m
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS
ERkES radio
56ste JAARGANG
MAANDAG 20 NOVEMBER 1933
No. 16801
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
R. K. BOND VOOR GROOTE
GEZINNEN.
geslipt
KETHEL
Het één-jarig bestaan gepaard aan
een vergroote expositie-hal.
GEEN BETERE.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS.
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden ƒ3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden ƒ3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar a 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55 elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-adVertenties: 5 regels 0.50; 10
regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.bij overlijden door een ongeval; ƒ500.bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150.bij verlies van een duim; 75.bij verlies van
wijsvinger; 50.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt.
een
Viering van het drie-jarig bestaan.
Kapelaan Drost spreekt de leden toe.
Zondag heeft de afd. Schiedam van den
R. K. Bond voor Groote Gezinnen haar drie
jarig bestaan gevierd en wel met een druk-
bezochten feestavond in den R. K. Volksbond.
Nadat „The Black en White Band", die
dezen avond muzikaal opluisterde, een ope-
ningsmarsch had laten hooren, werden de aan
wezigen begroet door den voorzitter der af-
deeling, den heer F. A. Hakkaart, waarna men
een nummer van het genoeglijke gedeelte dezer
bijeenkomst te genieten kreeg. Mister X., de
befaamde radio-humorist, amuseerde de vaders
en moeders met ..een praatje en een liedje
Hij werd hierbij een keer geassisteerd door den
tenor mister' Skorenholsky, die later zelfstan
dig zou optreden.
Hierop werd het woord verleend aan den
weleerw. heer H. Drost, uit Rotterdam, die als
feestredenaar was uitgenoodigd.
Als er één bond van beteekenis is voor onzen
tijd, aldus de gevierde redenaar, 'dan is het
wel de bond voor groote gezinnen. We kennen
tal van organisaties maar die zijn hoofdzakelijk
om stoffelijke motieven opgericht. Deze bond
echter grijpt in de eeuwigheid; in deze organi
satie kunnen tijd en eeuwigheid niet van el
kander gescheiden worden. Haar kern wordt
gevormd door menschen, die een staat van
dienst hebben in de scheppingsorde. Het mo
tief waarom zij lid zijn van deze organisatie,
is o-een eigerj)slang maar het belang van het
kind. Wie lid is van dezen bond, steunt een
organisatie, die van de grootste waarde is voor
Kerk en maatschappij.
De hooge beteekenis van het ouderschap en
het moederschap ontgaat ons dikwijls in de zor
gen van het dagelijksch leven. De vaders en
moeders van groote gezinnen zijn helden en
heldinnen, ongekroonde koningen en koningin
nen, zij handhaven het erfdeel der vaderen.
Zonder hen kan de Kerk van Christus niet be
staan, kan de rijkdom van Christus' verlos
singsgenade niet over de wereld uitstroomen:
Zij zijn de ware leiders van het volk; zij gaan
voorop in de processies, die tot het einde der
tijden de poorten der eeuwigheid binnen gaan.
Wanneer alle gezinnen waren als onze Room-
sche groote gezinnen, dan zou de wereld een
aardsch paradijs zijn. Gij zijt degenen, die de
eer van God in de handen houdt, omdat gij
voorop gaat in het leger, dat strijdt in zijn
naam.
Kapelaan Drost brengt hulde aan hen, die
bier drie jaar geleden een Groote-gezinnenbond
oprichtten en hem gedurende die periode heb
ben bestuurd, maar hij huldigt ook de leden,
hen. zonder wie de bond niet zou kunnen blij
ven bestaan.
Dan vertelt kapelaan Drost, dat hij zelf af
komstig is uit een gezin met dertien kinderen.
