mimükwmi DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. STADSNIEUWS 57ste JAARGANG. VRIJDAG 20 APRIL 1934 No. 16927 HOEK GROOTE MARKT - SCHIEDAM JONGENS PLUSFOUR COSTUUMS QRNaMenten Huurt Uw Stofzuiger Waar dat wiel draait" BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM TELEFOON INTERCOMM. No. 68085 N. V SCHIEDAMSCHE KLEEDING-MAGAZUNEN Fijne Nieuwe Modellen f6.75, f7.50, f8.75, f 10.50, f 12.50 en hooger. Ook Plusfours los verkrijgbaar f2.95 - f3.45 - f4.80 en hooger Laat Uw M p E K A P FRITZ HIRSCH OPERETTE. a 60 ct. per week HOOGSTRAAT 69 GESLAAGD burgerlijke stand diefstallen KETHEL .KALANDEREN' DIT NUMMER BESTAAT UT DRIE BLADEN NOTEERING MOUTWIJN EN SPIRITUS. De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco bij vooruitbetaling: Per drie maanden 3.25; per maand 1.10; Per week 25 cents. £iJ bezorging franco per post bedraagt de abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij vooruitbetaling. LOSSE EXEMPLAREN Zijn steeds aan ons bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar A 5 cents Per stuk. POSTCHEQUE- EN GIRODIENST No. 81440. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt: Voor 1—6 regels f 1.55, elke regel meer 25 ets. Bij contract aanzienlijke reductie. Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond. Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief. Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig- heidsadv. worden geen contracten afgesloten. Kabouter-advertenties: 5 regels f 0.50; 10 regels 1.—, 15 regels f 1.50, bij vooruit betaling. Porto voor opzending van brieveD gelieve men bij te voegen. Gratis-Ongevallenverzekering: ƒ500-— bij overlijden door een ongeval; 500.— bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.— bij verlies van één hand, één voet of een oog; j 1d0. bij vei ie een wijsvinger f 50 bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.— bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaa oog; ƒ150.— bij verlies van een duim; ƒ75.— bij verlies van per maand in dit blad wordt afgedrukt. DE SLAGERSVAKTENTOON- STELLING. Openingsrede van den Burgemeester. De slagersvaktentoonstelling die uitging van de afdeeimgen Schiedam en Vlaardingen van den Ned. Centralen Bond van Arbeiders(sters) in de bedrijven van voedmgs- en genotmidde len en die reeds gistermiddag door onze vrou wenorganisaties werd bezocht, is gisterenavond door den burgemeester, den heer H. Stulemeijer officieel voor geopend verklaard. De heer Stulemeijer zeide, dat hij voor slagers steeds een meer dan ge wone sympathie heeft gevoeld en daarom de uitnoodiging voor deze tentoonstelling met graagte had aanvaard. Er was evenwel nóg een reden en wel deze: twee jaar geleden gewerd spr. eenzelfde uitnoodiging en toen heeft spr. hij daclf;e'1vi/Ilen rne': bezwaard gemoed omdat tentnnnc+'n at kunnen slagers nu voor moois slaeer, n? Doch het is toen gebleken, dat in h Werkelijk kunstzinnig kunnen zijn un bedrijf en'toen de burgemeester zoo- en langs de inzendingen liep, wenschte hij zichzelf geluk met het feit, dat hij niet tot de jury behoort. Spr. meent de vakorganisa ties reeds bij voorbaat te kunnen feliciteeren met haar succes en hij zegt er van overtuigd te zijn, dat de kunstzinnige behandeling van het vleesch, zooals die hier te zien is, dat vleesch oor het publiek vlotter zal doen koopen, aarrnee dan een der doelstellingen van deze e onstelling bereikt is. Tevens wordt den a§ers een groote liefde voor het vak bijge- 'acht. Spr. besloot met den wensch, dat deze dhtoonstelling zou mogen bijdragen tot het