SAN MARCIAL DOOR FRANCO'S
TROEPEN VEROVERD.
NIEUW HERDERLIJK SCHRIJVEN DER
DUITSCHE BISSCHOPPEN.
Irun thans onhoudbaar
EEN AFGRIJSELIJKE
SLACHTING.
DONDERDAG 3 SEPTEMBER Ï93*
Het rood-front wankelt.
De zedelijkheidsprocessen.
REEDS TACHTIG DUIZEND
DOODEN
INCIDENT AAN DE GRENS
BIJ HENDAYE.
Ooggeutige-verlilaen over
sehriktooneelen in
Albecate.
OOK RAMON FRANCO KOMT
NAAR SPANJE.
MOLA WERFT THANS OOK
BUITENLANDERS.
SOVJ.-GENERAAL COMMANDANT
VAN DE ROODE MILITIE
tal van SALESIANEN
VERMOORD.
Fransche gezant door rooden milicien
met den dood bedreigd.
m HUMANÏSEERING VAN DEN
ONMENSCHELIJKEN KRIJG.
Een protest van nationalistische
autoriteiten te Burgos.
Eensgezindheid in den strijd tegen
het bolsjewisme.
DE SPAANSCHE AMBASSADE TE
TOKIO.
DE BEWAPENING TER ZEE.
Japansche nota aan Londen.
DE RADIO-PRIESTER EN HET
VATICAAN.
Een artikel van de „Osservatore
Romano".
FELLE DORPSBRAND IN
EGYPTE.
WAPENDEPOT BIJ SOFIA
ONTDEKT.
'Alle heuvelposities rond de belegerde
stad door de nationalisten
bezet.
y AN IRUN-FRONT, 2 September.
(D.NB.) Onze speciale corres
pondent meldt: Nadat vandaag de
ochtend in volkomen rust was ver
streken, openden plotseling, om 1 uur
vanmiddag, de nationalisten een hevig
infanterie-, machinegeweer- en hand-
grauatenvuur op de regeeringsstellin-
gen, welke van het oude fort San
Marcial omlaag naar de grensrivier
Bidassoa loopen.
Ongeveer een half uur later vielen
de belegeraars, uit het Zuiden komen
de, deze linie in stormloop aan en
om half drie kon men van den Fran-
schen oever de rood-geel-roode kleu
ren, de vlag der Franco-troepen, van
den top zien wapperen.
Even over vier uur dook een afdeeling
nationalen ter sterkte van ongeveer
60 man, op de zoo juiat veroverde
oogte. Met de rood-geel-roode vlag
aan het hoofd stormden zij de hel-
Bng af naar stelling no. 1
troepen, welke stelling
Behobie ligt-
an uit San Marcial werden de aan
vallers met een razend machine
geweervuur bestookt, maar dit ver
knocht hun stormloop echterniet te
stuiten en enkele minuten later had
den zij stelling no. 1 bereikt. De
regeeringstroepen hadden deze stelling
toen reeds verlaten.
Positie na positie werd daarop door
ni franco's manschappen bestormd en
."Hi-ïSproverd en tenslotte viel ook het
fameuze fort San Marcial hun in
handen.
der roode
iets boven
Intusschen trokken zich op de uitgangsstel-
verdere versterkingen samen, benevens
ktfeuwe nationalistische stormafdeelingen,
kvelke tot taak hebben de bergopwaarts op
öezelfde keten liggende stellingen 3 en 4
te vallen.
De artillerie der regeeringstroepen vuurde
on°Phoudelijk op de door de rechtschen geno-
01611 posities; de opstandelingen-artillerie
daarentegen zweeg, waarschijnlijk omdat zij
k^kening hield met een onmiddellijk verder
oprukken der rechtsche infanterie.
liegen vijf uur was in de richting van den
straatweg van Behobie naar Irun een buiten
gewoon hevig infanterie- en machinegeweer-
óók*" 6°°ren; een teeken, dat de rechtschen
k langs de grensrivier Bidassoa oprukten.
