FRANSCHRUSSISCHE ENTENTE
MERKWAARDIGE INTERPRETATIE VAN
UITLATINGEN VAN ARCHIMBAUD.
FRANSCHE DEBATTEN OVER
DE OORLOGSBEGROOTING.
DE SAAR-COMMISSIE
VAN DRIE.
GROOTE CATASTROFE
TE BRUSSEL.
CONFLICT BELGRADO-
BOEDAPEST.
CONCESSIES AAN .DE
CHACO-PARTIJEN.
DE VLOOTDISCUSSIES.
POLITIEKE CRISIS IN
JAPAN.
JAPANS PENETRATIE
IN MONGOLIË.
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1934
Verklaring van generaal
PHILIPPE BERTHELOT. t
Jarenlang de stuwkracht der Fransche
buitenlandsche politiek.
Bevredigend verloop dei
besprekingen te Rome.
HET ZUIDZEE-MYSTERIE
GROOTENDEELS OPGELOST.
Instortingen op de ivereld-
tentoonstelling.
De lijken van het Marcliena-eiland
geïdentificeerd.
Heden komt de buitengewone
volkenbondsvergadering
weder bijeen
PIERACKI'S MOORDENAAR NIET
GEARRESTEERD?
NAAR EEN ECONOMISCHE
DICTATUUR IN SPANJE
Opzienbarend voorstel van
Gil Robles.
DE KERKVERVOLGING IN
MEXICO.
JAPAN BESLUIT DEFINITIEF HET
VLOOTVERDRAG OP TE
ZEGGEN.
ALLE PARTIJEN TEGEN
HET KABINET.
Regeering dreigt met Parlements-
ontbinding.
Profijt van gespannen toestand.
WOLKBREUKEN BOVEN
ATHENE.
Vijftien personen om liet leven
gekomen.
COCAINE-SMOKKELAARS
GEARRESTEERD.
VERORDENINGEN
Dr. MUELLER.
VAN
LITAUEN EN HET VATICAAN.
PARIJS, 23 November (H.N.) In de namid-
dagzitting van de kamer, die om 3 uur begon,
heeft de minister van oorlog, generaal Maurin,
terstond het woord gevoerd om zijn begrooting
te verdedigen.
In den aanvang van zijn rede gaf hij den
wensch te kennen om met de Kamer en de
kamercommissies zoo nauw mogelijk samen te
werken.
Wat de opmerkingen over sommige Krassen
van het personeel betreft, wees de minis er
er op, dat dienaren van den staat nie ege ij
dienaren van de revolutie kunnen zijn.
Het speciale crediet van 800 mill,oen francs
zal in 1935 geheel uitgeput zijn. De minister
Wilde zich niet op het woord beroepen: „Indien
gij den vrede wilt, bereidt U dan voor op den
oorlog", doch de veiligheid van het land moe
verzekerd zijn. De tegenwoordige diensttijd zal
niet o-ewijzigd worden, zoolang de omstandig
heden dit niet noodig maken.
De bond van oud-strijders heeft duidelijk uit
gesproken, dat niemand den oorlog wil. Het is
echjer noodig te verhinderen, dat de jongere
generatie, die de verschrikkingen van den
oorlog niet kent, tot een oorlog drijft.'
De rede van den minister werd levendig toe
gejuicht en de begrooting werd daarop aange
nomen. De kamer is vervolgens begonnen met
de behandeling der begrooting Van openbare
werken.
PARIJS, 23 November CR.O.) Vrijdag zette
de kamer'de debatten over de begrooting van
het ministerie van oorlog voort.
De rapporteur Archimbaud maakte van deze
gelegenheid gebruik, om zijn op schrift gestelde
meening over de Duitsche bewapening nogmaals
uiteen te zetten.
Men zou de zaak van den vrede slecht dienen,
aldus Archimbaud, als men de opvatting zou
dulden, dat Hitl.r de bepalingen van het ver
drag van Versailles nauwkeurig naleeft.
Sovjet-Rusland is het eerste land geweest, dat
Frankrijk daarop opmerkzaam heeft gemaakt.
Alleen een bondgenootschap tusschen Frankrijk
en Rusland kan den vrede bevestigen.
Het is te hopen, dat de ontwapeningsconfe
rentie resultaten oplevert Men kan dlaarop
evenwel niet rekenen.
Met betrekking tot de afzonderlijke kwesties
van de oorlogsbegrooting verklaarde de rappor
teur, dat de radicaal-socialisten er de voorkeur
aan gaven, credieten voor oorlogsmateriaal goed
te keuren in plaas van credisten voor verster
king der effectieven.
