DE „VOLKOMEN VERNIETIGING" VAN
POPOFF'S ALIBI.
Differentieering tiisschen de getuigen d charge
en die d décharge
DE IMPASSE TE
GENEVE.
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1933
.ALLERDINGS" UIT RUSLAND
De voorzitter is slecht gemutst en
Popoff nadert de grenzen
van zijn geduld.
GETUIGE KAEMPEER.
Loog hij bij zijn eerste verhoor of nu?
ZITNNNG VAN HEDEN
BRAND IN BELGISCH KLOOSTER.
HENDERSON'S DREIGEMENT.
ENGELAND—IERLAND
DE DUCE OVER GENEVE.
AANSLAG Op PRIMO DE RIVERA JR.
RATTENPLAAG IN KANTON.
BELGIë'S PARLEMENT HEROPEND.
„DE VOLKENBOND EEN
ABSURDITEIT".
ROEMENIE'S NIEUWE MINISTERIE
Het parlement ontbonden.
HET GRAN CHACO-GESCHU
GEEN EIERSTRUIF VOOR GANDHI.
EEN VERKLARING VAN MINISTER
THOMAS.
DE VERKIEZINGSSTRIJD IN
SPANJE
Overwinning der rechtschen
vrijwel zeker.
Oud-ministers, die den burger
oorlog prediken.
PELGRIMSSTROOMEN VERWACHT.
BEIERSCHE BISSCHOPPEN EN
NAZI-PERS.
Voorwaarden, door het epis
copaat gesteld.
HITLER'S STEMBUSTRIOMF.
EEN REMBRANDT GESTOLEN.
DE WERELD ROND IN 3,5 DAG?
DE GELE KOORTS IN SENEGAL
EN FR. GUINEA.
IJSBREKER IN NOOD
Het doek „Jeremias treurend over
de verwoesting van Jerusa
lem" te Stockholm door
dieven buitgemaakt.
VLIEGT LINDBERGH VAN LISSA
BON NAAR NEW YORK?
VUILLEMIN'S ESKADER TE GAO
AANGEKOMEN.
SPIONNEN-MANIE IN ESTLAND.
BERLIJN, 14 November. (VAN ONZEN
CORRESPONDENT). De president had heden
weder een slecht humeur. Had hij bij zijn ont
bijt het artikel van de „Voelkische Beobach-
ter" gelezen, waarin dit blad zich weer eens op
geharnaste manier over de fatsoenlijke behan
deling beklaagt, die het hof de aangeklaagden
en in het bijzonder den heer Dimitroff laat on
dergaan, of heeft de weldadige Zondagsrust
reeds uitgewerkt? We weten het niet. Maar
wat we wel weten, is, dat de aangeklaagden
alles behalve te benijden zijn, wanneer de pre
sident slecht gemutst is en dat zelfde kan ge
zegd worden van de getuigen a décharge.
Dezen zijn in zulke gevallen het kind van de
rekening en derhalve ook tot op zekere hoogte
de „derde". Althans, zulke „derden" moe
ten zich een aanzienlijke inspanning getroos
ten, opdat hun geloof aan de objectiviteit van
het hooge hof niet aan het wankelen rake,
wanneer zij moeten aanzien, hoe de aange
klaagden voordurend afgesnauwd, bevit, in de
rede gevallen en in hun verdediging beperkt
worden, terwijl de getuigen a charge als
schoothondjes worden vertroeteld.
Deze differentieering tusschen de verschil
lende soorten getuigen werd heden zeer uit
drukkelijk door den president zelf bewerkstel
ligd, toen hij, een résumé van het proces ge
vend, de betrouwbaarheid van de Russische ge
tuige a décharge daardoor kleineerde, dat hij
zich bij een opsomming het inperkende woord
je „allerdings" uit den mond liet vallen. Hij
sprak van de ontlastende getuigen, die „aller
dings" uit Rusland kwamen. Nu was deze be
perking dubbel opvallend, wijl deze Russen
tegenover zekere Duitsche belastingsgetuigen
gesteld werden, welker waarheidslievendheid
aan geen besnoeiing onderworpen werd. Toch
zijn verscheidenen van deze getuigen uit het
diepste van de gevangenis gehaald geworden.
Heden zagen wij weer zulk een individu voor
de vierschaar verschijnen. We zijn de tel op
dit gebied kwijt geraakt, maar het schijnt,
dat dit al nummer zeven in zijn soort is, die
tusschen politie-agenten optreedt, om tegen de
aangeklaagden te getuigen.
Het individu in kwestie, vroeger communist,
maar in het concentratiekamp blijkbaar tot be
tere inzichten bekeerd, is viermaal wegens
diefstal tot zware cellulaire gevangenisstraffen
veroordeeld. Hij werd, daar hij indertijd bij de
„Rote Hilfe" diende, al eerder over de Bulga
ren ondervraagd, 'maar verklaarde toen niets
hoegenaamd over deze lieden te weten. Maar
nu is hem de vorige week in eens een licht
opgegaan (de man wordt nog in een concen
tratiekamp vastgehouden) en in de stralen van
dat licht herinnerde hij zich, dat Popoff ver
leden zomer bij hem gewoond heeft en daar
o.a. veel te stellen had met geheimzinnige
flesschen, welker inhoud een benzol-achtige
.lucht verspreidde. Ook Taneff was bij Popoff
op bezoek geweest, waarbij er aan herinnerd
zij, dat genoemde aangeklaagden beweren de
zomermaanden van verleden jaar in Rusland
gesleten te hebben, welke bewering een paar
getuigen uit Rusland onder eede zijn komen
bevestigen. Maar „allerdings" uit Rusland, zoo
als de president het bij deze gelegenheid uit
drukte.