Terwijl de te hulp geroepen versterkingen
er belegerden er blijkbaar de voorkeur aan
gaven halverwege terug te keeren, verplaat
ste de artillerie van Ponterrabie het vuur be
langrijk naar achteren. Zij bestookte met de
stukken van middelmatig kaliber de naar Irun
leidende helling, teneinde een verder opruk"
ken der opstandelingen te voorkomen
Deze schijnen van hun kant de verpverine
der laatste bergposities door de verder weste
lijk in het veld gebrachte troepen van Franco
af te wachten, alvorens tot een nieuwen aan
val over te gaan.
Achtereenvolgens bezweken intusschen be
doelde bergposities voor de onweerstaanbaar
stormloopende afdeelingen van het nationalis
tische leger.
Spoedig wapperde op den berg Turiarte de
vlag van Franco's troepen en even later kwam
het bericht, dat het fel omstreden La Puncha
in handen der belegeraars was gevallen.
Het plaatsje is letterlijk doorzeefd met
kogels.
De toestand wordt hopeloos voor de volks-
fronters en men vraagt zich af, hoelang zij
nog zullen standhouden. Zij worden gesteund
door een pantsertrein, van waaruit onophou
delijk op de opstandelingen wordt geschoten.
De batterij van Fontarabie, dat ook nog in
hun handen is, vuurt geregeld, doch niets
schijnt thans meer de opdringende legers van
Franco te kunnen tegen houden.
.Te kwart over vijf stonden de nationale
strijdkrachten voor de poorten van Spaansch
Behovia; in de straten knalden de schoten.
Even later werd reeds vernomen, dat de Ma-
rokkaansche troepen Behobia waren binnen
gerukt. Vrouwen, kinderen en grijsaards waren
toen reeds geëvacueerd en ook verscheidene
manschappen van de regeeringstroepen had
den over de Fransche grens een goed heen
komen gezocht. Fransche gendarmes stonden
aan de grens gereed, met de opdracht, alle
manschappen die Fransch Behobie zouden bin
nenkomen, onmiddellijk te ontwapenen.
Een vertegenwoordiger van Havas is er nog
in geslaagd, Irun binnen te komen. De stad
biedt een troosteloozen aanblik. Op straat ziet
men niets meer dan gewapende volksfronters.
Voortdurend arriveeren versterkingen uit San
Sebastian, die onmiddellijk worden doorgezon
den naar het front, waar onafgebroken en
bloedig gevochten wordt.
Ook de velden bij de grens bieden èen ver
schrikkelijk aanzien. De bewoners, die tot us
ver nog in Irun waren gebleven, vluchten ans
uit de bedreigde stad. Overal op de velden
ziet men met gras gevulde matrassen, resten
van maaltijden liggen er verspmd Sedert
eenige dagen leven hier honderden vluchtelin
gen uit Irun onder den blooten hemel, gereed
by het minste gevaar verder te vluchten.
BEHOVIA, 2 Sept. (UN. PRESS). Onder
de verzengende stralen der zon stormen de
zoo juist uit Pampeluna gearriveerde verster
kingen Carlisten, zooals te zien is aan hun
roode mutsen vooruit tegen de stellingen
der rooden, die wijken voor de onstuimigheid
der aanvallers. Tegen den avond hadden de
nationalisten zich langs de geheele frontlinie
op de heuvels genesteld.
Naar de correspondent van de „United
Press" kon waarnemen, verdedigden de rooden
zich vandaag veel zwakker dan de eerste
dagen. Het bombardement van gisteren heeft
blijkbaar zijn uitwerking niet gemist. Het
schijnt, dat het moreel der roode troepen is
gebroken.
In den laten namiddag begonnen de natio
nalisten hun veroverde stellingen uit te brei
den en het geschut in stelling te brengen.
In Irun bevinden zich momenteel nog slechts
strijdende mannen. De laatste vrouwen en kin
deren zijn in den loop van den dag naar
Frankrijk gevlucht. Overal in de stad kan men
verwoestingen aantreffen, veroorzaakt door
granaten en bommen.
Generaal Mola, aanvoerder der Spaansche nationalisten aan \het nooi delijk
front begeeft zich per auto van Valladolid naar het terrein van den strijd.
