EEN TELEFOONRAMP IN
AMSTERDAM.
VELO'S zijn niet duur
i
Pijn hier of daar: 'n "AKKERTJE" - klaar!
ZATERDAG 23 DECEMBER 1933
KWAADWILLIGE FANTASIE TEN
KOSTE VAN NEDERLAND.
De „wapenleveranties" aan
Duitschland
WASCHhACHINES van af fl. 30.-
WRINGMACHiNES van af fl. 13.-
Onverantwoordelijk geschrijf van
de socialistische pers.
DE HOOFDSTAD PRACTISCH
GEÏSOLEERD.
Tienduizend, stadsverhindingen en
heel het interlocaal verkeer
door brand gestoord.
HET BEDRIJF IN HET HART
GETROFFEN.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE.
Het vraagstuk der brandmelding.
BRANDEN „MET EEN LUCHTJE'
Aanstichters voor een paar honderd
gulden omgekocht.
DIEVENBENDE VOOR DE
RECHTBANK.
Zware straffen geëischt.
- I
Zooals gemeld, heeft het Tweede Kamerlid
Albarda onlangs in het geschrijf van den heer
Charles Reber in het Parijsche blad „Ua Re-
publique", die weer eens beweerde, dat Ne
derland wapenen enz. fabriceert voor en levert
aan Duitschland, aanleiding gevonden zich te
dezer zake met schriftelijke vragen te wenden
tot den minister van ustitie Mr. van Schaik
antwoordt thans daarop o.m. het volgende:
Van de mededeelingen van Charles Reber
heeft de ondergeteekende inderdaad kennis
genomen.
In het midden gelaten, waaraan de schrijver
zijn „gegevens" kan hebben ontleend, zijn diens
mededeelingen slechts als uitingen van kwaad
willige of ziekelijke fantasie te beschouwen.
Dergelijke berichten, waarbij wel moeilijk an
ders dan aan kwade trouw tegenover Neder
land kan worden gedacht, zijn eigenlijk geen
ernstige weerlegging meer waard Wanneer
men slechts bedenkt dat de door hem bedoelde
maatschappij ,,Siderius" bij gebrek aan em
plooi sinds eenige maanden niet meer als wa-
penfabricante werkzaam is en als zoodanig
wordt geliquideerd, dat de fabriek van de
Muinck Keizer geen machinefabriek, doch een
ijzergieterij is, gevestigd te Utrecht, en niet
zooals Reber verklaart te Martenshoek, dat
te Martenshoek een opslagplaats is van destijds
opgekochte oude draaibanken, die voor het
bewerken van modern geschut niet wel bruik
baar meer zijn en da de verder nog door
Reber genoemde .wapenfabrieken" zijn een
metaalhandel. een fabriek van zuiggasinstalla-
ties en een oxygeenfabriek, dan kan men zich
.wellicht eenige denkbeeld vormen van de
waarheid der geruchten omtrent vervaardiging
en export van oorlogsmateriaal door die inrich
tingen.
Het „Ingenieurskantoor voor scheepsbouw",
waar naast Nederlandsche ook Duitsche inge
nieurs werkzaam zijn, maakt ontwerpen voor
scheepsbouw, onderzeeërs, enz,, doch heeft, voor
zoover is gebleken en hetgeen ook voor de
hand ligt, over die fabrieken geen technisch
toezicht.
Ook de telkens weder opduikende berichten
over vervoer naar Duitschland van de „wa-
penvoorraden" van de N. V. Siderius uit de
opslagplaats Krimpen aan den IJssel, kunnen
niet anders worden bc chouwd dan als pogin-
1 - r
a
gen om den naam van ons land in het buiten- e landweer in actie voor het gebouw aan den Singel. Vit de vensters der
land afbreuk te doen. De half afgewerkte ka-
nonloopen en gietstukken van een verouderde
staalsoort liggen nog steeds te Krimpen.
Onlangs heeft de regeering aanleiding ge
vonden in verband met in Frankrijk hardnek
kig opduikende onware berichten over de wa
penindustrie in Nederland en bewapening van
Duitschland door Nederland door Harer Ma-
jesteits gezant te Parijs een tegenspraak te
doen uitvaardigen. Of het mogelijk zal zijn
de onware berichten in het buitenland te vol
gen en of de regeering net zich tot taak heeft
te rekenen deze bij herhaling tegen te spre
ken, valt te betwijfelen.
