DE GROOTSTE SPOORWEGRAMP FRANKRIJK.
200 DOODEN, RUIM 250 GEWONDEN
ONDER DE KER STREIZIGERS.
De sneltrein ParijsStraatsburg
versplintert den expres
ParijsNancy
wm
KERSTREDE VAN DEN
H. VADER.
WOENSDAG 27 DECEMBER 1933
EEN SIGNALEN-DEFECT IN DEN
MIST.
Een stalen trein rijdt met een vaart
van 105 K.M. op een stilstaanden
houten trein in.
SS
AFSCHEID VAN LEIPZIG.
Na bijna zestig dagen velt
dr. Buenger vonis.
„In naam van het Duitsche rijk".
NATIONAAL-SOCIALISTISCHE
VERBOLGENHEID.
„Het ware recht, dal in Duitsch-
land iveer moet gelden
HERNIEUWDE VEROORDEELING
DER STERILISATIE.
Een opwekking van de mensch-
heid tot gebed.
JAPAN HEEFT EEN KROONPRINS.
(Van onzen correspondent).
PARIJS, 26 December 1933.
Frankrijk heeft het Kerstfeest gevierd onder
den invloed van de aigemeene verslagenheid,
die zich Zondagochten. van het gansche land
meester maakte bij het vernemen van de ont
zettende catastrophe van Lagny.
De sneltrein Parijs—Straatsburg was Zater
dagavond met een snelheid van 105 kilometer
op den stilstaanden express-Parijs-Nancy ge-
loopen, niet minder dan vijf wagons waren
totaal versplinterd.... men begreep uit die
eerste détails, welk een ontzettende ramp had
plaats gegrepen op een der drukste vervoer-
avonden van het jaar
Men kon zich gemakkelijk voorstellen, hoe
geweldig de opeenhooping in de wagons der
groote treinen moet geweest zijn, dien Zater
dagavond, toen tal van personen van het ge
bied van Nancy af tot den geheelen Elzas in
begrepen, naar hun families vertrokken, om
er het Kerstfeest te gaan vieren, of uit Parijs
terugkeerden, waar ze inkoopen voor de feesten
hadden gedaan
Nadat de tijding van de ramp aanvankelijk
vele uren lang was opgehouden, zoodat de
provinciale edities niet meer te bereiken waren
werd eerst Zondagochtend, meer dan een half
etmaal, nadat de catastrophe had plaats ge
grepen, een belangrijk cijfer van het aantal
slachtoffers genoemd, dat daarna van uur tot
uur stijgend, weldra de treurige zekerheid gaf.
dat Frankrijk door de grootste spoorwegramp
was getroffen, die het ooit heeft te betreuren
gehad. Een enkele ramp, van nog grooter om
vang is bekend, de catastrophe van Gratna-
Green in Engeland, in 1915, waarbij twee ex-
prestreinen op ongeveer gelijke wijze elkander
getelescopeerd hebben, hetgeen 227 personen
het leven heeft gekost.
Wanneer als juiste cijfer der gedooden op het
«ngenblik dat wij dit melden, reeds 192 wordt
genoemd, dan is zeker de vrees gewettigd, niet
alleen dat een totaalcijfer van 200 zal worden
bereikt, maar zelfs, dat het cijfer van Gratna
rlGC«en vrij dicht benaderd zal worden, aange
zien zeer veel gewonden in hoogst zorgwek-
kenden 'toestand verkeeren.
De geweldige omvang van de ramp, die in
de geschiedenis der Fransche spoorwegen volgt
op een reeks andere treinongelukken, die be
langrijke aantallen slachtoffer hebben ge
vraagd, maakt dat een zeer groote ongerust
heid van het publiek zich heeft meester ge
maakt en dat opnieuw met grooten aandrang
wordt gevraagd niet alleen de veiligheidsmaat
regelen uit te breiden, doch ook op de groote
lijnen alle materiaal van hout door stalen wa
gons te vervangen.
Het enorme aantal slachtoffers is klaarblij
kelijk veroorzaakt door het feit, dat de zware
Parijs-Straatsburg-rapide, die geheel uit stalen
materiaal bestond, het verouderd materiaal van
den expres, waarvoor nog zooveel houtcon
structie plaats heeft, volkomen heeft kunnen
verbrijzelen, zoodat de locomotief van de ra-
pide zich letterlijk door de wagons wrong die
zij in stukken sloeg.
Iïet was vooral bij het lichten van den ten
der van den aanrijdenden trein, dat een groot
aantal lijken werd vrijgemaakt. De locomotief
zelf had al haar uitstekende deelen totaal ver
wrongen.
