OPA
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS
ALBUMS
TWEER
57ste JAARGANG.
VRIJDAG 18 MEI 1934
No. 16950
Huurt Uw St0fzuiqer
Waar dat wiel draait"
■Ml
NIEUWE
SCHIEDAMSCHE
COURANT
BUREAU: KOEMARKT 4. SCHIEDAM;
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
HET NIEUWE ST. JACOBS-
HE gasthuis.
WIJ HEBBEN 'N PRACHT COLLECTIE
VANAF 20 CENT
TOT f 2.50 H
ZUID-H0LL. KANTOORBOEKHANDEL
MR. KAVELAARS BLIJFT.
a 60 ct. per Week aBr
HOOGSTRAAT 69
IR. MUSSERT IN DE PASSAGE
ROTTERDAM
VAKONDERWIJS AAN WERKLOOZE
VAKARBEIDERS.
DIRECTEUR VAN EEN SLACHT
HUIS BELEEDIGD.
In een openbare vergadering van
de nat.-soc. slagerscorporatie.
ERNSTIGE AANRIJDING.
Hou-zee-ster van de tribune
verwijderd.
Laat Uw
L A M P EKAP
ORNAMENTEN
JANSEN HIER EN JANSEN DAAR
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS.
ADVERTEERDE
50 JAAR GELEDEN REEDS
IN DE
EN VOER ER WEL BIJ
WAT DOET GIJ NU?
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden 3.25; per maand f 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
Per stuk.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tariet
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels 0.50; 10
regels 1.—, 15 regels 1.50. bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieveD
gelieve men bij te voegen.
P q ij ver/,el-erin" 5^0.bij overlijden door een ongeval; 500.bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.bij verlies van een duim; f 75.bij verlies van
r rn t>ii verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; f 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt.
een wijsvinger50.— DJJ
,,(i ]yjei officieele opening.
Zaterdag 26 Mei a.s. des middags te 2 uur
zal de ofl'icieele opening geschieden van het
nieuwe Tehuis voor Ouden van Dagen aan
de Burg. Knappertlaan.
CONCERT VAN „PRECIOSA".
Gisteravond heeft het Schiedamsch dubbel-
mannenkwartet „Preciosa", onder leiding van
zijn directeur den heer M. Drop, een concert
gegeven, waarbij de „Malihini Hawaiians" uit
Rotterdam en de xylophonist P. van Berkel,
uit Vlaardingen medewerking verleenden. Aan
'd^ k^aV'er accompagneerde de heer M. van
Het betrof hier een gelegenheidsconcert,
omdat „Preciosa" thans twee jaar bestaat.
Naar de voorzitter, de heer G. Immerzeel, in
zijn openingswoord meedeelde, was het dub-
beimannenkwartet sedert zijn oprichting al
twintig maal in het openbaar, op concoursen
en in ziekenhuizen opgetreden.
Het concert dat in gebouw Eendracht
Werd gegeven mag wel geslaagd genoemd
worden. Het programma was met smaak sa
mengesteld, en, wat de uitvoering betreft,
vooral de bassen kweten zich zeer verdien
stelijk van hun taak.
Spel en zang van de „Mahilini Hawaiian5
vielen ten zeerste te waardeeren. Uiteraarc
lieten zij uitsluitend „moppen" hooren, al wa
ren het juist niet de laatste. Ook de vaai'dige
houtbespeler van Berkel vond een erS an
baar gehoor.
Na afloop werd er gedanst zooals dat hier
ter stede de merkwaardige gewoonte is. Men
schijnt met alle geweld te willen voorkomen,
dat men nog in de stemming van de edele
concertmuziek naar huis terug moet.
PLUIMVEE EN KONIJNEN
Gisteravond heeft de vereeniging van pluim
vee- en konijnenliefhebbers Onderling Belang
in gebouw Eendracht de jaarlijksche nesten
keuring gehouden.
Er zijn ruim 80 jonge konijnen aanwezig
geweest, die zich hadden te onderwerpen aan
een keuring van de heeren Ele en Henneveld,
terwijl dr. Veldhuis, veearts te Rotterdam, het
medische gedeelte heeft verzorgd. Er zijn ver
scheidene mooie collecties jonge dieren aan
wezig geweest, o.m. prachtige exemplaren
Vlaamsche reuzen, Weeners in verscheidene
kleuren. Ook was er een uitgebreide collectie
midden- en kleine rassen aanwezig.
