VAN
DER LUBBE TER DOOD
VEROORDEELD.
Tor gier en de Bulgaren vrijgesproken.
DE TELEFOON-BRAND
IN DE HOOFDSTAD.
ZEETIJDINGEN.
ZATERDAG 23 DECEMBER 1933
DE GROOTE VRAAG, DIE BLIJFT
I ES TAAN.
Een voorzichtige motiveering
UITSPRAAK TE LEIPZIG.
MARKTBERICHTEN.
Groote spanning in en om het rijks
gerecht.
H. H. WIJDINGEN.
DE OORZAAK NOC IN HET
DUISTER.
MISDIENAAR IN BRAND GEVLOGEN.
DE REGEERING EN DE GEZINS
POLITIEK.
DE RECORD-VLUCHT VAN DE
„PELIKAAN".
Feestelijke ontvangst te Bandoeng.
heefteenSthem' tSfklnl^tde^ I voorbereiding uit den
UIT DE R K STAATSPARTIJ.
Algeheele herziening Par tij -
reglement
Partijraad benoemd.
EEN ONVERSCHROKKEN BISSCHOP.
Maatregelen van de Brandweer.
POPPENFABRIEK IN DE LUCHT
GEVLOGEN.
Acht personen zwaar gewond.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
STOOMVAARTLIJNEN.
BUITENLANDSCHE HAVENS
GEMENGDE BERICHTEN.
NAGEKOMEN ZEETIJDINGEN
SCHIPPERSBEURS.
van het rijksdaggebouw zou zijn gekomen, is
verzwakt door de mogelijkheid van verwisse
ling tusschen hem en Neubauer, alsmede door
de vaststelling van het feit, dat de in aanmer
kende komende getuige onmogelijk het gezicht
had kunnen herkennen van den uit den rijks
dag komenden man. De verklaringen van de
getuigen Karwahne, Kroyer en Frey over het
samenzijn van Torgler met Van der Lubbe in
de antichambre van de begrotziingszaal, kcht
de senaat niet bewezen, of niet van voldoende
beteekenis.
De getuigenverklaringen van Kuntschalk en
Lebermann, die Torgler belast hadden, acht het
gerechtshof volgens zijn persoonlijken indruk
Hedenmorgen vroeg is vonnis geveld in een
der meest sensationeele processen, welke de
wereldgeschiedenis ooit gekend heeft: een
proces, dat met een nauwelijks ingehouden
spanning door ieder gevolgd werd, die zich
hetzij voor politiek, hetzij voor wereldbeschou
welijke vraagstukken interesseert.
Al kon men uit het verloop der langdurige
rechtszitting wel met eenige zekerheid opma
ken, hoe de uitspraak ten slotte zou luiden,
toch bleef de belangstelling tot het laatste mo
ment onverminderd voortbestaan; zelfs nu zal
de ban van Leipzig nog niet gebroken zijn,
want ook voor de toekomst zal men het lot van
hen, die tot voor enkele uren nog beklaagden
waren, blijven volgen, want de vier, die vrij
gesproken werden, zijn weer in „beschermen
de hechtenis" genomen, terwijl de veroordeel
de, de Nederlander Van der Lubbe, van nu af
aan het voorwerp der Nederlandsche diploma
tieke activiteit zal moeten zijn, indien ten
minste de Duitsche regeering niet zelf het te
gen den brandstichter uitgesproken doodvon
nis wijzigt en er een meer met het internatio
naai recht overeenstemmende straf voor in de
plaats stelt.
Een doodvonnis en vier vrijspraken. Het kon
verwacht worden, de laatste weken. Maar bij
het begin van het proces verwachtte men iets
anders; rekende de geheele wereld er op, dat
men voor geweldige onthullingen stond, welke
aan den rijksdagbrand van 27 Februari de volle
beteekenis zouden schenken, die door de na
tionaal-socialistische revolutie er politiek reeds
tot de uiterste consequenties aan gegeven is.
In dit opzicht is het proces van Leipzig een
geweldige ontgoocheling geworden. Als wij
sensaties beleefd hebben en die zijn er in
het proces zelf en en marge ip redevoeringen
en persartikelen inderdaad genoeg geweest
dan hebben zij toeh geen verder licht gewor
pen op het karakter van den rijksdagbrand.
De opzet bij dit proces, en bij het lange voor
onderzoek, hetwelk er aan voorafging, is ge
weest te bewijzen:
lo. dat Duitschland op het oogenblik, dat de
vlammen uit den koepel van het rijksdagge
bouw ten hemel laaiden, op den rand van een
communistische revolutie leefde, en
2o. dat de rijksdagbrand als het fanaal voor
de communistische revolutie bedoeld was.
Indien deze twee groote stellingen bewezen
werden, lag de conclusie voor de hand, dat het
nationaal-socialisme Duitschland, en met
Duitschland geheel Europa, voor de bolsche-
wistische overheersching gered had.
Nu laten wij geheel in het midden, of derge
lijke gevaren inderdaad bestaan hebben: wi
zijn overtuigd, dat ze bestonden en zelfs op dit
oogenblik nog onverminderd voortbestaan.
Maar in het proces te Leipzig is daarvoor geen
enkel bewijs geleverd; veeleer is komen vast
te staan, dat de communisten, in Februari van
dit jaar, zelf niet de geringste hoop hadden
dat een omwentelingspoging ook maar de
kléinste kans van slagen zou hebben. Als con
ditio sine qua non voor een revolutie stelden
ze zelf het totstandkomen van een eenheids
front met de sociaal-democraten. Dit eenheids
tront was er echter nog niet; de socialisten we
zen het zelfs absoluut van de hand, welke po
gingen de communisten ook aanwendden om
hun roode broederen er van te overtuigen, dat
het de laatste kans was om het marxisme in
Duitschland te doen triomfeeren.
Maar zelfs indien men zou aannemen, dat
het communistische revolutiegevaar in de eer
ste maanden van dit jaar grooter was dan ooit
te voren als reactie tegen de toen dreigende
hakenkruis-revolutie zou het volkomen begrij
pelijk zijn dan is toch het bewijs, dat de
rijksdagbrand het beroemde fanaal voor de
ontketening der revolutie zou geweest zijn,
volkomen uitgebleven. In de motiveering zelfs
van het vonnis wordt het verband als „augen-
scheinlich", als klaarblijkelijk, aangegeven,
waaruit wel de conclusie getrokken mag wor
den, dat zelfs in de zestig spannende en inspan
nende zittingsdagen het evidente bewijs niet
kon geleverd worden.