Veel :,a reeds in de goede richting zijn be
reikt, indien kon worden bevorderd, dat een
eind werd gemaakt aan zekere onverant
woordelijke Nederlandsche berichtgeving, welke
voet geeft aan het in het buitenland gekoesterd
warjtrouwen.
Daarbij worde gewezen op het artikel,
„De weg terug, 1918—1933. Draaibanken voor
kanonen, te Martenshoek bewaard, worden weg
gehaald. Geheimzinnig vervoer naar Duitsch
land", in de „Vooruit" van 27 October j.l„ en
op het met foto's verlucht hoofdartikel „Ver
voer wapenvoorraden", in de „Vooruit" van
Zaterdag 2 December j.l„ avondblad, waarin,
nog wel samengeweven met een overzicht van
den inhoud van het bovenvermeld dementi, een
even onjuist als tot valsche conclusies sug
gereerend relaas omtrent de „voorraden", óe
bruikbaarheid van het materiaal, het vervoer
daavan, en z. wodt gegeven en welk artikel
zeer geschikt is, om aan de verkeerde geruchten
in het buitenland nieuwen steun te geven.
bovenverdieping stijgen zware rookwolken omhoog
Liesbet Sanders-Herzberg.
Onze bekende landgenoote Liesbet Sanders-
Herzberg is voor eind Januari geënga
geerd voor een radio-optreden te Praag en
begin Februari 1934 voor een radio-optreden te
Weenen.
P A. J. Moojen over Bali.
Op verzoek, van de Préfecture de la Seine
■werd de heer P. A. J. Moojen door H.M.'s Ge
zant jhr. Loudon gedelegeerd tot het houden
van een voordracht over Bali voor de „Asso- j
ciation du Cinématographe Educatief et Do
cumentaire" van de stad Parijs.
De voordracht, met fraaie lichtbeelden, vond
plaats voor een overvolle zaal en werd zeer
toegejuicht.
Spr. werd door den voorzitter ingeleid en üchte laaie. De brand werd ontdekt door een
bedankt met woorden die van groote waar- monteur, die in de nabijheid van deze kamer
Gisteren tegen den avond heeft
in de Centrale-Noord van de Am-
sterdamsche gemeentetelefoon een
brand gewoed, welke het bedrijf
totaal heeft ontredderd. Een zeer
groot deel van de stadsver bindin
gen en geheel het interlocaal ver
keer werd daardoor gestoord.
Gisterenmiddag te tien minuten over vijf
is te Amsterdam brand uitgebroken in de te
lefooncentrale-Noord, gelegen op den hoek van
de Spuistraat en de Raadhuisstraat. De brand
is ontstaan in de splitsingkamer, gelegen op de
tweede verdieping van het gebouw aan de zijde
van de Spuistraat In deze kamer, waarin de
hoofdkabels uitkomen, die de verbinding met
de andere telefooncentralen tot stand bren
gen, zijn alle toestellen volkomen door het vuur
vernield Als gevolg hiervan zijn ongeveer tien
duizend telefoonaansluitingen in de stad ge
stoord. Hieronder bevinden zich alle aanslui
tingen van de centrale Noord (telefoonnum
mer 4), een gedeelte van de centrale Cen
trum (3) en het geheele telefoonnet aan den
overkant van het IJ, daar de centrale, welke
zich daar bevindt een z.g. satellietcentrale is,
welke rechtstreeks correspondeert op de cen
trale-Noord. Ook de interlocale doorverbinding
van het hoofdtelefoonkantoor met de stad is
volkomen verbroken. Hierdoor is Amsterdam
practisch van de buitenwereld geïsoleerd. De
interlocale gesprekk.n kunnen niet verder
dan het hoofdpostkantoor komen. Ook de
brand- en politiemelders zijn voor het grootste
gedeelte uitgevallen.
De oorzaak van den brand is op den vroe
gen avond, waarop wij dit schrijven nog on
opgehelderd. Om vijf uur heeft de dagploeg
het telefoonkantoor in de Spuistraat verlaten,
zonder iets verdachts te bemerken. Om tien
minuten over vijf stond de splitsingkamer in
Kort nadat de brand gebluscht was, hebben
wij de heeren Maitland, Rustige en Gordijn 'n
oogenblik gesproken in de telefooncentrale op
de Heerengracht, waarheen zij zich hadden
begeven, om hier de verbindingen te controiee-
ren. Hun gezichten stonden somber. Veel kon
den zij van den brand op dit oogenblik nog
niet vaststellen. Ook hun was omtrent de oor
zaak nog niets duidelijk. Het was ook nog niet
mogelijk geweest een onderzoek in het ver
woeste vertrek in te stellen, omdat de brand
weer daar nog met de nablussching bezig was.