M AAKT U FOTO'S MET PINKSTEREN'
PASSAGE 7 TELEFOON 68254
Zijn ontslagaanvrage als lid van den Raad
ingetrokken
Naar hedenmiddag door den voorzitter in de
raadszitting is medegedeeld, heeft Mr. M. Ka
velaars, dc ex-voorzitter van de R. K. Raads
fractie, zijn aanvrage om ontslag als lid van
den gemeenteraad ingetrokken.
„WAAR DAT WIEL DRAAIT"
Groote uitbreiding-
Het sedert 1913 alhier gevestigde en zeer po
pulair geworden warenhuis „Waar dat wiel
draait" heeft heden weer een groote verbete
ring ondergaan. Zooals wij eenigen tijd ge
leden reeds meldden, was de verkoop- en
étalage-ruimte veel te klein geworden om de
clientèle snel en goed te kunnen laten zien,
wat er vooral in „Waar dat wiel draait" te ver
krijgen is.
De heer C. in 't Veen had reeds langen tijd
plannen om tot uitbreiding over te gaan. Met
de van hem bekende vlotheid in zakendoen is
in den tijd van nog geen drie weken het naast
gelegen pand no. 69 bij de oude zaak inge
lijfd en van gevel en inrichting veranderd, zoo
dat „Waar dat wiel draait" nu een pracht-
étalage en flinke magazijn-ruimten is rijker
geworden. Dit pand loopt van de Hoogstraat
door tot op de Lange Haven. Wij zagen nu
eerst hoe ontzettend veel goederen, zooals stof
zuigers, waschmachines, rijwielen en onder-
deelen, wringers, tuingereedschappen en elee
triciteitsartikelen „Waar dat wiel draait" in
voorraad heeft. En vooral dient niet vergeten
te worden, dat „Waar dat wiel draait" op ijzer-
warengebied de up-to-date-zaak van Schie
dam is!
GESLAAGD
Mej. N. Verkade, onderwijzeres aan de
Oranje Nassauschool, alhier, is geslaagd voor
diploma Schoolraad.
DE GEMEENTELIJKE ZWEMPLAATSEN
De gemeentelijke zweminrichtingen voor da
mes en heeren aan den Havendijk, welke tel
ken jare tegen 1 Juni plegen te worden open
gesteld, worden thans in gereedheid gebracht
om zw'emlievend Schiedam dezen zomer weer
te kunnen ontvangen.
Vanwege het Gemeentebestuur is intusschen
een onderzoek ingesteld naar den toestand van
het water, waarover de heer van Duinhoven,
zooals bericht, vragen heelt gesteld aan B. en W
Het resultaat van dit onderzoek is nog met
bekend.
veilinSnrri0rgen werd door notaris A. Hoek in
OPENBARE VERKOOPING
een nalicht:
woning mLVerdeeld in afz. beneden- en boven-
Liduinastraat e„rf en °Pen grond aan de St.
5050.'9a-b, groot 1 A. 14 c.A. Inzet
een pand, bev
woningen met erfbeneden- en twee boven-
daarachter gelegerieri °pen grond, alsmede het
kantoor met erf, apand' bev. een magazijn en
5a-b, groot 3 A. 16 de Vischmarkt 3a-b en
Door notaris H. 3 In/et 7900.
morgen in veiling gebr^- Biaisse werd heden-
huis aan de Stadhouderslc t: een klein heeren-
Hendrikstraat, groot 73 c 11 1°, hoek Prins Fr.
Hizet 6500.
Na 2 jaar Uw eigendom.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 16—U Mei
GEBOREN: Aart, zoon van en
P. Brouwer, Charlotte de Bourbonstsraat9
Drik J.. zoon van A. Bakker en CLA. v jei
Hoek, Graaf Florisstraat 14 JosePh M"
van A. J. Feelders en H. Wilbrink, van Maium-
St ONDERTROUWD: B. N. Ockeioen 22 jaar
en J. Futselaar 21 jaar G. W. VeldhM
jaar en H. Buchinhoren 22 jaar P- Jp c
houwers 24 jaar en A. Clarijs 21 jaar
Olieman 26 jaar en W. A. Houtman 22 jaar
J. S. Hölscher 25 jaar en P. W. Hooft 22 jaar
J. van der Zouwen 31 jaar en S. M. Harreman
26 jaar p. de Bruin 23 jaar en A. Lief
hebber 21 jaar «J. F. van de Reep 20 jaar en
J. Jans 21 jaar L. G. H. Poelman 25 jaar en
W. Brand 24 jaar R. Markestijn 25 jaar en
J. J. Nauman 23 jaar J. H. C. Schulze 25
jaar en M. van der Hoeven 26 jaar J. W. A.
vph Slobbe 25 jaar en B. W. Loch 28 jaar.