Dat daarmede eigenlijk de diepere beteeke
nis van het proces van Leipzig totaal vervallen
is, komt in bedoelde motiveering heel duide
lijk, zij het ook onrechtstreeks, tot uiting. Zij
is een aaneenschakeling van supposities en
verontschuldigingen deze laatste aan het
adres der nationaal-socialisten dat tegen
Torgler en de drie Bulgaren geen enkel af
doend bewijs van medeplichtigheid kon ge
vonden worden. Als een rechtbank na een zoo
danig lang vooronderzoek en na een dergelijke
grondige behandeling in het openbaar, bij de
beschikking over het geheele staatsapparaat
om alle bewijzen bijeen te brengen, ten slotte
verklaren moet, dat viei der beklaagden, com
munisten, dus de felste tegenstanders van het
nationaal-sociaiisme, bij gebrek aan bewijs
moeten worden vrijgesproken, dan kan men
zonder vrees voor vergissing beweren, dat de
persoonlijke onschuld der beklaagden aan den
rijksdagbrand vaststaat. ~-
Op den dag dat het proces te Leipzig zou be
ginnen, schreven wij, dat het groote probleem,
dat opgelost zou moeten worden, de vraag was,
wie achter Van der Lubbe stond, toen hij den
brandfakkel zwaaide.
Die vraag heeft, voor het buitenland ten
minste, geen beantwoording gevonden.
De diepste overtuiging bestaat men vindt
haar duidelijk uitgesproken in de motiveering
terug dat de brandstichter zijn daad niet
alleen verricht kan hebben; welke argumenten
daarvoor ook aangebracht zijn, geen enkel
heeft voor de openliggende werkelijkheid stand
kunnen houden. Van der Lubbe heeft mede
plichtigen geheid; waarschijnlijker nog is hij
slechts een slachtoffer van de krachten, welke
hem voortgedreven hebben.
Wie zijn die medeplichtigen, die stuwende
krachten? Het lijkt niet onwaarschijnlijk, na
al hetgeen in dit proces gezegd en verklaard
ie, dat de heele brandstichting niet veel meer
is dan de misdaad van een groep onverant
woordelijke kwajongens, die geen politieke
bedoelingen nastreefden, maar in de gruwe
lijke verwarring van die dagen met vuur speel
den, als het ware om het schouwspel der om
hoog spelende vlammen te genieten. Dit licht
past wellicht het best in dit sombere tableau,
beter dan het fanaal, dat met een zelfmoord
gelijk gesteld moet worden. En ook in het ge
heimzinnig wezen van Van der Lubbe.
Leipzig heeft gevonnist. Het moet na de po
litieke hartstochten, welke zoo vaak in dit
proces zijn losgebarsten, voor het hof zeer
zwaar gevallen zijn het nu gevelde vonnis uit
te spreken.
Dit vonnis, voor zooverre het Torgler, Dimi-
troff, Popoff en Taneff betreft, is een licht
punt; niettegenstaande de heele entourage een
ernstige poging tot rechterlijke onafhankelijk
heid in een branding van politieke passies.
Dan blijft het doodvonnis tegen Van der
Lubbe. Een doodvonnis op een daad, waarop,
op het oogenblik, dat zij begaan werd,, geen
doodstraf stond. Dat is in de felste tegenspraak «geloofwaardig evenals die van
met de rechtsopvattingen, welke in de geheele
wereld een deel van Duitschland uitgezon
derd heerschen.
Hier ligt een zware taak voor onze regee
ring, om dezen onderdaan, welke misdaad hij
ook moge bedreven hebben, volgens het recht
te doen behandelen.
Het is ook voor het Duitsche prestige van
belang, dat, gelijk tegenover de personen van
Torgler en de drie Bulgaren, hoe absoluut ver
werpelijk de communistische leer ook zij, recht
is gedaan, ook Van der Lubbe recht geschiede.
Grothe.
Ten aanzien van Dimitroff verklaarde dr.
Buenger, dat diens verklaring, dat hij zich in
Duitschland slechts zou hebben bemoeid met
zaken voor Bulgaarsche communistische emi
granten niet juist was.
Een bewijs daarvoor is evenmin te leveren
als het bewijs, dat hij bij de brandstichting be
trokken zou zijn geweest en met Van der Lubbe
in verbinding zou hebben gestaan.
De beslissing bij de rijksregeering
LEIPZIG, 23 December (W.B.) Naar wij ver
nemen, ligt de beslissing over de wijze, waarop
de doodstraf aan den brandstichter van der
Lubbe zal voltrokken worden, bij de rijksregee-
ring.
Op grond van de verordening tot bescher
ming van volk en staat kan de doodstraf, welke
een gerechtshof over een misdadiger tegen het
volk heeft uitgesproken, door den strop wor
den voltrokken.
De beslissing dienaangaande is echter niet
overgelaten aan het gerecht, doch aan de rijks-
regeering en de regeeringen der Duitsche sta
ten.
Daar het vonnis over van der Lubbe werd
geveld door het rijksgerecht, zal in dit geval
de wijze van executie door de rijksregeering
moeten wordenen vastgesteld. Het is eveneens
de rijksregeering, die op eventueele verzoeken
om gratie zal hebben te beslissen.
wonde personen uit de puinhoopen geborgen.
De overige in de fabriek en in het woonhuis
aanwezige personen hadden zich nog tijdig in
veiligheid kunnen brengen.
De explosie was zóó hevig, dat een aantal
personen, die juist de fabriek passeerden, een
eind werden weggeslingerd. Een persoon liep
daarbij een ribfractuur op.
Over de oorzaak van de explosie is nog niets
bekend.
LEIPZIG, 23 December (V.D.) Na een pro
cedure van drie maanden is dus eindelijk de
uitspraak gevallen in het rijksdagbrandproces,
die met spanning door de geneele wereld werd
verwacht.
Vanzelfsprekend uitte deze spanning zich het
meest te Leipzig zelf, waar reeds zeer vroeg
in de omgeving van het rijksgerechtshof een
groote drukte heerschte.
In de Missie-congregatie van het
Goddelijk Woord.
