. Publos, dat het
volgens zijn meening verkeerd is, dat geeste
lijken zich in de politiek mengen en zich can-
didaat laten stellen voor de a.s. cortesverkie-
zingen> Indien daarom een geestelijke van zijn
diocees tot hem het verzoek zou richten, om
zich op politiek gebied te mogen begeven, zou
mgr. Pablos beslist weigeren, dit verzoek in
te willigen, daar hij van meening is, dat zulks
in strijd is met de beginselen der Kerk. Het
ligt voor de hand, dat deze verklaring in een
land als Spanje, waar tot dusver verschillende
geestelijken deel uitmaakten van de rechtsche
cortesfractie, nog al aanleiding tot commen
taar heeft gegeven.
Zooals reeds meerdere malen gemeld, is de
verkiezingsstrijd in Spanje op het oogenblik
in vollen gang Ondanks de door de regeering
genomen maatregelen hebben de rechtsche ver-
kiezingsredenaars het op verschillende plaatsen
reeds hard te verduren gehad. Volgans „El De-
bate" werd te Madrid een aantal personen, die
naar een rede van Gil Robles luisterden, door
linksche elementen met steenen bekogeld. Te
Vigo werd een Katholieke dame, die daar in
een verkiezingsvergadering het woord voerde,
vanuit de zaal beschoten. Zeven personen wer
den bij deze schietpartij gewond. In Valde-
verdeja werd de oud-afgevaardigde Molina
Nieto door socialisten onder vuur genomen, ter
wijl in Torrelaguna een candidaat der agra
rische partij door revolverschoten bedreigd
werd.
Inmiddels schijnen er in de regeering zelf
elementen aan het werk te zijn, die er alles op
schijnen te zetten om de verkiezingen te ver
dagen, daar ze heel goed inzien, dat de linksche
partijen ditmaal aan het kortste eindje zullen
trekken. Er gaan zelfs te Mdrd hardnekkige ge
ruchten, dat de leider der radicaal-socialisten,
Felix Cordon Ordax, die zooals men weet, mi
nister van handel en industrie is, al het moge
lijke doet, om een nieuwe crisis te "rovoceeren.
De radicaal-socialisten zijn er hevig over ont
stemd, dat de radicalen in sommige districten,
met name in Asturië, Granada en Alicante te
zamen met de rechtsche groepen een anti-mar
xistisch front hebben gevormd. Zooals begrij
pelijk, koelen zij hun woede nu vooral op de
radicale ministers die zulks hebben toegelaten.
De parlementaire redacteur van „El Debate"
meent zelfs te weten, dat Gordon Ordax in een
zitting van het executieve comité der radicaal-
socialistische partij het plan geopperd heeft,
om uit protest tegen de houding der radicalen
de radicaal-socialistische ministers uit 't ka
binet Barrios terug te trekken, hetgeen onver
mijdelijk een nieuwe crisis tengevolge zou heb
ben. In dit geval zouden de verkiezingen, zoo
als van zelf spreekt, verdaagd moeten worden
en daar dan de tusschenruimte tusschen de
ontbinding der oude cortes en den datum der
nieuwe verkiezingen meer dan, zeventig dagen
zou zijn, zou overeenkomstig artikel 59 van de
constitutie de ontbonden cortes automatisch
weer bijeen moeten komen. Men ziet. dus, dat
men nog voor heel wat verrassingen kan ko
men te staan.
CAIRO, 28 October. (R.O.) De toestand in
Palestina wordt steeds kritieker. Volgens hier
binnenkomende berichten is de gevangenis te
Nabloes door de oproerige menigte bestormd.
De deuren van de cellen werden opngebroken
en de gevangenen bevrijd.
De autoriteiten in Jerusalem hebben naar
Jaffa en Haifa politietroepen gezonden. Op het
vliegveld van Jerusalem staan vliegtuigen der
Britsche luchtstrijdkrachten gereed, om in ge
val van nood de opstandelingen te bombar
deeren.
Ook te Damascus is de toestand zeer gespan
nen.
CAIRO, 28 October. (R.O.) De troebelen in
Palestina slaan over naar Transjordanië, waar
reeds voorzorjansmaatregelen worden geno
men.
JERUZALEM, 28 October (V.D.) Officieel
wordt medegedeeld, dat de hooge commissaris
heden de Arabische executieve commissie heeft
ontvangen en haar heeft verzekerd, dat in
Palestina een parlement zou worden opgericht,
waarin de Arabieren niet de minderheid zou
den hebben. De regeering zou echter in handen
van den hoogen commissaris blijven.