Hij heeft dus aan den lijve maar vooral aan
de ziel den zegen en het voordeel van een
groot gezin gevoeld. Zoo dikwijls echter wordt
het ideaal uit het oog verloren in het gewone
dagelijksche leven. Gij zegt misschien: Ons,
die samen langs den kruisweg van het leven
gaan en dikwijls bespot en uitgelachen worden
omdat- wij een groot gezin hebben: die bij be
trekkingen en woningbouw achteruitgezet wor
den om ons groot kindertal .ons moet men niet
van het mooie en Het heerlijke van een groot
gezin spreken: wij zitten met de nuchtere
werkelijkheid. Dat is, aldus spr.. de werkelijk
heid juist niet. dat is het voorbij gaande, dat is
maar schijn. De werkelijkheid begint pas. als
de poorten der eeuwigheid opengaan en wij
zullen zien wat wij bereikt hebben als vaders
en moeders. Tracht U omhoog te heffen uit de
zee van uw zorg en boven den beig van uw
verdriet, gij, priesters en priesteressen van den
scheppenden God, en schouwt naar de hori
zonten der eeuwigheid, waar de verheerlijkte
God alles overstraalt met Zijn licht en waar
Hij ons een ongekende vreugde zal bereiden.
Uw taak is anderen deelachtig te maken aan
het bezit van God. den hemel te bevolken met
zielen, die deelnemen aan het ju bel koor, dat
Gods lof zingt. Uw gezin zal uitgroeien tot een
geslacht, misschien tot een volk van duizenden,
die uw naam zullen dragen. Duizenden zu en
in de eeuwigheid den dag huldigen, waai op
gil aan het altaar knieldet, den dag, waarop
gij oorzaak werdt van hun eeuwig geluk.
Alles wat er slecht is in de wereld, komt
voort uit de slechte huwelijken, en alles wat
er goed is in de wereld, is te danken aan het
goede huwelijk. De oplossing der wereldcrisis
ligt in de liefde en deze vindt haar culmi -
natiepunt in het huisgezin, van waaruit de
liefde over de aarde gaat. Uw invloed in het
maatschappelijk leven is onmetelijk.
Hadden onze vaderen vierhonderd jaar ge
leden hun plicht verzaakt, dan zouden wij
thans het ware geloof niet bezitten, ten minste
wanneer wij in dat. geval ter wereld waren
gekomen, want met de geloofsplicht gaat ook
de huwelijksplicht verloren. Zoo zult ook gij
eeuwenlang invloed uitoefenen door de hou
ding, die gij thans, on dit keerpunt in de ge
schiedenis, aanneemt. Gii zult de zuilen kunnen
zijn, waarop in de toekomst Kerk en gods
dienst zullen steunen.
In ieder land zün r--<nu,y,enten ono=>ri"ht 'er
eere van den onbekende soldaat, maar het ware
beter, dat er everal monumenten gebouwd
werden voor de vaders en moeders der greote
gezinnen (ariplaus)
Men hoort wel eens door de ouders van eon
foot gezin re«"»en: „Je Vbt niets am
Kapelaan Drost zou willen vragen: Welk leven
is van meer beteekenis dan dat van een vader
en een moeder van een groot gezin? Die hebben
dus meer dan iemand anders aan hun leven!
Organiseert U, vormt een groote macht tegen
over God en de wereld. Zorgt, dat de wereld
geeft waar gii re-ht od hebt. en smeekt God,
dat hij de wereld spare om wille van de
groote gezinnen.
Op deze rede volgde een langdurig en krach
tig applaus, ten bewijze, dat kapelaan Drost
de aanwezigen met zijn welsprekend woord in
hooge mate had begeesterd en getroffen.
De avond werd verder op gezellige wijze ge
passeerd. Bij deze gelegenheid wedden ook de
prijzen voor de propaganda-actie uitgereikt, en
later moesten er weer eens prijzen ter hand
gesteld worden, namelijk voor de wel voor
ziene tombola, welke in het rijke programma
van dezen feestavond was opgenomen.
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
KENNISGEVING
Rooilijn Gerrit Verboonstraat. Westzijde
en Lange Haven Zuidzijde.
De Burgemeester van Schiedam, gelet op art.
10 der Woningwet; maakt bekend dat het ont
werp van een besluit tot vaststelling van voor
gevelrooilijnen voor het gedeelte van de Ger
rit Verboonstraat, Westzijde, tusschen de West-
vest en de Lange Haven, zoomede voor het
begin van de Lange Haven, Zuidzijde, heden
op de Gemeente-Secretarie (afdeeling Alge
meen e Zaken) voor een ieder ter inzage is ge
legd.
SCHIEDAM, 20 November 1933.
K. J. M. V. „KATHOLIEK LEVEN"
Lezing over „Ons Parlement"
In de Vrijdag gehouden vergadering van de
K. J. M. V. „Katholiek Leven" heeft de heer
H. J. Steens een lezing gehouden over „Ons
Parlement". Speciaal ging spr. na, hoe een wet
tot stand komt, doch eerst gaf hij in het kort
de geschiedenis van ons parlementair systeem
weer.
