DE BRITSCHE B.-POLITIEK.
PERSCAMPAGNES DIE DEN VREDE
IN GEVAAR BRENGEN.
Door Baldwin verdedigd.
MA
Wat Engeland in het belang van den
wereldvrede eischt.
P8S:
WARM PLEIDOOI VAN DE „OSSERVATORE
VOOR PERS-ONTWAPENING.
DE VERKIEZINGEN IN
DENEMARKEN.
DONDERDAG 24 OCTOBER 1935
Vertroebeling der di«<'ii*£ies
inzake Abessvnië
..Er zijn uren waarin de objectieve iraar
heid beslissend is dat zijn de uren,
waarin beslist ivordt over de rust
der volkeren en, in vrede en
gerechtigheid, over hun
welzijn".
m
Socialisten winnen zes zetels; links-
liberalen verliezen er tien.
POSITIE DER REGEERING
VERSTERKT.
EEN BISSCHOPPELIJK
PROTEST.
DE INTERNATIONALE ARBEIDS
ORGANISATIE.
DE LAGERHUISONTBINDING.
Versterking der defensie binnen het
kader van Genève.
Duitsehlanrls zetel i»i den raad van
beheer aan Canada toegekend.
§J§ W
GEEN MILITAIRE SANCTIES.
MIJNWERKERS-FISCHEN IN ZUID.
WALES INGEWILLIGD.
Het moet het hoogste eigenbelang der
naties worden om hun belang
alleen langs de wegen van
het recht na te streven.
DE STAAT VAN BELEG IN
GRIEKENLAND.
iiliilllÉftii!
De „Osservatore Romano" van Dinsdag j.l.
publiceert op haar voorpagina een belangwek
kend artikel, klaarblijkelijk van de hand van
haar hoofdredacteur, graaf Dalla Torre,
waarin met het oog op den gespannen toe
stand van het oogenblik een warm pleidooi
wordt gevoerd voor ontwapening van de in
ternationale pers.
De voornaamste passages van dit artikel
geven wij hieronder in Nederlandsche ver
taling weer.
„De perscampagne rondom Genève en het
Koloniale conflict heeft met een misleidende
tactiek ingewerkt op de politici, de staatslie
den, de verantwoordelijke kringen, de regee
ringen.
De door maar al te dikwijls duistere en my-
sterieuse stroomingen en krachten, door par
it en, secten, industrie, nationalisme en inter-
n itionalisme uitgeoefende pressie heeft den
toch reeds gecompliceerden en niet altijd hel
deren toestand van gemoederen en zaken in
een sinistere Babelsche verwarring veranderd.
Men heeft dezen stortvloed van woorden en
gramschap, van insinuaties en aanvallen, van
willekeurige interpretaties en vermetele my
stificaties dermate zien aanzwellen, dat hij
tenslotte de stuurapparaten der regeeringen
bedreigt en, als bij het naderen van de meest
catastrofale cyclonen, de compassen der diplo
matie op angstwekkende wijze uit het even
wicht brengt.
Bewegingen en besluiten met onberekenbare
gevolgen werden door dezen storm van pole
mieken gepousseerd.
Den achttienden meldden berichten uit
Engelsche bron, dat de Britsche vlootverster-
kingen in de Middellandsche Zee het gevolg
waren van den toon der Italiaansche bladen.
Men had hieraan nog kunnen toevoegen, dat
de Britsche bladen op hun beurt de Italiaan
sche reactie overdreven aandikten. Er zijn van
die exceptioneele verschijnselen, die de gelui
den bij weerkaatsing versterken in plaats van
ze te verzwakken. In de onderaardsche gan
gen van Syracuse bijv. en in de Doopvont van
Pisa is zulks het geval. Wtj dachten dat deze
verschijnselen alleen aan de natuur en aai1,
bepaalde kunstgewrochten eigen waren, de
politiek echter blijft ook hier niet ten aehter.
Den negentienden werd in Londensche „of-
Ijpcsle kringen" nog verklaard, dat de hou
ding en de taal van bepaalde groepen der
Fransche pers een nadere uiteenzetting van
bet Foreign-Office noodzakelijk maakten,
daar men anders in een labyrinth terecht
kwam, waaruit geen uitweg meer mogelijk
zou zijn.