toe- hemen van de beteekenis van het slagersva en I°t een grooteren omzet bij de slagers in iet algemeen. °e tentoonstelling is den geheelen dag door en vooral gisteravond druk bezocht. In oen namiddag luisterde de heer F. Bernard de ex positie met fleurige gramofoonmuziek op. De jury heeft de prijzen als volgt toegekend: Afd. Kunst: Eereprijs J. Danielse; le prijs S. A. Spruit; 2e pr. Brons. Afd. Fijne Vleesch warenBeker, M. J. v. Veen; le pri- M m 't Veld; 2e pr. J. Spaans; 3e Pr. C. Krommenhoek en K. M. Schipper. Afd. Versch Vleesch: Beker, J. v. Dam; le Pr. D. Schop; A. Maasdam; 2e pr. D. Schop, C v- d. Ende. Afd. Worstsoorten: le pr. G. Geurtsen; 2e pr. J' Drijver; 3e pr. G. Geurtsen. Afcl Reusel en Spekwarcn; Eereprijs, A. Maasdam; le pr. J. Man in 't Veld, 2e pr. J. Spaans; 3e pr. C. Krommenhoek. MORGEN EMM A BLOEM-COLLECTE Men verzoekt ons opname van het volgende Daar zeer zeker iedereen diep overtuigd i; van de noodzakelijkheid der t. t>. c.-bestrijding zou het niet noodig zijn om de morgen te hou den Emmabloem-collecte in de warme belang stelling van de Schiedamsche bevolking aan lo bevelen, ware het niet dat ieder die, als naar gewoonte morgen offert in de bekende bus- sen> dient te bedenken dat de tijdsomstandig heden oorzaak zijn van ondervoeding van ve- len met de daaraan verbonden gevaren voor 1 b- e. en velen die gaarne zouden offeren voor h®t goede doel om financieele redenen verhin- derd zijn naar wensch aan de collecte bij te dragen. Dit alles lest vanzelfsprekend hun, die in werklr^^ omstandigheden verkeeren daad- den^1hulP te kunnen verleenen aan de lij den zak teSfhheid' den plicht op, wat dieper in jaar een hJ?S,tetl dan gewoonlijk, opdat ook dit reikt wordt resultaat met de collecte be- ningin Emma k nagedachtenis van wijlen Ko- worden dan doorn Zeer zeker niet beter geeerd collecte, die haar6en record-opbrengst van de heeft, steun te ,J'aam draagt en tot doel haar zeer lief was. eet>en aan een zaak die door ons overtrekken en bii verbuiziDg nw i overhangen volgens voorschrift G. E. 11 Mag. ..'t LICHTPUNT", Hoogstraat i0a Tg| 68336 Uetl- 13281 30 JARIG BESTAAN S. V. v. Men schrijft ons: Dinsdag 8 Mei a.s. zal het 30 jaren gele(i dat onder den naam Excelsior het Uu<> dlge „S. v. v." werd .gesticht. Deze vereeni 2inff die zich m een steeds groeiende beWsteUing van het Schiedamsche Publiek mag verheugen neemt momenteel met vier emauen deel afn 'de competities van den V- D- en met acht elftallen aan van den R. V. B., terwijl een 14-tal junior-elftallen de toekomst al in' een 2eer gunstig daglicht stelt. In intiemen kring zal dit zesde lustrum fees-; telijk worden herdacht op Zaterdag 12 1 voor de junioren en Zondag 13 Mei voor de se nioren in de zaal van Musis Sacrum. Verder zal een viertal eerste klassers, V. U. c xceisior, Xerxes en Hermes-D. V. S., een ju' ^j.^nmwedstrijd komen spelen aan den Haven V °°r Zondag a.s. is reeds de wedstrijd S. V. D. c. vastgesteld. De elftallen komen volledig uit. De prestaties van het eerste elftal na de wij jugmg waardoor van de laatste vijf competi tie wedstrijden slechts één gelijk werd gespeel: en vier gewonnen, wettigen de belangstellin voor de verrichtingen tegen de eersteklassers. Om twee uur vindt dan een ontmoeting plaa! van twee veteranen-elftallen, waarbij de S. V V -supporters vele oude bekenden tusschen de lijnen zien verschijnen. RECOLLECTIE De recollectie zal niet in de kapel doch in kerk worden gehouden. Allen, die aan de traite voor werkloozen hebben deelgenomen tvorden ook verwacht. Liebe blüht auf