VAN BERLIJN NAAR TOKIO TE
VOET. Een ondernemend Berlijner
is Dinsdag uit Berlijn vertrokken voor
het maken van een voetreis van 3Vi
jaar naar Tokio, waar hij voor den
nvang der Olympische Spelen aldaar
hoopt aan te komen.
LISSABON, 2 September. (UN. PRESS.)
De verliezen aan menschenlevens, welke de
Spaansche burgeroorlog tot dusver heeft ge
vorderd, worden hier op 80.000 geschat, ter-
wijl het aantal gewonden met 13.000 wordt
aangegeven.
Aan de zijde der regeeringsstrijdkrachten
zijn volgens deze gegevens 34.000 dooden ge
vallen, terwol 5000 personen werden gewond.
Het aantal weduwen wordt geschat oip
38.000 en dat der weezen op 77.000.
De materieele schade kan nog niet bij be
nadering worden bepaald, maar loopt onge
twijfeld in de millioenen peseta's.
MADRID, 2 September. (UN. PRESS.)
Naar door de volksfrontregeering wordt be
weerd, is in een luchtgevecht op het Zuid-
Westelijk front voor Madrid een nationalis
tisch vliegtuig omlaag geschoten. De piloot
van 't toestel zou een Italiaansch onderdaan,
Ernesto Monico zijn, woonachtig in Rome en
29 jaar oud.
In het regeeringsbericht verluidt verder,
dat drie jachtvliegtuigen der regeeringsstrijd
krachten boven Oropesa op een eskader natio
nalistische bommenwerpers zijn gestuit. In
het daarop volgend luchtgevecht werd één
der drie bommenwerpers gedwongen te dalen.
De piloot kon zich echter door middel van
een valscherm redden en daalde veilig in de
omgeving van de stad Vega.
W6rd hij hoor boeren omringd, wien
hij 5000 peseta's aanbood indien zij hem lie
ten ontkomen. Dit verzoek van den piloot
werd evenwel door de boeren van de hand
gewezen. Hierna zou de aviateur zich met
een revolver door het hoofd hebben geschoten.
BURGOS, 2 September. (Havas.) Volgens
de berichten, welke hedenochtend zijn ont
vangen, beeft de opmarsch van de rechtschen
in Asturië geleid tot een bona ononderbroken
front.
Een Britsche torpedojager, welke te Gibral
tar is aangekomen, deelde mede, dat de troe
pen van Franco tot 5 K-M. van Malaga
gisteren waren genaderd. e open ai e ge
bouwen en -vliegvelden aldaar werden 4oor
de luchtmacht der nationalisten gebombar
deerd. Lorenta werd door hen bezet en aan
de fronten bij Huesca, Terruel en San Mar
tial is hun luchtmacht zeer actief.
Aan het front in Asturië hebben de natio
nalisten Tineo, Salas, Trubia bezet en zij be
vinden zich nog slechts 30 K.M. van Oviedo.
Radio-Sevilla deelde hedenochtend mede,
dat de gouverneur van Granada zich naar
Sevilla heeft begeven, om zich ter beschik
king van de nationalisten te stellen. Dé
colonne-Yague heeft wederom een aantal
kleine plaatsen rond Toledo bezet.
PARIJS, 3 September. (D. N. B.) Een
speciale correspondent van de „Petit" Pari-
sien" beschrijft aan de hand van ooggetuige-
verhalen de sehriktooneelen, die zich te Alba-
cete hebben afgespeeld tijdens de onderdruk
king van een plaatselijken militairen opstand
door communisten en anarchisten.
De correspondent verklaart een en ander te
hebben vernomen uit den mond van overtuigde
Spaansche volksfronters, die in de gelederen
van de roode militie streden, toen Albacete
werd ingenomen.
Degenen, die op ons geschoten hadden en
die wij met de wapens in de hand aantroffen,
zoo vertelden deze lieden, werden ter dood
veroordeeld. Een proces was hiervoor niet
noodig. Wij plaatsten ze tegen den muur van
een huis en schoten ze neer. Het waren onge
veer honderd mannen, die dit lot ondergingen.