^EHUWD: J. H. A. van Doorn 22 jaar en B.
Kamphuis 23 jaar J. H. Isings 27 jaar en W.
S. J< hkers 26 jaar p. van Nieuwenhuijzen 27
jaar ,Jn A. M. Zeiessen 20 jaar C. de Groot
25 jaar en M. J. de Bok 25 jaar H. G. A.
Lansbergen 27 jaar en C. M. Lourens 24 jaar
G: A. Janse 21 jaar en H. Schilperoord 19
jaar W. Wessel 26 jaar en K. C. Meinster
2(1 jaar F. Ram 25 jaar en T. -van Meeren-
donk 2.5 jaar H. Derksen 42 jaar en N. A.
Kruijs 6'8 jaar A. Berreis 22 jaar en E. D E.
Scherer'24 jaar.
Nadat de aigemeene leider vail den N. S. B„
ir. A. A. Mussert, het huis van den kring
Nieuwe Waterweg aan de Lange Haven 90 hail
geopend, begaf hij zich te voet naar het Passa
ge-theater, waar een openbare vergadering
was belegd. Buiten op straat stond er veel
volk opgesteld, al werd men voortdurene
door politieagenten tot doorloopen aange
maand. Tot ongeregeldheden is het echter
niet gekomen.
Het theater was zoowat geheel met belang
stellenden gevuld. Voordat de bijeenkomst
werd geopend door den heer C. Vermaas,
propagandaleider van den kring Nieuwe Wa
terweg werd er nog iemand met geweu
buiten de deur gezet; het was het geroyeerde
lid v. Z„ wiens tegenwoordigheid blijkbaar
niet op prijs gesteld werd. Aan weerszijden
van het tooneei stelde zich een podiumwacht
op, terwijl er op het podium eenige tromme
laars en pijpers verschenen om een paar keer
gedurende den avond in actie te komen. Het
ooneel was onbekrompen met vlaggen en
oemen versierd, terwijl er in het midden een
01 s eeld van H. M. de Koningin prijkte.
111 s stond de katheder, welke ten slotte
cooi ir. Mussert werd ingenomen, nadat zijn
komst door den zaalleider, den heer Morits,
was aangekondigd.
Er volgde een wisseling van Hou-zee-groe-
ten en dan begon de heer Mussert zijn rede.
Hij gewaag e van een ommekeer, welke zich
thans voltrekt en hij vergeleek dien met een
ommekeer van 150 jaar terug, toen een
Fransche revolutie vrijheid, gelijkheid er,
broederschap zou brengen. De vrijheidsge
dachte leeft nog in dezen tijd voort, al is er
inmiddels bet marxisme uit voortgekomen
Toch heeft het libeiale systeem nooit ware
vrijheid, gelijkheid en broederschap gebracht,
maar het stelsel leidde begrijpelijkerwijs tot
uitbuiting, en deze was de aanleiding tot den
klassenstrijd. De klassenstrijd^ beeft veel be-
dorven in ons volk, zoowel in geestelijk als
in stoffelijken zin. Wij zBn bet slachtoffer
geworden van corruptie en werkloosheid. We
wachten rustig af, tot Indië ons wordt afgeno
men! Maar ons volk wil weer opstaan uit zijn
lamlendigheid, en daarbij zullen de nationaal-
socialisten het helpen.
