DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
J. H. KREUGER
wwrni.
J. H. KREUGER
56ste JAARGANG
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1933
No. 16799
Kuurt Uw Stofzuiger
„Waar dat wiel draait"
HOEDE
P E T T
en
S J A A LS en
HANDSCHOENEN
EHKES radio
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM'
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
DE OMZETBELASTING.
a 60 ct. per week
HOOGSTRAAT 69
DIEFSTAL
hinderwet
VOOR
ALlE£N BROER VELD 99
U SLAAGT
BIJ ONS BLTER
VOOR
ALLEEN BROERSVELD 93
GEVAAR VOOR DE ZEDE
LIJKHEID?
U SLAAGT
BIJ UNS BETER
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN
SCHEEPVAART
KETHEL
REEUWIJK
Schiebrocksehe verordening onder de
loupe van den kantonrechter.
Ambtenaar van het O.M, is liet er niet
mee eens.
GEEN BETERE.
SELMA LAGERLOF 75 JAAR.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS.
Be ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden ƒ3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar a 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55 elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geencontracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels 0.50; 10
regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: ƒ500.— bij overlijden door een ongeval; ƒ500.bij verlies van beide handen, voeten of oogeu; 250.— bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150.— bij verlies van een duim; ƒ75.— bij verlies van
een wijsvinger; ƒ5 0.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt.
Lezing van mr. F. Bach.
In een drukbezochte vergadering van de
R. K. Middenstandsvereeniging De Hanze al
hier heeft mr. F. Bach, directeur van het Cen
traal Hanzebureau in het Bisdom Haarlem,
gisteravond een lezing gehouden over: „De Om
zetbelasting".
Mr.Bach verklaarde, beschouwingen over 't
al of niet wenschelijke van deze belasting over
bodig te vinden, daar de wet reeds door de
beide Kamers is aanvaard en zij hoogstwaar
schijnlijk reeds per 1 Januari in werking zal
treden. Men zag al spoedig in, dat vooral het
groote gezin de lasten zal hebben te dragen,
doch beide katholieke Kamerfracties hebben
voorgestemd, omdat alle zeilen moeten bijge
spannen worden om het begrootingstekort te
dekken.
De belangrijke wijzigingen, die in het wets
ontwerp zijn aangebracht, bewezen volgens mr.
Bach de noodzakelijkheid eencr parlementaire
behandeling en het bestaansrecht der maat
schappelijke organisaties. Al de veranderingen,
die de middenstandsbonden hebben gepropa
geerd, zijn verwezenlijkt, al wil dat niet zeg
gen, dat de middenstand een dergelijke be
lasting toejuicht.
De omzetbelasting zal bestaan uit een heffing
van 4 pet. op de levering van koopwaar en
andere roerende zaken door de fabrikanten.
Voor een op een speciale lijst vermelde groep
z.g. weeldeartikelen zal 10 pet. geheven worden,
een maatregel, die in de plaats is gekomen van
de weeldeverteringsbelasting, die zou worden
ingevoerd.
In het oorspronkelijk wetsontwerp was sprake
van een heffing van 1 pet. bij iedere transactie,
wat zeer nadeelig zou zijn geweest voor den mid
denstand. Nu zullen slechts die middenstan
ders, die eenigszins industrieelen zijn, met de
wet te maken krijgen; bedoeld worden o.a.
banketbakkers, slagers, caféhouders enz., die
immers in de wet als fabrikanten worden be
stempeld.
We krijgen nu dus een heffing-in-eens bij de
bron in plaats van een herhaalde heffing. Spr.
wees er op, dat het ongunstig zou zijn ge
weest voor den middenstand, als men de hef-
fing-in-eens geheel aan het einde van het dis
tributieproces had geplaatst, dus bij den over
gang van den koopwaar van den detaillist naar
den verbruiker.
