MAALTIJDEN IN VROEGERE EEUWEN.
S, f «TSJ
egmond.
WOENSDAG 5 SEPTEMBER Ï93Ï
EEN
GOEDE TAFEL EN EEN
GOEDE KOK.
w..M"ic°P«i.
HET EVANGELARIUM VAN
kapitein h. BELLETABLE.
de wet op de evenredige.
INDISCHE POSTVLUCHTEN.
Een gedenkteehen voor Neerlands
grooten leeken-apostel.
DE STICHTER VAN DE
H. FAMILIE GEEERD.
PAARDEN OP HOL GESLAGEN.
HET VLAGGETJE MET DE DRIE
PIJLEN.
Socialistisch streven niet bewezen.
SPELLING MARCHANT.
BRANDSTICHTER VEROORDEELD.
teruggevonden.
AANVARING IN HET NOORDZEE-
KANAAL.
VERDUISTERING.
WIELRENNER DOOR AUTO AAN-
GEREDEN.
HET VERMISTE GEZELSCHAP
TERECHT.
GIUSEPPE CECCHETTI. f
REEUWIJK.
HAASTRECHT.
BODEGRAVEN.
BOSKOOP.
WADDINXVEEN.
DOOR R. POST,
Secretaris van het JVederlandsch Historisch
Instituut te Rome.
Het is bekend, dat de Bourgondische vorsten
in de vijftiende eeuw groote weelde tentoon
spreidden. Rijk waren hun hovelingen ge
kleed, kostbaar en schitterend hun edelstee-
nen, grootsch en verkwistend hun feesten,
hierin overtrof hun hof dat van de andere
Europeesche vorsten ver.
Ee diners, die bij dergelijke feesten aan eon
uitgelezen genschap gegeven werden, wec
da verbazing der tijdgenooten niet alleen
de hoeveelheid der' gerechten, m®ar °Hertog
e geheele feestelijke entourage.
Philips de Goede in 1453 plechtig de gelofte al
legde om een ÏruTs/ocht Je
er een groot feest georganiseer
naam Le voeu du faisan Schtige pastei opge-
de hoofdtafel was een nersonen muziak
ziek uit de pastei en zang uit de kerk weer
klonken om beurten. Ook op andere tafeis
waren met dergelijke miniatuurbouwwerken
versierd: kasteelen. windmolens, fonteinen,
wijntonnen, zelfs bosschen met wilde dieren,
die door een mechaniek in beweging werden
gebracht. Tooneelspel en dans van ridders en
hofdames vermaakten de hooge gasten bii
dezen langdurigen maaltijd 3
Maar ook lang voor de Bourgondiërs werd
er aan de hoven der andere Nederlandsche
vors en vee. zorg aan de maaltijden besteed.
Uit verschillende gegevens moet men afleiden,
dat de Nederlanders toen goede magen hebben
gehad. Gelijk in andere landen van Europa
gebruikte men ook in de Nederlanden zware,
vette en sterk gekruide spijzen, die bij de
vorsten in groote hoeveelheid ter tafel kwa
men. Wel is waar zijn ons geen volledige
menus uit de Nederlanden overgeleverd, maar
uit de overgebleven rekeningen van enkele
vors e ij e boven kunnen we met voldoende
.er hesluiten, wat er gegeten werd en
gediefd S m'dda®s en 's avonds zooal werd op-
Toch blijven er nog verschillende duistere
punten. We weten bijvoorbeeld niet op welke
wijze de spijzen werden toebereid en ook niet
voor hoeveel personen de aangebrachte ge
rechten moesten dienen. Wanneer er gasten
waren uitgenoodigd, wordt dit wel opgegeven
maar niet, hoe groot het aantal personen was,
hat de hooge gasten begeleidde en wat aan
e vorstelijke tafel mede-aanzat.
serviezen waren vaak zeer kostbaar.
Peeds graai Floris V van Holland gebruikte
geheel Nereis servies. Wanneer hy op
van en z'cb eenigen tijd op een as ec
IZ een min<3er vermofenSen vriend of in een
S^Wij klooster zich moest ophouden nam hij
S" eiSen servies mede. Dit deed hij bijv. toen
mJ m I29g naar Utrecht trok, om daar eemge
geschillen bii te leggen. Hij was toen niet de
gast van den bisschop, omdat de Utrechtsche
ftoel ie(jig' stond en verbleef met zijn mannen
in een kfooster. Na het middagmaal ging hij
uit jagen en werd zooals bekend, gevangen
genomen en spoedig daarop vermoord. Toen
h'-tceen"'^" inventaris worden opgemaakt van
Uit dp-, 1 1jet klo«ster had achtergelaten.
dat hij daarheen
Ironies 2llvere schalen, schotels, borden,
den ech? messen Iaten brengen. Er wor-
-ebruiktl6' geen J°ryeL Termeld' Incierdaad
g e men in de Middeleeuwen dit instrn
Men bracht de spijzen derhalve
met de han<j naar den m0nd. Alleen de soe
,en atldere onvaste spijzen werden met den
bord Sorn 0ok kreeg niet ieder een eigen
meestal See 6cn 3116 gastm f LIT
Brood Personen van een bord.