allen Wegen. Wanneer we het romantische verhaal, waar aan het gezelschap van Fritz Hirsch gisteravond in het Passage-theater kleur en gestalte heeft gegeven, mogen gelooven, dan beleefden we bier de voortzetting van wat zich eenmaal in „Das Dreimaderlhaus" afgespeeld heeft. En waarom zouden wij ongeloovige thomassen zijn? Sprookjes en artistieke verzinsels immers kun nen ook waar zijn; als ze maar pakkend zijn geschreven, ondanks nieuwe vormen oude, tra- ditioneele situaties behelzen en, indien het tooneelstukken zijn, met veel talent voor het voetlicht worden gebracht. En dit alles was gisteravond met de vertolking van de operette „Lieb blüht auf allen Wegen" het geval, zoo dat we ons geheel verplaatst voelden in die galante en charmante wereld, waaraan men zoo vaak al motieven voor operettes ontleend heefT. Het is dus twintig jaar geleden, dat Franz Schubert zijn liederen en slapelooze nachten opdroeg aan Hannerl, de bekoorlijkste van des heeren Tschölls drie dochters. Hannerl koos niet den armen, linkschen componist tot echtge noot., maar den voornamen, eleganten von Schober. Toen het huwelijk ingezegend werd, gaf Schubert het jonge paar een speeluurwerk ten schenke, welks melodie een waarborg zou zijn voor vrede en liefde aan den huiselijken haard. Die klok prijkt nog in de woning van de baron en barones von Schober, die thans een drietal kinderen bezitten. Vader Tschöll leeft nog en hoewel 70 jaren oud, is hij nog vol vuur en levenslust. De typeering van dezen ouden heer was bij Fritz Hirsch in zeer goe de handen. Fried! Dotza was de lieftallige doch ter van het echtpaar von Schober, die den naam van haar moeder draagt en na eenig lief desverdriet gelukkig belooft te worden met Hans van Gumpenberg (Albert May), een vriend van haar broer Franz, die evenals hij student is. Deze Franz, voor wien Fritz Geiger speelt en zingt, verliest zijn hart aan een lief tallig vriendinnetje van zijn zuster, dat naar den naam Helene luistert. Verschillende strubbelingen zijn er oorzaak van, dat in beide gevallen de zaak niet zoo heel spoedig voor elkaar komt. Franz bracht Helene een serenade, maar haar papa had hem en zijn vrienden op een koud bad getracteerd. welke verrassing met een steen werd beant woord, welke echter zijn doel miste, doen door de ruiten van het aangrenzende gebouw der Italiaansche ambassade vloog. Hans von Gumpenberg neemt de schuld voor zijn vriend op zich, maar eerst moet blijken, dat het hier geen politieken aanslag gold, voordat Hans door baron von Schober als toekomstigen schoonzoon erkend wordt. De gevaarlijkste splijtzwam, die het andere paar bedreigde, was de snelle, felle Aranka, die ineens aan den arm van haar oom ten tooneele verscheen, en Hans geheel en al voor zich on- eischte, maar gelukkig treedt zij zelf weer als bemiddelaarster op, wanneer Hans en Hannerl te zeer onder de hieruit voortvloeiende misver standen blijken te lijden. Het buitengewoon geestige, vlotte spel van Claire Clairy maakte van deze rol een bijzonder succesvolle creatie. Lucie Werzer, een klein Weensch meisje, spe ciaal voor deze operette naar Nederland geko men, speelde een heel natuurlijken Georg, den jongsten broer van Hannerl. Het is de gevoelige, droomerige muziek van Franz Schubert, die op wat balmuziek en hu moristische intermezzi na, overal uit deze char mante, welvertolkte operette opstijgt; Schu bert, al wat de klok slaat, ook 'het speeluur - werk, zijn in eere gehouden geschenk, dat ten sl#tte, als het late uur een gelukkig eind ver eischt, het vermaarde lied „Liebe