DE HOOGCONJUNCTUUR IN ZWEDEN.
HILLEGERSBERG.
MAASSLUIS.
VLAARDINGEN.
BTAJM KONDIGT NIEUWE
WETTEN^ AAN.
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1936
„MUTUA AMICITLA".
„Wat doet mijn vrouw van 2-5?"
HET WUBRA-DUBBELROER.
R. K. E.H.B.O. ST. FRANCISCUS
ZONNESTRAAL-COLLECTE.
BURGERLIJKE STAND.
ROTTERDAMSCHE MOTORCLUB
V. V. V.
WEDSTRIJD TE ROTTERDAM.
OEFENING VAN HET ROODE KRUIS'
GEMEENTERAAD.
Ormiprlrpliik- Ji pre tol van IipI De omslag kwam in Zweden later dan in
7|jmeriveJlJK nerstei VcUl nel Engelandj gedeeltelijk doordat het rentepeil
bedrijfsleven.
TWEE FACTOREN SPELEN EEN ROL.
Een beroep op de volksfront
partijen.
ITALIE'S OORLOGSSCHULDEN.
Hervatting der betalingen
aan Amerika
De Kon. Erkende Declamatieclub „Mutua
Amicitia" heeft ter gelegenheid van haar
40-jarig bestaan een internationalen tooneel-
wedstrijd uitgeschreven, waaraan een zestal
vereenigingen o.a. de Koninklijke Toon- en
Tooneelvereeniging „Vondel" te Antwerpen
deelnemen.
Gisteravond heeft de uitschrijvende veree-
niging zelf in Gebouw „Palace" de openings
voorstelling gegeven, waarbij natuurlijk de
gebruikelijke huldigingen niet ontbraken.
De voorzitter, de heer F. B. van Irsen, open
de met eenige woorden van dank aan de auto
riteiten en notabelen, die zoo welwillend wa
ren geweest in het eere-comité onder voorzit
terschap van Burgemeester P. Droogleever
Fortuyn zitting te nemen en dankte de verte
genwoordigers van den senaat van het R. S.
C. en van diverse zustervereenigingen, alsme
de de jury voor hun tegenwoordigheid. Spr.
hoopte dat de komende wedstrijd zou mogen
bjjdragen tot het op hooger peil brengen van
het tooneel-dilettantisme en tot veredeling
van de cultuur.
Vervolgens verkondigde de vice-voorzitter,
de heer S. Boas, den lof van den heer van
Irsen, die niet alleen van de oprichting af lid
is, maar ook bestuurslid. „Mutua" heeft dit
feit niet onopgemerkt willen laten voorbij
gaan. Het geschenk van de vereeniging is reeds
thuis bezorgd, maar als openlijk blijk van
waardeering bood spr. een bloemenhulde aan.
Nadat de heer van Irsen nog 'n 't kort dank
had gezegd, rees het scherm voor de opvoering
van „Wat doet mijn vrouw van 25?" blij
spel in 8 beelden van Ladislaus Fodor, waar
over we reeds bij de vertooning door het Cen
traal Tooneel onze meening zeiden.
Wat de inhoud van dit stuk nu met „hooger
peil" en „cultuur" te maken heeft, is ons niet
duidelijk geworden. Met een tikje meer idealis
me grijpt men trouwens niet terug naar het
amusementsrepertoir van het beroepstooneel.
De vertolking was dikwijls knap en vlot, met
een ietwat sterkere dames- dan heerenbezet-
ting.
Na de opvoering, die veel succes had, betrad
de heer J. v. d. Hoeven, voorzitter van het
Huldigingscomité, het tooneel om den heer
van Irsen een radiotoestel aan te bieden en
mevr. van Irsen welverdiend in de bloemen te
zetten.
Een bal met atracties besloot den avond.