Aan het adres van hen, die betoogen, dat
de N. S. B. onchristelijk is, zei spr., dat als
er geen Mussolini in Italië en geen Hitler in
Duitsehland waren, degenen, die een dergelijk
verwijt uiten, daartoe geen kans hadden ge-
ad', aangezien ze al lang in Siberië hadden
gezeten.
poratiJïUSSert zegt dan' dat de staat °P COr"
al mo!!e" grondslag moet worden opgebouwd,
ren. Me rst de §eest van het volk verande-
koesteren" vmoet weer nationalen trots gaan
heidsliefdeen een volk worden, waarin waar-
Na een pt" godsvrucht leven.
verschillende*28 de algemeene leider
beantwoord. en nftelijk ingediende vragen
helmus" werd <je b8t van bet „Wil
Wederom was erhg^dering besloten-
politie had zich niet m V6el volk' maar do
Een gedeelte der n maken-
naar het nieuwe kringhuis 'Zii b?®af zich no"
lichtreclame de woorden Hm,1, J wlJze vdn
aan den gevel prijkten. ee' N- s- B
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 17 Mei. Vertrokken: Deense),
m.b. Afrika, met stukgoed naar Yokohama via
Hamburg; Noorsch s.s. Thalatta, met stukgoed
naar Calcutta via Antwerpen.
SCHIEDAM. 17 Mei. Aangekomen: m.b. Bo-
nita van Havre om te dokken in de Wilhel-
minahaven; Eng. s.s. Burdwan, met stukgoed
van Yokohama via Londen om te dokken in de
Wiltonhaven.
SCHIEDAM. 18 Mei. Aangekomen: Duitsch
si. Louise Leon hardt, met papierhout van
Leningrad in de Wilhelminahaven,
V-
De. koolzaadvelden van onzen nieuwen polder, den Wieringermeer, die thans in
vollen bloei staan.
OM EEN VRIJZINNIGEN DOMINEE.
Het bestuur der Commissie ter behartiging
van de belangen der Vrijzinnig Hervormden
alhier heeft aan den kerkeraad der Ned. Herv.
Gemeente te Schiedam een verzoekschrift ge
richt, waarin er op aangedrongen wordt in de
bestaande vacature ontstaan door den dood
van ds. Half man een vrijzinnigen predikant
te benoemen.
In het adres heet het o.a., dat Schiedam geen
uitzondering maakt op de gemeenten, waarin
de Ned. Herv. Kerk aan ledental, invloed en
financieele draagkracht voortdurend inboet.
De Commissie betoogt verder, dat overal in
den lande de evenredige vertegenwoordiging
steeds meer toegepast wordt en het ook uit
dien hoofde alleszins rechtvaardig is, dat bij de
beroeping van predikanten met een zoo belang
rijke groep Vrijzinnig Hervormden te Schie
dam rekening wordt gehouden.
Ruim twaalf hónderd personen
namen er deel aan.
Wij ontvingen het jaarverslag inzake het ge
meentelijk vakonderwijs aan werklooze vakar
beiders en handels- en kantoorbedienden over
1933, waaraan wij het volgende ontleenen
De belangstelling voor de door de Gemeente
lijke commissie voor het Vakonderwijs aan werk
looze Vakarbeiders ingestelde cursussen bleef
ook in 1933 bestaan en nam zelfs toe. Het aan
tal deelnemers aan de op 1 Januari 1933 be
staande vakcursussen voor werklooze vakarbei
ders en handels- en kantoorbedienden bedroeg
op genoemden datum 1154 en op 31 December
1933 1278, terwijl op dezen datum de in het
verslagjaar ingestelde chauffeurscursussen, de
cursus-Duitsch voor middelbare technici en het
z.g. technisch bureau resp. 104, 18 en 17 deel
nemers telden. Op het einde van het verslag
jaar bedroeg het aantal werkloozen, dat aan de
vakcursussen en het technische bureau der
Commissie deelnam, alzoo 1417.
Gewezen wordt op de medio 1933 ingestelde
chauffeurs-cursussen, terwijl uitvoerig wordt
gememoreerd, dat de bemoeiingen der Com
missie in 1933 ook zijn gaan omvatten de zor
gen voor het op peil houden, c.q. het verhoogen
van de vakbekwaamheid van werklooze tech
nici. Voor deze groep werden op verzoek van
betrokkenen een cursus technisch-Duitsch en
een cursus technisch-Engelsch georganiseerd en
werd een z.g. „technisch bureau" ingesteld, waar
werklooze werktuigkundigen, teekenaars en
constructeurs, die een middelbaar technische
opleiding of een daarmede gelijkstaande, hebben
genoten, gedurende de eerste vijf werkdagen
van 10 uur v.m. tot 4 uur n.m. gelegenheid
krijgen werkzaamheden te verrichten, zooals
die op de teekenbureaux van groote machine
fabrieken en constructiewerkplaatsen voor
komen. Deze arbeid bestaat in het uitwerken
van vanwege de Commissie op te geven orders,
bestekken, enz. geheel en al op de wijze als
zulks in de praktijk geschiedt, alzoo in het ont
werpen en het in teekening brengen van z.g.
schijn orders". Genoemde 2 cursussen en dit
bureau zijn ondergebracht in de school Lijn
baanstraat no. 26.