Met een j aar diensttijd was het reeds moeilijk
geweest de Oostgrens van de Noordzee tot de
Middellandsche zee te verdedigen als niet de
beroemde betonlinde was opgericht. De een
jarige diensttijd is voldoende, maar men moet
dan vast oorlogsmateriaal bezitten.
De rapporteur becritiseerdc daarom de ver
mindering der credieten voor nieuw oorlogs
materiaal met vier honderd millioen.
Daarna overgaande tot de bespreking van het
nieuwe 800 millioenenvoorstel der regeering,
verlangde Archimbaud eenige ophelderingen van
den minister van finantiën, Germain Martin.
Deze verklaarde met nadruk, dat hij het be-
grootings-ontwerp niet had willen overbelasten.
De minister van financiën heeft den plicht, er
voor te zorgen, dat de schatkist in de eerste
maanden van het jaar 1935 soepel blijft. Hij had
indertijd den minister van oorlog medegedeeld,
dat hij hem geen 800 millioen aan supplemen
taire credieten kon verleenen. Maarschalk
Pétain had hem echter geantwoord, dat hij den
eenjarigen diensttijd wilde handhaven en den
tweejarigen diensttijd niet wenschte voor té
bereiden.
Va,n °°rlog had hem verder ver
klaard, dat hij de berichten over de Duitsche
bewapening aandachtig volgde. Hij zOU soo mil
lioen supplementaire credieten eischen voor de
motoriseering en moderniseering van het lever
Germain Martin zeide, dat hij zich daarna
bereid verklaard had, de credieten in een spe
ciaal ontwerp op te nemen.
In het verder verloop van zijn uiteenzetting
sprak Archimbaud de meening uit, dat Rusland
het beste en Frankrijk op een na het beste
luchtleger bezitten. Als beide landen samengaan,
kan men thans gerust zijn.
Hierbij merkte de rapporteur op, dat bet
verre van hem lag, in Frankrijk een paniek
stemming te vei-wekken.
De voorzitter van de legercommissie, kolonel
Fabry, volgde Archimbaud met onthullingen
over de Duitsche bewapening.
Interessant was de mededeeling, dat de be
richten over de bewapening van Duitschland
vooral uit sovjet-Rusland afkomstig zijn.
Frankrijk, zeide Fabry, heeft in Genève al het
mogelijke gedaan, om een vermindering der
bewapening mogelijk te maken.
De Fransche organisatie beantwoordt niet
meer aan de Duitsche, waartegenover men zich
thans geplaatst ziet.
Frankrijk beschikt over een luchtleger en
over menschen. Alleen het materiaal ontbreekt
nog, om daaruit de eerste luchtmacht ter wereld
te scheppen.
Frankrijk beschikt over een vestingsysteem,
dat de gemotoriseerde aanvallen, die op een
aanval uit de lucht zouden volgen, kan op
houden. Het ontbreekt echter aan speciale troe
pen, om de verdediging van de fortenlinie blij
vend te verzekeren.
Het Oostpact.
PARIJS, 23 November. (H.N.) Minister Laval
heeft vandaag een langdurig onderhoud met
den Poolscken gezant gehad over het antwoord,
dat Frankrijk zal geven op de Poolsche nota
met betrekking tot het Oostelijk Locarno pact.
Later ontving Laval ook den gezant der sovjet
unie, met wien hij eveneens deze kwestie be
sprak.
Moskou zuiijgt.
MOSKOU, 23 November (UN. PRESS). Toen
de woordvoerder van het volkscommissariaat
van buitenlandsche zaken hedenavond kennis
kreeg van 't bericht, dat in de Fransche Kamer
het sluiten van een RussischFransche mili
taire entente was aangekondigd, bc; -rkte hij
zich tot de volgende verklaring: „Hier wordt
eraan getwijfeld, of een dergelijke aankondi
ging wel id geschied".
Toen een vertegenwoordiger van de United
Press ter bevoegder plaatse informeerde, of
zulks een alliante inderdaad reeds bestond,
werd hem op het volkscommissariaat van bui
tenlandsche zaken verklaard, dat omtrent deze
aangelegenheid geen inlichtingen te verkrijgen
waren.
Op verdere vragen ontving hij slechts gelijk
luidende antwoorden. Ook bij de hoogste in
stanties van het volkscommissariaat waren geen
nadere inlichtingen te verkrijgen.
PARIJS, 23 November. (R. O.) Philippe Ber-
thelot, die jaren lang secretaris-generaal van
het Fransche ministerie van buitenlandsche
zaken is geweest, is gisterenmiddag in zijn
woning te Parijs op 68-jarigen leeftijd over
leden.
In 1933 had hij om gezondheidsredenen deze
functie neergelegd en was door Leger ver
vangen.