Door Z. H. Exc. Mgr. H. Leven, Apost. Vica
ris der Kleine Soenda-eilanden zal op Zondag
Ondanks het trieste, regenachtige weer, ver- I 28 Januari a.s. in het Missiehuis St. Fran-
drong zich reeds lang voor 8 uur een groote ciscus Xaverius te Teteringen de H. Pries-
menigte voor den hoofdingang, om nog enkele terwijding worden toegediend aan de volgende
der weinige uitgegeven toegangskaarten in han- eerw. fraters: A. van den Burg, Berkel; H.
den te krijgen.
De politiebewaking van het gebouw was ver
sterkt en iedereen, die binnenging.' werd zon
der aanzien des persoons op wapens onder
zocht.
In de zaal zelf was de eerste rij plaatsen op
Hermens, Amsterdam; K. Janssen, Venlo; C.
Martens, Vlissingen; W. Spruit, Wervershof; J.
Verheugen, Zevenaer; A. Visser, 's Gravenzan-
de;W. Wiebrink, Hem-Venhuizen; W. Willems,
Nijmegen.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
de perstribune geheel door politie-beambten heden in de Kapel van het Theologicum te
bezet. Warmond het H. Priesterschap toegediend aan
De pers zelf was zoo goed als voltallig de Weleerw. heeren: A. C. G. Berkhout, C. J.
aanwezig. Ook de publieke tribune was zeer Berkhout, A. C. Cras, C. P. J. J. Herzberg en
snel gevuld. I Welsch.
Het postkantoor in de vestibule van het rijks- Vervolgens de H. Wijding van het Diaconaat
gerechtshof had reeds vroeg maatregelen ge
nomen, om aan de vraag van persvertegenwoor
digers onmiddellijk na het uitspreken van het
vonnis te kunnen voldoen
Op verschillende plaatsen in de zaal hadden
zich persfotografen opgesteld, om de beklaag
den te kunnen fotografeeren op het moment,
dat het vonnis zou worden uitgesproken.
De uitspraak van het vonnis geschiedde in
aanwezigheid van vertegenwoordigers der rijks
regeering en van de Saksische staatsregeering.
aan de Eerw. Heeren Th. de Wit en B. A. van
Zijl.
Tijdens de H. Mis.
Vrijdagmorgen tijdens de H Mis in de kapel
der Eerw. Broeders aan de Vughtstraat te Roo
sendaal itstond een begin van brand dat, dank
Ook de president van het rijksgerechtshof, dr. I zij het kordaat optreden van broeder Ladislaus,
Tj.i— - -i- j~ i I onmiddellijk kon worden gestuit. Doordat een
der misdienaars gebogen stond over een bran
dende kaars, geraakte zijn superplie in brand,
Bumke was als belangstellende in de zaal,
De motiveering van het vonnis
waarbij de vlammen zich snel voortplantten,
Gelukkig wist de broeder directe de vlammen
te dooven en aldus erger te voorkomen, zoodat
de jongen er nu met den schrik en geschroeide
haren af kwam.
Bij de opening van de zitting, alvorens het
vonnis voor te lezen, verklaarde de senaats
president, dr. Buenger, dat de senaat zich niet
slechts, zooals in den loop van het proces her
haaldelijk was verklaard, van invloeden van
buiten in elk opzicht had vrijgehouden, doch
dat in de eerste plaats het zorgvuldige onder
zoek der geconstateerde feiten tot een volledige
weerlegging van elke verdachte bewering had
geleid.
In het bijzonder heeft het gerechtshof allen
laste weerlegd, welke spreekt van deelneming I Onderzoek naar steunmaatregelen voor de
van vooraanstaande Duitsche mannen van de
groote gezinnen en minst-kapitaal-
gepleegde misdaad.
Valsch waren ook de geruchten over het z-g-
vroeger vrij zijn van rijksdag-employé's op
den dag van den brand, de verklaringen over
de sabotage van het blusschingswerk en vele
andere beweringen.
krachtigen.
Uit de allerbeste bron deelt ,,De R.K. Staats
partij" mede, dat over de geheele lijn van de
Bij dit proces moest echter ook, en dat heeft crisissteunmaatregelen door de regeering een
den meesten tijd geëischt, de politieke achter- onderzoek wordt ingesteld naar de vraag, op
grond der misdaad worden onderzocht, waar
bij men moest trachten uit te vinden, welke
doeleinden werden nagestreefd en wie er ach
ter konden staan.
Door dit proces is bewezen, dat de mede
plichtigen en opdrachtgevers van Van der Lub
be tot het communistische kamp behooren en
dat de brand in den rijksdag het werk is der
K.P.D. en van de haar nastaande en met haar
gelijk te stellen organisaties tot verwezen
lijking van den burgeroorlog.
In het begin van dit jaar liep het Duitsche
volk gevaar te worden overgeleverd aan het
communisme, doch op het laatste moment is
het van dien afgrond weggetrokken.
Uit de motiveering van het vonnis kan kort
worden vermeld
Van der Lubbe heeft volledig bekend. Deze
welke wijze aan de groote gezinnen en de
categorieën van de minst-kapitaal-krachtigen
tegemoet komende maatregelen kunnen worden
getroffen.
BATAVIA, 23 December (ANETA)
Nadat een onbeteekenende motorstoornis was
hersteld, waardoor het vertrek eenigszins werd
vertraagd. vertrok de Pelikaan om 8 47 uur
bekentenis was te volgen tot op een bepaald I Java_tiid naar Bandoeng, begeleid door een
1 I PPPanri P lfxcraT*xrl iarri 11 i non ..;i t»s
punt. Hij heeft niet alleen den brand kunnen
stichten in de groote rijksdagzaal. Omtrent dit
punt is geen opheldering verkregen.
Bij Torgler en de Bulgaren heeft het ge
rechtshof de door de aanklagers als bewijs voor
escadrille legervliegtuigen, welke uit Bandoeng
ter verwelkoming naar Tjililitan waren over
gekomen.
