MET ONSTUIMIG ENTHOUSIASME WORDT DE je
UIVER OP SCHIPHOL VERWELKOMD.
m
m
EEN MASSALE UITTOCHT NAAR
DE LUCHTHAVEN.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
9
WELKOM IN PATRIA
57ste JAARGANG.
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1934
No. 17107
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDiWVl
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
VANDAAG KOMT DE UIVER....
SCHIPHOL IN AFWACHTING.
DE DUIZENDEN KOMEN
Van Uiver-sigaren en Uiver-lepels
en Uiver-bedjes.
ONS VOLK MOET ZICH UITEN.
Luchthaven in een moderne
arena herschapen.
Vervolg op de eerste paginativeede blad.
-
DE ABUNNEME.NTSPK.IJS van de NIEUWE
SCH1EDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden f 3,25; per maand f 1,10:
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden f 3,75, by
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zfjn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
Postchèque- en Girodienst No. 81440.
Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode
te Rotterdam.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels f 1.55, elke regel meer 25 cis.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties; 5 regels t 0.50: 10
regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men by te voegen.
Een Uiver-dag vol zon en laaiende
Cr-
Nederland staat gereed de vliegers te hul
digen, die in den tijd van drie dagen achttien
uur en zeventig minuten de „Uiver" van
Mildenhall naar Melbourne brachten en
daarmee den eersten prijs wonnen in de
handicap-race en de tweede plaats bezetten
in den snelheidswedstrijd. Ze hebben de eer
van ons land op schitterende wijze hoog ge
houden.
Deze daad heeft gesproken tot het Neder-
landsche volk, dat den naam heeft koudbloe
dig te zijn, doch het hart sneller voelt klop
pen in gerechtvaardigden trots bij grootsche
prestaties van mannen uit zijn midden en
dan ook de vreugde niet pleegt te smoren en
vrijen loop geeft aan den drang om zijn
erkentelijkheid in levendige manifestatie te
uiten.
In de grootste spanning heeft onze bevol
king den koenen tocht der vliegers meege
leefd.
Reeds de eerste sprong, op Dinsdag 16 Oc
tober, als gewoon lijnvliegtuig met passa
giers aan boord, van Schiphol naar Londen
in den recordtijd van 85 minuten met een
gemiddelde snelheid van 320 K.M. per uur,
hield een schoone belofte in. Met vertrouwen
zag men hen in prachtigen start uit Milden
hall vertrekken. Men heeft ze gevolgd op
hun reis door de lucht, boven het Kanaal,
over Frankrijk, de besneeuwde Alpen, naar
Rome en vervolgens in de vlucht van plaats
tot plaats, terwijl steden, landen en wereld-
deelen onder hen voorbij schoven.
Dagen en nachten! Zaterdagsavonds reeds
wist men de „Uiver", door veilige handen
bestuurd, vooruitschietend boven de onher
bergzame streken van Azië, Zondags dreven
de donderende motoren het „vliegend hotel"
dwars over Britsch Indië, van Jask naar
Rangoon, en 's Maandags ging het als een
juichkreet door het land: „De Uiver te Ba
tavia geland: de verbinding tusschen moe
derland en koloniën binnen de 52 uren vol
bracht!"
Men verheugde zich in de hartelijke ont
vangst, welke de bemanning in Indië werd
bereid. Maar voort ging het dra weer: van
Batavia naar Rembang en Koepang. Men
voelde mee de gevaren van de Tmaor-zee en
was weer opgelucht, toen Port Darwin vei
lig werd bereikt. Daarop is het avontuur
van Albury gekomen met al zijn emoties:
men leefde in hoop en vrees en bange ver
wachting dien Dinsdagmiddag en den heelen
langen avond. Er was wel trots ook over de
knappe landing bij noodweer in den maan-
loozen avond in die onbekende streek; er
was kwalijk verbeten spijt, toen men de
machine Vast zag zuigen in de modder van
de renbaan; men voelde zich de keel dicht
knÜPen hi machteloosheid bij de dreiging,
dat elk oogenblih Roscoe Turner's Boeing
Transport, die tt]en jn aantocht wist, de
zwaar gehandicapte Nederlanders voorbij
zou stormen.
Er was dankbaarheid in de harten, toen
men daarop de brave bevolking van Albury
haar steun zag verleenen. En toen de „Uiver"
weer opsteeg voor den laatsten tocht in
Verkenners maken de vlaggetjes klaar
1 raar mede zij getooid ivorden die iets
v Uien afstaan voor het Nationaal Lucht
vaartfonds.
den vroegen morgen daarginds, in den die
pen nacht in Nederland was er opnieuw
de spanning die steeg bij de minuut bij het
wachten op het glorievol bericht: de aan
komst in Melbourne. Toen het einddoel was
bereikt, losten alle doorstane emoties zich
op in een dankbaren jubel van vreugde over
hetgeen door onze mannen was gepresteerd.
