3$ m
AAJsTE
MINISTER GOEBBELS ALS GETUIGE.
BOMMEN OP HAVANNA
ZEETIJDINGEN.
„IK HEB WEL ANDEREN TE WOORD GESTAAN,
DAN DIT AGITATORTJE".
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1938
NEDERLANDSCHE EXPEDITIE NAAR
DE PYGMEEEN DER MIDDEN-
ITOERI.
DEKEN CHR. VAN ELMPT f.
VRACHTAUTO TEGEN EEN BOOM
GEREDEN.
NAAR EEN ENGELSCH-JAPANSCH
NON-AGRESSIEPACT
PAARD OP HOL.
AUTO TEGEN EEN BRUGLEUNING
GEBOTST.
MET DE FIETS TUSSCHEN
TRAMRAILS.
DE BEDRIEGER BEDROGEN.
VEE IN DE VLAMMEN OMGEKOMEN.
BELEEDIGING VAN DEN OUD-
MINISTER VAN JUSTITIE,
AUTO TEGEN EEN BOOM GEBOTST
LOONSVERLAGING BIJ CALVé TE DELFT
DE INDRUK TE TOKIO VAN
MOLOTOFF'S REDE.
„HET KAN ONS NIET SCHELEN,
WAT HIJ ZEGT"....
NIEUWE OPSTAND OP CUBA.
MARKTBERICHTEN.
EEN KATHOLIEKE BEGRAFENIS IN
SPANJE.
OM HET WERELDKAMPIOEN
SCHAP.
VUILLEMIN'S ESKADER
VERTROKKEN.
Voorwedstrijden NederlandBelgie-
Ierland.
VISSCHERIJ.
WAT HIJ VAN TORGLER DENKT.
Het volkomen gebrek aan fantasie
bij de communisten.
„IK ANTWOORD MET SCHOPEN-
IIAUER"
BINNENLANDSCHE HAVENS.
STOOMVAARTLIJNEN. T
BUITENLANDSCHE HAVENS.
GEMENGDE BERICHTEN.
SCHIPPERSBEURS.
RIJNVAART.
de
Dr. Paul Julien in Nederland
teruggekeerd.
Dr. Paul Julien, die in den voorzomer van
dit jaar naar de Congo-Nijl-waterscheiding ver
trok voor een serologisch-anthropologisch on
derzoek der Bamboeti-pygmeeën en omwonen
de negerstammen, is naar het Persbureau
Vaz Dias verneemt na een succesvollen tocht
door het Itoeri-oerwoud te Utrecht terugge
keerd. De onderzoeker vertrok uit Chartoun,
volgde den Nijl stroomopwaarts tot Juba en
begaf zich vandaar in Zuid-Oostelijke richting
naar Belgisch Congo.
Na een kort oponthoud te Watsa, waar voor
bereidingen werden getroffen voor de aan
staande karavaanreis, voerde dr. Julien een
inleidend onderzoek uit bij eenige negerstam
men van N. O. Congo (Mamvoe, Logo, Mang-
boetoe e.a.) Daarna ondernam hij een orien-
teerenden tocht in het oerwoud Zuidelijk van
Alimasi, in het bijzonder met bedoeling de
vreesachtige woudpygmeeën aan zijn aanwezig
heid te wennen en door geschenken voor zich
te winnen. Een berichtendienst was in het le
ven geroepen om de zwervende dwergenhor
den tusschen de Nepoko, Epoeloe, en Itoeri
rivieren van de aanstaande komst van dr. Ju
lien op de hoogte te brengen en te trachten de
pygmeeën op bepaalde, door dr. Julien aange
wezen punten in het Itoeri oerwoud (o.a. in de
gehuchten Madangba, Chamunonge, Abemu
etc.) te verzamelen, hetgeen met veel geduld
tenslotte gedeeltelijk gelukte.
Hoewel de toestanden in 't Itoeriwoud min
of meer onzeker waren en moeilijkheden met
de dragerskaravaan verwacht konden worden,
ondernam daarop dr. Julien met een karavaan
van 34 dragers, hoofdzakelijk uit Mamvoes be
staande, den marsch door het Itoeriwoud er
vertrok vanuit Gombari naar Andoedoe ei
vandaar in Zuid-Westelijke richting veroei
Het hoofddoel van dezen tocht was het benoo
digde pygmeëën-materiaal op te sporen.
Naarmate de karavaan vorderde, namen
moeilijkheden om de dwergen te bewegen hun
schuilplaatsen in het dichte ondoordringbare
oerwoud te verlaten en zich naar de negerdor
pen te begeven, voortdurend toe, zoodat dr.
Julien besloot zelf de pygmeeën in hun kam
pen in het bosch te gaan opzoeken. Deze metho
de leidde niet tot het gewenschte resultaat
Hoewel de onderzoeker er inderdaad in slaag
de verschillende horden in het bosch te berei
ken, deden zich zooveel moeilijkheden voor, dat
hij deze werkwijze spoedig liet varen. Steeds
waren de legerplaatsen der dwergen bij zijn
aankomst verlaten. De vuren rookten nog
doch de pygmeeën waren het bosch in ge
vlucht en eerst na dagen wachtens waren de
dwergen in zooverre gerustgesteld, dat zij den
blanke in het kamp durfden naderen. Op deze
wijze zou het onderzoek van dr. Julien te veel
tijd gevergd hebben en bovendien was de toe
stand van het oerbosch in de pygmeeëngebieden
tengevolge van den zwaren regenval dermate
slecht, dat een verblijf van eenige maanden in
de doorweekte boschravijnen groote bezwaren
meebracht. Het spreekt vanzelf, dat het nemen
van bloedmonsters der dwergen met de groot
ste omzichtigheid diende te geschieden, om
geen verzet uit te lokken dat fataal voor den
onderzoeker had kunnen eindigen. Door middel
van geschenken in zout, tabak en katoenen
stoffen, en vooral door aan hun dagelijksch
leven deel te nemen, slaagde dr. Julien er ten
slotte in het vertrouwen der dwergen te win
nen en kon hij zoodoende niet minder dan
1100 bloedmonsters van pygmeeën analyseeren
waarbij alle analyses in het oerwoud zelf
werden uitgevoerd. Behalve dit serologisch
werk bracht dr. Julien een materiaal van ruim
4000 metingen te zamen en slaagde ondanks
verzet van de zijde der negerstammen erin
eveneens 1100 bloedanalyses van negers te ver
lichten.
