mm" 11
;ii
DONDERDAG 28 DECEMBER 1933
AUTO'S IN DEN WINTER.
Radiator-ijs is héél duur.
VOORRUITEN VAN „MATGLAS".
DE BRAND IN DE TELEFOON
CENTRALE.
EEN MERKWAARDIGE
BEKEERING.
KASPOSITIE VAN RIJK EN
GEMEENTEN.
ZIJ, DIE HEENGINGEN.
DIERENMISHANDELING.
DE POSTJAGER TE ATHENE.
INDISCHE POSTVLUCHTEN.
BIOSCOPEN ZONDER MUSICI EN
ARTISTEN.
VERBIJSTEREND.
H. H. WIJDINGEN.- -
De A.N.W.B.-Toeristenbond voor Nederland
schrijft onsOfschoon allerlei noteeringen in
de laatste jaren geweldig gezakt zijn, schom
melt de prijs van ..radiator-ijs" nog altijd tus-
schen de 50 en 500 gulden. IJs heeft allerlei
kwaliteiten (de keuringsdienst kan erover mee
praten het is nu ja, dat weet u alle
maal wel. IJs in een waterleiding is altijd on
aangenaam en dikwijls duur maar ijs in
de automobiel-waterleidingen is meestal onbe
taalbaar.
Onbevriesbaar koelwater.
Denkt u niet, dat een radiatorhoes hoe
nuttig overigens ook afdoende is. Deze kan
immers alleen maar de aanwezige warmte zoo
goed mogelijk vasthouden, maar eenmaal komt
het oogenbiik, dat de temperatuur onder 0 zak:
en dan is het gedaan met de dunne koperen
lamellen in uw radiator. Dan zet de water
massa in het koelsysteem (dus ook om de kost
bare cylinders) uit en zelfs de dikke gietijzeren
wand is daartegen niet bestand. Daarom moet
iedere automobilist die niet over een verwarm
de garage beschikt en niet telkens het water
wil aftappen, een anti-vrles-mengsel in zijn
radiator doen. Verschillende preparaten zijn
daarvoor in den handel; wie afdoend, goedkoop
en eenvoudig zijn motor tegen vorstschade wil
beschermen, kan volstaan met een hoeveelheid
brandspiritus of glycerine door het water te
vermengen. Glycerine heeft de onaangename
eigenschap van „door te zweeten". Op allerlei
plaatsen, waar tevoren geen lekkage zichtbaar
was, ziet men de verdunde glycerine doorsiepe-
len. Kleine verborgen lekkages worden zicht
baar (wat men al naar zijn smaak een voor-
of een nadeel kan noemen). Brandspiritus mist
deze eigenschap, maar verdampt vrij snel, zoo
dat men de concentratie geregeld moet con
troleeren, wat evenwel met een handigen areo
meter, (die tegenwoordig niet duur meer zijn),
geen moeilijk werk is. Doch wélk anti-vries
middel men ook gebruikt, steeds moet men er
absoluut zeker van zijn, dat het zuiver en zuur
vrij is. De onderstaande tabel geeft aan, in
welke hoeveelheid de glycerine of brandspiri
tus door het koelwater gemengd moet worden
om voldoende zekerheid te bieden.
Dikke olie en leege accu's
Ziedaar nog een tweetal wintersche auto
kwalen. Vele auto's moeten in den winter met
een dunnere olie gesmeerd worden dan gedu
rende den zomer. In dit bestek kunnen wij
daar niet nader op ingaan, de A.N.WJ3.-Toeris
tenbond voor Nederland, is gaarne bereid over
al deze moeilijkheden nadere inlichtingen te
verstrekken (p. a. Parkstraat 1820, Den Haag)
De accumulator (batterij) is het stiefkind in
de auto, veelal is dit onmisbare onderdeel zoo
goed opgeborgen, dat er nimmer naar omge
zien wordt. Maanden lang lijdt de accu dorst
of krijgt hij te weinig voedsel (lading) en wan
neer deze ondervoeding en verwaarloozing ten
slotte tot een vroegtijdigen ouderdom en dood
voeren, krijgt de misdeelde nog allerlei ver-
wenschingen te hooren. Wanneer men af en
toe (b.v. elke 14 dagen) eens een beetje ge
distilleerd water (nimmer leidingwaterbij
vulde en den ladingstoestand liet controleeren,
zou het euvel van niet starten bijna zéker
voorkomen kunnen worden. En tenslotte be
denke men, dat èvervoeding ook voor accu's
heel slecht is. Het kleine beetje moeite wordt
ruimschoots beloond door een ijverigen staat
van dienst; accustakingen zijn daarentegen te
recht berucht; de wagen moet worden aan-
^Jgestêept, soms probeert een (onhandige) rijder
het eerst met den slinger wat hem een ge
broken pols kan kosten (bij het slingeren den
dtrfm steeds aan dezelfde zijde van het hand-
3vat houden als de vingers)
i IJzel op de voorruit
IJzel op de voorruit gaat dikwijls samen met
een gevaarlijk gladden weg. Hoe men slippen
voorkomt, c.q. herstelt, hebben wij onlangs be
schreven; een beijzelde voorruit is tegenwoor
dig ook te voorkomen, men kan beginnen met
de motorkap op een kier te zetten (een drie
bubbel gevouwen stuk binnenband er tusschen)
waardoor de warme lucht langs het glas strijkt.