Na een rondvlucht boven de feestelijk be-
vlagde bergstad, landde de Pelikaan om 9.20 uur
hun schuld aangevoerd feiten op sommige pun- <T ,,v oVf; onder de grootste be
ten niet vrij van feilen geacht, terwijl ook de angstelling uit alle kringen der bevolking,
onweerlegbaarheid van sommige punten moet e 8,5Uj van Departement van Gou
worden betwijfeld. vernementsbednjven ir. D. de Iongh, die juist
Over de zaak zelf verklaarde dr. Buenger: "i Zez® ^afen zlJn ambt neerlegt, en heden
Alle beklaagden zijn ervan beschuldigd n genome.n van het personeel van
als medeplichtigen aan den brand te hehhen I ZJn Departement, hield een redevoering na
mens den Gouverneur-Generaal. Voorts werd
de bemanning van de Pelikaan huldigend toe
gesproken o.m. door den burgemeester van Ban
doeng ir. Von Wolzogen Kühr, den generaal
Boerstra en den commandant van de Lucht-
vaartafdeeling.
Namens de bemanning sprak Smirnoff eenige
woorden van dank.
als medeplichtigen aan den brand te hebben
meegedaan.
Slechts Van der Lubbe heeft bekend. Zijn
mededeelingen over den gang van zaken bij
de poging tot brandstichting in het bureau voor
maatschappelijken steun te Neukölln, het raad
huis en het slot, kon men geregeld op haar
voornaamste punten nagaan.
Zij zijn door onderzoekingen ter plaatse be
vestigd.
Het gerechtshof twijfelt er niet aan, dat de
beklaagde zijn weg in den rijksdag in hoofd
zaak zoo heeft genomen als hij hem beschre
ven heeft.
Van der Lubbe heeft met anderen, misschien
slechts weinigen, samengewerkt. De verklarin
gen der drie deskundigen laat niet den gering-
sten twijfel, dat hij den brand niet alleen kan
nauwkeurig nageganen tijd onmogelijk kun
nen te gebruiken om den brand in de groote
zaal te stichten, doch moet daarbij hulp van
anderen hebben gehad. De door de getuigen
Bogun en Küssner bij het verlaten van ingang
waargenomen persoon was één der anderen.
Van der Lubbe heeft den rijksdag in bewuste
i bedoelde samenwerking met anderen in
brand gestoken.
Verder moest worden onderzocht of de be
klaagden Torgler, Dimitroff Popoff en Taneff
aan de brandstichting in dit verband schuldig
ziin.
Het resultaat van dit onderzoek blijkt reeds
uit de strekking van het uitgesproken vonnis.
Het kan aldus worden samengevat
Aan de beschuldiging tegen Torgler is, door
dat het feit, dat hij op den dag van den brand
met Van der Lubbe samen zou zijn geweest,
niet bewezen kon worden, de voornaamste steun
ontnomen. Hetzelfde geldt voor de beschuldi
gingen tegen Dimitroff, Popoff en Taneff in
verband met het feit, dat Van der Lubbe twee
hunner zou hebben ontmoet in café „Bayern-
hof", een verklaring, welke als weerlegd kan
worden beschouwd.
De aanklacht tegen Popoff, dat hij met Torg
ler samen in den rijksdag zou zijn geweest en
op den avond voor den brand uit ingang 2
Naar „De R. K. Staatspartij" meldt is een
commissie van voorbereiding uit den Partij
raad benoemd inzake algeheele herziening van
het Partijreglement. Deze commissie is als
volgt samengesteld: J. C. Evers te Amsterdam,
G. V. B. Kevenaar te Tilburg, A. Rohling te
Leeuwarden, mr. E. Roolvink te Almelo, mr.
P. Truyen te Roermond, mr. P. v. d. Velden
te Nijmegen en mr. H. de Vink te Utrecht.
Met een revolver hield hij een waan
zinnige in bedwang.
Naar uit Adelaide (Australië) vernomen
wordt, sloeg dezer dagen een waanzinnige met
een bijl de deuren en vensters van het aarts-
bisschopplijk paleis aldaar in. De grijze aarts
bisschop, mgr. Spence, hield den indringer met
een revolver in bedwang, totdat de politie te-
hulp kwam en den woesteling arresteerde. Bij
fouilleering vond men op hem een bedrag van
twee honderd pond sterling. Zijn zakken zate*'
vol met roode peper.
Het onderzoek dat Justitie en Politie instel
len naar de oorzaak van den brand in de split
singkamer der telefoon Centrale Noord te Am
sterdam heeft den geheelen nacht voortgeduurd
onder leiding van den officier van justitie mr.
dr. J. van Thiel.
Vanmorgen is men begonnen het personeel
van de centrale, dat gisterenmiddag om vijf
uur het gebouw verlaten had in verhoor te
nemen. Tot vanmiddag toe had noch het ver
hoor noch de rest van het onderzoek eenig
resultaat opgeleverd. Men heeft den brandhaard
ontdekt in een der hoeken van het verwoeste
vertrek doch geen spoor dat eenige aanwijzing
kan geven omtrent de oorzaak van den brand
viel te bekennen.
De dienst van de gemeentetelefoon is er van
nacht in geslaagd eenige honderden centrum
nummers weer in gebruik te stellen. Deze be
hooren echter niet tot de twaalfhonderd cen
trumnummers waarvan de draden verbrand
zijn.
De chef van de Centrum Centrale op de
Heerengracht heeft gisterenmiddag, zoodra hij
de storing bemerkte een gedeelte der Centrum
nummers uitgeschakeld en deze heeft men na
gehouden onderzoek in den loop van den nacht
weer in bedrijf kunnen stellen.
Van de verkeerslichten in de Leidsche straat
zijn er drie op verschillende punten uitgeval
len. De verkeerspolitie heeft daar agenten bij
op post gesteld.
Van de brandmelders in het Centrum der
stad zijn er slechts enkele weer in bedrijf ge
komen. De brandweer heeft bij die enkele mel
ders brandwachts geposteerd die op deze wijze
onmiddellijk telefonische boodschappen van het
centraal bureau kunnen ontvangen en door
geven. Verder tracht de brandweer met behulp
van de eer>ige telefoons, die nog ter beschik
king zijn een gebrekkige communicatie tus
schen de kazernes en posten en de centrale
seinzaal te onderhouden. In de ziekenhuizen
en enkele andere gebouwen waarin brand bij
zonder rampzalige gevolgen kan hebben zijn
brandwachts geposteerd.
De grootste moeilijkheid is daarmee nog niet
overwonnen. De brandaanzegging door het pu
bliek kan niet door middel van de telefoon
geschieden. Men moet zich hiervoor zelf naar
een brandweerkazerne of politie bureau be
geven.