Helaas volgde echter op deze executies een
onbeschrijfelijke wanorde.
De gewapende menigte wierp zich op de
gefusilleerden en sneed de lijken met lange
messen in stukken. Telkenmale als een afdee
ling gevangenen voorbij kwam, werden deze
aan het escorte ontrukt en ter plaatse dood
gestoken.
Meer dan duizend lijken hebben drie dagen
lang in de „gloeiende zon op straat gelegen.
Deze waanzin greep tenslotte ook een aantal
roode miliciens aan. Zij schoten alles neer wat
de uniform van de civiele garde droeg of wat
min of meer goed in burger gekleed was. Het
was een ongelooflijke slachting.
Vijf zigeuners, die in de gelederen van de
militie waren opgenomen en ook onzen band
droegen, sneden in hun bloeddorstigheid allen,
die zij te pakken konden krijgen, de keel af.
De „Daily Mail" meldt uit Sevilla, dat de
rooden in Daimiel in de provincie Ciudad Real
dertig priesters hebben vermoord.
LISSABON, 2 September. (R.O.). De Spaan
sche vlieger, Juan Pumbo, bekend door zijn
Oceaanvlucht, is gisteren te Sevilla aangeko
men, om zich aan de zijde van de nationalisten
te scharen.
Radio-Sevilla meldt, dat een ander bekend
Spaansch aviateur, Ramon Franco, die thans
te New-York verblijft, telegrafisch aan gene
raal Franco, die een broer van hem is, heeft
medegedeeld, dat hij naar Spanje komt, om
aan de zijde van de nationalisten te strijden.
BURGOS, 1 September. (HAVAS). De na
tionale junta heeft een decreet uitgevaardigd,
waarbij de gelegenheid wordt opengesteld, om
dienst te nemen in een vreemdelingen-legioen.
Recruteeringsbureaux zijn geopend te Bur
gos, Valladolid, Caceres en Sevilla, en vele
gegadigden hebben zich daar reeds aangemeld.
Dit besluit is genomen in verband met het
groote aantal verzoeken, ontvangen van de
zijde' van buitenlanders, die de zaak der natio
nalisten willen dienen, als reactie op de aan
wezigheid van talrijke buitenlanders in de ge
lederen van het volksfront. Tot dusver had
generaal Mola zich nog steeds afkeerig ge
toond van de medewerking van buitenlanders.
LISSABON, 2 September. (D.N.B.). Radio-
La Coruna deelt mede, dat te Madrid een
sovjet-Russische generaal is aangekomen. Hij
voerde aldaar besprekingen met leidende
marxisten en nam in aansluiting daarop het
oppercommando over de' roode militie op zich.
Generaal Mola, de bevelhebber van de
noordelijke armee, vertoefde Maandag te Avi-
la. Tegenover den correspondent van het Por-
tugeesche blad „Diario da Manha" verklaarde
hjj, dat het door de nationalisten buitgemaakte
oorlogsmateriaal voldoende is, om den «tanval
op Madrid te beginnen.
TURIJN, 2 September. (R.O.). Het bulletin
van de Salesianen bevat de mededeeling, dat
de Salesianen in vijf-en-dertig huizen in Spanje
met den dood worden bedreigd. Anderzijds
heeft men geen bericht meer ontvangen van
verscheidene andere huizen.
Men is er zeker van, dat reeds vijftien Sale
sianen werden gedood, terwijl men vreest, dat
ook alle Salesianen in Malaga door het gepeu
pel om het leven zijn gebracht.
PARIJS, 3 September (D.N.B.) De corres
pondent van de Matin" maakt melding van
een bijna ongelooflijk klinkend incident aan de
Fransch-Spaansche grens bij Irun-Hendaye,
dat een schril licht Werpt op het gebrek aan
discipline bij de roode grenswachten van
Spanje.
De Fransche gezant Herbette kwam dezer
dagen naar de correspondent meedeelt, met
zijn echtgenoote en een Fransch staatsonder-
daan, wiens naam Caballero evenwel op zijn
Spaansche afkomst wijst, van San Sebastian
voor de internationale brug bij Hendaye aan.