Het was een pracht-prestatie, een triomf
tocht vuil Nederland's luchtwaardigheid en
luelitvaardigheid.
Een buitenlandsch blad heeft deze vlucht
een imponeerende prestatie der machine ge
noemd, maar meer imponeerend nog de
prestatie der bestuurders: het was een tech
nisch' en een menschelijk wonder!
Zeker, de kwaliteit der Amerikaansche
Douglas-machine heeft recht op grooten lof,
maar de verdiensten der bemanning zijn er
niets minder om.
Men herinnert zich het prachtige vertrek
van de „Uiver in Mildenhall. Toen zijn
startmoment gekomen was, zag men direct
het groote contrast met andere deelnemers.
Terwijl twee andere machines, die vóór de
Douglas moesten opstijgen, niet van den
grond konden loskomen, ging er een kreet
van verbazing onder de deskundigen op, hoe
het groote verkeerstoestel, bestuurd door de
vaste hand van Parmentier, met opvallend
korten aanloop los kwam en de hoogte in
schoot.
Men bedenke, dat, terwijl de machtige
machine voortvloog over het Kanaal, over
Frankrijk, de Alpen en verder het einddoel
tegemoet, een reis, die de passagiers verruk
te door haar wisselende pracht van verge
zichten, de bemanning steeds doende was in
schier onafgebroken arbeid met ben
zine-meters, olie-meters, snelheidsmeters,
hoogte-meters, radio- en andere toestellen,
die de volle aandacht heel den langen tocht
door gespannen hielden.
Men kent de omstandigheden, waaronder
te Albury de noodlanding moest geschie
den. De bestuurder heeft daarmee een
staaltje van navigatie-kunst gegeven, waar
over de chef van het vliegwezen in Austra
lië niet genoeg zijn lof kon betuigen en
waarover alle vlieg-autoriteiten in dit we
relddeel stom verbaasd stonden. „Het is hol,
stik donkere nacht", aldus getuigt de heer
Armstrong, „zonder maanlicht en in een
volmaakt onbekende streek en toch heeft
de bestuurder kans gezien, door middel van
schijnwerpers zich boven Albury te oriën-
teeren, de renbaan op te zoeken en de ma
chine dan vlug en zonder eenige schade aan
den grond te zetten".
Ook de buitenlandsche pers heeft die
nachtelijke landing onder de bewuste om
standigheden als een uitstekend staaltje van
vliegkunst gewaardeerd.
Hulde zij daarom gebracht aan den ge
zagvoerder Parmentier en in hem aan de
heele bemanning.
Hülde verdient ook de directie der K.
L. M.
De K. L. M. heeft den tocht op schitte
rende wijze voorbereid. Dat groote werk
ontgaat de menigte en valt den buitenstaan
der minder op. Doch het komt in de gevol
gen ter dege tot uiting.
Toen in den avond en den nacht, die aan
het vertrek van Mildenhall vooraf gingen,
door mecaniciens en monteurs aan schier
alle machines nog in koortsachtige haast
moest worden gewerkt om ze tijdig gereed
te krijgen en bijna alle andere piloten zich
in de sfeer van nervositeit geen nachtrust
konden gunnen, omdat ze de laatste hand
nog aan hun toestel moesten leggen, wan
delden de Nederlandsche mannen kalm rond
111 kun keurige uniform en konden ze rustig
slapen: hun toestel stond kant en klaar voor
den start!
Resultaat van goede voorbereiding, dat
op deskundigen 6n publiek een diepen in
druk maakte.
Hulde verdient de K.L.M. ook voor het
consigne, dat ze de bemanning meegaf: niet
trachten de K' to winnen door snelheid,
die de veilig!*' d gevaar kan brengen:
„Wij willen alleen aantoonen, hoe men met
een goed uitgerust modern verkeersvlieg
tuig op een comfortabele manier van Lon
den naar Melbourne kan reizen".
Volgens dezen stelregel is de vlucht van
de „luxe-kist" vrijwel verloopen met de
regelmaat va een uurwerk.
