LUCHTBESCHERMINGSMANOEUVRES
TE BERLIJN.
VMERIKA'S RADIO
PRIESTER.
i
ZATERDAG 23 MAART 1^5
Millioenen menschen luisteren iederen
Zondag naar Father Coughlin.
ZIJN CAMPAGNE VOOR SOCIALE
RECHTVAARDIGHEID.
DE BONGKREK-VERGIFTIGING.
BEDRUKTHEID IN DONKERE WERELDSTAD.
ALS HET EENS WERKELIJKHEID
WERD
DE „FESTSPIELE" TE FRANKFORT.
DOODENSTAD ONTDEKT.
VERGIFTEINHANDEL ONDER
toezicht.
EEN BELANGRIJKE UITVINDING.
DE NEGER-ONLUSTEN IN HARLEM.
van het land,
ANTONOFF ONTSLAGEN.
JL>ON JUAN
SPIONNAGE IN BELG1B?
Charles Coughlin.
De naam van den Amerikaanschen radio
priester, pater Coughlin, is ook in ons blad
reeds verschillende malen genoemd. Hij is, zoo
als men weet, de prediker van den grooten
Amerikaanschen kruistocht voor sociale recht
vaardigheid, wiens stem iederen Zondag mil-
lioe »*n menschen in de Vereenigde staten be-
7pater Coughlin niet alleen bij Katholle-
ken. maar ook bij niet-Katholieken een over
weldigend gehoor vindt voor zijn sociale denk
beelden, meenen wij het best te kunnen demon-
streeren met de volgende passages uit een
uitermate interessanten brief van den New-
Yorkschen correspondent van het Soerabaiasch
Handelsblad.
„Christus of chaos. Liefde of geldhonger. De
God van liefde of de god van het goud. Wat
zal het zijn? Midden in deze crisis heeft de
Almachtige als het ware tot ons gesproken en
gezegd: Gij hebt getracht uw leven te maken
zonder Mij te kennen in dat trotsche tijdperk
van het kapitalisme der 19e en 20ste eeuw
Gij hebt Mijn geboden van rechtvaardigheid en
liefde en weldadigheid verworpen. Daarvoor zal
Ik u een overvloed van wereldsch goed zenden.
Ik zal uw banken vol goud maken. Ik zal uw
pakhuizen volladen mét graan. Ik zal iederen
arbeid van den landbouwer zegenen. Maar te
midden van dat alles zijt ge niet te helpen,
omdat gij nog de voorkeur geeft aan de men-
schelijke grondbeginselen van gewettigde on
rechtvaardigheid en georganiseerde inhaligheid.
Zonder Mij kunt gij niets
De dwepende stem met een Iersch accent
klinkt uit de radio. Het eene oogenblik is de
stem vleiend, haast fluis
terend zonder dat een
enkele lettergreep ver
loren gaat door de super
be spreektechniek en
adembeheersching, om
het volgende moment
naar boven te schieten
en een punt van gewicht
in de toespraak als don
derslagen in de luidspre
ker te doen neerhameren.
Een pauze, de radio suist
en knistert zachtjes. Dan
hervat de stem de draad
van de redeneering in
de middelregisters op eentonige wijze als het
geprevel van een koor monniken.
Er luisteren menschen naar deze stem, eiken
Zondagmiddag van drie tot vier, omdat zij ieder
woord gretig ontvangen en waar vinden. An
deren om te hooren wat hij zegt, ofschoon zij het
in ieder opzicht absoluut oneens met hem zijn
en er zijn er ook die hem niet willen missen
om zijn schitterende en ongeëvenaarde voor
dracht. Bankiers en taxichauffeurs, hooge regee-
ringspersonen en kleine winkeliers, boeren en
stedelingen zouden voor niets ter wereld dat uur
op Zondagmiddag laten voorbijgaan. En het ge
hoor van dezen Katholieken priester in Royal
Oak bij de groote stad Detroit in Michigan, waar
de bevolking overwegend Protestant is, wordt
geschat op veertig millioen luisteraars, terwijl
er maar twintig millioen Katholieken in dit
land zijn.
Protestanten, Joden, misschien alle rassen en
vertegenwoordigers van een ander geloof luis
teren naar Father Coughlin (uitgesproken als
Koglin met de g in garson). Wat is de oorzaak
daarvan? Zijn stem en zijn voordracht? Die zijn
maar kleine bij-omstandigheden wat hij zegt
is hetgeen, dat millioenen denken en nooit
ergens anders hooren of lezen, dat andere mil
lioenen als oproerkraaierij verfoeien en dat
duizenden van hoogerhand verboden zouden
willen hebben, indien we niet in een land van
het vrije woord woonden en de spreker geen
gewijde spreker was, die den vollen steun van
zijn bisschop geniet.
De geschiedenis vgn Father Coughlin, zijn
kerk in Royal Oak en zijn enormen invloed op
de Amerikaansche publieke opinie dezer dagen
is zeker de moeite van een korte beschrijving
waard.