blüht auf allen Wegen" door het vertrek laat klinken. R'DAMSCHE PING PONG BOND opgericht Competitie in voorbereiding In e«n Dinsdag j.l. gehouden vergadering ebben negen ping-pong-vereenigingen in deze RoHreien in beginsel besloten om te zamen een M "erdamschen Ping-Pong-Bond te vormen, spehi binnen niet al te langen tijd het clubs 0Pv°eren tot dat der Amsterdamsche intensip" tevens door het organiseeren van een publiekVe Pr°Paganda de belangstelling van t het ooi V>°.0r deze sport aanwakkeren, en met bond noo^P wordt de oprichting van een Het ügt in H ijk Seacht- de officieele bedoeling om in October met komende maandlpetitie een begin te maken' De de organisatie van ;jUllen worden gebruikt voor voor-competitie zal bond' terwiJ1 tevens eor contact tusschen de cY°Kden gehouden om het om eenigen kijk te knf te handhaven en ook krachtsverhoudingen. DifS de onderlinëe op de klasse-indeeling voor de °°g u*v,.ö or de eigenlijke com petitie- Ms voorloopig bestuur werden bij acclamatie gekozen de heeren: C. Munters ?Barendr™ht- sche Ping Pong Club)' voorzitter; w veld (R.F-C. Xerxes), L. Rook (Onondo)', sCiti 203, Schiedam, secrens. ORPHEUS-KERKCONCERT In het Kon. Nederlandsch Zangersverbond wordt den laatsten tijd bijzondere aandacht geschonken aan het scheppen van de moge lijkheid, de leden van het Verbond geregeld niet elkaar in verbinding te brengen, om daar door tot een stelselmatige samenwerking te geraken. Als gevolg van dit streven werden reeds in verschillende plaatsen van ons land concerten gegeven, waarbij twee vereenigingen van het Verbond samenwerkten. De Kon. Zangv. Schiedam's Mannenkoor Or pheus, die als een der oudste leden van het Verbond steeds een belangrijke plaats in deze organisatie heeft ingenomen, besloot, het Ver- bondswerk krachtig te steunen en heeft de ge legenheid aangegrepen, om zulk een gecombi neerd concert ook in Schiedam mogelijk te maken. Op Woensdag 2 Mei a.s. hoopt Orpheus zijn jaarlijksch kerkconcert te geven, maar thans in samenwerking met het mannenkoor „Die Haghe-Sanghers" te 's Gravenhage, dat onder leiding staat van Jos. Vrancken Jr. Als orgel solist zal bij dit concert, dat in de Groote Kerk zal uitgevoerd worden, medewerken de heer J. T. Schaddelee, de bekende Rotterdamsche orge list. De mannenkoren zullen ieder afzonderlijk eenige werken ten gehoore brengen. „Die Haghe-Sanghers" zullen komen met werken van J. Gallus, G. P. da Palestrina, Bortnianski en Archangelsky. Orpheus zal ook bij dit concert weer met noviteiten komen. Zoo zal o.a. de eerste uit voering worden gegeven van een compositie van Willem Landré: Het Winterspook. Dit werk voor mannenkoor is gecomponeerd op een tekst van Guido Gezelle. Door de twee vereenigingen gezamenlijk zal onder leiding van Eduard Flipse worden go- zongen het Te Deum laudamus, van Hubert R. K. S. V. EXCELSIOR Jaarlijksche turnuitvoering De R. K. sportvereeniging Excelsior heeft gisteravond in den R. K. Volksbond haar jaar lijksche turnuitvoering gegeven, waar de pres taties van ongeveer alle categorieën in de turnafdeeling van klein tot groot ten toon gespreid werden. Na den vaandelgroet be trad de voorzitter van Excelsior, de heer E. A. Leenderts het podium om de aanwezigen te verwelkomen en er op te wijzen dat bij Excel- sior alles goed gaat; behalve de financiën, dat is het eenige onderwerp dat het bestuur nog al eens hoofdbrekens kost. Spr. beval den bouw van de nieuwe tribune aan in de belang stelling en offervaardigheid van de aanwezigen aan. Het programma vermeldde vervolgens ver scheidene