Deze oplossing is niet afdoende, evenmin als
het inwrijven van de voorruit met keukenzout
of glycerine. Het beste is om een der voor-
ruitverwarmera te monteeren, welke tegen
woordig in prima uitvoeringen in den handel
gebracht worden.
Sneeuiv en mist.
Losse sneeuw op den weg is niet direct ge
vaarlijk, wanneer men een beetje voorzichtig
rijdt gebeurt er niets, in het bijzonder omdat
in ons land geen hellingen van beteekenis
voorkomen. Zoodra er heel veel sneeuw ligt,
doet men goed door kettingen om de wielen
te slaan. Bijzonder gevaarlijk is echter een
sneëuwdek, dat een tijd bij vriezend weer ligt.
De sporen van vorige auto's leiden dan al heel
gemakkelijk een flinke slippartij in. Overigens
kan sneeuw zeer hinderlijk zijn in den avond;
een goede mistl-mp is dan een uitkomst. Tegen
het euvel var nist zijn in de laatste jaren ver
schillende oruikbare hulpmiddelen aan de
markt gekomen; behalve de speciale mistlan-
taams werken ook gekleurde (geelachtige)
gloeilampjes redelijk goed; deze worden in de
normale lantaarns gezet. Van overwegend be
lang is het om nimmer de gewone koplampen
te gebruiken: het felle licht daarvan wordt
door het mistgordijn teruggekaatst en maakt
elk uitzicht onmogelijk.
Wanneer de auto- Dan is de motor vei-
radiator bevatlig tot een vorst van
Gr. Gr.
Spiritus: Water: Celsius Fahrenh.
1 deel9 deelen 4%8
2 deelen....8 deelen 9 18%
3 deelen....7 deelen 13%24%
4 deelen....6 deelen 18 33
de helft....de helft 23 41
Wanneer de auto- Dan is de motor vei-
radiator bevat: ligt tot een vorst van:
Gr. Gr.
Glycerine: Water: Celsius Fahrenh.
1 deel9 deelen 2 4
2 deelen....8 deelen 5%..10
3 deelen....7 deelen 9%17
4 deelen....6 deelen 14 25
de helft....de helft 20 36
MGR. GIEURE. BISSCHOP VAN BAYONNE,
TREEDT AF.
Onze correspondent te Parijs meldt ons:
Mgr. Gieure, bisschop van Bayonne, die
eenige jaren geleden zijn gouden priesterfeest
mocht vieren, heeft Maandag j.l. na de vespers
van Kerstdag het kapittel bijeengeroepen en
medegedeeld, aan den H. Vader te hebben ver
zocht, zijn herderlijk bestuur over het diocees
van Bayonne te mogen neerleggen.
Mgr. Gieure wenscht zich op een klein land
goed in het Baskenland terug te trekken. Hij
is reeds 83 jaren oud.
PRIJS TAXE-GEDEELfE CONSUMPTIE-
MELK.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend, dat
voor de periode van 31 December 1933 tot en
met 6 Januari 1934. de prijs voor het taxe-ge-
deelte van consumptiemelk, gekocht op regee-
ringscontract, voor de verschillende soorten
aaelk. is vastgesteld op 6%, 6% en 6% cent
per Liter en dat het bedrag der afdracht op
andere in consumptie gebrachte melk is vast
gesteld op 2 cent per Liter,
Da vastgestelde prijs geld* «af boerderij".
Het justitioneel verhoor van den
gearresteerden monteur.
DE MAN OP VRIJE VOETEN
GESTELD.
We maakten in het kort reeds melding van
het verhoor, dat de officier van justitie mr. dr.
J. van Thiel den aangehouden monteur der
gemeente-telefoon heeft afgenomen. Hoewel de
man hardnekkig bleef ontkennen, gaf mr. van
Thiel als zijn meening weer, dat de brand aan
kwaadwilligheid te wijten is.
Natuurlijk wilde de officier daarmede niet
beweren, dat daa.nee het bewijs voor de schuld
van den gearresteerden monteur geleverd is.
Integendeel van een bewijs is nog geen sprake
en de aanwijzingen blijven uiterst vaag.
Tot de conclusie kwaadwilligheid is de jus
titie gekomen na een minutieus onderzoek,
waarbij men alle mogelijkheden overwogen
heeft.