Door de Scheepswerf Tans Zonen is voor
het eerst in praktijk gebracht op hun motor
sleepboot „Buizengat" het „Wubra-dubbel-
roer", eene uitvinding van den heer L. Wuy-
ster. Het dubbelroer maakt het mogelijk om
een vaartuig met mechanische voortstuwing
te doen draaien zonder dat dit noemenswaar
dig vaart loopt voor- noch achteruit. Het heeft
twee geheel afzonderlijk te bewegen roerbla
den en kan voor gewoon varen gebruikt wor
den met de beide roerbladen dichtgeklapt en
werkt dan als ieder ander roer. Wanneer kort
gedraaid moet worden of wanneer het schip
moet omkeeren, worden de roerbladen ieder
in dien stand gedraaid, die voor draaiing over
S. B. of B. B. de juiste stand is.
De motorsleepboot „Buizengat" is een nor
maal vaartuig dat toen het nog een gewoon
roer had tamelijk slecht draaide, dus een
grooten draaieirkel noodig had en waarmede
het zeer lastig was te draaien in een nauw
vaarwater. Nu de boot is voorzien van een
Wubra-dubbelroer, geheel op de plaats van
het oude roer, dus zonder eenige verandering
aan den romp, kan zij draaien op de plaats
waar zij ligt en heeft weinig meer ruimte
noodig dan een cirkel met een diameter van
haar eigen lengte.
Er was voor de demonstratie van dit nieuwe
roersysteem groote belangstelling. O.m. wer
den opgemerkt de heeren Brandt van de Rot-
terdamsche Droogdok Maatschappij, Hoofdin
specteur Rietdijk van de Rivierpolitie, Yaux
van de S.H.V., Meesters van het Kon. Insti
tuut van Ingenieurs, Overbeek van den Rot-
terdamschen Lloyd, Baron van Haersolte,
directeur van het Scheepvaartkundig Insti
tuut, D. Croll, directeur van de Droogdok
Maatschappij „Tandjong Priok", Koning van
het Scheepvaartkundig Proefstation te Wage-
ningen, van Dijk van Mij. „Nederland" als
mede de heer J. van Duyl Sr.
Medegedeeld zij nog, dat de heer Wuyster
deze uitvinding deed in samenwerking met
den heer J. Bras, eveneens een Rotterdam-
Zondagavond heeft in het gebouw „Musis
Sacrum" de onderafdeeling H. van bovenge
noemde Vereeniging haar 5-jarig bestaan ge
vierd. De voorzitter der feestcommissie, de
heer R. J. Loos opende den avond en heette
in het bijzonder de Doktoren J. J. v. d. Velden
en A. C. Romijn welkom alsmede den voorzit
ter van het hoofdbestuur den heer A. Wenne-
kes. Spr. dankte de leden voor hun groote op
komst des morgens in de H. Mis, welke tot in
tentie van de afdeeling was opgedragen in de
H. Lambertuskerk. Vervolgens werd Dr. v. d.
Velden gehuldigd voor het vele werk, dat hij
in de afgeloopen 5 jaren voor de afd. H. heeft
jjje^laan. Onder luid applaus werd den dokter
een fraaie schemerlamp aangeboden. Ook de
voorzitter de Heer C. Corput kreeg een ge
schenk te aanvaarden. Daarna heeft Dr. A. C.
Romjjn met een toepasselijk woord den wissel-
bekér uitgereikt. Deze werd gewonnen door
den heer C. Kommeren. Na eenige tooneel-
stukjes, welke werden opgevoerd door de leden
zelf,onder leiding van den heer Loos, heeft de
heer Wemekes, voorzitter van de afd. Rotter
dam St. Franciscus tot de aanwezigen een
opwekkend woord gesproken en hen aange
spoord lid te worden en tevens zeer goede
E. H. B. O-ers. Spn. dankte nog de heeren do
centen voor hun arbeid, welke geheel belan
geloos geschiedt. Eenige tooneelstukjes en een
gezellig samenzijn besloten den avond. Muzi
kale medewerking werd verleend door de
Tyoly Boys.
Vrijdagavond a.s. om half 9 wordt voor afd.