De ramp en haar oorzaak
De dagen vóór het Kerstfeest hing boven
Parijs en omgeving, een zeer zware mist, die
vooral naar het Oosten nog in ondoordring
baarheid toenam. Deze zeer ernstige omstan
digheid kwam op die dagen, waarop het ver
voer toch reeds zoo zeer overbelast is, de
stoornissen in den treindienst nog vergrooten.
De eerste nachttrein voor den Elzas en de
avondverbinding voor Nancy ondervonden dan
ook groote vertraging.
Omstreeks acht uur liet men een express-bis
voor Nancy, Méziere en Charleville, dus voor
de Maashoogten en de Ardennen vertrekken,
met bijna twee uren vertraging. Meer dan een
kwartier later vertrok ook de rapide voor
Straatsburg, eveneens met aanzienlijke vertra
ging. Beide treinen gebruiken tot Meaux den
zelfden weg.
Het bleek aan den machinist van den express
al dadelijk dat uiterst voorzichtig rijden gebo
den was, en daar hij andere treinen voor zich
had en bovendien de signalen meermalen op
onveilig stonden, reed hij bij het naderen van
Lagny op 18 K.m. van Parijs uiterst kalm, om
ten slotte geruimen tijd stil te staan voor on-<
veilig signaal. Door de automatische seinen
kon hij de baan achter zijn trein geblokkeerd
weten.
Genoemde express stond reeds geruimen tijd
stil. toen plotseling de Straatsburg-rapide na
derde. Door het onveilig signaal heen? De
machinist van den aanrijdenden trein heeft,
naar zijn zeggen 't signaal op veilig zien staan,
terwijl verschillende getuigen uit het restaura
tierijtuig en uit het achterste personenrijtuig
gehoord hebben, dat het waarschuwend knal
signaal, dat het signaal verdubbelt, eerst is
afgeknald op het oogenblik, dat de laatste wa
gon passeerde, zoodat de machinist het moei
lijk gehoord kan hebben. Hij verklaart trou
wens het niet te hebben gehoord.
Plotseling zag de machinist de achterlichten
van den stilstaanden trein. Hij gooide den
stoom om, maar dat baatte natuurlijk niets
meer en met een vaart van 105 Km. wierp
de eene sneltrein zich tegen den andere, die
tegengehouden door de zware stilstaande loco
motief, volkomen verpletterd werd. Ook de
aanrijdende trein werd geheel uit de rails ge
licht en tot staan komend in de materiaalver
sperring, die ineenschoof, kantelden de meeste
wagons om. Van staal zijnde, we::den zij ech
ter niet verbrijzeld. -«
Op dat oogenblik naderde een trein uit
Meaux, doch de wagons van den verbrijzelden
üxprestrein hadden de signalen-inrichting ver
woest, zoodat de trein uit Meaux wel tijdig
moest stoppen.
Stond net onmiddellijk vast dat de ramp
wel van buitengewoon grooten omvang moeet
zijn, toch verspreidde de Oosterspoorwegmaat
schappij in den loop van den avond te Parijs
slechts de mededeeling, dat een trein ontspoord
was en dat er gewonden waren.
Het zijn vooral de reizigers van den aanrij
denden trein geweest, welke er over het alge
meen met den schrik en met lichte kwetsuren
af zijn gekomen, die zieb eenigszins rekenschap
konden geven van het ontzettende van de ca
tastrophe. Het waren enkele dezer reizigers,
die, eerst laat in den avond, de mare van de
ramp te Parijs verspreid hebben. Te Nancy
werd eerst om middernacht, nadat de familie
leden een paar uur in ongerustheid hadden ge
wacht, medegedeeld dat de express een onge
luk had. De Fransche spoorwegmaatschappijen
schijnen het late mededeelen van spoorwegon
gelukken tot gewoonte te hebben.
Uit het aan den anderen oever van de Marne
gelegen Lagny kwam spoedig hulp opdagen,
doch het duurde geruimen tijd, voor voldoende
materiaal aanwezig was. Een hulptrein werd
gezonden en uit Parijs werd een aanzienlijke
hoeveelheid ambulance-materiaal naar de
plaats van de ramp gedirigeerd, alsmede dok
toren, verpleegpersoneel, politie en militairen.
De nacht van verschrikking
Van den aangereden trein, waren tender en
locomotief een vijftigtal meter opgeschoven en
gedurende den tijd, daarvoor noodig, waren
de vijf wagons geheel uiteengeslagen e.i tot
een massa dooreengekronkeld materiaal ge-
worden, waarin de locomotief, de tender en
twee wagons van den aanrijdenden trein wa
ren ontspoord. Vier wagons van den aangere
den trein waren wel zwaar beschadigd en uit
de rails gelicht, doch heel gebleven; in die
wagons bevonden zich vooral gewonden.
Wat de verbrijzelde wagons betreft, was het
onmiddellijk duidelijk, dat men in hoofdzaak
daarin en daaronder slechts verminkte lijken
zou vinden.