De getuigenis van den man uit het concen
tratie-kamp begon dramatische vormen aan te
nemen, toen zijn echtgenoote voor moest ko
men, om op haar beurt uitgehoord te worden.
Het arme mensch begon zóó te huilen, dat zij
geen woord kon uitbrengen en mr. Teichert
was boosaardig genoeg, paragraaf 55 van het
reglement op de procesvoering in te roepen.
Deze paragraaf behandelt het verhoor van ge
tuigen, die klaarblijkelijk onder sterke pressie
staan of wier leven door een verklaring in ge
vaar kan worden gebracht.
Wat bedoelde mr. Teichert met de inroeping
van paragraaf 55? Hij heeft het er niet bijge
zegd, maar iedereen dacht er het zijne van. De
voormalige tuchthuisboef zal namelijk eerlang
uit het concentratie-kamp ontslagen worden en
dan wee het gebeente zijner echtgenoote, wan
neer zij verklaringen afgelegd mocht hebben,
welke tegen die van haar gemaal indruischen.
De dame nu, trachtte zich door huilbuien
uit het netelige geval te redden, maar na de
pauze moest ze toch opbiechten en daarbij
bracht zij het er vrij goed af, maay de straf
kamer trok zich toch in beraad terug, om vast
te stellen, of men haar man den eed kon laten
afleggen.
We ademden allemaal op, toen de president
mededeelde, dat dit niet zou geschieden.
Van half tien tot half drie heeft het verhoor
van dezen getuige geduurd. Vijf volle uren
heeft men verkwist aan een man, die zijn be
weringen niet eens met 'n eed mocht bevesti
gen. Allemaal om Popoff te kunnen belasten.
Was het wonder, dat deze jongeling te langen
laatste doodkalm door den tolk liet mededee-
len, dat hij bezig was de grenzen van zijn ge
duld te benaderen?
De president werd over deze mededeeling
zeer boos en het openbaar ministerie vond het
goed op Dimitroff's diverse veroordeelingen in
Bulgarije te wijzen, om de beschuldigden er
over te troosten, dat men zooveel misdadigers
uit de gevangenis bij elkaar geronseld heeft,
om tegen hen te getuigen.
Voor Popoff echter is de dag toch slecht ge
weest, want de getuigenissen van een onbe-
eedigd gelaten misdadiger hebben hem zwaar
belast. Men hoeft er de Duitsche kranten maar
op na te zien, die hedenavond reeds van een
volkomen vernietiging van Popoff's alibi-be
wijs spreken.
BERLIJN, 14 November. (W.B.) Bij de voort
zetting van het verhoor van vrouw Kaempfer
vraagt de VOORZITTER: U hebt voor den
vreemde eens in Juli 1932 de deur geopend; u
weet echter niet, of hij vaker dan een paar
nachten in de woning heeft geslapen?
GETUIGE heeft zich om hem niet bekom
merd en is toentertijd ook vaak ter verpleging
van een zieke niet thuis geweest.
Bekl. POPOFF houdt de getuige voor, dat hij
volgens officieele opgave in Juli 1932 in Rus
land is geweest.
GETUIGE meent bij haar verklaring te moe
ten blijven.
POPOFF zegt, dat de getuige Kaempfer thans
een valsche verklaring heeft afgelegd om uit
het concentratiekamp te geraken.
KAEMPFER wijst deze beweging op opge
wonden toon af en zegt, dat hij juist bij zijn
eerste verhoor heeft gelogen, om niet in de
zaak betrokken te worden en wijl hij angst
voor zijn eigen partijgenooten had. Hij had ook
naar Frankrijk willen vluchten, om niet als
getuige in het proces van den rijksdagbrand
gehoord te worden. In Zweibrücken was hij
echter gearresteerd en daarna in het concen
tratiekamp gebracht.
Op een vraag van bekl. DIMITROFF, of niet
door de duisternis in de woning van Kaempfer
een verwisseling met een man kan plaats heb
ben, die op Popoff lijkt, antwoordt GETUIGE,
dat het dan een dubbelganger van Popoff ge
weest moet zijn.
De PROCUREUR stelt voor, den getuige te
beëedigen.
Adv. TEICHERT verzet zich tegen dit voor
stel, daar Kaempfer, wanneer zijn verklaring
juist is, van deelneming of begunstiging der
daad valt te verdenken.
De PROCUREUR kant zich tegen deze op
vatting en verklaart, dat een verdenking met
betrekking tot deze concrete daad niet bestaat.
Adv. dr. SACK wijst erop, dat de getuige
volgens zijn eigen verklaring naar het buiten
land wilde vluchten om niet de waarheid over
een gebeurtenis te moeten zeggen, die hem
sterk bezwaarde. Het gaat hier niet alleen om
de brandstichting maar ook om ai.dere dingen
Doordat de getuige geen verklaring wilde af
leggen, heeft hij de anderen willen beschermen
of begunstigen.
