PANIEK IN SAN SEBASTIAN. f. sssasirr Mola's artillerie opende gisteren liet vuur op de stad. RUIM HONDERD MILITAIRE VLIEG TUIGEN IN SEVILLA Toestand in Barcelona steeds dreigender. De Labour-partij en de Communisten. strijd om badajoz nog HET ULTIMATUM AAN v KWANGSI. V olksf router s-consult Parijs. te VRIJDAG Ï4 'AUGUSTUS Ï3& ONBESLIST. Socialistische parlementariërs storten ieder 50 frs. op inschrijving voor Madrid. LAATSTE OOGENBLIKKEN VAN GEN. GODED EN BURIEL. VORDERT. Alcala Zamora zou heden in de indalusische hoofdstad arriveeren. Beiden weigerden den liun aan geboden blinddoek. DE SPAANSCHE GEZANTEN TE ROME. E DE „LODEWIJK" TE TERNEUZEN. KLOOSTERS GESLOTEN. Anarchisten zullen de stad in brand steken, indien Franco Madrid verovert. Een scherp artikel van de „Daily Herald?'. Tsjang Kai Sjek verleent nog drie dagen uitstel. BLOEDIGE OORLOG OP DEN Tusschen ooievaars en arenden. VLIEGONGEVAL TE ANGOULEME Zestienjarige leerlinge alleen de lucht in. VERLOVING VAN EDWARD VIII? KERKBRAND IN MEXICO. Vuur vermoedelijk door communisten aangestoken. MASSA-VERGIFTIGING IN JAPAN. De nationale troepen nog slechts drie kilometer van Irun. T TENDAYE, 13 Augustus (R.O.)- JL I Op het Guipuzcoa-front en ook in het strijdgebied van Badajoz wordt nog steeds hevig gevochten. De artillerie van Mola's troepen heeft hedenmorgen voor de eerste maal het vuur geopend op de stad San Sebastian. Onder de bevolking brak een gewel dige paniek uit ondanks het feit, dat het vuur vooreerst als intimidatie be doeld was en de nationalisten het voornemen schijnen te hebben, de stad, waar nog tal van hun aanhangers verblijf houden, zoo veel mogelijk te sparen. Slechts in uitersten nood zou den zij tot een werkelijke beschieting willen overgaan. LONDEN, 14 Augustus. (D* N. B.) De „Daily Telegraph" meldt uit St- Jean de Luz, dat de kruiser „Almi- rante Cervera", die deel uitmaakt van de vloot der nationalisten, reeds voor San Sebastian is aangekomen. De gezagvoerder van het schip zou den regeeringsstrijdkrachten der stad een ultimatum hebben gesteld. Wordt dit niet binnen den vastgestelden ter mijn ingewilligd, dan zal, óók van den zeekant, de stad onder vuur worden die de in genomen. Badajoz is na een beschieting, verscheiden uren duurde, voor helft door de nationalisten, die pantserwagens oprukken, ingenomen. Om het overige deel der stad wordt nog gestreden* Ook aan de grens bij Irun is vandaag weer een levendig vuur onderhouden. De voorhoede der nationalisten is vanmor gen eenig<e kilometers ten noorden van Tolosa opgerukt en bevindt zich thans op een af stand van nog slechts 15 K.M. van San Se* bastian. Ook de activiteit der vliegers is belangrijk toegenomen. Talrijke bewoners zien in het feller worden van den strijd aanleiding, uit het door de regeeringstroepen bezette gebied te vluchten en" zich over de Fransche grens in veiligheid te brengen. Naar verluidt, wordt aan de beschieting der stad ook deelgenomen door den aan de zjjde der nationalisten strijdenden kruiser ..Almi- rante Cërvera", terwijl de oorlogsbodems „Espana" en „Canarias" in Ferrol toebereid selen maken, om naar San Sebastian of Irun op te stoomen. Beide oorlogsschepen zullen zoo noodig het offensief van Mola's troepen eveneens van zee uit steunen. De grens by Hendaye is vandaag door re* geering stroepen aan de Spaansche zijde ge* sloten. Niemand mag meer naar of uit Spanje passeeren. In het strijdgebied van Badajoz is de be slissing nog steeds niet gevallen. De speciale correspondent van het Lissa- bonsche blad „Diario de Noticias" meldt uit Caia, dat de troepen, die ter verovering van Badajoz oprukken, by Altendrajelo een zwaren strijd hebben moeten voeren tegen de regee- ringsstrijdkraehten. Aan beide kanten vielen talrijke dooden. Ten slotte werd de militie echter op de vlucht gedreven. De bijzondere correspondent van het Por- tug'eesche blad „Diario de Manha" meldt, dat de troepen van generaal Mola op het oogen- blik bezig zijn met de versterking, van de tot dusverre door hen bezette stellingen en met de bezetting van nieuwe strategisch belang rijke posities in het Guadarrama-gebergte. Grootere operaties zullen eerst ondernomen worden, wanneer de samentrekking van alle troepen rondom de hoofdstad vo ooi 1 Volgens den correspondent zal de >eze mg van Madrid door de nationalisten me eer eer dan over 8 tot 10 dagen geschieden, tenzij re hoofdstad door inwendige moeilijkheden den tegenstand eerder mocht opgeven. BURGOS. 