EEN ONDERHOUD MET HITLER.
DONDERDAG 28 NOVEMBER 1935
DUITSCHLAND, BOLWERK
TEGEN COMMUNISME.
GERECHTELIJKE
DWALING.
HET LOT VAN DE GRANDE
CHARTREUSE.
ECHEC DER REBELLEN
IN BRAZILIË
autoriteiten.
DE BESLISSENDE DAG IN
FRANKRIJK.
DE FUEHER MOTIVEERT DE
JODENWETGEVING.
„Zijn koloniale aanspraken zal
Duitschland nooit opgeven."
Ti vee Vlamingen onschuldig
onthoofd.
na
bombardement door
regeeringstroepen bezet.
de
fransche onderscheidingen
NOOR VATICAANSCHE
aanstaande MUTATIES ten
VATICANE.
DE NASPORINGEN NAAR
KINGSFORD SMITH.
LABOURPARTIJ WINT IN
NIEUW-ZEELAND.
SPANJE WAPENT ZICH.
COMMUNISTISCHE ORGANISATIE
ONTDEKT IN AGRAM.
Belgrado.
300 WALVISSCHEN TE PLETTER
GESLAGEN.
PRESIDENT vargas naar het
TQONEEL VAN DEN STRIJD.
Verwarring bij de oppositie
partijen.
En het drama der radïkale partij.
Het historische klooster
toch bedreigd.
EEN KONINGIN ASTRID-FONTEIN
TE PARIJS?
I
I
BERLUN, 37 November. (UN. PRESS).
Be president van de „United Press", mr.
Hugh Baillie, heeft een onderhoud gehad met
den Fuehrer en rijkskanselier, Hitier, waarin
deze de volgende verklaringen aflegde:
„Duitsdhland, aldus begon de Fuehrer, is
het bolweadc van het Westen tegen het bol-
schewisme en het zal bö zijn afweer tegen
deze gevaarlijke levensbeschouwing propa
ganda mei propaganda, terreur met terreur
en geweld met geweld bestrijden".
Op een vraag naar de redenen van de jo-
denwetgeving van Neurenberg antwoordde
Hitier: ,,D£ noodzakelijkheid van de bestrij
ding van het bolschewisme is een van de
voornaamste redenen geweest voor de joden-
wetgeving in Duitschland". Deze wetgeving
is niet anti-joodsch, doch pro-Duitsch, De
rechten der Duitschers moesten tegen de
destructieve joodsche invloeden worden be
schermd. Vervolgens wees Hitier op het feit,
dat bijna alle bolschewistische agitators in
Duitschland vroeger joden zijn geweest en
tevens op de omstandigheid, dat Duitschland
slechts op betrekkelijk korten afstand van
Rusland ligt, zoodat het voortdurend krach
tige afweermaatregelen noodig heeft, om het
land tegen de intriges van de voornamelijk
joodsche agenten van het bolschewisme te
beschermen.
Hitier ontving den heer Baillie in hetzelfde
rijk gemeubileerde vertrek, waar ook de be
sprekingen met Eden en sir John Simon had
den plaats gehad. De Fuehrer was eenvoudig
gekleed in een khaki-kleurig uniform met
zwarte broek en zwarte schoenen. Hij droeg
verder het ijzeren kruis en den hakenkruis
band om den arm. Achter den stoel, waarop
tie Fuehrer was gezeten, stond een massieve,
bronzen buste van von Hindenburg. Hitier
sprak op levendigen toon en zeer energiek
en accentueerde zijn verklaringen door druk
ke gebaren. Soms glimlachte hij, dan weer
haalde hij de schouders op.
In het verdere verloop van het interview
zeide de Fuehrer, dat uit de tienduizenedn
gedemobiliseerde officieren na den oorlog een
soort intellectueel proletariaat is gegroeid
en dat velen dezer dikwijls academisch ge
vormde personen thans als taxi-chauffeurs of
straatvegers hun brood moeten verdienen.
Van den anderen kant hebben de joden, die
nog minder dan één procent der bevolking
uitmaken, getracht de cultureele leiding aan
zich te trekken en in de intellectueele beroe
pen vooraanstaande plaatsen in te nemen. De
invloed van het intellectueele jodendom is in
jjj.Uitachland op ontstellende wijze tot uiting
gekomen. Om deze redenen, aldus ging Hitier
voort, was het absoluut noodzakelijk, maar
regelen te treffen, om aan deze penetratie
paal en perk te stellen en een duidelijke schei
ding tusschen beide rassen te bewerkstelli
gen.