Men moet er om denken, dat alleen wat vóór
1 Januari a.s. niet alleen besteld maar ook ge
leverd is, vrij van belasting zal zijn. Op im
portartikelen komt naar aanleiding van deze
wet een belasting van resp, 5 en 12 pet.
De fabrikant moet telkens een factuur uit
reiken. vv3rop een 2egej^ het te betalen
belastingbedrag vertegenwoordigt. Bij groote
hoeveelheden kan met een stempel gewerkt
worden. Zoo'n zegel wordt niet aangebracht,
als het verkoop aan een particulier geldt; dari
legt de inspecteur der accijnsen een aanslag op
en wel na afloop van ieder kalenderkwartaal.
Mr. Ba'ch beschouwde in dit verband de wet als
een sterken prikkel om de boeken goed bij te
houden, opdat men niet te veel omzetbelasting
betale. De factuurs moeten gedurende twee
jaar na den eerstvolgenden 1 Januari bewaard
worden.
Alleen voltooide producten zullen door de
omzetbelasting g«'roffen worden, dus geen
grondstoffen of halffabrikaten; dit om een
meermalige heffing te voorkomen.
Een middenstander, die grootendeels dlstri-
buant is en slechts van enkele artikelen
fabrikant, kan, als hij afziet van zijn recht op
terugbekoming van belasting, die geheven is op
speciaal voor hem als grondstof geldenden koop
waar. belastingvrij aan een klant leveren. Hier
moet b.v. gedacht worden aan een chocolaterie,
waar ook suikeren poppetjes zijn te krijgen. Een
banketbakker zal de belasting mogen betalen
over den fabrikatieprijs in plaats van over den
verkoopsprijs.
Voorts deelde mr. Bach nog mee, dat de be
lasting verschuldigd is door den fabrikant doch
dat deze de bevoegdheid heeft het bedrag van
zijn klant terug te vorderen.
Ten slotte ried spr. den middenstanders aan
de belasting in ieder geval 0p het publiek te
verhalen, al zal dit wel eenige bezwaren op
leveren in verband met de concurrentie. Vol
gens hem zal de winkelier de belasting meesten
tijds op globale wijze calculeeren, in stede van
voor elk artikel afzonderlijk.
Na deze heldere uiteenzetting volgde nog een
geanimeerde discussie.
Na 2 jaar Uw eigendom.
AJJèén
R. K. S. V. EXCELSIOR
Voetbal.
Zondag a.s. speelt Excelsior weer eens thuis!
L. en S. uit Den Haag komt op bezoek, die
vorigen Zondag Blauw-Zwart wist te slaan.
Het is dus oppassen yoor de zwart-witten, doch
een gewaarschuwd man telt voor twee!
Wij vertrouwen dat talrijke enthousiaste
kijkers getuigen zullen zijn \ln een Schiedam-
sche zege, waardoor Excelsior voorloopig rots
vast bovenaan blijft staan.
Kegelconcours
Het le kegelconcours der zwart-witten was
buitengewoon druk bezocht; den geheelen
avond is met veel animo en wisselend succes
geworpen. De uitslagen luiden: kampioensbaan
dames mej. M. de Gooyer 48; idem heeren Th.
Wielemans 70. Vrije bana heeren R. v. Lin-
gen 41.
De opkooper J. S. uit de Lange Kerkstraat
deed aangifte bij de politie van diefstal van
een.tooneelkijker, die uit zijn etalage ontvreemd
xou zijn.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van 16 December 1933
de beslissing op het verzoek van W. Kester
om vergunning tot uitbreiding van de koek- en
banketfabriek in de panden Broersveld 81, 83 85,
verdaagd, aangezien het desbetreffend onder
zoek nog niet is geëindigd.
SCHIEDAM, 17 November 1933.
