EEN OMWENTELING BIJ HET L.O.?
VERHOUDING TUSSCHEN RIJK EN
GEMEENTEN
m
§o°°6!,PUROL
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1933
I.
Bevordering naar kennis en praestatie
in de afzonderlijke vakken.
EEN NOODSPRONG, DIE GELUKTE.
STEUN AAN DE SUIKERBIETEN.
Maximum-hoeveelheid 1710 mill. Kg.
y
VOLKSDANSEN.
melkprijs.
R. K. SPOOR- EN TRAMWEG
PERSONEEL.
Raad van afgevaardigden te
Enschede hijeen.
Afscheid van voorzitter Hellemons.
Vakorganisaties en corpora
tieve maatschappij.
TWEEDE KAMER OVER STEUN-
EN KORTINGSWETTEN.
MINISTER OUD HELPT DE
GROOTE GEZINNEN.
Vergadering van Dinsdag
PROV. STATEN VAN Z.-HOLLAND.
NEDERLANDSCHE BANK.
Gesprongen handen-Ruwe huid
Bij Apo+hekers en Drogisfen
IR. SOEKARNO TREKT ZICH UIT
DE POLITIEK TERUG.
Bedankt als lid van de Partai
Indonesia.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE.
JUBILARISSEN OP HAGEVELD.
EM. PASTOOR VAN LIEMPT
ASTHMA-BESTRIJDING.
A ATVPASJGTNP 'AAN TIF [oponthoud, groote tijdsbesparing, aangenamer
AAiAr/1331i>lr I sfeer en betere resultaten. Soms meer cahiers,
.VERMOGENS VAN ELK KIND. maar tegelijkertijd minder correctie!
Vele voordeden.
Iedere onderwijzer weet welke moeilijkheden
tegen het einde van den cursus de z.g. ver
hooging geeft. Wat een geschipper en gemar
chandeer! Wat een strijd tusschen verstands-
en gevoelsoverwegingen! Het klassikale onder
wijs krijgt dan slag op slag in zijn aangezicht.
Bij het onderwijs aan homogene klassen ge
schiedt de bevordering rechtvaardig en zuiver.
Hierbij wordt het kind bevorderd in de vak
ken, waarin het werkelijk bevorderd kan wor
den. Hierbij behoeven we niet de domheid en
de wreedheid te begaan om ter wille van 4 on
voldoende 8 vakken nog eens noodeloos te her
halen. Deze nieuwe toepassing van het klassikale
systeem beloont de prestaties in elk vak af
zonderlijk, en bindt het kind niet aan zijn
struikelvakken. Hieveel ontevredenheid, moe
deloosheid en weerbarstigheid wordt op deze
wijze niet voorkomen.
Wij weten het allen, kinderen, die in een
klas niet thuis hooren (geheel of gedeeltelijk)
slaan willens of onwillens de sfeer kapot, en
daaronder lijden alle partijen. Ze doen de lessen
mislukken, verbruiken veel tijd en geven den
onderwijzer het verlammende gevoel, geen re
sultaat te hebben bereikt.
En hoe ellendig hebben deze stakkerds het
voor zich zelf! Het minderwaardigheidsgevoel
groeit met den dag. En door het bedrijven van
wandaden trachten ze dit vaak te verdringen.
Hoeveel grooter is dan de levensvreugde en
het resultaat bij homogene groepen. Hier kan
alle aandacht worden geschonken aan de leer
stof, hier is contact, hier spaart men tijd, hier
is arbeidsvreugde. Onvermogen in enkele vak
ken doet niet meer zijn verlammende en terug
zettende werking gelden op de overige vakken.
Dit alles is van grooten invloed op de ka
rakterontwikkeling en op de verhouding van
leerkrachten en leerlingen. Het vijandige ele
ment wordt teruggedrukt, ontstaat zelfs niet,
want paedagogische wreedheden en onrecht
vaardigheden worden niet begaan.
Beteckenis voor dezen tijd.
Vooral in dezen tijd van malaise en bezui
niging moet ons volk de overtuiging hebben,
dat de millioenen, die voor het onderwijs wor
den uitgegeven, ook zoo goed mogelijk wor
den besteed. Men beweert algemeen, dat de
Staats- en gemeentegelden geen voldoende
rendement afwerpen. Nu wil ik niet beweren,
dat het uitwisselings-systeem goedkooper is
(duurder is het zeker niet!) maar wel, dat
het doel van het lager onderwijs er veel beter
door zal worden bereikt, omdat dit systeem
zich aanpast aan de vermogens van elk kind.
Tienduizenden kinderen worden drie, vier of
vijf keer in de lagere klassen voor alle vakken
tegengehouden, omdat ze in de hoofdvakken
niet bevorderd konden worden. En daarom is
het een dringende eisch des tijds, dat de school
streeft naar meer aanpassing. Wij moeten bij
het lager onderwijs blijven vasthouden aan het
klassikaal onderwijs, maar dan moeten het ook
klassen zijn, homogene klassen, waarin tijd vrij
komt voor individueele aanvulling.
En biedt dit systeem ook niet de mogelijk
heid om reeds op de lagere school de juiste
schifting toe te passen tusschen de leerlingen,
die studiegaven hebben en die ze missen? Bo
vendien is dit stelsel niet inhaerent aan een
bepaalde persoonlijkheid, en biedt tal van mo
gelijkheden om ook den best-begaafden het
noodige voedsel te geven.