Ook in den aanrijdenden trein was de paniek
groot, doch de reizigers wisten zich uit de sta
len wagens te werken en terwijl de meesten
in den nacht naar hun familieleden zochten,
of met deze, de vlucht namen, weg van het
gruwelijke tooneel, dat zich afspeelde, waren
er aaderen, die ware daden van heldenmoed
volbrachten.
Van het eigenlijke drama is geen beschrij
ving te geven. De meest hartverscheurende
tooneelen speelden zich af. Aanvankelijk had
het reddingswerk in den mist plaats, later met
primitieve verlichtingsmiddelen: Enkele red
ders hadden zich met grooten moed tusschen
de resten der wagons begeven en één jong ma
troos heeft alléén dertien lijken en zwaar ge
wonden weten te voorschijn te halen. Tenslotte
zonk hij ineen en moest hij zelf naar een der
Parijsche gasthuizen worden overgebracht.
De nacht was zeer, zeer koud, wat het lijden
der gewonden niet weinig verhevigde. Do eer
ste zwaar gewonden werden naar het zieken
huis van Lagny vervoerd, doch later, toen het
materiaal uit Parijs was aangekomen, wer
den de gewonden, naar de Parijsche hospita
len, vooral Lariboissière en Tenon, overge
bracht. Sommigen bezweken tijdens het ver
voer, anderen bij aankomst, velen zijn den
dood nabij.
Dat reddingswerk moest plaats hebben bij
het gekreun der gewonden en de wanhoops
kreten der familieleden, die een of meer der
hunnen bij de levenloozen vonden, die werden
voor den dag gebraoht. Een trein was g. zon
den met derde klasse rijtuigen en op elke bank
werd een lijk gelegd. Vormlooze pakken klee-
ren met de stoffelijke resten van een kind,
mannen in uniform, soldaten, die met Kerst
verlof naar hun haardsteden gingen, geheel
verminkte lichamen. De minder gekwetste fa
milieleden verdrongen zich, om eiken gewon
de en om elk lijk, en ontzettend was de wan
hoop van een moeder, die in een kinderlijkje
haar dochtertje herkende, of van mannen die
een vrouw, of vrouwen die een haar dierbaar
wezen moesten herkennen.
Toen de dag aanbrak, waren meer dan 150
gewonden naar de ziekenhuizen vervoerd of
vonden in de omgeving van de ramp of in de
hospitalen van Meaux en Lagny verzorging.
De eerste trein met dooden vertrok toen naar
Parijs: 132 lijken meevoerend. In den loop
van den dag zou een tweede trein er 45 naar
Parijs voeren.
Wegens de groote koude en de aanvankelijke
moeilijkheden van het vervoer en ook omdat
verschillende gewonden, die dierbaren bij de
ramp hadden, niet wilden vertrekken zonder
de hunnen, had men hier en daar hout van
den verbreizelden trein op hoopjes gelegd en
dat aangestoken, om de verwonden tegen de
sterke koude te beschermen. Het terrein van
de ramp kreeg daardoor een nog meer sinister
aspect.
In den loop van den ochtend, vooral nadat
de tender van den aanrijdenden trein gelicht
was, hoopte men dat een einde zou zijn geko
men aan de lijst van slachtoffers. Men nader
de toen de 50Q, waaronder 170 dooden.
Op den avond van den tweeden dag werd
het aantal van 192 dooden bereikt, doordat
een 15-tal zwaar gewonden in de hospitalen
zijn bezweken. Onder de dooden bevinden
zich twee kamerleden, de heeren Schleichter
en Rollin, het senaatslid Hachette, een oud
onderstaatssecretaris, de heer Morel, terwijl de
afgevaardigde van Reims, de heer Poittevin,
gewond is.
Chapelle Ardante te Parijs.
lp het immense sousterrain van de Gare de
l'Est, waren twee groote hallen geheel en al
met rouwfloers omhangen en tot Chapelle Ar-
dente ingericht door de Parijsche begrafenis
maatschappijen. In de eene waren op geïmpro
viseerde kribben de lijken gelegd, voor de her
kenning, op gelijke afstanden, zoodat da fa
milieleden en bekenden ze gemakkelijk kon
den naderen en er zich omheen konden bege
ven. Er lagen zeer veel kinderlijkjes, zeer
veel jonge mannen, gisteren nog in de kracht
van hun leven, en onder hen vooral vee: mi
litairen, tijdens hun Kerstverlof door den dood
overvallen. Veel vormlooze pakken ook, door
bebloede kleederen bijeengehouden. Bijna geen
lijk, of het draagt overvloedig bloedsporen of
verminkte ledematen.