Zooals men reeds weet, achten de leiders van
de gemeente-telefoon kortsluiting uitgesloten. In
de splitsingskamer stond slechts een minimale
zwakstroom, welke practisch geen kortsluiting
kan veroorzaken. Bovendien is de hoofdver
sterker, welke in de splitsingskamer stond op
gesteld, geen instrument, waaraan zich, zooals
aan andere apparaten in de centrale, licht kort
sluiting kan voordoen.
Bij kortsluiting neemt men lang voor de vlam
uitbreekt een penetrante lucht van brandend
rubber waar, veroorzaakt door het smeulen van
de isolatierubber aan den electrischen draad.
Deze lucht is ver in den omtrek waarneem
baar.. Bij den brand in de telefooncentrale even
wel heeft men te voren de lucht van brandend
rubber niet waargenomen. Integendeel, primair
was de vlam en later ontwikkelde zich de rub
berstank. Voorts heeft men in de splitsingska
mer twee zware steek' lammen waargenomen,
welke al evenmin op brand door kortsluiting
wijzen.
Ongeluk of kwaadwilligheid?
Resten dus de mogsiijkheden: een ongeluk
of kwaadwilligheid. Ook de eerste veronder
stelling -eft de justiue laten varen. Er is
dien dag in de splitsingskamer niet gewerkt
met soldeerbouten of dergelijke apparaten en
in de ruïne na den brand heeft men er ook geen
overblijfselen van kunnen vinden. Ook de mo
gelijkheid dat een achteloos weggeworpen
stompje sigaret den brand heeft veroorzaakt on
danks het feit dat er zich echter in de split
singskamer een W.C. bevond, een plaats waar
men gaarne nogal eens clandestien rookt. Hoe
zou er echter op een goed schoongemaakte
betonnen vloer brand kunnen ontstaan, zoo
vraagt de justitie zich af en zij heeft dus ook
deze veronderstelling laten varen.
Op grond van al deze overwegingen blijft er
dus niets dan kwaadwilligheid ever. En de
irstitie is tot deze veronderstelling te eerder
geneigd omdat de artikelen in het orgaan der
federatie evenals in de Tribune" van den Iaat-
sten tijd herhaaldelijk tot daden van verzet
hebben opgehitst.
Tot terreur aangespoord
Tijdens het justitioneel verhoor van gisteren
morgen heeft men den monteur wederom ge
vraagd hoe het verzet, waartoe het telefoon
personeel in het orgaan der federatie werd
aangespoord, verklaard moest worden.
Eerst antwoordde de man: door staking.
Men heeft hem er vervolgens op gewezen dat
een staking in het bedrijf der gemeentetelefoon
geen effect sorteert omdat de telefoon' vol
automatisch werkt, Hier kan met verzót .dus
-.lleen een daad van terreur bedoeld zijn. en
dezen gedachtengang moest de monteui ten
volle beamen.
Niettemin houdt hij halstarrig vol dat de
brand door kortsluiting ontstaan is tegen alle
verklaringen van den directeur en de hoofd
ingenieurs der telefoon in.
Deze poging om de aandacht van de justitie
maar steeds opnieuw op kortsluiting te vesti
gen, is juist geschikt om argwaan te wekken.
Vraagt men hem, hoe hij kortsluiting dan wel
verklaren zou, dan begint hij, naar het woord
van den officier van justitie, te bazelen.
De houding van verdachte.
Zoo heeft het ook argwaan gewekt dat de
man zich Vrijdagavond tijdens en na den brand
zoo geheel anders gedragen heeft dat men zou
verwachten. Hij heeft om vijf uur de splitsings
kamer veriaten en had daarna nog tot zes uur
dienst in een andere zaal van de telefooncen
trale. Hij heeft geen hand uitges'oken om bij
het blusschen te helpen doch is rustig gebleven
in de zaai waar hij was. Daar viel formeel ge
sproken iets voor te zeggen: zijn orders luidden
dat hij niet van zijn post mag afloopen Toch
was het raar dat hij het niet deed, omdat al
heel spoedig na het uitbreken van den brand
de centrale werd uitgeschakeld en dus ook de
toestellen in de zaal, naar hij aan het werk
was, zonder stroom kwamen en geen bewaking
meer noodig hadden.
Toen om zes uur, nu zijn dienst was afge-
loopen en de monteur vrij man was, is bij tot
half acht beneden in het gebouw blijven rond
hangen. Hij beweert daar met anderen gepraat
te hebben over de catastrofe, maar over de
catastrofe, zegt de justitie, ben je al heel gauw
uitgepraat en zij neemt dan ook met een der
gelijke verklaring geen genoegen.
Tenslotte is er nog een verdachte omstan
digheid, welke schuilt in het feit dat de syndi
calisten onlangs een commissie hebben opge
richt tot het beramen van middelen van ver-
T
"VV".