Het twee-kamerstelsel dateert van vanaf
1814, toen de huidige Tweede Kamer ge
sticht werd. In 1815 werd België bij Nederland
ingelijfd en toen werd op aandringen der
Belgen, ter controleering van de handelingen
der volksvertegenwoordiging een Eerste Ka
mer ingesteld. Deze werd gevormd uit 40 a
00 personen, die door de Koning voor hun le
ven benoemd werden „la ménagerie du
roi".
Voor de Tweede Kamer gold eerst het fis
caal kiesrecht: wie een bepaald bedrag aan
betaalde, was kiezer. Dit werd in 1887 in het
census-kiesrecht, een recht dat rekening
hield met geschiktheid en maatschappelijken
welstand, veranderd. Doch ook toen was de
volksinvloed nog gering (7 pet.).
In 1917 kregen we het algemeen kiesrecht
voor mannen; de vrouwen bekwamen toen het
passief kiesrecht. Eerst n 1922 werd iedere
man en iedere vrouw, die de 25 jaar had be
reikt, kiesgerechtigde.
Aan het eind van zijn lezing wekte dc heer
Steens de aanwezigen er toe op om een wat
meer opbouwende critiek op de Kamerleden
te leveren: zij wijden immers, vaak ten koste
van veel tijdelijke belangen, hun beste krach
ten aan het algemeen welzijn.
Er volgde nog een aangename gedachten-
wisseling.
HET GEBOUW DER ST. VINCENTIUS
VEREENIGING
Binnenkort onder den hamer
Naar wij vernemen, zal binnenkort het ge
bouw der St. Vincentiusvereeniging aan de
Lange Haven in het publiek worden verkocht.
Reeds heeft deze organisatie haar eigendom
verlaten en een gedeelte van de oude kapel
van het St. Liduinagesticht, een instelling der
St. Vincentiusvereeniging, voor zich laten in
richten. De kapel is met het oog hierop in
dien zin verbouwd, dat het bovenste gedeelte
in slaapkamers voor de verpleegden is herscha
pen, terwijl er beneden een vergaderzaal voor
de leden der St. Vincentius-vereeniging is
ingericht,. Reeds hebben eenige conferenties
hier haar bijeenkomsten gehouden.
TOONERL K IJ KER TERECHT
De bij den opkooper S. in de Lange Kerk
straat, gestolen tooneelkijker, is terecht. Een
14-jarige jongen had den kijker bij het onhalen
van oud papier langs de huizen in een doos
met schillen aangetroffen.
TWEE FIETSEN TEGEN ELKAAR
Zaterdag had op de Appelmarktbrug een aan-
rijding plaats tusschen de wielrijders T. van
L. en O. K„ beiden van hier. Beide rijwielen
werden beschadigd.
De jongens gaven elkaar de schuld
DIEFSTAL
Zaterdagavond is in de Aleidastraat van het
rijwiel van J. p wonende "i den Vlaardin-
gerdijk, alhier, een rijwielbelastingplaat ge
stolen.
De politie heeft Zaterdagmiddag in den politie
post aan den Buitenhavenweg het meisje N.
de H. wonende aan de Pernisschestraat. alhier,
verbonden Zij was op de Koemarkt met haar
rijwiel geslipt en had een wonde aan he< ach
terbeen opgeloopen.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 18 Nov. Aangekomen: Fransch
s.s. Casamance. met. stukgoed van Matadi via
Bremen in de Wilhelminhavean.
SCHIEDAM, 19 Nov. Aangekomen: Ned s s
Bellatrix. ledig van Terneuzen om op te liegen
in de Wilhelminahaven.
SCHIEDAM, 18 Nov. Vertrokken: Duitsch
ss. Menes, met stukgoed naar Yokohama via
Malta; Fransch s.s. Fort de Souville, met stuk
goed naar West-Afrika via Antwerpen.