13 Augustus. (HAVAS). In den sector van Irun hebben de nationalisten het dorp Veutas op drie kilometer van de stad bezet. Volgens verdere te Burgos ontvangen be richten zou Bilbao zich ieder oogenblik aan de nationale troepen kunnen overgeven. BURGOS, 13 Augustus. (Un. PRESS). Sedert de aankomst van versterkingen uit Marokko hebben zich de plannen van gene raal Franco aanmerkelijk gewijzigd. Met is thans zoo goed hls zeker, dat gene raal Mola aan het Somosierra- en Guadarra- ma-front zal trachten zoo lang tijd te winnen totdat Franco zijn armee voor den' definitie ven aanval tegen Madrid in stelling zal heb ben gebracht. Inmiddels voeren de soldaten In de bezette gebieden een grondige zuiveringsactie uit. Door het herstel van de telefonische ver bindingen tusschen béide hoofdkwartieren zijn Franco en Mola thans ln staat, elkander voortdurend van de ontwikkeling der opera ties op de hoogte te houden. De levensmiddelentoevoer zoowel van de noordelijke als van de zuidelijke armee ge- •chiedt voor het grootste deel vanuit het vruchtbare gebied van Estremadura. Merida, dat het Chicago van Zuid-West Spanje genoemd wordt, zal tijdens het offen sief tqgen Madrid als proviandeeringscentrum worden gebruikt. LONDEN, 13 Augustus (R. O.). De Spaan sche ambassade te Londen is door de Spaan sche regeering gemachtigd, de geruchten tegen te spreken, volgens welke de regeering Madrid verlaten zou hebben, om zich te Valencia te vestigen. De ambassade ontkent eveneens, dat de regeering ooit voornemens is geweest, haar zetel te verplaatsen. Inmiddels wordt uit Marseille vernomen, dat in de berichten, welke aldaar in den loop van Donderdag uit de Spaansche hoofdstad zijn ontvangen, de toestand als uitermate ernstig geschilderd wordt. In de stad hebben zich verschillende revo- lutionnaire rechtbanken gevormd. De schiet partijen duren nog steeds voort. De regee ring schijnt den toestand nauwelijks nog meester te zijn. PARIJS, 13 Augustus (R.O.). Een confe rentie van talrtfke anti-fascistische organisa ties in Europa is hedenmiddag alhier bijeen gekomen „ter bestudeering van de middelen voor het brengen van hulp aan de Spaansche republiek". De voorisitter van de tweede internationale, de Brouckère, verklaarde ter conferentie o.m.: ,,Wij behoeven niet na te gaan, welke de hou ding der regeering moet zijn, aangezien wjj hier de regeeringen niet vertegenwoordigen, maar de openbare meening". PARIJS, 13 Augustus (R.O.). De socialis tische fractie van de kamer heeft hedenmid dag vergaderd en daarna het volgende com muniqué gepubliceerd: „Teneinde de broederlijke gevoelens ten op zichte van het Spaansche volk, dat rond zijn regeering gegroepeerd staat, om de republi- keinsche vrijheden te verdedigen, te demon- streeren, besloot de fractie een inschrijving te openen, waarop alle socialistische kamer leden en senatoren reeds 50 francs hebben gestort. Verder werd een dagorde aangenomen, waarin de fractie met voldoening kennis neemt van de resultaten van de actie, welke de regeering Blum sedert 1 Juni heeft ge voerd, gesteund op de meerderheid van het volksfront, waarvan de socialisten de sterk ste groep vormen. De fractie betuigt bij deze gelegenheid wederom haar vertrouwen in ka meraad Blum en zjjn medewerkers." Ook de radicaal-socialistische kamerfractie heeft onder voorzitterschap van Campinchi