De cursussen voor de vakarbeiders bleven ge
vestigd in de voormalige Ambachtsschool aan
de Katshoek, met uitzondering van die voor
de scheepsbouwers, welke ondergebracht waren
in de vakteekenschool van „Patrimonium",
Oranjeboomstraat 298, en in de school-Duyst-
straat 29. De cursussen voor de handels- en kan
toorbedienden werden wederom gehouden in
de school Linker Rottekade 95.
Ten aanzien van de resultaten van het onder
wijs getuigt het verslag, dat 1933 in sterkere
male nog dan de vorige jaren heeft bewezen,
dat het onderwijs op de cursussen aan billijke
verwachtingen beantwoordt. Naast de mate-
rieele voordeelen van de cursussen voor betrok
kenen, was de moreele beteekenis zeker van
even groot belang.
Wat de te constateeren resultaten betreft, zij
vermeld, dat in het verslagjaar aan 283 cur
sisten-vakarbeiders een getuigschrift kon wor
den uitgereikt, als bewijs, dat zij regelmatig en
met belangstelling een vakcursus hadden ge
volgd.
De totale kosten van de cursussen over 1933
bedroegen 48.815.23.
Vannacht om half één zijn op den Groene
Hilledijk een vrachtauto en een wagen bespan
nen met twee paarden met elkaar in botsing
gekomen.
De wagen werd aan de linkerzijde gegrepen
en zwaar beschadigd. De voerman, de 25-jarige
U- J. R. en de 17-jarige C. de K„ die naast
nem zat en beiden aan den Charloische Lage-
Jk wonen werden van den bok geslingerd.
R. liep een hoofdwond op terwijl de K. klaag-
le^over pijn jn de borst. Beiden zijn naar huis
gegaan waar zij zich onder geneeskundige be
handeling hebben gesteld.
De vrachtauto werd licht beschadigd.
De 29-jarige propagandist H. Th. K. heeft
zich te verantwoorden gehad wegens opzette
lijke beleediging. Hij zou in een openbare ver
gadering die op 15 Januari in La Gaité werd
gehouden door de nationaal-socialistische Sla
gerscorporatie in oprichting, in een door hem
uitgesproken rede hebben opgemerkt, dat er
wantoestanden bestonden aan het Wagening-
sche slachthuis en dat de directeur C. van Gin-
kel, invoerkeurrecht zou hebben gerestitueerd,
en dat deze directeur abnormaal veel nood-
slachtingen laat verrichten en dan een bood-
j schap zendt aan den burgemeester om hem aan
de vrijbank de beste stukken vleesch te laten
koopen, welke uitlatingen beleedigend zouden
zijn voor den directeur.
Toen verdachte de rechtzaal binnenkwam
klonk van de publieke tribune een damesstem,
die riep: Hou zee.
Op last van den president werd de roepster
van de tribune verwijderd.
De president vraagt verdachte in wiens
dienst hij propagandist is.
Verdachte antwoordt, dat nu de Nationaal-
Socialistische beweging zich niet achter hem
plaatst, hij dus propagandist is voor eigen zaak.
Verdachte geeft toe in de vergadering in La
Gaité de woorden te hebben gesproken, die de
dagvaarding hem in den mond legt. Hij heeft
echter niet de bedoeling gehad den heer van
Ginkel te beleedigen.
Getuige C. v. Ginkel heeft uit de couranten
verslagen gelezen, wat verdachte in die ver
gadering aan zijn adres heeft gezegd en getuige
heeft zich daardoor beleedigd geacht. Getuige
bestrijdt ook de waarheid van hetgeen ver
dachte gezegd heeft, al is er ook een grond
van waarheid in. Getuige zet dit uiteen en be
toogt, dat in deze aangelegenheden geheel nor
maal is gehandeld.