Was toen ook reeds een dagelijksch
EEN MERKWAARDIG HAND
SCHRIFT
Lezing van prof. dr A. W. Byvanck.
bZfp ^toonstelling „De abdij van Egmond"
vancl glsterennamidüag prof. dr. A. W. By-
®eliari-,een voordracht gehouden over het Evan-
Op am van Egmond-
den abtLwPositie vindt men, aldtis spr. naast
handschj.'r: \an Dgmond, op de eereplaats, een
's-Gravertho U dc Koninklijke Bibliotheek te
der Evati„pge.' Dit handschrift bevat den tekst
inscriptie Q^en in het Latijn en, blijkens een
achter in h£t <rea der openliggende bladzijden
aan de abdij ^f1' is het een geschenk geweest
van Holland en T.^mond van graaf Dirk II
streeks het middel" gemalin Hildegarde, om-
sOhenking wordt ookVan de tiende eeuw. De
en daar is ook sprake*1 de Kronieken verhaald
goud en kostbare steenIanJ;en riJken bsnd m.?t
den van onrust, toen de abdf band is in de
loren gegaan. Het is evenwél 'S verw0<?st> ver-
eich een voorstelling van te maéet moeilijk, er
van de beide middeleeuwsche p6** met bebulp
het Evangeliarium zijn léntoongestffi1' die
wcike afkomstig zijn uit het Aartsb"iLbvnden'
jjk Museum te Utrecht en uit het Jl*"
Arnhem. archief te
De geschiedenis van het Evangeliarium va
Ugmond is ons tamelijk nauwkeurig bekend, in
toen WSS het nog te Egmond, maar kort daarna
sen, if^aren voor do abdij begonnen te drei-
het oéjc1^,1 overgebracht naar Haarlem en, toen
len- Uaariaar niet meer veilig was, naar Keu-
«bestemd wa'CId bewaard in het college, dat
geestelijker,3 V o?r de opleiding van HoJlandsche
vrijheid kreBe„ °?n de katholieken wat meer
gekeerd. in l0 het naar Nederland terug-
P°®r,eEerk te litrPre,V.und bet zich in de Slnt-
to'idat het in ig3() 't en daar is het gebleven,
zij is aangekocht do? P Msschoppelijke klere-
de Koninklijke bibij0)r, Kijk, dat het naar
Over zijn oudste *»- Ü#t nt7öï*v»t«£»rvtjpn
schrift zelf ons één en anqdenis leert het hand-
in de negende eeuw eneh Het is geschreven
een eenvoudige versiering heeft toen ook
n°g een paar letters zijn bew regen' waarvan
m de tiende eeuw, is er een rijtard" Maar later-
®°ud en zilver in aangebracht met
aan Egmond zou worden H6;ii!kbaar> toen
gmond zelf zijn er aan het slot d °"k®n- Te
geschiWerd °P de bladz'Jden,1 wadrop
de „,andsohrift ligt opengeslagen: J! f P
liet overbrengen.
voedsel en het werd zelfs meer dan
woordig gebruikt omdat het g£_
aanvulling van vleesch- en Va„ Europa
lijk thans in de zuidelijke la schaarsch
waar de aardappels nog Soliaarsch
lijk
geschiedt,
de veertiende eeuw
zijn.
Men kende ^ad^d In utrecht kon toen
eiken" dag v^ct brood worden gekocht. Bis-
eiKen aag Hoorn, van wiens keuken
,13'8 be-
ijiten hield niet van versch brood en voor
hem persoonlijk moest oudbakken brood wor
den opgezet. Bij het brood behoorde boter en
kaas en ook deze nationale producten worden
voortdurend in de rekeningen vermeld. Van
de vleéschsoorten Worden telkens rund-, var
kens- en schapenvleesch genoemd. Bepaalde
gedeelten van deze dieren werden reeds bij
zonder geapprecieerd: de achterdeelen van een
koe, de tong, de hammen, het spek, de reuzel,
de varkensrug, lamskop, schaapsbout, zultspek
en schouders. Van belang was natuurlijk ook,
of het beest jong of oud was, en of het tot het
mannelijk of vrouwelijk geslacht behoorde.
Vandaar werd afzonderlijk genoemd 't vleesch
van lammeren en kalveren, van hamels en
ossen, van rammen en speenvarkens.
Naast deze vleeschsoorten, die we alle nog
kennen, werd veel gevogelte gegeten. Heel
gewoon waren hoenders, kapoenen, tamme en
wilde eenden, ganzen, duiven en snippen.
Zelfs midden In den zomer werden ganzen ver
orberd. Op den tafel van den vorst kwamen
voorts nog verscheidene vogels, die thans
zeer weinig of in het geheel niet meer in Ne
derland worden opgediend als pluvieren, rei
gers, kievitten, vinken en zwaluwen. Daaren
tegen vond ik in de rekeningen van de veer
tiende eeuwsche Nederlandsche vorsten geen
fasanten en kalkoenen vermeld.
De wilde vogels werden met strikken en
netten gevangen of met valken buitgemaakt.
In het algemeen komt in de rekening van
bisschop Arnoud van Hoorn opvallend weinig
wild Voor; geen wilde zwijnen, reeën, hazen of
konijnen evenmin als patrijzen. Echter m den
tijd van bisschop Jan van Diest 1322 1340
werden soms wel patrijzen en konijnen opge-
discht, terwijl bij de Hollandsche graven van
dien tijd veel meer wildbraad voorkwam.
Misschien werden deze wilde beesten door de
jaeers vaak aan den bisschop ten geschenke
begeven en daarom niet in de bisschoppelijke
rekeningen verantwoord.