Wanneer alle leerkrachten aan een school
samen organiseeren, samen aanpakken, steeds
en in de allereerste plaats lettend op de be
langen van het kind, zullen bij invoering van
dit systeem de verwachte voordeelen zeker niet
uitblijven. Na een vijfjarige toepassing zijn wij
allen tot de vaste overtuiging gekomen: het
oude willen we nooit meer terug!
Aan velen kant zoekt men naar wegen en
middelen om het onderwijs op de lagere school
meer te doen aanpassen bij het kind en om
gekeerd het kind bij het onderwijs. Veelal wordt
de kwestie theoretisch gesteld en uitgewerkt,
maar in het „Handelsblad" vertelt nu het hoofd
der school van de Heldring-gestichten te Zet
ten, de heer C. Kuiper, van zijn ervaringen
in de practijk. Om het belangwekkende ervan
laten wij zijn uiteenzetting hier volgen.
Het probleem: hoe kan de intellectueele ont
wikkeling het best tot haar recht komen zonder
het kind geestelijk te fnuiken? heeft mij, zoo
schrijft de heer Kuiper, jarenlang bezig ge
houden. Allerlei heb ik geprobeerd, totdat ik
tenslotte in 1929 een noodsprong heb gewaagd
en tot een heel andere schoolorganisatie ben
overgegaan, die in het belang is geweest van
alle kinderen, van het onderwijs en het per
soneel.
Kennisvakhen en vaardigheids
vakken.
De leervakken heb ik ingedeeld in twee
hoofdgroepen. De kennisvakken (lezen, rekenen,
taal, geschiedenis, aardrijkskunde en kennis der
natuur) worden in de morgenuren onderwezen.
En de vaardigheidsvakken (schrijven, zingen,
teekencn, handenarbeid en lich. oefening) in den
middag.
Wij beginnen 's morgens in alle klassen met
rekenen. De tweede les is in alle klassen aan
éénzelfde zahkvak (gesch., aard., of kennis der
natuur) gewijd. Na de pauze wordt in alle klas
sen gelijktijdig taal onderwezen en daarna komt
in alle klassen getijktijdig lezen aan de orde.
's Middags wordt op gelijke wijze gehandeld,
maar nu wordt zingen tegenover teekenen ge
steld, en lich. oefening tegenover handenarbeid,
omdat men deze vakken niet gelijktijdig in alle
klassen kan onderwijzen.
De grondvoorwaarde voor de toepassing van
dit systeem is dus, dat de rooster zóódanig is
ingericht, dat op elk tijdstip zooveel mogelijk
éénzelfde vak in alle klassen wordt onder
wezen. Hiervan uitgaande, is het mogelijk ge
worden om kinderen te verplaatsen, ze uit te
wisselen. Kinderen, die in een of ander vak niet
ver genoeg of te ver gevorderd zijn, kunnen
nu piaats nemen in een ander lokaal, waar het
zelfde vak wordt onderwezen en waar die leer
stof wordt behandeld, welke past bij hun ont
wikkeling.
Elke leerkracht blijft in zijn lokaal. Aleeen
de kinderen veranderen van lokaliteit. Het
klassebeeld ondergaat dus met elke lesveran-
dering een lichte wijziging. Maar het voor
naamste, waar het altijd weer op aankomt is
dit: elke leerkracht heeft altijd een homogene
klas voor zich.
Denkbeeldige bezwaren.
Het verwisselen wat hebben wij er zelf
tegenop gezien! brengt geen bezwaren. Of
bet rustig verloopt, hangt van het personeel af.
Wie jammert, omdat er iets verloren gaat
van het gevoel een „eigen klas" te hebben,
vergeet dat de belangen van de kinderen dienen
voorop te gaan en niet het sentiment. Men be
houdt toch immers zijn groote kerngroep.
Het op tijd eindigen met 't oog op de uit
wisseling is wettelijk voorschrift en geschiedt
op de middelbare scholen ook.
Dat bij sommige lessen de klasse grooter
wordt, kan geen bezwaar zijn. Men kan een
homogene klas van 48 leerlingen beter les geven
dan een heterogene van 38. Alle factoren zijn
gunstiger: prettiger lesgeven, geen noodeloos
Gemiddelde prijs vastgesteld
op elf gulden.
De Minister van Economische Zaken heeft
goedgevonden ten behoeve van de telers van
suikerbieten, die ten kantore van de „Com
missie inzake steun aan de suikerbietenteelt"
te Bergen op Zoom, als gerechtigd tot het telen
van garantiebieten, oogst 1933^ staan inge
schreven, uit het Landbouw-Crisisfonds steun
te verleenen overeenkomstig het beDaalde bij
het „Reglement-Suikerbietenstéun 1933".
Aan dit reglement wordt het volgende ont
leend:
Uit het Landbouw-Crisisfonds wordt ten be
hoeve van de telers van suikerbieten, voor zoo
ver die bieten op Nederlandschen bodem zijn
geteeld en aan de Nederlandsche coöperatieve
fabrieken of aan de Centrale Suiker Maat
schappij te Amsterdam ter verwerking op
suiker zijn geleverd, voor volgens dit regle
ment vastgestelde hoevelheden aan de fabrie
ken steun (garantie) verleend tot zoodanig
bedrag, dat door de fabrieken voor bieten,
waarvoor steun wordt verleend (garantiebie
ten), geleverd op de gebruikelijke condities
aan grootscheepsvaarwater, gemiddeld onge
veer 11,- per 1000 K.G. netto zal kunnen
worden uitbetaald.