Voorloopig waren zij het meest in beslag ge
nomen door het fatale cijfer: tienduizend sto
ringen.
Te 8 uur gisterenavond is op het hoofdbureau
van politie een conferentie aangevangen, waar
aan deelnamen de burgemeester, dr. W. de
Vlugt, de hoofdcommissaris, tje heer H. Ver-
steegh, de directeur der gemeentetelefoon, de
heer G. Snijders en de hoofdingenieurs Mait
land en v. d. Kamp. Voorts de wethouder voor
en de commandant van de brandweer, de hee
ren Rustige en Gordijn benevens verscheidene
politiecommissarissen. Ook waren aanwezig
de hoofdingenieur-directeur van de rijkstele
foon te Den Haag met eenige hoofdingenieurs
benevens de directeur van het Haagsche tele
foonbedrijf, de heer Snijders, een broer van
den directeur te Amsterdam, die onmiddellijk
hulp waren komen aanbieden.
Hoofdonderwerp van deze conferentie was
Hoe men in de brandmelding kan voorzien.
len, dat de telefoon van meneer zus of zoo
kapot was. De eenige raad, dien de klachten-
bureaux konden geven was, dat men, als men
dan een erg belangrijke boodschap had in
's hemelsnaam die maar persoonlijk moest
gaan brengen. En dat gaf dan ook aan het
taxibedrijf weer drukte.
De persbureaux en de dagbladen, wier
hoofdkantoren in andere steden gevestigd zijn,
ondervonden in niet mindere mate den last
van de storing.
De oorzaak.
Men meldt ons nader:
Gisterenavond laat hebben wij op het hoofd
bureau van politie een onderhoud gehad met
ir. G. Snijders, directeur der gemeenteteiefoon.
Het onderzoek naar de oorzaak van den brand,
zoo vertelde de heer Snijders ons, heeft nog
geen resultaat opgeleverd. Het onderzoek is
onmiddellijk aangevangen onder leiding van
commissaris Hoogenboom, terwijl wat later ook
het parket, vertegenwoordigd door de Officie
ren van Justitie mr. de Blécourt en Overbosch
ter plaatse verschenen is, met den politie-des-
kundige van Ledden Hulsebos.
De heer G. Snijders achtte kortsluiting, hoe
wel niet bepaald onmogelijk, zeer onwaarschijn
lijk. Ook het gas was, toen men het geteisterd
vertrek verliet, afgesloten. Meer kon de heer
Snijders daaromtrent voor het oogenblik niet
zeggen.
Per radio is gisterenavond op verzoek her
haalde malen melding gemaakt van den brand,
terwijl daarbij tevens wenken werden gegeven
omtrent de brandmelding.
De tijd van eeuwen terug-
Als de openbare brandmelders uitvallen,
heeft de brandweer nog de telefoon, maar
thans is ook dit middel vervallen.
Wij beleven weer den tijd van eeuwen terug,
zei de commandant van de brandweer ons,
toen wij hem een oogenblik spraken. Aan den
overkant van het IJ heeft de brandweer een
vrij eenvoudige oplossing kunnen vinden. De
melders zijn daar niet gestoord, zoodat brand
meldingen op de centrale aan den Wingerd-
weg kunnen binnenkomen. De brandweer heeft
nu een motorspuit bij deze centrale geposteerd
zoodat de bemanning hier de meldingen voor
dit rayon kan ontvangen. Moeilijker is het met
betrekking tot de kazernes in de binnenstad
welke met eenige daarop aansluitende buiten
wijken geheel zijn uitgevallen uit het telefo
nisch verkeer. Men is nog doende een stelsel
van posten te bedenken, dat communicatie
kan onderhouden met de centrale seinzaal.
Menschen, die door brand getroffen worden,
moeten evenwel zelf naar de naastbij zijnde
brandweerkazerne om den brand aan te zeggen.
Omtrent het begin van den brand vernemen
wij nog, dat een agent hem door middel van
een openbaren brandmelder heeft aangezegd.
Als hij eenige oogenblikken later gekomen was
zou de brandmelder reeds uitgevallen geweest
zijn.
