HET DIAMANTEN JUBILEUM
DER K1ESVEREENIGING.
MR. GOSELING SPRAK OVER
DE EENDRACHT.
1®»«ER
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS.
HULDE EN DANK
de feestrede van den
59ste JAARGANG.
WOENSDAG 4 MAART 1936
No. 17498
VERMANING VAN DEN
DEKEN.
DE BURGEMEESTER
SPREEKT.
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
UW ARM HORIZONTAAL.
"7
vereeniging tot bestriJWNg
deb tuberculose.
burgerluke stand.
Gisterenavond heeft in
VOORZITTER.
EEh HISTORISCH OVERZICHT
VAN HET POLITIEK
VERLEDEN.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bü voorutbetaling:
Der drie maanden 3.25; per maand 1.10.
Per week 25 cent.
Dü bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bil
Vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar A 5 cent
per stuk.
POSTCHEQUE- e" GIRODIENST No. 81440.
Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode
te Rotterdam.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels ƒ1.55. elke regel meer 25 cent.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Ueldadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels f 0.50; 10
regels 1.—; 15 regels 1.50. bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men er by te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering 500— bij overlijden door een ongeval; f 500.- bij verlies van beide handen, voeten en oogen f 250.- bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150.- bij verlies van een dium; /5. bij verlies
van een wijsvinger50.— bij verlies van twee voorste ledematen van een hand f 25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt.
Als ge van richting verandert-
De Commissaris van politie vestigt de aan
dacht op het volgende:
Gisterenmiddag is op den hoek B. K Laan
en Nieuwe Haven een 13-jarige wielrijdster,
bijna het slachtoffer geworden van een aan
rijding door een auto, doordat zij verzuimde,
bij het veranderen van richting, van dat voor
nemen tijdig te doen blijken, door het goed
zichtbaar ongeveer horizontaal uitsteken van
naar arm, aan de zijde van en in de richting,
welke zij wenschte in te slaan. De haar achter
op lijdende automobilist wist door krachtig
it ramen een ernstig ongeluk te voorkomen.
et meisje bleef ongedeerd; haar rijwiel werd
gedeeltelijk vernield.
In verband met het bovenstaande verzoekt
c1r Commissaris van Politie ons, een waar
schuwend woord te richten tot de weg
gebruikers in het algemeen, en de wielrijders
'n het bijzonder, aangezien gebleken is, dat
Jaatstgenoemde categorie zich veelvuldig aan
de hierboven gesignaleerde overtreding van
et Motor- en Rijwielreglement schuldig
caakt. Het aantal aanrijdingen en ongeluk-
- en daardoor veroorzaakt, is voor Schiedam
nog Steeds te groot.
By of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur.
tie
K.
Wielrijders,
dus gewaar-
schuwd, steeds in~ 6
Art. 4 sub b 'g® het voorschrift van
tijdig van hun en Rijwielreglement,
veranderen, te doen ar", °m Va" ricMing te
zichtbaar ongeveer horSom"'
een arm. nz°ntaal uitsteken van
Op de naleving van dit
Streng worden gelet. oorschrift zal
TeSZ°ZTttT u0IX]t Poesverhaal op-
gemaohriften otert die andere verkeers-
voorschnften overtreden, zal met gestrengheid
worden ^getreden. De volgende regels van
den wCo n daarom nogeens speciaal on
der het oog gebracht:
Houdt rechts, haal rechts in, haal nimmer
in, in een bocht. Zorgt er voor, dat uw
remmen en stuurinrichting aan de wette
lijke eischen voldoen. Het verkeer van
rechts gaat voor. Geeft teekens, indien gij
van lichting verandert of snelheid ver-
naaf™ h? St°Ppen wilt Maakt dc bocht
f' Z°° klein m°Selök en die naar
rar rn fpV0OtVOg'eUjk' Maakt ruim baan,
indien de Brandweer uitmirt.
gens opgehouden worden"T
traging kan menschenleve^ ^t VCI"
val van brand. ns kosten in &c
Een beroep wordt ook gedaan 0p de wel
willende medewerking van hh i
onderwijzers, opdat de schoolgaande^'S? w
belang van bovenstaande voorschriften leer,
inzien en deze goed leert toepassen.