Het Amsterdamsche telefoon-inconvenient geeft werkvoor het hoofdkantoor der
posterijen arriveeren wagens hout voor den bouw van telefooncellen, waarvan er
al verscheidene voltooid zijn.
weer tegen wat zij noemen fascistische regee-
ringsdaden van het kabinet-Colijn. De commis
sie is alweer ontbonden nadat de plaatselijke
afdeeling der federatie in dezen autonoom is
verklaard. Maar de tijdens de onderhandelin
gen gevoerde correspondentie is op iast van de
federatie voor 20 December j.l. verbrand. De
justitie kan er dus niets van terugvinden en
de monteur, die er uit hoofde van zijn functie
in de federatie toch meer van moet weten, zegt
dat hij niets weet.
In vrijheid gesteld-
Het blijft aan alle kanten vreemd, maar licht
komt er niet. Gisterenmiddag om drie uur liep
de termijn van politiehechtenis af. Toen moest
de officier beslissen of de monteur vrij gelaten
zou worden ofwel dat de hechtenis verlengd
zou worden. Hij gelastte dat de gearresteerde
weer op vrije voeten gesteld werd.
Begrafenis van den heer van Eylen
Gisterenmiddag werd op de nieuwe Ooster-
begraafpiaats onder groote belangstelling het
stoffelijk overschot van den heer van Eylen,
chef van het Centraal Bureau der Gemeente
telefoon aan de overzijde van het IJ ter aarde
besteld. De heer van Eylen is overleden aan
een hartverlamming tengevolge van het feit,
dat toen Vrijdag 1.1. in de telefooncentrale aan
de Spuistraat brand uitbrak hij juist de cen
trale aan het Mosplein (overzijde van het IJ),
betrad en daar alle storingslampen rood aan
gegloeid stonden, welk ontstellend verschijnsel
hem zoo deed schrikken, dat hij vrijwel on
middellijk overleed.
Groot was de belangstelling aan de groeve
uit kringen van het personeel van den tele
foondienst, doch ook de wethouder voor de
bedrijven, de heer Jac. Rustige, de directeur
van de gemeentetelefoon de heer ir. G. C.
Snijders en de hoofd-ingenieurs dr. ir C. E: A.
Maitland, en ir. J. v. d. Kamp, toonden door
hun tegenwoordigheid, hoezeer zij getroffen
zijn door dit onverwachte verlies van een
menschenleven bij de telefoonramp, welke Am
sterdam getroffen heeft, zij het dan,' dat dit
verlies er slechts op indirecte wijze uit is
voortgevloeid; Ook vele bloemstukken, w.o. een
van het personeel dèr centrale aan den over
kant van het IJ, dekten de baar.
De heer G. Snijders heeft met sobere woor
den geschetst, wat het telefoonbedrijf tenge
volge van dezen brand heeft geleden. Wat er
aan apparaten is vernield, zoo zeide hij, kan
gerepareerd worden, de dood van van Eyle is
evenwel niet te herstellen. Het is daarom,
dat het verlies van een menschenleven nog
zooveel smartelijker treft dan de materieele
schade.
De heer Snijders heeft daarna geschetst, hoe
de heer van Eyle de gemeente twee-en-twintig
jaren heeft gediend, niet alleen als een goed
ambtenaar, maar ook als een goed mensch, die
door allen zeer werd geacht. Tot het la?*?te
oogenbiik heeft hij op zijn post gestaan Zijn
laatste woorden immers waren, terwijl hij naar
de hoofdschakelaar snelde: „de hoofdschake
laar moet uit". Toen is de heer van Eyle ge
vallen.
Een broer van den overledene heeft bedankt
voor de ondervonden blijken van belangstel
ling.
Protest syndicalistische federatie
O verheids personeel.
De landelijke syndicalistische federatie van
overheidspersoneel, in vergadering bijeen, op
Zondag 24 December 1933, besprekende den
brand in de Telefoon-Centrale te Amsterdam,
met het gevolg de arrestatie van h?T secre
taris, meent het volgende te moeten kenbaar
maken:
De Federatie is ervan overtuigd, dat haar
secretaris tot een dergelijke daad niet alleen
niet in staat is, doch dat bovendien in haar
federatie nimmer sprake is geweest van een
dergelijke daad.
Een dergelijke daad ligt niet in het syndica
listisch beginsel, waarom het bestuur ernstig
protesteert tegen deze verdachtmaking.
Groote belangstelling bij het vertrek van
de „Marnix van St. Aldegonde".
TANDJONG PRIOK, 27 December (ANETA)
Er bestond heden groote belangstelling voor
het vertrek van de „Marnix van St. Aldegonde"
van de Stoomvaart Mij. Nederland, waarmede
o.a. repatrieerden de gewezen directeur van
Gouvernementsbedrijven, de heer ir. D. de
Iongh, de heer Caron, afgetreden Gouverneur
van Celebes, en prof. Clay, die het onderzoek
naar de cosmische stralen heeft verricht.