H. een demonstratieavond gegeven in de R. K.
School Sionstraat 35.
De .Zonnestraal"-collecte, welke dit jaar op
Zaterdag j.l. hier ter stede werd gehouden,
heeft opgebracht f 8.951.—, dus f 851.— meer
dan het vorig jaar, toen f 8.100.werd inge
zameld.
Aangiften van 19 September 1936.
BEVALLEN: E. v. Ringelestyn geb. V. d
Kamp d. C. J. v. EJijk geb. Peters d. D.
C. Commijs geb. Schaap d. E. Overeynder
geb. Seeburger d. H. Fontein geb. Koopman
z. A. VeenhuW geb. Kruize z. M. J. v. Kan
geb. Filipsen d. L. M. Patings geb. de Kort
z. A. W. Beelmann geb. Teeuw d. G. L.
v Kralingen geb. Moerer d. J. C. Doekemeyer
geb. Borsje d. J. C. de Leeuw geb. Bosse-
laar z. G. C. Leeuwerke geb. de Vries z.
A. W. Vrijdag geb. v. Hoorn z. C. A. v. Wa-
geningen geb. v. Roon d. R. J. Dekker geb.
Karstel d. H. Andriessen geb. Koks z.
W. A. Schoorel geb. Cohen Stuart d.
OVERLEDEN: C. H. M. v. Schyndel zoon 9
d. N. v. Gerven zoon 7 j. W. Groen, vrouw
van K. M. v. Zuilekom 29 j. C. M. J. v. t.
Wout, wedr. van W. v. Dijk 76 j. G. H. Vo
gel, vrouw van J. T. Petersson 63 j.
Aangiften van 21 September 1936.
BEVALLEN: C. Ardon geb. de Boer z. T.
H. Hazelebach geb. Meijer z. H. Verheul geb.
Visser z. J. Heriaar geb. v. d. Ouden d. -
J G Veger geb. Wissink z. A. M. V. Opstal
geb. Lauwen z. D. Gutteling geb. Lagerwaard
<3. p. M. Motz geb. Gooien z. A. M. v. d.
Kamp geb. de Roos d. N. M. Faasen geb.
Roer d M. Nootenboom geb. Elderbreek d
Straasheijm z. M. J. P. v. Unen geb. v. d
MC Kooymans geb. Abelskamp d. M. A,
Esmêiler geb. Rudel d. S. Romijn geb. Slok
ker d E T. Verhoeven geb. Broere z. E.
Koudstaal geb. Hogerdyk z en d. E. J.
de Werk geb. v. Kan d. E. M. E. Westphal
geb. Spoelder d. - R. Buiteweg geb. v. d Werft
d. - J. C. de Gans geb. Mussert d. A. Blok
land geb. Vermeer d. - W. G. M Starrenburg
geb. V. Santen z. T. Smits geb. Alphenaar
d. - A. M. Pijpers geb. Wouters z. H. Ooien
geb. Horssen d. W. C. Kalishoek geb. v. Tin
teren z. C. v. d. Wal geb. Dekker z. M. J.
Heemskerk geb. de Smit d. J. de Vries geb
Tasma z. - A. H. Visser geb. Jansen d. -
M. Wolffers geb. Luljendijk d. H. A. Leistra
geb. Bulünga z. H. F. Fister geb. v. Eek z
P. W. Thieme geb. v. d. Leek z. A. ra-
Tamboer geb. Eokx z. K. Grijsaart geb. Lopes
Dias d. E. Phillpse geb. den Arend d. G-
Groeneveld geb. v. Tol z. T. J. Arends geb.
Hogerdijk d. P. C. J. de Visser geb. Spring
vloed d. A. A. v. Gangelen geb. Cornet z.
H. v. Kranen geb. v. d. Bogt z. D. V. d
Akker geb. Dwarswaard d. T. J. v. Vliet geb
Salet d. D. M. C. v. d. Sloot geb. Schoonen
<i. A. Deurloo geb. de Roo(j z. A. B. v,
Houdt geb. v. Ginkel z. M. T. Boer geb. Hoo-
genboom d. C. C. Valk geb. Heysdens d.