25-JARIG JUBILEUM VAN DE SCHIED
Maandag 9 Maart a.s. zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat de Schied. Vereen, tot Bestrijd,
der Tuberculose op initiatief van mej. a van
de Staat, destijds directrice v. h Gemeente
Ziekenhuis, werd opgericht.
De eerste voorzitter was de toemalige bur
gemeester van Schiedam Honneriage Grete.
In verband met de tijdsomstandigheden
zal aan dit jubilé geen hijzonder feestelijk
karakter worden gegeven, doch wel zal het
bestuur Maandag 9 Maart a.s. van 3
uur recipieeren in het nieuwe eetzaaltje
van de lighaUen in het Sterrebosch, om zus-
tervereenigingen en beiangstellenden gelegen-
wenschemeven tot het aanbieden van geluk-
Tijdens de™
van Schiedam zal d°°f V*W
dat gebouwd is nieuwe kindereetzaaltje
aan de vereenigl°r de jeugdige werkloozen,
K worden overgedragen
K. J- M, V. katUo,
LEVE1V.
Triduun,.
Het bestuur van de K. j.
LevenJfverzoekt ons opname Van Katholiek
de:
volgen-
De leden worden nogmaals herin
het triduum, dat donderdagavond ^aan
dagavond te half negen en - oln
8 uur wordt gehouden m d P de
Eerw. Broeders aan de Warande. Waar uit
«nofpn wij onze ig,
nog noodlg mocht zijn, ^"^^heid tot
den dringend aan, van dez*J -° die ons
geestelijke vernieuwing en bezm o
vooral in dezen H. Vastentijd zoo a)[en
woon goed te pas komt, gebruik te n -
Het is een van de vele geestelijke v°°rf
len, welke een vereeniging als „Katholiek
Leven" den leden kan bieden. Laat dan ook
onze eerw. moderator, die het triduum leidt,
ten volle tevreden kunnen zyn over de be
langstelling voor zrjn woord.
De toegang tot de kapel ia de eerste deur
links oflWj van het gebouw.
rOLITIE-SPOKTVEREENIGING.
Gisterenmiddag speelde de Schiedamsche
politie- P°r vereenigmg een voetbalwedstrijd
tegen de HC Politie op het terrein
BoSchhoek, weUceeindigclc in een 2_x over.
winning voor Delft.
«HntT* 1-2 Maart.
GEBOREN- je, dochter van M. J. van
Tiel en A- 2*n' Par-weg 132. Ro
nald, zoon va" P. Rykuiter en E. M< c.
Martens, a. 'J c 2°5- Comelis, zoon
van J- Chrih„= f1 E" Boef> Oosterstraat
119. JaC° zo°n van J. Stokman en
D. J. Riütv v' Sourg.straat i.
groolc zaal van den R-
Volksbond de feestelijke herdenking
plaats gehad van de oprichting der R.
K. Kiesvereeniging „De Grondwet" voor
zestig jaar.
De zaal was ruim half bezet. Een grootere
opkomst was mooier geweest, doch verschil
lende omstandigheden hebben schijnbaar saam-
gewerkt om den toeloop te stuiten.
Onder de onderscheidene aanwezigen waren
o.m. de hoogeerw. heer Deken A. J. C. Schraag
de eerw. heeren Pastoors en verschillende
andere geestelijken, verscheidene eerw.
Broeders, mr. dr. F. L. J. van Haaren, burge
meester van Schiedam, mr. C. Goseling, voor
zitter van de R. K. Staatspartij, mr. M. M.
van Velzen, wethouder van Schiedam, mr. M.
J. C. M. Kavelaars, voorzitter van de R. IC.
Raadsfractie, de volledige R. K. Raadsfractie,
bestuursleden van de Rykskieakring Dor
drecht en van den Statenkring Delft, Ir. L.
v. d. Toorn, kernleider, de besturen van de
R. K. Fropagandaclubs en van andere Katho
lieke vereenigingen en organisaties. Van mr.
Kolfschoten, secr. van de prop.afd. van de
R. K. Staatspartij was een bericht van ver
hindering ingekomen, evenals van burge
meester Eisen van Naaldwijk.