Aan het werk van directie en bemanning
is 't dan ook te danken, dat de Engelsche
pers bij haar jubel over de victorie van
Scott en Black met hun „Cornet" huldigend
moest erkennen, dat de race een moreele
overwinning geworden is voor de Neder
landsche luchtvaart, en dat ze 'de prestatie
der K. L. M. een der wonderen noemde van
deze eeuw-
Organisatie, veiligheid, zekerheid en sterk
besef van verantwoordelijkheid hebben sa
men de moeilijkheden van den tocht over
wonnen.
De K. L. M. heeft daarmee bewezen dat
comfort, regelmaat en snelheid gemakkelijk
te combineeren zijn, hetgeen meer baat
geeft voor de economische toekomst van de
luchtvaart dan het wel heldhaftige maar
daarom minder confortabele vliegen om
records te verbeteren.
r i
Thans zijn de flinke mannen in het vader
land teruggekeerd.
Welkom, Koene Dirk Parmentier, Jan
Hendrik Moll, Bouwe Prins en Cornelis van
Brugge, welkom!
Gij zjjt gehuldigd in Australië, gij zijt ge
huldigd vele malen in Ned.-Indië. Nu wacht
het vaderland U op om zijn bewondering,
hulde en dankbaarheid te betuigen voor uw
groote daad.
Welkom kerels, welkom thuis!
Van harte wenschen wij U geluk met het
behaald succes en wij zijn er van overtuigd
dat met ons heel het Nederlandsche volk
zich aansluit bij de gevoelens van Hare
Majesteit de Koningin, die Zij neerlegde in
Haar telegram aan de K. L. M.:
„Met bijzondere waardeering vernam ik
de bijzondere wijze, waarop de bemanning
van de „Uiver" de eer van onze, ons allen
zoo dierbare driekleur heeft hoog gehouden".
m
Schiphol in afwachting van de komst, van de Uiver. Duizenden hebben zich reeds gedurende den voormiddag op de terreinen
van de hoofdstedelijke vlieghaven verzameld en nog altijd houdt de stroom aan.M
Vandaag komt de Uiver. En het wordt
waarlijk tijd, dat de Uiver komt, want de
Nederlanders, die misschien nog nooit zoo
spontaan en collectief enthousiast zijn ge
weest als tijdens de spannende Melbourne-
race stonden op het punt hun geduld te ver
liezen.
Nederland wilde zijn helden ook eeren en
dat.... kon het niet, althans kon het dit
slechts doen uit de verte. En die behoef
te om zijn vreugde en voldoening over deze
geslaagde vlucht, waarvan de geheele wereld
met bewondering gewaagde, kenbaar te ma
ken uitte zich nu het voorwerp van die
vreugde zich nog in verre contreien ophield
en op z'n dooie gemak den terugtocht naar
het vaderland aanvaardde in een Uiver-
manie, waaraan weldra niemand zich meer
kon ontrekken.
We begonnen Uiversigaren te rooken, we
scheerden ons met Uiver-mesjes, we aten
met Uiver-lepels, we droegen Uiver-speldjes
op onze van gerechtvaardigden trots zwel
lende borst. We bevestigden Uiver-wimpels
aan onze fietsen en auto's, onze kinderen
ontdekten plotseling, dat ze nog nooit zoo
lekker geslapen hadden als in 'n Uiverbedje,
St. Nicolaas liet zijn traditioneele stoomboot-
uit-Spanje in den steek en arriveerde reeds
hier en daar per Uiver, de Nederlandsche
taal werd plotseling verrijkt met het werk
woord „uiveren", de naam „Uiver" deed
zelfs zijn glorieuse intrede in de registers
van den burgerlijken stand. Alleen de Uiver
zelf hadden we niet in ons midden. Die trok
zich niets aan van al dat „geuiver" en koer
ste kalmpjes aan naar Nederland terug, zon
der haast, schijnbaar onberoerd door de gol
ven van geestdrift die over het vaderland
heen sloegen.
Het is maar goed, dat de Uiver komt, want
we zouden het niet langer zonder Uiver,
zonder Parmentier en Moll, zonder van
Brugge en Prins uitgehouden hebben. Als de
Uiver niet nog juist bijtijds naar ons toe was
gekomen zou de Nederlandsche natie zich op
'n goeden dag in een nomadenstam hebben
veranderd en zelf de Uiver tegemoet zijn
gegaan.
Gelukkig hebben we onze haardsteden niet
behoeven te verlaten, althans niet voor lan
gen tijd en ook niet om een verre reis te
ondernemen. De Uiver komt vandaag naar
ons toe, en van den weeromstuit gaan wij
nu ook naar der Uiver. Het punt van ont
moeting is de Amsterdamsche luchthaven
Schiphol, een stedelijk eiland in den polder,
waarheen slechts weinig wegen leiden maar
dat vandaag, evenals zoovele lieeren reeds
,n de korte maar roemrijke geschiedenis van
de Nederlandsche luchtvaart, bepaald over
bevolkt is.