SCHIEDAM, 20 Nov. Aangekomen: Noorsch
s.s. Templar, met stukgoed van Hamburg; Eng.
s.s. Trainferry No. 2 van Harwich om te dokken
in de Wilhelminahaven.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 17 November
GEBOREN: Klijsina M„ dochter van D. van
Mazijk en K. M. de Vries, Fabristraat 33
Willem, zoon van W. Hamerslag en J. M. van
Atten, Oude Maasstraat 9 Daniël, zoon van
C. Muilwijk en A. Nugteren, Ridderkerksche-
straat 30.
OVERLEDEN: J. P. J. Stol, 13 dagen, Bilder-
dijkstraat 47 M. Broekman, 91 jaar, weduwe
van N van Zon, Oostsingel 11.
Te Tulln in Neder-Oostanrijk hield bondskanselier Doll fuss een groote programrede
waarin hij de richtlijnen voor den strijd tegen de godloozenbeiveging en het
marxisme aangaf.
KOOP RAAK
Men schrijft ons:
Koop maar raak?
Neen lezeres, dien rard zouden wij niet graag
willen geven!
Zeker niet in dezen tijd
Nu de inkomsten steeds meer dalen;
nu allerlei artikelen met crisisheffingen wor
den belast om daaruit een crisissteun te kun
nen betalen;
nu de lasten op de gezinnen tot een bijna
ondraaglijke hoogte zijn gestegen nu gaat het
zeker niet aan om maar raak te koopen.
Maar nu komt het er des te meer op aan om
raak te koopen!
Nu gaat het er om, de tering zoo goed mo
gelijk bij de nering aan te passen, zijn inkom
sten zoo juist mogelijk te besteden, de koop
kracht waarover men beschikt, zóó te gebrui
ken, dat men daardoor het welvaren van ziel»,
en zijn gezin en van ons Nedferlandsche Volk
zoo goed mogelijk bevordert.
De tijd komt weer aan, waarin U, Mijnheer
de lezer en vooral U, Mevrouw de lezères, in
het bijzonder koopen gaat. November-Decem
ber konden in de kalender gerust als „koop
maand" te boek staan!
Dit zijn de weken, waarnaar de winkelstand
het geheele jaar met spanning uitziet; de we
ken, die het jaar goed moeten maken; die be
slissen over winst of verlies.
Onnoodig er op te wijzen .hoezeer de win
kelstand dit jaar de komende weken met span
ning verbeidt!
In dezen crisistijd zal de Decembermaand
voor den liandeldrijvenden middenstand
stand, die in het algemeen, "gelukkig!, nog niet
voor crisisteun in aanmerking kon komen
van bijzondere beteekenis zijn.
Nu heeft de koopster veler lot in handen!
Zal het Nederlandsch publiek zijn koopkracht
zoo besteden, dat het den liandeldrijvenden
middenstand uit de klauwen van het crisis
monster houdt?
Zal ons volk zijn roeping verstaan, om wat
wij van de nationale welvaart over konden
houden zoo breed mogelijk te verspreiden?
Zullen wij het nationaal belang weten te
dienen, dat een bescheiden welvaart voor ve
len, vooral in dezen stijd, zoo goed mogelijk
wordt bevorderd?
De klant is koning! zegt terecht "c moderne
verkooper.
Of beter: de klante is koningin!
Mogen vorst en vortin zich hun souvereine
waardigheid en macht bewust zijn!
Koopt; en koopt raak!
R. K. VOLKSBOND
In de Vereenigingszaal hield de R. K. Volks
bond een goedbezochte ledenvergadering, waar
in de voorzitter, de heer A. van Dorp, een
bijzonder woord van welkom richtte tot pater
Lans, die wegens ongesteldheid van pastoor
Saulenn, tijdelijk diens functie in Kethel waar
neemt. De notulen werden onveranderd vast
gesteld, waarna de ingekomen stukken in be
handeling werden genomen. Besloten werd om
aan het Centraal Bestuur voor de jeugdwerk-
loozenzorg en aan het Wit-Gele Kruis, afd.
Kethel, voor het kunnen aanstellen van een
hulp in de huishouding, ieder een bijdrage van
5 te schenken.
Een schrijven van Herwonnen Levenskracht
om ook in Kethel te laten verkoopen. werd
voor kennisgeving aangehouden, totdat ge
noemde instelling bereid gevonden werd de
niet-verkochte loten terug te nemen.
Een schrijven van het C. B. over het in Ke
thel vertoonen van de film „Kentering" werd
van de agenda afgevoerd en zal op de eerstvol
gende vergadering worden behandeld.