De zaal zelve was op feestelijke wyze ver
sierd met talrijke spreuken, terwijl boven het
tooneel het opschrift „Wij bouwen aan een
nieuwe orde", een ieders aandacht trok in de
sfeer van het hedendaagsche politieke leven.
Het koor van de K. K. Gorzen had op het
tooneel plaats genomen en opende den avond
met „Aan U, o Koning der eeuwen", hetgeen
door "allen, staande, werd meegezongen.
Hierna nam de voorzitter van de afd. Schie
dam van de R. K. Staatspartij, de heer W.
Rademalfers, het woord en opende den avond
met ongeveer de volgende rede:
Als voorzitter van de afdeeling Schiedam
der RK Staatspartij, aldus de heer Rade
maker,' rust op mij de taak deze vergadering
te openen en ik noodig U daarom uit dit te
doen met de ons vereenigende bede „Geloofd
zij Jesus Christus".
Namens het bestuur der afdeeling is het
mij een eer een woord van welkom toe te
roepen aan de geestelijkheid onzer stad. Wij
nemen deze gelegenheid gaarne te baat om
aan het geestelijk gezag onzen eerbied en
onderwerping te betuigen, op de manier van
Dr. Schaepman, die te Rome verblijvende, in
de St. Pieter niet alleen den bronzen teen
van Petrus kuste, doch er het heele hoofd
onder boog.
Het is ons, katholieke Nederlanders, onbe
grijpelijk, hoe het mogelijk is, dat ontwikkelde
geioofsgenooten de onbeschaamdheid durven
bestaan, aan het Episcopaat van Nederland
't recht van geestelijk oppergezag te betwisten.
Evenzeer doet het ons leed, dat andere geloo s-
genooten het beroep op eenheid op naïeve wijze
uitsluitend in hun richting wensclien uit te
leggen. Het is echter een reden tot groote
verheugenis, dat dank zij de volgzame eenheid
in gehoorzaamheid en onderdanigheid aan he
geestelijk gezag, de politieke eenheid onge
schokt wordt gehandhaafd.
Onmiddellijk na de begroeting van het gees
telijk gezag, heet onze afdeeling van harte
belkom, rnr. dr. van Haaren, burgemeester
^an Schiedam. Het katholieke volksdeel van
ik een aparte onderscheiding' zou willen maken
voor kern en propagandaclub.
Wij zijn hedenavond tezamen gekomen om
te gedenken het 60-jarig bestaan onzer afdee
ling en in de dagbladen is beloofd, dat ik als
voorzitter der afdeeling' een historisch over
zicht zou geven. Wanneer ik dat doe, dan
acht ik het een eersten plicht, U te zeggen,
dat de gegevens over al hetgeen in de afdeeling
is geschied mij zijn verstrekt door iemand, die
zoojuist denkelijk -een zucht van verlichting
heeft geslaakt, omdat hij niet apart welkom
werd geheeten, n.l. het eere-lid en den oud
voorzitter Mouwens. Op diens persoon zal ik
gelegenheid hebben nog nader terug te komen.
te heeft zich steeds beijverd, een steun
gemeent.b^ het vaak moeilyk bestuur onzer
dat deze*2^'1 ik mo£e U de verzekering geven,
der geheeledhWerking in waarachtig belang
Hoewel (leCV°lking bestendigd zal blijven,
gelukkig Is, ma~el?sPraak wellicht weinig
organisatorisch onsA, toch wel zeg£en, dat
warmst klopt, WanneetmeeSt 611
roepen aan den voorzitter^ ket welkom toe"
°r Geseling- Dat gij, Staatspartij
ernstige en veelomvatw! ondanks
ophoor hebt willen geven Werkzaam"
jarig bestaan JAg i^ren.
Het verzamelen der gegevens is een lastig
en moeizaam werk geweest, temeer omdat de
oprichting der vereeniging in 't duister gehuld
is gebleven. Slechts door uitspraken van lateren
datum, is de geboorte bij benadering vast te
stellen. Zoo gaf in 1901 de heer W. A. Beukers,
die toen voorzitter was te kennen, dat hij
aftrad, omdat hij reeds sedert 1872 in het
bestuur gezeten had. Dat zou er op duiden, dat
deze afdeeling langer bestaat dan 60 jaren.