vergaderd ter bespreking van den buitenland- schen toestand. Zij gaf uiting aan de meening, dat in de regeering vertrouwen moest worden gesteld, ten aanzien van de beste houding, die aan genomen kan worden om den vrede te hand haven en de belangen van Frankrijk te waar borgen. Éénstemmig werd uiting gegeven aan de sympathie jegens de Spaansche republiek. Hoe het gepeupel te Barcelona te kee r ging in een der kerken aldaar, waar een ware beeldenstorm woedde. GIBRALTAR, 13 Augustus (UN. PRESS). De troepen van gene raal Franco zijn, zooals gemeld, gister morgen den grooten opmarsch begon nen naar Malaga, het eenige strategisch belangrijke punt aan de Spaansche zuid kust, dat zich nog in handen van de volksfronters bevindt. Een duizend man sterke colonne rukt van de grens bij Gibraltar langs de kust op naar het noord-oosten, terwijl twee colonnes van Sevilla uit opmar- cheeren naar Ronda en Antequera. Van laatstgenoemde stad uit zal dan een concentrische aanval op Malaga ondernomen worden. In Sevilla, vanwaar wij zoo pas zijn aange komen, heerscht een buitengewone bedrijvig heid. In den nacht van Dinsdag op Woensdag, om één uur werd aan de generaals Goded en Buriel, leiders der militaire beweging te Bar celona, die Dinsdag tei dood waren veroor deeld door een krijgsraad, welke aan boord van het gevangenisschip „Uruguay" was ge houden, medegedeeld, dat zij over enkele uren zouden worden gefusilleerd. Belden vroegen, of zij mochten biechten en zich op den dood voorbereiden. Hun verzoek werd, naar de correspondent van de „Times" meldt, ingewilligd. Een der kajuiten van het schip werd tijdelijk veranderd in een kapel en een priester, die zich onder de gevangenen aan boord bevond, verleende hun geestelijke hulp. Om half drie 's morgens kwamen de echt- genoote en de dochter van generaal Buriel aan boord. Een half uur later maakten de eide veroordeelden in tegenwoordigheid van ->notaris hun laatsten wil en om vijf uur boord e'*n afde6linR der civiele garde hen aan bracht Va° e6n sleePhoot, welke hen aan land J'V:k;i™annen liePen vastberaden naar de j, en hun aangeboden blind- Generaal Goded rookte, toen het bevel „Vuur" weerklonk kalm een Zoodra een officier van gezondheid den dood had geconstateerd, defileerde een groote me nigte langs de lichamen, roepende: „Leve de republiek". Boven het fort werd een zwarte vlag half- stok geheschen. ROME, IS Augustus. (R.O.). De Spaansche ambassade bij "het Vaticaan wprdt streng be- waakt door carahinieri en detectives. Ieder, die het gebouw wil binnengaan, wordt sc erp ondervraagd. Naar vernomen wordt, verkeert de gezant De Zulueta in hetzelfde geval als zijn collega bij het Quirinaal, Aguinaga. Hij is namelijk eveneens de gevangene van zijn personeel, dat aan de zijde van de op standelingen staat. Het personeel zou niet meer met hem willen samenwerken en heeft hem verzocht, in zijn eigen vertrekken te .blijven. •Iucewa Puewrs- GewiL DosUebm adchcna 'ARADAS ÏSItPA Abahal oQ&uua MOOOM Campillos pf UW Aute<3jjeqa CAMcre _ALmosia Col Hf CabTama I CoiH Almaurim SMIieUR arcos" [jrnez Pd'wD El PUEQTO tPUERTO REU AU fERUAUOO C.UICLAHA COHCU I GtCIRA TeToeau Het vliegveld wordt door zwaar gewapende afdeelingen bewaakt, zoodat het ons niet mogelijk was, nauwkeurig na te gaan, hoe veel militaire vliegtuigen zich daar bevonden. Men sprak echter in Sevilla van ruim hon derd zeer moderne machines, waaronder bom menwerpers van de types Savoia, Caproni, Heinkel en Junkers. In de stad bevinden zich vele Duitsehe en Italiaansche piloten, die overal waar zij zich vertoonen, door de bevolking met stormach tige toejuichingen worden begroet. De Duitschers dragen witte uniformen, ter wijl de Italianen gekleed zijn in de uniform van het Spaansche vreemdelingenlegioen. Overal brengen burgers en soldaten den fascistischen groet. Zwaar gewapende patrouilles en fascisti sche jeugdcorpsen marcheeren door