Pastoor Coughlin is een Canadees van ge
boorte, 43 Jaar oud, studeerde o.a. in Texas en
is een vurig vereerder van de kleine Theresia,
aan wie zijn schitterende kerk gewijd is.
Toen Theresia in 1925 werd heilig verklaard,
besloot mgr. Gallagher van Detroit, die bij de
heiligverklaring tegenwoordig was, een kerk
aan Haar te wijden in zijn bisdom. De fanatieke
Protestantsche Ku Klux Klan ging er prat op,
dat in Royal Oak nog nooit een Katholieke kerk
geweest was en daarom viel de keus van den
bisschop op Royal Oak. Tot pastoor benoemde
hij Coughlin, die een bescheiden gebouwtje
vond met 60 families en tot over de ooren in
de schuld, zóó arm, dat er Zondags haast niet
gestookt kon worden tegen de felle koude van
die noordelijke streek. Hoe uit de schuld te ge
raken en meer geld te vinden voor de parochie?
Coughlin liet een vrij nieuwe vinding in de
kerk installeeren een microfoon ter uitzen
ding over de radio.
Het gevolg was even onverwacht als over
stelpend. Den eersten morgen na die uitzending
stroomde het geld ©ver de post binnen.
Dat was op den 17den October 1926 en het
bedrag was maar een fractie van hetgeen in
later jaren met iedere post, eiken dag zou bin
nenkomen. Later verscheen op dezelfde plek
een kerk met een enorm monument er voor,
den gekruisigden Christus voorstellend, dat in
het donker door schijnwerpers verlicht wordt.
Geld beteekent voor Father Couglin hetzelfde
als het manna dat de Israëlieten in de woestijn
ontvingen. Zeker, het is een wonder, maar men
geraakt gewend aan wonderen!
Op het oogenblik heeft pater Coughlin een
heel kantoorpersoneel, dat niets anders doet
dan de post openmaken, sorteeren, het geld er
uit halen en de correspondentie beantwoorden.
Ik kan uit ondervinding meepraten, omdat
ik eens het verzoek deed om een paar radio
redevoeringen in druk te mogen ontvangen en
wat geld er bij in sloot, tevens den weleerwaar
de mijn compliment makend over zijn radio
uitzendingen in mijn hoedanigheid van Hol-
landsche journalist. Ik kreeg de redevoeringen
in druk terug en een persoonlijk schrijven van
erkentelijkheid. Er zijn dagen voorbij gegaan,
dat Father Coughlin 400.000 brieven ontving.
Ieder jaar sinds 1926 werd zijn ongeziene
gemeente grooter. Oorspronkelijk sprak hij
door middel van de Columbia Broadcasting
System, maar op een goeden dag jveigerde deze
groote maatschappij hem langef toe te laten
te spreken, tenzij hij eerst zijn redevoeringen
liet lezen en goedkeuren. Coughlin weigerde.
In 1929 had hij zijn eigen groep van 18 radio
stations, die alle States bestreken en die hem
geheel vrij lieten in zijn uitlatingen. Toen werd
het aantal van zijn luisteraars ai op dertig mil
lioen geschat! Terzelfdertijd begon hij over
andere dingen te spreken als strikt godsdien
stige onderwerpen, b.v. over socialisme, com
munisme, werkloosheid, politiek, de financieele
hulp aan de Amerikaansche oud-strijders, den
gouden standaard, internationale financiers en
de drooglegging. In dien tijd zat Amerika in de
ellende, fabrieken stonden stil, banken waren
gesloten, schouwburgen en kantoren waren
lee®, millioenen liepen' zonder werk rond en
duizenden bedelden om een stuk brood. Won
derlijk genoeg begonnen de kerken, die in de
vorige jaren leeg of half leeg waren geweest,
weer vol te loopen. En nog wonderlijker vloei
de in die magere jaren het geld extra hard naar
deze kleine kerk in Royal Oak, Michigan. Toen
stichtte Father Coughlin de God's Poor Society
en het geld stroomde binnen om voedsel en
kleeding aan duizenden te verschaffen.
Hij sprak over economie en iedereen kon
hem volgen. Hij betrok ze binnen het kadei
van godsdienst en hij kwam met feiten en cij
fers aan, die niemand kon weerleggen. Veel van
de dingen, die hij voorstond, zijn tot werkelijk
heid gekomen in de zoogenaamde New Deal
van Roosevelt.
In den beginne was hij een vurig voorstander
van Roosevelt, maar in den laatsten tijd heeft
hij zijn houding eenigszins gewijzigd, omdat de
president zijn inziens niet ver genoeg gaat.
Wie en wat heeft hij niet aangevallen?
Probeerde niemand hem het zwijgen op te
leggen? Duizenden klachten kwamen in bij 't
departement van Justitie, maar daar stonden
millioenen lofuitingen tegenover. De Columbia
Broadcasting Company weigerde zijn contract
te hernieuwen en derhalve begon hij een om
roep over 21 statons de er wel voor voelden.
Onbekenden plaatsten een bom onder zijn huis,
maar de schade was gering en de aanslag
maakte niet den minsten indruk op hem.