Wat wij echter met meer zekerheid weten,
is, dat ongeveer 60 jaar geleden, de vereeni
ging „de Grondwet" geheeten, zich met
politiek inliet. Want ik laat er onmiddellijk
op volgen, dat „de Grondwet" niet' uitsluitend
'n politieke vereeniging was. Behalve politieke
neigingen had men cultureele ontwikkeling
op het oog. In Februari 1878 was er een
zekere heer B. van Meurs, die een lezing kwam
houden over de „bloedsomloop", terwijl ;n
Maart pastoor Drabbe een voordracht hield
ever de bevolking van Nederland, die toen
slechts bijna 4 millioen was. Eerst in 1886
houdt men zich uitsluitend bezig met politiek
60 jaren terug beleefde ons land woelige
tijden. Het is ook in dien trjd, dat een enorme
economische opleving wordt waargenomen. In
186 vond de oprichting plaats van de Nederl
Gist- en Spiritusfabriek Delft, van zulk een
enorm belang voor het huidige Schiedam,
tegelijk echter de oorzaak van den ondergang
van het branderij-bedrijf in onze stad.
Schiedam was een op zich zelf gelegen stad
tamelijk*ver van Rotterdam gelegen en slechts
-et een smallen dijk er mee verbonden. In dien
tijd hield Rotterdam trouwens op, ergens waar
nu de Westersingel is.
Wat de katholieken betreft, zij hielden in
Schiedam een stevige positie bezet, vooral in
het zoo bij uitstek Schiedamsche bedrijf, de
branderijen en distilleerderijen. In October 1878
bestond de gemeenteraad uit 15 leden, waarvan
5 katholieken.
De Kamer van Koophandel telde langen tijd
6 katholieken en 3 anderen. Men zou zoo
zeggen, dat vooral dit laatste de sterke positie
der katholieken duidelijk weergeeft.
Indien men daarbij zou denken, dat dit
overigens ook op andere wijze, dus door af
vaardigingen naar Kamer en Staten, evenzeer
tot uiting zou komen, vergist men zich. Katho
lieken werden in dien tijd tot tweede rangs
staatsburgers gerekend.
Wfl leefden toen nog niet in den tijd van
evenredige vertegenwoordiging. „De Grond
wet" was aangewezen op samenwerking met
de toenmaals eenige andere rechtsche partij,
de anti-revolutionnairen. Daanbij kwam dan
nog de omstandigheid ,dat Schiedam was in
gedeeld in één kiesdistrict met Rotterdam,
Delfshaven toen ook nog zelfstandig) en
Kralingen. Omdat Rotterdam toen toch ook
al iets grooter was dan Schiedam en liberaal
was, viel er voor de rechtsche candidaten
niet veel succes succes te behalen.
Ik vrees, dat het tegenwoordige bestuur al
heel spoedig plaats zou dienen te maken voor
een nieuw, indien het dezelfde gedragslijn
volgen zou, die het toenmalige bestuur volgde
bij de verkiezingen voor den gemeenteraad in
stemt ons to£%oote voldoening. Bohawè
voorzitter der R. K. Staatspartij, z,jt gy teV(Jns
2e voorzitter der R.K. Kamerfractie, ta Welke
Ze voorzit ie* tegenwoordige onmach-
hoedanigheic gij llfltie een verantwoorde-
tige politieke constellatie, ee^
de periode van 1891 tot 1895. Men stelde geen
candidaten, hoewel de bevolking toen 40%
katholiek was! Klaarblijkelijk heeft men zich
laten ontmoedigen door de taktiek der link-
schen, zooals in een vergadering van Juli 1891
werd gemotiveerd met de verklaring, dat,
wanneer de katholieke leden met een goed
voorstel kwamen,, dit stelselmatig werd af
gestemd.
Het proces Beffers maakt een eind aan het
bewind van burgemeester v. Dijk v. Mathenesse,
die door den heer Versteeg werd opgevolgd.
Dit schijnt het sein tot herleving te zijn. Twee
katholieken verschijnen in den Raad, mr. Jan
sen en H. Dienske.