Met deze verschillende vleeschsoorten kon
den de keks in de menu's van hun heeren heel
wat afwisseling brengen, als zij ten minste hun
taak goed verstonden. Dit was ook daarom
noodig, omdat er zoowel 's middags als des
avonds uitgebreide vleeschschotels werden
opgediend. Het kwam nog al eens voor, dat
er in een vorstelijke keuken 's middags een
halve koe en 's avonds een half schaap werd
verwerkt en deze beide hoofdgerechten wer
den dan vergezeld van een groot aantal vogels,
bijv. 's middags met drie ganzen en één
kapoen, 's avonds met een schaap, acht een
den en vijf hoenders.
Natuurlijk diende deze hoeveelheid voor
het gansche hof, maar de vorst kon meestal
's middags als 's avonds tusschen drie vleezen
kiezen of van alle drie gerechten wat nemen.
Drie verschillende schotels werden altijd op
gezet, maar vaak werd er nog een vierde aan
toegevoegd. Bij feestmalen waren de menu's
uitgebreider en die gebeurde ook als de vorst
gasten ontving. En gasten waren herhaaldelijk
aanwezig. Vaak moest de graaf of bisschop
tweemaal per dag ontvangen en beide keeren
eeh Vorstelijk en rijk eten geven en mede
maken. In Utrecht werd bijv. bij zulk eeh ge
legenheid 's middags het volgende opgediend:
vleesch van een koe, van ganzen, van pluvie
ren, van hoenders en van schapen en daarbij
nog de vischschotels. 's Avonds waren er weer
andere heeren uitgenoodigd en dan werd er
rundvlcesch, eenden en kippen opgediend.
Naast het vleesch was visch een van de
voornaamste voedingsmiddelen van den Mid-
deleeuwschen mensch, maar hierover een vol
genden keer.
f" de. sravin, blijkbaar zeer zorgvuldig afge-
oHd ln de dracht van den tijd, de oudste por-
*!e wiJ van Nederlanders bezitten.
Maar ook het altaar, waarop zij het handschrift,
dat zij aanbieden, neerleggen, is zeer nauwkeu
rig naar de werkelijkheid in beeld gebracht,
met \I S van reliekkisten en kost
bare boeken, welke daar bij groote feesten op
werden neergelegd. Ook van de kerk van Eg
mond heeft de miniatuurschilder blijkbaar éen
getrouwe voorstelling willen geven.
Spr. verwees ten slotte naar het Bulletin van
den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond,
jaargang 1920, waarin men een uitvoerige be
schrijving van het Evangeliarium van Egmond
en een verhaal van zijn geschiedenis vindt.
Er was veel belangstelling voor deze voor
dracht, zoodat alle plaatsen van de museum
zaal, waar de voordracht gehouden werd, be
zet waren.
ièrJt vVi®' het handschrift aanbiedend
graaf en
en de
Egmond, en Sint Adelbert, den ^raaf
Het éfavin aanbevelend aan Christus.
on de ee?r<tvvaardigste noemde sPr' het tafereel
ste bladzijde. Daar ziet men den graaf
Vaste relaties ingetrokken.
Naar „Ons Kompas" meldt, zijn nu door de
bevrachtmgscomniissie alhier een 20-tal vaste
relaties losgemaakt m.a.w. ingetrokken. Boven
dien zou en nog 30 schepen op de nominatie
staan.
Het einde dezer relaties beteekent, aldus voegt
genoemd orgaan er nog aan toe, voor de par-
ticuliere J een vervoerwinst van
circa zestlgd "f tonnen; alleen voor 1934.
Misschien zegt dat iets....
Misschien liever, bezegelt en
bevestigt dl ?®rdreven genoemde
chronisch be 1.elalf1J^Terlngeh der parti
culieren, dat de ielatles de Wet ernstig in ge
vaar brachten-
Maar voor een woord van
hulde aan da K?tte^a®S(;be Commissie, die
wel niet over een n 3js gaat- doch rustig
zoekend en bewijs verschaffend door het sy!
Steem der contingentee ingen, thans krachtige
daden stellën kon»
De Pelikaan" (uitreis) is gisteren uit Cal
cutta vertrokken en te Bangkok aangekomen.
De Snip" (thuisreis) is gisteren uit Rutba
vertrokken en te Athene aangekomen.
Donderdagmorgen 6 September a^s. zal het
K. L. M.-vliegtuig „Oehoe" van Amsterdam
naar Batavia vertrekken.
De bemanning van dit vliegtuig zal bestaan
uit de heeren Q. Tepas, le bestuurder, L. A.
Brugman 2e bestuurder, M. C. H. Buiten
huis, werktuigkundige en L. C. Dik, radio-
telegrafist.
De post voor dit toestel moet uiterlijk heden
avond te Amsterdam zijn.
Henri Belletablc.
We lezen in het Zondagsblad der H. Familie:
Venlo, de geboorteplaats van Belletable, den
grooten leekenapostel der vorige eeuw en den
stichter der H. Familie, heeft een voorstel ge
daan, dat zonder overdrijving de sympathie en
den werkdadigen steun verdient van heei katho
liek Nederland en den op de allereerste plaats
van de vele tienduizenden H. Familieleden hier
te lande.
Laten we maar aanstonds zeggen wat dit
voorstel inhoudt. Men wil te Venlo, dat er te
recht fier op gaat de
Stad te zijn, waar
Belletable het levens
licht aanschouwde,
een standbeeld voor
dezen leekenapostel
oprichten. Ja, on
danks een overvloed
van standbeelden
hier te lande ver
dient die kapitein-
leekenapostel het zij
ne; ondanks den bit
teren crisistoestand
hier en overal moet
Belletable zijn ge-
denkteeken krijgen.