Zijn felste strijd had in het afgeloopen jaar
plaats tegen E. D. Stair, een inwoner van De
troit, eigenaar en uitgever van het dagblad „de
Detroit Free Press" en bovendien voorzitter
van de Detroit Banking Company: „Het ban
kierswezen van dezen tijd is ontaard in een
dobbelpartlj, waarbij de steenen valsch zijn en
de inzet bestaat uit het geld van andere men
schen". Stair telegrafeerde direct naar presi
dent Roosevelt dat een lasteraanval op hem
gedaan was door een priester, die „zich op
werpt als een zegsman voor uw regeering", te
vens een grondig onderzoek eischend. Maanden
achtereen duurde de strijd tusschen Coughlin
en Stair voort waarbij de „Free Press" zes
dagen per week het woord voerde en op Zon
dag geantwoord werd door de lucht. Het betrof
het al of niet gesloten houden en reorganisee-
ren van het banksysteem In Detroit. Wat was
het succes van dezen strijd, die in het heele
land met aandacht gevolgd werd? Detroit kreeg
een nieuw systeem zooals door Fater Cough
lin aanbevolen was. Dat was alles!
Het onderzoek van de Senaatscommissie in
zake het fabriceeren van geschut, munitie en
ander oorlogstuig door de beroemde du Pont
familie, de Amerikaansche Krupp's en Von
Wendel's was nieuw materiaal voor den strijd-
lustigen pastoor van Michigan Het voorstel om
de winst uit die industrie te nemen kon niet
anders dan luide door Coughlin goedgekeurd
worden en deed zijn sympathie voor Roosevelt
weer toenemen.
Ik heb het vorige jaar dezen priester zien en
hooren spreken in het New Yorksche Hippo
drome, waar de 5000 zitplaatsen gevuld waren
en duizenden buiten op straat door luidsprekers
zijn betoog volgden. Niet één in dat gehoor, die
niet aan zijn lippen hing, niet één, die ont
kwam aan de betoovering van zijn magnetische
persoonlijkheid en overredingskracht. Father
Coughlin is een zeer merkwaardige figuur in
het Amerikaansche leven, die niet bekend is
als Hitier, maar indien hij kon en wilde de de
magoog van de Nieuwe Wereld kon worden
hij heeft ontegenzeglijk de massa achter
zich".
Over de vergiftiging, welike in het Keboe-
mensche heeft plaats gehad en waarbij 80 men
schen om het leven kwamen, meldt de Locomo
tief nog het vó'ge ids:
Dank zij het snelle ingrijpen van den dienst
der Volksgezondheid en de onmiddeRijKe in
schakeling van het geheele bestu-ursappar ïat en
ae hulp van Keboemen's zendingszieKenhius
heeft men een dreigende ernstige uitbreidmg
van de vergiftiging kunnen voorkomen en tien
tallen patiënten kunnen redden.
De voorraden bongkrek, geraspte ea generst#
klapper, afkomstig uit het Karangb nj i>-schc,
werden aangevoerd op den pasar te Keboemen
en daar verkocht door vijf pasarveikooprtf"-s
In totaal omvatte deze voorraad met minder
dan drieduizend pakjes, zoodat het groote be
lang van onmiddellijk achterhalen d.er vergif
tigde eetwaar nauwelijks betoog behoeft Daarin
is het bestuur voorzoover zich laat vaststellen
geheel geslaagd en het feit, dat ie laatste dagen
geen nieuwe vergiftigingsgevalien worden ge
meld, bevestigt het vermoeden, dat men inder
daad alles aan de consumptie heeft weten te
onttrekken.
Zooals gewoonlijk geschiedde de aangifte uit
de dessa's Iaat; anderhalf maal 24 uur nadat de
eerste gevallen zich voordeden Dit neeft het
nooge doodencijfer tot gevolg gehad Toen de
dienst der Volksgezondheid eenmaal hat inge
grepen en onmiddellijk vervoer var verschil
lende patiënten onder meer naar het zendings-
ziekenhnis te Keboemen had plaats gehad,
bestond door het herhaalde toedienen van
glucose-inspuitingen redelijke kans op het op
wekken der menschen uit hun diepen en doode-
lijken slaap.
De glucose-inspuitingen geven schitterende
resultaten: vrijwel onmiddellijk na de injectie
ontwaakt de patiënt uit zijn bewusteloosheid,
die zonder ingrijpen automatisch met deu dood
eindigt; doch alleen voortdurende observatie en
herhaling der glucose-inspuiting kan terug
vallen in dien slaap voorkomen. VaDdasr dat
centralisatie der patiënten in een ziekenhuis
bij zulk een massaal geval noodzakelijk is om
de menschen definitief te kunnen behouden.
Een analyst van het geneeskundig labora
torium te Weltevreden heeft enkele pakjes
meegenomen om deze te onderzoeken.
(Van onzen correspondent).
De ,Festspiele" op den Römerberg te Frank
fort a.d. Main zullen dit jaar beginnen op 25
Mei. Op het programma zullen ditmaal wer
ken van Goethe, Schiller en Kletst prijken.