He heer W. A. Beukers, die vorig jaar stierf
en die ons zulke waardevolle inlichtingen had
kunnen geven, was in 1878 al candidaat gesteld
voor de gemeenteraad. Hij was toen 41 jaar
en werd niet gekozen. Dit gebeurde eerst in
Juli 1895 of 17 jaar later. De heer W. A.
Beukers was toen vanaf 1878 voorzitter van
de Grondwet" en trad eerst af in 1901, aldus
in de geschiedenis onzer afdeeling de record
houder als voorzitter.
Voor de Provinciale Staten hadden wij iets
raeer succes.
Zoo naderen wij allengs den tijd, die velen
onzer nog wel kennen. De drang naar algemeen
kiesrecht breekt zich baan.
He drang naar een grooter volksinvloed werd
steeds grooter en dringender en 1918 zag de
wenschen, ook de meeste katholieken ver
wezenlijkt.
Wat onze kiesvereeniging betreft, was in
1901 do keer Mouwens vice-voorzitter van het
centrale bestuur geworden, naast den heer
A. C. Nolet als voorzitter. Mouwens heeft
de Wording van den directen volksinvloed mee
gemaakt als geen ander.
Te midden van mannen met namen als
Herman Jansen, P. Jansen, J. H. Evers, J.
Niezen, P. Lagerweij en anderen moet zijn
ernst en sociale ontwikkeling zoo zijn opge
vallen dat toen in 1920 de heer Lagerweg op
zoo tragieke wijze op een bijeenkomst van
propagandisten stierf, hij op aansporing van
Deken Verhoeven, zich met het voorzitterschap
belastte.
Nu weet ik, dat ik er den heer Mouwens
geen genoegen mee doe, doch het moet nu
eenmaal wel eens gezegd worden, dat er eigen
schappen zijn, die een bepaalden mensch sieren.
En dan is er ééne, die bij Mouwens opvalt,
de nederigheid, welke meestal het kenteeken
is van ontwikkeling en rustige bezonnenheid.
Het is allerminst alleen in de kiesvereeniging
geweest, dat die eigenschappen tot hun recht
kwamen. Velen Uwer kunnen daarvan mee-
sprken en er zijn vele sociale en cultureele
instanties in deze stad, die daarvan levende
getuigen zijn. Doch indien wij ons tot deze
vereeniging bepalen, dan mogen wij zeggen,
dat voorzitter Mouwens deze vereeniging
bestuurd heeft dwars door een zware periode
van na-oorlogsche beroering en het teekent
den man, dat hij zijn taak niet eerder heeft
willen neerleggen, voordat het voor hem vast
stond, dat hij dat veilig kon doen en geen
schade veroorzaakte.
Ik kan nu mijn historisch overzicht weer
voortzetten doch ik zal dit nu nog slechts
zeer kort doen, omdat er al reeds genoeg over
het grijze verleden is gezegd en al hetgeen
sedert den oorlog is geschied, aan den meesten
Uwer bekend is.
De evenredige vertegenwoordiging dan,
bracht ons een grootere fractie in den gemeen
teraad. De heeren v. Velzen, Scheffers, Brounts,
v. Dorp, Kavelaars, die voor onze kiesvereeni
ging in den Raad der gemeente zitting hadden,
om de bekendsten te noemen, zijn alleen nog
in leven. Doch er is nog iemand anders, die
gelukkig herstellend van een zware ziekte, n.l.
den heer Steens, die hier niet aanwezig is,
jaren lang secretaris onzer afdeeling was en
die ik namens bestuur en leden van harte een
spoedig en algeheel herstel toewensch.
Zijn wij Schiedammers steeds bescheiden
geweest in onze verlangens ten aanzien der
Provinciale Staten? Wij hebben ons zelf weg
gecijferd bij Kamer-verkiezingen! Eigen can
didaten werden schuchter genoemd, zonder
kans op zelfs het geringste succes. Indien wij
er echter in slagen van deze afdeeling weer
een bloeiende afdeeling te maken, dan twijfel
ik er niet aan of ook deze kwestie zal haar
oplossing wel vinden.
Ten overstaan van zooveel grootmachtigen
onzer R.K. Staatspartij, voel ik mij verplicht
te zeggen, hoe onze afdeeling er voor staat.