Verzet van de dragers-
karavaan.
Zooals venvacht was, begonnen al spoedig
moeilijkheden met de dragerskaravaan. Slechts
met geweld konden de benoodigde dragers ge-
requireerd worden. Dagelijks namen de moei
lijkheden toe, totdat het tenslotte tot openlijk
verzet kwam. In het hart van het Itoeriwoud,
op 220 K.M. van den naastbijzijnden weg, wier
pen de dragers de bagage neer en vluchtten
het bosch in. Bij de achtervolging gelukte het
Dr. Julien met zijn bedienden, zes man tot
staan te brengen; de overigen ontsnapten. Met
groot tijdverlies en enorme moeite werd in het
dunbevolkte bosch een nieuwe karavaan sa
mengesteld en nauwelijks een week later ge
schiedde hetzelfde en ontsnapten alle dragers,
wat met heftige vechtpartijen gepaard ging.
Een derde karavaan vluchtte opnieuw, zoodat
Dr. Julien, door alle dragers verlaten besloot
een deel der bagage definitief achter te laten
en met behulp van negervrouwen en pygmeeën
als dragers de rest in gedeelten tot aan de
Itoeri-rivier te transporteeren, hetgeen na veel
wederwaardigheden gelukte.
Een pygmeeënskelet.
Door omkooping van een neger-opperhoofd
slaagde Dr. Julien erin op het spoor te komen
van een pygmeeëngraf in het oerwoud en dit
skelet op te graven. Daar de dwergen hun be
graafplaatsen streng geheim houden en graf
schenders onverbiddelijk met pijlen neerschie
ten, moest de opgraving in het geheim en onder
de beschutting van den nacht geschieden. Niet
tegenstaande alle voorzorgen kwamen de om
wonende pygmeeën nog denzelfden nacht achter
het gebeurde, hetgeen Dr. Julien tot een over
haast vertrek noodzaakte. Het skelet, het eerste
Itoeripygmeeënskelet dat Europa bereikte, is
van groote wetenschappelijke waarde en be
vindt zich thans in het Anatomisch Instituut te
Utrecht, waar het door Prof. van den Broek
bewerkt zal worden, evenals een gedeelte van
het overige anthropologische materiaal door
Dr. Julien te zamen gebracht.
Hoewel het doel van de expeditie zich be
perkte tot een serologisch anthropologisch on
derzoek, heeft de onderzoeker tevens een col
lectie ethnografische curiosa der pygmeeën
bijeengebracht en is bovendien in het bezit ge
komen van het beruchte vergift van den Nebi-
listengeheimbond (N.O. Congo), dat eveneens
onderzocht zal worden.
„Heeft U nog last gehad van dieren?" vroe
gen wij Dr. Julien.
„Gelukkig niet!" was het antwoord. „De oli
fanten hebben ons met rust gelaten, hoewel we
ze 's nachts dikwijls hoorden. Slechts eenmaal
joeg een paar chargeerende buffels mij op een
boom. Voila tout."
Over. de wetenschappelijke resultaten van
zijn expeditie kon Dr. Julien ons uit den aard
der zaak nog weinig mededeelen, daar deze nog
uitgewerkt moeten worden. Voorloopig kunnen
wij echter mededeelen, dat het bloedgroep-
onderzoek der Efepygmeeën een zeer hoog per
centage der bloedgroep B. heeft opgeleverd en
de bloedgroepverdeeling der pygmeeën princi-
piëel verschillend blijkt te zijn van die der
negers.
Dr. Julien stelt zich voor in verschillende
plaatsen hier te lande over zijn reiservaringen
en resultaten van zijn werk lezingen te houden.
Op 82-jarigen leeftijd is gisteren te Zutphen
overleden de zeereerw. heer Chr. van Elmpt,
deken en pastoor aldaar.
MOEKDEN, 7 November. (V.D.) Naar alhier
ln verband met de Russisch Japansche spanning
Crzrluidt, zou de sovjetregeering met Engeland
willen onderhandelen over het sluiten van een
niet-aanvalsverdrag. Een bevestiging van dit
belicht is niet ontvangen.
fceÈtL-in
Een doode en een zwaar gewonde.
Hedennacht omstreeks 12 uur is te Terheijden
bij Breda een vracht-auto van de „Transhol-
landia-express" tegen een boom gereden op
den weg Breda-Roosendaal-Antwerpen. De
27-jarige bestuurder E. C- Vos afkomstig uit
Barendrecht werd bij dit ongeval zoo ernrtig
gewond, dat hij kort daarna aan de gevolgen
is overleden. Naast hem was nog in de cabine
gezeten de 17-jarige J. v. d. Klis uit Bodegra
ven, die ernstige verwondingen op liep. Beide
slachtoffers zijn naar het St. Ignatiusziekenhuis
overgebracht waar v. d. K. voor verpleging is
opgenomen. De auto is zwaar beschadigd.
Bestuurder van den wagen gestort en
gewond.
Toen de brandstoffenhandelaar Juffermans te
Warmond gisterenmiddag over den Heerenweg
reed schrok zijn voor den wagen gespannen
paard voor een juist passeerenden auto en sloeg
op hol. Het paar reed in volle vaart tegen een
boom, waarbij de heer J. van den wagen kwam
te vallen, met een gecompliceerde beenbreuk
werd hij opgenomen. Dr. Walenkamp was spoe
dig ter plaatse en achtte opneming in het Aca
demisch Ziekenhuis noodzakelijk. Per auto werd
het slachtoffer naar Leiden vervoerd.
Een der inzittenden gedood.
Hedennacht is te Eindhoven een auto van
de Tobacco Company uit Amsterdam ten hoogte
van de uitspanning Zoeterbeek, vermoedelijk
als gevolg van den mist tegen de leuning van
de Dommelbrug ter plaatse gereden.
Bij deze botsing heeft de inzittende vertegen
woordiger van genoemde firma, de 20-jarige
heer J. N. de L. uit Eindhoven zulke inwendige
bloedingen opgeloopen, dat hij kort daarna is
overleden.
Het lijk is naar het politiebureau overge
bracht.
De tweede inzittende N. W. U., die chauffeur-
de bekwam geen noemenswaardig letsel.
De gehavende auto is door de politie in be
slag genomen.
Tegen een auto geslagen.