Het winterprogramma werd samengesteld.
Het bevat o.m. een lezing over het fascisme
door pastoor Saulenn; Romereis door L. Lans
bergen; lezing van den heer F. Keesen, dis-
trietsbestuurder: lezing van den voorzitter over
een nader te bepalen onderwerp. Pater Lans
deed toezegging, bij goedkeuring van zijn over
ste een lezing te zullen houden over „Saam-
hoorigheid en naastenliefde".
Een voorstel om ook een spreekbeurt van
pater de Greeve in het winterprogramma op te
nemen, vond het bestuur financieel nogal be
zwaarlijk.
Voorts werd besloten om op Zondag 26 Nov.
m de Vereenigingszaal een feestavond voor le
den met hun dames te houden. De avond zal
engeluisterd worden door humoristen uit Den
Haag. Op dezen feestavond zal 'n beperkt aan
tal plaatsen voor introducé's beschikbaar zijn.
Door enkele leden werd de opmerking ge
maakt, waarom de plaatselijke tooneelvereeni-
ging St. Radboud voor deze feestvergadering
niet is uitgenoodigd. De voorzitter verklaarde
dat het geenszins in de bedoeling heeft ge
legen om St. Radboud te passeeren, doch men
vond den tijd te kort. Evenwel zal men een
volgend jaar eerst contact met St. Radboud
trachten te krijgen.
De eerw. pnter Lans sprak tenslotte de ver
gadering toe. Het fonds Hulp in Nood bracht
100 op. Hierna volgde sluiting.
VAN DEN WAGEN GEVALLEN.
De 7-jarige A. Olsthoorn viel Vrijdag, toen
hij uit school kwam, van een wagen, waardoor
het wiel over zijn arm en been ging. Nadat
dr. Sauer het kind had behandeld, is het gister
middag per auto naar de dr. Noletstichting in
Schiedam vervoerd.
KIND TE WATER
Vrijdagmiddag geraakte de 9-jarige G. Ver
meulen uit Bijdorp, toen hij aan de ophaalbrug
in de Polder zich met schommelen vermaakte,
in de Poldervaart. Eerst na verloop van eenigen
tijd kwam een heer met luxe-auto voorbij, die
den knaap in.het water zag liggen. Hij slaagde
er in het bewustelooze kind uit zijn gevaar
lijke positie te redden.
ROTTERDAM
STUDIO '32 JUBILEERT
Met Réné Clair's „14 Juillet".
Begrijpelijk is de dag van Zaterdag niet on
gemerkt voorbijgegaan, temeer niet daar de
firma Tuschinkski een uitbreiding heeft ge
geven aan de bestaande ruimte d.w.z. een uit
breiding, die werkelijk up to date is en voor
onze stad van zeer verstrekkende beteekenis
Rotterdam heeft immers weinig gelegenheid
voor de kunstenaars op alle gebied, om op een
behoorlijke wijze te exposeeren. Het Tuschins-
ki concern heeft dit ingezien en een ruimte
geheel belangeloos beschikbaar gesteld waar
van de totale wandlengte die van de bestaande
hall in Studio '32 nog overtreft.
De voorzitter dor tcntoonstellings-commissie,
de heer mr. J. L. V. A. Huyts heeft Zaterdag
middag den nieuwbouw als wij het zoo kunnen
noemen, namens het Tuschinski-concern offi
cieel voor geopend verklaard.
Rede van mr Huyts.
Het is zeker niet in de eerste plaats aan
ons, aldus spr. om te beoordeelen, in hoeverre
wij in ons streven geslaagd zijn. Voor de vraag,
of wij er reeds in geslaagd zijn een schakel
tusschen publiek en kunstenaars te leggen, is
het wellicht ook nog te vroeg.
De vraag, of wij inderdaad met jonge kunst
en jonge kunstenaars gekomen zijn is eerder
actueel. Nu, wij hebben zelf natuurlijk ook de
nocdige critiek op ons werk. Maar in het al
gemeen gelooven we toch, dat de bij den aan
vang uitgestippelde lijn erin te onderkennen
is. Wij hebben schilders uitgenoodigd die in
jaren zeker niet jong genoemd konden worden;
wij hebben schilders uitgenoodigd, wier werk
misschien met een -isme kan worden aan
geduid, dat nu al weer uit de mode is. Men kan
zeggen: in het eene geval zien we de jonge
kunstenaars niet, in het andere geval niet de
jonge kunst. Maar zoo hebben wij het bij -
voegelijk naamwoord „jong" nooit opjïvat.