OPENBARE VERKOOPING
Door de notarissen van Meurs en Bos te
Rotterdam werd hedenmorgen alhier in veiling
gebracht:
het fabriekspand, ingericht tot electrisch
timmerbedrijf, aan de Nieuwe Haven 91, groot
4 A. 8 c.A., met recht van en naar de Nieuwe
Haven door de gang van het naast gelegen
perceel 93. Inzet 12000.—.
t o HEERENPAD tel. 69Ö74
KOPEREN PRIESTERFEEST
De weleerw. heer Th. J. van Seggelen, eer
tijds kapelaan alhier thans aan de parochiekerk
van O. L. Vrouw Hemelvaart te Gouda, zal op
Dinsdag 21 November a.s. zijn 121/,-jarig pries
terfeest gedenken. De viering van het jubilé
is vastgesteld op a.s. Zondag.
LOOP DER BEVOLKING IN 1932
In het verslag over den toestand der gemeente
in 1932 wordt o.a. medegedeeld, dat de bevol
kingsaanwas bleef aanhouden. Vergeleken met
vorige jaren viel echter Weer chtearuitgang
war tea nemen.
De vermeerdering bedroeg namelijk in 1930
4774. in 1931 3693 en in 1932 1652 personen.
Deze toeneming bestond uit een geboorte
overschot van 833 1298 geborenen tegen 465
overledenen en door meerdere vestiging dan
vertrek van 819 4092 gevestigde tegen 3273
vertrokken personen. Het aantal aangegeven
verhuizingen binnen de gemeente bedroeg 2977.
Uit de bevolkingsregisters werden 21667 kos-
telooze informaties verstrekt n.l. aan de Raden
van Arbeid 3427. politie en justitie 2068, gem.
diensten 4315, rijksbelastingen 9607 en diversen
2250.
Op 31 December bestond de bevolking uit
28938 mannen en 29213 vrouwen, tezamen 58151
zielen. Er kwamen 20 onwettige geboorten voor,
terwijl 40 kinderen als levenloos geboren wer
den aangegeven.
Het aantal gesloten huwelijken liep terug tot
345 f372) en het aantal echtscheidingen bedroeg
16. Er zijn in den loop van 1932 4560 uittreksels
uit de registers van den Burgerlijken Stand
afgegeven (4843) waarvan 2053 kosteloos en
2507 tegen betaling.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 1316 November
GEBOREN: Elisabeth, dochter van P. Bos
man en F. Stoffels, Vlaard.dijk 25 Hendrikus
C., zoon van F. Brouwer en C. Paauwe, Nassau
laan 75 —Helena A. M„ dochter van B. Kookje
en H. A. M. Meerman, Heenvlietschestraat 24.
ONDERTROUWD: G B. Seeker 25 jaar en M.
C. C. Maissan 22 jaar G. Sibbes 32 jaar en
C. van den Berge 23 jaar G. W. Herben
23 jaar en J. E. Huizer 25 jaar B. Rook 28
jaar en T. F. Koenderman 22 jaar 'M. A.
Jonas 27 jaar en A. H. Bezemer 21 jaar J.
L. Naring 30 jaar en A. E. de Bruijn 27 jaar
GEHUWD: J. A. J. Jeronimus 42 jaar en 1.
Vogelezang 33 jaar J. j. jy van Etten 26 j.
en C. M. Boon 22 jaar.
OVERLEDEN: C. Brouns 3 jaar, Nassaulaan
75 L. Kroskinsky. 84 jaar. Nieuwe Haven
225 A. Hibender 42 jaar, Nassaulaan 65
nJéSp
SiïWWa-S
Groote zandzuigers spuiten zand en water uit de Lek op 't terrein van de kalkzand-
fabriek te Vreeswijk, die er steenen van maakt. Om de twee jaren gaat deze zuiger
in iverking.
R. K. SCHIEDAMSCHE TOONEELCLUB BILJARTEN EN SCHAKEN EEN
Opvoering van „De Privc-secretaresse"
De R. K. Schiedamsche tooneelclub geeft Zon
dag 24 November a.s. te 8 uur precies in Musis
Sacrum een liefdadigheidsvoorstelling ten bate
van de Katholieke Kinderuitzending in het Bis
dom Haarlem, afd. Schiedam. Opgevoerd zal
worden het geestige blijspel „De Privé-secre-
taresse" door A. den Hertog.