De roode grenswacht aan Spaansche zijde
hield de auto van den diplomaat aa en ver
langde, dat de verdachte Fransch-Spanjaard,
die echter beslist geldige papieren bij zich had,
zou uitstappen. De Fransche gezant weigerde
dit evenwel waarop hem een marxist zeide:
„En wat zoudt ge ervan denken, als we u eens
een kogel door uw lichaam joegen?"
Gezant Herbette antwoordde hierop „Schiet
dan maar, als je durft, op den ambassadeur
van Frankrijk".
De Fransche grenstroep, die van de andere
zijde van de brug het incident gewaar werd
en meende, dat de gezant in gevaar verkeerde,
stormde daarop de brug over en verschafte
de auto van den diplomaat vrijen doorgang,
zoodat zij met de inzittende veilig Fransch
grondgebied kon bereiken.
PARIJS, 2 September (R.O.) De bijzondere
correspondent van de „Intransigeant" te Hen
daye heeft een onderhoud gehad met den Ar-
gentijnschen ambassadeur Daniel Mancilla,
die het initiatief heeft genomen tot het „meer
menschelijk maken" van den burgeroorlog.
Hij deelde mede, dat sedert gisteren con
tact bestaat tusschen Madrid en Burgos.
De Spaansche regeering heeft tot buiten
gewoon ambassadeur Americo Castro be
noemd, die zich zonder verwijl naar Saint Jean
de Luz zal begeven.
Het contact met Burgos werd langs parti
culieren weg tot stand gebracht.
BURGOS, 2 September (D.N.B.) De natio
nale (lefensie-commissie te Burgos heeft de
volgende nota openbaar gemaakt over de ge
dragingen van de roode militie op het Irun-
front; gedragingen Welke volkomen in strijd
zijn met het volkenrecht.
„De commissie brengt ter kennis van de
beschaafde wereld het ongehoorde optreden
van de communisten in Fuenterabia; het is
èen aanfluiting van de meest elèmentaire be
ginselen van het volkenrecht en alle krijgs
gebruiken.
De communisten hebben, in verband met
de bèdreiging hunner posities door de natio
nale troepen hun eigen families en alle tot
het volksfront behoorende elementen geëva
cueerd; allen vrouwen en kinderen daaren
tegen, die zich als zomergasten in de stad
bevonden, werd niet alleen belet, zich in vei
ligheid te stellen, doch zij werden naar de
bedreigde punten van het roode front ge
voerd, waar de marxisten hen groepeerden
tot een menschen-muur waarmede zij onzen
aanval willen stuiten.
HENDAYE, 2 September (D. N. B.) Een
vooraanstaande persoonlijkheid uit Burgos, die
vanmiddag Hendaye op doorreis passeerde,
verklaarde, dat door dé benoeming van ge
neraal Franco tot opper bevelhebber van alle
nationale troepen de wei kdadigheid der ope
raties onvoorwaardelijk was verzekerd. „Per
soonlijke rivaliteiten en wrijvingen, waarvan
zekere buitenlandsche bladen telkens weer
weten te berichten, bestaan niet.
Onbegrijpelijk is voor alle oprechte Span
jaarden de houding van zekere mogendheden,
welke met openlijke miskenning van haar of-
fieieele verklaringen, voortgaan, de rooden
van wapens, munitie, artillerie en vliegtuigen
te voorzien.
Beter dan gezanten-conferenties met lange
verklaringen over de humaniseering van den
oorlog zou het stopzetten zijn van de wapen
leveranties aan de rooden".
BRUSSEL, 2 September (VAN ONZEN
CORRESPONDENT). De Belgische regeering
geeft toe, dat, zooals door een paar bladen is
beweerd, in België 800 mitrailleurs zijn aan
gekocht voor de Spaansche roode troepen.
Officieus voegt de regeering hier aan toe,
dat zij geen uitvoervergunning zal verleenen
en dat zij zal toezien, dat het oorlogstuig niet
op clandestiene wijze het land zal verlaten.
PARIJS, 2 September (D.N.B.) De „Echo
de Paris" publiceert een correspondentie van
een Franschen berichtgever van een scherp
links-georienteerd Parijsch blad over de nog
steeds in Barcelona heerschende toestanden.