De „Festspiele" beginnen met het eerste deel
van Schillers „Wallenstein". Een week later
volgt het tweede deel. Voorts worden opge
voerd „Katchen von Heilbronn" van Kleist,
„Fiesko" en de .Jungfrau von Orleans" van
Schiller en de .UrgöUf van Goethe,
B e r 1 ij n, 20 Maart 1935
De Nat. Soc. partij bezit onder andere za
ken ook een organisatie, die Luftschut? heet
en welke zich de taak op de schouders gelegd
ziet, door den naam voldoende duidelijk aange
geven. In samenwerking met de rijksweer en
de politie heeft deze Luftschutz gisterenavond
een bereids lang, aangekondigd experiment ge
houden, middels hetwelk men de kansen vast
wilde stellen, die een vijandelijk vliegereska
der in de hoofdstad heeft, wanneer cteze in
donker gehuld is geworden.
Met echte en onnavolgbare Duitsche dege
lijkheid werden de voorbereidingen voor deze
manoeuvre getroffen. In elk woningblok is
reeds lang een vertegenwoordiger van de
Luftschutz aangesteld, die bij voorkomende
gevallen op de stipte uitvoering van de afweer -
maatregelen toezicht moet houden. Deze heeren
waren nu reeds dagen van te voren gemobili
seerd en voor de rest werden er ten bate van
de burgerij kleine cursussen over het afslaan
van iuchtattaques gehouden en werd de radio
ingeschakeld en de cinema.
Ieder wist dus, wat hij in het algeemen te
doen heeft en ook, wat van hem op den ma
noeuvre-avond verwacht werd. De weinig? lan
taarns, die op rangeerterreinen, enz. mochten
blijven branden werden door papieren toet
jes naar boven geblind en men ging zelfs zóó
ver de trottoirranden van alle stratenhoeken
in de reusachtige stad wit té vérven. om daar
door de kans op verkeersongelukken kleiner
te maken.
In de middaguren kregen we reeds met een
voorproefje van de aangelegenheid te doen.
Twee uren lang jakkerde een eskader vlieg
machines met donderend geraas en in allerlei
schoone formaties over de metropool heen en,
toen de menschen van het kijken daarnaar een
stijven hals gekregen hadden, kwamen de
avondbladen met de mededeeling uit, dat de
ongeveer dertig machines, die zij over hun
hoofden hadden zien in het ronde razen het
eerst, militaire vliegeskader vormt, alsmede,
dat dit, op voorstel van generaal Göring, door
den Führer met den naam „Richthofeneskader"
werd vereerd. Een opvallend feit, in zooverre
de dappere von Richthofen als niet-Ariër te
boek staat.
Volgens de voorschriften moest de stad van
tien tot elf in halve-, en van elf tot twaalf in
volkomen duisternis gehuld worden. Voor de
Berlijners een buitenkansje! Heel de stad was
dan ook op de been. Geen kind of kraai bleef
thuis. Allen wilden van het ongewone schouw
spel genieten. Het weer was onverbeterlijk
schoon en de maan glansde in volle pracht aan
den hemel. Terecht mag de vraag hier opge
worpen worden, hoeveel van deze stadskinde
ren de maan ooit zonder kunstmatige lichtbe-
lemmering in haar vollen luister hebben, zien
schijnen.
Het spreekt, vanzelf, dat deze verduisterings
maatregel velen ongelegen kwam, maar men
moet in de tegenwoordige regeering de deugd
erkennen, dat zij er steeds op bedacht is, haar
ukasen in veel redelijkheid en overreding te
verpakken. Daarom werd er ook in dit geval
nergens geklaagd en gemopperd, maar maakte
men zich veeleer op, van het geval een lolle
tje te maken. Echter is deze berekening niet
geheel uitgekomen.
Want, toen precies om tleu nur alle lichtre
clames als met tooverslag verdwenen, het
grootste deel der straatlantaarns uitgingen, de
trams en omnibussen hun peertjes niet lan
ger lieten gloeien en uit geen venster ook
maar de geringste lichtschijn naar buiten
drong, ontstond er geen vroolijkheid, maar
veeleer 'n gevoel van groote beklemming wat
nog versterkt werd door het ongewone, spook
achtige licht van de maan, de eenige in Berlijn,
die zich om geen bevel van de Luftschutz be
kommerde.
Wij dwaalden door de drukke, bonte Tauent-
zienstraat rond en het was den menschen van
het gezicht af te lezen, dat zij zich gereed
maakten om straks, te tien uur, met volle teu
gen van het sensationeele geval te genieten.
Maar te gelijk met de duisternis trad een al
geheel zwijgen in. Unheimisch en griezelig!
Die tienduizenden van menschen, dié men nog
maar half onderscheiden kon, en die zich
merkbaar zóó beklemd voelden, dat zij geen
kik gaven. Af en toe trachtte de Berlijnsche
humor even op te vlammen, maar het bleef
bij een schipbreuk en over de getapte mop
sloten zich dadelijk de golven der stilte.