Amsterdam is nog aan het ontwaken als
wij in den vroegen morgen met een auto naar
Amsterdam's luchthaven snellen. Sinds gister
avond is het weer aanmerkelijk* opgeklaard.
De vrees dat Schiphol vandaag in den mist zou
liggen, is gelukkig niet bewaarheid geworden.
De mist zou weliswaar in dit geval niet zoo
veel moeilijkheden kunnen brengen als met
de Pelikaan, tien maanden geleden, maar zij
zou den duizenden die eikaar vandaag op
Schiphol rendez-vous hebben gegeven, waar
schijnlijk toch ernstige teleurstellingen heb
ben bezorgd, omdat de demonstraties van de
militaire vliegers, die het voorprogram voor
een groot deel vulden, dan vrijwel onmogelijk
zouden zijn geweest.
Intusschen, de vooruitzichten voor dezen
nationalen feestdag zijn buitengewoon gunstig.
Amsterdam is zoo vroeg in den morgen nog
niet in de echte Uiver-stemming. Het leven
van allen dag gaat er zijn gang. De menschen
gaan naar hun werk, voorzoover zij op dezen
dag althans niet vrijaf hebben gekregen. Het
gebel van de eerste trams is ver te iiooren.
Hier en daar waait loom een vlag uit op
een zucht van den wind. Maar de trams voe
ren aan hun beugels de bekende sierlijke
smalle wimpels, die vroolijk in den wind
klapperen en die overal, in ieder stadsdeel
een tikje feestelijkheid brengen.
De wegen naar Schiphol zijn omstreexs acht
uur nog grootendeels verlaten. Een enkele
auto, een groepje fietsers zijn al op pad. Zij
kunnen er in elk geval zeker van zijn, dat
zij niets van de plechtige ontvangst en alles
wat daaraan voorafgaat zullen missen. De
eerste bussen van Van Poelgeest zijn al uit
verkocht. De bootdiensten die om de vijf
minuten afvragen van Schiphol en van de
Sloterkade, hebben het aanvankelijk nog min
der druk. Het is zoo vroeg nog frisch op het
water en dat schrikt menigeen blijkbaar af.
Maar het lijdt geen twijfel of straks zullen
de geestdriftigen, de belangstellenden en de
alleen maar nieuwsgierigen zich ongetwijfeld
bij honderdtallen tegelijk inschepen.
De pontonniers hebben bruggen geslagen
over de Ringvaart, die Schiphol omsluit als
een breed zilveren lint. Kinderen en een
enkele fietser zijn de eersten, die zich cp deze
bruggen, die zacht wiegelen op het rimpelen
de water van de Ringvaart wagen.
Schiphol biedt op dezen morgen den indruk
van een staat van beleg. De bezoekers zijn
nog weinig talrijk. De tribunes en de breede
terrassen voor het stationsgebouw, die voor
deze gelegenheid nog breeder zijn gemaakt,
liggen nog verlaten. Maar des te talrijker is
de politie, die dezen dag de zware Karwei
heeft, de orde te handhaven en net verkeer
op de smalle toegangswegen van Schiphol te
regelen. De manschappen van de Rijksveld-
wacht arriveeren omstreeks acht uur met een
motorboot bij Schiphol. Daar ligt al een heele
vloot van pleiziervaartuigen en vrachtvaar-
tuigen van defensie.
Bereden marechaussees, veertig in getal,
houden hun laatste wapenschouw voor het
stationsgebouw. Daar staan ook de mannen
van de bereden militaire politie te wachten
op de orders, die zij zullen krijgen. Hun
paarden rukken driftig aan de leidsels en
stampen ongeduldig met hun hoeven. Geduld
maar, ze zullen vandaag genoeg te doen krij
gen.
Op het betegelde deel van het vliegterrein
zelf staat een leger van Amsterdamsche
politieagenten. Zij vormen als het ware een
donkere wolk van uniformen, waartegen de
hagelwitte handschoenen scherp afsteken.
Commissaris J. W. Haarman voert over hen
het bevel en verder houdt ook de hoofdcom
missaris van politie, de heer H. Versteeg een
oogje in het zeil.
De omgeving van Schiphol ligt nog achter
dichte nevels verborgen. Maar reeds klimt
de zon aan den Oosterkim omhoog als een
vurige oranjebal en haar eerste stralen be
ginnen het neveldek, dat over de aarde ge
spreid ligt, te verscheuren. In het Zenith
wordt de hemel van een puur lichtblauw.