LONDEN, 28 October (V.D.) De politie heeft
heden het vuur heropend op de demonstree-
rende Arabieren te Jaffa en te Nabloes. Het
aantal dooden is tot 23 en dat der gewonden
tot meer dan 200 gestegen. In alle grootere
steden van Palestina worden de straten be
waakt door toepen met gepantserde auto's. Te
Nabloes trachtten 2000 Arabieren het gebouw
der politie en een Engelsch bankfiliaal te be
stormen. Te Jaffa zijn sterke militaire afdee-
lingen geconcentreerd, die door de straten pa
trouilleeren en geposteerd zijn op de daken
De Arabieren hunnerzijds legden barricaden
aan van afgebrande vrachtwagens.
Te Jeruzalem zijn alle Mohammedaansche
zaken gesloten. De Arabische taxichauffeurs
hebben de staking geproclameerd. Een groote
menigte demonstreerde vandaag voor de re-
geeringsgebouwen en moest door de politie
worden verstrooid. Laten vlogen 18 militaire
vliegtuigen boven de stad. Ook te Damascus
en te Nazareth ontstond onrust onder de Ara
bieren. Te Jaffa werd de begrafenis van de
slachtoffers van de ongeregeldheden van gis
teren door een groote menigte bijgewoond.
Dertil eerlang voor de rechtbank.
WEENEN, 28 October (R.O.) Tegen Rudolf
Dertil, den jongeman die een aanslag gepleegd
heeft op rijkskanselier Dollfuss, is een aan
klacht ingecNend wegens poging tot moord.
De zaak zal vermoedelijk reeds in Novem
ber voor het gerecht behandeld worden.
Het proces tegen Werner Alvensleben, wegens
medewerking aan den revolveraanslag op Steid-
le, is vastgesteld op 21 November.
BERLIJN, 28 October. (R. O.) Kroonprins
Rupprecht van Beieren moet zijn paleis te
Berchtesgaden verlaten, daar hij niet langer de
daaraan verbonden onkosten kan betalen.
Hij heeft nu zijn intrek genomen in het slot
Leutstetten, dat dicht bij het slot van wijlen
koning Ludwig II ligt.
Toen de kroonprins in zijn nieuwe woon
plaats aankwam bereidden de plaatselijke
Hitler-organisaties hem een zeer hartelijke
ontvangst.
RECHT OVEREIND IN BED.
Nachten lang niet anders dan hoesten.
„Meer dan 4 jaar lijdende te zijn is iets dat
met geen pen te beschrijven is. Geen lucht,
kortademigheid en bijna geen nacht slapen,
zoo bracht ik mijn leven door. 's Nachts zat
ik dikwijls recht overeind in bed van be
nauwdheid, was rillerig, had last van koud»
handen en voeten. Door mijn vrienden werd
ik opmerkzaam gemaakt op Abdijsiroop. Na
dat ik een flesch van deze bijzondere siroop
had gebruikt, kwam het slijm los en na vier
flesschen gebruikt te hebben, voel ik mij weer
beter dan ooit, terwijl ik thans nog steeds Ab
dijsiroop in huis heb en regelmatig gebruik
en mij er best bij vind". Zoo schreef ons de
Heer Joh. de L. te Sch., wiens origineele brief
voor elk ter inzage ligt.
De op bijzondere wijze samengestelde
Akker's Abdijsiroop werkt heerlijk slijmop-
lossend, verzachtend, hoeststillend; verruimt
Uw ademhaling en tast Uw hoest in de grond
oorzaak aan, vermijdt etterige slijmvorming en
ontsteking. Door Abdijsiroop te nemen hebt
gij iets bijzonders voor borst en keel en op
iederen leeftijd kunt ge Abdijsiroop gebrui
ken. Thans per flesch 1.1.50 en 2.75.
Alom verkrijgbaar (Adv.)
Naar wij uit goede bron vernemen, heeft Z.
Exc. Mgr. Ciriaci, de Pauselijke nuntius te
Praag, zijn post voor goed verlaten, nadat de
H. Stoel zijn verzoek om zijn jaarlijksche va-
cantie te mogen aanvangen had ingewilligd. Hij
zal niet meer naar Praag terugkeeren.
De incidenten, welke zich tusschen den nun
tius en de Tsjecho-Slowaaksche regeering heb
ben voorgedaan, zullen als persoonlijke inci
denten worden beschouwd, zoodat de onder
handelingen over den modus vivendi tusschen
het Vaticaan en Tsjecho-Slowakije daaronder
niet zullen lijden.