Kaarten zijn a 1,25 en 0,75 verkrijgbaar bii
mej. A. Beukers, B. K.-laan 76, mej. N. Mel-
chers, Nassaulaan 53 en den heer Th. van Gent,
B. K.-laan 96
Reel 3101S 30
AUTOBANDIETEN IN ACTIE
Gisteravond zag een brievenbesteller in den
Eerste Tuinsingel een auto staan, uit welks
motorkap vonken kwamen. Toen hij zich naar
den wagen begaf, sprongen er twee personen
uit om haastig de vlucht te nemen. Hij waar
schuwde de politie en deze nam den auto in
beslag. Inmiddels kreeg zij mededeeling van
de Rotterdamsche politie, dat er een wagen
te Rotterdam gestolen was en wel ten nadeele
van dr. G. aldaar. De inbeslaggenomen auto
bleek dezelfde te zijn, zoodat de geneesheer
zijn eigendom alhier kon komen halen.
Het kind van B. uit de Rhoonschestraat, dat
eenige dagen terug in 'n waterstokerij in een
emmer heet water is gevallen, is in het ge
meenteziekenhuis aan de bekomen brandwon
den overleden.
EXTERIEUR VAN HET NIEUWE GEBOUW
der Middelbare School voor Beeldende Kunsten
die te Arnhem geopend werd.
SCHIEDAM, 17 Nov. Aangekomen: Deensch
m.b. Meonia. met stukgoed van Hamburg in de
Wilhelminahaven.
SCHIEDAM, 16 Nov. Vertrokken: Eng. s.s.
Behar, met stukgoed naar Yokohama via Ant
werpen
HET SOLISTEN-CONCOURS
Naar men ons meedeelt, zal aan het op 18
en 19 November a.s. alhier te houden solisten-
concours ook nog een dubbel-kwrtaet van de
fanfare St. Radboud deelnemen. Het dubbel-
kwartet is samengesteld uit de heeren P. Olst-
hoorn, H. de Vette en J. van Gils, piston;
H. Olsthoorn, bugel; P. Lansbergen, alt; G. van
Vliet, bariton; A. van Mil, es-bas en A. Uans-
bergen, b-bas. Het kwartet en het dubbel-
kwartet zullen beide onder leiding staan van
den eere-directeur van St. Radboud, den heer
P. T. J. Verspeek. Morgenmiddag om 1 uur
zal het concours worden geopend door den
voorzitter van St. Radboud, den heer L. Lans
bergen. In aansluiting op hetgeen we reeds mel
den, kunnen wij nog meedeelen dat verschil
lende ingezetenen reeds van hun belangstelling
blijk gaven door het schenken van medailles en
lauwertakken, welke te bezichtigen zijn in de
etalage van de bakkerij Wijsbroek in het dorp,
PATROONSFEEST R. K. VOLKSBOND
Woensdagavond werd het Patroonsfeest van
den R. K. Volksbond gevierd. Na eerst Zondag
een algemeene H. Communie te hebben gehou
den, onder een H. Mis voor levende en over
leden leden, werd nu een filmvoorstelling ge
geven. Dc voorzitter opende de bijeenkomst
met erop te wijzen, dat St. Willibrord eenmaal
een lichtend voorbeeld was voor onze heiden-
sche voorouders. Nu moeten de Volksbonders.
als zijn zonen, eveneens in deze heidensche
weield, een voorbeeld zijn en hun beginselen in
de Maatschappij uitdragen.
De film „Met een kwartje de wereld rond",
die vervolgens werd vertoond, gaf menige ko
mische scène te aanschouwen. Als slot volgde
nog een kluchtfilm. De voorzitter dankte den
heer de Jong voor de muzikale begeleiding, de
K.S.A. uit Leiden voor de goede films, en
wekte ten laatste allen op, vooral de jongeren,
om de katholieke organisaties te versterken,
opdat we niet onder den voet geloopen worden
door fascisme of communisme.