oefeningen en zoo kwam eerst de heeren en daarna de dames voor het voetlicht met vrije oefeningen waarbij de dames zich van muziek verzekerd hadden op een strak tempo in haar bewegingen. De toeschouwers werden nog in spanning gehouden door halsbrekende toeren aan rek en op brug en dan was het hoofdnummer aan de beurt: „Een droomfanta sie", een soort turnrevue, door den heer P. Simons op zeer verdienstelijke wijze voorbe reid. Met toepasselijke muziek kwamen achter eenvolgens verscheidene fantasieën op het po dium en het waren de kleuters Excelsior- leden van vier, vijf en zes jaar die de serie openden met kleuterspelen en Klaas Vaak en zijn kabouters hetgeen ze op alleraardigste ma nier volbrachten. Dan kwamen de grooteren al3 matrozen uitgedost om met de boot naar „Droo- menland" te gaan. „Het oude klokstel were gedanst door den heer P. Simons en mej. Truus Ronde die in hun 17e eeuwsche kleedij knappe pendanten waren. Bij „In Rusland was het tooneel vol warrelende kleurige kozakken- meisjes, terwijl „bij Excelsior" de black-ana- white girls haar kleurige danspassen uitvoer den. „De Hongaarsche poesta" was wel buiten gewoon aardig, wederom mede door de fleurige kleeding en door de keurige uitvoering. In dit laatste dansten mej. J. van Es en de heer P. Simons een duet. Én tenslotte passeerden alle medewerkenden in letterlijken zin de revue om het hartelijk applaus in ontvangst te nemen. De muzikale illustratie gedurende de vrije oefeningen en de turnrevue was in handen van den heer F. Bernard. Vanavond wordt het programma nog eens her haald en wel voor de ouders der medewer kenden. Na 2 jaar Uw eigendom. Alléén JJ S- F. EN A. C. „SCHIEDAM" In de Woensdag gehouden 26ste jaarvergade ring van de S. F. en A. C. „Schiedam" werd het bestuur als volgt samengesteld: J. Herbert, voorzitter; G. v. d. Lee, secretaris; Z. M. Kol- meijer, penningmeester; J. Streng, tweede voor zitter; D. de Vries, tweede secretaris; R. v. d. Oort, tweede penningmeester en H. Onink, al gemeen commissaris. Het adres van het secre tariaat is: Voornestraat 11. De heer C. van Dijk had als voorzitter be dankt na deze functie ruim 12 jaar ver vuld te hebben. Verwacht wordt: Zwakke tot matigen Westelijke tot Zuide lijken wind, tijdelijk opklarend, weinig of geen regen, kans op nachtvorst, iets zachter over dag. Lichten op van 's avonds 7,35 tot 's morgens 4,22 uur. DOOR EIGEN ONVOORZICHTIGHEID? Gistermorgen is mej. K. van hier, die op haar zongen net re ueum jauaamus, van nuoen fjets in de Lange Kerkstraat reed, door een Cuypers. De orgelbegeleiding zal daarbij in ham j,j£i.- :h ljder aangereden, toen zij tusschen enkele den zijn van Jos Vrancken Jr. 'wagens, welke links van den weg stonden en een passeerenden vrachtwagen van Van Gend *ii .1rr4 a trnll r.n ZILVEREN JUBILEUM Donderdag 3 Mei is het 25 jaar geleden, dat de heer Th. Hoenderkamp, chef-fitter, in dienst trad bij de Gasfabriek alhier. KATHOLIEK LEVEN Het bestuur van Katholiek Leven verzoekt ons mede te deelen dat de jaarvergadering van hedenavond niet doorgaat. OPENBARE VERKOOPING Door notaris Hoek werd hedenmorgen in veiling gebracht: een woonhuis met erf en tuin aan den Schiedamscheweg 77, gemeente Kethei, groot 1 A. 78 c.A. Inzet 3000. Het winkelhuis Paulus Potterstraat 29 werd voor veiling teruggenomen. OPROEPING De commissaris van politie verzoekt den 2 vrouwen, die Woensdag in het Sterrebosch een man hebben gezien, in gezelschap van een 10-jarig meisje, en die tegenover den man haar afkeuring uitspraken over het optreden van hem tegenover het