SCHOUW.
Ter algemeene kennis wordt gebracht, dat
in het. belang van den behoorlijken afvoer van
water en vuil in Oost-Frankeland or Woens
dag 18 Maart a.s., des voormiddags om 10
uur, een schouw zal gedreven worden over
dc sloot liggende in het gedeelte begrensd door
Bakkershaven, Groenendijk, Rotterdamsche-
dijk en Buitenhaven
SCHIEDAM, 4 Maart 1936.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouder van Schiedam
hebben bij hun besluit van 27 Februari 1936,
voor den proeftijd van een jaar, vergunning
verleend aan J. P. M. Scholte tot oprichting
van een. autoslooperij met bewaar van oud
ijzer en andere van ter plaatse gesloopte
auto's afkomstige onderdeelen, met uitzonde
ring van brandbare afvalstoffen, op het terrein
aan de Ridderkerkschestraat 21.
SCHIEDAM, 4 Maart 1936.
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen wind, aanvankelijk
veranderlijk, later uit Zuidelijke richtingen,
aanvankelijk opklarend, met weinig of geen
regen, later weer toenemende bewolking met
toenemende kans op regen, iets kouder des
nachts, overdag zachter.
lijkheid draagt, die &een u
wenschen te nemen. Welbent
genamer, dat ik daarop y""ker> indlen
waarschijnlijk stemt het U feest
wij U zeggen, dat wij die tweede quahteit
hedenavond beter niet in het geding 1
Tenslotte een woord van welkom to v
tegenwoordigers van het secretariaat tan
propaganda der partij, tot de voorzitters van
den Kamerkring en Statenkring, tot de pers
cn tot U allen leden onzer afdeeling', waarbij
HET TEGENWOORDIG BESTUUR DER R. K. STAATSPARTIJ AFD. SCHIEDAM. In
het midden Mr. c. Goseling met naast zich de ouden en nieuwen voorzitter der
jUbjleerenUe organisatie.
Van de ruim 6000 katholieke Schiedamsche
stemmen, zijn er ruim 1000 in afdeeling ver-
eenigd. Dit is een groote-stads-kwaal, doch
Schiedam zou in dit opzicht wel iets beschei
dener kunnen zijn.
Hoewel wij verkeeren in de gelukkige om
standigheid dat Schiedam, ofschoon stad van
beteekenis, toch nog wel zoo klein is, dat wij
wat men noemt, de hei kunnen overzien, is
het aantal leden den laatsten tijd voortdurend
aan het afknabbelen. Dat gaat zoo niet langer!
En daarom gaan wij maatregelen nemen.
Het wil het bestuur voorkomen, dat nieuwe
tijden nu eenmaal nieuwe eischen meebrengen.
Schiedammers zijn rustige en nijvere menschen
en velen gelooven het dus wel.
Er is slechts één partij in het land, die de
sociale rechtvaardigheid op overduidelijke wijze
in haar strijdbanier geborduurd heeft en
blijkens de toelichtig op het beginselprogram
recht afgaat op een totale wijziging in de
structuur van het economisch leven, op het
solidarisme, of ordening, op een maatschappij
waarin de beurs geen verstarring meer
brengen kan. Die weg is echter met moeilijk
heden bezaaiden ons werk, Uw werk, zal een
titanensti-ijd worden. Denkt maar eens aan
de moeilijkheid, dat men toch moeilijk in te
stichten corporaties marxistischen invloed
dulden kan.
Doch de strijd wordt ook op andere wijze
bemoeilijkt. Mij is dezer dagen de vraag gesteld
of onze K.S.P. niet op dezelfde wijze het juiste
oógenblik onbenut laat voorbij gaan als in
Spanje het geval is geweest. Ik heb er slechts
op geantwoord, dat men toch moeilijk Spanje
met Nederland kan vergelijken. Daar een
Accion Popular, die weliswaar een strijd voert
voor het behoud van het katholieke geloof in
Spanje, die echter uitloopt vaak in niets meer
dan een personenstrijd zonder een dringend
sociaal program. Hier bisschoppen, die in elk
opzich met hun voorlichting en hun geestelijke
leiding een toestand en een sociale ontwikke
ling hebben gschapen, vrijwel zonder weerga
in de geheele wereld. WeLicht wil mr. Goseling
hiervan nog meer zeggen.