De Gouver-Generaal heeft Maandag j.l. ten
Paleize een lunch aangeboden ter eere van ir.
de Iongh en Prof. Clay en bij die gelegenheid
in een afscheidswoord op de verdiensten van
deze beide vertrekkenden gewezen.
Bij de Holl. Stoombootmaatschappij op
de Handelskade te Amsterdam is een
brandweerpost ingericht in verband met
het feit, dat door de telefoonstoring de
alarmapparaten buiten werking zijn
gesteld.
Door een tweetal huzaren in de
Alexanderkazeme te 's Hage.
Naar wij vernemen, heeft zich in de Alexander
kazeme te 's Hage .een ergerlijk geval van
dierenmishandeling voorgedaan. Een tweetal
huzaren nJ. was er op uit, om eenige paarden
de oogen uit te slaan. Volgens een ooggetuige
zouden zij zich hebben bediend van het ach
tereinde van een sabel. Als gevolg van hun op
treden is een der paarden aan een oog blind
geslagen, terwijl een ander paard zoodanig
werd geraakt, dat het in den ziekenstal moest
worden opgenomen.
Op aanwijzing van den stalwacht zijn de
beide vandalen gearresteerd en opgesloten in
afwachting van het nader onderzoek.
Naar men ons mededeelde, bestond er voor
het optreden van deze lieden geen enkele
reden. Naar wij ten slotte vernamen, behooren
beide gearresteerden tot de lichting welke a.s.
Zaterdag met groot verlof zou gaan.
Overzicht van de vlottende en
geconsolideerde schulden.
In de elfde aflevering van het Maandschrift
van het Centraal Bureau voor de Statistiex zijn
wederom enkele gegevens opgenomen betref
fende de Rijks-, Provinciale- en Gemeentelee-
ningen, en wel voor het derde kwartaal 1933,
welke gegevens in vergelijking worden gebracht
met de overeenkimstige gegevens van enkele
voorgaande kwartalen.
Wat de kaspositie van het Rijk betreft, wordt
allereerst medegedeeld, dat deze in het 3e kwar
taal 1933 wederom ongunstiger is geworden.
De verplichtingen vermeerderen in dit kwar
taal van ruim 597 millioen tot ruim 734 mil-
lioen (dus met 137 millioen) en de vorderin
gen in hetzelfde tijdvak van ruim 332 millioen
tot bijna 383 millioen (dus met ruim 50 mil
lioen), waardoor de kaspositie van het Rijk
ruim 86 millioen ongunstiger werd. Voor de
gezamenlijke provinciën werd de kaspositie in
hetzelfde kwartaal 2,5 millioen en voor de ge
zamenlijke gemeenten ruim 14 millioen on
gunstiger.
In vergelijking tot den stand van 1 October
1B32 was de kaspositie van 1 October 1933 voor
het Rijk 210 millioen ongunstiger, doch voor
de gezamenlijke provinciën 0,5 millioen en
voor de gezamenlijke gemeenten ruim 10 mil
lioen gunstiger.
Betreffende de geconsolideerde leeningen
wordt opgemerkt, dat sinds 1 October 1932 door
het Rijk alleen in het le kwartaal 1933 een be
drag van 299.723.000 is geleend, welk bedrag
deels bestemd werd tot aflossing van het ge
deelte van een in het 2e kwartaal van 1932 aan
gegane leening, dat tegen 5 pet. werd opgeno
men, terwijl het restant 115.000.000) werd
geleend ten behoeve van Nederlandsch-Indië.
Van. deze leening is 296.000.000 opgenomen te
gen 4 pet. en 3.723.000 tegen 4,4 pet. tri het
4e -kwartaal 1932 werd bovendien nog 6.909.750.
geplaatst van de 60.000.000, met welk bedrag
de Rijksgrobtboèkschuld is verhoogd teneinde
de beleggingsmogelijkheid te verruimen, vcaar-
.tioorhet'tot 1 Oeotber 1933 geplaatste bedrag
is gestegen tot 57.165.800. Van de bij de wet
van 29 Maart 1933 (Stbl. no. 124) verleende
bevoegdheid tot het aangaan van een geldlee-
ning van ten hoogste 350.000.000, is in het 3e
kwartaal 1933 nog geen gebruik gemaakt.
Door de gezamenlijke provinciën zijn sinds 1
October 1932 de navolgende bedragen opgeno
men en wel in het:
4e kwartaal 1932 door 5 provinciën 12.175.000
le kwartaal 1933 door 5 provinciën 5.466.000
2e kwartaal 1933 door 4 provinciën 5.555.000
3e kwartaal 1933 door 3 provinciën 4.17G.000
In totaal 27.366.000
Van laatstgenoemd bedrag was 5.226.000
(19,10 pet.) voor conversie-doeleinden bestemd
Door bemiddeling van den Centralen Beleg-
gingsraad werd in de genoemde vier kwartalen
in totaal 4.515.000 of 16,50 pet. opgenomen
bij Rijksinstellingen, waarvan 1.100.000 in het
'e kwartaal 1932, alsmede resp. 2.660.000 en
f 755.000 in het le en 2e kwartaal 1933.