Gisterenmiddag omstreeks 3 uur raakte de
35-jarige mej. v. d. Boogaard, wonende Bossche-
weg 312 te Tilburg, die per rijwiel door de
Piusstraat reed, bij 't uitwijken voor een auto
met een der wielen tusschen de tramrails,
waardoor zij tegen de auto sloeg. Met een
groote hoofdwonde en verwondingen aan armen
en schouder werd zij per auto van den G. G.
en G. D. naar haar woning vervoerd.
Een controleur, die aardappelen in
plaats van appels zag.
Een boertje uit de omgeving van Apeldoorn
toog per fiets op weg met een zak aardappe
len, waarin een bovenlaag van appels. Bij de
kom van Apeldoorn vroeg een controleur van
de Aardappel-centrale hem naar den inhoud
van den zak.
„Appels", zei het boertje. De controleur
keek in den zak, bevond den inhoud in orde
en het boertje kon verder gaan.
Dat het zoo gesmeerd zou loopen, had hij niet
gedacht. Bij het opstappen speelde zijn emotie
hem leelijke parten en met fiets en al rolde
hij omver.
Voor de oogen van den verbaasden contro
leur verspreidden zich daarbij weinig appels,
maar veel aardappelen over den weg.
Het boertje was er toen gloeiend bij.
Boerderij te Barneveld afgebrand.
Hedenmorgen is vermoedelijk door kortslui
ting de kapitale hofstede van den heer A. Fikse
te Barneveld tot den grond toe afgebrand
Twintig Koeien, een stier en twee paarden
zijn in de vlammen omgekomen.
Alles was verzekerd.
Haagsehe Gerechtshof bevestigt het
vonnis.
Het Grechtshof te 's-Gravenhage heeft heden
arrest gewezen in de zaak tegen den 45-jarigen
accountant R. H., gewezen hoofd van den Rijks
accountantsdienst te Rotterdam, die door de
Rechtbank aldaar wegens beleediging van den
oud-Minister van Justitie mr. J. Dcnner, is ver
oordeeld tot 14 dagen gevangenisstraf.
Het Gerechtshof heeft, met vernietiging van
het vonnis van de Rechtbank, den verdachte
schuldig verklaard aan eenvoudige beleediging
van een ambtenaar in de uitoefening van zijn
functie en het vonnis, wat de straf betreft, be
vestigd.
Gisterenmiddag is te Eindhoven ter hoogte
van Acht een auto uit Maastricht bij het pas-
seeren van een andere auto tegen een boom
gereden. De twee inzittenden, de 34-jarige L.
S. en de 35-jarige M. S. bekwamen ernstige
verwondingen en zijn naar het gasthuis te Eind
hoven overgebracht.
Door de directie van de N. V. Fransch-Hol-
landsche Oliefabrieken Calvé-Delft is aan het
personeel medegedeeld, dat wegens den min
der gunstigen toestand van het bedrijf binnen
kort een loonsverlaging van ruim 10 pet. zal
moeten worden toegepast voor het geheele
personeel.
AUTO'S BIJ EEN BOTSING TE WATER.
Op den Handweg bij den Keizer Karelweg
te Amstelveen kwamen hedenmorgen twee
bloemenauto's met elkaar in botsing, doordat
de auto die van den Keizer Karelweg afkwam
en bestuurd werd door den heer H. van D. uit
Gravemoer geen voorrang verleende. Door de
botsing kwamen beide wagens in de Ringvaart
terecht, welke ter plaatse evenwel niet diep
is. De beide bestuurders kwamen er zonder let
sel af, terwijl de auto's in den loop van den
morgen uit de Ringvaart zijn gehaald.
TOKIO, 8 November. (V.D.) Van de zijde van
het Japansche ministerie van buitenlandsche
zaken wordt naar aanleiding van de rede, die
Molotoff ter gelegenheid van den zestienden
verjaardag der Russische revolutie heeft ge
houden, verklaard; „Het kan ons weinig sche
len, wat hij zegt. Wij kunnen weinig verande
ren aan wat hij denkt. Amerika is te verstan
dig, om zich te laten beinvloeden door een
redevoering van den premier der sovjet-unie,
die zich eerst tegen Frankrijk, daarna tegen
Groot Brittannië, daarna tegen het Vaticaan en
thans tegen Japan richt,"
Men verklaarde Molotoff's werkelijke motie
ven niet te kunnen begrijpen. Voor binnen-
landsch gebruik kon Molotoff's speech mis
schien zijn bedoeld als afleidingsmanoeuvre
voor de bevolking, die zucht onder den diuk
van het vijf jarenplan en die volgens inlich
tingen van het Japansche ministerie van bui
tenlandsche zaken op tal van plaatsen in Rus
land met opstand dreigt.
TOKIO, 8 November. (V.D.) Gisteren werd
te Chabarowak in Oost-Siberie een parade ge
houden van het roode leger, die men in ver
band met den gespannen politieken toestand
in het Verre Oosten van groote beteekenis acht.
De chef van het roode leger, Blucher die naar
Japansche meening in geval van een oorlog
met Japan opperbevelhebber van het roode
leger zal zijn, hield een rede over den politie
ken toestand. Hij zeide, dat wanneer men de
sovjet-unie een oorlog zou opdringen, het
roode leger zijn plicht zou verstaan. Rusland
streeft geen imperialistische doeleinden na,
doch zal zich weten te beschermen.
HAVANA, 8 November. (R.O.) De stad is vol
opwinding. Vanochtend in de vroegte versche
nen vliegtuigen boven de stad. Er volgde een
luchtbombardement, dat door afweergeschut
werd beantwoord.
Naar verluidt, heeft een deel van het leger
en van de geheime A.B.C.-organisatie (dege
nen, die indertijd Machado tot heengaan dwon
gen) een staatsgreep beproefd. De vliegtuigen,
waarmede dit offensief tegen de regeering
werd ingezet, waren militaire leger machines.
De troepen van het kamp Columbia, bij de
hoofdstad, moeten zich bij de anti-regeering-
troepen hebben aangesloten.
Politie wil pastoor arresteeren, civiele
garde arresteert politie.
CIUDAD REAL, 8 November. (R. O.) Bij een
Katholieke begrafenis te Chillon, de eerste se
dert het uitroepen der republiek, heeft een
merkwaardig conflict plaats gehad.