Qp het oogenblik, dat wij er voor het eerst
kwamen, waren een twintig lijken herkend en
het is overbodig te zeggen, tot welke hartver
scheurende tooneelen de herkenningen meer
malen aanleiding gaven. Aangrijpend was de
vertwijfeling van een moeder, die hem aan de
kleeren herkennend, haar zoon onherkenbaar
in zijn verminkt gelaat moest terugvinden. In
een hoek zag men vier herkende lijken een
geheele familie: vader, moeder en twee kin
deren van 6 en 11 jaar.
De herkenden werden onmiddellijk gekist en
in de tweede hal overgebracht, waar reeds
kransen werden aangedragen.
Maandag bracht de president van de repu
bliek, met vele ministers en hooge autoritei
ten, een bezoek van rouwbeklag. De kardinaal
aartsbisschop van Parijs, was nog Zondag ko
men bidden en den zegen geven, zooals ook
de bisschop van Meaux zich nog in den nacht
van de ramp naar Lagny had begeven, om de
dooden te zegenen, die' langs de spoorbaan
waren gelegd. Verscheidene andere priesters
uit de omgeving hebhen zich bij de ramp even
eens verdienstelijk gémaakt, door de sterven
den bij te staan.
Enkele families hebben het stoffelijk over
schot van hun omgekomen dierbaren reeds
naar de woonplaats doen overbrengen; zoo is
ook het stoffelijk overschot van het kamerlid
Schleicher naar Verdun overgebracht, waai hij
burgemeester was en zijn verscheiden heeft
daar zulk een indruk gemaakt, dat de verma
kelijkheden van den Réveillon daar onmiddel
lijk afgelast werden.
De uitvaart voor de slachtoffers zal te Pa
rijs aanstaanden Woensdag-ochtend plaats
hebben.
Op het terrein van de ramp
Het parquet van Meaux was natuurlijk spoe
dig op 'de plaats van de ramp aanwezig e,i om
dep pmvang der catastrophe besloot de rechter
van instructie, machinist en stoker van den
aanrijdenden trein in arrest te stellen. Zij wer
den eerst geïsoleerd in een 3e klasse-compar-
tament en daar voorloopig verhoord. Tusschen
de verklaringen van machinist en stoker van
den rapide en machinist en stoker van den
express is veel tegenstelling. Volgens de bei
de laatste was de weg gesloten, volgens de
beide anderen hadden zij bij het passeeren
het signaal op veilig gezien. Nu' vreezen som
mige technici, op grond van het feit, dat het
knalsigna»! eerst gehoord is, toen de aanrij
dende trein bijna geheel voorbij was, dat er
iets aan de signaal-inrichting heeft gehaperd,
waardoor het roode licht een oogenblik omge
worpen zou zijn geweest.
Tegenover de zeer positieve verklaring van
den machinist van den verongelukten trein,
dat hij zeer langzaam had gereden en tenslotte
geheel stil was blijven staan, omdat 't signaal
op onveilig stond, kan men toch de verklarin
gen van machinist en stoker van den aanrij
denden trein nog niet voor onwaar houden,
aangezien zij beiden zeer goed aangeschreven
stonden en nimmer een onoplettendheid heb
ben begaan. Er wordt op het oogenblik onder
zocht, of er iets gehaperd heeft aan het signa
len-systeem, hetgeen zeer noodig is, wijl er
zich meer klachten hebben voorgedaan.
Het is lang niet zeker, dat de juiste oorzaak
zal kunnen worden vastgesteld en men neemt
aan, dat de arrestatie slechts provisoir zal zijn.
Ambtshalve werd den gearresteerden een ad
vocaat toegevoegd.
Een geheel andere vraag is, of het wel te
pas komt met zwaren mist een rapide te laten
loopen met een snelheid van 110 K.M. per
uur, zonder dat men voldoende zichtmid-
delen heeft, om de seinen reeds op belangrij
ken afstand te zien. Maar vooral wordt nu een
krachtige campagne gevoerd tegen het behou
den van materieel, met houten bovenbouw en
dientengevolge veel lichteren onderbouw op de
groote lijnen en lijnen met intens verkeer. Er
hebben zich den laatsten tijd botsingen voor
gedaan, waarbij zich ;phter geen noemens
waardige ongelukken voordeden, doordat het
materiaal van staal was.
Ondanks den omvang van de ramp is het
niet mogelijk geweest, behalve de verklaringen
omtrent het knalsignaal, die wij reeds vermeld
hebben, veel omtrent de toedracht van de ramp
van de geredden te vernemen. De reizigers
bevonden zich eerst op een korten afstand van
Parijs, die van den rapide, hoogstens 'n 15
minuten sporens, die van den exprestrein ruim
25 minuten, wegens het oponthoud.