Verdachte herhaalt, dat hij niet het opzet
had te beleedigen en als het waar is, wat ver
dachte gezegd heeft, dan zou verdachte als het
hem betrof zich er ook niet beleedigd door ge
voeld hebben.
Het O.M. waargenomen door mr. E. D. H.
Schutter: U is ook een bijzonder mensch, en u
weet ook bijzonder veel! Het is echter allemaal
geschreeuw zonder wol. Van wat u over de
Varkenscentrale allemaal gezegd heeft is geen
eens waar.
Verdachte merkt op, dat die mededeelingen
wel degelijk juist zijn geweest.
Bij het verder verhoor blijkt, dat verdachte
de inlichtingen over het Wageningsche slacht
huis heeft ontvangen van zijn vader, die sla
ger is te Wageningen.
Getuige van Ginkel merkt op, dat met dien
vader ook herhaaldelijk moeilijkheden zijn ge
weest. Hij wordt als een raddraaier beschouwd.
Verdachte houdt vol wat hij over de wan
toestanden aan het slachthuis te Wageningen
heeft gezegd, de waarheid is geweest en de
rechtbank zal het best doen het rapport van 68
folio's van de rijkspolitie ter inzage te vragen,
dat opgemaakt is over de wantoestanden aldaar
Verdachte heeft nog lang niet alles verteld. Hij
heeft getuige van Ginkel nog veel bespaard.
Verdachte vraagt voorts aanhouding van de
zaak, aangezien zijn advocaat verhinderd was
hem heden bij te staan en verdachte eenige ge
tuigen a decharge zou willen voorbrengen.
Het O.M. verzet zich daar tegen. Het verweer
van verdachte, dat hij in het algemeen belang
gehandeld zou hebben gaat niet op. Hier zijn
geen bepaald omschreven feiten, zoodat een
nader getuigen-verhoor niet noodig is. Het O.M.
achtte het bewijs van het ten laste gelegde ge
leverd. Verdachte maakt zich herhaaldelijk aan
dergelijke feiten schuldig. Hij staat voortdurend
te zwetsen en zegt dingen, die van a tot z on
juist zijn. Het O.M. acht dezen man een gevaar
voor de maatschappij en omdat verdachte om
zoo te zeggen, van dergelijke dingen zijn me
tier maakt, wil het O.M. in dit geval geen boete
eischen, doch een gevangenisstraf en wel voor
den tijd van 14 dagen.
Verdachte merkt naar aanleiding van dien
eisch op, dat als het leugens zijn, die verdachte
verteld heeft, een gevangenisstraf van 14 dagen
veel te weinig is. Is het echter wel waar, dan
is het noodig nog andere menschen uit de maat
schappij te verwijderen.
De president deelt mede, dat er op 29 Mei
nog drie zaken wegens beleediging o.a. van
oud-minister Verschuur en van dr. Berger
voorkomen. Hierin vindt de rechtbank aanlei
ding de verdere behandeling aan te houden om
verdachte in de gelegenheid te stellen zich van
rechtsgeleerden bijstand te voorzien.
door ons overtrekken
en bij verhuizing uw
overhangen volgens
voorschrift G. E. B.
Mag. ,,'t LICHTPUNT", Hoogstraat 109, Tel. 68883
Keel. 13281
Gebrek aan familienamen in Oberammergau
WAT LICHAMELIJK VAN DEN CHRISTUS
VERTOLKER GEVERGD WORDT.
Van 21 Mei tot 23 September hebben in
Oberammergau de Passiespelen wederom
plaats, ditmaal om hun 300sten verjaardag te
vieren.
De rol van Herodes wordt door „Mayr Hans
31" gespeeld, zoo heet het in het program. Ziet
men nader toe, dan bemerkt men, dat ook de
andere namen der medespelers door nummers
gevolgd worden.
Waarom dat gedaan wordt? Wijl in Oberam
mergau gebrek aan familienamen heerscht en
men de verschillende menschen op die manier
van elkaar onderscheidt. Bijna alle lieden hee-
ten hier Lang, of Zwink, of Rutz, of Mayr. De
dorpelingen zelf bedienen zich nauwelijks van
deze namen. Zij kennen elkaar makkelijker
middels de namen der huizen, waar ze wonen.