De gemeenteraad van Schiebroek heeft kort
nadat het Straperlospel in deze gemeente haar
intrede had gedaan, een wijziging in de politie
verordening aangenomen, waarbij bet gelegen
heid geven voor spel, waaraan eenig geldelijk
voordeel verbonden was, werd verboden.
De eigenaar van het restaurant Arcadia de
45-jarige J. v. d. B. heeft aan de hand van die
gewijzigde politieverordening een vervolging
uitgelokt, terzake dat hij in zijn café biljarts
en schaakspelen ter beschikking heeft gesteld
aan het publiek, op een oogenblik, dat de af-
'spraak bestond aan den winnaar geldelijk voor
deel uit te keeren.
Vandaag heeft deze zaak gediend voor den
kantonrechter mr. T. de Jong Tzn.
Verdachte gaf de feiten toe; op een vraag van
den kantonrechter, of hem iets bekend was
omtrent afspraken aangaande geldelijke winst,
antwoordde hij-, dat dit niet het geval was. Er
werd gewoonlijk slechts gespeeld om de con
sumptie of de huur van het biljart.
De kantonrechter: Maar U gebruikte toch
geen gewoon biljart?
Verd.: Jawel, een Wilhelmina-biljart, zooals
in alle café's gebruikt wordt.
Kantonrechter: Zijn er in Arcadia geen men-
schen, die het publiek voortdurend tot spelen
animeeren?
Verdachte zeide, dat dit absoluut niet het
geval was.
De ambtenaar van het O. M.: Is er op den
25sten Augustus gespeeld om een proces-ver
baal uit te lokken?
Verd.: Voor zoover ik weet in het geheel
niet.
Als getuige werd gehoord de burgemeester
van Schiebroek, dé heer J. P. H. Dhont.
Deze zeide van meening te zijn, dat de aan
vulling van de verordening, indien deze inder
daad bindend mocht zijn (wat hij stellig niet
gelooft), als een draconische maatregel moet
worden beschouwd. Getuige was van meening
geweest, dat het er alleen om begonnen was
Straperlo den kop in te drukken, maar nu de
regeering te dien opzichte een minder half
slachtige houding heeft aangenomen, kan hij
het belang van dezen stap van den Raad niet
inzien.
De ambtenaar van het O. M., mr. G. L. Lan-
gemeijer, requisitoir nemend, heeft de veror
dening niet bindend verklaard en wel op de
volgende gronden:
In de eerste plaats heeft hij betoogd, dat de
verordening die de supplementaire bepaling
in het leven heeft geroepen, is afgekondigd,
zonder dat, gelijk art. 200 der gemeentewet
voorschrijft, het bericht van ontvangst van
Ged. Staten is afgewacht In dit geval is de ver-
ordening te vroeg afgekondigd, dus terwijl ze
nog aan schorsing en vernietiging bloot stond.
Dat dit niet geschiedt zonder werkelijk
spoedeischende redenen, is een beginsel van
heel wat essentieeier belang dan de niet over
schrijding der 14 dagen in artikel 200 (oud 169).
De tweede reden, waarom het O. M. de bepa
ling onverbindend achtte, was dat naar zijn
meening, de gemeenteraad, toen hij haar maak
te niet is gebleven binnen de grenzen, door art.