De socialistische burgemeester van dit plaats
je had politie gezonden, om den dienstdoen-
den priester te arresteeren. Terwijl de politie
mannen hiermede bezig waren, verscheen de
civiele garde ter plaatse. Zij arresteerde de po
litie en verhinderde aldus het gevangen nemen
van den geestelijke.
Op last van den civielen gouverneur, die toe
stemming tot deze begrafenis gegeven had,
was de civiele garde tegen de politie opgetre
den.
ISTRES, 8 November. (R. O.) Het eskader
van generaal Vuillemin is om 7.36 hedenmor
gen opgestegen voor de eerste étappe naar
Perpignan.
Gisterenavond had te Antwerpen een bespre
king plaats tusschen de heeren A. Verdijk (Bel
gië), R. W. Seeldragers (commissie F.I.F.A.) en
K. J. J. Lotsy (Nederland) in verband met de
vaststelling van het programma der voorronde
voor de wereldkampioenschappen voetbal.
Aangezien Ierland tegen elk ander voorstel ge
kant was dan één uit- en één thuiswedstrijd
door ieder land te spelen, gingen de afgevaar
digden van België en Nederland met dien
wensch uit billijkheids- en sportiviteits-over-
wegigen accoord.
Door het lot werd daarop besloten, dat Belgie
naar Ierland moest gaan, zoodat de uitwedstrijd
voor Nederland een wedstrijd in België betee-
kent. Voor dezen laatsten wedstrijd zal de ge
wone jaarlijksche ontmoeting in België plaats
vinden, n.l. op 29 April 1934. Indien de drie
landen deze voorwedstrijden met evenveel pun
ten beëindigen, beslist het doelgemiddelde. Is
ook dit gelijk dan het lot.
Over den datum Nederland—Ierland zal ten
spoedigste door den K.N.V.B. met Ierland on
derhandeld worden. Ook de datum van den wed
strijd Ierland—België is nog niet bekend.
DELFT, 8 November. Aangevoerd 48 vette var
kens, Pros per kg. levend gewicht 393837 ct.
LOOSDUINEN, 7 November. Coöp. groenten-
veiling vaste spruitkool 57.30, id. grove 1.50
per 100 kg., schorseneren dikke 5.90, id. dunne
ƒ1.20—1.90, tomaten A ƒ7.60, B ƒ8.70, C ƒ4.40.
CC 2.10, bonken 7 per 50 kg., spinazie 48 ct.
per 4 kg., salade ƒ1.40 per 100 krop, peen ƒ3.30
prei 1.70 per 100 bos, andijvie 70 ct. per 100
struik, stoofsla 15 ct., boerenkool 1014 ct. per
kist.
LOOSDUINEN, 7 November. Loosdulnsche
groentenveiling: snijboonen ƒ3144, boonenstek
1418 per 100 kg., schorseneren le soort 4.40
4.70, 2e soort 1.10, tomaten A 7.808.30, B
ƒ8.40—8.60, C ƒ5.80—6.20, CC 1.40—2, bonken
3.205.70 per 50 kg., postelein 4788 ct. per 6
kg., spinazie 2663 ct. per 4 kg., druiven alican-
then le soort 4042 ct., 2e soort 30 ct. per kg.,
prei ƒ1.102, selderij 40—90 ct., knolselderij ƒ2.60
per 100 bos, andijvie 50 ct. per 100 struik, andijvie
10—15 ct. per kist, boerengool 10—18 ct. per 7 kg.
UTRECHT, 7 November. Vereen, eierenveiling
Utrecht: eieren wit 3.506.25, bruin ƒ66.30,
eendeieren 2.95—3.10 per 100 stuks.
UTRECHT, 7 November. Vereen, groenten- en
vruchtenveiling Utrecht en omstreken: expoj-t-
veiling: goud reinetten le soort ƒ9.5014.70, 2e
soort 5.20—8.90; eliteveiling: goud reinetten ƒ10
—18, lemoen 17—23, pres. v. eng. 13—29, ster-
appelen 13—25, peren br. clairgeau 28—32,
doyenne du comm. 5458, g. wildeman ƒ812;
gewone veiling: appelen armgaard ƒ311, belle
fleurs 5—16, benderzoet 2—6, camp. zoet_l 3—
11,a. goud reinetten 726, Gron. kroon 1522,
hooilaars 310, jasappelen 25, lemoen 7
15, notaris 620, pippelingen 713, pres. v.
engelamd 828, sterappelen 825, zoete rei
netten 310 perenbergamotten 3—8, r. clair
geau 10—28, br. diel 13—18, bezie v. schoon
6—17, bonne louise 19—40, brederode ƒ7—U,
compt. de paris 10—14, doyenne du comm. 14
—27, g. wildeman 3—12, groenperen 1—5, joden-
peren 2—10, lauwtjes 3—9, nouv. poit 9—16,
winterjannen 28, ijsbouten 27, Zwijndr.
wijnperen 1222 alles per 100 kg.
WOERDEN, 8 November. Kaasmarkt.) Aange
voerd 347 partijen, prijs le soort met rijksmerk
2629. 2e soort 2325, zwaardere id. 30, zon
der rijksmerk per 5 Okg. Handel matig
AMSTERDAM
Londen per
Berlijn p.100 Mk.
Parijs p. 100 frs.
Bruss. p.100 belg.
Zwits. p. 100 frs.
Weenen p.lOOsch
Kopenh. p.lOOkr.
Stockh. p.lOOkr.
Oslo per 100 kr.
New-York per
WISSELKOERSEN.
7 Nov. 6 Nov.
7.82 If 7.8734
69.08 59.11
9.70K 9.7034
34.59 34.59
8 Nov.
7.8034
59.06
9.70JS
34.58
48.04
48.0434 48.05
34.90
40 30
39.30
1.5834
35.05
40.50
39.45
1.5934
35.30
40.70
39.65
1.6034
pariteit
12.102
59.261
9.743
34.957
48.007
35.003
66.677
69.671
66.671
2.4878
STOOMVAART-MIJ. NEDERLAND.
POELAU LAUT (thuisr.) 7 te Londen.
ROELAü LAUT (thuisreis) 6 (8.39 v.rn.j 120 m(jl
West van Niton.
TARAKAN (thuisreis) 6 November te Singapore.
POELAU ROEB1AH (uitr.) 8 (v.m.) te Antwerp.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
CITY OF BATAVIA 7 van Dairen te Rotterdam.