Den twintigsten werd anderzijds vanuit
Panjs aangekondigd, dat „het Fransche ant
woord ieder misverstand met Londen uit den
weg zou ruimen", wijl men zich in „gezagheb
bende kringen" niet verheelde, dat „de mis
verstanden zich veel meer geopenbaard had
den in bepaalde interpretaties van de pers
,der beide landen, dan tusschen beide regee-
lingen."
Het is te wenschen zoo werd hieraan nog
toegevoegd dat nadere verklaringen van
regeeringszijde, teneinde den toestand in de
Middellandsche zee definitief te verbeteren, het
effect, dat door een bepaalde perscampagne is
veroorzaakt, zullen verzachten.'
Men had het gevaar nu in het oog, men had
precies vastgesteld waar het schuilde, men had
het ernstig karakter ervan in zijn vollen om
vang gemeten. Nooit wellicht heeft er tus
schen het Icnallen van bittere en kwetsende
woorden en een kanonschot zoo'n kleine af
stand gelegen
Het werd hoog tijd, dat deze van de redactie
kamers uit de wereld ingezonden moordende
korte golven, die reeds in de machinekamers
en geblindeerde schiettorens der oorlogssche
pen begonnen te trillen, werden opgevangen.
De besprekingen tusschen Sir Clerk en den
heer Laval te Parijs, tusschen Hoare en Grandi
te Londen, tusschen Drummond en het hoofd
der Italiaansche regeering te Rome hebben de
waarheid weder uit de sinistere vloedgolven,
die door de pers waren ontketend, te voor
schijn gehaald en ze aan het licht gebracht.
Hierdoor is tenminste een toestand gescha
pen, die, al wettigt hij dan ook geen overmatig
optimisme, toch niet meer zoodanig is, dat
bij aanraking van de eerste de beste drijvende
mijn alles in de lucht vliegt.
Men leeft nu tenminste weer in een klimaat,
waarin het zoowel wegens het overeengekomen
uitstel als door de oriënteering van de proble
men op het eenige vredesdoel nog mogelijk
is vrij te ademen.
In ieder geval kon dan ook de Britsche
minister-president, Baldwin, in zijn te Wor
cester gehouden rede het geheele verwarde
en hinderlijke net van polemieken wegnemen.
„Ik herhaal", zoo zelde hij, „wat ik reeds
eerder gezegd heb: er bestaat geen Engelsch-
Italiaansch conflict. Er bestaat daarentegen
wel een conflict tusschen Italië en den volken
bond, maar Groot-Brittannië heeft nooit alleen
eenig initiatief genomen en zal zulks in de
toekomst ook niet doen. Het doel van den
volkenbond is inderdaad vrede en niet oorlog.
De oorlog is het laatste dat in het hoofd der
Britsche regeering opkomt. Van vele zijden
is er te veel over oorlog gesproken en derge
lijk gepraat is betreurenswaardig en gemeen.
Wij zijn te allen tijde bereid, iedere gelegen
heid tot verzoening, die zich zou voordoen,
aan te grijpen. Ons doel is de vrede en wij
zijn niet van plan ook maar een schrede te
zetten over de grens van de stappen, die de
andere volken, die lid zijn van den volkenbond,
wenschen te doen. Niet meer dan zij, maar
ook niet minder dan zij!"
Baldwin ging echter verder, in welsprekende
termen wijzend op de fatale verwarring, die
het omvangrijke perscomplot wel moest te
weeg brengen zelfs in de meest bezadigde
gemoederen, in de helderste geesten en meest
evenwichtige gewetens, raakte hij het kern
punt van de vulcanische eruptie der inter
nationale pers, toen hij zeide:
„Ik sta er eenvoudig verstomd van, wanneer
ik hoor zeggen, dat ontwikkelde Italianen,
die mijn jongste redevoering pp het congres
der conservatieve partij gelezen hebben, daar
uit den indruk hebben gekregen, dat ik de idee
van een oorlog tegen het fascisme zou aan
moedigen. Onze houding, ik herhaal het, wordt
geïnspireerd door den vrede. Geen enkele
regeeringsvorm in Italië kan of zou op deze
gedragslijn invloed kunnen hebben".