Het principe, volgens hetwelk deze kwestie
in Duitschland is behandeld, was, dat aan
Duitschers moest gegeven worden, wat aan
Duitschers toekomt en aan joden wat aan
joden toekomt Overigens legde de Fuehrer
er den nadruk op, dat deze maatregelen ook
voor het welzijn der joden waren bedoeld, het
geen bewezen wordt door het feit, dat sedert
de in werking treding der maatregelen de
anti-joodsche stemming in den lande aan
zienlijk is gemitigeerd.
Op een vraag van mr. Baillie, of nog ver
dere wetgevende maatregelen te dezen op
zichte te verwachten zijn, antwoordde Hitier,
dat de regeering geleid wordt door het stre
ven de „zelfhulp" vari het volk, welke zich o.a.
in gevaarlijke explosies zou kunnen ontladen
door wetgevende maatregelen te voorkomen,
om op, deze wijze, zooals voorheen, de rust en
vrede in Duitschland te waarborgen. Op den
Kurfuerstendamm zijn evenveel joodsche zaken
als in New Vork en andere groote steden en
er wordt in deze zaken nog steeds ongestoord
verkocht. Hierler meent, dat door de Neuren-
berger wetten juist nieuwe spanningen zou
den kunnen worden voorkomen. Mochten zich
echter andermaal spanningen voordoen dan
zullen verdere wetgevende maatregelen nood- I Kazernes der muiters in Rio de Janeiro
z&KeiijK worclen.
(Van onzen correspondent).
De Roemeensche gezant Z. Exc. M. Visoianu is gisteren door H. M.
Koningin in afscheids-audientie ontvangen. Het vertrek van den gezant naar
het koninklijk paleis.
Met betrekking tot het thema bolsjewisme
verklaarde de Duitsche leider, nogmaals, dat
Duitschland het Westersche bolwerk tegen
het communisme vortnt.
Duitschland, aldus Hitier, zal voortgaan
het communisme met die wapenen te bestrij
den, welke de rooden zelf gebruiken.
Op een vraag naar den opbouw van het
Duitsche leger, merkte de Fuehrer op: Het
doel van het herstel der Duitsche weermacht
ia Duitschland tegen den aanval van vreemde
mogendheden te beschermen. Duitschland ia
een groote mogendheid van den eersten rang
en heeft er recht op, een model-leger te be
zitten. Naar de verhouding van de huidige
Duitsche weermacht en de sterkte van het
leger in 1914 ondervraagd, meende Hitier, dat
uit een millioenen-leger, zooals Duitschland
in 1914 bezat, slechts onder den druk der
noodzakeljjlcheden een nieuwe oorlog zou kun
nen ontstaan, waarvoor God, naar de Fuehrer
vast vertrouwde, Duitschland en de komende
generaties moge bewaren. Overigens wees de
Fuehrer op zijn vroegere voorstellen tot stabi
lisatie van 'de Europeesche legersterkten op
drie honderd duizend man. Bij een beschouwing
van de Duitsche legersterkte moet men tevens
de geografische ligging van het land in oogen-
schouw nemen. Wanneer in Amerika een land-
strook van honderd kilometer diepte door den
vijand wordt bezet, is dat niet meer dan een
kleine schram, welke Amerika gemakkelijk
verdragen kan. Duitschland daarenteger^ zou
door een dergelijke invasie in zijn levensader
zijn getroffen.
Tenslotte vroeg mr. Baillie den Fuehrer nog,
of Duitschland naar koloniaal bezit streeft.
Hitier antwoordde daarop, dat Duitschland
zjjn koloniale aanspraken nooit zou opgeven.
ft)&Jz■M„": l£«V' -i? .f~tf.lL V'
In naam van den president der Fransche
republiek heeft de Fransche ambassadeur
bö den H. Stoel, Zyne Excellentie Frangoia
Charlés-Roux, de versierselen van het legioen
van eer uitgereikt aan verschillende voor
aanstaande persoonlökheden in Vaticaansche
kringen.
Het commandeurskruis werd verleend aan
jVlgr. Respighl, "prefect van de pauselijke
ceremoniën; dezelfde onderscheiding werd
eveneens verleend aan graaf Dalla Torre,
directeur van de „Owservatore Romano", die
zich zoozeer verdienstelijk gemaakt heeft op
journalistiek gebied tijdens de groote katho
lieke tentoonstelling te Marseille.