POLYDORUS 4 vr„n Batavia naar Amsterdam.
CITY OF LILLE, Dairen n. Rotterdam 5 v. Taku.
TITAN 6 November van Batavia te Liverpool.
ROTTERDAM, 8 November. Heden kwamen
aan de vischmarkt alhier 6 motorkustvaartuigen
en werden van IJmuiden, Nieuwediep, Dene
marken en elders 430 manden en kisten versche
en 250 kistjes gerookte visch aangevoerd. De
prijzen waren voorgroote tong 5062, middel
3244, kleine 1224, middel tarbot 15—26,
kleine 612, griet 818, middel schol 1422,
kleine 38, bot 614, makreel 7—9, kabel
jauw 612, middel schelvisoh 814, kleine 3
—6, gul 2—5, haantjes 4—12, versche haring
23 per mand, levende paling 37, spiering
2—3, harde bokking 1—1.25 per kistje.
SCHEVENINGEN, 7 November. Binnen van de
haringvisscherij SCH. 39 met 17 last, SCH. 79
met 30, SCH. 169 met 28, SCH. 342 met 28, SCH.
107 met 18, SCH. 101 met 45, SCH. 78 met 24,
SCH. 181 met 30, SMH. 284 met 32, SCH. 68
met 24, SCH. 280 met 30, GDY 189 met 25, GDY
262 met 7 last. Gisteren deed S.H. 6.808.70,
VH. 8.40—8.50 per kantje. Aan de vischhal waren
de motorkotters SCH. 12 met 140 en 17 schok
kers met 1088 besomming. Prijzenschol groot
11.10—13.60, dito middel 9—12.60, kleine dito
2.80—9.40, schar 2.30—3.30, wijting 1.70 alles
per mand.
„Ik heb met verbazing gelezen, aldus getuige,
dat hieraan werd getwijfeld. Dat is absurd.
Torgler zelf heeft dit parool in zijn vergade
ringen naar voren gebracht. Dat hij er zich later
probeerde uit te praten met de verklaring, dat
hij niet gezegd heeft „Sla ze neer" (Schlag sie
nieder), maar „Versla ze" (Schlag sie) is het
eenige verschil geweest.
In den laatsten tijd van den strijd hadden
wij bijna iederen avond een doode te betreuren,
zonder dat het politie-presidium ooit de moor
denaars gevonden heeft".
De „REICHSGERICHTSRAT"; „Torgler heeft
het voorgesteld, als of hij in den rijksdag bij
zonder verzoenend is opgetreden"
DR GOEBBELS; „Ik heb Torgler jarenlang
zeer nauwkeurig gade geslagen, zonder dat ik
ooit een woord met hem gewisseld heb. Ik ben
tot de overtuiging gekomen, dat men de com
munistische partij in drie klassen moet onder-
verdeelen. Eerst krijgt men den eerlijken ar
beider die aan het communisme gelooft en
meent, dat het een beter leven geven kan.
Vervolgens is er 't janhagel op de straat, die
de communistische partij gebruikt om misda
den te bemantelen. Dat zijn de menschen, die
aanslagen, plunderingen en overvallen steeds
onder de vlag van het communisme bedrijven,
omdat zij hopen voor de rechtbank als politieke
beklaagden op clementie te kunnen rekenen.
Tenslotte is er een derde klasse van commu
nisten. Dat zijn de zoogenaamde intellectueelen,
die zich zeer sluw achter de fanatici weten te
verbergen, om voor straf gevrijwaard te ziin.
Tot de'e klasse reken ik Torgler. Ik geloo'f n'et
aan zijn rechtschapenheid. Ik ben ervan
overtuigd, dat hij een van de gevaarlijkste
communistische leiders is geweest, dat Torgler
het masker van den rechtschapen man slechts
voor houdt, om daar achter ziin communistische
gezindheid te verbergen. Deze overtuiging is
dco- al reën waarnemingen in den riiksdag be
vestigd. Hij was steeds degene, die achter ziin
fractie stond, die zich nooit naar voren waag
de Uit ve1? gesprekken met partijgenooten weet
ik. dat hij steeds en steeds weer het parool
„Sla de fascisten neer, waar je ze an treft" her
haalde en dat hij de grootste opsteker was, om
dan in de begrootingscommissie en in den rijks
dag den conscientieUzen en concilianten man te
spelen.
De „OBERRETCHSANWALT"„U heeft den
rijksdagbrand in zekeren zin als een fanaal
voor een door de communisten ontworpen op
stand beschouwd
Dr. rOFRRELS: „Absoluut."
„OBERRFTCHSANWALT„Heeft u eenige
redenen om aan te nemen, dat de communis
tische rartij den opstond 'noodzakelijk be
schouwde
Dr. GOEBBELS„Als ik mli in de geestes
gesteldheid van een communist verplaSts, moet
ik terstond tot de conclusie komen: Geven wii
den nationaal-socialisten kans om in het zadel
te komen, dan is alles voor ons uit In de illegale
pers en de vlugschriften werd openlijk van op
stand gesproken, van geweld en van algemeene
staking.
„OBËRREICHSANWALT"„Er wordt ln het
„Bruinboek" beweerd, dat de nationaal-socia-
listen reden gehad hadden om iet* bijzonders
te doen, omdat hun vooruitzichten bij de ver
kiezingen van 5 Maart bijzonder slecht waren
Dr. GOEBBELS: „Deze veronderstelling is
geheel absurd".
„OBERREICHSANWALT„Torgler heeft
verklaard, dat de woorden: „Sla de fascisten
enz." in overdrachtelijken zin moeten worden
opgevat".
Dr. GOEBBELS: „Herr Oberreichsanwalt, het
is niet van het minste belang, wat de heer
Torgler bij deze woorden particulier heeft ge
dacht, om dat bij een eventueel verhoor naar
voren te brengen". (Hilariteit)
„OBERREICHSANWALT„Toch heeft de
leider der communistische partij, Thaelmann,
eens gezegd, dat de communistische partij dit
parool verwerpt"
Dr. GOEBBELS: „Ik wil dit met een analoog
geval in de nationaal-socialistische beweging
vergelijken. Deze heeft in November 1923 ge
tracht met geweld de macht in handen te krij
gen. Deze poging mislukte Toen de „Fuehrer"
opnieuw trachtte de beweging weer op de been
te brengen, verklaarde hij: „De partij moet van
thans af legaal zijn". Dat heeft in radicale krin
gen zeer grooten tegenstand ontmoet. De
„Fuehrer" heeft zich echter consequent aan
deze richtlijn gehouden. Hij heeft ieder uitge
sloten, die poogde haar te buiten te gaan. Had
de communistische partij hetzelfde gedaan, dan
zou de terreur verdwenen zijn. Doch Thaelmann
zeide, dat er geen terreur meer zou worden
aangewend, zoo slapjes en met een knipoogje,
dat men erom glimlachte".