Philippe Joseph Louis Berthelot, een zoon
van den beroemden scheikundige en ver
tegenwoordiger der radicale partij in het parle
ment Marcelin Berthelot, werd den 9den Octo
ber 1866 te Sèvres geboren en begon in 1887
zijn diplomatieke loopbaan.
Na eenige jaren in diplomatieken dienst in
het buitenland te hebben vertoefd, kwam hij
in 1904 aan het
ministerie van bui
tenlandsche zaken,
aan welk departe
ment hij bijna on
afgebroken werk
zaam is geweest.
Gedurende den
oorlog werd hij
directeur van poli
tieke aangelegen
heden en was als
zoodanig de stuw
kracht van de ge-
heele Fransche bui
tenlandsche poli
tiek, vooral, nadat
hij in 1920 tot secre
taris-generaal van
het ministerie van
buitenlandsche zaken, feitelijk dus tot perma
nent minister van buitenlandsche zaken, be
noemd werd.
Spoedig verwierf hij zich een leidende func
tie. Zijn loopbaan werd evenwel plotseling
onderbroken,, toen hij zich in een proces voor
het disciplinaire gerechtshof onder voorzitter
schap van Poincaré, verwikkeld zag. Hij werd
er van beschuldigd, zijn functie te hebben
misbruikt ten gunste van de „Banque indu-
strielle de Chine", van welke bankinstelling
zijn broer directeur was.
Op 16 Maart 1922 werd hij uit zijn ambt voor
den tijd van tien jaar ontheven.
Op grond van de amnestiewet werd Berthe
lot in Februari 1925 op de diplomatieke lijst
ter beschikking gesteld en het „dossier Berthe
lot", n.l. de protocollen van het proces, officieel
verbrand. Tegen het einde van April 1925 werd
hij door bemiddeling van Briand wederom
tot secretaris-generaal van politieke aangelegen
heden benoemd.
Het Locarno-pact was dan ook de eerste
groote gebeurtenis van Berthelot's politiek. In
verband met de Horan-documenten-affaire werd
hij door Herriot met onbepaald verlof gezon
den. Na vier maanden werd Berthelot op
1 October 1932 opnieuw tot secretaris-generaal
aan hgt ministerie van buitenlandsche zaken
benoemd.
Berlijn niet verrast.
BERLIJN, 23 November (UN. PRESS). De
onthullingen van den Kamerafgevaardigde
Archimbaud, over het bgstaan van een Fransch
—Russische entente, hebben ih nationaal-socia-
listische kringen alhier geen bijzondere ver
rassingen teweeg gebracht.
Naar ons bij informatie werd medegedeeld,
heeft men nooit eraan getwijfeld, dat Frankrijk
tenslotte naar een alliantie met Rusland teger.
Duitschland streefde. De bemoeiingen van
Frankrijk, om een Oost-pact tot stand te bren
gen, zijn slechts een camouflage van zijn ware
bedoelingen geweest.
In kringen, welke miet de partij-instanties in
nauwe relatie staan, gelooft men de berichten
over beweerde nieuwe bemoeiingen voor het
sluiten van een Oost-pact niet en is men ervan
overtuigd, dat Frankrijk vastbesloten is, zich
geheel op zijn eigen en op Sovjet Ruslands
wapenen te verlaten.
Officicclc Franselie tegenspraak.
PARIJS, 23 November. (R.O.). Van officieele
Fransche zijde worden de naar aanleiding van
de uitlatingen van den afgevaardigde Archim
baud in de kamer verspreide geruchten over
■het afsluiten van een Fransch—Russisch mill
tair bondgenootschap onjuist genoemd.
G-ENèVE, 23 November (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). De raadscommissie van drie
Voor het Saarvraagstuk heeft vandaag onder
voorzitterschap van Aloisi opnieuw een bijeen
komst, te Rome gehouden in tegenwoordigheid
V®n de Fransche en Duitsche deskundigen en
bondsco^gaUeS 1111 hGt finantieele VOlk0n"
a deZ€ biJinkomst medegedeeld,
dat hij besprekingen heeft gevoerd met de pas
te Rome aangekomen Duitsche en Fransche des
kundigen voor het vraagstuk va„ den terugkoop
door Duitschland van Frankrijk van de mijnen
ln het Saargebied, indien het Saargebied zou te-
rugkeeren.
De Duitsche en Fransche deskundigen zun
daarna terstond in rechtstreeksche onderhande
lingen hierover getreden.
Baron Aloisi heeft eveneens medegedeeld, dat
de Duitsche regeering zich bereid heeft ver
klaard de kwestie van de waarborging der be
langen van de ambtenaren in het Saargebied te
Ï6gelen.
Iti het begin van de volgende week zal hier
over een bespreking plaats vinden tusschen
Duitsche deskundigen en deskundigen uit het
Saargebied.