de stad en roepen: „Lang leve Spanje, lang leve het leger!" Naast de fascistische vlaggen ziet men ook vele monarchistische banieren. Morgen zal in Sevilla een groote parade gehouden worden bij gelegenheid van het hjjschen van de monarchistische vlag. Gene raal Franco, wiens hoofdkwartier is gevestigd in het slot van de markiezen Yanduri, zal zelf de revue afnemen. De commandant van dq strijdkrachten ln Andalusië, met wien wjj een onderhoud had den, verklaarde ons, dat de nationale troepen in het zuiden nergens op noemenswaardigen tegenstand stieten. Hij meende, dat de strijd over hoogstens veertien dagen met een over winning van de nationalisten zou eindigen. Indien de vloot en de luchtstrijdkrachten zich terstond bij ons hadden aangesloten, aldus de commandant, dan ware de opmarsch naar Madrid niet veel meer dan een wandeling geweest. De commandant verklaarde ten slotte, dat de kwestie „republiek of monarchie" later door een volksstemming zou worden beslist. Van officieren van De Llano's troepen vernamen wij, dat de vroegere president van republiek, Alcala Zamora, vermoedelijk morgen in Sevilla zal aankomen. ROME, 13 Augustus. STEFAN!In een interview met een specialen correspondent van de „Tribuna" heeft generaal Queipo de Llano, de bevelhebber der nationale troepen in het Zuiden, verklaard, dat het hoofdkwar tier besloten heeft, binnen zeer korten tijd Malaga te veroveren. Het is voor de nationalisten van dringend Ook twee Nederlandsche LONDEN, 13 Augustus. (R.O.). Zes trans portvliegtuigen, twee Nederlandsche en vier Engelsche, zijn vandaag van Croydon opge stegen met bestemming naar Portugal en Spanje. De „Evening Standard" meldt in dit ver band nog, dat twee der toestellen Fokker machines zijn, driemotorige vliegtuigen, die in staat zijn 16 passagiers te vervoeren. De andere toestellen zijn minder groot. Volgens dit bericht zouden vier der toestel len bestemd zijn voor de nationalisten en de twee andere voor de regeering. Officieele Britsche kringen herinneren in verband met het bovenstaande eraan, dat de regeering geen enkele controle uitoefent op den uitvoer van burgervliegtuigen. Hjeraan wordt toegevoegd, dat maatrege len, die de regeering in staat zullen stellen contróle op de verzendingen dezer toestellen uit te oefenen, binnenkort zullen genomen worden en op dit oogenblik onderwerp vor men van Britsch-Fransche gedachtenwisse ling. Zoolang echter de verklaring van non interventie niet door de mogendheden zal zijn aanvaard, heeft de Engelsche regeering niet het recht, zich te verzetten tegen het ver zenden van civiele vliegtuigen. Haar aanleiding van het bericht uit Lon den, dat twee Nederlandsche en vier Engel sche transportvliegtuigen vandaag van Croy don opgestegen zijn met bestemming naar Portugal en Spanje, deelt men ons van be voegde zijde mede, dat deze twee vliegtuigen geen Nederlandsche vliegtuigen meer zijn. De beide machines zjjn door de K.L.M. aan een Engelsche maatschappij verkocht en deze verkoop is slechts tot stand gekomen, nadat aannemelijk was gemaakt, dat deze machines niet aan Spanje of aan de Spanjaarden gele verd zouden worden. De Nederlandsche papieren zijn uit de vlieg tuigen gehaald, terwijl het contract door den directeur der Engelsche maatschappij is on derteekend, zonder tusschenkomst van andere personen. Ook moet niet uit het oog worden verloren dat bedoelde Engelsche maatschappij reeds verscheidene malen van de K.L.M. vliegtui gen had overgenomen, welke door eerstge noemde maatschappij op haar lijnen geëx ploiteerd werden. Men achtte het in het geheel niet onwaar schijnlrjk, dat deze machines inderdaad ge bruikt zullen worden voor een vaste ljjn met Spanje en Portugal. PARIJS, 13 Augustus (D. N. B.). De „Intransigeant" deelt mede, dat gistermorgen sen Spaansch vliegtuig op „Le Bourget" 1242 K.G. goud heeft gelost. Het toestel zou vanmorgen naar Madrid zijn teruggekeerd. Men