Het besluit over de eedsaflegging zal aan het
slot der zitting genomen worden.
De daarna als getuigen gehoorde bioscoop-
bediende PASEWALD verklaart, dat hij op 27
Februari in het Ufa-gebouw aan den Nollen-
dorfplatz bij den ingang heeft gestaan, maar
hij kan zich niet herinneren, Popoff gezien te
hebben.
„KRIMINALASSISTENT" KYNAST geeft
dan een gedetailleerde beschrijving van de
confrontatie, welke in het Ufapaviljoen tus
schen Popoff en den bediende van dit theater
heeft plaats gehad. Popoff had daarbij nauw
keurig de plaats aangegeven, waarop Pasewald
den 27sten Februari gestaan zou hebben. Pase
wald zelf had echter een geheel andere plaats
aangegeven, namelijk bij den ingang, terwijl
Popoff een plaats in het parket had aange
wezen.
PASEWALD bevestigt de verklaring van den
„Kriminalassistent".
De kleermaker EFFNER, die op voorstel van
dr. Sack gedagvaard is, om verklaringen af te
leggen omtrent de telefoongesprekken, welke
beklaagde Torgler op den morgen na den brand
bij hem gevoerd heeft, verklaart, dat Torgler
sinds vele jaren zijn klant is. Hij heeft de ge
sprekken, welke Torgler voerde, niet afgeluis
terd. Hij was echter verschillende malen door
de kamer gekomen en had toen gehoord, dat
Torgler met een advocaat, met het politiepre-
sidium en met zijn vrouw sprak. Duidelijk
heeft hij gehoord, dat Torgler zeide, dat hij
zich wel bij de politie wilde melden, maar al
leen met assistentie van den advocaat.
In antwoord op eenige vragen verklaart ge
tuige, dat Torgler opgewonden was.
Dan wordt als getuige de vroegere commu
nistische rijksdagafgevaardigde WILHELM
KASPER verhoord, die zich in een concentra
tiekamp bevindt. Kasper zou volgens verkla
ringen van getuige Kunczak tezamen met
Torgler aan proeven met springstoffen in de
Wuhlheide hebben deelgenomen.
Kunczak's verklaring wordt dan aan getuige
voorgehouden. Kasper wordt erop opmerkzaam
gemaakt, dat hij zich zelf door een of andere
verklaring niet behoeft te belasten, maar in
dat geval een verklaring weigeren kan. Hij
zegt dan, dat Kunczak's verklaring, voor zoo
ver zij hem betreft, van a tot z gelogen is. Hij
heeft nooit met springstoffenproeven te maken
gehad en heeft ook niet gehoord, dat Torgler
daarmede iets uitstaande had.
In antwoord op een vraag van „Reichsge-
richtsrat" Coenders geeft getuige toe, dat an
dere communisten springstoffen geleverd heb
ben en daarom gestraft zijn. Hij zelf heeft
daarvan echter nooit rechtstreeks gehoord.
Den verdediger, dr. Sack, bevestigt getuige,,
dat Torgler steeds zijn actentasch met kranten
volpropte. Hij bestrijdt overigens op den avond
van den brand met de fractiesecretaresse,
Rehme, getelefoneerd te hebben. Op dit punt
moet mevr. Rehme zich vergist hebben.
In antwoord op een vraag van beklaagde
DIMITROFF verklaart Kasper, dat de com
munistische partij niet de individueele terreur
of de voorbereiding van een gewapenden op
stand gewild heeft, maar alleen de arbeiders
massa's voor zich trachtte te winnen.
In antwoord op een vraag van beklaagde
TORGLER bevestigt Kasper, dat hij den 19en
Januari 1933 tezamen met Torgler een bespre
king heeft gehad met den toenmaligen rijks
kanselier von Schleicher, om te verhinderen,
dat de nationaal-socialistische demonstratie op
den Buelowplatz op een bloedvergieten zou uit-
loopen.
DIMITROFF laat zich door getuige bevesti
gen, dat hij volgens zijn weten nooit aan zit
tingen van de Duitsche communisten heeft
deelgenomen.
Na een korte beraadslaging van den senaat
deelde de VOORZITTER mede dat getuige
Kaempfer niet beëedigd zal worden. Hij heeft
door zijn vroegere verklaringen, die hij nu zelf
onjuist noemt, de verdenking op zich geladen,
medeplichtig te zijn aan de daad, zoodat hij
niet onder eede kan worden gehoord.
Een verzoek van Dimitroff, om den politie
beambte te hooren die Kaempfer eenige dagen
geleden heeft ondervraagd, wordt afgewezen.
Wel zal een vrouwelijke getuige worden gedag
vaard, die inlichtingen zal geven of Tanef het
vorig jaar onafgebroken te Sofia is geweest.
Het verhoor van den journalist Job Zimmer-
mann wordt niet noodig geoordeeld.
Verder zal bij de rijksverzekeringsbank te
Amsterdam worden geïnformeerd, of van der
Lubbe in October 1932 persoonlijk zijn rente
heeft afgehaald.
De zitting wordt daarna tot morgen ver
daagd.