Hier evenwel zou de Britsche premier juister
en precieser geweest zijn, indien hij gezegd
had: „Ik sta er eenvoudig verstomd van, wan
neer ik zie, dat mijn jongste redevoering wordt
weergegeven en gecommentarieerd, alsof ik
een oorlog tegen een regime aanmoedigde".
Immers ook de ontwikkelde Italianen en
niet alleen zij, maar oök de ontwikaelde per
sonen van ieder land, begrepen alleen wat
zdj lazen en wat de heer Baldwin thans heeft
moeten rectifieeeren en logenstraffen.
Voor de zooveelste maal had de pers Zich
gedrongen tusschen den verantwoordelijken
man en de publieke opinie eri had zij zich
gemaakt tot een slechte, al te slechte leidster
van gevoelens en van ideeën, die de andere
pool door een uiterst tendentieusen transfor
mator bereikten.
Een uitermate frappante ervaring is dit,
die om zoo te zeggen de bekroning vormt van
ieder ander citaat, waardoor een allerverfoei-
lijkst misbruik, dat zich niet moet herhalen,
wordt aangetoond.
Een ontwapening van de pers is daarom het
eerste wat moet worden tot stand gebracht-
Evenals haar ware mobilisatie, in plaats van
de wegen des vredes te verzekeren, ons geleid
heeft tot den rand van een grooteren oorlog,
zoo zal ook haar demobiliseering het meest
krachtdadige middel zijn, om ons in de rich
ting van het goedeeinddoel te brengen.
De „vierde macht" moet zich wel bewust
zijn van haar plicht. Het rangnummer, dat
haar naast de andere machten plaatst, zegt
haar reeds voldoende, dat er uren en oogen-
blikken kunnen zijn, waarop zij de andere niet
moet vooruitloopen, noch daarvan afwijken,
°m ze niet op een dwaalspoor te brengen en
om ze niet te hinderen.
Daarentegen moet zij, op haar post blijvend,
met de andere machten meewerken, als een
trouwe echo.
Er is hier niets wat de rechten der peie
aantast. Zij immers heeft slechts rechten in
het belang van de waarheid, zij kan zich
slechts erop beroemen rechten te hebben in
het belang van het goede. Er zijn uren, er zijn
oogenblikken, waarop de objectieve waarheid
beslissend is en waarop het goede gemeen
schappelijk en algemeen wordt, geen partij-
goed dus, geen goed van bepaalde belangen,
al mogen deze nog zoo edel zijn.
Dat zijn de uren, waarin beslist wordt over
de rust der volkeren en in vrede en gerech
tigheid over hun welzrjn".
«V
i InP
KOPENHAGEN, 23 October. (A.N.P.). De
verkiezingen voor de Deensche tweede ka
mer, het Folketing, hebben tot resultaat ge
had, dat de sociaal-democraten zes zetels
hebben gewonnen.
De verkiezingen zijn in geheele Denemar
ken rustig verloopen. Ai vroeg op den dag
werd er druk gestemd en het percentage der
kiezers, dat heeft gestemd, is grooter ge
weest dan in 1932, bij de vorige verkiezingen.
In totaal werden uitgebracht 1.646.128 gel
dige stemmen (in 1932 1.547.082).
Hiermede is beslist over 148 zetels, terwijl
de 149ste afgevaardigde eerst op 11 Novem
ber op de Faröer-eilanden zal worden ge
kozen.
Het blijkt wel, dat de sociaal-democraten
het grootste succes hebben behaald, terwijl
de democraten hun zetel-aantal hebben kun
nen handhaven. Deze beide regeeringspar-
tgen beschikken thans over 82 mandaten,
terwijl zjj vóór de verkiezingen over 76 ze
tels de beschikking hadden.
De oppositie heeft 6 van de 72 zetels ver
loren. De stemmen, die de nationaal-sodalis-
ten hebben verworven, zijn vermoedelijk af
komstig van de links-liberalen, die ook stem
men hebben moeten afstaan aan de agrari
sche partij. De communisten zrjn in stem-
menaantal sterk vooruitgegaan, doch een ze
tel hebben zij niet gewonnen.