Als garantiebieten wordt voor de campagne
1933 per bietenteler aangemerkt een hoeveel
heid overeenkomende met het gemiddelde van
80 pet. van zijn teelt in 1929; 80 pet. van zijn
teelt in 1930 en 100 pet. van zijn teelt garantie
bieten in 1932.
De Commissie voor de uitvoering van de
garantieregeling kan het recht om garantiebie
ten te leveren op ruimere schaal toestaan zoo
lang het totaal der ingewilligde aanvragen het
quantum van 1710 millioen K.G. garantiebieten
niet overschrijdt.
De Commissie is voorts bevoegd het recht tot
het leveren van garantiebieten te beperken
tot een door haar vast te stellen tijdstip.
Betalingstcrm ijnen.
De fabriek verplicht zich de uitbetaling aan
de leveranciers van garantiebieten te zullen
bewerkstelligen, zoo spoedig mogelijk na ont
vangst van den steun met inachtneming van
den tijd, welke voor de administratieve en or
ganisatorische maatregelen vereischt wordt.
Voorzoover de getroffen maatregelen en de
tijdige uitbetaling van den steun aan de fa
brieken dit mogelijk maken, zal de uitbeta
ling in ieder geval geschieden.
a. voor de garantiebieten, welke vóór 1 No
vember 1933 zijn geleverd, in de maand No
vember 1933;
voor de garantiebieten, welke in de maand
November 1933 zijn geleverd, in de maand
December 1933;
voor de garantiebieten, welke in de maand
December 1933 zijn geleverd, in de maand
Januari 1934, en wel telkens met minstens 80
pet van den daarvoor vastgestelden prijs;
b. voor alle garantiebieten vóór 1 Mei 1934
met het nog niet uitbetaalde gedeelte van
den prijs.
Gejus van der Meulen, de keeper van het
Ned. elftal, passeert met zijn bruid mej.
Mellema de eerewacht van II.F.C.-adspi-
rantcn die voor het Bloenicndaalsche, stad
huis het bruidspaar verwelkomden.
Een Kerstvacantie-cursus.
Dezer dagen werd het zomersche volksdans-
seizoen op den Oosterbeekschen Meihof be
sloten met een „Herfst-danspartij", waarvoor
groote belangstelling bestond. Niet alleen uit
de naaste omgeving van Arnhem, Velp en Ren-
kum, maar ook uit Zutphen, Wageningen en
Nijmegen, ja zelfs uit Den Haag waren „Vrien
den van den Meihof" op de dansdeel tezamen
gekomen.
Het was origineel, ongedwongen en een
vroolijk slot van het lange zomersche dans-
seizoen, dat reeds in het vroege voorjaar onder
de bloeiende kersen-, peren- en appelboomen
tijdens den Paaschcursus was ingezet.
Voor het winterseizoen organiseert de volks-
dansleiding van den Meihof, waar het Neder-
landsch Centraal Bureau voor Volksdansen
(N.C.B.V.) zetelt, van 2731 December a.s. een
Kerstvacantie-cursus in het Maarten Maartens
huis te Doorn. Hier kunnen zoowel beginners
als vergevorderden zich in volksdans, melodie-
leer, zang en blokfluitspel bekwamen.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend, dat
voor de periode van 26 November tot en met 2
December 1933 de prijs voor het taxe-gedeelte
van consumptiemelk, gekocht op regeerings-
contract, voor de verschillende soorten melk is
vastgesteld op 6, 6/ en 6 cent per liter en
dat het bedrag der afdracht op andere in con
sumptie gebrachte melk is vastgesteld op 1%
cent per liter.
De vastgestelde prijs geldt af boerderij.
In de hall van het Amstel-hotel te A'dam,
waar een tentoonstelling van artistieke
bloem-sierkuhst wordt gehouden.
Maandagmiddag om twee uur kwam de raad
van afgevaardigden van den Ned. R. K. Bond
van Spoor- en Tramwegpersoneel „Sint Ra
phael" in het gebouw „Tivoli" te Enschede in
vergadering bijeen.
De voorzitter, de heer Jan Hellemons, opent
de bijeenkomst met een hartelijk woord van
welkom en richt vriendelijke woorden tot de
afdeeling Enschede, welke hij geluk wenscht
met haar 25-jarig bestaan. Nu spr. dezen raad
voor 't laatst opent, is hij dankbaar gestemd,
omdat hij de overtuiging heeft, in de 25 jaren
van zijn bestuursfunctie iets goeds, God ter
eere, gedaan te hebben. De wereld ziet er
vreemd uit en de toekomst is moeilijk. Binnen
de twee jaren zullen er ook bij ons ingrijpende
veranderingen tot stand komen, naar sprekers
meening. Laten wij echter zorgen, dat ze niet
komen zonder ons. De richtlijnen, waarlangs
de nieuwe maatschappij moet komen, vinden
wij aangegeven in „Quadragesimo anno". Reeds
jaren heeft de R. K. arbeidersbeweging in
(leze richting gemarcheerd. Daarom zullen wij
nu met meer ijver dan ooit moeten medewerken
aan de totstandkoming eener nieuwe maat
schappelijke ordening. De eenheid onzer be
weging moet daarbij onze groote kracht zijn.