In de stad heerschte vanmorgen een onge
wone drukte. Uiteraard is het op den dag voor
groote feestdagen reeds veel drukker dan nor
maal. doch vandaag werd de drukte nog ver
hoogd, doordat tal van menschen niet in staat
waren hun boodschappen telefonisch af te doen
en er daarom zelf op uit moesten trekken. Het
was ook niet de gezellige straatdrukte die men
anders op den dag voor groote feestdagen
waarneemt. Er heerschte een ietwat gejaagde
en nerveuse stemming. Overal stonden groep
jes menschen te praten en het geval te be
spreken.
Op het telefoonkantoor in het hoofdpostkan
toor was de drukte niet te beschrijven. Op een
gegeven moment lagen er zevenhonderd aan
vragen voor gesprekken met het buitenland.
De aanvragers moesten drie k vier uur wach
ten, voor zij aan de beurt konden komen.
Stadstelegrammen op Zon- en
feestdagen toegelaten.
In verband met de verbreking van de tele
fonische gemeenschap met tal van abonne's
heeft de minister van binnenlandsche zaken
bepaald, dat wisseling van stads (locaal)- tele
grammen te Amsterdam op de komende Zon
en feestdagen is toegestaan.
Het voeren van interlocale en
internat, gesprekken
Het hoofd van het telefoondistrict te Amster
dam maakt bekend, dat op 24, 25 en 28 Decem
ber a.s. gelegenheid bestaat tot het voeren van
interlocale en internationale gesprekken in de
spreekcellen in het hoofdpost- en telegraafkan
toor alsmede tusschen 9 en 18 uur in de cellen
-'an de Effectenbeurs (ingang Beursplein 5).
Klachtendienst gemeente-
gasfabrieken.
In verband met de storing in den telefoon
dienst zijn de klachtendienst der gemeente
gasfabrieken aan het Hoofdkantoor Amstel no
1 Tel. 48400 en het distributiestation „Noord".
Schaafstraat no 12 (Tel. 60837) niet telefonisch
bereikbaar. Voor eventueele klachten is het
hoofdkantoor der gemeentegasfabrieken Amstel
no 1 alsmede het distributiestation „Noord",
Schaafstraat no. 12 dag en nacht ook op Zon
en feestdagen geopend, terwijl men telefonisch
klachten kan opgeven aan het distributiestation
„Oost", Linnaeusstraat no. 123 (Tel. 50581), gas
fabriek Zuid (Tel. 52944 en 52946), gasfabriek
West (Tel. 83083) eveneens dag en nacht en op
Zon- en feestdagen.
BREUKELEN, 22 December. Kaas. Aange
voerd 34 wagens, 1214 stuks kazen, 8498 kg.
Prtjs le srt. R.M. 25—27, 2e art. R.M. 22—24
per 50 kg. Leidsche 24.
BERKEL. 22 Dec. (Coöp. Groentenveiling ver-
eeniging „Berkel en Rodenrijs" G A (Afd. Bloe
men): Rozen: Briar Cliff 6.1511.65; Aug.
Noack 6.75—10.70; Mrs. Hoover 6.50—10.70:
Rosalandia 5.7510.55; Dame Edith Helen
5.7530.55 per 100; Tulpen: William Copland
0.390.71; Allard Pierson 0.390.64; Brillant
Star 0.22—0.32; Due de Berlin 0.19 per dozijn;
Diversen: Convallaria 0.28; Troschrysanthen
0.100.23; Hclleboris 0.150.24; Cyclamen-
bloemen 0.070.14 per bps. Eenbloemige Chry-
santhen 0.07—0.15 per stuk; Azalea 0.55—1.09;
Cyclamen 0.30—0.79; Begonia 0.21—0.41; Hel-
leboris 0.23—0.33; Funkia 0.14—0.16 per pot.
Calla 0.110.19 per kelk.
LOOSDUINEN, 22 Dec. (Loosduinache Groen
tenveiling) Spinazie 0.70—1.15 per 4 kg.; Peen
le srt. 18—19 per 100 bos.; Prei 2.40—4.30-
Kervel 2.20—4; Selderij 3.30—7; Peterselie
3.205.50; Andijvie 0.27—0.84 per kist; Stoof-
sla 0.80; Boerenkool 0.31—0.53 per 7 kg.
(Coöp. Groentenveiling)Appels 9—10Peren
12—13; Spruitkool' vaste 9—9.50 per 100 kg.;
Tomaten A 9.20—9.70; B 15; C 6.90; CC
3.50; Spinazie 0.84—1.39 per 4 kg.Salade le s.
4.60—6.30; 2e s. 0.70—3.50 per 100 krop; Peen,
le s. 12; Prei 2.40-5.10: Selderij 2.50-5.70;
Peterselie 2.70—4.10 per 100 bos; Andijvie 0.38
—0.64 per 4 kg. Stoofsal 0.23—0.81 per 6 kg.;
Boerenkool 0.23—0.51 per 7 kg.
ROTTERDAM, 22 Dec. (Coöp. Tuinbouwveiling
,,De Zuid-Hollandische Eilanden" G.A.) Arm-
gaard 5—12; Bellefleur 5—17; Court Pendu 4
—9; Giese Wildeman 4—15; Kleiperen 5—18;
Campagners 4—9; Goudreinetten 15—28; Reine
d' Or 12—15; Cox Oranje Pippeling f 8—17;
Present van Engelant 18—25; Comtesse de Paris
11—24; Bergamotten 7—11; Louwtjes peren
5—11; Newton Wonder 13—18; Brederode 10
14; Peen 1.803.80; Schorseneeren 6,40—9.20;
Kroten 1.50—3.50; Breekpeen 3.50—6.80; Uien
0.802Spruiten 5—32; Witlof 24—33; Veld
sla 39—55; Savoye kool 1.70—3.40; Roode kool
1.20—4.70 alles per 100 kg.Savoye kool 1—
3.40; Groene kool 1.20—4.20; Knollen 2.10
2.90; Roode kool 0.80—2.20; Andijvie 2.30—
3.80, alles per 100 stuks; Knolselderij 6—16;
Prei 3.409.90; Selderij 36.10 alles per 100
bos; Boerenkool 0.15—0.25; Andijvie 0 73
0.94 per kist.