En in die hoorbare stilte dacht ieder het
zijne, maar elks gedachten waren bitter ern
stig. Herinneringen aan soortgelijke vertoonin
gen uit de grimmige oorlogsdagen wisselden
af met bespiegelingen over een mogelijk even
grimmig verschiet.
Curieus genoeg is men er eigenlijk eerst in
de laatste weken toe overgegaan, den Duit-
schers dat gevoel van onzekerheid bij te bren
gen, waardoor Frankrijk zich zoo gekweld
voelt en dat dit land tot zulke reusachtige in
spanningen op weerbaarheids- en pact-gebied
bracht.
Dank deze campagne weet de doorsnee-Duit-
scher nu, wat hem eventueel te wachten kan
staan. Een bezoek van 700 vliegtuigen uit Bel
gië; van 1820 uit Engeland; van 5.400 uit
Frankrijk; van 1059 uit Italië; van 831 uit Ser
vië; van 1482 uit Polen, van 1.000 uit Boherren...
Maar de wandeling door de donkere wereld
stad gaat verder. Men vraagt zich onder het
voortschrijden af, wat wel gebeurd zou zijn,
wanneer de maan óók aan het consigne ge
hoorzaamd had. Maar daarover hoeft me" zich
't hoofd niet te breken, want het laatste politie
bericht van middernacht meldt, dat er zich
niets bijzonders in de stad heeft voorgedaan.
Die wonderlijke orde en discipline van de
Berlijners. Zjj staan er zelf vestomd van En
met reden. Hier echter passeeren we het de
partement van oorlog, het eenige gebouw in
de gansche stad. waar men vergeten heeft een
lichtje in een der vertrekken uit te draaien En
nu staan we op den Potsdamer Platz Geen
doorkomen aan. In de duisternis banen on
herkenbare trams en omnibussen zich hun ge
wonen weg maar op de trottoirs staat de me
nigte als haringen in een tonnetje saamge-
pakt te zwijgen.
Af en toe hoort men een vliegtuig door het
luchtruim jagen, maar tenzij het een licht aan
boord heeft, kan men het niet zien. Bommen
laat het niet vallen, maar wel zeer lugubere
gedachten aan bommen.
Elf uur. Berlijn heeft 120.000 straatlantaarns.
Het is eene ville lqmière op zijn eigen noutje.
Om tien uur brandden er nog 4500, met leege
peperzakjes naar boven verduisterd. Om elf
uur blijven er nog maar 1500 over. De auto's
hebben hun lichten geloofd. De conducteurs
voorzien in hun dienst met zaklantaarntjes.
Hier en daar een blauw lichtje, of een rood
onder een veelzeggende Roode Kruisvlag.
Het hoeft wel niet gezegd, dat de overrom
pelende gebeurtenissen van de laatste dagen
met dit spookachtige, beklemmende stadsbeeld
ais achtergrond een zeer bijzonder relief krij
gen. Zij worden druk besproken, die gebeur
tenissen, maar zonder een zweem van triomf
of agressiviteit. Nu, in deze sombere, van on
heil zwangere atmosfeer begint men den prak-
tischen kant van de gelijkberechtiging eens
klaps met veel grooter helderheid aan te voe
len dan zulks voorheen het geval was Tien
duizenden artikelen, wemelend van cijfers over
de bewapening aan gene zijde van de gren
zen, hebben de Berlijners hun weerloosheid
niet zóó klaar aan het verstand gebracht als
deze donkere nacht dat deed. Hij heeft een
gevoel van onzekerheid geschapen, dat min
stens al 10 pet. der intensiviteit van het Fran-
sche heeft.
En alzoo komen in dezen nacht allerlei in
teressante beschouwingen los over de bijzon
derheden van de weerbaarheidswet, die gene
raal Blomberg nu uit moet vaardigen. Tot op
welke leeftijdgrens naar boven zal men jonge
mannen nog naar de kazerne sturen en voor
hoe lang? Naar welke kazernes? De o'ud'e staan
namelijk niet meer ter beschikking.
Hoe zal men die honderd-duizenden klee-
den, nu de civiele bevolking hier mede al zoo
groote moeite heeft? In burgerpakken? Maar
daarmede zou een der meest essentieele ele
menten van de militaire opvoedkunde te loor
gaan, gelijk deze hier verstaan woi'dt.
Andere vragen dringen in andere richtin
gen door. De schepping van éen aanzienlijk le
ger moet een zeer aanzienlijke verschuiving
van evenwicht teweeg brengen. De kleine
Rijksweer heeft nog zoo pas de overmachtige
partij de rehabilitatie van de generaals von
Schleicher en von Bredow afgedwongen en
dat geeft stof tot denken.
Zal de S.A. blijven bestaan? Duizenden vol
bloed nationaal-socialisten hopen van met. Hoe
zullen Landjaar en Landhulp in de nieuwe
verhoudingen ingeschakeld worden? Welk ef
fect zal de algeheele reorganisatie van de ge
meenschap op de H. J. uitoefenen?
