gestadig opdringen van
FRANCO'S TROEPEN.
m
4
WAT EEN LANDGENOOTE IN SPANJE
BELEEFDE.
Val van Mala ga aanstaande
Vrijdag ïs september
LUCILLOS BEZET.
OM DE VRIENDSCHAP
VAN OOSTENRIJK.
ACCOORD TE RIJSSEL
BLUM VOOR DE RADIO.
DE EERSTE UREN DER
REVOLUTIE.
DE BRITSCHE LABOURS
EN DE BEWAPENING.
RUSLAND IS GEREED".
GENÈVE EN ABESSYNIË.
GEEN VOLKSFRONT IN BELGIë?
BOTSING OP DE NEWA.
-
Conferentie van drie te Weenen
tegenwicht tegen den
Duitschen invloed.
Regeeringsvoorstellen door beide
partijen aanvaard.
Frankrijk blijft gehecht aan de traditie
der Fransche revolutie.
de wedloop in bewapening.
Een voorstel van Delbos tot
internationale controle
TEVENS EEN ANTWOORD OP
BRATISLAVA.
HET VADERLANDSCHE FRONT
IN OOSTENRIJK.
Schuschnigg tot de leiders.
Het is een misdaad eigenaar te zijn
van een paar huizen.
Wordt regeeringsprogram
aanvaard
,Om iederen aanvaller op eigen
gebied te verslaan".
WOROSJILOFF SPREEKT TE
KIEF.
Een onderhoud met den negus over
zijn verwachtingen van den
volkenbond.
De omsingeling van Oviedo
doorbroken.
T 1SSABON, >17 September. (UN.
J PRESS.) Aan het Talavera-
10111 Fet ('e 'nfilitaire groep ander»
inaal gelukt, de volksfronttroepen te»
rUg te dringen en 12 K.M. in de rich-
ting van Madrid op te dringen.
Blj deze operaties zouden aan Ma.
drileensche zijde 400 man gesneuveld
terwijl de nationalisten boven-
len 250 gevangenen maakten.
nationalisten veroverden de stad
^ncillog aan een der belangrijkste we-
Sen naar Madrid. Ook Santa Ollala,
tot dusver het hoofdkwartier van de
volksfronttroepen aan het Talavera-
ffont, werd door de nationalisten be
zet.
^'3 hun opmarsch in de provincie Toledo
Toetten de nationalisten, zonder grooten te
genstand te ontmoeten, een viertal kleine
Plaatsen.
Ue verovering van Lucillos ondernamen
Zes ^eeeringsvliegtuigen een luchtaanval op
stad. De mtwerking van dit bombarde
ment was echter gering en naar het heet,
konden ,jrie regeeringsvliegtuigen worden
neergeschoten.
!n dezen gevechtssector hebben de lucht-
m^l^kraehten van Madrid ook een Roode
ruis-afdeeiiug opgezocht en deze met bom-
-en beatrooid. Een arts en een verpleegster
men gedood, twee andere verpleegsters
z^aar gewond.
aarentegen zijn de loopgraven der volks-
J enters tusschen Lucillos en Casalejas door
luchtvloot der nationalisten zóó hevig en
206 langdurig onder vuur genomen, dat deze
verdedigingsstellingen nauweljjk nog bruik-
Z«n"
de Inneming van Lucillos is generaal
■M°la een aanzienlijke wapenbuit in handen
^vallen, o.a. een aantal geweren van Mext-
caansche herkomst.
Uit een communiqué van de militaire au
toriteiten te Burgos blijkt tenslotte, dat de
nationalisten erin geslaagd zijn, het front der
regeeringstroepen en mijnwerkers rond Ovie
do te doorbreken. Gelijktijdig zijn daarop van
de stad uit aanvallen op de belegeraars on
dernomen, die volledig succes hadden.
BURGO£(, 17 September (Havas): In het
hoofdkwartier der nationalisten te Sevilla
gelooft men, dat de val van Malaga aanstaan
de is. De stad wordt door batterijen der
rechtschen onder vuur genomen.
Radio-Jerez bevestigt de inneming van
Ronda door de nationalisten.