Het democratisch blad „Politiken" wijst
er op, dat het resultaat der verkiezingen een
bevestiging van de macht en het aanzien der
regeering beteekent. Het blad verwacht, dat
de oppositie thans geen stelselmatig verzet
meer zal voeren tegen de bedoelingen der
regeering.
Minister-president Stauning heeft als zijn
meeriing te kennen gegeven, dat thans ver
moedelijk de weg open is voor een positieve
politiek ter bevestiging van het Deensche
economische leven en van de productie-ver
houdingen.
Aartsbisschop van Freiburg ernstig
beleedigd.
Het Ordinariaat van den aartsbisschop van
Freiburg, publiceert het volgend schrijven:
Aartsbisschoppelijk Ordinariaat.
Nr. 14091.
Freiburg/Br. 26 Sept. 1935
Schandelijke opschriften aan Ker
kelijke gebouwen in Freiburg.
In den nacht van Zaterdag op Zondag 21
22 September 1935 zijn in Freiburg door on
bekende daders de volgende schimpwoorden
aangeplakt:
1. Aan den muur van de pastorie van de
Maria-Hulpkerk: „Hangt de zwarte verraders
op". Het opschrift is 1 meter hoog en 20 me
ter lang.
2. Op den muur van het theologisch insti
tuut: „Weg met de duisterlingen!", versierd
met links het hoofd van een geestelijke en
rechts een figuur, die naar de hoofdbedekking
(hoed) te oordeelen, ook een geestelijke moet
voorstellen. Dit opschrift is ongeveer 15 me
ter lang en 1 meter hoog.
3. Op den tuinmuur van het huis tegen
over het koor van de Münsterkerk: „Los van
Rome" ongeveer 8 meter breed en 1 meter
hoog.
4. Op het aartsbisschoppelijk paleis op bei
de zuilen van den hoofdingang: „Los van
Rome".
Wij hebben tegen deze grove beleediging
van den aartsbisschop en de geestelijkheid en
de aansporing tot afval van de kerk en open
lijke gewelddadigheid, bij de desbetreffende
autoriteiten in Karlsruhe en Berlijn geprotes
teerd. Dargelijke voorvallen zullen, naar wij
hopen, slechts bijdragen tot nog grooter aan
hankelijkheid van het katholieke volk aan zijn
Kerk en de door God aangestelde Kerkelijke
overheid.
Dit schrijven zal op Zondag 29 Sept. van
den kansel onder alle godsdienstoefeningen
worden voorgelezen.
De Vicaris-generaal
get. RöSCH.
v>
LONDEN, 23 October (D.N.B.). De poli
tieke debatten zijn heden voortgezet met een
redevoering van minister-president Baldwin.
In verband met de uiteenzettingen van Hoare
en de a.s. redevoering van Eden beperkte de
minister-president zich er toe, eenige prin-
cipiëele opmerkingen en beschouwingen te
geven.
Hij ving aan met te constateeren, dat ieder
woord, dat de minister van buitenlandsche
zaken gisteren had gesproken, den volledigen
steun van een eensgezind kabinet heeft en
dat de minister voor volkenbondsaangelegen
heden tijdens zijn optreden te Genève in voort
durend contact heeft gestaan met zijn col-
GENèVE, 23 October (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). De raad van beheer van het
atemationaa! arbeidsbureau, die morgen zijn
ewone najaarszitting zal openen, heeft van-
laag een buitengewone vertrouwelijke bijeen-
ïipmst gehouden, in verband met het feit, dat
Duitschland sinds verleden Maandag heeft
opgehouden lid van den volkenbond en dus ook
lid van de internationale arbeidsorganisatie
te zijn.
Duitscfhland heeft namelijk bij het uittreden
uit den volkenbond niet verklaard,, zooals in
dertijd Brazilië en Japan hebben gedaan, cm
ondanks het uittreden uit den volkenbond,
toch nog lid der internationale arbr-jsorgani-
satie te willen blijven.