M. Los geb. v. d. Zwan d.
OVERLEDEN: H. H. Bakker, vrouw van R
Welschen 57 j. L. Driessen, man van M. de
Vleeschouwer 83 j. P. v. Teeffelen wed. van
J N. v. Kouwen 77 j. C. F. M. Fransen zoon
5 i G. v. d. Wel, wede. van A. Groenendijk
82. j. W. Mellema, ongeh. vrouw 16 j. L.
Kornet, dochter 6 j. L. Kniphorst, man van
A Hf. v. d Vloed 75 j. M. Witkamp, vrouw
van G. Heijnig 34 j. K. Kuijer, ongeh. man
23 jaar- „r
Voorts als levenloos aangegeven: M, M. v..
Kesteren geb. v. Gelder zoon.
De Rotterdamsche motorclub V.V.V. heeft
Zondag' haar zevende motorsportevenement
in dit seizoen gehouden, n.l. een orienteerings-
rit over een afstand van 270 K.M., waarvoor
ongeveer 30 renners hadden ingeschreven. De
route liep van Rotterdam over Gouda, Bode
graven, Woerden, Utrecht, Houten, Bameveld
en Lunteren, waar een half uur werd gerust.
Om 5 uur hadden 24 deelnemers den rit vol
bracht. De uitslag was: 1. en 2. na loting: J.
Tot sluiting van het seizoen heeft de
Kaatsvereeniging Rotterdam Zondag op haar
terrein aan de Mare op tuindorp Vreewijk,
weer de z.g.n. Bijlsma-partij gehouden. Niet
minder dan 45 spelers hadden zich aange
meld, meerendeels leden der vereeniging en
verder van de afdeelingen te Amsterdam,
Amersfoort, Den Haag, Utrecht, Zeist enz.,
door het lot tot 15 parturen vereenigd.
De uitslag Is als volgt
le prijs, partuur No- 9- S. Harkema, Am
sterdam, A. Buwalda en L. Bergsma, Rotter
dam; 2e prijs No. 3- G. Bijlsma en H. Dijk
stra, Rotterdam, S. Boersma, Utrecht; 3e
prijs No. 13, J. Steensma, Amersfoort. A.
Strikwerda en K. Veltman, Rotterdam; 4e
prijs No. 15. IJ. Bylsma, Rotterdam, G. P.
Methorst, Amsterdam, R. Hamming, Amers
foort-
J. Steensma te Amersfoort ontving nog een
prijs voor de meeste bovenslagen (6) en voor
den versten bovenslag in den eersten omloop.
distribueering van goedkoope levensmiddelen,
hetgeen reeds eenigszins een compenseering
beteekent. Verder is spr. van meening, dat de
huurtoeslag de huren in het algemeen gefor
ceerd hoog houdt.
De heer Onder de Linden (N.H.) merkt op,
dat de huiseigenaren genolpen kunnen worden
door verlstging van de vaste lasten.
Hierop strandde het schip. Geen der raads
leden wilde treden in de politiek der regeering
en toch
De heer Beemer trok zijn motie in en ver
klaarde absoluut geen kritiek te hebben willen
uitoefenen op het beleid van B. en W.
Zonder hoofdelijke stemming werd daarna
het voorstel tot aanpassing aangenomen.
Onder zeer groote belangstelling van auto
riteiten en burgerij is Zaterdagmiddag de eer
ste oefening gehouden door de afd. Hillegers-
berg van het Nederlandsche Roode Kruis.
Hiervoor had men een ruim terrein uitge
zocht in het Gemeentelijk Grondbedrijf aan
de Burgemeester Lefevre de Montignylaan.
Toen een groep personen bijeen waren (al
len burgerwachters) volgde plotseling de
mededeeling, dat eenige vliegtuigen zeer hoog
uit de lucht bommen naar beneden wierpen.