168 der Gemeentewet gesteld. Spr, gaf toe, dat
men het spelen om geld in bepaalde vormen
ook wanneer 't niet onder begrippen loterij
of hazardspel valt, een gevaar voor de openba
re zedelijkheid kan achten. En een dergelijk
oordeel over het Straperlospel (Chronos). dat
de eigenlijke aanleiding tot het in het leven
roepen van dit artikel is geweest, is z. i. zeker
verdedigbaar. Maar niet. vol te houden is, dat
naar de in ons land heerschende zedelijke over
tuiging ieder spel, waarbij de winnaar eenig
geld ontvangt, een gej/aar voor de openbare
zedelijkheid vormt, wanneer bij het spel (als
bij het biljarten) behendigheid of (als bij het
schaken) scherpzinnigheid een overwegende
rol speelt, wanneer de bedragen, waarom ge
speeld wordt de gebruikelijke geringe hoogte
(als bijv. de gemaakte verteringen of de huur
van het spelmateriaal) niet overschrijden, en
wanneer tenslotte geen gevaar bestaat, dat voor
een bepaald spel een bedenkelijke hartstocht
onder het groote publiek zal ontstaan, kan be
scherming van de openbare zedelijkheid tegen
dat spel niet geboden zijn.
Spr. gaf toe, dat er bepaalde categorieën van
menschen zijn, die er tegen zijn om voor geld
te spelen en spr. eerbiedigde deze op zedelijke
overwegingen berustende bezwaren, maar het
spelen in dezen onschuldigen vorm door anderen
zal ook bij hen niet zoo ernstige ergernis ver
wekken, dat daarom dit spelen een onzedelijke
gedraging van die anderen zou zijn of gevaar
voor stoornis van de openbare orde zou mede
brengen.
met Electro Dynamisch en-Luids preker
Desgewenscht gem. betaling.
INVENTA-HAARDEN
Mag. ,,'t Lichtpunt", Hoogstraat109, Tel. 68836
Reel. 123S iu
Door een te weinig enge redactie van de ver
ordening, waarbij ook den caféhouder het in
de gelegenheid stellen tot biljarten, schaken
enz. wordt verboden, kan een verordening niet-
bindend worden verklaard, wat ook door een
arrest van den Hoogen Raad is vastgesteld.
Dat onschuldige spelen als biljarten en scha
ken in zoo ongezonde mate of om zoo exorbi
tante bedragen gespeeld worden, dat daardoor
de openbare zedelijkheid wordt bedreigd, is
a priori onwaarschijnlijk. In Schiebroek is eer
der het tegendeel gebleken.
Spr. betoogde met klem, dat een engere for
muleering van de aanvulling der politieveror
dening in dit geval wel degelijk mogelijk ware
geweest. Hij gaf eefiige beperkende redacties,
die meer doeltreffend waren, ten voorbeeld in
overweging.
De kantonrechter zal op Donderdag 30 dezer
uitspraak doen.
Christine Doorman herdenkt haar
Als een sprookje lag achter 't netwerk van
beslagen vensterruiten de Rotterdamsche Cool-
singei ver beneden ons. En zij, die de grootste
vertelster van sprookjes uit onze letterkunde
voor ons zou doen leven, staarde blij verrast
om het bijna feeërieke van zachtkleurende
lichten in den avondnevel naar omlaag. En met
een glimlach zette ze zich daarop bij het licht
van de lamp en begon haar verhaal.
In de lunchroom van de Bijenkorf was een
talrijk en aandachtig publiek aanwezig. Mej.
Christine Doorman, vriendin en vertaalster van
Selma Lagerlof, bracht een schat van persoon
lijke herinneringen aan de wonderlijke Zweed-
sche met zich mede en ze deelde dien scnat
rijkelijk uit.
Ze begon met een schildering van Selma La
gerlof s innerlijk, zooals dit zich reeds in haar
kindertijd ontplooide. Om dit innerlijke te be
grijpen en aan te voelen, moet men Zweden
kennen en de mentaliteit van het Zweedsche
volk, waarin nog de primitieve oerkracht
schuilt, die niet verzwakt is door een overdre
ven intellectualisme.
Selma Lagerlof was een intelligent, tempera
mentvol kind met groote gaven van geest en
hart en ze leefde in een omgeving, waardoor
ze als het ware werd voorbereid voor de groote
taak, die haar wachtte.
Toen ze geboren was, schudde een wijze tan
te, van wie gezegd werd, dat ze de toekomst
voorspellen kon, bezorgd en onrustig het hoofd.