Hierdoor moest thans de lijst. wordenher
zien van de staten, die een permanenten zetel
in den raad van helleer hebben, omdat ?y de
acht voornaamste industrieels st .ten zrjn, die
tot de internationale arbeidsorganisatie belmo
ren.
De raad van beheer heeft vandaag besloten
den zetel van Duitschland aan Canada toe te
hennen, dat in het begin van dit jaar bij het
toetreden der Vereenigde Staten van Amerika
tot de internationale arbeidsorganisatie den
zetel verloren had, dien het tot dusverre had
ingenomen.
•V.
De weigering van Baldwin, deze motie ter
discussie toe te laten is, aldus Attlee, een
beleediging van het Lagerhuis. Klaarblijke
lijk wil de eerste minister iedere bespreking
van het werkloosheidsprobleem in het La
gerhuis onderdrukken.
Lloyd George oefent scherpe
critiek.
Als volgende spreker voerde Lloyd George
het woord. Hij noemde de opmerking van Bald
win, dat in de buitenlandsche politiek een rust
pauze voor de deur stond, een verwonderlijke
verklaring. Spr. vroeg den premier, of hij zich
een oogenblik uit den wereldoorlog kon herin
neren, waarin de toestand ernstiger was dan
thans.
Wanneer er een rustpauze bestaat, is die er,
omdat de regeering waarborgen heeft gegeven.
(By deze opmerking schudde de minister van
buitenlandsche zaken ontkennend het hoofd).
Maar, aldus ging Lloyd George voort, wan
neer de regeering aan Italië geen garanties
heeft gegeven, is de rustpauze niet te begrij
pen. Economische sancties kunnen niet lang
duren en zullen misschien grootere meenings-
verschillen doen ontstaan tusschen de uit
voerders van den boycot, dan met den geboy-
cotten staat.
Lloyd George verlangde hierna bijzonder
heden te vernemen omtrent de tusschen
Frankrijk en Italië in Januari j.. getroffen
afspraken.
Frankrijk heeft zich economisch van Abes-
synië teruggetrokken en heeft daarvoor van
Italië geweldige concessies verkregen, welker
karakter men moet kermen. Frankrijk is mo
menteel practisch in staat, zijn langs Italië
loopende grens onbeschermd te laten. Hem is
ter oore gekomen, dat Frankrijk deze con
cessie met 18 divisies gelijk stelt, hetgeen
ongeveer de helft van het Duitsche leger uit
maakt.
De diplomatieke zinswending, dat Frank
rijk zich in Abessynië economisch gedesinte
resseerd heeft, moet daarom een bijzondere be-
teekenis worden toegekend. Spr. vraagt daar
om aan de Engelsche regeering, of zij een
soortgelijke belofte als Frankrijk aan Italië
heeft gedaan.
Een verdere vraag van Lloyd George betrof
het besluit van Genève, die landen, die eco
nomisch door sanctiemaatregelen zwaar ge
troffen zouden worden, hiervoor schadeloos
te stellen. Spr. wilde weten, of Engeland in
dit opzicht eénigeriei verplichting op zich
heeft genomen.
Lloyd George vroeg tenslotte, of Engeland
beloofd had, geheel of een deel van de Brit
sche Middellandsche Zee-vloot terug te trek
ken. In het sancties-systeem, zoo ging h|j
voort, z|jn verschillende ernstige lacunes, wat
te wjjten is aan het ontbreken van Duitsch
land, Brazilië en de Ver. Staten.
De rede van Lloyd George werd met alge-
meenen bijval aangehoord.
Met behulp van sternen moet 't Italiaansche leger overgangen over de Abcssynische
rivieren improviseer en.
LONDEN, 23 October (A.N.P.) De staken-
e mijnwerkers in Zuid-Wales, die ruim een
week onder den grond hebben doorgebracht,
zijn volkomen tevreden gesteld. De mijneige
naren hebben namely*"* hun eischen inge
willigd,
Ministerpresident Baldtvin.
Iega's in Londen, die eenstemmig zyn optre
den hebben goedgekeurd.