Tot officier van het legioen van eer zijn
benoemd: mgr. Confalonieri, geheim kamer
heer van Z.H. den Raus; verder mgr. Grant
minutant ter pauselijke staatasecretarie, de
prins di Napoli Rapolla, van de pauselijke
cdelwacht, die zich onderscheiden hebben in
dg legatie van Kardinaal Pacelli tijdens het
triduum te Lourdes.
Eveneens werd tot officier benoemd mgr.
Bkrbetta, de deskundige in Fransche aan
gelegenheden bij de pauselijke staatasecre
tarie, en mgr. Magnanensi, secretaris van
dén Kamerheer van Z.H. den Paus.
Tot ridder van het legioen van eer werden
benoemd mgr. Pi0 Rossignani, secretaris van
kardinaal Pacelli; graaf Galeazzi, kamer
heer met cappa en degen, en Mr. Rossignani,
die als cdelwacht van z.Eminentie fungeerde
bij de delegatie naar Lourdes.
Het kruis van het legioen van eer is even
eens verleend aan mgr. Enrico Pucci, die in
Vaticaansche kringen als journalist een
voorname plaats inneemt.
Men meidt ons uit Rome:
Naar verluidt, zal mgr. Mariani ook na zijn
verheffing tot liet purper, de functie van op
persten beheerder van de goederen van den
Heiligen Stoel blijven bekleeden. Mgr. Ma
riani zou aan het hoofd gesteld worden van
de geheele Vaticaansche administratie met
den rang van kardinaal-prefect.
Verder verluidt, dat tot opvolger van den
tot kardinaal verheven pauseiyuen geheim
aalmoezenier, mgr. C. Cremoneai, de patri
arch van Antiochië van den Lc'ïnachen ritus
en de tegenwoordige vicaris v-a St. Pieter
mgr. Vicentini, benoemd zal worden. Mgr.
Vicentini was indertijd geattacheerd bij cle
pauselijke nuntiatuur in Nederland.
Tot opvolger van den tot het purper ver
heven Opperkamerheer, mgr. Caccia Domi
nion!, zal de „Cameriere Segreto Partici-
pante", mgr. A. Arborio Mella di Sant-Elia
worden benoemd, die op zijn beurt zal wor
den vervangen door mgr. Naaalli-Rocea,
kanunnik van St. Pieter en neef van den
aartsbisschop van Bologna.
Naturlijk zijn deze benoemingen nog niet
officieel, maar niettemin zeer waarschijnlijk.
LONDEN, 27 November. (R.O.) De Royal
Air Force deelt mede, dat het vliegtuig, dat
dorpelingen in de jungle hebben gezien, het
toestel is van Melrose, die tijdens het zoeken
naar Kingsford Smith een noodlanding heeft
moeten maken.
WELLINGTON," 27 November (R.O.) Voor
het eerst in de geschiedenis heeft de Labour
de meerderheid in de regeering van Nieuw-
Zeeland.
MADRID, 27 November. (R.O.) Op grond
van de wet tot aanschaffing van oorlogsmate
riaal is de minister 'van oorlog, Gil Robbles,
door den ministerraad gemachtigd, in het
buitenland acht bommenwerpers te bestellen.
De machines zullen dan door de Spaansche
industrie nagebouwd worden.
Volgens het blad „Avoz" betreft het hier
bommenwerpers van een Amerikaanseh type.
Voorts wordt het Spaansche leger uitge
rust met gasmaskers, waarvan er voorloopig
100.000 in een'Spaansche fabriek worden ver
vaardigd. 'V
De minister van marine kondigt den bouw
aan van torpedojagers en onderzeebooten, als.
mede modemiseering van de Spaansche pant
serkruisers.
MADRID, 26 November. (A.N.P.) De offi
cier van justitie heeft vandaag in het proces
tegen Largo Caballero requisitoir gehouden.
Hij eischte 30 jaar gevangenisstraf. De ver
dediger vroeg in zijn pleidooi vrijspraak.
BBLGRADO, 27 November. (A.N.P.) Naar
verluidt, is hedenmiddag in Agram een groote
communistische organisatie ontdekt.
De politie slaagde erin, de geheime cen-
traie executieve der in Zuid-Slavië verboden
communistische partij te arresteeren en haar
drukkerij jn beslag te nemen. Daarbij werd
de hand op groote hoeveelheden com
munistisch propagandamateriaal.
Het juiste aantal gearresteerden is nog
niet bekend. Onder hen bevinden zich de
beide dochters van den directeur der Merkur-
baak-
Ook is een koerier m arrest gesteld. De
op hem gevonden documenten wijzen er op,
dat contact bestond met de communistische
centrales in Praag, Presburg, Wcenen en
KAAPSTAD, 27 November (R.O.) De zee bezet houden,
heeft een driehonderdtal groote walviaschen Bommenwerpers
tegen de klippen te pletter geslagen.