„Het kind is ziekelijk en zal altijd ziekelijk blij
ven. Aan den weefstoel zal ze niet zitten, maar
ze zal veel te doen hebben met boeken en pa
pieren. En ze zal nooit trouwen."
Dit laatste interesseerde Selma's grootmoe
der, voor wie deze profetie bestemd was, slechts
heel weinig. „Zeg me," vroeg ze, „of het kind
een goed mensch worden zal". De wijze tante
knikte bevestigend en grootmoeder Lagerlof
knikte voldaan.
Ze was de grootste vriendin van het op
groeiende kind en haar sprookjes en verhalen
waren van grooten invloed op Selma's geeste
lijke ontwikkeling en litteraire neigingen. Ge
zeten in een hoekje van de canapee opende ze
voor haar een wonderlijke wereld, waarover de
schrijtfster Selma Lagerlof nooit uitgeschre
ven is geraakt.
Grootmoeder stierf, toen Selma vijf jaar oud
was. Acht jaar oud deed Selma een voor haar
geweldige ontdekking. Met haar grootmoeder
samen had ze de poëzie ontdekt. Alleen ont
dekte ze de romantiek. En wel in een India
nenboek, dat wemelde van schurken en edele
menschen.
Ten slotte ervoer ze op een dag, dat ze dichten
kon. En toen bloeide haar talent op, meer dan
ooit te voren en werd ze steeds meer, wat ze
thans is.
Mej. Doorman sprak in den breede over den
aard van Selma Lagerlofs werk, hierbij haar
boeken citeerend en tal van bijzonderheden
aanhalend.
Ze liet Selma Lagerlof zien als de meesteres
van het sprookje, van de spookgeschiedenis,
van het avontuur. Als de zienster tevens van
het eeuwige, van het goddelijke.
Selma Lagerlof onderkent het mystieke ver
band tusschen de dingen, 't wonder in de na
tuur, waarmee ze in het nauwste contact is
geweest op haar omzwervingen door haar
dierbare Zweden.
In haar zijn de epiek en lyriek vereenigd. de
epiek van de oude ridderverhalen, de lyriek
der sagen van het Zweedsche volk. En haar
werken kunnen tot de klassieke meesterwerxen
worden gerekend, waaraan heel de wereld zich
laaft.
Mej. Doorman wees er op, hoe het werk van
Selma Lagerlof een keerpunt is geweest in de
Zweedsche letteren. Daarin overheerschte toen
zij begon het realisme, maar het was haar on
mogelijk, realistisch te schrijven en de wereld
en de menschen fotografisch te schilderen. Haar
prachtige fantasie zag al het wonderlijke en
verborgene, die diepe en slechts door een in
tense intuïtie te peilen schoonheid van zelfs de
eenvoudigste dingen en menschen.
Het is ook haar intuitie en haar fijne aanvoe
lingsvermogen, die haar de ziel van het Kind
doen doorgronden en het denken en hopen van
het eenvoudige volk. En de sterke geest van
deze vrouw was op haar zeventigste jaar nog
krachtig en frisch genoeg, om een den adem
benemend meesterwerk te schrijven, waarin
de compositie en de psycholochische uitwerking
voortreffelijk zijn, de figuren levend en fel.
Door heel het oeuvre van Selma Lage: lot
loopt een eigenaardige logica, een logica, die
niet van deze wereld is, die overal de Voorzie
nigheid waarneemt en in het verloop der ge
beurtenissen een wonderen samenhang ziet,
zooals alleen de prelogische mentaliteit der
primitieve menschen dien ontwaarde. Deze
wondere samenhang wordt ook gespeurd door
de menschen van dezen koel denkenden, intel-
leetualistischen tijd. En daarom grijpen zocve-
len naar de boeken van Selma Lagerlof.