meisje, zich te vervoegen aan het hoofdbureau van politie aan de Lange Nieuwstraat 21, alhier. FIETSER EN VRACHTAUTO Gisteravond reed een vrachtauto, welke na de aanrijding doorreed, op den Rotterdamsche- dijk den wielrijder W. uit Rotterdam aan. W. werd van zijn fiets geslingerd, maar bezeerde zich niet. Zijn rijwiel was beschadigd. BELASTINGPLAATJES ONTVREEMD Van het rijwiel van mej. J. H. uit de Waranda is gisteren op den Singel het belastnigplaatje ontvreemd. Ook van de fiets van W. de W. uit R'dam is een belastingplaatje gestolen. Zijn fiets stond in een in aanbouw zijnd pand aan den Rotter- damschedijk. en Loos door wilde rijden. Zij kwam te vallen en werd een woning binnengedragen, waar de te hulp groeepen dokter een vrij ernstige wonde aan een enkel constateerde. Mej. K. werd per auto naar haar woning gebracht. Mej. A. W. Bokma, alhier, is te Leiden be vorderd tot arts. SCHEEPVAART SCHIEDAM, 19 April. Aangekomen: Noorsch s.s. Avanc I, met ijzererts van Sagvaag, in de Wilhelminahaven; Ital. s.s. Emamiele Accame, ledig van Rotterdam om t edokken in de Wil tonhaven; Duitsch m.b. Havel met olie van Japan via Rotterdam voor N.V. Schieveem aan de Wilhelminahaven; s.s. Melville, ledig van Vlaardingen om te dokken in de Wiltonhaveu. Aangifte van 19 April GEBOREN: Johanna P., dochter van J. F. van Hese en C. E. P. van Grootveld, IJsselmonde- straat 53 Arendje J„ dochter van J. van Bochove en M. Valk, Lekstraat 70. ONDERTROUWD: H. A. Post 28 jaar en W. A Steenbergen 29 jaar R. M. Veringmeier 24 jaar en J. A. van Dijk 25 jaar G. Lupker 23 jaar en H. van der Ree, 23 jaar S. Brand 29 jaar en A. R. Knotter 24 jaar J. J. Rijn berk 33 jaar en E. H. Schipper 30 jaar C. van Bedaf, 21 jaar en A. de Bok 22 jaar J H. van Neede, 26 jaar en L. P. Oudshoorn 24 j L. van Schijndel 25 jaar en A. Soeters 24 jaar G. H Rademaker 26 jaar en C. G. Huigen 26 jaar H. G. Verhoeckx, 26 jaar en J. M. Bijl 27 jaar W. C. van Duin, 25 jaar en M. C. Smit, 20 jaar P F. van Zomeren 28 jaar en E, F. Krommenhoek 26 jaar R. J. Nunes, 40 jaar en W. van Dijk 32 jaar. GEHUWD: J. M. J. Westerman 29 jaar en A. A. C. Moonen 25 jaar A L. M. Stoutenburg 27 jaar en M G. van Waas 22 jaar A. C. Lap 53 jaar en J Scheuerman 41 jaar Ten nadeele van S. B. uit de Charlotte de Bourbonstraat is vannacht een 8 meter lange vlaggenlijn van den vlaggestok m zijn tuin onl- vreemd. - Uit de vestibule van Musis Sacrum is Woensdag een mat gestolen. Het. zinkende vrachtschip, even nadat het tegen een der pijlers van de spoorbrug over de Waal te Nijmegen bolste. WEDSTRIJD E. H. B. O. Zaterdag a.s. zal de vereeniging E. H. B. O., afd. Kethei, met één groep deelnemen aan eer: wedstrijd, welke gehouden zal worden in Odeon te Rotterdam en uitgaat van de afdeeling R'dam der E. H. B. O. Zwakke herinnering aan vroomheid en verval Op stedelijke antiquiteiten kan de gemeente Berlijn niet 'bogen, maar het heq# toch nog wel een Kalandgasse. Het woord „kaland" zal tegenwoordig den meesten wel niets meer zeggen, maar dat was vroeger anders. Vroeger „kalanderte men en dat beteekende in den volksmond zooveel als de bloemetjes buiten zetten. Maar nog een beetje vroeger hield het woord een precies tegenovergestelde beteekenis in en daarvoor weer was het Latijn en luidde het „Calendae". In dezen laatsten vorm kennen we het alle maal natuurlijk in ons „kalender" terug. Hoe is dit onschuldige woord „Calendae' nu aan zulke varieerende beteekenissen ge komen? In de middeleeuwen hadden de meeste Mar- kensche en Brandenburgsche stadjes wel een hospitaal, waar