Spr. waarschuwt met klem geen aandacht te
schenken aan de nieuw-lichters, die hun eerste
verdienste voor de R. K. arbeidersbeweging
nog moeten binnenhalen. Deze menschen zijn
er schuld van, dat de democratie momenteel
gevaar loopt. De eens zoo sterke vakbeweging
in Duitschland is, toen de Nazi's goed en wel
in het zadel zaten, met één pennestreek ver
nietigd. Het zgn. „Duitsche Arbeidsfront" is
voor de vroegere vrije arbeidersbeweging in
de plaats gekomen. Het is echter niets anders
dan een gedwongen samenvoeging van eenige
millioenen menschen, die samen niets over
eigen lot te vertellen hebben.
Spr. stelt vast, dat volgens de publicatie van
het Duitsche arbeidsfront aan de nationaal-
socialistische vakvereenigingsleiders 1.050.000
mark per week wordt uitbetaald. Dat is blijkens
mededeelingen in de pers twintig maal zooveel
als vroeger aan alle leiders te zamen van chris
telijke, moderne, neutrale cn communistische
vakvereenigingen aan salaris werd uitbetaald.
Spr. wekt allen op de beweging trouw te
blijven, waarin alle voorwaarden aanwezig zijn
om met de grootste kans op succes zoo krachtig
mogelijk naar de nieuwe maatschappij te stre
ven, zöoals Quadragesimo Anno dit bedoelt.
Men begint gelukkig in te zien, dat de weg,
door Quadragesimo Anno aangegeven, de juiste
is om uit den maatschappelijken chaos te ge
raken.
Wanneer spr. het goed ziet, dan zijn de kan
sen der R. K. beweging gestegen en schijnt
haar tijd gekomen om, waar dat mogelijk is,
daden te stellen en leiding te geven aan het
hervormingswerk. De uitgroei der R. K. or
ganisatie naar het bedrijfsschap, naar de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie, zij vormt
doelwit voor de naaste toekomst, aldus spr.
Na deze met applaus ontvangen openingsrede
wordt medegedeeld, dat ook Indië thans een
R. K. bond van spoor- en tramwegpersoneel
„Sint Raphael" heeft, waarbij reeds 400 leden
zijn aangesloten.
Blijkens de verdere mededeelingen daalde
het ledental van 12.572 op 1 Januari tot 11.904
op 1 October.
Na eenige besprekingen worden de jaarver
slagen 1932 van secretaris en penningmeester
goedgekeurd.
Bij de hierna volgende verkiezing van een
voorzitter wordt de heer L. H. Wigman, op
zichter-machinist te Heerlen, gekozen. De
overige candidaten hadden zich teruggetrokken.
De nieuwgekozene, die onder daverend ap
plaus achter de bestuurstafel plaats neemt,
brengt allereerst hulde aan zijn voorganger en
zet dan nogmaals het principieel karakter van
Sint Raphael uiteen.
De heer Wigman wordt vervolgens gehuldigd
door de afdeeling Enschede, waarna de onder
voorzitter, de heer G. H. Haen uit Zwolle een
hartelijk woord van dank en waardeering
spreekt jegens den scheidenden voorzitter. De
afdeeling Roosendaal stelt voor een commissie
te benoemen, teneinde giften van de afdeelingen
bijeen te zamelen om den heer Hellemons met
tertijd een cadeau te kunnen aanbieden.
Hierna is het woord aan Rector Bots uit Am
sterdam, die een uiteenzetting geeft over de
vakorganisaties in de corporatieve maatschappij.
Spr. betoogt de noodzakelijkheid om te komen
tot een nieuwe ordening gelijk die is omschreven
in Quadragesimo Anno.
Zoolang die er nog niet is, hebben de vak
organisaties naar sprekers meening volop
recht van bestaan. Zij zullen pas kunnen en
moeten verdwijnen, wanneer de klassentegen
stellingen zijn opgeheven. Voorloopig zullen
zij de wegbereiders moeten zijn naar de maat
schappij, gebouwd op de bedrijfsschappen. Wij
zullen moeten beseffen, dat we allen onderdeel
zijn van het groote geheel. Het is daarom van
beteekenis, dat na den grooten uiterlijken groei
der laatste jaren de groei naar binnen komt,
waaruit de overtuiging naar voreri komt, dat
we moeten komen tot de saamhoorige maat
schappij (applaus)
TERUG NAAR DE MISSIE
De ZeerEerw. Heer Pierre Coenen uit Weert
van de congregatie van Mill Hill, keert'heden
terug naar zijn missie-statie in midden Afrika
bij h"t Victoria Meer vlak onder den Evenaar,
Z E. vertrekt per trein naar Rome, om zich
daarna per S.S. Watussi van de Duitsche Oost-
Afrikalijn te begeven naar Mombasa, van waar
uit de reis verder per spoor vervolgd wordt,
„Als we over moedeloosheid gaan spreken,
dan komen we er niet", merkte Minister Oud
op in de lange rede, waarmee hij zoowel de
steunregeling aan noodlijdende gemeenten als
de nieuwe korting uit de fondsbelasting ver
dedigde tegen de aanvallen uit verschillende
fracties.