Door de gezamenlijke gemeenten werd opge
nomen in het:
4e kwart. 1932 door 273 gemeenten 54.083.000
le kwart, 1933 door 199 gemeenten 35.033.000
2e kwart. 1933 door 155 gemeenten 19.381:000
3e kwart. 1933 door 100 gemeenten 8.643.000
In totaal 117.140X00
In genoemde kwartalen was resp. 117.000,
863.000, 2.240.000 en 4.114.000 of in totaal
7.334.000 van de geleende bedragen (6,26- pet.)
yoor conversie bestemd, terwijl verder nog hoo-
ge bedragen werden geleend voor openbare
werken, voor onderwijs-doeleinden, voor han
del en nijverheid, voor eigendommen, niet
voor den openbaren dienst bestemd (o.a. grond
bedrijven, voor volkshuisvesting en voor volks
gezondheid.)
Van de in bovengenoemde kwartalen geleen
de bedragen werd 2.902.000 of 2,48 pet. opge
nomen bij Rijksinstellingen, waarvan resp.
48.000 in het 4e kwartaal 1932 en 2.854.000
in het le kwartaal 1933.
Als voorschotten voor woningbouw, drinkwa
terleiding, ingevolge de Landarbeiderswet, enz.
werd door het Rijk verstrekt in het:
4e kwart. 1932 aan 86 gemeenten 2.057.000
le kwart. 1933 aan 78 gemeenten 844.000
2e kwart. 1933 aan 139 gemeenten 2.416.000
3e -kwart. 1933 aan 99 gemeenten 1.905.000
In totaal 7.222.000
In genoemde kwartalen werd resp. 34.000
30.000, 137.000 en 95.000, of in totaal
302.000 renteloos verstrekt wegens noodlij
dendheid en voor de bebossching van woeste
gronden. De overige voorschotten werden groo-
tendeels tegen een rentevoet van 5 en 4,75 pet.
verstrekt,
Bovendien werden in genoemd tijdvak aan
enkele gemeenten provinciale renteiooze voor
schotten verstrekt tot een bedrag van 83.000,
en wel 4.000 in het 4e kwartaal 1932, 11.000
in het le kwartaal 1933, 9.000 in het 2e kwar
taal. 1933 en 59.000 in het 3e kwartaal 1933.
In hoofdzaak waren deze voorschotten bestemd
voor den aanleg van wegen.
Heden voortzetting van de vlucht
De „Postjager" is gisteren van Crottaglie te
Athene aangekomen.
Het m udiecomité heeft den piloten opge
dragen, Woensdag niet verder te gaan dan
Athene, en vandaar heden vroeg te vertrekken,
De Leeuwerik (uitreis) is uit Jodhpur ver
trokken en te Calcutta aangekomen.
De Rijstvogel (thuisreis) is uit Cairo vertrok
ken en te Athene aangekomen.
Besluit van den Ned. Bioscoopbond.
Naar aanleiding van de moeilijkheden, die
ontstaan zijn tusschen dqn Nederlandschen
Bioscoopbond en het Bureau voor Muziek-
auteursrechten (B.U.M.A.) als gevolg van de
door den bioscoopbond te hoog geachte tarie
ven, welke het B.U.M.A. voor het uitvoeren
van muziek in de bioscopen in ons land heeft
vastgesteld, is gisterenmiddag in de „Indus-
trieele Club" te Amsterdam een drukbezochte
ledenvergadering van den Nederlandschen
Bioscoopbond gehouden.
Naar wij vernemen is in deze vergadering
besloten, het navolgend voorschrift vast te stel
len:
Van een nader door het hoofdbestuur van
den N.B.B. vast te stellen tijdstip af zal in de
bioscooptheaters in ons land geen muziek door
een of meer musici uitgevoerd mogen worden
en zullen er geen artisten mogen optreden.
De bioscoopprogramma's zullen van dit tijd
stip af uitsluitend mogen bestaan uit film-
vertooningen, desgewenscht aangevuld met
auteursrechtvrije gramofoonmuziek.
Aanvankelijk luidde het voorstel, dit voor
schrift op 1 Januari a.s. te doen ingaan, doch
in verband met de door het B.U.M.A. tegenover
den Nederlandschen toonkunstenaarsbond aan
gegane verbintenis, dat de bioscopen, die hun
musici en artisten handhaven, niet - vervolgd
zullen wórden, is het tijdstip, waarop gemeld
voorschrift in werking zal treden aan de beslis
sing van het hoofdbestuur van den Nederland
schen bioscoopbond overgelaten.
We lezen in het Kath Schoolblad, voor Ned.,
Indiër
„De „verrassingen" zijn' in deze abnormale
tijden niet van de, lucht. Genopt Indië eertijds
reeds';,öp Jjt gebied een twijfelachtige 'reputatie,
de laagconjunctuur met haar gevolgen schijnt
deze faam tot het 'geniale te hebben opgevoerd.