BERLIJN, 15 November. (W.B.) Aan het
begin van de zitting van het rijksdagbrand
proces van heden wordt uit een uitspraak van
de derde arrondissementsrechtbank te Berlijn
inzake een rede van beklaagde Torgler, ge
houden in een vergadering op den 18en Novem
ber 1929, een passage betreffende Torgler
voorgelezen, volgens welke deze uit den uit
slag der verkiezingen weliswaar de slotcon
clusie heeft getrokken, dat de communisten
meer dan voorheen het politieke parool moes
ten opvolgen: „Slaat de fascisten neer, waar
je ze aantreft!" maar dat hij daarmede de po
litieke verdringing der nationaal-socialisten bij
de werkloozen en bij de verkiezingen bedoeld
heeft.
DE PROCUREUR-GENERAAL verklaart
naar aanleiding hiervan; dat uit deze passage
de juistheid van zijn bewering blijkt, dat Tor
gler dit parool inderdaad gepropageerd heeft.
Hoe Torgler het parool heeft opgevat, zal het
hof moeten beoordeelen.
Als eerste getuige wordt dan de vroegere
communistische landdagafgevaardigde KERFF
verhoord, die uit het concentratiekamp van
Sonneburg hierheen is gebracht.
Hem wordt de verklaring van getuige Kune-
zak voorgehouden, dat in 1925 in Dusseldorf
onder voorzitterschap van Heinz Neumann een
geheime zitting van communistische function-
narissen heeft plaats gehad, waaraan Kerff
en met andere Nederlandsche communisten
ook van der Lubbe zou hebben deelgenomen.
KERFF verklaart, dat hij toen in ieder ge
val zijn domicilie in Keulen heeft gehad. Daar
hij echter in dien tijd doorloopend in den
landdag te Berlijn werd opgehouden, heeft hij
slechts weinig bezoeken kunnen brengen aan
het Dusseldorfsche partijhuis. Aan een zitting
in een partijhuis onder voorzitterschap van
Heinz Neumann heeft hij echter zeker niet
deelgenomen.
Getuige zegt verder dat hij voor zich per
soonlijk en voor zijn partij met beslistheid de
bewering van de hand moet wijzen, dat hij
op eenigerlei wijze met een man als van der
Lubbe in relatie heeft gestaan.
DE PROCUREUR-GENERAAL vraagt daar
op getuige of de communistische partij met een
zekeren Margies, die herhaaldelijk wegens de
zwaarste misdrijven veroordeeld is en die juist
in 1925 in Essen, Bochum enz. individueele da
den van terreur pleegde, niet alleen in nauwe
relatie heeft gestaan maar hem zelfs als een
vereerenswaardig held gevierd heeft.
GETUIGE antwoordt, dat de houding der
communistische partij tegenover Margies zoo
niet moet worden verklaard. Zijn eigen poli
tieke werkzaamheid is in ieder geval geen
andere geweest als front te maken tegen daden,
welke op een of andere wijze tot terreur zou
den kunnen leiden.
De vraag van DR KOENDERT, of niet hij
zelf de daden van Margies op vergaderingen
verheerlijkt heeft beantwoordt getuige ont-
j kennend.
DR. KOENDERT: „Ik zou u het nummer van
de .Sozalistische Republik" een toenmalig par
tijblad kunnen toonen".
Daarna wordt mevr. RYSCHKOWSKI als
getuige verhoord, die in tegenstelling met haar
vroegere verklaringen zegt, dat beklaagde
Popoff niet bij haar gewoond heeft. Toen haar
indertijd de foto van Popoff getoond was, was
de man haar bekend voorgekomen. Wanneer
zij hem thans echter goed aankijkt rnoet zij
bekennen, dat zij hem niet kent.
Daarna wordt de schrijver ROSSNER uit
Praag verhoord, van wien de verdediging ver-
onderstelt dat hij wellicht met van der Lubbe
verwisseld is.
Rossner is echter veel kleiner dan van der
Lubbe en heeft zwart gekruld haar. GETUIGE
verklaart dat hij in 1932 Dimitroff meerdere
malen in Bayernhof heeft ontmoet. Van der
Lubbe heeft hij hier voor de eerste maal in
de rechtszitting gezien. Ook Popoff heeft; hij
nooit gezien.
DR. PARISIUS stelt aan getuige verschillen
de vragen over den oorsprong en over den
duur van zijn relaties met Dimitroff. Getuige
antwoordt bijna op elke vraag: „Dat kan ik
mij niet herinneren."
De verhandeling wordt dan door de gebrui
kelijke middagpause onderbroken.
Het Kamerlid de Visser naar
Berlijn
Het Tweede Kamerlid L. de Visser, die als
leider der communistische partij zou zijn op
geroepen om over van der Lubbe te getuigen
voor het gerecht te Berlijn, heeft daartoe nog
geen officieele uitnoodiging ontvangen.
Het staat ook geenszins vast, dat de commu
nistische leider naar Duitschland zal gaan.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
In het klooster van de eerwaarde paters van
de congr. der H.H. Harten van Jesus en Maria
(ook paters van Picpus genaamd) te Masuy
St. Pierre, is Zondag na de Hoogmis brand ont
staan. Wegens de gebrekkige inrichting van
het plaatselijk brandweercorps, vond het vuur
spoedig een groote uitbreiding. De brandweer
van Bergen snelde ter plaatse, doch kon niet
beletten, dat het vuur aanzienlijke schade aan
richtte.