meldt ons uit Terneuzen Het Nederlandsche stoomschip „Lodewijk". dat te Antwerpen had moeten laden, is gis termorgen de haven van Terneuzen binnen- geloopen. Het schip is opgeschut en heeft aan één der kaden ligplaats gekozen. Zooals reeds gemeld, verklaarden de Ant- werpsche expediteurs, dat de wapenen yoor Guatemala bestemd waren. Desondanks weigerde de Belgische bond van transportarbeiders de lading over te slaan van spoorwagon in schip, waarop de expedi teurs besloten, de munitie weer naar de plaats van herkomst terug te zenden. De „Lodewijk" heeft behalve de gebruike lijke reddingbooten ook nog verschillende sloepen aan boord. Allerlei oncontroleerbare geruchten doen de ronde. Intusschen meldt Reuter uit Antwerpen dat een deel der wagons met munitie is te ruggezonden naar Duitschland en een ander gedeelte naar Luik. De rest bevindt zich nog in transito te Antwerpen. MADRID, 13 Augustus (R. O.). De „Gaceta de Madrid" publiceert een decreet, waarbij de minister van justitie „bij wijze van voorzorgs maatregel" de huizen der kloosterorden en congregaties, „die op eenigerlei wijze de hand hebben gehad in den huldigen opstand" doet sluiten. OPMAHSm NAAR MALAGA I belan£* de no& aan de regeering trouwe vloot yjl JA AAn de ecnige basia voor ravitailleering te ont nemen, die zij in Malaga bezit. Wanneer de hinderpaal van de vloot uit den weg zal zijn geruimd, zullen de versterkingen uit Marokko veel gemakkelijker in Spanje kunnen worden ontscheept. Ten behoeve van een actie op groote schaal tegen Malaga zijn reeds talrijke troe pen in de omgeving van de stad geconcen treerd. ZES VLIEGTUIGEN VAN CROYDON NAAR SPANJE. PERPIGNAN, 13 Augustus. (UN. PRESS) De vluchtelingenstroom uit Catalonië neemt nog dagelijks toe, zoodat de meeste hotels hier en in alle badplaatsen aan de Fransche Pyreneeënkust geheel zijn bezet. Vele vluchtelingen kunnen zelfs geen on derdak meer vinden. Naar de réfugiés meedeelen, wordt de toe stand in Barcelona steeds dreigender. Door de anarchisten is aangekondigd, dat de stad in brand zal worden gestoken en met den grond zal worden gelijk gemaakt, indien Franco Madrid zou innemen. ^Aangezien de anarchisten in Barcelona numeriek in de meerderheid zijn en tot alle gruweldaden in staat, heeft deze aankondi ging groote onrust gewekt. De president der generaliteit, Companys, is volgens berichten van de vluchtelingen practisch de gevangene der anarchisten, aan gezien hij overal door een gewapend escorte wordt begeleid. Het anarchistische dreigement zou den socialisten zoo'n schrik hebben aangejaagd, dat zij bereid zouden zijn, met de nationalis ten in onderhandeling te treden, teneinde een verwoesting van Barcelona te voorkomen. Het bericht der regeering, volgens hetwelk het leven in Catalonië weer geheel „normaal" is, wordt door de vluchtelingen als belachelijk gekwalificeerd. Het verkeer is volkomen ge paralyseerd, terwijl handel en industrie stil liggen wegens gebrek aan arbeidskrachten. De loonen en salarissen worden reeds in bons uitbetaald. De werkloozen hebben eveneens door mid del van bons voor een half jaar uitbetaling van steungelden gekregen. Een dergelijke financieele politiek kan natuurlijk geen stand houden. HONGKONG, 14 Augustus (UN. PRESS). De Chineesche bladen melden, dat maar schalk Tsjang Kai Sjek van zijn hoofdkwar tier te Kanton uit aan de Kwangsi-leiders heeft doen mededeelen, dat hij het ultimatum, waarin volledige onderwerping wordt ge- eiseht, met drie dagen zal verlengen. Indien de Kwangsi-generaals zich dan nog steeds niet naar den wil van den maarschalk schik ken, zal hij persoonlijk den aanval op Woetsjau waar momenteel ongeveer 60.000 Kwangsi- soldaten staan, leiden. ISTANBOEL, 14 Augustus (STEFANI). Een buitengewone strijd heeft dezer dagen gewoed boven de plaatsen Afion, Karahis- sar en Sandikli. Het betrof hier een bloedigen oorlog tusschen arenden en ooievaars. De