Men weet, wat de strekking der wetsont
werpen is. Het aantal gemeenten, dat aan de
Regeering steun vroeg, is reeds tot 120 ge
stegen en samen vorderen zij van de rijks
schatkist een bedrag van ongeveer zes en een
half millioen. Het rijk is wel niet verplicht
tot hulp, maar het geeft steun op practische
gronden. Daar echter ook dit aantal „steun-
trekkenden" zich uitbreidt, wil de geldschieter
meer bevoegdheid hebben. Als een gemeente
lijk budget niet sluit en de schuld buitensporig
stijgt, ziet het rijk de gevaren aankomen en
kan dit in overleg met de betrokken Gedepu
teerden voorwaarden stellen. Onloochenbaar is,
dat de centraliseerende macht zich hier scher
per doet gevoelen en grooter macht verkrijgt,
maar er is tegen deze wet eigenlijk weinig in
te brengen. Men kan niet eenerzij ds van het
Rijk steun verlangen en anderzijds verscherpt
rijkstoezicht afwijzen. Nochtans hebben de
sociaal-democraten en, naar wij meenen, ook
de heer IJsselmuiden tegen deze wet gestemd.
Wij merken nog op, dat de Regeering over
weegt te breken met het tot dusver gevolgde
stelsel, om het tekort aan te passen van nood
lijdende gemeenten. Zij wil een bepaalde som
vooraf geven. Wat de gemeenten dan over
hebben, mogen ze houden. Vermoedelijk zullen
er dan niet veel overhouden met het oog op
de volgende toe te kennen som.
Gewichtiger was het andere ontwerp, krach
tens hetwelk de regeering de macht krijgt op
de uitkeeringen in het Gemeentefonds 1 tot
28 pet. te korten.
Dit besluit moet men zien in verband met
de vermindering van de rijksbijdragen aan de
kosten der werkloosheid tot 46/75 en het voor
schrift, dat de gemeenten voortaan alle crisis
uitgaven op den gewonen dienst moeten
plaatsen. Zijn deze voorwaarden vervuld, dan
kan de gemeente „het eventueel nog onge
dekt blijvend bedrag uit hare begrooling stoo-
ten opgeven aan de Regeering", schreef de
Minister in zijn Memorie van Antwoord.
Wij hebben op het onloochenbaar harde, dat
in deze maatregelen zit, gewezen, en na den
heer IJsselmuiden e.a., die vorige week het
woord voerden, hebben vanmiddag ook de hee-
ren de Geer, Bierema en Fleskens dit pijnlijk
karakter in het licht gesteld, ofschoon zij bereid
bleken, inzonderheid na de ministerieele tege
moetkoming nopens de bedrijfswinsten, het ont
werp goed te keuren.
De heer Fleskens, die het met den heer IJs
selmuiden eens is, dat de nieuwe maatregelen
ook goedwillende en goed-beheerde gemeenten
noodlijdend zullen kunnen maken, heeft van de
gelegenheid gebruik gemaakt den Minister te
verzoeken de eventueele voogdij waar te ne
men met rekening van de bijzondere omstan
digheden en zulke gemeenten niet als stief
kinderen te behandelen.
Minister Oud erkende onomwonden, dat de
maatregelen hard waren, in het bijzonder de nu
voorgestelde korting op de uitkeeringen krach
tens de wet 1929. Aan het systeem van deze
wet uitstekend werk van Jhr. de Geer, die
de belastingverschillen wilde nivelleeren zal
de Minister niet raken. Maar wel maakte Z.Exe.
er nog eens op attent, dat de voorstelling, als
wil het Rijk zichzelf ontlasten ten koste van de
gemeenten, niet juist is. Afstand doende van
personeele en van 75 pCt. der grondbelasting
en er bij voegende de kosten van de garantie
bepaling, gaf het Rijk toch ruim 30 millioen
prijs. Feit is dan ook dat de meeste gemeenten
er nu, dank zij de uitkeering krachtens de wet-
1929. er beter aan toe zijn, want naast de be
perking op de inkomstenbelasting, verkreeg de
gemeente immers uitbreiding door den afstand
van het Rijk van personeele en driekwart der
grondbelasting.
Dat het Rijk het recht heeft om te korten,
wordt niet ernstig meer betwist, tenzij wellicht
door den Vrijz. Dem. heer Kooiman. Deze Ge
deputeerde van Noord-Holland ondervindt al
spoedig de bitterheid van het plegen van pu
blicaties, en misschien ook wel van het zetelen
in twee gewichtige colleges tegelijk. Hij bleek
in elk geval even onbekeerbaar als de heer
IJsselmuiden, hoezeer de Minister zich ook
moeite gaf beiden te overreden. Laatstgenoem
de wilde het Rijk desnoods nog maar een jaar
het tekort van maar een kleine 25 millioen la
ten leenen, omdat de uitkeering in 1936 toch
weer geregeld moet worden.