India staat op dit gebied Voor niets.
Als we het Nieuws mogen gelooven dan is
er op het Departement van Onderwijs en Eere-
dienst bericht ontvangen dat een Duitscher,
die met Landssteun is opgeleid voor de hoofd-
acte „ter beschikking is gesteld van den Gou
verneur-Generaal van Nederlaffdsch Indië" om
in tijdelijken dienst werkzaam te weden ge
steld als onderwijzer bij het opent. ,r lager
onderwijs alhier.
Aan dien heer is medegedeeld, dat, zoo hij
de vriendelijkheid wil hebben om zich te laten
naturaliseeren als Nederlander, hij uitzicht
heeft op een vaste aanstelling.
In December komt deze Duitsche onderwijzer
naar Indië.
Een Duitscher, die les in N ederlandsche taal
zal komen geven aan Indische kinderen.
Dat zal het krom-Nederlandsch aardig in de
hand werken.
We kunnen ons voorstellen dat men Duit-
schers mei volledige bevoegdheid in dit vak
tijdelijk aanstelt bij het Middelbaar Onderwijs
bij gebrex aan Nederlandschë leeraren met
Duitsch A. en B.
Al is het dan ook nog lang niet je ware.
Maar dat men Duitsche hoofdonderwijzers,
laat uitkomen voor het Lager Onderwijs in
Indië dat is „noch nie dagewesen".
Alsof er hier en in Holland geen beschik
baar waren
We leven toch wel in een raren tijd.
Is .het niet het toppunt iemand van vreemde
nationaliteit bij het lager onderwijs te benoe
men, terwijl hier in Indië zelf en nog in veel
grootere mate in Holland duizenden Nederland-
sche hoofdenderwijzers werkloos ronddwalen,
terwijl er nog honderden in., de toekomst ont
slagen zullen worden wegens bezuiniging
Dat hier in Indië momenteel nog voor bui
tenlanders de gelegenheid openstaat zich van
een bestaan in 's Lands dienst te verzekeren,
terwijl eigen Landgenooten met dezelfde be
voegdheden te zeli'der tijd haast van gebrek
omkomen, dat achten wij uit den booze.
Dat is een aangelegenheid; waaraan zoo spoe
dig mogelijk een einde dient te worden gemaakt
Die gastvrijheid is al te duur gekocht".
ONGEVAL OP HET IJS-
Dinsdag is de 11-jarige Br. te Rijen zoodanig
op het ijs gevallen, dat hij een zeer ernstige
hersenschudding heeft bekomen en daaraan i3
overleden.
Door Esperanto*
Een bekeerlinge uit Estland deelde het vol
gende mede aan prof. H. Mets, secr. van de
Apostolische Vereeniging Petrus Canisius:
Ik wensch U te verzekeren, dat
Esperanto inderdaad een zeer nultig hulpmid
del is in dienst der Kath. Kerk, want juist
Esperanto koos God uit om mij te voeren in
den schoot van de ware kerk van Christus,
waar ik een jaar geleden lid van werd. Ik moet
bekennen, dat ik heelemaal niet van plan was
om Esperanto te leeren, en 't me niet interes
seerde, maar een of andere vreemde kracht
dwong mij in 1929 dat te doen en ik verwon
derde mij wat dat onverklaarbaar gevoelen
toch bedoelde: „ik moet Esperanto leeren, hoe
wel ik 't heelemaal niet wil". In den zomer
van 1931 was ik reeds besloten de Fransche
koloniale tentoonstelling in Parijs te bezoe
ken. maar wederom veroorloofde een- .onweer
staanbare kracht me niet het plan te verwe
zenlijken en ik moest gehoorzamen aan de
Stem in mijn Ziel, weike me riep naar Krakow
naar den aldaar plaats hebbende Illen interna
tionalen Ehperanto cursus van den Priester An
dreas Cseh Het Kath. intern, informatie
bureau zond mij het boek „Kie estas la
Eklezio de Kristo?" (een esperanto vertaling
van het schoone boekje van pater M. v. d.
Hagen S.J. n.l. „Waar is de kerk van Chris
tus?") dat geschreven is in Esperanto, en 't
vervulde goed zijn taak
Nu behoor ik gelukkig reeds een jaar tot
die kerk en kan slechts herhalen de woorden
van den H. Augustinus:: „voor U, Heer, hebt
Gij ons geschapen, ons hart is onrustig totdat
het rust vindt in U." Wonderbaar zijn de we
gen en de middelen van den Heer om de zie
len te voeren in Zijn rijk op aarde, in de ware
kerk, waarheen ik gekomen ben door middel
van Esperanto. Gij ziet, ZeerEerw. Z.Gel. Heer
God koos Esperanto uit om mij, een persoon
opgevoed in den geest van verachting zelfs
voor den naam katholiek, te geleiden naar het
licht, en dank aan Esperanto kon ik komen tot
de kennis van de ware kerk van Christus, on
zen Heer en Koning, Wiens Hart geopend is
voor allen. Waarlijk wonderbaar en onna
speurlijk zijn de wegen van Godl Esperanto,
om de zielen te voeren in den schoot van de H.