Het klooster is eigenlijk een kweekschool
voor missionarissen. Alle leerlingen en de pa
ters, konden tijdig de bedreigde plaatsen ont
ruimen.
Het verloop der jongste zittingen
heeft hem pijnlijk getroffen.
GENèVE, 14 November. (R.O.) Havas meldt:
Volgens personen uit de onmiddellijke omge
ving van Henderson heeft deze gisterenavond
zijn toestemming gegeven voor de publicatie
van de berichten omtrent zijn voornemen
om als voorzitter der ontwapeningsconferentie
af te treden, wijl hij geconstateerd heeft, dat
sommige regeeringen zich om zoo te zeggen
buiten de Geneefsche conferentie om organi
seeren. Henderson wil zijn ontslag indienen als
niet spoedig een verbetering in dezen toestand
intreedt. Dit besluit van Henderson zou be
schouwd worden als een waarschuwing aan
bepaalde mogendheden en tevens als een pres
sie op sommige regeeringen.
GENèVE, 14 November (V.D.) Tijdens de
jongste onderhandelingen hebben niet slechts
Italië en Hongarije, maar ook Japan verklaard
dat in de huidige situatie zakelijke onderhan
delingen en besluiten onmogelijk zijn. Aldus
gezien, beschouwt men Henderson's voornemen
als een poging, om druk op de groote mogend
heden uit te oefenen. Men legt ook verband
tusschen Henderson's wensch om af te treden
en zijn persoonlijke betrekkingen met MacDo-
nald, die zeer gespannen zijn.
In sommige conferentie-kringen neemt men
hem zijn voornemen ernstig kwalijk en ver
klaart men, dat hij als president de laatste is
die recht heeft het zinkende schip te ver
laten.
In een officieele verklaring en in persoon
lijke gesprekken stelt Henderson vooral de
Italiaansche regeering verantwoordelijk voor
den tegenwoordigen stilstand der onderhande
lingen.
Het voornemen van Henderson vormt te Ge
neve de sensatie van den dag en is het onder
werp van tal van gesprekken.
WASHINGTON, 14 November. (R.O.) Nor
man Davis is alhier teruggekeerd en toonde zich
niet ontmoedigd door de positie waarin de
ontwapeningsconferentie is geraakt.
Bij aankomst verklaarde hij voornemens te
zijn naar Genève terug te keeren, zoodra hij
een conferentie heeft gehad met president Roo
sevelt en met het departement van buitenland-
sche zake over „enkele belangrijke kwesties".
Eveneens verklaarde Davis, dat de politieke
toestand in Midden-Europa niet zoo kritiek
meer is als voorheen. De werkelijke kwestie
waar het om gaat, zoo voegde hij er aan toe,
is niet de ontwapening maar de vermindering
en beperking der bewapening.
Na de raadplegingen tusschen de delegaties
en haar regeeringen, zoo besloot hij, moeten
de landen thans bewijs geven van doorzettings
vermogen en een oneindig geduld bij de vol
brenging van deze taak.
MADRID, 13 November. (H. N.) Op den lei
der der fascisten in Spanje, Primo de Rivera,
den zoon van den overleden dictator, is een
aanslag gepleegd door extremistische elementen
Primo de Rivera zelf werd niet gewond, doch
wel een zijner aanhangers. De politie greep in
en arresteerde eenige aanvallers, doch werd
op haar beurt aangevallen door de extremisten,
die de gearresteerden wilden bevrijden. Slechts
met veel moeite gelukte het de orde te herstel
len.
KANTON, 14 November. (R.O.) De stad
Kanton wordt door een ware rattenplaag
geteisterd.
Volgens den geneeskundigen dienst bedraagt
het aantal dezer ratten meer dan 10 millioen.
Elk jaar worden 300.000 ratten, die door de
bevolking zijn gedood en op straat geworpen,
door den reinigingsdienst opgehaald.
De autoriteiten zijn voornemens, krachtige
maatregelen te nemen tot verdelging van dit
ongedierte op groote schaal.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons
d.d. gisteren:
Het Belgische parlement heeft heden zijn
werkzaamheden hervat.
De katholiek Poncelet en de liberaal Dig-
neffe werden herkozen, resp. als voorzitter van
de kamer en van den senaat.
HEVIGE AARDSCHOK IN CHILI
SANTIAGO DE CHILI, 14 November (R.O.)
In Chili is heden een hevige aardschok waar
genomen.
De schade, welke werd aangericht is slechts
gering.
VAN DER LUBBE in zijn nieuwe houding
tijdens de proceszitting van Maandag.
NOBELPRIJS VOOR DEN VREDE WORDT
NIET TOEGEKEND.
OSLO, 14 November (R.O.) De commissie
van het Storting welke belast is met het toe-
kennen van den Nobelprijs, heeft besloten, dit
jaar den Nobelprijs voor den vrede niet toe
te kennen,
ROME, 14 November (R.O.) De discussies
over de corporatieve Italiaansche orde in de
vergadering van den nationalen raad voor de
corporaties zijn vanmiddag beëindigd met een
door Mussolini uitgesproken redevoering, waar-
deze o.a. verklaarde: „De volkenbond is op een
goede basis begonnen, doch thans wordt hij
absurd". „Hij wordt absurd", aldus vervolgde
Mussolini, „door het uittreden van verschil
lende groote mogendheden en in verband met
het feit, dat de natie waar het eerst de vol
kenbondsgedachte is opgekomen, geen lid van
den bond is".