Generaal Franco meldt groote bedrijvigheid
uit vele sectoren: De val van Toledo zou aan
staande zijn; de regeeringstroepen zouden, de
laatste dagen, 3000 dooden verloren hebben,
terwql zeven vliegtuigen neergeschoten zou
den zijn.
Volgens radio-Sevilla is de luchtmacht der
rechtschen zeer actief geweest. Bombarde
menten hebben plaats gehad bij Trubia en
I,e°n, in Asturië en Andalusië, bij Madrid en
Arragon.
Een van Madrid komende regeeringscolon-
n° Werd geslagen, waarbij 270 dooden aan
m?eeringszijde vielen. Ben afdeeling, die dezen
Voikfronters te hulp trachtte te komen, ver
loor 250 dooden.
SEVILLA, 17 September (D.N.B.) Een bij
zondere correspondent van D. N. B. vernam In
ÖT de nntlonalistische troepen bevrijde
stad Baena (provincie Oordoba) een aantal
brjzonderheden over nieuwe gruwelen vaT de
communistische horden, vóór zg voor de na
tionalisten de wijk moesten nemen.
In een tehuis voor ouden van dagen in ge
noemde stad zijn acht inwoners, oude men
echen van 65 tot 87 jaar, door mannen van dë
roode militie met bijlen afgemaakt. Op
lijke wijze hebben de onmenschen een
rige kloosterzuster om het leven gebracht be"
nevens een aantal kleine kinderen vanden
leeftijd van drie tot zeven jaar.
In totaal zijn In deze kleine stad 91 inwo
ners aan den moordlust van de roode terro
risten ten offer gevallen.
GIBRALTAR, 17 September (R.O.) Voorde
regeeringstroepen te Malaga is hulp uit Me
xico in aantocht, althans indien de „Magal-
lanes", welk schip hedenavond wordt ver
wacht, niet tijdig door de nationalisten on
schadelijk wordt gemaakt.
De „Magallanes" heeft een grooten voor
raad geweren en munitie aan boord, uit Me
xico afkomstig, en vluchtelingen uit Malaga,
die te Gibraltar zijn aangekomen, weten mede
te deelen, dat de kruiser „Jaime Primero" en
verscheiden torpedobooten in de haven van
Malaga gereed gehouden werden, om het Me-
xicaansche schip vanavond te gemoet te varen
en het veilig naar Malaga te geleiden.
Malaga wordt op het oogenblik nog door
30.000 man regeeringstroepen verdedigd, maar
de ravitailleering en bewapening dezer troe
pen laat zeer te wenschen over.
Na de hulp uit Mexico hopen de volksfron-
ters tot een teg'enaanval te kunnen overgaan.
ST. JEAN DE LUZ, 17 September. (D. N.
B.) De oorspronkelijk op gisteren bepaalde
vergadering van het zich te St. Jean de Luz
bevindende Madrileensche corps diplomatique,
waarin een beslissing genomen had moeten
worden ten aanzien van den door Madrid
gestelden eisch, dat de diplomatieke vertegen
woordigers naar Spanje terugkeeren, is tot
Vrijdag verdaagd, aangezien nog niet alle
regeeringen haar standpunt hebben bepaald.
Aangenomen kan echter worden, dat het
diplomatieke corps aan de uitnoodiging van
Madrid geen gevolg zal geven.
MADRID, 17 September. (R. O.) De „Ga-
ceta de Madrid" publiceert een decreet van
den minister-president, waarbij de alarmtoe
stand voor het geheele grondgebied, met inbe
grip van de steden Ceuta en Melilla, met
ingang van heden voor den tijd van o0 dagen
wordt verlengd.
Van der velde er sterk tegen.
BRUSSEL. 17 September. (D.N.B.) De Brus-
selsche vereeniging der Belgische arbeiders
partij heeft vandaag op een buitengewoon
congres de vorming van een volksfront in
België naar Fransch en Spaansch voorbeeld
besproken.
De meerderheid der sprekers verklaarde
zie tegen zulk een volksfront, evenals de
voorzitter der partij, de gezondheidsminister
Vandervelde, die krachtig gesteund werd door
den minister van buitenlandsche zaken, Stark.
Na ampele discussies werd besloten, de
stemming over een resolutie in deze kwestie
de volgende week Woensdag te doen plaats
vinden.