Ook in ons land is storm op til. De fractie
zit gevangen in een situatie, waaruit zij zich
onmogelijk kan uitwringen, zonder een toe
stand te scheppen, welke nog grooter gevaren,
zij het van anderen aard, met zich meebrengen
kan. En er moet nu eenmaal geregeerd worden.
In 1937 of wellicht eerder zullen de nieuwe
verkiezingen voor de 2e Kamer plaats hebben.
Wij in Schiedam beloven, dat wij ons zullen
handhaven. In kan die verzekering geven omdat
wii voor muziek ter rechter tijd zullen zorg
dragen. Het bestuur zal de in het verleden
zoozeer gewenschte activiteit van den laatsten
tijd bestendigen. En wel op een wijze, die alle
verwijten zal uitsluiten. Wij moeten bouwen,
bouwen aan de juiste voorlichting en ontwikke
ling, die aan de kiezers moet worden gegeven.
Er zijn nog te veel katholieken, die het edel
streven van onze partij niet kennen en niet
begrijpen. Over een jaar zullen wij talrijker
zijn dan nu en bovendien meer overtuigd en
meer idealistisch.
Ik kan zoo spreken, omdat deze afdeeling
beschikt over een apparaat, dat menige andere
ons zal benijden. Wij hebben een politieke kern,
die nu genoeg binnenkamers gestudeerd en
gedebatteerd heeft om naar buiten te treden.
Voortaan geen vergadering meer zonder een
spreker en een leerzaam debat.
Maar er is nog meer, dat ons zekerheid
geeft, n.l. een uitstekend werkende propa
gandaclub. Vanaf deze plaats past het mij
namens het bestuur en leden der afdeeling een
woord van hulde en grooten dank te spreken
voor al hetgeen gij propagandisten, in welken
vorm dan ook voor onze afdeeling doet. In het
verleden deden wij vaak op U een beroep en
wij zullen dat in den toekomst wellicht nog
vaker doen. En wij weten, dat gij het gaarne
doen zult.
En nu kom ik aan een punt, waarvoor ik
mij als voorzitter dezer afdeeling eigenlijk
schaam. Degenen uwer die de laatste alg.
verg. hebben bezocht, weten, dat de Alg.
R. K. Prop. Club ons niet alleen met werk
steunt, doch ook financieel. Hoe dankbaar
wij daarvoor ook zijn, acht ik dezen toe
stand al te ideaal en daar moet spoedig
verandering in komen. Dit offer mogen wij
van de propaganda-club niet vragen.
De contributie is in een der laatste ver
gaderingen verhoogd. Dit was noodzakelijk.
En wy vragen voor ons werk in het belang
van de verwezenlijking van de in o.a. neer
gelegde leerstellingen ten bate van het ge
heele Nederlandsche volk van ieder lid slechts
2 cent per week. Niemand zegge mij dat men
dat niet betalen kan. Het is slechts omdat
men niet ziet, dat wij ook hier in Schiedam
bouwen aan een nieuwe rechtvaardige en
schoone maatschappij, dat men daartegen be
zwaar kan maken.
De viering van het 60-jarig bestaan onzer
afdeeling moet een opleving brengen. In ons
moet het besef groeien, dat het landsbelang
eischt dat de katholieke levens- en wereld
beschouwing zoo goed en zoo hecht mogelijk
tot uiting komt. Samen sterk kunnen wij
den macht van het verraderlijke nationaal-
socialisme breken. Evengoed als het socialis
me geleerd heeft, dat het hoofd tegen onze
eenheid te pletter loopt, zal de N. S. B. een
sterke idealistische R. K. S. P. tegenover
zich vinden als zij den stormloop op ons on
derneemt. Zoo spoedig mogelijk dienen de
rollen omgekeerd. Niet wij moeten een storm
loop keeren, doch van ons moet zulk een
kracht en zulk een overtuiging uitgaan, dat
anderen, vooral onze eigen geioofsgenooten
ons nog beter gaan kennen. Zoo ziet deze
afdeeling haar taak in 1936 en zoo zullen wij
werken tot het 75-jarig bestaansfeest.