Op verzoek van de Saarcommissie van drie
hebben de Fransche en Duitsche deskundigen
voor de economische en finantieele kwesties
vanmiddag een overzicht gegeven van de gis
teren tusschen hen gevoerde onderhandelingen
hieromtrent.
Deze besprekingen zullen met den grootst
mogelijken spoed worden voortgezet, met mede
werking van de delegaties uit hetfinantieele
Qlkenbondscomité.
hs7<» uit Rome binnengekomen inlichtingen
steru0,1 111 volkenbondskringen den indruk ver-
bev'rW, dat de.besprekingen te Rome op een
Philippe Berthelot.
0.ezc jagende wijze worden gevoerd en voort-
?,rr,len hoopt, dat de volkenbondsraad a.s.
woelig^- L i
- in staat zal zijn, bijeen te komen ter
^ïlTrr it- ,-Jnr* rnmmiwib.
JAloisi ng van het rapport der
commissie-
Het mysterie, dat hing rond de twee lijken,
die Zondag j.l, gevonden werden op een onbe
woond eiland van de Galapagosgroep in de
Zuidzee, is thans grootendeels opgelost.
Aanvankelijk was men van meening, dat het
de heer en mevrouw Frank Wittmer uit
Duitschland waren, die naar de Zuidzee waren
getrokken om daar een natuurleven te gaan lei
den. De kapitein van de klipper „Santa Amaro",
Manuel Rodriguez, die de lugubere vondst op
het eiland Marchena deed, deelde evenwel kor
ten tijd later per radio mede, dat de lijken waar
schijnlijk van mannen afkomstig waren.
Deze veronderstelling is intusschen juist ge
bleken. Het waren twee manen, die van dorst
waren omgekomen. De dooden zijn de Duit-
scher Lorenz en 'n No-or, eigenaar van een jacht,
Nuggerud geheeten. Frank Wittmer is dus niet,
zo°als men aanvankelijk meende, om het leven
gekomen.
Bovendien is opgehelderd, hoe het drama zich
GWft k'Jnnon afspelen.
van het Charles-eiland, waar barones Eloisa
de WaSner heerschte over een kolonie
viif personen rCn eenigcn Wd Seleden PlotselinS
zelf, die\erdwVeenen°kken' namelSjk 06
was in gezelschap van Ro
bert Philipson, een Duitser, i„ni
aLT sc" zakenman, en kapi-
lCM Tke hpi ie 1 »ed Lorenz> aan Duitseher,
van welke berde laatsten, de lyken door den
kapitein van de klipper .Santa Amaro" gevon
den zijn. Bovendien was tegelijk met deze twee
laatsten een negerkok, die in dienst wag
Nuggerud vertrokken.
Wat er van dezen neger geworden is, blijft
nog steeds een raadsel en ook omtrent het lot
van barones Bosquet de Wagner en haar gezel is
niets bekend.
Het echtpaar Wittmer bevindt zich hoogst
waarschijnlijk nog op het Charles-eiland. Een
Amerikaan, die in de Zuidzee vertoeft, heeft
draadloos medegedeeld, dat hij nog slechts een
week geleden met de Wittmers op het eiland
gedineerd had.
GENEVE, 23 November (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). De buitengewone volken-
bondsvergadering zal morgenochtend weder
kunnen bijeenkomen, om de aanbevelingen van
de commissie van twee en twintig over de op
lossing van het Chaco-geschil tusschen Bolivia
en Paraguay in haar onderdeelen te bespreken.
De commissie van twee en twintig heeft van
middag de verschillende bezwaren behandeld,
die de regeering van Paraguay tegen haar aan
bevelingen had ingebracht.
Zij heeft op enkele punten gemeend aan de
wenschen van Paraguay te kunnen tegemoet
komen.
Paraguay had opgemerkt, dat uit geografische
en andere overwegingen het niet goed moge
lijk was, voor te schrijven, dat de beide legers
na de beëindiging der vijandelijkheden zich
over de geheele linie vijftig kilometer van hun
tegenwoordigen standplaatsen zouden moeten
terugtrekken.
De commissie van twee en twintig heeft de
juistheid van deze opmerking van Paraguay
erkend en geeft thans in overweging, dat de
beide legers onmiddellijk na de staking der
vijandelijkheden ieder contact met elkander
zullen moeten verbreken en dat zij binnen tien
dagen zich achterwaarts zullen moeten terug
trekken over zulk een afstand als ten aanzien
van ieder punt der linie afzonderlijk zoo noo
dig door de internationale controlecommissie,
zal worden vastgesteld.
Ook wordt overeenkomstig den wensoh van
Paraguay voorgesteld, dat de strijdende partijen
desnoods in het door haar troepen ontruimde
gebied eenvoudige afdeelingen politietroepen
zullen mogen onderhouden.