14 Dooden.
MOSKOU, 17 September. (D.N.B.) De „Is-
westia" bericht, dat op de Newa te Leningrad
een passagiersschip tegen een sleepschip bot
ste. Het passagiersschip zonk onmiddellijk.
Van de 35 opvarenden konden er 21 gered
worden. De overigen verdronken.
Een toestel van de British Airways stortte kort na de opstijging van het
vliegveld Gatwick in Sussex omlaag en werd daarbij geheel door brand ver
nield. Drie personen verloren hierbij het leven. De nog brandende ruïne
van het toestel.
PARIJS, 17 September. (R. O.) Het textiel-
conflict te Rijssel kan met vrij groote zeker
heid als geëindigd worden beschouwd. Daar
de partijen niet tot overeenstemming konden
komen, heeft tenslotte de regeering voorstel
len gedaan betreffende verhooging der loonen.
De arbeiders bleken tot belangrijke conces
sies bereid, wat de kwestie der arbeiders-
gedelegeerden in de fabrieken betreft, en het
schijnt thans zeer waarschijnlijk, dat de werk
gevers de voorgestelde loopsverhooging zullen
Inwilligen.
PARIJS, 17 September. (R.O.) Het accoord
tusschen werkgevers en werknemers in de
textielindustrie te Rijssel houdt onder meer
in, dat een loonsverhooging van 6 procent
wordt toegestaan. De arbeidersdelegatie van
haar kant heeft er in toegestemd, dat de fa-
brieksgedelegeerden door beroepsinstanties
worden benoemd. De fabrieken te Rijssel zul
len Vrijdagavond of Zaterdagmorgen ontruimd
worden.
PARIJS, 17 September. (R. O.) Om half
zes vanavond deelde Salengro aan de pers
mede, dat in het textielconfiict van Rijssel
overeenstemming is bereikt. Zooals bekend,
waren bij dit conflict 100.000 arbeiders be
trokken.
De staking in de metaal-industrie.
PARIJS, 17 September (D.N.B.) De staking
in de metaalindustrie van Vitry-le-Frangois
heeft zich verder uitgebreid. Een aantal werk
plaatsen zijn door de werklieden bezet, aan
gezien de werkgevers weigerden een scheids
gerecht van de regeering te aanvaarden. Ook
In Atrecht is een staking uitgebroken in ver
schillende bedrijven.
AOSTA, 17 September (A.N.P.). In het
dal van Aosta is overvloedig sneeuw gevallen.
De pas van den grooten St. Bernard is met
een halven meter sneeuw bedekt. Het verkeer
is onderbroken. In het dal nabij Cervino heeft
de sneeuw een hoogte van een meter.
PARIJS, 17 September. (R.O.) In een radio
toespraak heeft minister-president Blum on
der meer gezegd:
„In overgroote meerderheid blijft het Fran
sche volk gehecht aan de herinnering en de
traditie der Fransche revolutie. Frankrijk ge
looft aan de politieke vrijheid, de burgerlijke
gelijkheid en de menschelijke broederschap.
Onder de rechten der vrijheid rekent het in
de eerste plaats de vrijheid van gedachten en
van geweten.
De geschiedenis van dë laatste eeuw heeft
bewezen, dat het democratische regime min
stens evenveel stabiliteit heeft geboden als de
regeeringssystemen, die berusten op de al
macht van één man.
Frankrijk wil geen enkelen anderen staat
de regeeringsbeginselen opleggen, die het als
de meest verstandige en rechtvaardige be
schouwt. Het eerbiedigt de souvereiniteit van
andere staten, zooals het zijn eigen souverei
niteit meent te kunnen verdedigen. Frankrijk
wil in vrede leven met alle volken, onverschil
lig hoe hun binnenlandsch bestuur geregeld is'.'
PARIJS, 17 September (HAVAS). Bij zjjn
voorbeschouwing over de a.s. bijeenkomst van
den volkenbond schrijft Pertinax in de „Echo
de Paris", dat hij meent te weten, dat Delbos
de Volgende week in de redevoering welke hij
in de zitting van den volkenbond zal uitspre
ken, zich voor de aanknooping van onderhan
delingen zal verklaren, strekkende tot instel
ling van een internationale controle op de ver
vaardiging van wapenen.