Het eene begrip zou al even willekeurig, als
het andere snobbistisch zijn geweest. Voor ons
beteekende jong levend leven:krachtig, levens
vatbaar, kunst, die niet in den voltooiden, maar
in den onvoltooid verleden, den onvoltooid
tegenwoordigen tijd wordt vervoegd. Wij zoe
ken in den kunstenaar de eigen kracht: mis
schien is hij zoo ouei, dat hij in vormen uit,
die thans niet meer actueel zijn, misschien ook
is hij zoo jong, dat hij zijn vormen nog heeft
moeten leenen van wie zijn meesters en voor
beelden zijn geweest. Maar indien de eigen
kracht in deze vormen leeft, oud of nieuw, is
deze kunst in onze oogen jong en wij ver
toonen haar. Toen nog niet zoo heel lang ge
leden in de letterkundige wereld een twist
geschrijf ontstaan was over de vraag, wat de
waarde van een kunstwerk bepaalt, heeft de
dichter Bloem de tegenstelling 'gemaakt van
vorm of vent. Wij voor ons hechten zeker niet
zoo weinig waarde of beteekenis aan den vorm,
dat wij alleen op den vent zouden letten; wel
gelooven we dat het belangrijkste kunstwerk
daar gevonden wordt, waar de vent met den
vorm worstelen blijft. En daar zullen wij het
ook blijven zoeken.
Wij toch, we zien het publiek, dat wij in
met Electro Dy nam isc hen-Lu id spreker
Desgowenscht gem. betaling.
1NVENTA-HAARDÊN
Mag. ,,'t Lichtpunt", Hoogstraat 109, Tel. 68836
Reel. 123S 1U
zekeren zin bij de directie vertegenwoordigen,
niet in de eerste plaats als de consumenten
van de kunst. Wij gelooven, dat een kunst niet
groeien en bloeien kan zonder de actieve be
langstelling, die van het publiek als het ware
medescheppenden maakt. Wij willen in de
expositiezalen van de Studio '32 een publiek
zien ontstaan, zooals het zich indertijd in de
Filmliga's ook voor de filmkunst gevormd heeft
een publiek, dat zich in min of meerdere mate
bewust is, dat het door zijn belangstelling, zijn
critiek, deel heeft aan het scheppingsproces
van den kunstenaar.
Ook door zijn critiek: want zooals we een
actieve taak zien weggelegd voor het publiek,
zoo gelooven we ook in de actieve beteekenis
welke de critiek voor de ontwikkeling van een
kunst hebben kan en in haar voldongen vorm
ook hebben moet We gelooven in een critigk,
die niet eclectisch en in dien zin sterk nega
tief ingesteld is; een critiek waarvoor de kunst
juist wel in den voltooiden tijd vervoegd moet
worden om erkenning te vinden. Wij gelooven
in een kritiek, die overal in de eerste plaats
de scheppende beweging zoekt; baar ook daar
erkennen wil, waar zij wellicht in den vorm
dwalende en haperend geworden is; haar uit
den vorm haalt, als het allereerst waardevolle
in het kunstwerk; en haar, met alle vermogens,
die den criticus ten beste staan, voorwaarts,
omhoog stuwt, naar het juist in de hoogste
kunst het vest verwijderde oogenblik van de
voltooiing. En wij zijn dankbaar, dat wij in
dien zin ook in vele gevallen begrepen zijn en
gesteud door die critica bij uitnemendheid, de
pers.
Na dit inleidend woord hebben de aanwe
zigen een rondgang gemaakt en in oogen-
schouw genomen de werken, die de Amster-
damsche kunstschilder C. J. Maks heeft ge-
exposeerd.
4
„14 Juillet" is een eenvoudig verhaal van
het leven van den kleinen man. Het speelt in
Parijs. En is natuurlijk een liefdesgeschiedenis.
Een heel simpele zelfs, waarin eigenlijk ner
gens de tragiek komt. Nergens ook het uitbun
dige geluk. De film loopt regelmatig als een
met zonnelicht doorweven regentje, dat wel
eens even druilerig wordt, maar toch altijd een
verfrisschende werking uitoefent.