Tijdens een lage zee zag men, cL> zee
bodem hier vol lag van walvischcadavers.
MADRID, 27 November. (R O.) In welinge
lichte kringen wordt vernomen, dat de Spaan
sche regeering de onderhandelingen jnft, kei-
Vaticaan wil bespoedigen.
Zoo mogelijk zal men voor het einde van
het jaar een modus vivendi tot stand brengen,
in afwachting van een liieuw concordaat.
NEW YORK, 27 November. (UN. PRESS.)
Volgens een telefonische mededeeling uit Rio
de Janeiro heeft de Braziliaansche regeering
om 17.30 uur (M. T.) aangekondigd, dat de
communistische opstand in geheel Brazilië
onderdrukt is.
Voorts ia medegedeeld, dat drie regeerings-
trouwe officieren door de rebellen zijn neer
geschoten-
De correspondent van de „United Press" te
Rio de Janeiro meldt, dat de regeeringstroe
pen het eerste regiment vliegeniers, dat aan
het muiten was geslagen, benevens de leer
lingen van de vliegschooi, die zich b(j de mui
ters hadden aangesloten, tot onderwerping
hebben gebracht. Hun kazernes werden in
genomen, nadat zij door vliegtuigen en artil
lerie hevig waren gebombardeerd en in brand
geschoten.
Bij het binnendringen der kazernes vonden
de troepen twaalf dooden en dertig gewonden.
Tweehonderdvijftig opstandelingen konden ge
vangen genomen worden, onder wie ook de
leider der rebellen, kapitein Barata.
Het bombardement vond plaats, nadat de
regeering bevolen had, het betrokken stadsdeel
door alle burgers te doen ontruimen.
Ondanks het gevaar voor de troepen, welke
trouW waren gebleven aan. de regeering, werd
vervolgens met het bombardement een aan
vang gemaakt.
President Vargas heeft zich persoonlijk naar
het tooneel van den strijd begeven, om de
resultaten van 't bombardement gade te slaan-
Met hem keken duizenden van de kademuren
van de Botafogo-baai af naar het vreeselijke
schouwspel. Ondanks alle waarschuwingen
bleven de menschen op slechts een halven kilo
meter van de gevaar-zone staan.
RIO DE JANEIRO, 27 November. (R. O.)
De opstandelingen te Pernambuco moesten
heden wijken voor een aanval van de regee
ringstroepen, gesteund door bombardements
vliegtuigen. De opstandelingen lieten 60 doo
den achter, terwijl de regeeringstroepen 120
gevangenen maakten.
Volgens opgave van de regeering verloren
de opstandelingen tot dusver 100 dooden en
300 gevangenen.
Drie afdeelingen van de regeeringstroepen
mareheeren ln verschillende colonnes naar
Na'tal, dat nog door de opstandelingen is bezet.'
De kruisers „Osabia" en „Rio grande do Sul"
kunnen ieder oogenblik met een eskader bom
menwerpers te Natal aankomen. Zij hebben
opdracht, cle stad te beschieten, indien de
opstandelingen weigeren, zich over te geven.
Naar verluidt, is de leider van den opstand
in handen van de regeeringstroepen gevallen.
Een hedenavond laat gepubliceerd commu
niqué meldt, dat de toestand in de stad weer
normaal is.
„Graf Zeppelintc Pernambuco
geland.
BERLIJN, 27 November. (UN. PRESS.)
Naar hier bekend wordt gemaakt, is de „Graf
Zeppelin" hedennamiddag vlot te Pernambuco
geland, na op onvrij willige wijze een nieuw
wereldrecord voor duurviuchten van lucht
schepen te hebben gevestigd, doordat het
luchtschip ononderbroken 119 uren in de lucht
is geweest.
Pernambuco's vliegveld schoon
geveegd.
RIO DE JANEIRO, 27 November. (UN.
PRESS). Het is den regeeringstroepen gelukt,
het vliegveld van Pernambuco te bezetten en
dit van de opstandelingen te zuiveren.
RIO DE JANEIRO, 27 November. (UN.
PRESS). De regeeringstroepen, ondersteund
door vliegtuigen en artillerie, hebben thans
Pernambuco van de oproerlingen gezuiverd.
De rebellen zouden hierbij zware verliezen
hebben geleden.