Dat belooft veel goeds voor vandaag. En ook
de berichten, die van elders binnenkomen,
luiden gunstig.
Parijs meldt helder weer. Daar zal de Uiver
dus niet opgehouden worden. Brussel en Ant
werpen zitten „potdicht" van den mist, zoo
als de vliegersterm luidt, maar wat komt
dat er op aan. Wat zal de Uiver zich om
Brussel en Antwerpen bekommeren. Zij komt
rechtstreeks naar Amsterdam en in Amster
dam wordt de weersgesteldheid van oogen-
blik tot oogenblik beter.
Even na negen uur betrekken de politie
patrouilles haar posten en ook de colonnes
van het Roode Kruis, die het dezen dag waar
schijnlijk ook zeer druk zullen hebben, mar-
cheeren met krachtige veerende passen aan.
Een feestelijke aanblik.
Schiphol biedt dezen morgen een vroolijken
en feestelijken aanblik. Het stationsgebouw is
gepavoiseerd met de vlaggen van alle na
tionaliteiten der wereld, als een symbool van
de wereldomspannende activiteit van de
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij.
Achter het stationsgebouw herkent men
de Amsterdamsche luchthaven nauwelijks
meer. Schiphol is herschapen in een moder
ne arena. Tribunes rijzen in 't rond omhoog.
Duizenden en tienduizenden zullen daar van
daag hun plaats krijgen om van die zit- en
staanplaatsen af van nabij getuige te zijn
van het schitterende kijkspel, dat de aan
komst van de Uiver ongetwijfeld zal bieden,
afgesloten van het middenveld. Maar ditmaal
Met zware ijzeren hekken zijn deze tribunes
is het niet de bedoeling om het publiek op
de tribunes te beschermen tegen mogelijke
gevaren, die het uit de arena zelf zouden
kunnen bedreigen, maar om het te beletten
in een niet meer te stuiten opwelling van
enthousiasme het middenveld te overstroo-
men. De belangstelling wordt als vanzelf in
sterke mate gericht op het' twee meter hooge
podium, dat in het midden der arena is op
geslagen: een groot houten gevaarte, dat
echter in de ontzaglijke ruimte waarvan het
het middelpunt vormt, nog klein lijkt. Het
podium is gedrapeerd met de breede banen
van de Nederlandsche driekleur, dezelfde
driekleur, die door de Uiver met haar koene
bemanning zoo triomfantelijk over landen
en zeeën is gedragen en waarvan de K. L.
M. de eer op zoo voortreffelijke wijze heeft
hoog gehouden.
Aan de zes vlaggestokken. die op het po
dium zijn opgericht, zijn de Nederlandsche,
de Amsterdamsche, de Engelsche en de Aus
tralische vlag geheschen naast de banier van
de K. L. M. en de karakteristieke banier
van de Kon. Ned. Vereeniging voor de lucht
vaart, die dezen dag op Schiphol als gast-
vrouwe fungeert en zich op 'n uitnemende
wijze van die taak kwijt, getuigen de om
vangrijke voorbereidende maatregelen, die
zij heeft getroffen voor de ontvangst van
haar gasten. De groote vliegtuigenloods, ter
linkerzijde van het stationsgebouw is her
schapen in een immens restaurant.
In lange ryen staan hier tafeltjes en stoe
len gerangschikt voor hen, die straks, naar
mate het uur vordert den inwendigen mensch
zullen komen versterken. De ontzaglijke
ketels, die 'op gigantische comforen
staan te pruttelen, wasemen verkwikkende
en bekend aandoende geuren uit van koffie
en snert. Men behoeft geen profeet te zijn
om te kunnen voorspellen, dat zij straks
veel aftrek zullen vinden.
Intusschen moet de gewone dienst op
Schiphol toch ook zijn gang gaan. De passa-
De kok aan den soepwagen heeft het des
morgens al druk met het bedienen van
de politiemannen,
giers van de gewone luchtlijnen gebruiken
in het stationsrestaurant kalm hun kopje
koffie en af en toe klimt een van die sier
lijke blauwe K. L. M.-toestellen na een kor
ten aanloop, over het grastapijt van het
vliegveld tegen den grijsblauwen hemel om
hoog om met een sierlijken zwaai over
Schiphol heen en steeds hooger en hooger
stijgend zijn weg te zoeken naar de hoofd
steden van Europa.
De vliegtuigen voor Parijs en Londen ver
trekken prompt op tijd naar hun verre be
stemming, met een lading van passagiers en
post aan boord.