Kath. Kerk, Esperanto om te verbreiden de
leer der ware kerk van Christus!
Kan men een ander hooger en eervoller doel
vinden voor die inderdaad welluidende en zoo
gemakkelijk aan te leeren taal?"
Dit is inderdaad wel een zeer treffend be
wijs van de belangrijke diensten, die het Espe
ranto. door Mgr. Orsenigo eens „de taal der
liefde" genoemd, ook' kan bewijzen aan het
heil der zielen.
Het is dan ook geen wonder, dat de Apolo
getische vereeniging Petrus Canisius den laat-
sten tijd meer bijzonder haar aandacht wijdde
aan de verspreiding van apologetische lectuur
in 't Esperanto, en het is wel zeer jammer, dat
zij door gebrek aan voldoende middelen, eeni
ge reeds langen tijd gereed liggende ver'siin-
o-'en van apologetische brochures door gebrek
aan voldoende geldmiddelen niet ter perse kan
leggen.
Wij twijfelen niet, of Petrus Canisius zal
op dit gebied krachtiger steun gaan onder
vinden. -
Óok op dit punt kunnen wij van onze tegen
standers, speciaal van de bolsjewisten, nog
leeren.
In de kloosterkapél, der Missionarissen van
het H. Hart, te Stein (L.), werden op 22, 23
en 24. December j.l..door Z. H. Excellentie Mgr.
M, Brans Ord. Cap. Apostolisch Vicaris van
Pad3ng de volgende H. H. Wijdingen toege
diend: - -
De tonsuur, het Ostiariaat, Lectoraat, Exor
cistaat en Acolythaat aan de eerw. Fraters:
B. v. Oostrom en L. v. d. Vrande beiden Mis
sionaris van het H. Hart;
M. Arnts, N. Böots, H. Martron, X. Lutz, T.
Bruggeman, L. v. Waterschoot, -H. Kersten, E.
Verzett, P. Verdijk, C. de Rouw, allen Ord.
Carm.
Het Exorcistaat en Acolythaat aan de eerw.
.Fraters: H. v. Rooijen, H. Gall, F. de Grijs, P.
Schouten, H. de Kort, H. v. Zunderen, A. Be
vers, Th. v. d. Berg, A. Draskovics, J. Hoe
bink', J. Nooy, L. v. Liempt, J. Cleary, V. Hoch-
stenbach, A." Petit, J. Heijnen, M. Carrick, J.
Pennock, J. Castelijns, allen Missionaris van het
H. Hart;
Het Ostiariaat, Lectoraat, Exorcistaat en
Acolythaat aan den eerw. Frater Bruno Heinen
Ord. Carm. Discal.
Het Subdiaconaat en Diaconaat aan de eerw.
Fraters:
A. Smulders. M. de Brouwer, A. Verzijlherg,
C. v. d. Loo, Th. Kouw, M. Neyens, H. Witte,
J. Jacobs, J. v. Hest, C. v. Roessel, J. Rijnja,
J. Akkermans, N. Hendriks, A. v. Lith, H. See-
len, M. Kooien, A. Nieuwenhuis, L. Boeren, V.
Viola, allen Missionaris van het H. Hart.
E. Schalkwijk, R. Vissers, P. Schmltt, M.
Chaopin, C. Boxelaar, R. Gooyer, S. Heyman,
B. Lurvink, C. Cloosterman, F. Wezenbeek, F.
Kluessjen, V. Hoppenbrouwer, allen Ord. Carm.
F. Scheper v. d. Congr. der H.H. Harten;
Het subdiaconaat aan de eerw.. Fraters:
P. Mysliwski, A. Ruigrok, C. v. Tilborg, C.
van der Zant van de Sociëteit van het Aller
heiligst Sacrament.
Het Diaconaat aan den eerw. Frater Aman-
dus Smackers Ord. Carm. Discal.
De H. Priesterwijding aan den eerw. pater
F. Tosseram v. d. Congr. der H.H. Harten.
VOOR MILITAIREN VERBODEN
GESCHRIFTEN
De Minister van Defensie heeft onder de
verboden geschriften doen opnemen het twee
maal per maand verschijnende tijdschrift „Vre-
desstrijd", orgaan van do jongeren Vredes-
actie, en het ongeregeld verschijnende tijd
schrift „De Stormklok" van W J. V. A.
sgsag88 'x
i>Mjti|-
'V
Een politieke Kerstboofn, opgesteld vooreen der verkiezingslokalen te Boekarest.
Hij hangt vol met propagandaleuzen voor de nationaal-liberale jpartijl