Réné Clair is in „14 Juillet" zich zelf geble
ven, dezelfde van „Le Million" en „Sous les
toits de Paris". Vergeleken met „A nous la li-
berté" is „14 Juillet" geen stap naar voren,
geen verovering van een nieuw veld. Maar het
heeft de verdienste van niet vervelend te zijn
op een betrekkelijk afgezaagd thema, het the
ma van een deutje in de lucht, een dansje op
de straat, een kus in de schaduw en een lach
tusschen tranen door.
In „14 Juillet" zien we het onzichtbare ver
band tusschen de dingen zichtbaar gemaakt
door het scherpe oog van de camera en het
simpele gebeuren voltrekt zich in al de zeker
heid van de geheimzinnige werking, die de een
Voorzienigheid, de ander noodlot noemt.
Wat Réné Clair's werk steeds kenmerkt, is
het gemis aan tempo. Ook hier weer. Hij blijkt
telkens teveel op details verliefd en vergeet
bij hun uitwerking het rythme van het groote
geheel. Zijn films worden daardoor als een lied,
een heel mooi lied, waarvan het refrein onnoo
dig herhaald wordt.
Zoo volgt men af en toe met een lichte ont
stemming de lotgevallen van Anna en Jean en
van alle menschen en menschjes, die rond hen
heen fladderen, om Réné Clair's altijd wee
moedig mooi uitgewerkt beeld van Parijs te
vervolmaken. Maar een luchtig, geestig en fijn
gevoeld spel wekt toch weer het wonder van
de stille aandacht en overgave tot het einde
toe. En hierin schuilt Réné Clair's groote kun
nen. Hij heeft geen sterke effecten noodig, geen
massaregie. Hij is sterk genoeg in de kunst van
het subtiele aquarel.
De krachtige farce van „A nous la liberie"
zoeken we in „14 Juillet" vergeefs. Daartegen
over bewijst Réné er in, hoe hij zijn troepje
menschen in de bekoring van zijn visie ge
vangen heeft.
Een half dozijn prachttypen verraden zijn
sterken wil in de eenheid van hun toch zoo
verschillend handelen. En Annabella is er zijn
triomf onder. Wat zou „14 Juillet" zijn zonder
Annabella? Ze is het zonnetje, dat dwars door
den regen heen schijnt, is zoo naief en primi
tief als een Eisenstein zich maar wenschen
kan.
Georges Rigaud als haar tegenspeler Jean
kan ons minder bekoren, zijn collega-chauf
feur Raymond Cordy handhaaft evenwel zijn
roem uit „A nous la liberté", overtreft zich
zelf in zijn creatie van gekruiste gemoedelijk
heid en opvliegendheid.
Paul Olivier is een pracht van een gestyleer-
den dronkaard. Hij zou in staat zijn, den ver
woedsten drankbestrijder te bekeeren. Samen
met Cordy vormt hij een stel, dat in spranke
lenden geest en diepen humor de film tot een
meesterstuk maakt.
Toch is „14 Juillet" vooral de film van An
nabella. Réné Clair heeft niet ten onrechte veel
moeite gedaan, haar weer aan zich te verbin
den. Hij maakte haar in „Le Million" beroemd.
Op den avond na de première echter teeken-
de ze een contract met de Osso Films. Verleden
jaar wist Réné haar voor „14 Juillet" te krij
gen, tegelijkertijd wist hij evenwel, wat hij
weer met haar te stellen zou krijgen. Ze heeft
n.l. een eigen willetje, houdt niet van over
werken en bezit mercantiele neigingen. Ze
houdt er van, over haar salaris te kibbelen.
Haar ware naam is Suzanne Charpentier. Haar
vader is uitgever van het „Journal de Voyage".
Ze werd ontdekt door Abel Gance, die haar in
zijn „Napoleon" deed optreden. Gance noemde
haar ook Annabella, naar Annabel Lee, het be
roemde gedicht van Edgar Allen Poe op zijn
gestorven vrouw.
De andere vrouwelijke hoofdrol, een nogal
delicate, maar sober gehouden, baart Réné
Clair heel wat minder zorgen. Pola Illery, een
Roemeensche, behoort tot zijn gewilligste me
dewerkers. Ze is echter geen Annabella.