Dozijnen vragen van dezen aard worden in
dezen donkeren nacht voor het eerst gesteld.
En wanneer klokslag twaalf allerwegen t licht
weer in volle straling opvlamt, ontstaat er wel
een opluchting, maar een deel van den ernst
blijft en wordt peinzend mee naar huis geno
men.
ALEXANDRIë, 21 Maart (R.O.) In het nabije
Hadra hebben archaeologen een doodenstad
uit het Grieksch-Romeinsche tijdperk, ongeveer
100200 jaar voor Chr. ontdekt, bestaande uit
kleine kamertjes en afgesloten grafkelders, die
tot de middenklasse der stadsbewoners moeten
hebben behoord. Het aantal graven, dat men
tot dusverre heeft ontdekt, bedraagt ongeveer
80, Zij zijn in rijen van drie a 4 boven elkaar ge
bouwd en het geheel wordt afgesloten door een
deur, waarop de naam van den doode is ver
meld. Tevens vond men nog een aantal stand
beelden van het „Tanagra"-type, alsmede terra
cotta en albasten vazen.
Licentiecring van den verkoop
Naar het »»H, v.d. D. verneemt is er op het
hoofdkantoor van den Dienst der Volksgezond
heid een ontwerp ordonnantie in voorberei
ding, waarbij de handel in vergiften en sterk-
werkende geneesmiddelen aan beperkende
voorschriften zal worden gebonden.
Tot heden is deze handel hier te lande vol
komen vrij. Er is reeds uit den treure gewe
zen op het groote gevaar van die vrijheid,
welke zoover gaat, dat zelfs de zwaarste ver
giften ongecontroleerd op èlken willekeuri-
gen pasar mogen worden verhandeld, en in
zonderlinge tegenstelling hiermede ziet men,
dat de bonafide apothekers door de wet wor
den verplicht orti van elke verander'.ig in bun
vergiften-voorraad in een speciaal daarvoor
bestemd register aanteekening te houden.
Het ligt nu in de bedoeling, deze anomalie
eindelijk uit den weg te ruimen door het ver
koop-recht van vergiften en sterkwerkende
geneesmiddelen wettelijk te beperken tot be
voegden: in de eerste plaats natuurlijk apothe
kers, doch verder zullen ook bonafide drogis
ten en chemicaliën-handelaren als zoodanig
worden erkend, terwijl in het binnenland de
grens nog ruimer zal worden getrokken, opdat
de verkoop niet al te sterk worde belemmerd.
De vergiften en sterk-werkende geneesmid
delen, welke aldus aan een gelicentieerden
verkoop worden gebonden, zullen bij Regee-
rings-verordening worden aangewezen, nadat
een commissie van deskundigen ter zake be
paalde voorstellen zal hebben ingediend. In de
eerste plaats komen zware vergiften in aan
merking, zooals cyaankali, arsenicum en subli
maat. Verder gevaarlijke geneesmiddelen en
abortiva. Uitdrukkelijk uitgezonderd worden
echter de regelmatig geadverteerde patent-ge
neesmiddelen, zooals Aspirin, die ook in de
toekomst geheel vrij in den handel mogen blij
ven.
Het ligt ten slotte nog in de bedoeling, de
verpakking van bepaalde vergiften, met name
die van sublimaat-pastilles, aan strenge voor-
schril ten te onderwerpen.
De deskundige commissie, waarvan hierbo
ven sprake was, zal worden samengesteld uit
artsen, apothekers en de voornaamste vertegen
woordigers van den chemicaliënhandel.
Het overleg tusschen den Dienst der Volks
gezondheid en het Departement van Econo
mische Zaken, dat wegens de commercieele
zijde van deze materie uiteraard moest worden
geraadpleegd, verkeert thans in een ver-gevor-
dred stadium, en de verwachting heerscht, dat
de ontwerp-ordonnantie spoedig bij de Regee
ring kan worden ingediend.
Het behoeft nauwelijks betoog, dat het voor
stel van den D. V. G. krachtig moet worden
toegejuicht .aangezien hiermede eindelijk een
poging wordt gewaagd om de verderfelijke
vrijheid in den vergiften-handel aan banden te
leggen, schrijft het Nieuws.
Wij mogen het slechts een poging noemen,
omdat het vooralsnog niet duidelijk is, hoe
de controle tot in alle vertakkingen der desa-
huishouding met succes kan worden uitge
voerd. Zoover behoeft de Overheid misschien
niet te gaan, maar toch wel heel ver, want
zonde- een intensieve contróle op den vergif
ten-handel in het binnenland zal het aantal
gifmoorden, dat hier van oudsher zeer groot
is, zeker niet in beduidende mate verminde-
-•v
Tegen het krimpen van goederen.
Bij een der belangrijkste Zwitsersche onder
nemingen op het gebied deT textiel-industrie,
de firma Heberlein Co. te Wattwil is voor
het eerst in Europa een nieuwe uitvinding in
toepassing gebracht, welke van groot belang is
voor de textiel-industrie. Het nieuwe procédé
is bet zoogenaamde sanforiseeren. genaamd naar
den uitvinder, den Amerikaan Santord L.