Maar hier wil de Regeering niet aan, omdat
dit in het geheel niet past in het stelsel van
haar algemeene politiek. Deze politiek erkent
het feit van ons gedaald volksinkomen en
eischt, dat de tering naar de nering moet wor
den gezet. Men is er van overtuigd, dat het in
1936 toch tot lagere uitkeering uit de Gemeente
fondsbelasting moet komen en is van oordeel,
dat het beter is den schok op te vangen door
langzame aanpassing. Vooral wil mr. Oud niet
weten van een tegenstelling tusschen Rijk en
gemeenten. Het gaat hier vooreerst om het geld
uit dezelfde beurs, namelijk van de belasting
betalers, die zoowel aan de gemeentelijke- als
rijkstollenaars hun cijns hebben te offeren, en
vervolgens om de juiste taakverdeeling tus
schen Rijk en gemeenten.
In dit verband legde de Minister er den
nadruk op, dat de werkloozenzorg primair een
gemeentelijke taak is. Natuurlijk bedoelt de
Regeering daar niet mee dat zij zich van deze
werkloozenzorg niets behoeft aan te trekken.
Als een gemeente alles gedaan heeft en nog
voor een „uit te stooten" tekort zit, springt
het Rijk bij. Niet financieel, want dat kan
ook niet. Maar het wil een overzicht van de
gemeentelijke tekorten hebben. Dan kan de
rijksaccountantsdienst nagaan, of een bepaalde
begrooting toch nog niet besnoeid kan worden.
Zelfs de steunnormen kunnen dan weer aan
de orde komen, maar gedifferentieerd, zoodat
dan b.v. rekening ka* worden gehouden met
prof. Aalberse's pleidooi voor de armsten op
het platteland. Daarnaast staat dan echter de
mogelijkheid, dat de Regeering de gemeenten
die er 't allerslechtst voorstaan, wil te hulp
komen door juist daar het eerst in werkvoor
ziening of werkverruiming te voorzien.
De Minister heeft er met nadruk op gewe
zen, dat hij niet verlangde naar ingrijpen in
het gemeentebeheer. Integendeel, zijn wensch
is, dat de gemeentebesturen, ondanks de moei
lijkheden, het roer van het gemeenteschip zelf
in handen zullen houden, zooals ook de Re
geering zelf dit moet doen van het Rijk, dat
ook met zwaren tegenwind kampt.
Nadat een mitigeerend amendement-IJssel-
muiden, waartegen blijkbaar ook ernstige tech
nische bezwaren waren in te brengen, daar
Zeel de commissie van rapporteurs zich er
legen verklaarde, met zitten en opstaan ver
worpen was, heeft de Kamer de wet aanvaard
met 55 tegen 24 stemmen. Met uiterst links
onthielden ook de heeren Kooiman en IJssel
muiden hun stem san de wet,
Zonder veel spraaks heeft de Kamer eenige
Indische ontwerpen aangenomen.
Gewichtiger was haar hulp aan den minister
van Financiën om verder evenwicht te bren
gen in de begrooting, welke oorspronkelijk 267
millioen tekort vertoonde. Deze 267 millioen
kon de Minister terugbrengen tot 190 millioen
(welk tekort voor de helft door de Omzetbe
lasting zal worden gedekt) door het handha
ven van de verleden jaar ingevoerde tijdelijke
heffingen tot een bedrag van ongeveer
millioen
De Kamer heeft de daartoe strekkende wets
ontwerpen zonder hoofdelijke stemming aan
vaard. Vooreerst de verlenging van de opcen
ten op de fondsbelasting (21 millioen) en die
van de opencenten op de vermogensbelasting
(ongeveer 3% millioen), waarvan ruim 16 mil
lioen aan de rijksbegrooting ten goede komt.
Vervolgens de bestendiging van het thans be
staande tariefrecht tot de herziening. Eindelijk
de verlenging van verschillende opcenten op
belastingen en accijnzen.
In deze laatste materie is Minister Oud te
gemoet gekomen aan de katholieke fractie,
welke er ten aanzien van den suikeraccijns bij
monde van den heer Fleskens op heeft aan
gedrongen, dat hier de last van het groote ge
zin moest worden verlicht. Wij verraden geen
geheim wanneer wij zeggen, dat de katholieke
fractie, ook prof. Aalberse zelf, op dit punt met
wijs en volhardend beleid iets hebben bereikt.
De suiker-opcenten immers zullen, krachtens
de wijziging, welke mr. Oud. bij nota van wij
ziging van 17 Nov. aanbracht, slechts gelden
tot einde Juni a.s. wanneer de nieuwe Tarief-
wet in zicht zal zijn.
De fractie verdient lof voor deze poging en
den Minister, die haar op dit punt ter wille
was zijn wij erkentelijk, al zijn wij overtuigd,
dat ook Minister de Geer, juist in verband
met den samenhang tusschen het tariefrecht
en deze opcenten, eenzelfden weg zou heb
ben bewandeld.
Moge dezelfde samenwerking er nu ook in
slagen iets voor het groote gezin te bereiken
bij de a.s. herziening van het tarief der In
komstenbelasting. Wij weten zeer goed, dat
men nu geen schatten kan vragen, maar op
eenige tegemoetkoming heeft het groote gezin
recht. Dat deze Minister dit recht niet alleen
met woorden erkent, maar ook in daden omzet,
geeft hem recht op krachtigen steun onzer
zijds bij zijn verder beleid.