Hij, Belletable is
groot geweest onder de groote mannen van zijn
eeuw; hij was een model-apostel van zijn tijd;
hij, de stichter van de H. Familie, mag de voor-
looper worden genoemd van onze katholieke
actie.
Reeds voor bijna zestig jaar verkondigde nie
mand minder dan Z. E. Kardinaal Dechamps,
toen Primaat van België, dat Belletable een
monument verdiende.
De Kardinaal was Belletable's zielbestuurder,
toén deze dé H. Familie stichtte. Hij kende de
edele ziel van den militair doör en door en was
bij het ontwerpen, het doorvoeren en het vol
tooien van al diens plannen zijn trouwe en ver
lichte raadsman.
Toen de H. E. Heer Delruelle, Pastoor-Deken
van Hoei, op het kerkhof aldaar ter eere van
Belletable een gedenkteeken besloot op te
richten, juichte de Kardinaal-Primaat dit plan
van harte toe en schreef onder dagteekening
van 11 April 1879 den Deken deze woorden: „Dit
beroep op de leden der H. Familie keur ik niet
alleen goed, maar ik wil er het eerst gehoor
aan geven. God heeft het werk van Belletable
gezegend; laten wij dien waardigen man onze
erkentelijkheid niet onthouden", w.g. Kardinaal
Dechamps, Aartsbisschop van Mechelen.
Nederland, in welks vruchtbaren bodem de
H. Familie dieper dan elders wortel heeft ge
schoten, Nederland, dat van de Goddelijke
Voorzienigheid in overvloed de vruchten van
Belletable's apostolaat kreeg toegeworpen, Ne
derland moet en wil, evenals België voor ruim
een halve eeuw, zijn grooten zoon in een waar
dig monument eeren.
Dit plan dankt zijn oorsprong aan zuivere
liefde voor de H. Familie. Het is gerijpt in de
gedachte van leeken en daarom in volle waar
heid een werk van leekenapostolaat, dat echter
aanstonds de algeheele goedkeuring en sympa
thie van de geestelijke Overheid mocht verwer
ven.
Volgens dit plan gaat Belletable's geboorte
plaats worden als een krachtig radio-station, dat
onophoudelijk over heel Nederland en tot over
de grenzen uitzendt: Houdt de H. Pamilie hoog.
Gedenkt haar luistervol verleden. Versterkt de
gelederen van deze prachtige godsdienstige ver-
eeniging, die onze sterke steun is in dezen tijd
van ongodsdienstigheid!
Neen, Iaat nu niemand tegen dit heerlijk plan
bezwaar opperen met de bemerking, dat een
standbeeld voor onzen tijd van geen waarde is.
Een ander groot katholiek militair, generaal
Foch, slaat die moeilijkheid neer met de woor
den, waar-mee hij zijn werk over de H. Jeanne
d'Arc besluit: „De monumenten halen de ge
schiedenis en de voorbeelden van het verleden
op; den komenden geslachten wijzen zij de taak
aan, die zij te vervullen heben, en de toonbeel
den, die- zij moetea navolgen".
Om dit plan binnen afzienbaren tijd tot ver
wezenlijking te brengen, heeft zich te Venlo
een comité gevormd, dat met vertrouwen durft
te rekenen op den steun van katholiek Neder
land. vooral van de afdeelingen der H. Familie,
Wij laten hieronder de namen volgen.
Z. H. Exc. Mgr. Dr. G. Lemmens, bescherm
heer; Hoogeerw. heer J. L. A. van Oppen, De
ken en Pastoor, eerevoorz.; Mr. B. Bergen, bur
gemeester van Venlo, eerelid; Mgr. dr. J. K.
F. H. Schrijnen, prof. aan de Keizer Karei-Uni
versiteit, eerelid; Nic. Boitelle, voorzitter; Br.
Gulielmus, Overste Klein College, secretaris-
penningmeester; N. Govers C.s.s.R., directeur
secretariaat H. Familie; W. Bünnemeyer C.s.s.R.,
redacteur Zondagsblad H. Familie; Zeereerw.
heer A. V. d. Venne, directeur H. Familie O. L.
Vrouw; Zsereerw. heer H. Hanraets, directeur
H. Familie St. Martinus; Weleerw. heer J. Rei
gers, directeur H. Familie H. Hart; Weleerw.
heer J. de Winter, directeur H. Familie in 't
Ven; G. Esser, P. Werps, A. de Loo, H. Geeraeds,
H. Lina, A. Bloemen, H. Cardinaals, J. Bos, Chr.
Billekens, C. Verkoelen, P. Meiboom en M.
Jacobs. Adres van den secretaris-penningmees
ter: Moerdijkstraat 2, Venlo.
Twee inzittenden van den wagen
gewond.
De landbouwer gebr. H. en I. B. te Grijpskerk
zouden met een wagen, bespannen met twee
paarden, rijden gaan. juist voor de boerderij
schrokken de paarden voor een auto met melk
bussen en sloegen op hol. De heer H. B. slin
gerde van den wagen, terwijl de heer I. B.
op den wagen bleef tot deze losraakte en onder
steboven in een sloot terecht kwam, waa-r de
heer B. onder kwam. De heer H. B. klaagde
over pijn in hoofd en been. I. B. bleek een rib
te hebben gebroken. De paarden werden eerst
in de nabijheid van het dorp gegrepen en tot
staan gebracht.