arenden trachtten bezit te nemen van de nes ten der ooievaars, om zich te goed te doen aan het jonge broed. De ooievaars echter ver- deigden zich met de grootste verbittering. Tienduizenden van deze steltloopers stortten zich met ware doodsverachting op de honder den. arenden, welke hun jongen belaagden. Het meest merkwaardige van deze' gevech ten is echter wel, dat de ooievaars gedurenden den strijd uit alle deelen van den Balkan ver sterkingen ontvingen. Duizenden ooievaars, die hun nesten hebben in Istanboel en in de omgeving van deze stad, zijn naar he* too- neel van den strdij vertrokken, om aan ge vechten deel te nemen. Ooggetuigen verklaren, dat er waren slach tingen door beide partijen worden aangericht en dat de arenden in verschillende gevechten het onderspit hebben moeten delven. het een PARIJS, 14 Augustus (D.N.B.) Op vliegveld van Angouleme heeft zich merkwaardig vliegongeval voorgedaan. De 16-jarige dochter van een arts, die vlieg les kreeg, had aan het stuur van een sport- vliegtuig plaats genomen, terwijl haar vlieg- leeraar den motor aanzette. Op hetzelfde oogenblik dat de leerlinge op den starter drukte, begon de motor door nog niet opge helderde oorzaak op volle kracht te loopen en verhief het toestel zich van den grond. Het jonge meisje, dat haar koelbloedigheid be hield, slaagde er in, het toestel in de lucht te houden en gedurende ongeveer twintig mi nuten maakte zü cirkels boven het veld. In middels was haar instructeur met een ander vliegtuig opgestegen, die trachtte, voor het meisje uitvliegend, haar door teekens duide lijk te maken, hoe zij moest landen, zonder gas te minderen, hetgeen door het defect aan het vliegtuig niet mogelijk bleek. Het meisje probeerde daarop met een snelheid van 160 kilometer te landen. By het uitloopen van het toestel stiet het tegen een boom aan den rand van het vliegveld. Het vliegtuig sloeg om en werd totaal vernield. Het jonge meisje werd met een schedelbreuk en fracturen aan beenen en ribben opgenomen. Haar toestand la hopeloos. ATHENE, 14 Augustus (A.N.P.) Het repu- blikeinsche blad „Patris" bevatte gisteren een bericht, volgens hetwelk de verloving te ver wachten zou zijn van koning Edward van Engeland met een der zusters van koning George van Griekenland, prinsea Catharina of prinses Irene. Onze Londensche correspondent schrijft ons: Tot 1924 toe heeft er eenige jaren lang één communistist in 't lagerhuis zitting gehad. Van 1924 tot 1935 bedroeg 't aantal commu nisten nul. Sinds de jongste algemeene ver kiezingen is opnieuw 't zeshonderd-zooveelste deel van 't parlement communistisch. Eén communist in 't parlement is beter dan nul. 't Vestigt nadrukkelijk de aandacht op de onbeduidenheid der party. De Britsche communisten meenen minder onbeduidend te kunnen worden, indien zij Zich aansluiten bij de labourparty. De labourparty daarentegen is er niet van overtuigd dat zij erop zou vooruitgaan, indien de communisti sche party zich bij haar aansloot. De „Daily Herald" meent dat zij eerst wel eens mocht beslissen wat eigeniyk haar pro gram is. Op 't oogenblik schrijft 't labour or gaan speelt zij 't oude spel, voor alle men- schen alles te willen zyn. Haar leiders vragen (in 't openbaar) niets meer dan een matig program van verbeterin gen. In het communistische maandblad geeft een hunner een lijst van de hervormingen die hy ingevoerd wenscht te zien. Niet één dier hervormingen heeft iets uit te staan met socialisme. Door niet één harer zou ook maar 't kleinste beetje economische macht in openbare handen overgaan. Deze leider noemt de gedetailleerde plannen der labourparty betreffende socialisatie zelfs een „woestijn van doode woorden". Het blad kan dit onmogelijk in overeen stemming brengen met het krachtige beplei ten van gewapende revolutie, de vernietiging van 't parlement, en de „dictatuur der arbei ders" in 't bestaande en niet-verloochende