Baldwin ging vervolgens over tot de En
gelsche volkenbondspolitiek en sprak in dit
verband over de critici, die van meening zyn,
dat er een achterdeurtje bestaat, dat het En
geland mogeiyk zal maken, achter den rug
van den Volkenbond om op te treden. Niets
dergelijks ligt in het voornemen. Iedere rege
ling, welke ook, moet een voor alle drie de
partijen: Italië, Abessynië en den Volkenbond,
geiykelijk aanvaardbare oplossing vormen.
Wanneer een regeling tot stand zou kunnen
worden gebracht, die den duur van den oor
log aanmerkelijk zou bekorten, dan wel de
wereld bevryden zou van de vrees voor een
mogelijke uitbreiding van den oorlog, maakt
dit iedere poging de moeite waard, mits bo
vengenoemd principe in stand kan worden
gehouden.
Naar spr.'s meening heeft de Volkenbond
onder de bestaande omstandigheden betere
dingen gepresteerd dan indertijd by den aan
vang van zijn werkzaamheden verwacht was,
met het oog op de ontzaglijke moeilijkheden
van den toestand. Men mag niet vergeten,
dat men niet te doen heeft met een zooveel
omvattenden Volkenbond als dit indertijd den
oprichters voor den geest heeft gezweefd,
maar met een Volkenbond, dien drie der
machtigste 'staten ter wereld in den steek
hebben gelaten en die waarschijniyk slechts
bogen kan op een wankelen steun van eenige
zijner leden.
Wat de uitbreiding der bewapening betreft,
zeide Baldwin, verwijzende naar de opmer
kingen, die de leider van de oppositie, majoor
Attlee, gisteren te berde had gebracht over
de ontzaglijke uitbreiding van de Britsche
stry'dkrachten, dat het gaat om de verster
king van de defensieve diensten binnen het
kader van Genève voor de zaak van den in
ternationalen vrede en niet om egoïstische
doeleinden.
Spr. zou *iet verantwoordelijk willen zyn
voor de leiding van de Britsche regeering op
het huidige oogenblik, wanneer hij geen vol
macht kreeg, de feilen op te heffen, die zich
sedert het einde van den oorlog Ja de weer
macht hebben voorgedaan.
Zonder deze volmachten zou hij geen
oogenblik de huidige buitenlandsche politiek
voort kunnen zetten.
Spr. ging hierop over op de binnenlandsche
vraagstukken, n.l. de ontbinding van het
Lagerhuis en de uitschryving van nieuwe
verkiezingen. Hij beantwoordde daarby het
verwijt van Sir Herbert Samuel, die van
meening was, dat in een zoo kritieken tijd
in buitenlandsch politiek opzicht, geen ver
kiezingen hadden mogen worden uitgeschre
ven.
Spr. is van meening, dat een rustpauze in
de buitenlandsche politiek voor de deur staat
en men kan niet zeggen, of dat in Januari
ook het geval zal zijn. Daarom had hij he
als zijn plicht beschouwd, den koning te ver^
rcGien. onmiddellijk over te gaan tot on
binding van het parlement.
Da regeering' is voornemens, a
zekere aanbevelingen van de co z ken
de werkloozenverzekermg te
Wat het plan der labour-oppos tie 1betreft
om een motie van wantrouwen n
tegen de regeering op grond ven de werlt-
loosheidspolitiek, betreurde spr. het, geen
3d ter beschikking te kunnen stellen voor
een bespreking daarvan.
Het Lagerhuis is op verzoek van de op-
positie in verband met den internationalen
toestand een week vroeger bijeengeroepen.
Met het oog op de buitengewone beteekenis
van het problemeneomplex houdt de regee
ring het voor haar plicht, het lagerhuis drie
dagen voor debatten daarover ter beschik
king te stellen.
Minister-president Baldwin besloot zyn
redevoering met de woorden: De oppositie
heeft tydens den verkiezingsveldtocht gele
genheid, haar motie van wantrouwen aan de
openbare meening voor te leggen en de re
geering zai zich naar beste weten daartegen
te weer stellen,
Vervolgens las majoor Attlee den tekst
van de motie van wantrouwen voor, waarin
de regeering het vertrouwen wordt opge
zegd, aangezien het haar niet gelukt is, met
succes de werkloosheid te bestrijden.