ROME, 17 September. (R. O.) Men be
schouwt hier het bezoek van Guido Schmidt,
den Oostenrijkschen onderstaatssecretaris
van buitenlandsche zaken, als een inleiding
tot een belangrijke diplomatieke actie.
Op de bijeenkomst van de ministers van
buitenlandsche zaken van Italië, Hongarije en
Oostenrijk te Weenen, waartoe dit bezoek,
zooals gemeld, de aanleiding is geweest, zou
op de eerste plaats aandacht worden be
steed aan de houding der drie staten tegen
over de kleine entente. De conferentie te Wee
nen wordt beschouwd als een antwoord op de
bijeenkomst te Bratislava.
Voorts zal deze bijeenkomst een plechtige
bekrachtiging zjjn van de Italiaansch-Oosten-
rijksch-Hongaarsche entente tegenover
Duitschland.
De invloed van Duitschland in Oostenrijk
zou zich op twee verschillende wijzen doen
gevoelen: door de nationaal-socialistische
propaganda, welke zich openbaart door uit
oefening van pressie op de blnnenlandsche
politiek van Oostenrijk en door diplomatieke
activiteit. Het schijnt, dat Duitschland vooral
van den weerslag op Oostenrijk van de
communistische actie het buitenland, waar
voor de regeering te Weenen beducht
is, zou hebben geprofiteerd, om te pogen
Oostenrijk te betrekken in den ideologi-
schen kruistocht, welke openlijk te Neuren
berg is gepredikt, waardoor het evenwicht in
de vriendschap, welke Oostenrijk gelijkelijk
voor Berlijn en Rome koestert, ten gunste van
den Duitschen invloed zou zijn verstoord.
De bijeenroeping te Weenen, zelf van een
Italiaansch-Oostenrijksch-Hongaarsche con
ferentie is het tegenwicht ten behoeve van den
Italiaanschen invloed in Oostenrijk.
WEENEN, 17 September. (D.N.B.) Voor
het eerst vergaderde heden de in Mei van dit
jaar in het leven geroepen leidersraad van het
Vaderlandsche Front.
Bondspresident Schuschnigg, de leider van
het Vaderlandsche front, hield een rede, waar
in hij wees op de noodzakelijkheid, het leger
snel en doelmatig uit te breiden.
Verder zeide hij, dat de saneering van de
begrooting reden geeft te hopen, dat de werk
verschaffing in 1937 krachtig zal kunnen wor
den voortgezet.
De leidersraad zal worden onderverdeeld in
5 commissies, nl. voor sociale, economische en
cultureele problemen, voor opbouw van de
oeroepsstanden en vcor de politieke opvoe
ding van de jeugd.
Het verongelukte Pool-expeditieschip
„Pourquoi Pas waarvan de geheele
bemanning op een enkele uitzondering
na den dood vond.
I.
Sedert Februari van dit jaar was ik ver
bonden aan de Nelly School te Barcelona, een
aarts-aristocratische inrichting, waar ik jon
gen Spaanschen heethoofden de beginselen
van Fransch en Engelsch moest trachten bij
te brengen. Dat duurde zoo tot. half Juni, tijd
stip waarop de school voor drie en een halve
maand gesloten werd en, volgens de gewoonte
van particuliere scholen in dat land, het on
derwijzend personeel voor den zelfden tijd
salarisloos op straat gedeponeerd werd.
Tegen half Juli zou ik een vacantieschool
openen in een der badplaatsen ,op een uurtje
a sta«d van Barcelona en de mij restende
Wije weken besloot ik door te brengen in
schoot der familie van een Grand d'Es-
een id gezegend is met rijke landgoederen,
doren. TetVEnUAtje e" Vijf W°eden ^ïl
wel een ng6ls«h van de laatsten mocht
de Grand dan CnëartJe daal'°m
paar weken te eTl be8loten' voor een
wegens het lucraüeve^h 7** fT!