De brand werd het eerst ontdekt door een
telefoonjuffrouw, die op een gegeven moment
geen verbinding op haar tableaux meer kreeg
Zij verliet haar locaal om iemand te waarschu
wen. In de gang gekomen nam zij een brand
lucht waar en rookwolken, die uit de deur der
splitsingkamer puilden. Deze deur opendoende
zag zij de vlammen. Een monteur heeft vlak
daarop nog getracht het vuur te blusschen
maar tengevolge van den zwaren rook kon hij
de kamer niet binnenkomen. Men heeft onmid
dellij k het alarmapparaat in werking gesteld
waardoor overal roode lampen gingen gloeien,
die het personeel waarschuwden. Dit is de
vlammen aanstonds te lijf gegaan met de brand
straten, die in huis zijn.
stoord, van Centrum 1200 en van over het IJ
600.
In verband hiermee verzocht de directie ons
nog mede te deelen, dat alle telefoonabonné's
met de beginnummers 4 en 6 onbereikbaar
zijn. De beginnummers 3 zijn ten deele bereik
baar; normaal zijn slechts de beginnummers 2,
5, 8 en 9 en dan zijn alle nummers geisoieerd
van den rijkstelefoon.
Het interlocale verkeer
De conferentie tusschen de autoriteiten van
de rijkstelefoon en gemeentetelefoon heeft tot
in den nacht voortgeduurd. Hierbij zijn ver
schillende mogelijkheden tot het nemen van
noodmaatregelen, waarmee men in de drin
gendste behoeften kan voorzien, overwogen.
O.a. overweegt men om, nu men maar via tien
cellen die op het postkantoor staan, met buiten
de stad kan telefoneeren, ook de twintig cel
len, die op de beurs staan daarbij te betrek
ken.
Een officieele mededeeling-
Het hoofd van het telefoondistrict Amster
dam maakt bekend, dat in verband met storing
van gemeente telefooncentrale op heden, Za
terdag gelegenheid bestaat voor het voeren
van interlocale en internationale telefoonge
sprekken:
le. in de spreekcellen van het hoofdpost- en
telegraafkan toor;
2e. van 822 uur in de spreekcellen van de
Effecten/beurs (ingang Beursstraat no. 5)
3e. van 918 uur in de spreekcellen van de
goederenbeurs (ingang Beursstraatt
Voor duizenden guldens aan verfwaren
gestolen.
Drukte bij rijkstelegraaf en
-telefoon.
deering getuigden voor den arbeid door den
heer Moojen voor Nederland en Frankrijk te
Parijs verricht.
Na de voordracht werd een film vertoond.
Een primeur bij den brand in de Amster-
damsche telefoon-centralede politie
hanteert verplaatsbare schijn,
werpers.
aan het werk was. Onmiddelijk gaf hij door
middel van het brandalarmapparaat melding
van den brand. Ongeveer terzelfder tijd ont
dekte een agent, die toevallig per rijwiel pas
seerde, het vuur. Zoo snel hij kon, reed hij
door naar het hoofdbureau van politie, om
vandaar uit de brandweer te alarmeeren.
De brandweer aan het werk
Deze rukte aanstonds met groot materiaal uit,
terwijl de commandant van de brandweer, de
heer Gordijn, zelf de leiding in handen nam.
Voor het telefoonkantoor aangekomen, stond
de brandweer reeds voor een hachelijke taak.
Het vuur sloeg reeds uit de vensters der split
singkamer naar buiten. Vele slangen werden
er in allerijl uitgerold en door het trappen
huis naar boven geleid. Ook over een magi-
rusladder werden eenige stralen naar boven
gevoerd.
Zeer rpoedig kon de brandweer een aan
zienlijke macht ontwikkelen. Massa's water
werden ;ver het vuur uitgestort. Wel begreep
men, dat de splitsingkamer verloren was, doch
men probeerde toch zooveel mogelijk het vuur
tot deze kamer te beperken. Hierin slaagde
de brandweer inderdaad. Na een korten maar
feilen strijd doofden de vlammen, de splitsing
kamer in een ruïne achterlatende, doch de
rest van het gebouw en de apparaten waren
gespaard.
Daarmee was het pleit voor tienduizend te
lefoonverbindingen beslecht. De inwoners za
ten vrijwel geïsoleerd ten opzichte van elkaar,
de stad was practisch afgesneden van de bui
tenwereld.
Duizenden hebben zich tijdens den brand in
de omgeving van de b, uistraat waar de politie
strange afzettingsmaatreg* len getroffen had
verdrongen.
Nog vóór men van het hoofdbureau alle
bureaux gewaarschuwd had, vielen ook de
verbindingen van het hoofdbureau uit. De
commandant van de brandweer heeft toen door
middel van een radio-omroepvereeniging de
mededeeling van den brand willen aanzeggen.
De vereischte politiemacht was evenwel toch
nog snel op de plaats des onheils aanwezig.