Bij schriftelijk vonnis heeft de Haagsche kan
tonrechter, mr. Reyers; gistermorgen vrijge
sproken den Haagschen broodbezorger H. L„
aan wien was ten laste gelegd, dat hij op zijn
rijwiel een vlaggetje heeft gevoerd, waarop
waren afgebeeld drie naar beneden gerichte
pijlen, welk vlaggetje volgens de dagvaarding
de uitdrukking was van een sociaal-democra
tisch streven, althans van een in den ruimsten
zin des woords, socialistisch streven.
De kantonrechter heeft overwogen, dat de
raadsman van verd., mr. Tj. Alsbach, heeft
naar voren gebracht, dat dit vlaggetje uit
drukking was van éen anti-fascistisch streven,
welk begrip volgens mr. Alsbach te ruim was
om een bepaald staatkundig streven genoemd
te worden.
Mr. Keyers was van meening, dat anti-fascis
tisch streven wel een bepaald staatkundig
streven is, doch dit was niet ten laste gelegd
Het soc.-dem. of socialistisch streven is hier
niet bewezen, op grond waarvan L. is vrij
gesproken.
De eisch van het O.M. luidde 10 boete,
subs. 4 dagen hechtenis.
De arrondissements rechtbank te Breda deed
Maandag uitspraak in de zaak van den 27-jari-
gen metselaar P. J. L. te Hilvarenbsek, thans
gedetineerd in het huis van bewaring te Breda,
ter zake van brandstichting op het landgoed
„Annanina's Rust", gelegen onder Hllvaren-
beek, waarbij eenige H.A. bosch en heide ln
vlammen opgingen.
De rechtbank veroordeelde verdachte tot
2 jaar gevangenisstraf. De eisch was 3 jaar.
Te Vlissingen verloor verleden week een
baadster een paarlen collier en twee ringen.
Thans is het collier en een der ringen terug
gevonden bij het hadbedrijf aldaar.
Minister vraagt invoering bij bet
Nijverheidsonderwijs.
Naar wij vernemen, heeft de Minister van
Onderwijs, K. en W. in verband met de in
voering van de vereenvoudigde spelling een
schrijven gezonden aan de besturen van ge
subsidieerde scholen en cursussen voor nijver
heidsonderwijs en aan de besturen van de
gemeenten, welke zoodanige scholen en cur
sussen met rijkssteun in stand houden.
In dit schrijven wordt mededeeling gedaan
van de bekende wijzigingen, welke vool een
aantal examens op 1 September zullen gelden.
Ik zal het zeer op prijs stellen, indien deze
vereenvoudigde spelling in het vervolg op de
onder uw beheer staande nijverheidsscholen
zal worden toegepast, aldus schrijft de mi
nister. Evenwel ben ik van meening, dat ter
vermijding van onnoodige kosten invoering
van deze schrijfwijze geen aanleiding behoeft
te zijn om thans gebruikt wordende en nog
niet versleten boeken door nieuwe te vervan-
gen.
Ik verzoek u, in uw met mij te voeren brief
wisseling gebruik te maken hetzij van de hier
boven aangegeven vereenvoudigde schrijfwijze,
hetzij van de schrijfwijze volgens de Vries en
Tè Winkel met de afwijkingen, die in regee-
ringsstukken gebruikelijk zijn. Deze afwijkin
gen hebben betrekking op het weglaten van e
èn en van het lidwoord een, van geen en van
de bijvoegelijk gebruikte bezittelijke voor
naamwoorden mijn, uw, zijn en haar, behalve
in staande uitdrukkingen als „Hare Hoog
heid", „te hunnen huize", waar deze uitgangen
in de beschaafde spreektaal worden gehoord.
Naar wij vernemen is een volgens de nieuwe
spelregels samengesteld woordenboek in bewer
king en is de verschijning daarvan bij de Uitg.
Mij. Kosmos te Amsterdam reeds dit jaar te
verwachten. De bewerking is in de handen van
Dr. J. J. Becker Elzinga, Sekr. v. d. Verg. tot
vereenvoudiging van onze spelling en Dr. A.
J. de Jong beiden Leeraar aan de le H.B.S. m.
5-j. c. te Amsterdam. Behalve alle Nederland
sche woorden zal dit woordenboek de verklaring
bevatten van de meest gebruikelijke woorden
ven vreemden oorsprong.
Onderlinge afstand bij het passeeren
van schepen.
Onder leiding van Prof. Mr. B. M. Taverne
hegft de Raad voor de Scheepvaart een onder
zoek ingesteld naar de aanvaring, welke op 9
Augustus is geschied in het Noordzeekanaal
tusschen het motorschip „Vieringen" van Rot
terdam en het Noorsche stoomschip „Anna
Sofie".
De kapitein van de „Wieringen" deelde mede,
dat hij op gemelden dag te vijf uur vijf en
vijftig minuten onder loodsaanwljzing het
kanaal invoer met afwisselende vaart. Het
schip had geen slagzij. Na het passeeren van de
Velserpont zagen getuige en de loods bij de
bocht over het land heen twee schepen, die
uit de richting Amsterdam kwamen. Het eer
ste schip, de „Oberon", werd bij zeer lang
zaam werkende machine nog vóór de bocht op
een afstand van 8 9 meter gepasseerd. On
der den invloed van de zuiging van de „Obe
ron" ging de „Wieringen" eenigszirts bakboord
uit. Men was te ver van den wal om daarvan
zuiging te ondervinden. Het roer lag stuur
boord. Ongeveer 300 Meter achter de „Oberon"
voer de „Anna Sofie'' met snelle vaart en was
er voor de „Wieringen" geen gelegenheid om
gestrekt in het kanaal te komen. Getuige gaf
drie stooten op de fluit; onmiddellijk daarna
is het bakboordanker gevallen. De „Anna So
fie" raakte de „Wieringen" echter aan bak
boord ter hoogte van den bak; de „Wieringen"
op haar bèurt raakte het andere schip aan
bakboord ter hoogte van ruim I.