ders dan toejuichen kon het Seval niet an"
7i00 tufte dan op een
psn processie z°merschen namid
dag een processie van geruischlooze auto's
langs de gladde asphaitwegen, die van Bar
celona naar San HUario leiden, waar 't land
goed ligt, waarop men gewoonlijk de drie
warmste zomermaanden doorbrengt. Nooit zal
ik de heerlijke weken vergeten, die we daar
in de bergen doorbrachten. De kleine markies
zelf kwam alleen week-enden. Er was een
gouvernante voor de kleine kinderen (mijn
leerlingen waren, tusschen de 9 en 13 jaar
oud en reeds heel zelfstandig), en behalve
de twee uur Engelsche les, die ik per dag
te geven had, kon ik naar hartelust tennis
sen of fietsen of lange wandelingen maken
met de markiezin, die heelemaal niet hoog
hartig of gereserveerd is, maar integendeel
er uit ziet als een jong meisje en nog even
hard aan allerlei spelletjes meedoet als haar
dollè driezen van kinderen. Trouwens daarbij
laat Mademoi (dat ben ik) zich ook niet on
betuigd.
Zoo leefden wij in volmaakte harmonie op
het buiten, dat staat te midden van prach
tige bosschen in een luisterrijk dal van Span-
je's „Groene Provincie" Gerona, totdat de
markies ons vanaf zijn advocatenkantoor te
lefoneerde, dat Calvo Sotelo, de leider der
rechterpartij, te Madrid was vermoord en
dat h(j het, gezien de janboel, beter vond,
als we maar weer naar Barcelona terug
kwamen.
Den volgenden dag waren wij allen weer
in Catalonië's hoofdstad en nog enkele dagen
later nam ik afscheid om naar mijn zeebad
plaats te kuieren. Edoch, het lot had anders
beschikt. We schreven 19 Juli, en den laat
sten nacht, die ik nog in Barcelona zou door
brengen, had ik onderdak gevraagd bij een
Frangaise. Dienzelfden nacht brak de opstand
uit, namen broeders de wapenen op tegen
broeders, begon het Spaansche volk de ver
woesting van al het schoons, dat Spanje's
eigen bodem in zich en op zich draagt, ver
nielden Spaansche handen de kunstwerken,
gewrocht door de vingeren hunner voorva
deren. Ja, toen begon het groote Spaansche
treurspel, waarbij het eene tooneel op het an
dere volgt en waarvan men nog lang niet
aan de laatste scène 'toe is.
In den vroegen Zondagmorgen van 20 Juli
worden wij opgeschrikt door geweerschoten,
spoedig gevolgd door kanonschoten, eerst
nog uit een enkele richting, maar al spoedig
knalt het van alle zijden los. Een der bewo
ners van ons huis heeft een luidspreker in
het trapgat geplaatst en zoo hooren wjj, wat
er eigenlijk gebeurt. Om vier uur hebben de
poorten der verschillende kazernes te Bar
celona zich geopend en zjjn de troepen op
getrokken naar het middelpunt der stad, ka
nonnen met zich voerend .Het geheele ver
loop is voldoende bekend, daarover valt niets
meer te vertellen. Mijn doel is alleen, zooals
ook de titel van dit stukje aangeeft, mjjn
persoonlijke ervaringen te verhalen. Ik zal
daarbjj slechts vertellen, wat ik met eigen
oogen gezien heb en wat ik zelf gehoord heb.
Dien eersten Zondagmorgen dan werd het
stil tegen half negen ongeveer, en ik besloot
om 9 uur naar de H. Mis te gaan in de kerk,
°P slqchts enkele minuten van onze woning
gelegen. Het zou de laatste maal zjjn, dat
ik in Spanje een kerk zou betreden, een
Priester de H. Mis zou zien opdragen. Het
was een kleine, intieme kerk, zooals vele
andere kerken in Spanje, in het donker ge
houden. Door enkele gebrandschilderde ramen
filterde een lichtwaas. Maar boven 't altaar
prijkt in een zee van electrisch licht een le
vensgroot beeld: Maria van het H. Hart.
Stil is het in het kleine heiligdom, plech
tig stil. Met sereene ernst articuleert de jonge
priester de voor ons zoo bekend klinkende
Latijnsche miswoorden. Ook zijn langzame,
afgemeten gebaren getuigen van dat innig
respect voor de heilige handelingen. Gedu
rende den Canon hoort men niets dan dat
eigenaardig geluid der celluloid-waaiers waar
mede de dames zich wat koelte .vuiven
en die het zware mantillas doen j wegen.