ROTTERDAM, 22 Dec. (Coöp. Tulnbouwv. Rot'
terdam en Omstreken, G.A.) Sla (Meikoning)
2,805.50 per 100 krop; Spinazie per kg. 0.25
Prei 2.90—4.20 per 100 bos; Veldsla 0.21—0.30
Selderij 4.40—6.90 per 100 bos; Spruiten 0.13—
0.16; idem 2e s. 0.08—0.10; Witlof 0.24—0.29
idem 2e s. 0.180.23 per kg.
ROTTERDAM, 22 December. Veilingsvereen,
Vrije Aardbeienveiling Charlois: witlof le soort
ƒ2627, 2e soort 1619, spruiten le soort 9,90
10.50. 2e soort 4—7.80, uien 1.50—3.20, kroten
1.50-3.20, peen 3.40—3.60, veldsla 46—61, roode
kool 2.70—5.50, gele savoye kool 1.70—2.40 goud
relnetten le soort 19—24, 2e soort 15—18, 3e
soort 12 -13, armgaard le soort 10—14, 2e soort
6.20—9, ijsbouten 13, bellefleurs le soort ƒ10.80
16, 2e soort ƒ5—8.10, beurre clairgeau 19—25,
sterappelen 11—19, kleiperen le soort 12—13, 2e
soort 8—0, pondsperen 12—13, wijnperen le
•loort 1820, 2e soort 1213, jodenperen le soort
1314, 2e soort 67, comptesse de paris 13
—23, per 100 kg., andijvie 2.80—3.20, groene
savoye kool 2—3.50, kipeieren 4.80—5.50, id.
kleine ƒ3.90—4.10 per 100 stuks, selderij 3—3.40,
knolselderij 9—18, prei le soort ƒ4.20—6.10, 2e
soort ƒ1.50 3.90 per 100 bos, boerenkool 15—28
ct. per kist.
UTRECHT, 23 December (Ver. Groenten- en
Vruchtenveiling Utrecht en Omstreken") Selde
rie 1.30—1.80; Dunsel 0.53—0.72 per 100 bakjes;
Kropsla 1.40—9.40; Andijvie 0.70—3.40; Knol-
selderie 1—6: Prei 0.40-1.80; Bloemkool 10
—22; Roode kool 26 Savoye 1—6; Groene kool
1—5; Boerenkool 0.40—1.80 per 100 stuks- Zo-
merspinazie 16—26 Witlof 8—33; Spruiten 4
—20; Breekpeen 1—10; Knolrapen 1.20—2.40:
Winterwortels 1.30—4.20; Uien 0.8O—4.10 per
100 kg.; Tomaten 3—20; Druiven, blauw 22
—37 per 100 pond; Citroenen 2.30—2.70 per 100
stuks.
ZAANDAM aangekomen. 21 December. ED
MUND HALM, Sundsvall, gez. hout, J. Sydzes
Co.; OCEAAN, Amsterdam, om te laden, Abeca;
CONSUL HINTZ, Hernosand, gez. hout, J. Syd
zes Co.
NEUSTADT, 22 December (W.B.) Door een
evige explosie werd hedennamiddag de uit
.wee verdiepingen bestaande poppenfabriek
van Ernst Liebermann en het aangrenzende
;it drie verdiepingen bestaande woonhuis ge
el vernield.
Door de brandweer weiden zeven ernstig ge-
ROTTERDAM aangekomen.
22 December namiddag:
1.45 LOBITO, Kersten Hunik Co., Lissabon.
Rijnhaven Oz., stukg.3.— JANTJE R., P.
Fauchey, Hoek van Holland, Lith Madern;
3.15 HEWORTH, Soetermeer, Fekkes Co.,
Newcastle, 2e Kat.dr.h. Wz, kolen; 5.— CAR
NARVONSHIRE, Kuyper, v. Dam Smeer
Japan, IJselhaven. stukg.5.45 RHEINLAND,
Lenders Co., Antwerpen, Maashaven Nz.,
stukg.; 6— USARAMO, F. A. Voigt Co., Ant
werpen, Lekhaven Oz., stukg.6.15 SKAANE,
Wambersie Zn.. Bourgas, Schiehaven, stukg.
6.45 DUNMORE HEAD, Hudig Veder, Antwer
pen, le Kat.dr.h. Oz., stukg.; 7.15 ASPö, Cont.
Handel en Transp. Mij.. Grimsby. Waalhaven
(F. Swarttouw) ledig; 7.20 TELEGRAAF XI,
Braakman Co., Gent, Maaskade, stukg.7.20
RUHR, Lenders Co., Yokohama, Lekhaven
Wz., stukg.; 7.25 NOORD STAD, W. H. James
Co., Amsterdam, Parkhaven, stukg.8.15
SVERRE NKRGAARD, N.V. Seam, Antwerpen,
Merwchaven Q.D., stukg.8.20 CONDOR, van
Nievelt, Goudriaan Co.. Antwerpen, Schieha
ven, stukg.9.15 TELEGRAAF III, Braakman
Co., Antwerpen, Maaskade, stukg.9.20 TELE
GRAAF XVIII, Braakman Co., Antwerpen,
Maaskade, stukg.
NIEUWE WATERWEG vertrokken
22 December namiddag
3.40 THORDIS, St. Kitts v.o.HOLLAND Me-
thilTSUSHIMA MARU, Hamburg; 3.50 GEER-
TRUIDA, m., Antwerpen; ALK, Riga; 4.25 EL-
DONPARK, Alexandria; 5.- ELLEN, Hamburg;
5.50 MAMURA, St. Kitts v.o.; 7.15 LUMME,
Antwerpen; 7.25 IOANNIS CARRAS, Danzig;
8.20 ENA DE LARRINAGA, Newport (Mon);
JUPITER (Nept.), Koningsbergen; SATURN,
Antwerpen; FRAUENFELS, Hamburg; 8.35
RYUYO MARU, id.; 8.40 MERTAINEN, Oxelo-
sund; 9.10 JOMA, m., AmsterdamBUR, Bergen;
BATAVIA. Oslo.
10.20 BL1TAR, Batavia.
Wind Z.W., matige bries, kalme zee, heiig.
IJMUIDEN aang. 22 Ree.Königsau, Swansea,
kolen; TAUNUS, B.-BIanca, graan; DAVID
LIVINGSTONE, W. Afrika, stukg.; BENWELL
TOWER, B.-Ayres, graan, TRSAT, Pt. Talbot,
kolen.
vertr. 22 Dec.: LESTRIS, Sundsvall; EK, Os
lo; NOORD STAD, Rotterdam; IGOTZ MENDI,
Dunston; PHAEDRA, Rotterdam; ARIADNE
(Nept.), id.; IRENE, id.APOLLINARIS, m, id.;
ARGUS, m, id.;
Wind Z.W., flauwe koelte.