Momenteel wordt- een uitgebreide actie
tegen Maeaiba voorbereid. Hier zal echter dé
taak der regeering moeilijker zjjn, omdat de
stad zicii in de onmiddellijke .omgeving der
rebellennesten bevindt. 'v
De inaurgenten, die daar 4000 man tellen,
zouden in uitstekend verbarrieadeerde posi
ties liggen verschanst. Bovendien zijn ze
best bewapend, omdat ze de legerarsenaJen
PARIJS, 27 November. (R. O.) Met het oog
op de bijeenkomst van de „Délégation des
Gauches" heeft de communistische kamerfrac
tie den politieken toestand besproken, en een
communiqué gepubliceerd, waarin o.a. ver
klaard wordt:
De communistische kamerfractie bevestigt
het mandaat verleend aan haar vertegen
woordigers in de „Délégation des Gauches"
omte trachten direct na de bijeenkomst van
het parlement een beslissend debat uit te lok
ken over de activiteit der fascistische strijd
bonden en de veroordeeling van de politiek der
regeering te verkrijgen.
De „Délégation des Gauches" heeft de op
stellers van interpellaties inzake de strijdhon
den opgedragen een gemeenachappelijken
tekst te ontwerpen, die aan de morgenmiddag
te houden vergadering van de delegatie zal
worden voorgelegd.
Tot dusver '.3 men er niet in geslaagd in het
oppositiekamp, tot overeenstemming te gera
ken omtrent de morgen te volgen procedure.
Men vermoedt zelfs, dat de verschillende groe
pen der „Délégation" er van zullen afzien een
gemeenschappelijke gedragslijn te volgen en
hun vrijheid van actie zullen hernemen.
bevinden zich op weg
naar Maeaiba,
In een officieel bericht naar aanleiding
van den opstand wordt verklaard, dat de rust
spoedig in het geheele land zal zijn hersteld,
dank zij den uitgebreiden maatregelen en
cle krachtige houding van het grootste deel
der be.yolking. j
Overigens beeft... de regeering alle' maar
denkbare voorzorgsmaatregelen getroffen,
óm een-putsch- in' andere 'deelèn van Brazilië
tc voorkomen.
PARIJS, 27 November. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT.) De buitengewoon gunstige
ontvangst der radiorede van Laval heeft den
politieken toestand in zooverre opgeklaard,
dat het onmiddellijk gevaar voor het gouver
nement zoo goed als verdwenen is. De minister
president is meester gebleven van den inzet
van het kamerdebat en zoo vandaag de iink-
schen zich zeer roeren en voortgaan het mid
del te zoeken, om het ministerie ten val te
brengen, dan is het toch onder omstandig
heden, die weinig kans op succes bieden.
De kamer zal zich er niet aan kunnen ont
trekken, het ministerie eerst te beoordeelen op
het gebruik dat het van de in Juni verleende
volmacht heeft gemaakt om door middel van
wetsdecreten de orde te handhaven en den
franc te verdedigen.
Het eerste vertrouwensvotum hetwelk door
de regeering gevraagd wordt, zal ongetwijfeld
met een flinke meerderheid worden gegeven
Diezelfde meerderheid zal ook verkregen wor
clcn voor de onmiddellijke en snelle behande
ling van de begrooting.
Blijft over de kwestie van de liga's, die
echter door Laval al aardig uitgehold is, door
op de behandeling van het rapport Cauvin
aan te dringen en de verzekering te geven,
dat zoo de voorgestelde maatregelen niet vol
doende worden geacht om de orde te waar
borgen, scherpere bepalingen moeten worden
ontworpen.
Feitelijk laat de heer Laval aan de kamer de
verantwoordelijkheid voor die netelige kwestie
en de onzekere gevolgen, die zij kunnen hebben.
Buitengewoon handig is het geweest van den
minister-president, de woelingen van Brest,
Toulon en Limoges in één adem te noemen, iets
waar' niemand tegen kan hebben en dat het
beképde slagwoord toelaat: „tegen troebelen,
onvérscbilHg van welken kant komend
Dat Laval een wanhopigen toestand heeft
kunnen redresseeren en van een bij de nume
rieke samenstelling van de kamer veroor
deeld ministerie, een regeering' heeft kunnen
maken met versterkt gezag, is voor een zeer
groot deel te danken aan staatsminister Her-
riot, die ondanks zijn plaats in dit ministerie
de effectieve leiding van de radicale partij
heeft hervat. Immers toen het gisteren in de
radicale fractie tot een stemming kwam,
heeft hj) de radicale party dermate voor
haar verantwoordelijkheid geplaatst, dat een
meerderheid tot een onomwonden steun van
de regeering bereid was.