Op de bisschopsconferentie in Fulda is
nog een tweede herderlijk schrijven
van het Duitsche Episcopaat opgesteld,
dat op Zondag 6 September bü wijze
van „Verklaring" vanaf den kansel zal
worden voorgelezen.
Wij laten hieronder de voornaamste
passages van deze belangrijke verkla
ring volgen.
De bisschopsconferentie van Fulda heeft
zich ook bezig gehouden met het proces tegen
de zoogenaamde Franciscanerbroeders in Wald-
breitbach, en de Duitsche bisschoppen hebben
stelling genomen tegen de tendentieuse wijze
van voorstelling, die door bepaalde bladen over
deze aangelegenheid werd gegeven.
Uitvoerig bewijzen de Duitsche bisschoppen
dat zij niet minder streng dan de wereldlijke
rechter de fouten veroordeelen die zijn voor
gekomen.
Vervolgens constateeren de bisschoppen, dat
de beklaagden geen lid waren van de orde
der Franciscanen. Op één enkele uitzondering
na heeft geen enkele priester in dit proces
tegen de leekenbroeders terecht gestaan. Van
daar is het lijnrecht in strijd met de waarheid
en gerechtigheid, wanneer de beklaagden en
veroordeelden in de pers telkens weer op
nieuw als ordesgeestelijken worden bestem
peld en wanneer telkens weer opnieuw heel
de priesterlijke stand beschuldigd wordt.
Alle beleedigingen en beschimpingen van
den priesterlijken stand in verband met de
processen van Koblenz of met welke andere
vergrijpen ook, moeten wij op de meest be
sliste en scherpe wijze afwijzen.
Ook de Broeders van Waldbreitbach zijn
niet altijd en ook thans voor het overgroote
meerendeel nog geen volks-parasieten. Zij
staan voor een heele moeilijke en ook voor de
zedelijkheid heel gevaarlijk beroep. Zij moeten
steeds omgaan met menschen die in ieder op
zicht, ook op zedelijk gebied, abnormaal en
ziekelijk zijn. Er behoort veel offervaardigheid
toe om zich te wijden aan de verpleging van
zulke arme verwaarloosde en soms ook zeer
laagstaande menschen. Iedereen die dit moei
lijk werk kent, zal niet onbarmhartig over
deze Broeders oordeelen, zooals thans vaak
geschiedt.
De Broeders van Waldbreitbach hebben tij
dens den oorlog zich volledig van hun taak
gekweten. Vijf en twintig Broeders zijn op
het veld van eer gesneuveld. Het kwaad dat
hen thans noodlottig geworden is, hebben zij
voor den oorlog nauwelijks gekend.
Wij willen echter de daders deswege niet
verontschuldigen, maar wij beschouwen de
door hen aangerichte schade zelfs bij benade
ring niet zoo groot, als het nadeel dat ont
staan is door het feit, dat vele bladen deze
treurige geschiedenis aan heel de wereld heb
ben bekend gemaakt en zelfs aan de jeugd
op een zeer in het oog loopende wijze hebben
verkondigd, rijkelijk voorzien van hatelijke
bemerkingen en gemeene spotprenten.
De rechtbank is aan deze schade, die be
rokkend werd, onschuldig, want volgens oud
gebruik heeft zij er naar gestreefd om vooral
met het oog op de jeugd, de berichtgeving
in de pers zoo kort en zakelijk mogelijk te
houden.
Jammer genoeg hebben vele kranten, waar
onder ook bladen voor de jeugd, deze oude
traditie bij het proces van Koblenz niet toe
gepast. Zij hebben de jeugd op de hoogte ge
bracht van fouten en zonden, die zij vroeger
wel niet gekend hebben. Welk onheil daaruit
ontstaat, weet iedereen die ondervinding heeft
en die de jeugd kent.
Bijzonder treurig en afschuwwekkend is het
wel, wanneer berichten en foto's over derge
lijke gebeurtenissen in heel het land op open
bare aanplakborden en in uitstelkasten wor
den opgehangen, vaak zelfs bij den ingang van
kerken en scholen.