De gevolgen van den brand begonnen zich
in een minimum van tijd af te teekenen op 't
telegraaf- en telefoonkantoor. Hoezeer het
maatschappelijk leven op het gebruik van de
telefoon is ingesteld, ondervond men gisteren
avond op deze plaats. Een groote stad zonder
telefoonverbinding met andere steden, zonder
telefoonverbinding met het buitenland: de lo
ketten van den telegraafdienst werden in kor
ten tijd bestormd. Het werd een jacht op het
hoofdkantoor. Van alle kanten der-stad haast
ten degenen, die dringende mededeelingen
hadden te verzenden, zich naar den N. Z. Voor
burgwal. Voor de telefooncellen vormden zich
daar eveneens files en velen moesten eraan
wanhopen of zij binnen de eerste uren nog
wel aan de beurt zouden komen. Men maakte
de gesprekken dringend, maar iedereen maakte
zijn gesprekken dringend; een gewoon gesprek
had zoo al geen kans. Ook dit middel baatte
dus al bitter weinig. Dan waren er ontelbare
aanvragen voor gesprekken met het buiten
land. Ook dringend. Heel Europa werd in lut
tele uren tijds uit het "hoofdpostkantoor te Am
sterdam opgebeld en daarop was het hoofd
postkantoor natuurlijk ook niet berekend.
Bij de telegraaf was het een soortgelijk too-
neel. De telegraaf heeft de concurrentie tegen
de telefoon niet kunnen volhouden, maar op
dezen avond werd zij volledig in eere hersteld.
Stapels telegrammen, alle gelijkelijk van het
opschrift „dringend" voorzien, werden er aan
geboden. Van alle kanten werden er ambtena
ren van telefoon en telegraaf gerequireerd om
de toestellen te bedienen. Er werd gezwoegd
aan het hoofdkantoor. Het baatte oogenschijn-
lijk maar weinig. De berg telegrammen en
aanvragen voor telefoongesprekken slonk maar
niet. Telegrammen van vijfhonderd woorden
voor het buitenland lagen geduldig te wach
ten tot zij aan de beurt zouden komen.
En nóg verkeerde Amsterdam in de gelukki
ge omstandigheid dat deze catastrofe zich heeft
voorgedaan op een avond zoo kort voor de
Kerstdagen, waarop het zakenleven reeds voor
een gedeelte stil ligt.
Ook de binnenkomende telegrammen hebben
natuurlijk aan het hoofdpostkantoor een groote
drukte veroorzaakt. Doch dit werd vooral later
op den avond pas goed merkbaar. Langzamer
hand raakte men in andere plaatsen pas van
den rampspoed op de hoogte. Doch toen be
gon men ook daar te telegrafeeren naar de
hoofdstad, zoodat ook de telegraafkantoren in
andere steden hun portie van de drukte te
verwerken hebben gekregen. In Amsterdam
reden den geheelen avond de telegrambestel
lers met tasschen vol telegrammen door de
stad.
Oe gedupeerden.
De hoofdstedelingen, die iemand in de stad
wilden opbellen zagen daar voor het grootste
gedeelte geen kans toe. De telefonen, voor
zoover nog werkend, van de klacbtenbureaux
stonden niet stil van de menschen wier eigen
telefoon nog niet gestoord was en die nu, van
den prins geen kwaad wetend, wilden vertel-
Een ongeluk 1
In den loop van den avond deed het gerucht
de ronde, dat tijdens den brand in de centrale
in de Spuistraat de chef van de centrale aan
den overkant van het IJ door een ongeluk ge
troffen zou zijn. Men sprak ervan, dat dit door
den schrik geschied was. Hij had n.l. geruim en
tijd aan de centrale in de Spuistraat gewerkt.
Droevig ongeval.
Intussdhen had zich in de centrale aan den
overkant van het IJ een droevig ongeval af
gespeeld. Ook daar constateerde men de sto
ringen, waarop het personeel onmiddellijk den
53-jarigen chef, de heer J. I. van Eylen ging
waarschuwen. Deze snelde de centrale binnen
en op het zien van de signaallampen, die alle
rood brandden, terwijl alle schakelaars rood
gloeiend stonden, schrok hij zoo hevig, dat hij
bewusteloos ineenzakte en bijna op hetzelfde
oogenblik overleed. De heer van Eylen leed
reeds geruimen tijd aan een hartkwaal.
Een ramp
Wat is er nu eigenlijk door den brand ver
woest?