Paraguay heeft ook nog op een derde punt
voldoening gekregen, doordat de commissie
van twee en twintig thans tevens aanbeveelt,
dat de beide partijen na de staking der vijande
lijkheden tot de progressieve demobiliseering
van haar legers en tot een evenredige vermin
dering van haar strijdkrachten zullen moeten
overgaan.
Aan den anderen kant heeft de commissie
van twee en twintig met het oog op den
wensch van de regeering van Bolivia, om na
de sluiting der buitengewone volkenbondsver-
gadering nog twintig dagen tijd te krijgen, om
over de al of niet aanneming der aanbevelingen
een definitieve beslissing te nemen, voorgesteld,
dat de nieuw te scheppen commissie van drie
en twintig (de tegenwoordige oommissie van
twee en twintig plus Ecuador) die den verderen
gang van zaken zal moeten volgen, niet reeds
op 12 December, doch eerst op 20 December
weder zal bijeenkomen.
Men vertrouwt, dat de buitengewone volken
bondsvergadering morgenochtend de aanbeve
lingen van de commissie van twee en twintig,
zooals zij thans gewijzigd zijn, eenstemmig zal
aannemen en daarna zal kunnen gesloten wor
den.
WARSCHAU, 23 November. (V.D.) De offi-
cieuse „Gazeta Polska" verklaart uit Betrouw
baren bron te hebben vernomen, dat de ge
ruchten, volgens welke de moordenaar van den
Poolschen minister van binnenlandsche zaken,
Pieracki, aan de Tsjechisch-Hongaarsehe grens
£üu zijn gearresteerd, onjuist zyn.
Vele slachtoffers; ontzettende tooneelen
in duisternis en mist; dappere
reddingspogingen.
BRUSSEL, 23 November. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT) De in aanbouw zijnde wereld
tentoonstelling van Brussel op de Heysel-vlakte
te Laeken is heden door een vreeselijk ongeluk
getroffen.
Toen omstreeks half 4 in de stad het gerucht
van een catastrofe op de wereldtentoonstelling
de ronde begon te doen, zag men onmiddellijk
in groote vaart auto's alsook de brandweer naar
Laeken rijden.
Korten tijd daarna vernam men dat het
ijzeren geraamte van de zijhall der Groote
Paleizen was ingestort en in zijn val al de
arbeiders, die aan het dak en in de hall werk
zaam waren, had medegesleurd, of bedolven.
Het aantal daar arbeidende werklieden be
droeg 26.
Spoedig vernam men het treurige nieuws, dat
zes hunner door de neerstortende massa's ijzer
waren gedood.
De materieele schade is niet zeer groot en
het zou maar een betrekkelijk klein ongeluk
zijn geweest, indien het geen menschenlevens
had gekost.
Het ijzeren dek is ingestort over een lengte
van 40 en een breedte van 15 meter. Niets kon
het ongeval doen voorzien, dat zich geheel
plotseling, terwijl het werk volop aan den
gang was, heeft voorgedaan.
De meeste arbeiders, die levend uit de in
gestorte massa konden losgemaakt worden,
hadden min of meer ernstige verwondingen
opgeloopen.
Een uur na het ongeval waren 4 lijken ge
borgen en 20 gewonden ter verpleging in het
naburig ziekenhuis opgenomen.
Op het oogenblik, dat wij dit seinen, was
echter bekend geworden, dat er nog 6 arbeiders
worden vermist.
Vermoedelijke oorzaak.
Een vluchtig onderzoek heeft alvast uitge
maakt, dat het zich begeven van een dwarshout
do rest van de constructie heeft doen ineen
storten.
Juist 24 uur vóór de instorting, dus gisteren
namiddag, bevonden wij ons met den bekenden
Nederlandschen aannemer, H. Boersma, en een
50-tal leden van de Nederlandsche Kamer van
Koophandel te Brussel in de thans geteisterde
hall.
De reddingswerkzaamheden werden zeer be
moeilijkt, niet alleen door het korten tijd na
het ongeluk invallen van de duisternis, maar
ook door den zwaren mist, die over de Heysel-
vlakte hing.
Met zoeklichten wordt op het oogenblik, dat
wijdit seinen, naar de vermisten gezocht.
Meerdere instortingen.
BRUSSEL, 23 November. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT) Over de catastrofe op de we
reldtentoonstelling alhier valt nog nader het
volgende mede te deelen;
H«t is helaas niet bij één instorting gebleven,
en, naar thans is uitgemaakt, zijn het twee
volgen-de instortingen, die het grootste aantal
slachtoffers hebben gemaakt.
Van alle zijden ijlden de op de tentoonstel
lingsterreinen aanwezige arbeiders naar de
getroffen zijhall toe om er hulp te bieden.