de zieke poorters in opge borgen worden, om er hun laatste uui te ver beiden. Voor zieke vreemdelingen werd echter niets gedaan. Dezen moesten maar proDeeren zoo comfortabel als mogelijk was, te sterven ter plaatse, waar ze neervielen en daarmede was de sociale voorzorg te hunnen opzichte au bout de son latin. Wijl dit op den duur echter niet aanging, richtte men vrome broederschappen op, die allerwegen vertakt waren en welker doel het was, zich over de zwervers te erbarmen en er vooral voor te zorgen, dat deze niet zonder de genademiddelen der H. Kerk den dorpel der eeuwigheid zouden overschrijden. Deze broederschappen vielen zeer in den smaak en dat had weer tengevolge, dat zij van vele zijden met rijke geschenken in grond en geld begiftigd werden De leden ervan kwamen één maal per maand, gewoonlijk op den eersten te zamen, om zich aan geestelijke oefeningen te verkwikken waarna een eenvoudig maal tot lafenis van den inwendigen mensch verstrekt werd. Wijl nu de eerste van de maand in het Latijn „Calendae" heet, kregen deze vrome bijeenkomsten langzamerhand den naam van £alendae". De Brandenburgers en de Mecklen- burgers spraken dat geleerde woord op hun manier uit en aldus ontstond het woord „ka- land" en de leden van de broederschap heetten op den duur kalandbroeders. De maandelijksche maaltijden dezer kaland broeders groeiden in proportie tot den toene- menden rijkdom der broederschappen in om vang aan. Ten slotte ontaardden zij in ware zwelg- en braspartijen en deze werden do°r den volksmond toen met het woord „kalandern aangeduid. In Berlijn „kalanderte" men er waarschijnlijk nog lustiger op los dan ergens elders in Noor delijk Duitschland, want de Kalandbroeder- schap va nNeucöln was zoo n beetje de rijkste van allen. In 1446 machtigde de Paus den marktgraaf Yzertand zelfs een deel der bezittingen van de broederschap kortweg te confisqueeren en voor andere nuttige en vrome doeleinden aan te wenden. Maar de broederschap hield nog veel over. Het heele Rummelsbergsche meer bijvoorbeeld, tegenwoordig meer bekend van wege de reusachtige electrische centrale, die er zich in ligt te spiegelen, tal v. akkers, een bad inrichting en dan in het hart der stad een mach tig en versterkt huis, vol met dikke muren, kelders, gewelven enz. Het huis speelde, tege lijk met de broederschap een rol van groote beteekenis in het gezelschappelijke leven der dubbelstad en een rol, die ver boven de ver zorging van zieke vreemdelingen uitging. De reformatie maakte aan het „kalanderen in alle beteekenissen des woords een einde Het prachtige huis werd in beslag genomen en de omgeving ervan speelde nog een rol in de Berlijnsche Jodenvervolgingen van die dagen maar dat was bijzaak. Het Kalandhuis werd later aan de Maria kerk geschonken,nadat deze natuurlijk ook haar wettige bezitters afgenomen was. Toen Berlij'n onder Hollandsche instigatie tot een vesting omgebouwd was, werd het Kaland huis door de magistraat van de Mariakerk op gekocht en tot gevangenis en gerechtsgebouw ingericht. Als zoodanig heeft het een eeuw dienst gedaan, maar in 1797 was de stad een nieuwe gevangenis rijk geworden en daarom werd het oude huis verkocht. De nieuwe eige naar splitste het, veranderde het, en prutste er zóóveel aan, dat er ten slotte geen steen meer van overbleef. Diverse doorbraken veranderen ook de gan- sche omgeving, maar wat ook viel, één steegje ontsprong den dans: de Kalandgasse, waarvan de meesten naam noch oorsprong kennen en die daardoor slechts een zwakke herinnering wakker roept aan de vroomheid en