Het is dus geloopen, zooals redelijk ver
wacht mócht worden: dat de radicalen, die
electoraal niet yolkoiïien afhankelijk zijn van
de socialisten, zouden terugdeinzen om de
partij te vernielen ter wille van de mooie
oogen van den heer Leon Blum, in figuur
lijken zin gesproken.
Het drama van de radicale partij treedt
daarmee wel duidelijk voor het voetlicht. Ge
bruik makend van hét fanatisme en den ge-
krenkten trots van Daladier—Frot hebben
de socialisten de radicalen kunnen opjagen
en de linksche verwantheid ook op het ter
rein der practische politiek doen spelen. En
't was op het kantje af, of de radicalen had
den hun abdicatie volbracht.
Maar de heer Herriot heeft ronduit dur
ven zeggen, dat hy afraadt met de socialis
ten samen te gaan, alhoewel het zeer moeilijk
is dat te laten.
Laval's positie is ook niet weinig versterkt
daar het monsterverbond radicalensocialis-
tencommunisten geheel op een negatief
plan is opgebouwd en niet in staat blijkt,
het eens te worden over een plan van op
bouw. Gisteren zou het onmiddellijk gevaar
geweken zijn, doch mag niet vergeten wor
den, dat de crisistoestand zal blijven voort
duren, ongetwijfeld tot de verkiezingen toe.
En zelfs in de komende dagen zullen Laval
cn Herriot voortdurend op hun qui-vive moe
ten zijn, om niet - bij1 verrassing--te -word-erf
verslagen. Aan hinderlagen ontbreekt 't niet
Het was dezer dagen 75 jaar geleden, dat
te Charleroi twee Vlamingen onsohuldig
werden onthoofd.
Gerechtelijke dwalingen komen wel meer
voor en wij zouden dezen verjaardag vermoe
delijk niet gememoreerd hebben, indien het
hier een dwaling zou betroffen hebben,
veroorzaakt door een fatalen samenloop van
omstandigheden, waardoor het gerecht door
materieeie feiten of valsche getuigenissen
werkeiyk op een dwaalspoor zou zyn geleid.
Doch dat excuus bestaat hier niet: de Vla
mingen, die in Wallonië gevonniad en gegutljo-
tineerd werden, konden zich niet verdedigen,
omdat zij de Fransche taal niet machtig
waren, die de taal was van de rechters, welke
laatste maar raak vonnisten, zonder de taal
van de beklaagden te verstaan. En het smade-
üjkste van alles Is nog wel deze constatatie:
dat 75 jaar na dit gerechtelijk schandaal, het
Belgische gerecht het nog niet noodig heeft
geoordeeld, zich die publieke misdaad eenigs-
zins te doen vergeven, met de nagedachtenis
der twee onschuldig geguiljotineerden, in eere
te herstellen!
Op 23 Maart 1860, werd in het dorp Couillet,
naby Charleroi, rond middernacht 'n 71-jarige
weduwe, vrouw Dubois, in haar pachthoeve
vermoord.
Het parket tastte in het duister, maar toen
een naamlooze brief het als daders van deze
misdaad de genaamden Jan Coucke en Pieter
Goethals had aangeduid, deed het deze mannen
aanhouden. Goethals was daar in dé streek
werkzaam als aardewerker, terwijl Coucke er
als aardappelkoopman rondreisde. De eerste
sprak noch kende een woord Fransch of
Waalsch; Coucke verstond wat Waalsch uit
het dageiyicsch gebruik, maar heelemaai geen
Fransch.
De magistraat die met het onderzoek van
deze zaak was belast, kende geen woord
Nederlandsch; hij deed zich als tolk bijstaan
door een uit Duitsch Luxemburg afkomstig
gendarm, die te Antwerpen een half jaar
militairen dienst had gepresteerd en daar wat
Vlaamseh had leeren brabbelen.
Het op deze wyze gevoerde onderzoek con
cludeerde tot schuldigheid van de beide be
klaagden, die voor het hof van assisen der
Waalsche stad Bergen werden verwezen.
Daar deed zich dit wraakroepende feit voor,
dat geen enkel der twaalf leden van de jury,
noch de rechters, noch de beide advocaten
welke men voor de „verdediging" der beklaag
den ambtshalve had aangeduid, een woord
Vlaamseh verstonden!
Toch was dit voor het Belgische gerecht
(dat zoo gaarne hoog van den toren blaast),
geen aanleiding om zich, in deze omstandig
heden, voor het behandelen van 'n zoo ernstige
zaak als deze, onbevoegd te verklaren. Als
tolk moest weer de fameuse gendarm optreden.