„Het vier mogendhedenpact, aldus verklaarde
de Duce tenslotte nog, wordt door niemana
genoemd, doch iedereen heeft het in zijn ge
dachten".
BOEKAREST, 14 November. (R.O.) Duca
heeft een nieuwe regeering gevormd, welke als
volgt is samengesteld:
Duca: minister-president;
Titulescu: buitenlandsche zaken;
Generaal O e i k a minister van oorlo;
I n c u 1 e binnenlandsche zaken;
Dinu Bratianu: minister van financiën;
Antonescu: minister van justitie;
Ciopaianu: minister van landbouw;
Franasovici: minister van verkeer;
D i m t r i u minister van arbeid;
Tatarescu: minister van handel;
Dr. An g el es cu minister van onderwijs;
Verder werd een nieuw ministerie ingesteld,
het departement voor legeruitrusting, waarvan
generaal Augelescu de leider wordt.
De V.B.-commissie aangekomen.
BUENOS-AIRES, 14 November. (R.O.) De
volkenbondscommissie, welke een onderzoek
zal instellen naar het geschil omtrent den
Gran Chaco tusschen Bolivia en Paraguay, is
hier uit Montevideo aangekomen. Zij werd
ontvangen door de gezanten van Bolivia en
Paraguay.
De commissie zal heden naar het Gran Cha-
co-gebied vertrekken.
BOMBAY, 13 November. (V.D.) Gandhi de
menteert met den meesten nadruk de berichten
volgens dewelke hij, toen hij het woord voerde
in een vergadering van studenten in Nagpoer,
rotte eieren naar het hoofd zou hebben ge
worpen gekregen. Gandhi maakt van deze
gelegenheid gebruik om de houding van de
Engelsche dagbladen te brandmerken, die be
richten publiceeren, welke een opwindings
campagne bevorderen. Tevens ontkent Gandhi,
dat hij door Hindoes in quarantaine zou zijn
geplaatst.
RUSLANDS JEUGD AAN HET
PARACHUTE-SPRINGEN.
Uit Moskou wordt gemeld: Het nieuw
ste door de sovjets aangegrepen middel, om de
jeugd vertrouwd te maken met het luchtvaart
wezen, is de oprichting van parachute-clubs,
waarvan iedereen lid mag wezen, die reeds
minstens een sprong met een valscherm uit een
vliegmachine heeft gemaakt.
De clubleden krijgen onderricht in vliegtuig
techniek, scherpschieten en andere takken van
militaire wetenschap.
Het clublid, dat de meeste valscherm-spron
gen heeft verricht, krijgt een onderscheiding.
Tot de leden behoort ook reeds een jong
meisje, dat in twee weken driemaal een sprong
gewaagd heeft.
LONDEN, 14 November. (V.D.) In het lager
huis heeft de minister voor de dominions he
den een verklaring afgelegd over de houding
der regeering van het vereenigd koninkrijk
nopens de recente ontwikkeling in den Ier-
schen vrijstaat en in het bijzonder met het oog
op de drie wetsontwerpen, welke thans bij het
ersche parlement zijn ingediend, ter amendee
ring van de constitutie van den Ierschen vrij
staat.
Thomas zeide: Deze wetgeving is in belang
rijke mate in strijd met het verdrag van 1931
en heeft ten doel, Ierland verder los te maken
van het moederland. De door De Valera gedane
voorstellen, dat Ierland zou worden gemaakt
tot een republiek, nagenoeg geheel los van
Engeland, is voor Engeland vrijwel onaanne
melijk.
De werkzaamheid van De Valera zal tot re
sultaat hebben, dat Ierland de vergaande rech
ten zal verliezen, welke het geniet als vrij lid
van het Britsche gemeenebest. Indien Ierland
de opgelegde verantwoordelijkheid van de
hand wijst, kan het niet verwachten verder de
toegestane privilegies te mogen genieten. Tho
mas voegde hieraan toe, dat het geschil Groot
Brittannië en Ierland betreft en buiten de do
minions omgaat.
Naar de Madrileensche correspondent van
„El Mati" meldt, heeft minister-president Mar
tinez Barrios in een interview aan een ver
tegenwoordiger van de „Heraldo de Madrid"
verklaard, dat hij ervan overtuigd is, dat de
rechtsche groepen, bij de Zondag te houden
cortesverkiezingen, de meerderheid zullen be
halen. Een herstel der monarchie is volgens
Barrios echter beslist uitgesloten.
Inmiddels duren de aanvallen op de vrijheid
van propaganda der rechtsche groepen voort.
Volgens een bericht van „El Debate" zijn vijf
vliegtuigen der C.E.D.A. op een particulier
vliegveld door de staatspolitie in beslag ge
nomen. Bovendien werd aan den leider der
rechtschen, prof. dr. Gil Robles, eenige dagen
geleden verboden, zich per vliegtuig naar het
Zuiden van Spanje te begeven, waar hij een
aantal verkiezingsvergaderingen wilde leiden.