De loods van de „Wieringen", die de ver
klaringen van den kapitein bevestigde, gaf als
zijn meening te kennen dat de „Anna Sofie" te
dicht achter de „Oberon" heeft gevaren. Als
getuige achter een schip vaart, dat een ander
schip moet passeeren, vergroot hij den af
stand tot ongevèer een kilometer. Toen men
beide schepen over de bocht zag aankomen,
heeft de „Wieringen" een attentiesein gegeven.
De „Anna Sofie" helde na de aanvaring naar
stuurboord over en bleef zwaar beschadigd,
in den grond van het kanaal vastzitten.
De „Wieringen" is na de aanvaring wederom
in het vaarwater van het kanaal gezakt.
De loods van de „Anna Sofie" verklaarde
dat onmiddellijk nadat de „Wiefingen" en de
„Oberon" elkaar gepasseerd waren, bemerkt
werd dat de „Wieringen" plotseling overscheer-
de naar den kant van het kanaal, terwijl zij ge
lijktijdig drie stooten op de fluit gaf. Het sig
naal werd ©ogenblikkelijk door de „Anna So
fie" beantwoord, terwijl gelijktijdig volle kracht
achteruit werd geslagen. Tevens werd het
stuurboordahker gfeprësèritèerd. De aanvaring
was echter niet meer te vermijden.
De Raad zal later uitspraak doen.
De advocaat-generaal bij het Haagsche Ge
rechtshof, concludeerde tot bevestiging van het
vonnis der Haagsche Rechtbank waarbij de
50-jarige J. H. G. Damen, gewezen directeur
van een houthandel te 's-Gravenhage, ter
zake van verduistering in dienstbetrekking, is
veroordeeld tot 10 maanden gevangenisstraf.
D. had, nadat hij reeds eerder verduistering
ten nadeele der N.V. had gepleegd, waarbij de
zaak in der minne zou worden geschikt, na
korten tijd wederom een bedrag van 71.40
te eigen bate aangewend.
De verdediger mr. E. G. S. Bourlier, verzocht
clementie op grond, dat D. bij het overgaan
zijner zaken in een N.V. gerüimen tijd zoiider
honorarium zou hebben gewerkt en voorts, dat
D. door snelle en groote waardevermindering
van eenige hem toebehoorende onroerende goe
deren in finardeCje moeilijkheden was geraakt,
waarui* cüfj .heefttrachtente redden.
Dood door schuld.
In den ochtend van 1 Maart j.L ongeveer
10 uur, reed naast het rijwielpad van den
Rijngeesterstraatweg onder Oegstgeest een
vijftal jeugdige wielrenners, die in training
waren, toen uit de richting Sassenheim twee
auto's naderden, waarvan dte achterste, be
stuurd door J. M. A. J. uit Amsterdam voor
ligger wilde passeeren, juist toen deze ter
hoogte van de renners was. Eerst op het laatste
oogenblik heeft J. de jongens opgemerkt en
haalde toen plotseling naar links uit, doch
een van dia renners, de 17-jarige A. v. d. B.
uit Den Haag, werd door de auto gegrepen en
slingerde over den weg. Een uur later is het
slachtoffer in het Ziekenhuis te Leiden aan
de gevolgen overleden.
Bij vonnis van 17 Mëi j.L is de chauffeur J.
door de rechtbank vrijgesproken van de hem
ten laste gelegde overtreding van aft. 307
W. v. S„ (dood door schuld).
Verdachte had zich n.l. beroepen op het
feit, dat hij, toen hij den voorligger wilde
voorbijrijden, de wielrijders wèl in de verte
had zien aankomen, doch hij was van meening
met gewone wielrijders te doen te hebben
(de jongelui waren niet in sportcostuum ge
kleed), zoodat hij een misrekening in die snel
heid waarmede zij reden maakte.
Het O.M. was van dit vonnis in hooger be
roep gegaan, zoodat deze zaak thans voor het
Haagsche Hof diende.
Door den advocaat-generaal waren 7 getui
gen gedagvaard. Eenige getuigen verklaarden,
dat de jongelui achter elkander reden en
bleven rijden, doch andene getuigen volhard
den bij hun verklaring, dat het slachtoffer
v. d. B. naast het rijwielpad zou hebben ge
reden.
Na hun verhoor concludeerde de advocaat-
generaal niet tot de overtuiging te kunnen
komen, dat de verdachte op hoogst roekelooze
onvoorzichtige ten onoordeelkundige wijze
heeft gereden toen hij, méenende met ge
wone wielrijders te doen te hebben de andere
auto voorbijreed.
Mitsdien concludeerde hij tot bevestiging
van het vrijsprekend vonnis.
Het Hof zal 17 dezer uitspraak doen.
BATAVIA, 4 September 1934 (ANETA)
Het gezelschap, dat na een tocht naaf de
Gedéh te zijn begonnen als vermist werd ver
meld en bestond uit de heeren dr. S. H. Feekes,
leeraar aan de K.W. Ill.school, J. S. Vas Dias
en P. Korthuys, beiden stenografen van den
Volksraad, bereikte gisterenmiddag dè onder
neming Rarahan bij Soekaboemi. De bergbe
klimmers waren verdwaald geraakt en uiterst
vermoeid. Verder was alles echter wel.