Tot plots, even voor de Consecratie, bom
explosies de gewijde stilte scheuren en het
schieten weer aanvangt. Kalm en rustig bidt
Gods dienaar aan het altaar verder. Niemand
verlaat het kerkgebouw. Een bewondering
groeit in mij voor dien jongen priester, een
bewondering ook voor dié kalme, moedige
vrouwen want het zijn bijna uitsluitend
vrouwen, die dezen morgen ter kerke geko
men zijn.
Treffend is de tegenstelling, van hetgeen
binnen deze muren gebeurt en hetgeen men
daarbuiten vindt. Hier vrede en rukt, daar
oproer, hier liefde en vergeving, daar haat
en wraaik, hier offer en daar ginds onbe
teugelde zucht naar macht.
Na afloop der H. Mis waag ik een wan
deling naar het niet ver gelegen gemeente
ziekenhuis, het Hospital Clinico. Roode Kruis-
auto's rijden af en aan met gewonden en
dooden. Vrachtauto's vol beddengoed komen
van alle zijden aanstuiven, in beslag geno
men particuliere auto's kruisen in alle rich
tingen. Op al deze voertuigen hebben gewa
pende burgers plaats genomen, tot zes of acht
in een wagen; zjj houden geweren en revol
vers naar alle zijden geheven, gereed om te
vuren bij het eerste verdachte geluid. Men
heeft order gegeven alle luiken te openen,
zoodat niet van boven af uit verdekte opstel
ling geschoten worden kan. Een algemeene
transportstaking is afgekondigd, er zijn geen
trams, geen taxi's. Het telefoongebouw, het
personeel was fascistisch, is terdege bescho
ten en de telefoon functionneert niet.
Dien middag werd er flink gevochten in
onze straat en een paar uur lang zaten we
allen tezamen gehurkt op de trappen, die in
het centrum van het huizenblok gelegen zijn.
Toen het donker was geworden, zijn twee
andere vrouwen en ik naar het terras gegaan
op het daik, om de branden te zien, die aan
vele zjjden den hemel in gloed zetten, maar
van een naastliggend terras riepen een paar
asalto's (republikeinsche politie) ons toe
direct weer naar lager gelegen oorden af te
dalen. Die zaten daar heel genoegelijk met
een machinegeweer op het dak en schreeuw
den van dak tot dak, dat alleen het feit, dat
wij tot het zwakke geslacht behoorden, ons
van den kogel gered had. 's Nachts werd er
natuurlijk weer opnieuw begonnen met schie
ten, alhoewel volgens de radioberichten het
inderhaast gemobiliseerde volksleger op alle
punten der stad meester van den toestand
was geworden, 's Morgens tusschen 9 en 12
ur ongeveer was het meestal stil. Zeker om
de vrouwen gelegenheid te geven inkoopen
te gaan doen voor de voeding.
De geheele eerste week van de Revolutie
heb ik bijna op straat doorgebracht. Vele
kerken heb ik in vlammen zien opgaan,
andere zien leeghalen, den inboedel op straat
zien aansteken. Hetzelfde gebeurde met
kloosters. De gebouwen, die gespaard bleven,
werden ingericht als Hospital de Sangre,
bloedhospitaal. Lazaret zeggen wij geloof ik.
M(jn medezwerfster een Duitsch jodinnetje
en ik hebben vele eigenaardige dingen
beleefd. Zoo kwamen wij eens bij den in
gang van een nauwe straat, waar een groep
F. A. I.-mannen, anarchisten, twee brand
weerauto's ontboden hadden. De brandweerlui
kregen order op den hoek te wachten. Daarop
begaven een paar F. A. l.-mannen zich naar
een mooi heerenhuis in het midden der nauwe
straat gelegen. Enkele oogenblikken daarna
kwamen de rookwolken al naar buiten en het
duurde niet lang of de vlammen lekten langs
de pui omhoog. Toen kreeg de brandweer be
vel de naastgelegen huizen flink te bespuiten,
echter zorg dragend, dat van de woning van
den nationalist niets dan de muren zouden
overblijven.