Al vertellend kwam mej. Doorman aan het
verhaal van haar vriendschap met de schrijf
ster. En toen ze een sledetocht beschreef in
den lichtenden nacht van het ondergesneeuwde
Verwacht wordt: Meest matige, Oostelijke
tot Noord-Oostelijken wind, nevelig tot half
of zwaar bewolkt, weinig of geen neerslag,
iets kouder.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius. R. K. Volksbond,
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half 11
repetitie van het gemengd koor van den KL K-
Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R. K.
Metaalbewerkersbond „St. Eloy", gebouw R. EL
Volksbond.
lederen Woensdagmiddag van half 5 tot half 6
repetitie voor de jongens van het kinderkoor
van den K. K. Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Woensdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedams
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed
Flipse. Gebouw Eendracht.
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L. v. Beethoven
(dir. J. C. M. Feltzer) in Musis Sacrum.
lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade
ring van het afdelingsbestuur van den Ned.
R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v. d
Putten). Groote zaal van den R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen Schiedam 1. Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair. Godsdienstige onderwerpen door
den praeses.
lederen Donderdagavond van 810 uur repe
titie Polyhymnia. R. K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond te 8 uur cursusavond
van de R. K. Ver. E. H. B. O. in de Broeders-
school aan de Nieuwe Haven.
lederen Vrijdagmiddag van 5 tot 6 nur repe
titie voor de meisjes van het kinderkoor van den
K. KL Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Vrijdag om 8 uur repetitie R. K-
Gem. Tooneelvereeniging „Alberdingk Thijm",
Gebouw R. K. Volksbond.
lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs
vergadering van de afd. Schiedam van den Ned,
R. K. Bond van Overheidspersoneel „St Paulus".
Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond van
Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers en
aanverwante vakken „St. Antonius" van hall 8
tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenheid
tot aanmelding van leden.
Vrijdag 17 November
Lezing van den heer J. Steens over „Ons Parle
ment", voor „Katholiek Leeven". Hotel Beijers-
bergen, half 9.
Zondag 19 November
Feest-propaganda-avond ter gelegenheid van
het 3-jarig bestaan der afd. Schiedam, van-den
R. K. Bond voor Groote Gezinnen. R. K. Volks
bond, 8 uur.
Donderdag 23 November
Opvoering van „De Dorpspoëet" door de Ver-
eenigde Haagsche spelers, vanwege de K. S. A.
R. K. Volksbond, kwart over 8 uur.
Vrijdag 24 November
Opvoering van „De Privé-secretaresse" door
de R. K. Schied. Tooneelclub ten bate der Kath.
Kinderuitzending. Musis Sacrum, 8 uur.
Zondag 26 November
Opvoering van „In 't Gouden Haantje" door
,St. Servatius". R. K. Volksbond, 8 uur.
Dinsdag 28 November
Rede van pater H. de Greeve S.J. ten bate van
het Wit-Gele Kruis. R. K. Volksbond, 8 uur.
18 No v.: Groote Schouwburg, Aïda (Ital.
opera) 8 uur. Doele, Rott. Philh. Orkest,
half 4.
19 N o V.: Doele, Louis Armstrong en zijn band>
half 3 uur.
19 Nov.: Groote Schouwburg. Eindexamen
(Amsterd. Tooneelver.) 2 en 8 uur (voor volw.)
Doele, Louis Armstrong en zijn band, half 3
uur.
20 No-# Nutszaal, cello-avond Maurits
Frank.
21 N o v.: Doele, La resurrezione di Lazzaro
(Opera Italiana) 8 uur.
Tentoonstellingen: Studio '32, wer
ken van C. J. Maks.
SCHIEDAM, 17 November. Officieeele potcering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H. L. ad 46 pet. 9.—.
Spoeling
Spoeling 0.80 a 0.90.
Zweden, was het alsof de groote vertelster zelf
aan het woord kwam en met haar fantasie de
wonderlijke wereld harer droomen voor ons
afmaalde met de virtuositeit in de mooiste
hoofdstukken van haar boeken tentoongespreid.