Te Turijn is overleden in den ouderdom van
82 jaar, Guiseppe Cecchetti, die aan het eind
van de vorige eeuw in verscheidene Europee
sche hoofdsteden groote vermaardheid genoot
als ballet-meester.
Jaren lang was hij directeur der balletschool
van het Keizerlijk Theater te St. Petersburg:
hij stond bekend om zijn uitbeeldingen van
volksdansen uit de Kaukasus, Siberië en Zuid-
Rusland.
Hij was een broer van Inrico Cecchetti,
eveneens een beroemd dansleeraar, die Anna
Paulnwna heeft opgeleid.
STORING BRACHT HET UIT.
Al langen tijd werd door de directie van het
radiodistributiebedrijf te Boskoop, van welk
bedrijf enkele lijnen ook naar het Dorp Reeu-
wijk gaan, ontdekt, dat storing in de lijn
naar Reeuwijk plaats had.
Bij een gehouden inspectie is gebleken, dat
een bewoner aan den Middelburgschenweg
op frauduleuze wijze was aangesloten.
Op het moment dat andere luisteraars waren
gestoord werd ontdekt dat de oorzaak op dit
adres moest worden gezocht. Door het schoon
maken van het huis had men tegen de draden
gestooten, die in elkaar waren gekomen en
waardoor kortsluiting was ontstaan. Tegen den
„muziekliefhebber" werd proces-verbaal opge
maakt.
BURENRUZIE.
Een bewoner aan den Middelburgschenweg
kreeg ruzie met zijn buurman. Beiden gingen
elkaar te lijf op de draai voor hun woningen.
Moeder de vrouw van de eene partij meende
tusschenbeiden te moeten komen en sloeg met
een klomp op den arm van den tegenstander,
met het gevolg dat diens arm werd stuk ge
slagen.
In het ziekenhuis te Leiden werd de arm ge
zet, de getroffene heeft zijn werk moeten neer
leggen.
ASPHALTEERING STRAATWEG.
Nadat het aanvankelijk voorgenomen weg
gedeelte van ongeveer een K.M. was geas-
phalteerd, heeft de assosiatie van den Straat
weg besloten tot asphalteering van het nog
resteerende gedeelte ter lengte van pl m. 900
M. Wanneer deze werkzaamheden, waarmede
reeds een aanvang is gemaakt, geëindigd zul
len zijn, is daarmede de straatweg in zijn ge
heel geasphalteerd.
Aan het toenemend doorgaand autoverkeer
is dit al goed te bemerken.
WATERLEIDING PLATTEWEG.
Naar wij vernemen zijn de hoofdbuizen voor
den aanleg van waterleiding in den Platteweg
reeds onderweg, zoodat zij spoedig kunnen
worden verwacht. Zoodra de buizen er zijn,
zal met aansluiting van de woningen aan den
Platteweg een aanvang worden gemaakt.
AUTO IN HET WATER GEREDEN.
Zondagavond haalde op den straatweg nabij
Spookjesbrurg 'n luxe auto, afkomstig Uit Rot
terdam, bij het passeeren te vroeg naar rechts,
waardoor de voorbij gereden wagen aan den
voorkant werd gegrepen. De bestuurder hier
van raakte het stuur kwijt en reed in de diepe
wetering. De inzittenden, twee dames en twee
heeren, konden zich met moeite redden.
De aanrijdende auto heeft nog even gestopt,
maar de bestuurder reed weldra door, zon
der van het geval zich verder iets aan te trek
ken.
Naar den bestuurder, die onbekend geble
ven is, wordt thans gezocht. Met den kraan
wagen van den heer van Beuningen uit Bode
graven werd de auto gelicht en naar de gara
ge gesleept.
RIJWIELPAD OP DEN STRAATWEG.
Naar vernomen wordt bestaat het voorne
men om langs den straatweg GoudaBodegra
ven en rijwielpad aan te leggen. Eenige op-
metingen, zouden daartoe reeds zijn verricht.
KLAP VAN EEN AUTOPORTIER.
Bij de brug aan den oud-Reeuwijkschen Tol
vloog opeens het portier van een passeerende
auto open. Mej. S. P., die daar aan den kant
van den weg stond, kreeg de deur tegen het
lichaam. Zij werd tegen den grond gesmakt
en verwond aan armen en beenen. De ruit van
het portier brak.
VOLKSFEESTEN OP ELFHOEVEN.
Door den Burgemeester is een rondschrijven
aan de Raadsleden gericht om hun zienswij
ze te vernemen tot het toestaan aan den heer
Van Toombergen tot het houden van Volks
feesten op Elfhoeven. De uitslag van dit on
derzoek is, dat 6 leden zich ervoor en 5 leden
zich er tegen verklaarden. Deze uitslag is
voor den Burgem. aanleiding geweest om aan
den heer van Toombergen vergunning te ver-
leenen.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Jacoba, A. d. van E. v. Eijk en
A. v. Leeuwen. Hendrika Maria d. van F.
v Leeuwen en H. Daleman. Neeltje, d. van
H. A. M. Heimmelder en E. J. v. d. Berg
Wilhelmus J. z. van W J Blom en A. A.
Sluis.
OVERLEDEN: M. J. van Leeuwen 7 j. d. van
W. L. van Leeuwen K. van der Heijden 78
j. wedn. van J. v. d. Lecq.
NIEUWE WEG GOUDA—OUDEWATER.