Zij waren over het algemeen in de tevreden
stemming, eindelijk te vertrekken, na bijna
twee uren lang in het onzekere te zijn geble
ven omtrent den duur der vertraging. De ver
traging op de lijnen was zoodanig, dat het
personeel van de Gare de l'Est Zaterdagavond
veel moeite had met de reizigers en een
oogenblik er zelfs aan gedacht had, politiehulp
te vragen, om de orde te handhaven.
De ramp zelf was uit den aard der zaak een
kwestie van enkele seconden. En deputé en
een dokter, die bij elkander zaten, tijdens den
schok, zagen op het moment, dat ze dooreen
geworpen werden, een jongetje bij zich, die zij
te voren niet gezien hadden. De meeste gered
den weten niet veel meer dan dat zij zich plot
seling buiten den trein bevonden in een ijzige
stilte, en wilden vluchten.
Eerst toen de jammerkreten opstegen kwa
men ze tot bezinning en gingen aan het red
dingswerk deelnemen.
Van de gewonden zijn er verschillende, wien
een hand of een voet werden afgekneid. De
beide postwagens zijn gespaard gebleven. Een
zeer droevig gezicht is het echter ook daar, tus
schen stapels achtergelaten kleedingstukken
en bagage zooveel vermorzelde doozen met 1
speelgoed en kerstgeschenken te vinden zorg
vuldig wellicht door dooden en verminkten
eenige dagen te voren uitgekozen, om anderen
gelukkig te maken.
Zoo draagt dan het oogenblik, waarop de
ramp plaats vond, nog bij tot de tragiek van
dit ontzettend-zwaar ongeluk: zoo ontzaglijk
velen, die meenden de Kerstvreugd tegemoet
te gaan en den dood vonden, of de verminking.
En zoovele families, die vergeefs zijn blijven
De toestand der gewonden-
Op het oogenblik worden nog 92 gewonden
in de hospitalen verpleegd, over het algemeen
zijn dat zeer ernstige gevallen. De lichter ge
wonden worden in hun families verzorgd, ter
wijl ook een aantal meer ernstig geworden in
particuliere klinieken zijn opgenomen. De heer
Poittevin deputé van Reims is ernstig aan het
been gewond maar maakt het naar omstandig
heden wel.
Volgens een heden gepubliceerd communi
que van den commissaris van de Gare de l'Est
bedraagt het aantal slachtoffers thans 196,
waarvan 9 niet geïdentificeerd konden worden.
Het aantal dooden stijgt nog
steeds
PARIJS, 26 December (R.O.) Het aantal
dooden stijgt nog voortdurend. De „Matin"
meldt, dat heden (Dinsdag)-avond 201 dooden
als slachtoffers van de spoorwegramp te be
treuren waren. Daaronder waren vijftien zwaar
verminkten, die in het ziekenhuis van Lagny
aan de gevolgen hunner kwetsurén zijn be
zweken.
DE SPOORWEGRAMP VAN LAGNY. Wat er
overbleef van de wagons, na de catastrophe.
Protesten tegen de arrestatie van
stoker en machinist
PARIJS, 26 December (R.O.) Louis Rollin,
de afgevaardigde voor Parijs heeft den minister
van justitie geïnterpelleerd over het arbitraire
en onwettige karakter van de arrestatie van den
stoker en den machinist van den sneltrein
ParijsStraatsburg.
PARIJS, 26 December (R.O.) De bond van
spoorwegarbeiders heeft geprotesteerd tegen
de arrestatie van den stoker en den machinist
van den trein, welke het ongeluk bij Lagny
veroorzaakte.
De bond hoopt, dat de beide arrestanten on
middellijk in vrijheid zullen worden gesteld.
PARIJS, 26 December. (R.O.) Volgens Ce
„Journal" is uit het gerechtelijk onderzoek
naar de oorzaak van de spoorwegramp de juist
heid gebleken van de verklaringen van den
gearresteerden machinist en stoker, volgens
welke de verschillende signalen op veilig had
den gestaan.
Hun verdediger heeft in verband hiermede,
een verzoek tot in vrijheidsstelling ingediend.
LEIPZIG, 23 December (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). Een dag van troosteloos akelig
grauw weer, deze laatste dag van het Van der
Lubbe proces.
In rmst en plasregen ijlden we vroegtijdig
naar het rijksgerecht, alwaar eigenlijk niets
bijzonders te zien viel, maar waar men, een
maal binnengetreden, npg eens bijzonder scherp
naar wapens onderzocht werd.
In de vaal verlichte zaal branden de groote
kronen en hun onduidelijke schemering valt
op het uiterlijk vertoon van dat, wat men hier
een grooten dag pleegt te noemen.
De tribunes zijn tjokvol. Hetzelfde kan van
de perstafels gezegd worden- Fotografen in
dichte drommen opgerukt, zijn, gelijk dat hun
gewoonte is, hinderlijk en onmisbaar tegelijker
tijd.