VLISSINGEN, 22 December. (1 uur n.m.) Aan
gekomen GEROLSTEIN, Rotterdam, bunkert
MARABOE mb„ Antwerpen, wacht op orders.
Gep. naar Antwerpen: BENNEKOM, Hamburg,
WALDTRAUT HORN, Hamburg; YSER, Ham
burg; SEVILLA, Hamburg; APOLLIN ARIS VI
mb.. Amsterdam; APOLLIN ARIS VII rab., Am
sterdam BESSEL, BremenFROST, Gefle
BANGKOK, Haiphong; PHOEBUS, Bilbao; HA-
RELDA, SouthamptonSVEIN JARL, Valencia
HAKONE MARU, Japan; ARIADNE, Bahla
Blanca; PAUL EMILE JAVARY, Casablanca.
VLISSINGEN aang. 22 Dec.; PRINSES JU
LIANA, Harwich;
vertr. 22 Dec.: ORANJE NASSAU, Harwich;
TELEGRAAF III, Rotterdam; TELEGRAAF
XVIII, Rotterdam;
gep. naar Antwerpen; FRANS, Londen; MAG.
MERIC, Savannah; NOVASLI, New-York; WE-
GA, m., Londen; BUIZERD, m., id.; RIOL, Bre
men; E RID AN, Sydney; CLARA GRAMMERS-
TORF, Swansea; ROANOKE, Pt Arthur; RUNA,
Zweden;
gep. van Antwerpen; CLAN MACTAGGART,
Newport Mon; G1RAFE, Duinkerken; CON"Of
Rotterdam; CIESZYN id t
ALFERRAREI'E, M.<SVaNHÖLM, Kopenha
gen LARACHE, Casablanca; REIN BEK, Nor
denham; CHRISTIAN, Stettin: GI-C.NROSE,
Lelth; HARMODIUS, Londen; JOLLY ANGELA,
id.; WESTLAND, m., ld.; DEMOCRAAT, m.,
Id.; GRUNO, m., id.BRECH3EE, Danzig; ROLF
JARL, Piraeus; ULM, Levant; PAX I, m. Nor
wich; DIETRICH HASSEDDIECK, Aarhuus
KOSTER, Uleaborg; BELGIAN GULF, N.-York;
ICIAR, SpezlaMOLOTOV, Leningrad; BLACK
GULL, N.-York: FORMOSE, Hamburg; GIRON-
DE, Jaffa; MIES, m., Rotterdam; SVERRE
NERGAARD, id.; BETOINE, Newport (Mon);
gep. van Brussel: LISBETH CORDS, Gdingen;
LAAN EM AA, Dubllnj
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
LOCPIKATRINE, Vanor. n. Rott. 16 v. Port
land (O.)
NALON L'pool n. Vancouver 20 te Barry.
LOCHGOIL Rott. n. Vancouver p. 21 Dover.
BINNENDIJK Rott. n. New-York 20 (9.22 n.m.)
100 mijl Z.W. van Valentia.
NEBRASKA, Vancr. n. Lpl. en Rott. 20 (11.26
n.m.) 1180 m|jl Z.W. van Land's End.
JAVA-NEW-YORK LIJN.
SEMBILAN N.-York n. Java p. 21 Perlm.
MARON Java n. New-York 21 van Pt. Said.
ROTTERDAM—ZUID AMERIKA LIJN.
ALCYONE (uitr.) p. 21 Madeira.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
TJINEGARA 20 te Batavia.
TJISADANE 21 van Shanghai.
TJISAROEA 20 van Hongkong naar Amoy.
JAVA-AUSTRALIE LIJN.
NIEUW ZEELAND Singapore n. Brisbane 20 te
Batavia.
SAIGON-JAVA-NOUMEA LIJN.
VAN REES Sydney n. Saigon p. 21 Thursday Eil.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
LUNA 22 v. New-York n. Pt au Prince.
BOSKOOP Chili n. Amsterdam 20 v. Cristobal.
IRENE 22 van Amsterdam naar Rotterdam.
VENEZUELA, West-Indië n. Amsterdam 21 (2.54
v.m.) 1000 mijl Z.W. van Valentia.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
ZEELANDIA (uitr.) 22 van Rio Grande.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
SLAMAT (uitr.) 14 van Marseille.
BLITAR 22 van Rotterdam naar Batavia.
SILVER-JAVA-PACIFIC lijn.
KOTA INTEN N.-Orleans n. Calc. 21 te Bombay.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
CITY OF EVANSVILE Dalren n. Rotterdam 20
van Manilla.
ANTENOR, Japan n. Rotterdam 21 v. Marseille.
ALSIA Rott. n. Bangkok 20 v. Marseille.
AYRESOME 21 v. Rotterdam te Shields.
BALZAC 20 v. Rott. te Oslo.
COBLENZ Rott. n. Japan 21 v. Hongkon-g.
COBLENZ Rott. n. Japan 21 van Shanghai.
CHR. MATTHIESSEN 17 v. Rott. te Stockholm.
DON 21 van Rotterdam te Goole.
ELIN Rott. n. Kopenhagen p. 21 Brunsbuttel.
FORT ARCHAMBAULT, Rott. n. Libreville 16 v.
Grand Bassam.
FORT DE SOUVILLE, Rott. n. Gr. Bassam 17
van Konakry.
FORTUNA 20 v. Delfzijl te Bremerhaven.
GUDUR 18 van Rotterdam te Malmö.
GRUTTO 21 van Rotterdam te Londen.
IDOMENEUS, Rott. n. Brisbane 21 v. L. Palmas.
JERSBEK 20 van Rotterdam te Burntisland.
JAMAICA PROGRESS 21 v. Rotterdam te Londen
KOIDULA Rott. n. Bagnoli p. 22 Gibraltar.
LORIENT 30 Nov. van Rotterdam te Gaboon.
LYNN REGIS 21 van Rotterdam te Lynn.
NIOBE (Nept.) Rott. n. Danzig 20 te Kopenhagen
NEELTJE, Dekker 20 v. Urdingen te Hamburg.