Oluett. De firma Heberlein heeft voor dit pro
cédé alle licenties voor geheel Europa verwor
ven en past de uitvinding in Zwitserland in
de eigen fabrieken toe.
Het sanforiseeren is een procédé ojn 't krim
pen van stoffen in de waseh tegen te gaan.
Reeds vroeger zijn vele pogingen op dit gebied
gedaan, doch steeds zonder voldoende resultaat.
Met het sanfariseeren is het doel voorloopig
voor linnen- en katoenen stoffen en tot °P
zekere hoogte ook voor gemengde weefsels be
reikt. Op wollen stoffen kan het echter nog
niet worden toegepast.
De firma heeft verder aan vijf andere Zwit
sersche fabrieken de licentierechten voor het
procédé verkocht. In de Vereenigde Staten. Ca
nada en Zwitserland zijn tot nu toe ongei eer 70
machines voor het nieuwe procédé in Dedrijf
gesteld.
Het procédé is gegrond op de gedachte.
het krimpen der weefsels in de wasob vo0^
komen raioet worden .doordat men tewa-'
stoffen reeds laat krimipen in
als vroeger in het gebruik ge-beu e
'stelde doel wordt langs medh®"is®
der gebruik van chemicaliën J 6
kwaliteit der stoffen niet bemv d wordt.
Vervolging ingesteld tegen
12 personen-
jjEW-YORK, 22 Maart. (R.O.) De justitie
heeft in verband met de onlusten in de neger-
wijk Harlem een vervolging tegen 12 personen
ingesteld.
De officier van justitie gaf als zijn meening
te kennen, dat het ontstaan der onlusten aan
communisten te wijten is.
WERKLOOSHEIDSBESTRIJ DING
IN POLEN.
Crcdict van 150 a 200 millioen zloty
goedgekeurd.
WARSCHAU, 22 Maart. (R.O.) De Sejm
heeft gisteren in tweede en derde lezing de
wet aangenomen, waarbij de regeering lj>r
200 millioen zloty ter beschikking stelt to
ging van den nood, veroorzaakt door de wer
loosheid.
Een struisvogelpaar met jongen in het karakteristiek Abessynisch landschap, ivaar
naast de Jcatoenbouw o.m. ook de struisvogelteelt moet bijdragen tot de welvaart
SOFIA, 22 Maart. (H. N.) De vertegenwoor
diger van Bulgarije bij den volkenbond An-
tonoff, heeft zijn ontslag gekregen. Aanleiding
daartoe is zijn optreden te Genève geweest in
verband met het protest van Bulgarije tegen
het concentreeren van Turksche troepen aan
de grens.
„Er is geen haar op mijn hoofd, dat er aan
denkt zei de bankier tot zijn vrouw, die voor
de zooveeiste maal het onderwerp ter sprake
bracht. „Ik geef mijn dochter niet aan een
tooneelspeler, nu niet en nooit".
„René is geen tooneelspeler, hij is opera
zanger".
„Doet er niet toe. Allemaal één pot nat Dat
volkje is mij veel te wispelturig van aard. Don
Juans zijn het, allemaal, die gewend zijn een
leventje van den vroolijken Frans te leiden
en het met de huwelijkstrouw doorgaans zoo
nauw' niet nemen. Ik denk er niet aan, mijn
dochter daaraan te wagen".
„Zij zijn niet allemaal zoo, en René is in
ieder geval de soliditeit in persoon. En hij
is de best betaalde zanger van het land".
«En al verdiende hij zooveel als Tauber en
Garbo en Jannings, en weet ik veel hoe die
snoeshanen heeten, bij elkaar.geld speelt
hierbij V00r mij geen rol".
„Heb je dan liever een nietsnutter tot schoon
zoon, een avonturier, die het om je geld te
doen is?"
„Ook niet. Ik wil voor mijn dochter een
fatsoenlijk, degelijk jongmensch. een zakenman,
een fabrikant, een winkelier voor mijn part,
maar geen comediant. En doe me nu een plei-
zier en breng dat onderwerp niet meer ter
sprake".
Mevrouw vei liet het vertrek, en begaf zich
met een ontmoedigd hart naar de kamer van
haar dochter.
„Hoor eens hier, kindje", ze tee<jer ter
wijl zij den arm om Elly's schouder sloeg, „ik
geloof, dat het maar het beste zal je Ren£
uit het hoofd te zetten. Papa wil er jn geen
geval iets van weten. Zoo juist heb ik nog eens
geprobeerd, een goed woordje voor je te doen".