Als nieuwigheid is een sectie politie de zaal
binnengemarcheerd, die de stoelen van de vroe
gere getuigen bezet hebben en aan het geheel
een ietwat dreigend uiterlijk geven.
Op de tafels van de pers liggen gedrukte
verzoeken, om de zaal niet voor het einde van
de plechtige zifting te veriaten, maar, daar de
mare de ronde doet, dat de voorlezing van het
vonnis drie volle uren zal duren, kan hieraan
moeilijk gevolg gegeven worden.
Even over tienen springen alle aanwezigen
op, want dan opent de deur zich en treden de
aangeklaagden binnen.
De kleine Taneff met zijn Jan Klaassen-ge-
zicht voorop. Daarachter Popoff, fanatiek en
verbeten als altijd Torgler heeft voor de ge
legenheid een mooie nieuwe das aangegaan.
Aan Van der Lubbe is met den besten wil
van de wereld niets bijzonders te bemerken.
Hij komt als altijd met gebogen hals naar bin
nen en volhardt voor de rest in zijn botanische
houding.
Dimitroff laat wat op zich wachten, maar
eerlang verschijnt ook zijn welgedaan buikje
en wanneer dat eenmaal zeker gesteld is, gaat
de deur nogmaals open en verschijnt het hof.
De oude garde wordt dan door een zekeren
weemoed overvallen.
Na bjjna zestig dagen van samenzijn, hebben
zich allerlei banden tusschen de trouwe aan
wezigen gesponnen. We vinden allemaal den
ouden heer Buenger een sympathiek man en
we hebben allemaal medelijden met hem, om
dat hij niet tegen zijn taak opgewassen bleek.
We hebben de gezichten der andere raads-
heeren uren en uren bespied en meenen, van
enkelen tenminste, met zekerheid te weten,
aan welken kant van de weegschaal zij het
gewicht van hun stem geworpen hebben.
We zijn op voet van vertrouwdheid met de
aangeklaagden geraakt, met hun verdedigers,
met het openbaar ministerie.
We kennen de collega's van de internationale
pers, we groeten de moeder van Dimitroff en
de vrouw van Tprgler als goede oude beken
den en we wisselen kwinkslagen met de sym
pathieke gerechtsdienaars, terwijl we de nij
dassen onder hen heelemaal niet aan kijken.
Kortom, we zijn een groote familie gewor
den, die nu op het punt staat voor altijd uit
elkaar te spatten.
„In naam van het Duitsche rijk", zegt de
president en dan is het groote oogenblik daar.
Het komt iewat verrassend. Voor men eigen
lijk goed weet, wat er geschied is, is Van der
Lubbe ai ter dood veroordeeld en zijn de vier
andere aangeklaagden vrij.
Daarna korqt de motiveering van het vonnis,
die klaar en duidelijk voorgelezen wordt.
De pakkendste punten eruit zijn de vaststel
lingen, dat Van der Luhbe wel dcaeliik com
munist is, dat hij zijn misa<«u onmogelijk al
leen begaan kan hebben, tot hij opdrachtge
vers gehad heeft, die ip de rijen van de com
munisten te zoeken zijn, dat dezen hoogverraad
op het oog hadden en dat Van der Lubbe dus
ook aan de misdaad van hoogverraad schul
dig is.
Het rijksgerecht stelt zich tenslotte op het
standpunt, dat de regeering het recht had, deze
misdaad langs lijnen van terugwerkende kracht
met den dood te straffen. Om tot dit resultaat
te komen, moet er zeer aanzienlijk met allerlei
wetsparagrafen gemanipuleerd worden. Maar
dat is nu juist tegen den zin van minister Goe-
ring in, want deze heeft immers reeds twee
maal zeer duidelijk verkondigd, dat hij niets
van gemanipuleer met wetsparagrafen weten
wil, doch dat hij veeleer het primitieve rechts
gevoel van de menigte aan hjet woord wil laten
komen.
Aan hem nu deze knoop te ontwarren.
Na de motiveering springt Dimitroff natuur
lijk op, om nog een verklaring af te leggen
Nog eenmaal wordt de president door een aan
val van zenuwachtigheid getroffen en in bijna
snauwenden, overhaasten vorm sluit hij de
laatste zitting, om dan ijlings op te staan en
zich voor den onverbeterlijken aangeklaagde
in veiligheid te stellen.
Wanneer de rechters verdwenen zijn, verlaten
ook de aangeklaagden, precies als eiken ande
ren dag, de zaal en dan hebben we gelegen
heid even met de verdedigers te spreken.