Daar het inmiddels donker was geworden en
de in aanbouw zijnde hall het paleis der
electriciteit moest worden, waarin de electri-
sche lichtinstallatie was aangebracht, moest
men zich aanvankelijk van inderhaast bijeen
gebrachte toortsen bedienen.
De mist was zoo zwaar, dat men geen paar
meter voor zich uit kon zien.
Het was met een ware doodsverachting, dat
de redders tusschen de verwrongen stukken
en hoopen ijzer, planken, steenen, enz. zijn
gekropen, om hun verongelukte makkers te
hulp te snellen.
Het is onmogelijk den chaos te beschrijven,
waardoor deze moedige mannen zich een weg
wilden banen.
Intusschen waren ook verschillende in de
omgeving wonende geneesheeren ter plaatse
gekomen, om de gekwetsten te verzorgen. Ook
geestelijken waren er spoedig aanwezig.
Toen de redders volop aan het werk waren,
deed zich de tweede instorting voor, waarvan
tal van redders het slachtoffer werden.
Angstwekkende situatie.
Een ontzettend gehuil steeg uit de puinen op.
Zware stukken ijzer waren als lucifers door
gebroken, of als ijzerdraad verwrongen.
Verschillende arbeiders, die vóór de instor
ting zich voordeed, op het dak aan het werk
waren, waren in de ruimte aan afgebroken
stukken ijzer blijven hangen, bloedend en
smeekend, dat men hen zou komen bevrijden,
want loslaten durfden zij niet, daar zij dan te
pletter zouden zijn gevallen.
De eerste lijken werden naar buiten gebracht.
Er waren er, waarbij het hoofd heelemaal was
platgedrukt, bij anderen ontbrak het hoofd, dat
door de neerploffende stukken ijzer letterlijk
was afgesneden.
Alle lichamen waren gewoonweg gerad
braakt.
Dit afschuwelijke schouwspel belette evenwel
de redders niet, in de geteisterde hal door te
dringen om gewonden, die men hoorde kermen,
uit de puinen te bevrijden.
Er waren zoo een 100-tal mannen bezig, toen
de derde instorting zich voordeed en de rest
van het dak naar beneden stortte. Hierbij werd
evenwel niemand meer gewond, omdat inge
nieurs, die ook bij de redding aanwezig waren,
het gevaar bijtijds hadden voorzien en den red
ders verboden hadden op het bedreigde punt
in de hall te vertoeven.
Dc meeste slachtoffers zijn bij de tweede
lawine van ijzer en staal gevallen. Alleen de
muren van wat het Paleis moet worden zijn
overeind gebleven.
De reddingswerkzaamheden werden met ver
dubbelden ijver voortgezet, toen brandweer
lieden ter plaatse verschenen en even later ook
militairen uit de naburige kazerne sterke zoek
lichten in werking stelden.
Priesters in actie.
Het schouwspel was tragisch-grootsch. Pries-
sters begaven zich bij de gewonden, of verricht
ten gebeden bij de lijken, die naast elkaar wa
ren gelegd.
Men zegt, dat de slechte gesteltenis van den
bodem mogelijk aan de catastrofe niet vreemd
Zou zijn. Men heeft namelijk, alvorens tot bou
wen lo kunnen overgaan, uitgebreide grond-
Welke houding zullen de groote
mogendheden aannemen
BOEDAPEST, 23 November (R. O.). In poli
tieke kringen alhier is het algemeen opgeval
len, dat in de n-ota, welke de Joego Slavische
regeering aan den secretaris-generaal van den
volkenbond gericht heeft, met geen woord over
Italië wordt gesproken. Dit acht men een bewijs
voor het aandeel, dat de beide andere landen
van de kleine Entente in de redactie van de
nota hebben gehad, alsmede voor het duidelijke
feit, dat men rekening heeft willen houden met
de thans weder hervatte Fransch—Italiaansche
onderhandelingen.
Op den voorgrond treedt thans de vraag,
wellke houding de groote mogendheden, vooral
Engeland en Frankrijk, ten aanzien van de
Joego Slavische démarche zullen aannemen.
Men hoopt, dat de Fransche regeering om
voor de hand liggende redenen een geruststel
lenden invloed op de drie Staten van de Kleine
Entente zal uitoefenen, daar het openlijk uit
breken van een strijd in ZuidOost Europa ook
voor Frankrijk als ongewenscht te beschouwen
is.
Een zelfde houding verwacht men ook van
de Engelsche regeering, die, naar verluidt
reeds diplomatieke stappen in deze richting
heeft ondernomen.