Het laat zich thans aanzien dat de Provin
cie binnen afzienbaren tijd een aanvang zal
maken met het leggen van een nieuwen weg
over den Zuider-IJsseldijk van Gouda—Haas
trecht naar Oudewater daar de bewoners van
het café „Het Roosje" en naastgelegen perceel,
aanzegging hebben gekregen deze per 1 Octo
ber a.s. te ontruimen.
Door de Prov. taxateurs worden verschillen
de perceelen in de kom van het dorp geschat
en ten behoeve van de Provincie aangekocht,
zoodat het oorspronkelijk plan om het verkeer
van de smalle Hoogstraat af te leiden en via
Lizeweg, Kerkwegje, Groote Haven en Boezem
langs een nieuw aan te leggen weg te voeren,
eveneens wel doorgang zal vinden.
MOSSIE-AVOND GEHOUDEN.
In het nieuwe Verenigingsgebouw.
Onder zeer groote belangstelling had alhier
Maandagavond de eerste lezing met lichtbeel
den van de Missie-actie plaats.
Vooraf ging de wijding van de groote zaal
van het nieuwe Vereenigingsgeböuw, die ver
richt werd door den Z.E. H. Pastoor der pa
rochie. Daarna sprak Pastoor de overtalrijke
aanwezigen toe en herinnerde zich zijn eer
sten bouw van een Vereenigingslokaal, een 40
jaar geleden in Rotterdam. Hij verzoekt aller
medewerking opdat het nieuwe gebouw tot in
lengte van tijd zou beantwoorden aan zijn doel.
Pater Rector Bonifacius van het Passionisten-
klooster ving daarop zijn lezing aan over de
Buigaarsche Missie, die aan de Passionisten-
orde al een klein 200 jaar is toevertrouwd. De
geschiedenis van Bulgarije ontstaan ligging,
godsdiensten, bevolking enz. passeerden ach
tereenvolgens de revue.
De korte pauze, die hierop zou volgen,
werd een lange pauze doordat velen van de
gelegenheid gebruik maakten om consumptie
te bekomen, welke tegen tamelijk lagen prijs
verkrijgbaar werd gesteld.
Het tweede deel van den avond bestond uit
lichtbeelden allen betrekking hebbende op
Bulgarije en die door Pater Rector werden
toegelicht.
De nieuwe zaal, die nog lang niet afge
werkt is, (niet geverfd, geen tooneelaanklee-
ding enz.) deed eenigszins ongezellig aan, doch
het valt te zien dat er ruimte genoeg is en
daaraan had de parochie behoefte.
GESLAAGDEN.
Maandag behaalde mej. Greta de Roos, al
hier, het diploma voor Lingerie, en mej. Marg-
je van Montfoort, uit Hekendorp, 't diploma
voor Costumière. Beiden genoten haar op
leiding bij de Eerw. Zusters Dominicanessen
te Haastrecht.
BEIDE BEENEN GEBROKEN.
Maandagmorgen gleed bij het wegduwen van
een schuit de werkman K. dusdanig uit. dat
hij beklemd geraakte tusschen de schuit
en een motorboot. Zwaar gewond, beide bee
nen gebroken, werd hij opgenomen en naar
het ziekenhuis te Leiden overgebracht.
VRIJSTELLING VAN DIENST.
De Burgemeester brengt tér openbare ken
nis, dat de Minister van Defensie aan den in
geschrevene voor den dienstplicht der lichting
1933 uit de gemeente Boskoop Maarten van
Voskuilen met ingang van 1 October 1934
voorgoed vrijstelling van den dienstplicht we
gens kostwinnerschap heeft verleend.
GUNSTIGE BESCHIKKING.
Het verzoek van het bestuur van den Ver-
eenigden Polder aan de Oostzijde van de
Gouwe om een 80-85 E.P.K. 2 cyl.verticale vier-
tact compressorlooze stationaire dieselmotor
te mogen plaatsen is door Gedeputeerde Sta
ten ingewilligd.
R. K. DAMCLUB T. O. G.
De R. K. Damclub T. O. G hield een verga
dering van het speelseizoen 1934-1935. De voor
zitter de heer J. van Ardenne sprak in zijn
openingswoord een aanmoediging om het dam
spel zóó te beoefenen, dat in dit seizoen vele
overwinningen zullen worden behaald. Den
Eerwaarden Kapelaan van der Fogt werd een
hartelijk welkom toegesproken als eere-voor-
zitter van de damclub. De secretaris deelde
mede, dat er twee jubilarissen in de vereeni-
ging zijn; besloten werd deze heeren een ca
deau aan te bieden. Omtrent het spelen op
de avonden werd besloten op de gewone wijze
voort te gaan, doch den leden gevraagd om
dan steeds aanwezig te zijn. Doordat de dam
club verschillende leden in zijn midden heeft,
die met werkloosheid te kampen hebben, en
die dus vrijgesteld zijn van contributie beta
ling, komen de inkomsten zoodanig in het ge
drang, dat de hooge zaalhuur bezwaarlijk is
voor de club, zoodat reeds stappen zijn gedaan
om voor dit jaar de zaalhuur met 10 ver
minderd te krijgen. Vervolgens stelde de voor
zitter voor, om den nieuwen pastoor te be
noemen tot beschermheer van T. O. G. welk
voorstel met luide toejuichingen werd be
groet.
Den secretaris werd verzocht het bescherm
heerschap aan den Pastoor aan te bieden. Nadat
nog verschillende vragen waren gesteld, die
door den voorzitter op zijn bekende hartelijke
wijze werden beantwoord, werd de vergade
ring gesloten. De leden bleven nog geruimea
tijd gezellig bijeen.