Van daar koersten wij naar het gebouw
waar de Union Frangaise haar zetei heeft, op
de tweede verdieping. Toen wij het huis weer
wilden verlaten, kwamen juist een tiental ge
wapende mannen daar binnen. Men verzocht
ons in een kleine zijkamer te gaan, onder
zocht of wij geen vurwapenen op ons hadden.
Wij vroegen, wat dit alles te beteekenen had
en men antwoordde, dat wij dit toch wel zelf
begrepen. Eenigen tijd later klonk er een
schot, in een kamer ergens boven ons en
daarna kwam een man zeggen, dat wij weer
vrijgelaten konden worden. Hij had een pak
priesterkleeren onder den arm. Deze werden
op straat verbrand. Toen hadden wij het be
grepen.
Weer zetten wij onze wandeling voort en
overal zagen wij hetzelfde: brandende ker
ken, brandende scholen, brandende kloosters.
Toen de telefoon weer werkte, belden wij
Spaansche vrienden en kennissen op. Velen
hadden reeds kans gezien te vluchten, ge
bruik makend van de algemeene warboel, en
hadden, alhoewel met achterlating van have
en goed, toch een veilig heenkomen naar het
buitenland kunnen vinden. Van anderen hoor
den wij minder goed nieuws. Hier was een
huisvader weggehaald uit zijn gezin en had
men geen berichten meer sedertdien, daar
was een zoon officier gevangen geno
men en wachtte op zijn executie, die niet lang
zou uitblijven. Elders telde men tot drie ge
wonden in dezelfde familie.
Allen leefden in dezelfde martelende angst
om wa him nog te wachten zou staan. Het
is immers een misdaad een fabriek of groot
magazijn te hebben, landbouwterrelnen te be
zitten of eigenaar te ztjn van een paar huizen.
Verder waren er vele families, die geestelijken
of kloosterzusters bij zich verborgen hadden
en men begon reeds systematisch de huizen
af te zoeken. Vond men een priester, dan
doodde men vaak met Gods dienaar, den per
soon die onderdak verleend had. Hoewel men
niet geschroomd heeft, verscheidene zusters
te vermoorden, is men over het algemeen
tegenover haar veel zachtaardiger opgetre
den dan tegen de priesters. Honderden heeft
men gelegenheid gegeven naar het ouderlijk
huis terug te keeren. Voor priesters bestond
en bestaat nog geen pardon.
LONDEN, 17 September. (R.O.) De „News
Chronicle" meldt, dat verwacht wordt, dat
het uitvoerend bestuur van de labourpartij
vandaag in een buitengewone vergadering zal
besluiten, de oppositie tegen het herbewape-
ningsprogram der regeering op te geven op
de volgende voorwaarden:
lo. dat het kabinet de collectieve veiligheid
krachtig ondersteunt;
2o. dat geen regeling van de zaken van
Europa plaats heeft zonder Rusland;
3o. dat voorzorgsmaatregelen worden ge
troffen tegen overmatige winsten bjj de fa
bricatie van wapenen.
Het blad geeft te verstaan, dat de labour
partij bovengenoemd standpunt zal aanvaar
den in weerwil van tegenstand daartegen van
den kant der intellecteueelen, in de partij. Het
zegt, dat wegens de verontrustende snelheid
waarmede de fascisten in de richting gaan
van de militaire suprematie, de tegenstanders
van herbewapening in grooten getale hun
houding herzien.
MOSKOU, 17 September. (Tass.) De sovjet-
Russische volks-commissaris van defensie,
Maarschalk Worosjiloff heeft te Kief een
groote rede gehouden, tot 150.000 arbeiders,
waarin h{j o.a. zeide:
„De sovjet-unie en vooral de Oekraïne heb
ben vele vijanden. Dezen bewapenen zich, om
nogmaals te pogen, de arbeiders van ons
groote vaderland onder het juk te brengen,
zooals negentien jaar geleden.