Vermelden wij tenslotte, dat de Kamer
eveneens een bezuinigingsontwerp aannam n.l.
de wijziging der Comptabiliteitswet1927
krachtens welke het aantal leden van de Re
kenkamer van 5 wordt teruggebracht op 3. De
Rekenkamer zelf heeft zich hiertegen niet
verzet, mits plaatsvervangende leden benoemd
zouden kunnen worden. Dezulken mogen
volgens de nieuwe wet geen leden zijn van de
Kamers, van besturen van provinciën of ge
meenten, noch ambtenaar bij de Rekenkamer.
Zij mogen ook niet deelnemen aan het onder
zoek van de vaststelling van rekeningen en
verantwoordingen door hen zelve afgelegd.
Vrouwen zijn, naar men weet, tot dit ambt be
noembaar, maar dit is nog nooit voorgekomen.
Aangezien de wet de jaarwedde der leden op
7000 bepaalt, is de besparing door deze ver
mindering van leden wel ongeveer te bere
kenen. Men ziet er weer uit, hoe de Regee
ring naar besnoeiing van uitgaven zoekt.
In de gisteren gehouden zitting van de Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland constateerde
de voorzitter jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek,
commissaris der Koningin, dat de Prov. Sta
ten sinds de vorige vergadering twee leden
hebben verloren: den heer K. R. van Staal, die
onlangs is afgetreden en den heer C. Warnaer,
die overleed.
De heer van Staal was een strijdbaar man,
die zich krachtig kon doen gelden. De heer
van Staal aldus spr. heeft het Ged. Staten en
misschien ook zijn medeleden niet altijd ge
makkelijk gemaakt, doch hij kenmerkte zich
door grooten ijver en veelzijdige belangstelling.
Met den heer Warnaer is een typische figuur
heengegaan, die na den heer Von Fisenne het
langst heeft deel uitgemaakt van de Staten van
Zuid-Holland. Hij had een practischen helde
ren kijk op de zaken, in het bijzonder die van
het groote eiland, waar hij gewoond heeft.
Zijn woord, vaak met humor, had gezag en
zijn lidmaatschap van de Staten getuigde van
nuttige werkzaamheid op velerlei gebied Zijn
dood beteekent een gevoelig verlies voor de
Staten, bij wie zijn nagedachtenis eerbiedig zal
voortleven.
De geloofsbrieven van de heeren G. van An-
del (A.R.) en P. J. van Harmeien (S.D.A.P.)
werden goedgekeurd, waarna beide heeren wer
den beeëdigd en geïnstalleerd.
De agendapunten werden hetzij voor kennis
geving aangenomen, dan wel in handen van
commissies gesteld of naar de afdeelingen ver
zonden.
Op Dinsdag 12 December te 1 uur zullen de
Staten weder bijeenkomen.
Opnieuw goud-import- 'Aanwas der
saldi en inkrimping der
biljetten-circulatie.
De goudprijs ondervindt nog geen noemens
waardige gevolgen van de goudaankoopen door
de Refico, die er trouwens ook allerminst prijs
op zou stellen, indien zij genoodzaakt werd,
om grootere hoeveelheden goud aan te koopen,
en daardoor een tijdelijke verheffing van den
goudprijs in het leven te roepen. Het is im
mers haar bedoeling, om slechts den in goud
uitgedrukten dollarkoers te drukken en niet
den in goud uitgedrukten prijs der overige
valuta te beinvloeden.
Aan de onderlinge verhoudingen tusschen
de goudvaluta doen de manipulaties van de
Refico dan ook weinig of geen afbreuk. De
zwakkere stemming, welke, mede in verband
met de binnenlandsche begrootingsmoeilijk-
heden voor Fransche francs aan den dag wordt
gelegd, geeft aanleiding tot voortdurende goud
transporten van Parijs naar Amsterdam, waar
het goud zijn weg vindt naar de kelders der
bank. De goudvoorraad van de Nederlandsche
Bank blijkt dienovereenkomstig andermaal te
zijn toegenomen. Ditmaal met 'n hoeveelheid ter
waarde van niet minder dan 14 millioen gul
den.
Naast deze gestadige goudaccumulatie der
bank, trekt ook de voortgezette inkrimping
van de behoeften van het bedrijfsleven aan
geldmiddelen de aandacht. De geldmarkt lijdt
op het oogenblik wederom aan een nijpend te
kort aan aantrekkelijke beleggingsobjecten. De
geldkoersen kunnen zich dientengevolge niet
verheffen boven de laagste noteeringen, ter
wijl de beschikbare saldi intusschen nog
slechts aangroeien. De saldi, welke voor reke
ning van anderen renteloos bij de bank be
rusten, zijn andermaal aangegroeid en wel met
een bedrag van niet minder dan 25 millioen
gulden. Dank zij de vermindering der saldi van
het rijk en de goudaankoopen tot een bedrag
van resp. 5 en 14 millioen gulden, bleef de in
krimping der billetten-circulatie beperkt tot
een bedrag van slechts zes millioen gulden.
BATAVIA, 21 November. (ANETA.)
Het hoofdbestuur vari de Partai Indonesia
deelt mede van den heer ir. Soekamo een
schrijven te hebben ontvangen waarin deze
mededeelt, dat hij zich uit de politieke bewe
ging terugtrekt en verzoekt hem af te boeken
als lid. Aan dit verzoek is door het hoofdbe
stuur voldaan.