Het is alsof men de ziekte juist daardoor
wil bestrijden, dat men de ziektekiemen over
al heen versprijdt.
Velen die in het geval van Waldbreitbach
als strenge zedenmeesters optraden, zijn an
ders niet steeds de zoo wel bespraakte en be
zorgde verdedigers der zedelijkheid geweest.
Wij hebben bij hen haast nooit een van in
stemming getuigende weerklank gevonden,
wanneer wij opkwamen voor de heiligheid van
het huwelijk en het bewaren der goede zeden
in het openbare leven. Wij hebben dikwijls
genoeg tevergeefs gewaarschuwd voor het
onheilspellend verder voortschreiden van de
vernietiging en ontbinding van het gezins
leven, tengevolge van grove misslagen tegen
de huwelijksplichten en de huwelijkstrouw. WÜ
hebben weinig steun gevonden bij het protest
tegen den, ook in den jongsten tijd weer welig
ophloeienden handel in de vuilste platen en
tegen den openbaren handel in zekere middelen,
waardoor de onzedelijkheid juist in de hand
gewerkt wordt. Wij hebben tevergeefs ge
tracht paal en perk te stellen aan den vreese-
lrjken duizendvoudigen kindermoord, en wij
hebben tevergeefs getracht die misdaden te
voorkomen, waaraan ieder volk ten gronde
moet gaan. Hier betreft het toch zeker dus
danige treurige en rampzalige mistoestanden
en gevaren, dat allen in de bestrijding daar
van eensgezind moesten zijn.
Waarom heeft nu een gedeelte der pers bjj
het proces van Koblenz een heel andere hou
ding aangenomen als anders bjj dergelijke
zware vergrijpen en mistoestanden gebruike
lijk was
Blijkbaar omdat men deze treurige gebeur
tenissen als een strijdmiddel wilde uitbuiten
tegen kloosterorden, priesters en kerken. Het
is jammer genoeg, dat er in deze moeilijke
ure voor velen niets gewichtigers te doen
schijnt dan strijd te voeren tegen Kerk en
Christendom, een strijd die door woord en ge
schrift voortgezet wordt onder de jeugd, in de
huisgezinnen, in de werkplaatsen, in de ver
schillende organisaties en kampen.
En wat stelt men zich voor van dezen strijd
wanneer hij succesvol gevoerd wordt Het
ongeloof is toch steeds overal de wegbereider
en bondgenoot van het bolschewisme geweest.
En de strijd tegen kloosterlingen en priesters
is toch overal een voorbode en een begeleidend
verschijnsel van de bolschewistisehe wereld
revolutie. Daarom wordt iedereen die tegen
het geloof en de Kerk strijdt, of hü wil of
niet, medewerker van het bolschewisme.
Wij zouden gaarne besluiten met een ver
maning tot vrede. De toestand, waarin de
werefld verkeert, is zóó ernstig, dat wij op de
meest besliste wijze waarschuwen voor een
verderen feilen strijd tegen het Christelijk
geloof en de Katholieke Kerk en geen staats
inrichtingen te benutten voor anti-godsdien
stige doeleinden. Wij bisschoppen, onze trouwe
geestelijkheid en het Katholieke volk wen-
schen niets vuriger dan den vrede en de een
heid van het Duitsche volk en daarom ook het
einde van den strijd, die onmogelijk zegenrijk
of nuttig kan zijn voor ons vaderland. Zooals
steeds wanneer het vaderland ons geroepen
heeft, zijn wij ook thans bereid om ons niet
opgewektheid in zijn dienst te stellen en dèïi
Führer te ondersteunen bij zijn afweer van het
bolschewisme, dat de heele wereld bedreig*,
bij het streven om den vrede te behouden, bij
den arbeid voor den heropbouw van ons va
derland.
De eenheid des geloofs kan men nooit of te
nimmer met geweld en met onderdrukking van
een geloofsovertuiging verkrijgen, doch slechts
alleen kan deze bereikt worden door de ge
nade Gods, en daarom behoeft de eenheid van
het Duitsche volk en de eenheid van geest
zoo weinig te lijden als zij in een wereldoorlog
daaronder geleden heeft.