Onze vijanden zullen zich echter misreke
nen. De arbeiders van ons land zijn met het
machtige roode leger onafscheidelijk verbon
den. Ons leger, dat zijt gij. Ons leger dat zijn
niet alleen uw vleesch en bloed, maar ook uw
verstand, uw gedachten, uw wenschen en ver
wachtingen.
Hoezeer de heeren, die zich aan gene zijde
van de grens bevinden, thans ook ervan droo-
men, eenmaal den sovjet-grond te betreden,
liet zal hun niet gelukken".
Na met pathos te hebben gewezen op de
geweldige vredelievendheid van sovjet-Rus
land, dat „met recht er aanspraak op maakt
het bolwerk van den vrede te zijn" en dat
„het eerste land was. dat ontwapening voor
stelde", vervolgde Worosjiloff:
Ons leger is bereid, alles te doen, om den
vrede in de wereld te verzekeren. Als iemand
pogen zou, ons land aan te vallen, dan zijn
w(j ten oorlog gereed! (Stormachtige bijval).
Op militair gebied zijn wij van de zevende
of misschien achtste klas naar de negende
overgegaan en in vele opzichten zijn we reeds
van de middelbare school naar de hoogeschool
overgesprongen. (Bijval).
Als een vijand ons aanvalt zullen we hem
niet alleen uit ons land weren, doch hem op
eigen gébied verslaan (Stormachtige bijval en
hoera-geroep).
Worosjilof zeide tenslotte nog, dat vijande
lijke vliegtuigen op ieder oogenblik elk punt
in de unie kunnen bereiken. Het is daarom
noodig, dat vooral te Kief een machtige ver
dediging tegen luchtaanvallen wordt gescha
pen."
GENèVE, 17 September. (R.O.) Avenol, de
secretaris-generaal van den volkenbond, heeft
vanochtend officieel de mededeeling ontvan
gen, dat „de leeuw van Juda, Haile Selassie,
keizer van Ethiopië", de noodige volmachten
om hem ter volkenbondsvergadering te verte
genwoordigen. gegeven heeft aan een Abessjjn-
sche delegatie, die onverwijld naar Genève
vertrekt.
LONDEN, 17 Sptember. (Havas). In een
interview, aan een vertegenwoordiger van
Havas verleend, zeide de negus o.m.: ik
weet nog niet, of ik mij naar Genève zal be
geven. Ik zal de rapporten mijner gedelegeer
den afwachten en indien zulks nc hg mocht
blijken, zal ik persoonlijk de delegatie leiding
kunnen geven.
De Havas-corresponclent vroeg den negus
vervolgens naar de beteekenis van de woor
den van Ethiopië's gezant te Londen, dr. Mar
tin, die gisteren gezegd heeft, dat de Abes-
sjjnsche regeering van Engeland transito
vergunning verwachtte door de Britsche be
zittingen in Oost-Afrika voor reizigers en
koopwaren .voor Ethiopië bestemd.
De negus antwoordde, dat de Britsche re
geering ten aanzien van die voorstellen nog
niet was geconsulteerd; maar, vervolgde hij,
wij kunnen niets doen voor onze defensie, ten
zij de regeering van Gore, die niet genoeg
wapenen en munitie te harer beschikking
heeft, om haar gebied te verdedigen, tenzij
haar een internationale leening, door den
volkenbond gewaarborgd, wordt verleend en
zij bovendien transito-vergunning óver Britsch
of Fransch gebied krijgt.
Gevraagd naar zijn persoonlijke plannen,
antwoordde de keizer: „Mijn verblijf in En
geland kan nog wel eenigen tjjd duren .Indien
men mij echter de gevraagde internationale
leening had toegestaan, zou ik geen week
langer hier gebleven zijn, doch onmiddellijk
naar mijn volk zijn teruggekeerd, om te strij
den voor zijn bevrijding".
De Negus wendt zich tot het
Haagsche Hof.
LONDEN, 17 September (R.O.) De Lon-
densche advocatenfirma Arram, Ofaiffield en
Co. heeft Donderdag een telegram gezonden
aan het permanente hof van internationale
justitie te 's-Gravenhage, waarin in opdracht
van den negus van Abessynië en zijn regeering
een buitengewone zitting van het hof wordt
verzocht, teneinde de klachten van Abessynië
tegen Italië aan te hooren.