Laat ik deze beschouwing eindigen met
dc ernstige woorden uit den vastenbrief van
Roermonds Bisschop:
„Wanneer wij alle gevaren overzien,
dringt de overtuiging steeds sterker aan ons
op, dat alleen hechte eenheid, broederlijke
samenwerking en strenge tucht ons in staat
stellen de dreigende gevaren te weren
Het K. K. G, zong hierna Domine Sal-
vam fac.
De Hoogeerw. heer Deken wenschte in een
kort woord zijn gelukwenschen te richten tot
de feestvierende vereenigmg. Het moet ge
zegd borden, dat het een krachtige vereeni
ging is, die het zestig jaar uithoudt, en in het
bijzonder van een kiesvereeniging, vooral in
deze 60 jaar, is er heel wat te doen geweest.
Politieke geschilpunten, ook onder de broe
ders. Hier is echter een levende vereeniging
na zestig jaar, d.w.z. dat er nog jeugd, nog
kracht in verscholen zit. Onze kracht is de
band als die van kinderen, van zonen van een
zelfde huisgezin. Bij ons is het mogelijk lid
van datzelfde gezin te zijn, omdat er gelegen
heid is de geschilpunten naar voren te bren
gen. We moeten bij eventueele geschilpunten
niet koppig zijn! We moeten bedenken dat:
„Eendracht maakt macht!"
We moeten bedenken, dat wanneer we ge
scheiden zijn, zulks zal strekken tot schade
voor ons geloof. Onze eenheid is de groote
kracht in de toekomst. We gaan dan met ver
trouwen deze toekomst tegemoet. Er zijn drei
gende gevaren. Men moet echter met kalmte
een redelijk oordeel overleggen, zich niet te
veel overgeven aan het gevoel. Men moet niet
meenen, dat het opgaan in den totalen staat,
het ware geluk zal brengen. Spr. stelt vast,'
dat geen goed R. K. lid van den N. S. B. kan
zrjn. Een ieder kan weten, dat deze beweging
rechtstreeksch tegen onze geestelijke belangen
ingaat. Geestelijke- en wereldlijke overheid
nebben tot een ieder duidelijk gesproken.
Ons hoogste Kerkelijk Gezag, de Bisschoppen^
hebben gewaarschuwd met de vinger omhoog.
Laten we hun wensch vervullen. Die anderen
gaan rechtstreeks tegen onze R. K. principes
in. Laten we ons onderwerpen aan het gezag.
Na dit korte vermanende woord wensch ik
de feestvierende afdeeling alle kracht toe voor
de toekomst.
Aan de uitnoodiging, aldus burgemeester
van Haaren, van de jubileerende vereeniging,
heb ik gaarne voldaan. Con amore heeft spr.
deze gelegenheid benut om zijn gelukwen
schen aan te bieden.
Hier wordt gevierd een jaardag. Er wordt
een twaalf-voudig lustrum herdacht. Da
datum, dat de Kiesvereeniging gesticht werd,
verdient belangstelling. Niet in het minst van
de zijde van het Gemeentebestuur van dezo
stad, in welks bestuur zoo'n belangrijk ge
deelte der bevolking zich terug vindt.
Ten grondslag ligt het beginsel, volgens 't
reglement der vereeniging, in Recht, Plicht
en Orde! Deze woorden zijn uitgedragen vanaf
de oprichting der eerste kiesvereeniging „do
Grondwet". In den naam Recht, Plicht en
Orde ligt opgesloten, datgene wat uw statuten
tot doel stellen: n.l. het algemeen welzijn van
het geheele Nederlandsche volk; in het heele
staatsbestel de beginselen van Uw kiesvereeni
ging te doen gelden. Zin voor Recht en
Rechtvaardigheid, voor God en Kerk, voor
Vorstin en Vaderland. Die leus staat zestig
jaar lang in uw banier. Ik breng gaarne huldo
aan die schitterende leus.
Moge uwe vereeniging die beginselen altijd
trouw blijven. Eer aan God en Kerk; Eerbied
voor Vorstin en Vaderland!