communistische program. Dit belachelyke dualisme wijst zoozeer op politieke onverant woordelijkheid en onbekwaamheid, dat het reeds voldoende is om van de communistische toenadering tot labour niets te willen weten. Of de communistische party is thans een pseudo-liberale party met geen andere dan academische belangstelling in socialisme, in welk geval haar toelating als een rem zou werken op het socialistische wiel...... Of wel zij is een revolutionnaire party, in welk geval zij de democratische koets zou om verwerpen. Volgens de „Herald" zyn de Engelsche com munisten inderdaad „revolutionnairen van 'n niet zéér schrikaanjagend type die van de communistische internationale order hebben gekregen (tijdelijk) zoete kleine jongens te zyn". Het zoogenaamde „goud van Moskou" ver gelijkt 't blad met een lasso, waarvan 't eene eind gehanteerd wordt door de communis tische internationale, terwyi de lus om den hals der communistische party bevestigd is. Zoolang de bestaande instructies (van Moskou) van kracht zyn, zullen de communis ten een doodend blok aan 't been van den socialistischen vooruitgang blijven. Zij besluit 't blad gaven officieel, en niet zonder trots, toe dat de Fransche com munisten zich verzetten tegen inlassching van de door de Fransche socialisten verlangde socialisatie in het program van het volks front. wy behoeven niet, geiyk de Britsche labour party, heil te zien in socialisatie, om te er kennen dat in deze beschouwingen, van labour standpunt bezien, gezonde taal gesproken wordt. Aan den anderen kant heeft de praktyk in tal van continentale landen ons geleerd, dat alle fundamenteele verschillen tusschen so cialisme en communisme niet beletten, dat op kritieke oogenblikken de belijders van beide richtingen zich vereenigen om de grondsla gen van den staat te ondermynen. Scherpe artikelen in socialistische bladen tegen het communisme "hebben vaak zooal niet 't doel dan toch de uitwerking het publiek te mis leiden met betrekking tot de gevaren, die 't socialisme zelf met zich brengt. De „Daily Herald" schryft, dat als de En gelsche communisten geen pseudo liberalen zijn, zij een revolutionnaire partij zyn, die de democratische koets omver zouden werpen. Maar wat voor Engeland geldt, moet ook op Spanje toegepast worden. Toch zyn, in de dogen en kolommen der „Daily Herald", de moordenaars en brandstichters van Catalonië de voorvechters der democratie. Zal de „Daily Herald" beweren, dat 't de gematigde so cialisten zijn die 't grauw aanzetten tot 't verbranden van kerken en kloosters, en 't massacreeren van priesters en nonnen? Neen, de aanstokers zijn de Spaansche communis ten die de „democratische koets" omverge worpen hebben, en met wie de Spaansche so cialisten misschien zeer ongaarne sa mengaan. Toch vermoeden wij, dat in Spaansche so cialistische bladen artikelen van dezelfde strekking verschenen zyn als thans in de „Daily Herald". Velen moeten hierdoor ver trouwen gekregen hebben in het Spaansche socialisme, dat immers democratisch en anti communistisch, kortom: hoogst fatsoeniyk was. Waar dit op uitliep, zien wij thans. In Engeland is 't communisme zwak. Maar er kan een tijd komen, waarin het socialisme sterk genoeg zal zyn om het bondgenootschap van 't communisme, terwille van de eindover winning, te begeeren. MEXICO (Stad), 14 Augustus. (D.N.B.) In een voorstad van Mexico, Villa Obregon, ia gisteren brand uitgebroken in de Carmen- kerk. Het kostbare altaar en een deel van het interrieur werden een prooi der vlammen. Men vermoedt, dat communisten het vuur hebben aangestoken. TOKIO, 14 Augustus. (A. N. P.) In da stad Hamamatsoe, ten Westen van Tokio, verkeeren 105 soldaten en 45 vrouwen, werk zaam in een- textielfabriek, in levensgevaar, als gevolg van vergiftiging, naar het schijnt tengevolge van het eten van bedorve» groente.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1936 | | pagina 3