Dr. Seuffert verklaart, dat van zijn kant geen
verzoek om gratie ingediend kan worden. Bij
na de geheele argumentatie van zijn pleidooi
is door het hof verworpen gewordep en dat
beneemt hem de noodige aanhakingspunten.
Dr. Sack heeft zijn client den raad gegeven
zich uit eigen initiatief bij een concentratie
kamp aan te pielden, ten einde op die wijze
voor zijn veiligheid te zorgen, maar dat is
natuurlijk slechts een vorm.
Door de vrijspraak van de rechters zijn de
aangeklaagden automatisch op vrije voeten ge
komen, maar overigens heeft de politie net
zooveel reden als ze maar hebben wil, om op-
niepw tot vasthouding van de aangeklaagden
over te gaan, waarbij het waarschijnlijk voor
de hand ligt, dat de Bulgaren, na een paar uur
in „Schutzhaft" te hebben gezeten, direct over
de grens gebracht zullen worden, terwijl Torg
ler vermoedelijk in voorarrest zal komen voor
de voering van het proces-Thaelmann.
MtiNCHEN, 23 December. (V. D.) De natio
naal socialist. ,,Parteikorrespondenz" schrijft:
De uitspraak in het rijksdagbrandproces,
waarbij Torgler en de drie Bulgaren op formeel
juridische gronden zijp vrijgesproken, is vol
gens het rechtsbewustzijn van het volk een
volkomen vergissing. Wij kunnen deze formeel-
juridische gronden niet tot de onze maken. Als
het vonnis was uitgesproken naar het ware
recht, dat in Duitschland weer moet gelden en
dat in het rechtsbewustzijn van het volk ge
worteld is, dan had het anders geluid. Dan zou
trouwens de geheele behandeling, die door het
volk met groeiende ontstemming werd gevolgd,
een andere zijn geweest.
Met groote verrassing zal het Duitsche volk
hebhen kennis genomen van de vrijspraak van
Torgler en de andere communisten, nadat in de
afzonderlijke stadia van het proces steeds op
nieuw de grootte en de brutaliteit van het bol
sjewistische gevaa1" is gebleken en steeds weer
duidelijk was geworden, dat de ontzettende
chaos van een burgeroorlog slechts is afgewend
door het vast' esloten optreden van den natio-
naal-socialistisehen staaf.
Wanneer in Duitschland het communisme niet
door de nationaal socialistische revolutie zou
ziin neergeslagen en zijn dragers onschadelijk
gemaakt zouden zijn, dan zou door onjüiste
juridische handelingen, zooals hier hebben
plaats gehad, het communistische gevaar in
Duitschland nooit den kop in zijn gedrukt.
Zoo is dit vonnis een foutief vonnis, dat
allicht meer dan eenig ander de noodzakelijk
heid bewijst van een radicale hervorming van
ons rechtsleven, dat zich nog veelvoudig be
weegt in de banen van de overwonnen liberale
gedachte, waarvan het volk vervreemd is.
v. d. Lubbe's familie vraagt
gratie.
Namens een zestal familieleden van Marinus
van der Lubbe heeft mr. W. B. Stomps, te
Heemstede Zaterdag tot den president van
gericht om den ter dood veroordeelden Ma
rinus van der Lubbe gratie te verleenen. De
familieleden zijn Marinus' broeder J. v. d.
Lubbe, zijn halfzuster J. P. A- M. Sjardijn-
Peute, zijn halfbroers J. P. A. M. Peute, P. A.
Peute, Fr. Peute en zijn zwager Jac. Siardijn.
In het request zegt mr. Stomps o.m., dat het
ongeluk, dat v. d. Lubbe in zijn kinderjaren
trof en waardoor hij halfblind werd, hem ach
teruitstelde en zijn leven verbitterd heeft.
Verder beroept de heer Stomps zich op den
ouden rechtsregel, dat geen strat mag worden
toegepast, die niet berust op een wet, die reeds
bestond vóór het misdrijf werd gepleegd (nulla
poena sine previa lege) Dit is hier, zooals men
weet, het geval, daar de wet krachtens welke
v. d. Lubbe is veroordeeld, pas na den rijksdag
brand tot stand kwam.
Tenslotte wijst mr. Stomps er op, dat van der
Lubbe geen Duitscher is en dus als vreemde
ling heeft terecht gestaan.
Het gratieverzoek is Zaterdagmorgen schrif
telijk verzonden.
Torgler's veiligheid.
LEIPZIG, 23 December. (H.N.) Torgler heeft
op het advies van zijn advocaat besloten, vrij
willig in de voorloopige hechtenis te blijven,
ter wille van zijn persoonlijke veiligheid.