Als het waar is, dat de Engelsche gezant
te Rome sir Eric Drummond Vrijdag een
brug, een zwak en broos bruggetje, tusschen
Rome en Londen geslagen heeft, dan is het
even waar, dat sir Samuel Hoare, de be-
heerscher van het foreign office, in de groo-
te rede, welke hij Dinsdag in 't lagerhuis
heeft gehouden, dat verbindingsmiddel zorg
vuldig gespaard heeft.
Hoare heeft zijn toespraak voorgelezen;
zij was zorgvuldig voorbereid, elk woord
was angstvallig gewikt en gewogen, en de
minister maakte zich geen enkel moment
van den geschreven tekst los. Daarom was
elke spontaneïteit buitengesloten; welspre
kendheid werd van Hoare ook niet ver
wacht, wel een duidelijke vaststelling van
het Engelsche standpunt in het dubbele con
flict, dat de wereld zoo in spanning houdt.
De Engelsche minister heeft gebracht wat
verwacht werd. HLij heeft Engelands hou-
ding, juister nog de houding van het Engel
sche wereldrijk, met een onmiskenbare
klaarheid geformuleerd. Maar tegelijkertijd
is hij zoo gematigd, wijsgeerig-nuehter in
zijn uiteenzettingen geweest, dat Italië geen
enkele aanleiding heeft zich nog meer ge
prikkeld te voelen.
Integendeel, met volle en onbeperkte
handhaving van het door Engeland eenmaal
ingenomen standpunt heeft Hoare een taal
gesproken, welke diepen indruk in Italië
moet maken, en daar tot bezinning moet
manen. Want als één zaak onverbiddelijk
gebleken is, dan is het wel deze, dat, hoe-
zeer Engeland bereid is door diplomatiek
overleg het Oost-Afrikaansche conflict tot
een snel en rechtvaardig einde te brengen,
het zich anderzijds niet van den volkenbond
los wil maken; daarin zelfs de stuwende
kracht blijft vormen om het pact in al zijn
artikelen tot de uiterste consekwentie door
te voeren.
Die thesis was aan het adres van Rome
gericht. Het overige deel van de rede was
een betoog, dat vooral te Parijs belang?1®
ling moet wekken: faalt ditmaal, bb
supreme proef, de volkenbond, dan
contact tusschen Engeland en het E p,
sche continent verbroken. M.a-W-
hoeft Frankrijk niet meer op
schap of bondgenootschap van L S te
rekenen, is Frankrijk praeti i ge
leverd aan de willekeur der aderen in
Europa; want het staat wel vast, dat als
Parijs den steun van Angela nioeten
ontberen, ook de balr,appen in
het Oosten minder aantrekkelijk worden:
zij zullen meer last dan voordeel opleveren.
Het centrale punt van Hoare's rede ligt
waarschijnlijk in de mededeeling, dat het
iongste Fransche antwoord dat niet ge-
nubliceerd zal worden de Engelsche re
geering volkomen bevredigt; dat er derhalve
geen geschilpunten tusschen Londen en Pa-
rjjs meer bestaan. Voor het oogenblik ten
minste, want uit de taaiheid, waarmede de
Engelsche minister in het verder verloop
van zijn rede op de noodzakelijke grondsla
gen der Fransch-Engelsche solidariteit heeft
gewezen, mag de gerechtvaardigde conclusie
getrokken worden, dat Londen nog niet zoo
heel zeker voor de toekomst van zijn zaak is.
Rond dit centrale punt, dat onafscheidelijk
van Engelands trouw aan den volkenbond
is, scharen zich dan de betoogen voor Italië.
Twee belangrijke punten heeft Hoare in
dit verband naai- voren gebracht: ten eerste
dat er geen enkel geschil tusschen Engeland
en Italië bestaat, doch slecht? een conflict
tusschen Italië en den volkenbond, en ten
tweede, dat Engeland geen enkele poging
gedaan heeft, doet of ?al doen om Mussolini
en het fascisme in Italië ten val te brengen.