MINNEWATER Rott. n. Santa Fe p. 21 Dover.
MAVIS 21 van Harlingen te Londen.
MELROSE ABBEY 21 v. Rotterdam te Hull.
OLDENBURG 22 van Rotterdam te Dairen.
OUSEL 21 van Amsterdam te Eastham.
PINNAU 22 van Rotterdam te Goole.
P. L. M. 13, Rott. n. Caronte p. 21 Dungenes
RIJNSTROOM 21 van Amsterdam te Hull.
RAPID m., 21 v. Rotterdam te Lynn.
RONAN 21 van Rotterdam te Dundee.
SABINA 20 van IJmuiden te Newport.
SAPPHO Rott. n. Swansea 20 van Bristol.
STELLA (Nept.) Rott. n. Lubeck 20 v. Rostock.
TADORNA 21 van Rotterdam te Eastham.
URKIOLA MENDI 16 v. Rotterdam te Algiers.
VENERSBORG 17 v. Amsterdam te Stockholm.
VIDAR IJmuiden n. Stockholm p. 19 Skagen.
VLIESTROOM 21 v. Amsterdam te Leith.
WATUSSI, Rott. n. Pt Natal 21 v. Dar-es-Sal.
DOLFIJN. IJ m u i d s n, 22 December. Het van
Rotterdam naar Ringkjöbing bestemde, als bij
legger. bmnengaloopen .N'ederl. motorschip Dol
fijn, wordt in de binnenhaven alhier opgehouden
wegens schade aan de schroef. Vermoedelijk
heeft het schip met de schroef de steenen glooiing
nabij de ligplaats geraakt. Waar de schade al
worden hersteld is evenwel nog niet vastgesteld.
EDDONPARK. M a a s s 1 u in s, 22 December.
Het meer gemelde Eng. s. Eldonpark Is van
morgen door de slbt. Witte Zee vlot gebracht en
naar Rotterdam teruggekeerd voor bodemonder
zoek.
ENA DE LARRINAGA. Maasluis, 22 De
cember. Het uitgaande Eng s. Ena de Larrlnaga
is in den afgeloopen nacht, tijdens bist, in de
nabijheid van Ducdalf wit 16 aan den grond ge-
loopen. Sleepbooten zijn er by.
ENA DE LARRINAGA. Maassluis, 22 De
cember. Het meer gemelde Engelsehe s. Ena de
Larrinaga is hedenavond met hoog water met
behulp van de sleepbooten Witte Zee, Donau en
Rozenburg vlotgekomen en heeft de reis naar
Newport (Mon) voortgezet.
MONSUN. Terneuzen, 22 December. Het
van Varna naar Antwerpen bestemde Duitsche
s. Monsun is tijdens mist hier voor de haven
by boei 10 aan den grond gevaren en heeft daarbij
een anker met ketting verspeeld. De sleepbooten
Charles en Mercurius van de Union de Remar-
quage et de Sauvetage zy'n er in geslaagd het
schip weer vlot te brengen. Zoodra het reserve
anker in orde was gemaakt heeft het de reis
naar Antwerpen voortgezet.
(s. Monsun is ook bestemd voor Rotterdam
Red.)
SAMNANGER. Bergen, 18 December. Het
bij Moermansk gestrande Noorsche s.- Samnanger
is door duikers van het bergingsvaartuig Btaer-
kodder onderzocht. De geheele boeg is Ingedrukt.
De lading moet worden gelost, alvorens het schip
zal kunnen worden vlotgebracht.
(Het schip heeft een houtlading voor Zaandam)
BITTERFELD. Bremen, 20 December. Het
Duitsche s. Bitterfeld, van hier naar Australië,
heeft 17 dezer tydens mist by Vegesack aan den
grond gezeten, maar is met hoog water en met
hulp van twee sleepbooten vlotgebracht.
(Het s. Bitterfeld vertrok 21 dezer van Rot
terdam).
1.45
BINNENLANDSCHE HAVENS.
NIEUWE WATERWEG vertrokken
23 December voormiddag:
11.10 NORDMARK, Delfzyi
23 December namiddag;
12.55 ATHELKNIGHT, t„ San Pedro;
WILLIAM WILBERFORCE, Hamburg.
Wind W., flauwe koelte, kalme zee, dikke
lucht.
ROTTERDAM aangekomen:
23 December voormiddag:
11.45 ESSONITE, Rott. Kolen Centrale, Swan
sea, Waalhaven (F. Swarttouw), kolen;
23 December namiddag:
12.25 MERWEDE, Intertransport N. V., Lon
den, 2e Kat.drh. VKM., pek; 12.25 MARTIN,
P. A. v. Es Co., Middelharnis, Parkhaven,
stukg.1.15 PHOENICIA, Gans Transp Cy.. N.-
Orleans, Merwehaven, stukg.1.45 FAXEN, Alg.
Vrachtkantoor, W.-Afrika, Rijnhaven 12, stukg.
VERWACHT TE ROTTERDAM.
CAPXTAINE AUGUSTIN 21 v. Bordeaux.
LOWLAND 22 v. Goolo.
PLUTO (Noor.) v. Chicago 23 v. Liverpool.
SAN DIEGO v. Vancouver 19 v. Curaqao.
TREWORLAS v. W.-Afrika p. 22 Las Palmas.
VERWACHT TE AMSTERDAM.
BRUNLA 22 v. Oslo.
ROTTERDAM, 23 December 1933
t%6*. en ilcbtt.-werk 100 ton 6; 200 ton f 7;
300 fcoa f_S; 326 ton 8.50; 360 ton en 380 ton
8.7B; fcoö ton 11; 700 ton 12 alles per dag;
het meeste boven de 300 ton voor Holland, Bel
gië en Duitschland. Vaarwerlc werd niet veel
bevracht; Kempenaar n. Ruhrort-Keulen 50-55-60
cent per scheepston en met 8 per dag bij op
onthoud door ys. Daghuur naar den Buven-
Ryn: 2% cent per ton per dag, met 50 pet. van
de huur by eventueel oponthoud door ys.
Ertsvrachten naar de Ruhrhavens: 60-70 cent
per last met 4 of 8 losdagen en 1 cent per ton,
per dag, zoolang niet van Rotterdam kan worden
afgevaren.
Sleeploon naar den Beneden-Ryn nog geen no-
teering wegens nog gesloten vaart..