De Vlamingen hielden in het Vlaamseh hun
onschuld staande, maar de Waalsche rechters
en juryleden, die hen niet verstonden, konden
het zonder moeite met hun geweten overeen
brengen, de twee beklaagden tot de doodstraf
te veroordeelen!
Er werd een genade-verzoek ingediend. Na
overleg met den procureur-generaal, van wien
gezegd werd dat hij een verwoed Vlaamsch-
hater was, werd het verworpen. En Coucke
en Goethals werden, op 16 November 1860,
op de Groote Markt te Charleroi geguiijo-
tineerd
Of zij wel degelijk onschuldig waren, zal
men vragen?
Enkele maanden na het voltrekken van dit
doodvonnis werd een zekere Leopold Rabet
aangehouden. Deze maakte deel uit van een
bekende moordenaarsbende, de zoogenaamde
„bande noire", die geheel de provincie Hene
gouden onveilig had gemaakt. Rabet bekende,
de weduwe Dubois te hebben vermoord, met
de medeplichtigheid van de gebroeders Joseph
en Auguste Leclereq en van hun oom, Frans
Hubinon, die zulks later hebben bevestigd.
In het Vlaamsche land heeft de gerechtelijke
misdaad, gepleegd tegen de Vlamingen Coucke
en Goethals, toen een storm van verontwaar
diging doen ontstaan. Het was naar aanleiding
hiervan, dat twintig Vlaamsche kamerleden
toen een wetsvoorstel indienden voor het ver-
vlaamsehen van het g» icht, want tot in
Vlaanderen zelf werd over Vlamingen recht
spraak geveld in een taal, welke de hunne niet
was!' En om te laten zien, hoe het gerecht
zich hier altijd op een werkelijk onbegrijpelijke
wijze boven de objectieve eerlijkheid heeft
kunnen stellen, moeten wij hier aan toevoegen,
dat het nog maar enkele maanden geleden
is dus 75 jaar na de gerechtelijke moord
op Coucke en Goethals! dat het parlement
een wet voor het vervlaamsehen van het
gerecht heeft goedgekeurd, waarvan moet
geconstateerd worden dat zij nog niet eens
volledige voldoening geeft aan het Vlaamsche
volk!
In de Fransche pers vinden wy nu een be
vestiging van onze veronderstelling, dat de
ramp van de Chartreuse-distilleerdery te
Fourvoirie te wyten moet zijn aan de jaren
lange verwaarloozing van de bodemgestel-
tenis op de Grande Chartreuse, een verwaar
loozing, welke de Paters van het groote St.
Bruno-klooster tijdens hun verbiyf aldaar al-
tqd met groote kennis van grond en 'natuur
hebben weten te voorkomen.
Nu biykt, dat de ramp die de likeurfabrie»
ken door de aardverschuiving heeft getrof
fen, ook een zelfde gevaar kan worden voor
het groote, nu gelukkig nog ongedeerd geble
ven historisch klooster.
Jean Clair-Guyot, die een onderzoek ter
plaatse instelde, schrqft nu dezer dagen in
de „Echo de Paris", dat het zeer ernstig geo
logisch verschynsel, dat zich by de distilleer
derij van de Chartreuse heeft voorgedaan, een
ernstige waarschuwing inhoudt voor hen, die
de verantwoordelijkheid dragen voor deze do
meinen.
Voordat de onrechtvaardige wet Combes in
1903 den Paters van de Grande Chartreuse
hun bezittingen ontroofde, hebben de kloos
terlingen in het beheer van hun domeinen al-
tyd uiterste zorg gedragen voor den afvoer
van het water, dat de bergachtige terreinen
hier kon ondergraven.
Zij hebben het bergwater altyd weten af
te voeren naar veilige beddingen. Zq hebben
een vernuftig stel van kanalen weten te vor
men, dat voortdurend onder hun toezicht stond
om te voorkomen, dat er een opeenhooping
ontstond en het water zich onder den bodem
zelf begon te verspreiden.
Sinds 1903 nu, het jaar, dat de klooster
lingen van hun terrein werden verdreven, heeft
de staat, die de bezittingen confiskeerde, steeds
verzuimd ook zorg te dragen voor de regel
matige werking van het systeem van canali-
satie, waaraan de kloosterlingen steeds hun
waakzame aandacht wijdden.
Meer dan dertig jaren lang hebben de wor
tels der zware boomen, het houtgewas is
hier enorm hebben ook de dieren, die den
grond doorwroeten en als gevolg daarvan
kleine grondverschuivingen, aan de geregelde
canalisatie groote schade aangericht.