Zooals bekend waren deze zoover gevorderd,
dat binnenkort de overeenkomst geteekend
kon worden. Dit zal dan ook binnenkort op het
Vaticaan geschieden.
Voorloopig zal mgr. Panico, van de nuntia
tuur te Munchen, naar Praag komen om de
loopende aangelegenheden af te handelen.
NEW-YORK, 28 October. (H.N.) Tegen den
leider der nationaal-socialistische propaganda
in de Vereenigde Staten is een bevel tot arres
tatie uitgevaardigd. Deze moet zich echter aan
boord van de „Deutschland" hebben begeven,
om naar Duitschland terug te keeren. De
kapitein van de „Deutschland" ontkent, dat
de gezochte zich aan boord bevindt.
LONDEN, 28 October. (R. O.) De correspon
dent van de „Morning Post" te Johannesburg
meldt het volgende:
In Kaapstad heeft gisteren een vergadering
plaats gehad, waarin de „Afrikaansche, Arische,
nationaal-socialistische beweging" werd opge
richt.
In de Zuid-Afrikaansche bladen deelt da
afgevaardigde Morris Alexander een en ander
mede over de door de nationaal-socialisten in
de Zuid-Afrikaansche Unie gevoerde propa
ganda.
In de boeken der openbare leesbibliotheken
te Kaapstad zijn biljetjes geplakt met de op
schriften:
„Britten, duldt niet, dat joden zich met blanke
meisjes inlaten" en „de oorlog was een jood-
sche oorlog".
Ook aan de gevels van joodsche huizen en
aan spoorwegwagons zijn deze biljetten ge
plakt. Andere biljetten worden in omloop ge
bracht met het hakenkruis onder een doodskop
met twee gekruiste beenderen en de woorden:
Memento Mori". Deze biljetten zijn aan talrijke
joodsche winkeliers per post toegestuurd en
organisaties zijn gevormd, om in alle deelen
der Z.-Afrikaansche Unie de nationaal-socia
listische propaganda krachtig door te zetten.
HAMBURG, 28 October. (V.D.) De Hamburg
Amerika-lijn deelt mede, dat de „Graf Zep
pelin" heden van zijn vlucht naar Zuid- en
Noord-Amerika naar Europa zal terugkeeren
en daarmede de vijfstigste maal den Oceaan
zal oversteken, een prestatie zonder weerga op
luchtvaartgebied.
NEW YORK, 28 October. (V.D.) De „Graf
Zeppelin" is Zaterdagmiddag te Akron gestart
naar Sevilla. De route gaat via New York. Aan
boord bevinden zich 14 passagiers.
LONDEN, 28 October (R.O.) Volgens een
mededeeling van den joodschen raad wordt de
boycotbeweging van Duitsche goederen krach
tig voortgezet.
Op 5 November a.s. zal in de Victoria Hall
aan het Bloomsbury Square een groote bijeen
komst worden gehouden, welke zal worden bij
gewoond door 400 gedelegeerden uit alle dee
len van Engeland en Ierland.
Sir Robert Mond zal op deze bijeenkomst
het woord voeren en er zal een resolutie wor
den opgesteld, inzake het handhaven van den
boycott.
Bovendien is een „bond van winkelende vrou
wen" opgericht, welke een actie zal beginnen
tegen den detail-verkoop van Duitsche goede
ren in alle winkels, zoolang de tegenwoordige
onderdrukking der Joden in Duitschland blijft
voortduren.
Wegens mishandeling.
ROME, 28 October. (V.D.) Naar uit Bologna
gemeld wordt hebben zich dezer dagen voor het
gerecht de beide zoons van den beroemden Ita-
liaanschen tenor, Enrico Caruso, te verantwoor
den gehad, wegens het toebrengen van zwaar
lichamelijk letsel. Drie jaar geleden werd op
den openbaren landweg in de nabijheid van
Bologna, een boer, die een ossewagen bestuurde
door een heer in een auto zonder eenig motief
aangevallen en zoodanig geslagen, dat hij be
wusteloos bleef liggen. Eerst korten tijd geleden
slaagde men erin als dader den zoon van Caruso
Enrico op te sporen. Hij werd wegens mishande"
ling tot 2V2 jaar gevangenisstraf veroordeeld,
terwijl zijn broer Rudolfo wegens gebrek aan
bewijs werd vrijgelaten.
NIEUWE ONLUSTEN OP CUBA.
HAVANNA, 28 October (R.O.) Te Camaguey
hebben voor een suikermolen, welke eigendom
is van een Amerikaan, hevige gevechten plawÉ
gehad, waarbij twintig communistische arbei
ders werden gewond en driehonderd gearres
teerd.