Een mismoedige trek werd op Elly's gelaat
zichtbaar, er glinsterde een traan in de oog
hoeken, en treurig zat zij door het venster
naar buiten te staren. Maar plotseling sprong
zij met een ruk uit haar moedelooze houding
omhoog, zij wischte haar tranen weg, en zei,
terwijl ze herhaaldelijk met het vuistje op tafel
trommelde:
„En toch geef ik den moed nog niet op, moe
dertje. De zaak is maar, dat we het van meet
af aan verkeerd hebben aangepakt. U hadt niet
moeten beginnen met papa te vertellen dat
René een kunstenaar is. We hadden hem eerst
moeten introduceeren, en ik weet zeker dat
papa, als hij René maar eenmaal had leeren
kennen, dadelijk voor hem ingenomen zou zijn
en in het minst geen bezwaar zou gemaakt heb
ben ook niet, indien later bleek dat hij aan de
opera verbonden Is".
„Het is wel mogelijk, dat je daar gelijk aan
hebt, lieverd. Maar gedane zaken nemen geen
keer, en papa schijnt nu eenmaal een grondi-
gen afkeer te hebben van alles en eenieder,
die iets met het tooneel uitstaande heeft"
„Dan is het zaak, moedertje, om hem van
die afkeer te genezen. Luister nu eens goed,
mammie. Morgenavond treedt René op in den
Koninklijken Schouwburg. Mozart's Don Juan
wordt er gegeven en René zingt de titelrol.
Zorgt u het nu zoover te brengen, dat papa
morgenavond mee naar den schouwburg gaat.
We geven acht, dat hij geen programma in han
den krijgt, en zoodoende zal hij ook niet weten,
dat René de rol van Don Juan vervult Maar
ik weet zeker, dat papa zóó voor René's spel en
zang begeesterd zal raken, dat hij uit eigen
beweging zal toegeven, dat zóó'n kunstenaar,
zóó'n dramaturg een hoogstaande, een nobele
persoonlijkheid moet zijn, die zelfs van een
figuur als Dón Juan een edel karakter weet te
maken, én die dus mijlen hoog boven het ge-
middelde genre van tooneelmenschen verheven
is.... en dan, mammie, dan zeggen we hem,
dat die Don Juan René was, en dan zal paps
tenslotte zijn vooroordeel wel laten varen. Is
dat geen prachtig plannetje, mams?"
„Het is te probeeren, kindje", zei Elly's moe
der. „Maar al te veel zou ik er me niet van
voorstellen".
Den volgenden avond werd het plan ten uit
voer gebracht. Het verloop bracht Elly eerst
een teleurstelling, daarop een onverwachte
vreugde maar het slot leverde haar helaas een
bittere ontgoocheling op.
Elly en haar ouders woonden de voorstelling
bij, en volgens afspraak zorgden moeder en
dochter ervoor, dat papa het programma met
in handen kreeg. Aan Elly's verwachtingen
werd echter aanvankelijk de bodem ingeslagen,
want onder het huiswaarts gaan verklaarde de
bankier, dat hij de voorstelling maar zoo-zoo
gevonden had, dat hij überhaupt niet veel met
opera's op had en zeer zeker niet met dia
Don-Juan-opvoering, waarvan de re rol vol
gens zijn meening allermisera e s Uitgebeeld
was. En Elly begaf rich mismoediger dan ooit
naar haar slaapkamer.
Maar, toen de bankier en zijn vrouw daarop
tezamen waren, vertrouwde de laatste hem in
een opwelling van mededeelzaamheid toe dat
die Don Juan van vanavond nu de bewuste
Bené geweest was, waarop Elly haar zinnen
gezet had, en zij vroeg haar echtgenoot nog
maals, waarom hij toch eigenlijk zoo tegen die
verloving gekant was.
De uitwerking van deze mededeeling was
verbluffend.
„Wat?" riep de bankier uit. Is die Don Juan,
van vanavond Elly's uitverkorene? Ga dan
meteen naar boven, en zeg haar, dat ik tegen
dit huwelijk niet het minste bezwaar heb".
En tot staving van zijn bewering nam hij een
vel postpapier, schreef eenige regels, vroeg
naam en adres van den operazanger, en bracht
den brief persoonlijk onverwijld naar de post.
Toen hij terugkwam, was Elly weer berieden
gekomen, en omarmde haar vader allerharte-
„O, papspappie, wat^ben ik gelukkigl
Wat hebt u hem geschreven?"
„Hier, kindje, van alles W' lk schrijf, houd
ik altijd copie. Lees rfAt maar
Elly's gezicht betrok, toen zij de korte regel!
gelezen had. En haar bange vermoeden werd
bewaarheid, toen de beroemde bariton geen taal
noch teeken meer van zich hooren liet. Want
het briefje bevatte de weinige woorden:
„Mijnheer,
Tegen uwe verloving met mijn dochter heb
ik na de voorstelling van hedenavond geen
bezwaar. U bent geen Don Juan".
HAJO.
(NADRUK VERBODEN).
Onze Brusselsche correspondent seint ons
d.d. 22 dezer:
In Sint Nicolaas heeft de politie huiszoekin
gen gedaan bij verschillende leden van de
Vlaamsche DInaso -groepeering. Men spreekt
over spionnage.
Beweerd wordt n.l. dat men onlangs in die
kringen foto's zou hebben gevonden van Bel
gische vestingwerken. Het onderzoek wordt
voortgezet.