het verval der Berlijnsche middeleeuwen. lederen Maandagavond repetitie Harmonie gezelschap St. Ambrosius. R. K. Volksbond, 8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten beschikbaar. lederen Maandagavond van 9 tot half 11 repetitie van het gemengd koor van den K. K. Gorzen in het Parochiehuis. lederen Dinsdag bestuursvergadering R K. Metaalbewerkersbond „St. Eloy", gebouw R. K. Volksbond. lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie van het Symphonie-orkest L. v. BeethoveD (dir. J. C. M. Feltzer) in Musis Sacrum. lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade ring van het afdeelingsbestuur van den Ned. R. K. Volksbond. lederen Woensdagmiddag van half 5 tot half 0 repetitie voor de jongens van het kinderkoor van den K. K. Gorzen in het Parochiehuis lederen Woensdagavond van half 9 tot half U repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedams Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed Flipse. Gebouw Eendracht lederen Woensdagavond om half 9 repetitie „Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v. d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volksbond. lederen Donderdagavond van 810 uur repe titie Polyhymnia. R. K. Volksbond. lederen Vrijdagmiddag van 5 tot 8 uur repe titie voor de meisjes van het kinderkoor van den K. K. Gorzen in het Parochiehuls. lederen Vrijdag om 8 uur repetitie R. K. Gem. Tooneelvereeniging „Alberdingk Thütn". Gebouw R. K. Volksbond. lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs vergadering van de afd. Schiedam van den Ned. R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Paulus". Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden. lederen Vrijdagavond van half 9half 10 so ciale ontwikkelingslezing voor leden der Schie damsche locale Gezellenvereeniging onder lei ding van den eerw. praeses, in gebouw Nieuwe Haven 121. lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond vaD Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers en aanverwante vakken „St. Antonius" van hall 8 tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenheid tot aanmelding van leden. Vrijdag 20 April Jaarvergadering van „Katholiek Leven". Ho tel Beijersbergen, half 9. Zondag 22 April Ouderavond vanwege de K. J C. der St. Jans parochie, Musis Sacrum, half 8. Maandag 23 April Cursusavond voor de R. K. Jongensvakcentrale (Contactcommissie). R. K. Volksbond, kwart vóór 8. Dinsdag 24 April Algemeene jaarvergadering der afd. Schie dam van den Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden. Hotel Beijers bergen, half 9. Donderdag 26 Ajril Tweede donateursconcert van „L. van Beet hoven", Musis Sacrum, 8 uur. Woensdag 2 Mei Jaarlijksch kerkconcert van „Orpheus", Groo te Kerk, 8 uur. 20 April: Doelezaal, Wiener Sangerknaben, 8,15 uur. Geb. v. K. en W., Cabb Calloway en zijn band, 8.15 uur. 21 April: Groote Schouwburg, Riënzi (Frankforter Opera) 8 uur. 22 April: Doelezaal, vier-koren-concert, 8 uur. 23 April: Vereenigingsgebouw (Stations plein) „Symphonia" 8 uur. Dagelijks (vanaf 21 April): Tivoli Schouw burg. De Commensaal, (Ensemble Bouber) 8 uur, Zondag ook 2 uur (voor volwassenen). Schiedam Passage-theater: des avonds te 8..5 uur (be halve Donderdag) en Zondag en Woensdag ta 2.30 uur „Ik ken je niet.... toch heb ik je lief" (voor volwassenen). SCHIEDAM. 20 April. Officieele noteering van de commissie uit de Kamer van Koop handel. Moutwijn Moutwijn per H. L. ad 46 pet f 10. Spoeling Spoeling 0.80 a 0-90.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1934 | | pagina 1