Daar is b.v. de Klepper-familie; daar zijn de
Christantes-lui; de uit het Huis Spaniol; die
uit het huis Franzist, enz.
De meeste zwarigheden op dit gebied berok
kenen de Langs. Er wonen in Oberamfnergau
niet minder dan 30 families Lang, die samen
114 leden tellen. De oudste en de meest be
kende tak dezer familie woont in het mooie,
met fresco's beschilderde Wlepperhuis, hetzelf
de, waarin Georg Lang in 1775 met zijn hout
snijwerk begon. Hij gebruikte daarbij 'n ma
chientje, dat nog al klepperde en daarvandaan
de naam.
Uit dezen tak stamde ook de Passie-vete
raan, de eerbiedwaardige Sebastiaan Lang van
de laatste spelen, evenals Anton Lang, die in
1900, 1910 en 1922 de Christusrol vervulde en
nu de prologen zal zeggen. Een zijner zoons,
Toni Lang, is professor in de Duitsche taal aan
de hoogeschool te Washington. Alois Lang, de
Christus van 1930, die ook dit jaar deze rol spe
len zal, stamt eveneens uit het Klepperhuis.
Een andere familie Lang stamt uit Tirol en
vestigde zich in de zeventiende eeuw in Ober
ammergau. Deze tak kenmerkt zich door een
opvallenden artiatieken aanleg. Hiertoe be
hoorde ook de oudste beeldhouwster van het
dorp, een dame, die haar gansche leven lang
den naam Lang niet afgelegd heeft. Ze werd
als zoodanig geboren, ze was als zoodanig we
duwe en toen ze hertrouwde, heette ze nog
zoo.
Na de Langs komen de Bierlings het meeste
voor. Er wonen 26 families Bierling in het
dorp met 85 leden. Willy Bierling, een jonge,
blonde houtsnijder, zal dezen zomer de rol van
Johannes spelen. Een „Bruiloft van Canaan",
door een der Bierlings gesneden, geldt als een
pronkstuk van het museum.
De naam Rutz wordt sedert de zeventiende
eeuw in drie familie-takken gedragen, in die
van het Spaniol-, van het Schnitzler- en van
het Franzist-huis. Twaalf families met 38 leden
voeren dezen naam.
Het woord „Spaniol" stamt van een Rutz, die
indertijd als beeldsnijder naar Spanje ging.
Annie Rutz, die in het vorige spel de Maria
speelde en dat nu eveneens zal doen, behoort
tot de Franzist-Rutzen.
De eer, het oudste geslacht van Oberammer
gau te zijn, eischen de Zwinks voor zich op. Zij
kunnen hun stamboom tot 1435 terug voeren.
Het geslacht omvat thans 12 families met 35
leden. Bekend is Franz, Serafijn Zwink, die in
het midden van de achttiende eeuw de Ober-
ammergauer huizen met prachtige fresco's
versierde. Zijn zoon, Johan Jakob, speelde niet
minder dan vijfmaal den Christus en wel in de
jaren 1800, 1801, 1811, 1815 en 1820. Daarna ver
tolkte hij in 1830 en 1840 nog eens den Petrus.
Hans Zwink, een achter kleinzoon van den schil
der, zal ditmaal Judas zijn en een achter-achter
kleindochter Maria van Bethanië.
Niet ten onrechte is de tak van den schilder
trotsch op zijn kunstzinnigen aanleg. Hij bracht
niet minder dan vijf Christus-vertolkers voort,
vier Judassen, drie Petrussen, drie Joannessen
en één Maria. De tweede tak van de Zwinks
bracht hoofdzakelijk houtsnijders en handelaars
in beelden voort. Deze noemt zich naar het
tamhuis „Chrisantes". Chrisantes-Zwink maakt
deel uit van de Zwink-kolonie, een complex
aardige pension-villa's,, welbekend aan elk be
zoeker van Oberammergau.
De naam Mayr komt eerst sedert de laat
ste 150 jaar in het dorp voor. Hij wordt door 5
families en 23 personen gedragen. De bekendste
vertegenwoordiger van dit geslacht is Joseph
Mayr, die in 1870, 1880 en 1890 de Christusrol zoo
bewonderenswaardig goed speelde, dat de we
reldvermaardheid van Oberammergau eigen
lijk aan hem te danken is.