MADRID, 14 November. (V.D.) De verkie
zingspropaganda in Spanje neemt steeds scher
per vormen aan. De vroegere ministers Prieto
en Largo Caballero prediken vrij openlijk den
burgeroorlog. Zij eischen anarchie en chaos,
om te verhinderen, dat een fascistisch bewind
zou kunnen worden gevormd. Naar him mee
ning zal slechts een dictatuur van het proleta
riaat Spanje kunnen redden.
Bij de heiligverklaring van
Bemadette,
Men schrijft ons uit Rome:
Het heilig jaar, dat, niettegenstaande de al
om heerschende crisis en tegen de verwachtin
gen van bijna allen in zoo verrassend veel pel
grims naar Rome heeft gebracht en zelfs ge
durende de anders zoo stille zomermaanden
heeft doen toestroomen, toont op dit oogenblik
eenige verslapping. Maar deze is slechts van
korten duur. Na de retraite van den H. Vader
en het pauselijk Hof, welke 17 November aan
vangt, zijn reeds weer vele bedevaarten aan
gezegd en de groote stroom komt dan weer
tegen 8 December, feestdag der Onbevlekte
Ontvangenis, waarop de plechtige heiligver
klaring van Bemadette de Soubirous zal plaats
hebben.
De Fransche katholieke actie zal bij die ge
legenheid drie speciale treinen met pelgrims
naar Rome dirigeeren,, waarvan één met zie
kenverplegers. Het Fransche bedevaarten
comité brengt twee treinen aan, terwijl nog
verschillende Fransche bisschoppen met bede
vaarten van hun eigen bisdommen komen. Van
het bisdom Nice alleen komen twee speciale
treinen.
Verder komen extra-treinen uit België,
Zwitserland, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije.
enz. Uit Spanje komen er twee en meerdere
uit verschillende Italiaansche steden met zie- j
kenverplegers enz. o.a. uit Milaan, Turijn, Ve
rona, Florence, Brescia, Rimini enz.
De beroemde verlichting der Sint Pieterkoe
pel zal op 8 December ook weer plaats hebben.
Tegen de heiligverklaring der zalige Thouret
op 14 Januari worden weer nieuwe stroomen
van bedevaarten verwacht.
De Beiersche bisschoppen hebben hun toe
stemming verleend om voortaan het officieele
kerknieuws ook ter beschikking te stellen
voor de nationaal-socialistische kranten, doch
slechts alleen aan die bladen, die aan het
episcopaat een schriftelijke verklaring hebben
overhandigd, dat zij noch in het redactioneel,
noch in het advertentiegedeelte een vijandige
of onvriendelijke houding zullen aannemen
tegenover de Kerk en haar bedienaren, terwijl
zij bovendien niets zullen publiceeren, wat in
strijd is met de Katholieke geloofs- en zeden
leer.
Verder moeten deze bladen zich verplichten,
om geen oneerlijke concurrentie te voeren tegen
de Katholieke pers, hetgeen tot nog toe her
haaldelijk geschiedde.
De bisschoppen behouden zich het recht
voor om alsnog te publiceeren, dat het voor
komen van kerkelijke berichten in bedoelde
bladen geenszins beteekent, dat het episcopaat
met het overige gedeelte van den inhoud van
het blad instemt.
Als tegenprestatie voor het verschaffen van
deze kerkelijke berichten moet het voortaan
ook zijn toegestaan aan de door den pastoor
der parochie aan te wijzen niet nationaal-
socialistische bladen om alle officieele berich
ten, in welken v#rm dan ook, over te nemen.
De eerste belooningen.
BERLIJN, 14 November. (W.B.) In verband
met de verkiezingsoverwinning van j.l. Zon
dag is heden een groot aantal arrestanten uit
de concentratiekampen ontslagen.
Von Papen gevolmachtigde voor
de Saarkwesties.
BERLIJN, 14 November. (V.D.) In de Dins
dag gehouden zitting van het rijkskabinet
bracht vice-kanselier von Papen namens het
kabinet hulde aan rijkskanselier Hitier en her
innerde aan den uitslag der Zondag gehouden
verkiezingen.
Hitier dankte de leden van het kabinet en
daarenboven den rijkspresident voor het in
hem gestelde vertrouwen, waarbij hij verklaar
de, dat de allerzwaarste arbeid van het rijks
kabinet, de innerlijke vorming van het volk
zelf, thans is gelukt. De verdere werkzaam
heden in het binnenland en naar buiten kun
nen thans gemakkelijker en beter worden ter
hand genomen.
Vervolgens werd vice-kanselier von Papen
benoemd tot gevolmachtigde der rijksregeering
voor de Saarkwesties.
Plannen van Amerikaansche vliegers.
GREENSBORO (Noord-Carolina), 14 Novem
ber. (R.O.) De bekende Amerikaansche vlieger
kapitein Bennet Griffin is voornemens, om,
wellicht met den eveneens zeer tekenden Jim
my Mattern, het volgende jaar een vlucht om
de wereld te maken in 3% dag.
Het record voor deze vlucht is thans in han
den van Willey Post met 5% dag.
De leger- en marine-autoriteiten verleenen
kapitein Griffin aile medewerking, om een
speciaal vliegtuig voor dezen tocht te bouwen,
dat waarschijnlijk in Mei of Juni zal starten.