Bulgaarsch advocaat gearresteerd
BERLIJN, 23 December. (H.N.) Uit Sofia
wordt aan de bladen gemeld, dat Detscheff, de
communistische Bulgaarsche advocaat, die door
het rijksgerechtshof niet toegelaten was aLs
advocaat van Dimitroff, via Parijs naar Sofia
is gegaan, waar hij terstond gearresteerd en
aan een verhoor onderworpen werd.
De politie nam zijn aanteekeningen over het
proces te Leipzig in beslag De Kamer van ad
vocaten te Sofia heeft een protest tegen deze
arrestatie ingediend. Het hoofd der politie ver
klaarde, dat Detscheff op onwettige wijze en
zonder pas over de grens is gegaan.
Men vermoedt klaarblijkelijk, dat hij naar
Sofia is gekomen om een bijzondere opdracht
van de r.omintern uit te voeren.
Men seint ons uit Rome d.d. 23 dezer:
Hedenmorgen had ten Vaticane de Kerst
receptie der Kardinalen plaats, die den H. Vader
hun gelukwenschen kwamen aanbieden.
Daarbij hield Z. H. Em. Kardinaal Granito
di Relmonte, deken van het H. Collége van
Kardinalen, in naam van zijn mede-Kardinalen
een toespraak, waarin hij de gebruikelijke
zegenwenschen tot uiting bracht en verder het
verloop van het H. Jaar besprak, terwijl hij
tevens gewag maakte van de vervolgingen in
Spanje en Mexico.
Z. H. de Paus antwoordde daarop met een
toespraak, die geen enkel bepaald politiek
onderwerp aanroerde,maar meer een intiem,
overwegend religieus karakter droeg.
Ook de H. Vader besprak de buitengewone
zegeningen van het H. Jaar, dat zoovelen
menschen gelegenheid had geboden, zich naar
het huis van den gemeenschappelijken Vader
der Christenheid te begeven.
Zijne Heiligheid vond verder in zijn toespraak
gelegenheid de sterilisatie ter sprake te brengen,
welke hij veroordeelde enwelken maatregel
hij als antipathiek kwalificeerde.
Deze maatregel aldus de Paus wordt
thans reeds in ver afgelegen landen toegepast
en andere landen bereiden zich voor, om hem
toe te passen.
Maar een decreet van het H. Officie van
1931, evenals 's Pausen Encycliek „Casti Con-
nubii" hebben de sterilisatie van Katholiek
standpunt streng veroordeeld, welke veroordee
ling de Paus als Prefect der hooge Congregatie
bekrachtigt.
Wat den wereldtoestand betreft, deze biedt
veel duistere aspecten en liergt groote gevaren
in zich.
Bekend is, naar de H. Vader in herinnering
bracht, het woord van Napoleon, die zeide, dat
voor het voeren van oorlog geld, geld en nog
eens geld noodig is.
Daar tegenover zeide de Paus echter, dat
temidden van de chaotische verwarring, de
oneenigheden, de talrijke, geen einde nemende
onderhandelingen, het weergaloos getob van alle
menschen, aan den^laatsbekleeder van Christus
op aarde niets anders overbleef, dan vast te
stellen, dat thans gebed, gebed en nog eens
gebed noodiger is dan ooit.
Tot dit gebed riep hij allen op de meest
dringende yvijze op.
TOKIO, 22 December (R.O.) De Japansche
keizerin heeft het leven geschonken aan een
zoon. (Zooals men weet, werd in heel Japan
verlangend uitgezien naar de geboorte juist
van een prins, wijl het keizerlijk paar nog geen
mannelijken nakomeling bezat. Red. Msb.)
TOKIO, 23 December (V.D.) In een interview
verklaarde de minister-president, dat de ge
boorte van een Japanschen kroonprins een ge
lukkige gebeurtenis is, waarvoor het Japan
sche yolk sinds lang heeft gebeden.
De inwoners van de stad Tokio werden door
twee stooten op een sirene van de geboorte van
een zoon in kennis gesteld.
Den geheelen Zaterdag wordt het Japansche
volk per radio op de hoogte gehouden van
den toestand vqn moeder en kind.
In de scholen worden feestelijkheden georga
niseerd.
Honderden felicitaties werden reeds ten
paiejze afgegeven.
TOKIO, 23 December. (V. D.) Zooal- reeds
gemeld, is het bericht van de geboorte van den
troonopvolger in geheel Japan met groote
vreugde ontvangen. Moeder en kind bevinden
zich in goeden welstand. Als tijd van geboorte
wordt officieel 6.39 uur (Japansche tijd) opge
geven. Het kind weegt 32G0 gram en is 55 c.M,
lang.
Keizef Hirohito bezocht zijn zoon te T.ïk» Woy
en begaf zich daarna naar keizerin Nagako.
De troonopvolger is het vijfde kind van het
echtpaar. Op 29 December zal het plechtig»
wjjze 2§a naam worden gegeven.