De heer Snijders vertelde het ons gisteren
avond ongeveer als volgt: In de splitsingkamer
staat de hoofdverdeeler opgesteld, welke de
hoofdkabels uitsplitst en naar de andere cen
trale brengt. De telefoondraden liggen in bos
sen op dezen hoofdverdeeler en juist hier, in
het hart der telefooncentrale, heeft de brand
het telefoonbedrijf getroffen en daarmee ge
heel Amsterdam.
Amsterdam is door een ramp getroffen, zoo
zei de heer Snijders en hij herhaalde daar
mede wat ook burgemeester de Vlugt ons
reeds enkele oogenblikken te voren had ver
klaard.
Het is niet alleen om de storing zelf, aldus
de heer Snijders, welke voor het telefoon
bedrijf natuurlijk hoogst onaangenaam is.
Doch het is vooral om de ontzettende belan
gen welke aan het telefoonverkeer verbonden
zijn. Voor brand zijn wij altijd bang als voor
onzen grootsten vijand.
Bij de blussching hebben wij voor een moei
lijk probleem gestaan. Het is buitengewoon ge
vaarlijk bij een dergelijken brand in een ge
bouw, dat vol met de gevoeligste apparaten
staat, welke bovendien onder electrische span
ning verkeeren, veel water te gebruiken, doch
hier was het vuur reeds te fel en daarom heb
ik de brandweer geadviseerd zoo veel moge
lijk», water te geven, en gelukkig: wij hebben,
voor zoover nu valt te zien, de rest kunnen spa
ren. De automatische centrale zelf is geheel
van schade gevrijwaard evenals de accumula
torenkamer.
Hoe lang nog V
Hoe lang kan de storing duren, vroegen wij
tenslotte. Kan het telefoonverkeer na de
Kerstdagen weer normaal zijn?
Geen denken aan, antwoordde de heer Snij
ders. Overigens durf ik omtrent den tijdsduur
niets te zeggen. Wij zijn er geheel van afhan
kelijk, hoe snel het materiaal in ons bezit
komt. De voorraden zijn op een dergelijke ver
woesting natuurlijk niet berekend. Alleen aan
draad moeten wij wel een veertig duizend me
ter hebben.
Van de "trale-Noord zijn 7500 abonné's ge-
Op verschillende tijdstippen van de jaren
1931, 1932 en 1933 had de 34 jarige fabrieks
arbeider H., in dienst van de verffabriek N.V.
P. Schoen te Zaandam en belast met het afge
ven aan schippers, ter verdere verzending, van
vaten verfwaren, lijnolie, terpentijn, zinkwit,
enz. enz., dergelijke vaten ontvreemd en ze als
„extra-goederen" médegezonden aan twee
schippers, den 32-jarigen P. uit A'dam en den
40-jarigen B. uit Zaandam, die ze weer op hun
beurt aan een opkooper te Amsterdam ver
kochten. Van het geld dat zij voor het gestolen
goed kregen, mochten zij een gedeelte zelf be
houden en moesten de rest aan H. afstaan. De
directeur van de fabriek had op een dag het
geheele personeel bijeen geroepen en het drin
gend aangemaand eerlijk te blijven. Dit ge
schiedde in verband met de voortdurende ver
missing van vaten verfwaren, enz. Niettemin
bleven de diefstallen voortgaan totdat de dief
en de helers gearresteerd konden worden. Zij
legden een volledige bekentenis af en stonden
Donderdagmiddag voor de Haarlemsche recht
bank terecht. Een magazijnchef van de fabriek
schatte de waarde van alle vermiste goederen
op ongeveer acht a tienduizend gulden en deel
de mede dat de fabrieksarbeider H. een zeer
groot vertrouwen van zijn chefs genoot. Zelfs
was met hem gesproken over de oorzaak van
de diefstallen, terwijl hij zelf de dief was. Ver
dachte had een goed inkomen en was een uit
stekend huisvader, zoodat het zoowel voor den
Officier van Justitie als den verdediger onbe
grijpelijk was waarom verdachte tot zijn daad
gekomen was.
De Amsterdamsche opkooper, tegen wien
voor de rechtbank te Amsterdam wegens he
ling in deze zaak reeds een jaar gevangenis
straf was geëischt en beide genoemde schippers
werden als getuigen gehoord. Verdachte en de
beide schippers beschuldigden elkaar over en
weer elkaar tot den diefstal en de heling aan
gezet te hebben. In zijn requisitoir zeide de Of
ficier van Justitie dat er ontzaggelijk veel in
den laatsten tijd in de Zaanstreek wordt gesto
len. De verffabriek kwam b.v. 16.000 K.G. zink
wit ineen jaar tekort. Spr. legde den vollen na-
druku op het misbruik van vertrouwen dat
verdachte in zijn functie begaan had en achtte
een strenge, straf hier op zijn plaats. Hij eischte
daarom twee jaar gevangenisstraf.