Zelfs als deze dubbele vaststelling niet alle
twijfelaars zal overtuigen, mag men er zich
toch over verheugen, dat ze officieel zoo
resoluut is uitgesproken: zij zal een psycho
logisch effect in Italië hebben, dat zeker
alle mogelijkheden van overeenstemming
ten goede zal komen.
Hier is ook de „weldaad" gebleken van het
zoo vaak belachelijk gemaakte feit, dat
Engeland eigenlijk twee ministers van bui
tenlandsche zaken heeft: den minister van
het foreign office: Hoare en den volken
bondsminister Eden. Terwijl de eerste als
rechter optreedt, die met alle omstandighe
den, ook de verzachtende, rekening mag
houden, en derhalve vaak een menschelijke
ontroering kan uiten, fungeert de tweede
als scherprechter, een rol, welke ook in het
internationale leven, als het bijv. om sanc
tiemaatregelen gaat, altijd strijd en tegenzin
verwekt.
Maar ten slotte is het de rechter, die den
beklaagde aan den scherprechter overlevert;
en daarom is het een sympathieke noot m
Hoare's rede, dat hij het door de betrokke
nen onsympathiek aangevoelde optreden
van Eden volkomen met zijn eigen verant
woordelijkheid, met die van het geheele
Britsche kabinet, met die van het Britsche
imperium dekt.
Als Eden te Genève sancties geëischt
heeft, dan deed hij dit, wijl Engeland ze in
het belang van den wereldvrede eischte.
Want er is geen keuze meer tusschen we
reldvrede en algemeene ineenstorting. Maar
wil de eerste bewaard, de tweede voorko
men worden, dan moet de volkenbond met
zijn geheele verdrag voor de toekomst ver
zekerd zijn.
Het moet, zoo zou men Hoare's rede kunnen
omschrijven, zoo ver komen, dat elk land het
als zijn hoogste eigen belang gaat beschou
wen alleen de wegen van het recht te be
wandelen, al kan het dan ook een oogenblik
den schijn hebben, dat zijn meest momen-
teele belang daarmede niet gediend is.
Op één punt heeft Hoare nog sterken na
druk gelegd, dat Engeland geen militaire
sancties wil, niet alleen, wijl het
niet wertscht, maar evenzeer, Wijl de
welke aan de overige sanctiemaat
deelnemen, ze niet willen. En Engeland zal
slechts in de collectieve gemeenschap van
den volkenbond werken. Daarmede is ech
ter geenszins gezegd, dat het niet ooit tot
militaire sancties, zelfs tegen Ialië, zal
komen. Maar Engeland werpt bij voorbaat
alle verantwoordelijkheid daarvoor op Italië.
Zelfs zal Engeland zich van alle provoca
tieve maatregelen, als bijv. de sluiting van
het Suez-kanaal zou z|jn, onthouden, om de
zaak van den vrede te dienen, en in het
volkenbondskader een spoedige en recht
vaardige oplossing van het Abessynische
conflict te verkrijgen.
De eerste indruk in Italië van Hoare's
rede schijnt niet ongunstig te zijn, ofschoon
men in Rome realist genoeg is om in te
zien, dat er in de werkelijke situatie niets
is veranderd. Maar de mogelijkheid is voor
Mussolini geschapen om de diplomatieke
onderhandelingen in een minder gespannen
sfeer voort te zetten. En dat is, na de eerste
successen en ook ontgoochelingen der Ita
lianen in Abessynië, een groote winst.
ATHENE, 23 October (R.O.). Het dagblad
Typos" verneemt dat de staat van beleg te
gen 26 October zal worden opgeheven.
Op dienzelfden dag zal ook de persvryheid
worden hersteld, zij het dan met enkele be
perkingen.
ATHENE, 23 October (R.O.). De uitwij-
zingswet van de nieuwe regeering is in wer
king getreden. De wet bedreigt ieder, die
tegen de veiligheid en de orde van den staat
handelt, met uitwyzing. De wet is vooral ge
richt tegen de communisten.
De Britsche premier Stanley Baldwin be.
geeft zich met zijn secretaris naar het
Lagerhuistvaar sir Samuel Hoare zijn
rede over de internationale situatie hield.