Dimitroff stelt vragen.
De beklaagde DIMITROFF staat hierna op en
stelt getuige eenige zakelijke vragen.
Als hij vraagt, of rijksminister dr. Goebbels
voor de radio geen rede heeft gehouden, waar
in hij niet alleen de communistische partij, doch
ook de sociaal-democratische partij tot stichter
van den brand verklaarde, antwoordt dr. GOEB
BELS „Ik heb den indruk, dat Dimitroff voor
deze rechtbank propaganda voor de communis
tische, respectievelijk voor de sociaal-democra
tische partij maken wil. Daarop wil ik antwoor
den: Ik weet, wat propaganda is en hij behoeft
gepn poging te doen, mij door zulke vragen
van mijn stuk te brengen. Als wij de commu
nisten beschuldigen van het stichten van den
brand, dan was de ononderbroken verbinding
tusschen het communisme en de sociaal-demo
cratie aanwezig. Wij waren niet van de burger
lijke opvatting, dat er een principieel onder
scheid bestaat tusschen communisme en sociaal
democratie. Voor ons bestaat het onderscheid
slechts in de tactiek en het tempo".
DIMITROFF„Weet getuige, dat in Duitsch-
land vele moorden zijn gepleegd Karl Lieb-
knecht en Rose Luxemburg.
VOORZITTER„Halt, haltWe hebben hier
op te helderen, wie den rijksdag in brand ge
stoken heeft. Dan kunnen we niet zoover in
het verleden teruggaan."
Dr. GOEBBELS „Het zou doelmatiger zijn,
als we bij Adam en Eva begonnen", (Hilariteit
onder de toeschouwers). „Toen deze moorden
werden gepleegd, bestond onze beweging in het
geheel niet en Hitler lag als oorlogsblinde in
een lazaret in het Pasewald".
DIMITROFF„Weet getuige, dat Duitsche
staatslieden als Rathenau en Erzberger door
rechtsehe kringen
De VOORZITTER onderbreekt beklaagde en
ontneemt hem het woord.
Dr. GOEBBELS„Ik vind het niet noodig
deze vraag te ontwijken. De moord op Rathenau
en Erzberger is niet door nationaal-socialis
tische kringen bedreven. Toentertijd was de na
tionaal-socialistische beweging nog een heel
kleine groep die te München agitatie voerde
ROTTERDAM aangekomen.
7 November namiddag:
8.50 LOTTE HALM, Halm Van Wijk, Poole,
Rijnhaven 13, ledig; 9.10 CITY OF BATAVIA,
Meyer Co, Dairen, Lekhaven W.Z., stukg.
THEMIS, Wambersie Zn., Stettin, Schiehaven,
stukg.; 9.15 ROSE, Ivers von Staa, Stettin,
Rijnhaven 9, stukg.
NIEUWE WATERWEG aangekomen.
7 November namiddag:
9.55 SEROOSKERK, Hamburg; RAPID, mb,
King's Lynn10.35 NASHABA, GalvestonHOL-
MELEA, Calabar; 11.10 FORTUNA (Nept.) Stet
tin; GANTER, KotkaMEDEE, Emden; 11.25
SKARABORG, Stockholm; 11.55 WEST ELDA-
RA, Antwerpen.
Vertrokken.
7 November namiddag:
2.15 MANVANTARA, Rouaanj 2.40 SKIRNER
AntwerpenCHILE, Hamburg.
3.10 SCHIELAND, Newcastle; 4.10 GARL.INGE,
Cardiff; 4.20 DESIO, Livorno; 4.40 F1UMORBO,
(ex Gazelle), m, Havre; 5.40 CONDE DE ABA-
SOLO, Barry Rds v.o.SCHÖNFELS, Breinen;
6.10 VOLLRATH THAM, Lulea; 6.15 DAL1LA,
Bordeaux; 7.10 WARLABÏ, W. Hartlepool; 7.40
YARMOUTH TRADER, Yarmouth; 8.10 HARMO-
NIDES, Fowey; IMPORT, Londen; LYNN RE
GIS, Lynn; 8.25 ALFERRAREDE Hamburg; BA
TAVIER II, Londen; TKERESE HORN, Ant
werpen; ST. OCTAVE, Antwerpen; 8.30 RONAN,
Dundee; LUDWIGSHAFKN, Hamburg; CITY
OF ALMA, Mobile; 8.40 AYRESOME, Newcast.e;
WESTLAND, LeithJRWELL, Goole; ESCAUT,
m., Lynn; 8.55 BUSSARD, Riga.
9.20 STEINHOFT, Gent; 9.55 SHERINGHAM,
Harwich; WARTENFELS, Bremen; 11.10 AM
STERDAM, Harwich; 11.20 PARAME, Rouaan;
11.40 FACTO, Boston.
Wind Noord, flauwe koelte, kalme zee, helder.
SCHIEDAM aang. 7 Nov.: ALPHARD, New
castle, van Nievelt Gaudriaan Co.
IJMUIDEN aang. 7 Nov.: QUINTA, Leningrad,
voor aandam, hout; GUNTHER RUSS. Trang-
sund, hout; GOODWOOD, Lovisa, bunkert;
vertr. 7 Nov.: IJS.TROOM, W.-Afrika; POE
LAU ROEBIAH, Batavia; MINISTER WEDEL,
New-Orleans; CORDELIA, Emaen; WEA, m.,
Londen; NERO, Shields; EMBLA, Lübeck;
ROEK, LondenL1NGESTROOM, id.; VLIE-
STROOM, Huil;
VLISSINGEN 7 Nov. aang.MECKLENBURG.