De verdediger, Mr. H. J. M. Tonio wees op
het blanco-strafregister van verdachte en op
het feit dat deze goed in de Zaanstreek bekend
staat. Hij kan zelfs 'n nieuwe betrekking krij
gen. Spr. verzocht daarom de uiterste clementie
en pleitte voor een gedeeltelijk onvoorwaarde
lijke en gedeeltelijke voorwaardelijke straf.
Hierna stonden de beide schippers en hun
knechten, n.l. de 30 jarige C. W. uit Zaandam
en de 47 jarige K. K. uit Amsterdam terecht,
als verdacht van heling. De verdachte uit de
eerste zaak werd thans als getuige gehoord en
hield vol dat de beide schippers het eerst op
den diefstal hadden aangedrongen. De Officier
van Justie eischte tegen elk der vier verdach
ten zes maanden gevangenisstraf.
De verdedigers, Mr. H. O. Drilsma en Mr.
A. F. Schreurs vroegen een reclasseeringsrap-
port en subs, een voorwaardelijke veroordee
ling. Uitspraak in alle zaken 4 Januari a.s.
Voor de Haarlemsche Rechtbank stond Don
derdagmorgen terecht de 29-jarige havenar
beider G. Sch., woonachtig te Amsterdam, thans
gedetineerd, als verdacht van brandstichting.
Hij had op 26 October jj. in den comestibles-
zaak van den heer G. H. te Edam hooi, stroo-
hulzen e.a. licht brandbare stoffen met petro
leum overgoten en vervolgens in brand ge
stoken. Een alkoof was totaal uitgebrand, terwijl
ook groot gevaar voor de belendende perceelen
was ontstaan.
De bewoner van het perceel verklaarde als
getuige, dat er besprekingen gevoerd waren
tusschen hem en verdachte en getuige S. om
in het perceel brand "te stichten. Daarvoor was
500 als belooning geboden, welke som later
tot 1200 door zekeren S„ die ook als getuige
werd gehoord, was verhoogd. Uit de getuigen
verklaringen bleek, dat ook deze getuige aan
de brandstichting mede schuldig was. Hij had
n.l. het hooi en de stroohulzen op een keuken
tafel gelegd, waarna verdachte ze in een alkoof
uitgestrooid had. Getuige S., wien, omdat hij
eveneens terecht stond, slechts enkele vragen
werden gesteld, erkende, dat hij ze had neer
gelegd met de bedoeling, dat verdachte ze bij
de brandstichting zou gebruiken.
De officier van justitie merkte op, dat de ge
tuigen H. en S. de eigenlijke schuldigen in deze
zaak zijn. Spr. deelde mede, dat bijna dagelijks
inspecteurs van verzekeringsmaatschappijen hem
'komen vertellen, dat zij gehoord hebben, dat
er aan een of andere brandzaak een „luchtje"
zit. Daarom moest hij wel als preventieve waar
schuwing een strenge straf eischen. Hij vroeg
twee jaar gevangenisstraf met aftrek van pre
ventief.
De verdediger mr. J. C. Nieuwenhuijs schetste
de behoeftige levensomstandigheden, die ver
dachte tot den daad gedreven hadden. Hij was
een gemakkelijke prooi voor de getuigen H. en
S. geweest, die hem hooge geldsommen hadden
geboden. Spr. pleitte voor het Inwinnen van
een reclasseeringsrapport.
Uitspraak Donderdag 28 December a.s.
De uitlokker
Vervolgens stond H. terecht, omdat hij Sch.
den weg door zijn woning had gewezen, brand
bare stoffen en petroleum had klaargezet en
hem geld beloofd had als hij den boel in brand
stak. De reclasseeringsambtenaar adviseerde
gunstig. De vorige verdachte Sch. verklaarde,
dat hij eerst in Amsterdam van S. van de be
doeling tot brandstichting hoorde.
De president mr. Maesse, vroeg hoe verdachte
tot de daad was gekomen. Verdachte ant
woordde hierop, dat zij in een krant een bericht
over een brand hadden gelezen, waaronder
stond verzekering dekt de schade. Dit was de
aanleiding tot het eerste gesprek. S. was steeds
op dit gesprek teruggekomen. Verdachte zei
voorts tot de daad te zijn gekomen, omdat hij
nergens steun kon bekomen.