Het bergwater doorsijpelde langzaam aan
den bodem, een euvel, dat met elk nieuw re
genseizoen steeds erger werd.
Kleine oorzaken, die groote gevolgen na zich
sleepen.
Volgens het algemeen deskundig oordeel
heeft de aardverschuiving te Fourvoirie geen
andere oorzaak. Dertig jaren van verwaarloo
zing hebben nu haar fatale werk gedaan.
Men begint nu te begrijpen, dat de ramp,
die nu de oude distilïeerdery heeft getroffen,
oogenblikkeiyk ook op dezelfde manier het
prachtige monumentale historische klooster
complex gaat bedreigen. Heeft men de laatste
jaren aan daken en muren van het geweldige
kiooste rook eenige restauratie aangebracht,
uit vrees voor een langzame verwoesting van cle
kostbare gebouwen, en ook om eenigszins' te
gemoet. te komen aan de verontwaardigde
klachten en verzuchtingen der jaarlijksche vele
bezoekers, de verzorging van de aloude' en
zoo zeer noodzakeiyke canalisatie van het
doorsijpelend bergwater heeft men volkomen
verwaarloosd,
Het gevolg hiervan is geweest, dat onder
gronds zeer ernstige verwoestingen hebben
plaats gegrepen en de bodem zoo ernstig is
ondermijnd, dat hq een fatale bedreiging wordt
voor de vele gebouwen, die geen basement
meer vinden.
Jean Clair-Guyot heeft bij zijn bezoek aan
het groote klooster geconstateerd, dat werk
lieden bezig waren de daken en de klokke-
torens te restaureeren, maar meteen heeft hij
met angst moeten vaststellen, hoe breede
scheuren zichtbaar zqn in de dikste muren,
wat er op wijst, dat deze beginnen te ver
zakken en geen houvast meer hebben.
Ook onder het massale klooster wordt zicht
baar de grond ondermynd door het ruïneuse
bergwater. Wil men, zoo besluit hij, aan het
nationale monument van de Grande Char
treuse de ramp besparen, die aan de distil
leerderij te Fourvoirie is overkomen, dan moet
men ten spoedigste ingrijpen en onverwijld
maatregelen treffen.
P. H. H,
In elk ander land, zou het voor de hand
hebben gelegen dat, na dezen schromelijken
en bijzonder hatelijken gerechtelijken moord,
de nagedachtenis der onschuldig geguiljoti
neerden in eere zou hersteld zijn. In België
schijnt men het loyaal erkennen van deze
misdaad niet noodig te oordeelen.
Toen ongeveer vijftig jaar geleden een
zekere H. Peters als Vlaamschgezinde voor
dit eerherstel in het krijt trad, is hy daarvoor
te Brussel door het „gerechtgestraft!
Na zijn dood zette een zyner vrienden, de
genaamde L. Delpire, zijn actie voort. Deze
schreef hierover twee brochures: „Twee
Vlaamsche martelaars" en „Tot eerherstel van.
Jan Croucke en Pieter Goethals, martelaars
van het gerecht". Hij hield bovendien tal van
voordrachten in het Vlaamsche land, om zijn
actie van eerherstel nog meer kracht by te
zetten. De oorlog kwam zyn optreden stil
leggen.
Toen in 1918 een activistisch ministerie aan
het bewind was, hield men zich daar bezig
met de kwestie van het in eere herstellen van
Coucke en Goethals. Doch het einde van den
oorlog en de daarmede gepaard gaande
activistenvervolgingen, luidde een nieuwe
glansperiode voor het verfranscht gerecht van
België in: het kondigde terdoodveroordeelingen
van Vlamingen by de vleet af, stapelde duizen
den jaren gevangenisstraf tegen Vlaamsche
idealisten als een eeuwige uitboeting op elkaar
en heeft, tot op heden, vergeten zich wit te
wasschen van de schromelijke vlek,, welke door
de terdoodveroordeling en het guiljotineeren
van de onschuldige Vlamingen Coucke en
Goethals, nog steeds óp datzelfde gerecht
kleeft!
PARIJS, 27 November. (R. O.) De vroegere
prefect van politie, thans hoofd van den
Parijsclien gemeenteraad, Chiappe, heeft
voorgesteld, om ter herinnering aan wijlen
koningin Astrid van België, in Parijs een
groote fontein te laten bouwen uit zilver en
kristal.
Duitsche oorlogsschepen brengen hulde
aan den overleden tegenstander, lord
Jdlicoe.