Niet wij hebben dezen rampzaligen strijd
onder ons volk verwekt, maar wel die on
christelijke mannen, die wellicht meenen, dat
zij een nieuw geloof zaaien, doch die slechts
ongeloof en godloosheid zullen oogsten. Ter
wijl zij oogenschijnlijk de tweespalt bestrijden,
vermeerderen zij die juist tot in het oneindige.
God behoede ons voor het ongeluk van een
nieuwe geloofsverdeeldheid en voor het nog
grooter ongeluk van een volslagen ongeloof.
„Terug uit de Catalaansche hoofdstad", al
dus deze correspondent, „is het mij, alsof ik
uit de hel ben ontsnapt, lederen dag en iede-
ren nacht knetteren nog steeds de geweren
der executie-manschappen. Het kerkhof krijgt
gemiddeld iederen dag veertig lijken te ber
gen.
Madrid tracht blijkbaar aan deze moord
partijen thans een einde te maken, maar de
anarchisten en communisten bekommeren zich
even weinig om de orders van Madrid als om
die van de Catalaansche regeering.
TOKIO, 2 September (A.N.P.) De vlag van
de nationalisten wappert van de Spaansche
ambassade te Tokio.
Naar vernomen wordt, heeft de Spaansche
ambassadeur Devigo van generaal Franco een
telegram ontvangen, waarin deze zijn waar
deering uitspreekt over het feit, dat de am
bassadeur de zijde van de nationalisten heeft
gekozen.
PARIJS, 2 September (D.N.B.) De voorzit
ter van de hier gevestigde Spaansche kamer
van koophandel en de tweede secretaris van
de Spaansche ambassade te Parijs hebben hun
functies neergelegd.
LONDEN, 2 September. (R.O.) Japan heeft
een nota gericht tot de Britsche regeering,
waarin het zijn voornemens bekend maakt,
11.059 ton aan torpedojagers en 15,598 ton
aan duikbooten in de vaart te houden; zulks
naar aanleiding van de door Groot-Britan-
nië toegepaste clausule uit het verdrag van
Londen welke clausule betrekking heeft op
de waarborging van de koopvaardrjvaart.
Dit plan van Tokio beteekent dus dat Japan
een grooter sterkte aan duikbooten zal krij
gen dan andere landen waartegen natuurlijk
die andere landen wel bezwaar zullen maken.
VATICAAN SCHE STAAT, 2 September
(STEFANI). De „Osservatore Romano" wijdt
een artikel aan de bewering, die in zekere
Amerikaansche dagbladen is gepubliceerd, vol
gens welke de bisschop van Detroit, Z. H. E.
mgr. Gallagher, tijdens zijn verblijf te Rome
verklaard zou hebben, dat de H. Stoel het
optreden van den „radio-priester" Coughlin
volkomen goedkeurde. De „Osservatore Ro
mano" schrift, dat dit niet in overeenstem
ming is met de waarheid. De H. Stoel wil alle
vrijheden, maar tezelfdertijd ook alle conven
ties eerbiedigen. Nu is het algemeen bekend,
dat de redenaar met zijn uitvallen tegen per
sonen, die het hoogste sociale gezag vertegen
woordigen, in gebreke blijft ten aanzien van
hetgeen elementair behoorlijk is, temeer waar
het hier een priester betreft.
CAIRO, 2 September (STEFANI). Een felle
brand is uitgebroken in het plaatsje Tamma,
waar 15 huizen in de asch werden gelegd.
Tal van personen werden gewond en de
schade is zeer groot.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
den slachtoffers hulp doen toekomen.
SOFIA, 2 September. (D. N. B.) De poli-
tieke politie heeft in een huis aan den rand
van de hoofdstad een communistisch wapen
depót ontdekt, waar drie machinegeweren, 23
automatische geweren, 7 handgranaten, een
bom, verscheidene revolvers en mauserpistoien
met verscheidene duizenden patronen lagen
opgeslagen.
Het depót was ingemetseld in het dak vaa
de zoldering.
Verscheidene arrestaties zjjn verricht.