De officier van justitie achtte verdachte den
aanleider van de brandstichting. Spr. vond deze
soort misdrijven te ernstig om er een reclas-
seeringszaak van te maken en eischte twee jaar
gevangenisstraf. Met aftrek van voorarrest.
De verdedigster mr. F. Katz schetste de ver
leiding waarvoor verdachte bezweken was en
stelde ten slotte de vraag welk aandeel elk der
verdachten in de brandstichting gehad had.
Pleitster trok in twijfel of inderdaad van een
gevaar voor de naburige perceelen gesproken
mag worden en drong aan op een voorwaarde
lijke veroordeeling en ontslag uit de preven
tieve hechtenis.
Na raadkamer wees de rechtbank dit ver
zoek af.
Uitspraak Donderdag 28 December a.s.
Tegen den gedetineerde S., die verdachte het
reisgeld voor Sch. zou hebben betaald, eischte
het O. M. eveneens 2 jaar celstraf met aftrek
van preventief.
Ook een geval te Wormerveer.
In den nacht van 14 op 15 September hadden
de 27-jarige G. L. en de 25-jarige de L. samen
pogingen gedaan om den stal van den stal
houder B. te Wormerveer in brand te steken.
Een zoon van B. had 500 als belooning voor
deze brandstichting geboden. De eerste ver
dachte was de ladder naar den hooizolder op
gegaan terwijl de tweede verdachte de ladder
had vastgehouden, vervolgens was de stal met
behulp van lucifers in brand gestoken, zoodat
hiervan niet veel meer overbleef. Gisteren
diende deze zaak voor de Haarlemsche recht
bank.
De zoon van den stalhouder als getuige ge
hoord beweerde niet te weten dat zijn vader
voor 26.000 verzekerd was. Ook ontkende hij
gezegd te hebben, dat er 60 gulden per week
uitbetaald zou worden aan bedrijfsschade.
De officier van Justitie zeide in zijn requisi
toir, dat de tweede verdachte door den eersten
was overgehaald, maar dat het er overigens
weinig toe deed, wie de eigenlijke bedrijver
van de brandstichting was geweest. Hij eischte
tegen den eersten verdachte 4 jaar en tegen den
tweeden 1% jaar gevangenisstraf. De verde
diger, mr. A. Beets, verzocht een reclasseerings
rapport aan te vragen en pleitte clementie.
Uitspraak 4 Januari.
Vervolgens stond de zoon van den stalhouder
terecht als verdacht van het uitlokken van
deze brandstichting. De verdachten uit de vorige
zaak werden thans als getuigen gehoord. Ver
dachte zelf ontkende; eerst verklaarde hij zich
niets meer te kunnen herinneren, later be
weerde hij, dat alle getuigenverklaringen ge
logen waren. Een der brandstichters had tegen
een kennis gezegd, een auto van verdachte ge
kregen te hebben als gedeeltelijke belooning
voor deze brandstichting. De officier van jus
titie eischte acht maanden gevangenisstraf.
Utspraak 4 Januari.
Op den Dam te Amsterdam is een „Infor-
mator geplaatst. Men kan er automatisch
en gratis inlichtingen bekomen.
DURE RIJWIELEN.
Voor de Bredasche rechtbank stonden Don
derdag terecht F. A. v. N. te Eindhoven en
N. G. T. de A. te Raamsdonk, beiden gedeti
neerd in 't huis van bewaring te Breda, ter
zake van diefstal van een rijwiel. Tegen beiden
werd een gevangenisstraf van 1 jaar gevraagd.
De uitspraak werd bepaald over 14 dagen.
Voorts stond terecht de 20-jarige J. W. L. v.
G. te Tilburg, terzake van verduistering van
een rijwiel, dat hij in huurkoop had.
Tegen verdachte werd een gevangenisstraf
geëischt van 1 jaar.
Uitspraak over 14 dagen.
LEERLING-MACHINIST VRIJGESPROKEN.
De Bredasche rechtbank sprak Donderdak
den leerling-machinist H. P. te Dordrecht vrij!
Hem was ten laste gelegd verregaand roekeloos,
onvoorzichtig en met verzuim van de vereisch
te oplettendheid rijden met een rangeerloco
motief en eenige wagens met reizigers, die
toen tegen een anderen trein botste, tengevolge
waarvan enkele reizieers licht werden -««-
wona.
Geëischt was tegen hem 60 boete subs. 40
dagen hechtenis.