De machine zal in de lucht van benzine kun
nen worden voorzien.
Griffin denkt te vliegen met een gemiddelde
snelheid van bijna 400 K.M.
Hij neemt een kleine buitenboord-motorboot
mee, ingeval hij een 'noodlanding moet ver
richten od het water.
LISSABON, 14 November. (R.O.) De gele
koorts-epidemie in Senegal en Fransch-Guinea
breidt zich op verontrustende wijze uit.
De gouverneur van Portugeesch-Guinea heeft
elk verkeer over de grenzen van het besmette
gebied verboden. Tevens heeft hij van de
Portugeesche regeering speciale volmachten
gevraagd, om krachtige maatregelen te kunnen
nemen, teneinde te voorkomen, dat de epide
mie ook op Portugeesch gebied wordt over
gebracht.
MOSKOU, 14 November. (V.D.) Het volks
commissariaat voor transportwezen ontving
gisteren een radiogram van den ijsbreker
.Tsjeljoesjkin", waarin wordt medegedeeld,
dat het schip op 190 K.M. van de Beringstraat
in een hevigen ijsstorm is geraakt en nauwe
lijks meer vooruitkomt. De bemanning is vol
komen uitgeput.
De regeering heeft onmiddellijk een aantal
ijsbrekers, die momenteel in de omgeving van
de Beringstraat zijn, opdracht gegeven, de
„Tsjeljoesjkin" assistentie te gaan verleenen.
Reuter seint ons uit Stockholm d.d. gisteren:
In den afgeloopen nacht is een diefstal ge
pleegd, welke beschouwd wordt als de grootste,
welke ooit in Zweden heeft plaats gehad. Twee
waardevolle schilderijen, waarvan een 'n be
roemd werk van Rembrandt is, ter waarde van
400.000 kronen, werden door een internatio
nale dievenbende uit een particuliere woning
ontvreemd.
De politie is er tot dusver nog niet in
slaagd, de daders te arresteeren.
De gestolen Rembrandt is het vermaarde
doek „Jeremias beweent de verwoesting van
Jeruzalem", eigendom van H. Rasch en in 1929
op de Nederlandsche tentoonstelling van de
koninklijke academie te Stockholm onder num
mer 132 geëxposeerd.
Een bod tijdens die tentoonstelling gedaan, ten
bedrage van 600.000 kronen, werd van de hand
gewezen.
De dieven hebben eerst een bezoek gebracht
aan het huis van den conservatieven leider
Trygger; vandaar begaven zij zich naar het
huis van hooger genoemden vermaarden ver
zamelaar Rasch, waar zij het schilderij in kwes
tie buit maakten.
Rasch heeft het schilderij indertijd gekocht
van graaf Stroganoff voor de som van 400.000
kronen.
In Maart verleden jaar werd het doek te Am«
sterdam tentoongesteld met 25 andere meester»
werken van Rembrandt.
Het schilderij werd door de inbrekers uit do
lijst gesneden.
Ingenieur Rasch sliep tijdens de inbraak en
blijkbaar zeer vast, want de dieven waren zoo
brutaal, dat zij de juweelen, die in een lade
van een kast, die naast het bed stond, lagen ge
borgen, eveneens meenamen, zonder dat de
eigenaar ontwaakte.
Men neemt aan, dat de inbraak is gepleegd
door een internationale dievenbende.
CHICAGO'S WERELDTENTOON-
STELLING.
Heropening in 1934.
Uit Chicago wordt gemeld: De wereldten-
toonsteling te Chicago, die Zondag gesloten
is, zal in Juni 1934 heropend worden.
Het bestuur deelt mede, dat in het afgeloo
pen jaar 22.3OO.OOO bezoekers op de tentoonstel
lingsterreinen zijn geweest en aldaar 25.545.000
dollar hebben uitgegeven.
De waarde van de op de tentoonstelling afge
sloten handelszaken wordt geschat op 400 mil
lioen dollar. De tentoonstelingskosten bedroe
gen 37 millioen dolar.
MADRID, 14 November (RO.) Volgens óe
bladen zou Lindbergh aan den Amerikaanschen
consul te Vigo verklaard hebben, dat hij van
plan is van Lissabon naar New York te vlie
gen.
LISSABON, 14 November R.O.) De Lind
berghs hebben den nacht in hun vliegtuig op
de Minho-rivier doorgebracht. Zij zijn van
ochtend aan land gegaan daar het weer de
voortzetting van den tocht nog niet toeliet.
GAO, 14 November. (R.O.) Het eskader, dat
onder leiding van generaal Vuillemin een
rondvlucht maakt boven Afrika, is heden al
hier aangekomen.
GAO, 14 November. (R.O.) Naar nader ge
meld wordt, zijn drie vliegtuigen van het es
kader te Bidon achtergebleven.
HELSINGFORS, 14 November. (R.O.) Op de
Estlandsche grenzen zijn de laatste twee
maanden niet minder dan 30 spionnen ge
arresteerd, die vanuit Rusland het land wilden
binnenkomen, aldus wordt uit Tallin gemcii.
Het doel van deze spionnen was, inlichtingen
te verzamelen over de Estlandsche verdediging
en de militaire geheimen in het agemeen.