De moeilijkste rol, die een kunstenaar te
spelen kan krijgen, is zonder twijfel die van
Christus in Oberammergau. Devriendt, Duitsch-
lands beroemdste tooneelspeler, vestigde reeds
it: 1850 de aandacht op de ongehoorde lichame
lijke inspanning, die deze rol vereischt en na
hem hebben tal van deskundigen hun bewon
dering uitgesproken voor de schier bovenmen-
schelijke lichamelijke en geestelijke prestatie,
welke het vervullen der Christusrol beteekent.
Lichamelijk wordt van den kunstenaar het
alleruiterste gevergd. Direct na de verdeeling
der rollen, dus driekwart jaar vóór de eerste
opvoering, moet de Christusvertolker al met
oefenen beginnen, et kruis, dat hij te dragen
krijgt, is meer dan twee meter lang en weegt
anderhalve centenaar.
De grootste inspanning is echter het hangen
aan het kruis. Vroeger werd de kunstenaar
met touwen vastgebonden met het gevolg, dat
hij schier bij elke voorstelling bezwijmde. Ook
heden ziet men nog geen kans, deze scene tech
nisch zóó uit te voeren, dat de illusie van het
publiek geen schade lijdt, maar de speler tege
lijk gespaard wordt. Deze moet twintig minuten
lang aan de armen hangen. Het gevolg is, dat
alle andere ledematen verstarren en dat
hij met de grootste behoedzaamheid van het
kruis afgenomen moet worden.
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen, Zuid-Westelijke tot
Zuid-Oostelijken wind, licht tot half bewolkt,
weinig of geen regen, zachter overdag.
Lichten op van 's avonds 9,21 tot 's morgens
4,31 uur.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius. R. K. Volksbond,
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half 11
repetitie van het gemengd koor van den K. K.
Gorzen in het Parochiehuis.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R. K.
Metaalbewerkersbond „St. Eloy", gebouw R. K
Volksbond.
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L. v. Beethoven
(dir. J. C. M. Feltzer) in Musis Sacrum.
lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade
ring van het afdeelingsbestuur van den Ned.
R K. Volksbond.
lederen Woensdagmiddag van half 5 tot half 6
repetitie voor de jongens van het kinderkoor
van den K. K Gorzen in tiet Parochiehuis
lederen Woensdagavond van half 9 U>t half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedams
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed
Flipse. Gebouw Eendracht.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v. d.
Putten). Groote zaal van den R. K. Volksbond.
lederen Donderdagavond van 810 uur repe
titie Polyhymnia. R. K. Volksbond.
lederen Vrijdagmiddag van 5 tot 6 uur repe
titie voor de meisjes van het kinderkoor van den
K. K. Gorzen in het Parochiebuis.
lederen Vrijdag om 8 uur repetitie R. K.
Gem. Tooneelvereeniging „Alberdingk Thijm".
Gebouw R. K. Volksbond.
lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs
vergadering van de afd. Schiedam van den Ned.
R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Paulus".
Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden.
lederen Vrijdagavond van half 9half 10 so
ciale ontwikkelingslezing voor leden der Schie-
damsche locale Gezellenvereeniging onder lei
ding van den eerw. praeses, in gebouw Nieuwe
Haven 121.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond van
Houtbewerkers, Meubelmakers, Behangers eD
aanverwante vakken „St. Antonius" van half 8
tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenheid
tot aanmelding van leden.
Dinsdag 22 Mei
Volkszangavond vanwege „De Princevlag".
Gebouw Eendracht, 8 uur.
Vergadering vanwege de Ver. voor Volken
bond en Vrede. Spreker: prof. mr. C. W. de
Vries, Rijks H. B. S., half 9.
Vrijdag 25 Mei
Vergadering van den Dekenalen Jeugdraad.
R. K. Volksbond, half 9.
D a g e 1 ij k s: Tivoli Schouwburg, 't Kind
van de Buurvrouw (Ensemble Bouber) 8 uur,
's Zondags ook 2 uur (voor volwassenen).
Schiedam.
Passage-theater eiken avond (behalve Don
derdag) te 8.15 en Zaterdag, Zondag en Woens
dag ook te 2.30; De onzichtbare man (voer
volwassenen).
SCHIEDAM, 18 Mei. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H. L. ad 46 pet. 10.
Spoeling
Spoeling ƒ0.80 a ƒ0.90.