De Italiaansche regeering heeft, zooals alge
meen wordt opgemerkt, vooralsnog naar buiten
gereserveerdheid getoond, doch moet, naar het
heet, reeds verklaard hebben, dat zelfstandige
stappen door Joego Slavië tegen Hongarije,
Italië tot gelijke stappen tegen Joego Slavië
aanleiding zou geven.
In ieder geval ziet de toestand er ernstig uit.
Nochtans hoopt men, dat het den drie grooten
mogendheden gelukken zal een uitweg te vin
den, om een ernstige bedreiging van den Euro-
peesohen vrede te verhinderen.
BOEKAREST, 23 Noovember (R. O.). De
bladen publiceeren woordelijk de Joego Slavi
sche nota aan den volkenbond en de in
stemmende verklaringen van Roemenië en
Tsjecho Slowakije. In lange commentaren be
spreken zij de kwestie en zij onderstrepen in
het bijzonder het belang van den Joego Slavi-
schen stap en de volledige eendrachtigheid der
Kleine Entente in de kwestie der behandeling
van den aanslag te Marseille en de vaststelling
van de oorspronkelijke verantwoordelijkheid.
In een zeer scherp geschreven artikel ver
klaart „Unifersul" met nadruk, dat het Joego
slavische memorandum duidelijk de medeplich
tigheid van Hongarije aan den aanslag vast
legt. Het blad voegt er aan toe, dat drie vreed
zame volken met 45 millioen inwoners, die
enkel en alleen den wensoh koesteren bij te
dragen aan de bevordering van de beschaving
en de bevestiging van den vrede, voor de ge
heele wereld Hongarije beschuldigen van deel
neming aan den moord op koning Alexander I
en Barthou, daar het den moordenaars een toe
vlucht heeft verschaft en aanwijzingen heeft
gegeven.
De drie volken verlangen van onpartijdige
rechters in Genève gerechtigheid. De Kleine
Entente, wier vreedzame bedoelingen door de
geheele wereld worden erkend, kan geenszins
toelaten, dat aan haar grenzen een noodlottig
terrorisme wordt gevormd en verwacht daarom
met vertrouwen een daad van gerechtigheid en
wettelijke sancties.
Voor het eerst is de volkenbond geroepen,
de moreele autoriteit te bekrachtigen jegens
hen, die door vervalschingen en misdadigheid
trachten, den wereldvrede te verstoren.
MADRID, 23 November (R.O.) De leider der
Katholieke Volksactie, Gil Robles, heeft voor
gesteld, aan de regeering bizondere volmach
ten te verleenen in economische aangelegen
heden en een commissie te benoemen tot her
vorming van de staatsinrichting. Dit voorstel
van den Katholieken leider heeft in de cortes
hevige opschudding verwekt.
MEXICO, 22 November. (R.O') De regeering
van den Mexicaanschen bondsstaat Thihushua
heeft voor alle Katholieke en Protestantsche
geestelijken het verlof om hun geestelijke be
diening uit te oefenen ingetrokken.
In Thihushua kunnen dus geen godsdienst
oefeningen meer plaats vinden.
PHILADELPHIA, 22 November (R.O.) Het
Japansche kabinet heeft besloten het vlootver-
drag van Washington formeel op te zeggen, ver
klaarde heden de Japansche gezant Saito in
een interview aan een vertegenwoordiger van
het „Philadelphia Bulletin".
TOKIO, 23 November (R.O.) In verband met
de a.s. bijeenkomst van het parlement hield
het kabinet heden zitting, onder voorzitterschap
van den premier Okada.
De minister van binnenlandsche zaken, Goto,
bracht rapport uit over de houding der par
tijen bij de a.s. parlementszitting en deelde
mede, dat „volgens zijn inlichtingen alle par
tijen een motie van wantrouwen tegen het
kabinet zouden indienen".
Het kabinet besloot daarop met algemeene
stemmen den premier te machtigen, de verkla
ring af te leggen, dat de regeering, in geval
van een motie van wantrouwen, den keizer
zal verzoeken, het parlement te ontbinden en
nieuwe verkiezingen uit te schrijven.
Deze verkiezingen moeten dan een aanwij
zing geven, of de geheele natie bereid is, de
tegenwoordige regeering bij den wederopbouw
van Japan te steunen.
De minister-president bracht, na afloop van
de zitting, den keizer rapport uit.
SHANGHAI, 23 November. (V.D.). Sedert
korten tijd zijn in Mongolië sterke stroomingen
opgekomen voor afscheiding van China en
aansluiting van Mongolië bij de sovjet-unie.
Intusschen ontstonden er tusschen de ver
scheidene Mongoolsche vorsten en Chineesche
autoriteiten herhaaldelijk conflicten en dreigen
enkele vorsten, de eigendommen van Chinee
sche kolonisten in Mongolië te onteigenen.
Van dezen toestand trachten Japansche agen
ten gebruik te maken, om Japans invloed in
Mongolië te versterken.