Intemeering Soekamo.
BATAVIA, 21 November. (ANETA.)
De aanwijzing van het interneeringsoord van
ir. Soekarno zal, nu de hoofden van geweste
lijk bestuur in dé Buitengewesten te Batavia
vertoeven, door den directeur van het Depar
tement van Binnenlandsch Bestuur met deze
bestuurshoofden worden besproken.
O.a. is gedacht aan een der Kleine Soenda-
eilanden.
Les Archives Internationales
de la Danse.
Op de Internationale Fototentoonstelling,
uitgeschreven door „Les Archives Internationa
les de la Danse", Rue Vital 6, te Parijs, zijn uit
12 landen door 50 inzenders 550 foto's ge-
exposeerd. Van de Nederlandsche fotografen
werden geplaatst van Berssenbrugge 18 foto's,
van Beerman 3 en van Merkelbach 6 foto's. De
tentoonstelling duurt tot 7 Januari 1934.
Beuker en Denijs te Brussel.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
De Nederlandsche piansten Han Beuker en
Wouter Denijs, hebben Zaterdagavond te Brus
sel een concert van klassieke en jazzmuziek
voor twee vleugels gegeven, dat de hoofd
schotel was van het jaarlijksch galafeest der
Vereeniging van Nederlandsche Dames, in de
bovenzalen van het Holland Huis.
Beide kunstenaars oogstten groot en ver
diend succes en moesten verschillende toe
giftjes geven.
Twee leeraren van het seminarie „Hageveld"
prof. P. J. A. Juffermans en prof. J. J. A.
Starrenburg herdachten gisteren den dag, dat
zij vóór 12% jaar tot priester werden gewijd.
Om 9 uur droeg prof. Starrenburg in de ka
pel der eerw. zusters een plechtige H. Mis op,
geassisteerd door prof. C. J. Henning als dia
ken, prof. J. M. II. v. d. Lugt als sub-diaken
en prof. H. J. v. Deursen als ceremoniarius.
Een uur later droeg prof. P. J. A. Juffer
mans een plechtige H. Mis op in de groote ka
pel geassisteerd door een broer van den ju
bilaris prof. C. Juffermans, leeraar aan het St.
Bonifacius-Missiehuis te Haaren, als diaken,
kapelaan P. v. Diepen uit Vlissingen als sub
diaken, terwijl prof. J. L. Bouman leeraar aste
„Hageveld" als ceremoniarius fungeerde.
Deze H. Mis werd door de familieleden en
door alle studenten van het seminarie bijge
woond.
Evenals in de H. Mis van 9 uur zong de Scola
Cantorum van het Seminarie de misgezangen.
Na afloop kwamen de jubilarissen met hun
familieleden in de rijk met groen en bloemen
versierde aula voor de receptie samen, waar
alle leeraren en studenten van het seminarie
reeds vereenigd waren. Bij het binnenkomen
der jubilarissen werd een welkomstlied door
de aanwezigen aangeheven. Hierna voerde het
symphonie-orkest van het seminarie voor deze
gelegenheid onder leiding van prof. A. M. A.
Vollaerts (de eigenlijke directeur van het corps
is de jubilaris, prof. Starrenburg) de ouverture
„Egmont" van L. v. Beethoven, de symphonie
no. 85 van J. Haydn en „La voix des cloches"
van A. Luigini op verdienstelijke wijze uit.
Tusschen deze nummers werden bij monde
van enkele studenten namens allen gelukwen-
schen aangeboden en tot besluit een slotlied
voor koor en orkest gezongen. Hiermede wa
ren de morgenplechtigheden afgeloopen cn
werden de feestelijkheden in intiemen kring
voortgezet.
Onnoodig te zeggen, dat de feestelingen tal
rijke schriftelijke en telegrafische ge'ukwen-
schen ontvingen.
Des avonds werd door de tooneelclub van het
seminarie „De geheimen der H. Mis" van Cal-
deron opgevoerd.
De Zeereerw. heer van Liempt, emeritus
pastoor van Hedel, verblijvende in het St.
Elizabethgesticht te Vught is voorzien van de
laatste H. Sacramenten.
Ter bestrijding van asthma-aanvallen, die bij
volwassenen en kinderen benauwdheden ver
oorzaken, waar tegenover men vaak machte
loos staat, wordt den laatsten tijd een ingenieus
gevonden inhalatie-toestel aangewend, het At-
mos-apparaat, dat naar de vele attesten van
patiënten en medici te oordeelen aan hooge
eischen voldoet.
De methode berust op het inhaleeren van
Glycirean en Jodirenan, welke geneesmiddelen
door het toestel in een fijnen nevel worden
omgezet, waardoor deze tot in de fijnste ver
takkingen der luchtwegen kunnen doordringen
en onmiddellijk verlichting geven. Men voor
komt daardoor de pijnlijke injecties.
Wie iets meer van de Atmos-apparaten wil
weten, doet het best de betrokken brochure
aan te vragen bij Chemo-Pharmacia H. O.,
Nieuwe Uitleg 6, te Den Haag, die op aanvraag
gratis wordt toegestuurd.
Truus van ..allen, de bekende filmactrice,
als toeschouwster bij de Zesdagen-rennen,