Harwich; SUCCES, Brugge, voor Rotterdam;
INA LOTTE BLUMENTHAL, Antwerpen, bun
kert; IDA BLUMENTHAL, Id., id.;
vertr.: ORANJE NASSAU, Harwich; DOL-
LARD, m., Beverwijk;
gep. naar AntwerpenMOUSSE LE MOYEC,
Lorient; GLOUCESTER CASTLE, Londen;
YEWMOUNT, id.; SEINE, m., ld.; VOGESEN.
Rotterdam; WINNIPEG, Seattle; SKIRNER,
Rotterdam; FINK, Wyborg; POELAU ROEBIAH,
Amsterdam; MUNIN, Rouaan; ABESSINIA, Ko
ningsbergen
gep. van Antwerpen; WEST ELDARA, Rotter
dam; WARFIELD, Londen; STAD ZAANDAM.
Lissabon; ALEXANDRE ANDR New-York;
CITY OF BRADFORD, Grimsby; NORDMARK.
Stettin; OROTAVA, Las Palmas LIEUTENANT
ST. LOUBERT BIE, Havre; OAKFORD, Middles-
bro... GRANGEMOUTH, id.; FLORENCE
COOKE, Newcastle; AKELD, id.; EULER, Opor
to; DON, Goole; SELBY, Duinikerlcen
gep. van Gent: NASHABA, New-York; KAR
MA, Newcastle.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
LOCHKATRINE, Rott. n. Vancr. 6 te Bermuda.
HOLLAND-WEST-AFRIK A LIJN.
IJSTROOM 7 van Amsterdam naar West-Afrika.
HOLLAND—OOST-AZI LIJN.
WAALKERK (thuisr.) p. 7 Ouessant.
OUDERKERK (thuisreis) 4 Nov. van Singapore.
JAVA—AUSTRALI LIJN.
NIEUW-ZEBLAND 5 van Batavia te Brisbane
JAVA—MAURITIUS—AFRIKA LIJN.
BARBNTSZ, Manilla n. Pt Natal 6 v. Lor. Marq.
VAN SPii-BERGEN 4 van Beira naar Zanzibar.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
TJISAROEA 5 November te Hongkong.
TJISADANE 5 Nov. van Hongkong te Shanghai.
TJIMANOEK, Yokohama n. Palembang 5 van
Batavia.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
SALEIER, New-York naar Java p. 26 Nov. Perim.
CITY OF CORINTH 5 te Soerabaja voor N.-York.
TROILUS 5 Nov. van New-York te Batavia
TABINTA, Batavia n. New-York 6 van Sabaug
KON. NED. STOOMBOOT MTJ.
CERES, Bourgas n. Amst. p. 7 Gibraltar.
KON. FAKETVAART-MIJ.
SIPIROK 5 November van Batavia naar Sydney.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
KOTA PINANG (uitreis) 6 (11 n.m.) v. Makallah.
SIBAJAK (uitreis) 7 (2 n.m.) van Gibraltar.
SILVERJAVAPACIFIC LIJN.
SILVERWILLOW, N.-Orleans n. Calc. 6 te Beira.
SILVERBEBCH Calc. n. Vancouver 6 v. Belawan.
BILVBRGUAVA, Vancouver a. Calcutta 3 v.
Los Angeles,.
ARAMIS 6 Nov. van Rotterdam te Port Said.
AGEN 24 van Rotterdam te Gaboon.
BATAVIER I, 6 van Rotterdam te Hamburg.
BE1JERLAND 7 van Hartlepool n. Antwerpen.
BORBECK, Rott. n. Lulea p. 6 Drogden.
BOWLING 6 van Amsterdam te Leith.
CRONSHAGEN 2 van Rotterdam te Casablanca.
CERONS 5 November van Rotterdam te Havre.
CHELWOOD 6 van Sluiskil te Shields.
CROMARTY 6 van Rotterdam te Shields.
CASTOR (Noor) Delfzijl n. Barry p. 6 Lizard.
DAN AOS, Amst. n. Rosario 7 van Falmouth.
ERRIA, Rotterdam n. Bangkok 4 van Colombo.
EASINGWOLD 4 van Rotterdam te Deauville.
ELSA MARIE, Rott. n. Danzig p. 3 Brunsbuttel.
EBEN HAEZER 5 v. Groningen te Lynn.
EMMA SAUBER 4 v. Amst. te Immingham.
FRIELINGHAUS 7 (vm.) v. Rotterdam te Lulea.
FRANZ RUDOLF 5 v. Rott. te Immingham.
GATESHEAD 5 van Amsterdam te Shields.
GIANNA M., t. Amst. n. Zwarte Zee 2 te Stamb
GOTENHOF Rott. n. Stettin p. 3 Brunsbuttel.
HENDERIKA 6 .Nov. van Maassluis te Londen.
HELSINKI, Amst. n. Leningrad p. 4 Brunsbuttel
IMA, t, Rott. n. Batoum 2 te Stamboul.
ISAR, Rotterdam n. Japan 7 te Shanghai.
JERVAULX ABBEY 6 van Rotterdam te Hull.
KAKO MARU, Rott. n. Alexandrië p. 5 Gibr,
LURIGËTHAN 6 van Rotterdam te Belfast.,
LANRICK 6 van Rotterdam te Leith.
LIVONIA 5 van Rotterdam te Blyth.
MARNE, m.b., Rotterdam n. Parijs 5 te Rouaan.
MANGAN, Rott. n. Koningsbergen p. 3 Brunsb.
MARIE FERDINAND, Rott. n. Malmö p. 3
Brunsbuttel.
MACCLESFIELD 5 v. Rotterdam te Grimsby.
MISTLEY 5 van Harlingen te Hull.
ODDVAR 4 van Amsterdam te Hartlepool.
OTTO CORDS, Rott. n. Kopenhagen p. 3 Brunsb.
OUSEL 5 v. Amsterdam te Liverpool.
OSMAN 5 van Amsterdam te Blyth.
PEARL Rott. n. Glasgow p. 6 Lizard.
PASS OF BALMAHA Amst. n. p. 6 Lizard.
PETER (1) 6 van Rotterdam te Hamburg.
POELDIEP 6 van Rotterdam te Lynn.
R. L. HAGNE t., Rotterdam n. Aruba 6 (9.49
v.m.) 16 mijl Z. van Niton.
RYDAL FORCE Amst. n. Cork p. 5 Lizard.
RHON 5 van Middelburg te Leith.
RYE 5 van Amsterdam te Hull.
SARITA, t, 6 van Rotterdam te Falmouth.