Te Dolonor heeft een groote Japansche
militaire missie haar tenten opgeslagen, ter
wijl ook te Kalgan zich een Japansche missie
heeft gevestigd onder leiding van Prins
Mitsoei.
SHANGHAI, 23 November. (V.D.). De situatie
in de provincie Tsjahar is aanzienlijk ver
scherpt.
Groote Japansche troepenmachten worden
nabij Tsjifia geconcentreerd, vermoedelijk tot
het ondernemen van een aanval in Mongolië.
Naar verluidt, zouden de Japanners de zout
mijnen willen bezetten, welke het eigendom
zijn van Mongoolsche vorsten.
ATHENE, 23 November. (UN. PRESS) Athene
is gisteren door hevige wolkbreuken geteisterd.
Groote gedeelten van de stad werden over
stroomd en vijftien personen zijn, zoover tot
nu kon worden vastgesteld,, verdronken.
De schade, welke de door den regen ver
oorzaakte overstrooming heeft aangericht, is
buitengewoon groot.
Talrijke huizen zijn zwaar beschadigd, terwijl
enorme goederenvoorraden door de golven wer
den meegesleurd en bedorven.
De politie te Ween en heeft Woensdag een ge
vaarlijke smokkelaarsbende gearresteerd, die
sedèrt 1928 groote hoeveelheden cocaïne en
heroïne naar alle deelen der wereld verzond.
De narcotische stoffen werden dikwijls ver
zonden tusschen groote stapels Joodsche ge
bedenboeken, die naar Amerika werden ge
stuurd.
werken moeten verrichten op een vochtig ter
rein, vol kuilen, en het is zeer goed mogelijk,
dat de grond, die nog zeer onvast is, aan het
verschuiven is gegaan, aldus dwarsbalken uit
hun voegen rukkende.
Dit is echter vooralsnog niet meer dan een
veronderstelling, die nog zal moeten bewezen
worden.
Thans zijn zes lijken geborgen, n.l. 5 Belgen
en één Italiaan. Nog 2 arbeiders worden ver
mist; gevreesd wordt, dat zij onder de puinen
liggen.
Het aantal gewonden bedraagt 21, waarvan
slechts 1 levensgevaarlijk.
De reddings- en opruimingswerken zullen
hedennacht worden voortgezet.
De koning heeft zich voortdurend van het
verloop der reddingswerken op de hoogte laten
houden.
BRUSSEL, 23 November (R.O.) De instorting
alhier heeft zich voorgedaan in den linker vleu
gel van het Belgische paviljoen voor de wereld
tentoonstelling 1935.
Een oppervlakte van 10.000 vierkante meter
is onder puinhoopen bedolven. Een derde on
geveer van de lengte van de hal is overeind
gebleven.
Kerk der oud-Pruisische unie weder
in het leven geroepen.
BERLIJN, 23 November (UN PRESS). Rijks
bisschop Mueller heeft zich genoodzaakt ge
zien een aantal kerkelijke wetten buiten wer
king te stellen, welke tot de meest belangrijke
behooren, die onder zijn kerkelijk bewind
zijn uitgevaardigd.
Krachtens een door hem uitgevaardigde ver
ordening tot waarborging van de constitutie der
Duitsche Evangelische Kerk, keert de Kerk der
oud-Pruisische unie, welke door de inlijvings
wetgeving van den rijksbisschop van haar be
staan werd geroofd, thans weder in het leven
terug, gelijktijdig treedt zij weder uit de rijks
kerk, want een tweede verordening bepaalt, dat
de wet betreffende de overdracht der bevoegd
heden van den landsbisschop aan de Duitsche
Evanglische Kerk,, dat wil met andere woorden
zeggen, aan den rijksbisschop, weder wordt op
geheven.
In de p^ictijk beteekent deze verordeningen
geen verzwakking van den invloed van den
rijksbisschop, want hijzelf is tegelijkertijd lands
bisschop.
Beide verordeningen zijn op de eerste plaats
uitgevaardigd, wijl de rijksbisschop blijkbaar
vreesde, dat bij juridische meeningsverschillen
met de belijdeniskerk, welke voor het rijks
gerecht zouden kunnen worden gebracht, de
rechtsbases van zijn verordeningen onvoldoende
zouden worden verklaard.
KOWNO, 23 November. (R. O.) Het agent
schap Elta spreekt met beslistheid het gerucht
tegen, volgens hetwelk er spanning zou bestaan
tusschen het Vaticaan en Litauen.
De besprekingen tusschen de Litausche regee
ring en het Vaticaan over de interpretatie van
zekere bepalingen van het Concordaat hebben
een normaal verloop en worden in vricnf.schap-
pelijken geest voortgezet.