Wie van een echt-Fransche, echt-Parijsche
film genieten wil, met een reeks verrassend
goede shots, als de muziek, die zwijgt op het
gezicht van den wijn of de met revolvers ma-
nipuleerende Paul Olivier, ga naar Studio '32.
Verwacht wordt: Meest zwakke wind uit
Zuid-Oostelijke richtingen, nevelig tot licht of
half bewolkt, weinig of geen neerslag, iets
kouder des nachts, overdag iets zachter.
Jfc
Lichten om van 's avonds 4.31 tot 's morgens
7.01.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius. R. K. Volksbond,
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half 11
repetitie van het gemengd koor van den K. K.
Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R K.
Metaalbewerkersbond „St. Eloy", gebouw R. K.
Volksbond.
lederen Woensdagmiddag van half 5 tot half 6
repetitie voor de jongens van het kinderkoor
van den K. K. Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Woensdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedams
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van 'Ed
Flipse. Gebouw Eendracht.
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L. v. Beethoven
(dir. J. C. M. Feltzer) in Musis Sacrum.
lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade
ring van het afdeelingsbestuur van den Ned.
R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v d.
Putten). Groote zaal van den R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen Schiedam I. Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige onderwerpen door
den praeses.
lederen Donderdagavond van 8—10 uur repe
titie Polyhymnia. R K Volksbond.
lederen Vrijdagavond te 8 uur cursusavond
van de R. K. Ver. E. H. B. O. in de Broeders-
school aan de Nieuwe Haven.
lederen Vrijdagmiddag van 5 tot 6 uur repe
titie voor de meisjes van het kinderkoor van den
K. K. Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Vrijdag om 8 uur repetitie R K.
Gem. Tooneelvereeniging „Alberdingk Thijm",
Gebouw R. K. Volksbond.
lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs
vergadering van de afd. Schiedam van den Ned.
R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Paulus"'.
Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond van
Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers en
aanverwante vakken „St. Antonius" van hait 8
tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenneid
tot aanmelding van leden.
Donderdag 23 November
Opvoering van „De Dorpspoëet" door de Ver-
eenigde Haagsche spelers, vanwege de K. S. A.
R: K. Volksbond, kwart over 8 uur.
Vrijdag 24 November
Opvoering van „De Privé-secretaresse" door
de R. K. Schied. Tooneelclub ten bate der Kath.
Kinderuitzending. Musis Sacrum, 8 uur.
Rede van den heer P. J. Kleijs voor den
Ned. R. K. Fabrieksarbeiders(sters)bond „St.
Willibrordus", R. K. Volksbond, half 8.
Zondag 26 Noveuuic-"
Opvoering van „In 't Gouden Haantje" door
„St. Servatius". R. K. Volksbond, 8 uur.
Viering van het eerste lustrum der Alg. R. K.
Propagandaclub. Parochiehuis Lekstraat, 8 uur.
Dinsdag 28 November
Rede van pater H. de Greeve S.J. ten bate van
het Wit-Gele Kruis. R. K. Volksbond, 8 uur.
20 No v.: Nutszaal, cello-avond Maurits
Frank.
21 N o v.: Doele La resurrezione di Lazzaro
(Opera Italiana) 8 uur.
22 Nov.: Groote Schouwburg, Bohème t Tt.pl
Opera) 8 uur (voor volwassenen). Geb. v.
K. en W., Messa da Requiem van G. Sgambatti
(Chr. Gem. Koor Orpheus) 8 uur.
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tol en met Donderdag 23 November in: Thalia,
Cavalcade (voor volwassenen); Lumière, Anna
en Elisabeth; Royal, Shanghai-expresse (voor
volwassenen)Olympia, De koerier van Arizo
na; Capitol. De eigenares van de nachtclub
(voor volwassenen); Luxor, Reifende Jugend;
Studio '32, Parijs danst (voor volwassenen
Grand théatre, The way to love (voor volwas
senen).
Tentoonstellingen: Studio '32, wer
ken van C. J. Maks.
SCHIEDAM, 20 November. Officieele noteering
van de commissie uit üe tvamer van
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H. L. ad 46 pet. ƒ10.
Spoeling
Spoeling ƒ0.80 a ƒ0.90.