SAPPHO 4 van Rotterdam te Bristol.
SCHLESIEN 6 van Amsterdam te Odessa.
TRIANON, Rotterdam naar Japan 5 te Havre.
TRAFFOBD HALL 5 v. Rotterdam te Aigoabaal.
TEMERAIRE, Rott. n. Fremantle 4 v. Pt Natal.
TYNEHOME 6 van Rotterdam te Sunderland.
THE DUKE 6 van Rotterdam te Cork.
THE EMPEROR 4 van Rotterdam te Dublin.-
TADORNA 5 van Rotterdam te L'pool.
TUNCSHA 4 van Rotterdam te Kobe.
TYRA BRATT 5 van Rotterdam te Gothenburg,
VENDOME 17 v. Vlissingen te Gaboon.
VECHT. Rott. n. Roumö p. 6 Elseneur.
VECHTSTROOM 5 van Amsterdam te Hull.
LOODSBOOT 5. IJmuiden, 7 November. De
hier met schade liggende stoomloodsboot 5 (zie
vorig O. B.) is inmiddels zoover gereed gemaakt,
dat het vaartuig op eigen kracht binnendoorobaar
de werf te Nieuwediep kon vertrekken oaft de
bekomen averij aldaar afdoende te herstellen.
MAGRIETHA. IJ m u i d e n, 7 November, De
sleepboot Magrietha, uit Vianen, is op het roer
van den lichter Gliickauf geloopen, waardoor
eerstgenoemd schip ernstige lekkage bekwam en
in de berghaven nabij de middensluis aan den
grond moest worden gezet om zin-ken te voor
komen. Na leeggepompt en voorloopig dichtge
maakt te zijn heeft de sleepboot toestemming ver
kregen om naar een werf in het binnenland te
vertrekken tot herstel der beloop-en schade.
DE HOOP. Hansweert, 7 November. Het
motorschip De Hoop, geladen met stukgoed, op
reis van Temeuzen naar Hansweert, is heden
morgen nabij Hoedekenskerke omhoog gevaren
en blijven zitten. De schipper weigert nog alle
sleepboo-thulp. Vermoedelijk zal het schip met
hoog water vlotkomen.
DANAOS. Londen, 7 November. Het Grlek-
sche s. Danaos, van Amsterdam naar Rosario
bestemd, is te Falmouth binnengeloopen met ma-
chineschade. Zoodra de noodige herstellingen wa
ren uitgevoerd, heeft het schip de reis naar de
bestemming voortgezet.
JERVAULX ABBEY. FELIX HEUMANN.
Rotterdam, 6 November. Het naar Huil be
stemde Eng. s. Jervaulx Abbey is op de rivier
in aanvaring geweest met het uitgaande Duitsche
s. Felix Heumann. Eerstgenoemd stoomschip is
ongedeerd gebleven en de Felix Heumann heeft
slechts lichte schade bekomen. Beide schepen
hebben de reis voortgezet.
VERKOCHTE SCHEPEN.
Het Nederlandsche motorschip Gazelle, dat
gelijk door ons indertijd reeds gemeld naar
Frankrijk is verkocht, vertrok heden, 7 Novem
ber, onder den nieuwen naam Fiumorbo van
Rotterdam naar Havre.
De Nederlandsche zeesleepboot Roode Zee van.
L. Smit Co's Intern. Sleepdienst te Rotter
dam, groot 573 bruto tons, gebouwd in 1908 op
de werf van J. K. Smit te Kinderdijk, is voor
sloop verkocht aan de N.V. Scheepswerf Holland
te Hendrlk-Ido-Ambacht.
BERICHT AAN ZEEVARENDEN.
NEDERLAND.
Zeegat van Brouwershaven. Tonnen verlegd.
Naar 51 gr. 40 min. 22 sec. N.b. en 4 gr. 5 min.
38 sec. Ei. is verlegd de stompe ton No. 10 met
afg. kegel Grevelingen, en
naar 51 gr. 39 min. 39 sec. en 4 gr. 7 min.
24 sec. Ei. de spitse ton No. 1 met bol Slaak.
ROTTERDAM, 8 November 1933.
Vlet- en lichterwerk: 270 ton vletten 17.50 per
dag".
Vaarwerk375 ton n. Oosterhout 1.65, 100 ton
n. Coevorden 4, 150 ton n. Vondelingenplaat 1,
100 ton celluloid n. Wapenvelde ƒ2.90, 130 ton n.
Akrum ƒ3.60, 236 ton koeken n. Zwijndrecht n.
Leeuwarden ƒ3, 204 ton n. Utrecht 1.60, 400 ton
suiker v. Puttershoek n. Rotterdam 1.10 alles
per last.
ROTTERDAM, 8 November 1933.
B o v e n r ij n.
Waterstand vallend, matige vraag.
Matige ruimte, stemming onveranderd.
Voor ruwe producten naar Mannheim betaalde
men 1 per last, 150 ton per dag te lossen, basis
2 Meter afladen.
Benedenrijn.
Waterstand vallend, matige vraag
Matige ruimte, stemming onveranderd.
Ertsvrachten naar de Ruhrhavens geen notee
ring.
Sleeploon volgens het 25 cents tarief.
RUHRORT, 8 November 1933.
VRACHTEN. Van de Rijn-Ruhrhavens naar
Rotterdam 0.85- 0 20 Mk., Antwerpen en Gent
1.30 Mk., Brussel 1.70 Mk., Luik 2.10 Mk.
Van de r.iju-Ruhrhaven.s naar tlainz en Mann
heim 1.10 Mk, Frankfurt 1.25 Mk, Aschaffenburg
en X,auterbui-g 1,35 Mi:. Karlsruhe en Hanau 1.30
Mk., Straatsburg 1.50 Mk.
Van de havens van het Rijn-Hernekanaal naar
Rotterdam 1.10 Mk., Antwerpen en Gent 1.50 Mk.,
Brussel 1.90 Mk., Luik 2.30 Mk.
Van de havens van het Rija-Hernekanaal p»t
Mainz en Mannheim 1.30 Mk, Frankfurt 1.45 ft
Karlsruhe en Hanau 1.50 Mk, Aschaffenburg en
Lauterburg 1.55 Mk., Straatsburg 1.80 Mk.
Sleeploon van de Rijn-Ruhrhavens naar Malnft
0.80 Mk., Mannheim 0.90 Mk,