Dadelijk daarop werden eenige imitatie bri
santbommen electrisch ontstoken, die zoo'n
geweldige klap gaven dat het tot ver in de
omtrek hoorbaar was.
De centraal post, gevestigd op het Raad
huis werd te 4.15 gewaarschuwd en in 3 minu
ten tijds waren de hulpposten, ondergebracht
in gebouwen aan de Nieuwe Kerkstraat, Mau
veplein en te Terbregge mededeeling gedaan,
dat zij zich naar de Montignylaan moesten
begeven voor het verleenen van hulp.
Medewerking verleende de vereeniging E. H.
B. O. Rotterdam, afdeeling H., de Nederland
sche Vereeniging E.H.B.O. afdeeling Hillegers-
berg en de Vereeniging St. Franciscus. In 3
ploegen rukte men op voorzien van allerlei
materiaal, draagbaren enz. en bij aankomst
toog men dadelijk aan het werk om de ruim
20 getroffen slachtoffers te helpen, waaronder
er waren met beenbreuken, en zelfs vergif
tigingsverschijnselen.
Nadat de eerste verbanden waren gelegd,
werden de slachtoffers naar het noodhospitaal,
dat des morgens voor dit doel was gebouwd,
overgebracht waar de verbanden werden ge
controleerd. Den patiënten met vergiftigings
verschijnselen werd zuurstof toegediend.
Het geheei is een welgeslaagde oefening ge
worden.
De burgemeester, de heer F. H. van Kem
pen, voorz. van de afdeeling van het Roode
Kruis heeft aan het einde de medewerkers
van de oefening toegesproken en wees er op
hoe van de oprichting af, de vereen, dade
lijk actief werkzaam is geweest. De vereeni
gingen E.H.B.O. kunnen in ernstige tijden
niet optreden, dan alleen met hulp van het
Roode Kruis. Daarom is het zoo goed, dat
eens een oefening wordt gehouden en hij dank
te voor de spontane medewerking.
In de gisteravond gehouden openbare ver
gadering stelden B. en W. voor de van hooger
hand voorgeschreven aanvullingen in de
plaatselijke steunregeling aan te brengen. De
voornaamste punten van deze wijziging zijn:
le. dat de huurtoeslag voorloopig voor de
helft, doch met ingang van 9 Mei 1937 geheel
zal vervallen;
2e. dat voor personen, die in de laatste
vier jaren nog geen 26 weken onafgebroken
hebben gewerkt, de steun zal worden betaald
volgens een z.g. standaardloon.
Ofschoon deze kwestie, naar aanleiding van
een vijftal schriftelijk gestelde vragen door
de S.D.A.F, uitvoerig in het voorstel uiteen
gezet was, leverde zij toch nog heel wat stof
tot gedachten-wisseling.
B. en W. verklaarden voornemens te zijn
na overleg met de besturen van daarvoor in
aanmerking komende woningbouwvereenigin-
gen binnenkort met plannen te komen tot
uitbreiding van 't aantal vereenigingswoningen.
De heer Heus (S.D.A.P.) vroeg overleg met
alle woningbouwvereenigingen. Voorts verstrek
king van kleeding en schoeisel in de werk
verschaffing.
De voorzitter, burgemeester F. v. Kempen,
wees er op, dat 't streven naar huurverlaging
voor de gedupeerden geen financieele offers
voor de gemeente mag beteekenen.
De heer v. d. Kooy (A.R.) achtte 't stan
daardloon van f 16.voor de land- en tuin-
bouwlieden te laag.
De voorzitter wees er op, dat Terbregge
in de zevende klas is ingedeeld en dit bedrag
daarmee verband houdt.
Weth. Daniels (R.K.) merkte Uen heer v. d.
Kooy op, dat Terbregge eertijds al door de
bemoeiingen van 't College een paar klassen
was gepromoveerd en men nu onvermijdelijk
nul op het request heeft te verwachten.
Daar het standaardloon tot 60% van het
loon in het vrije bedrijf kan dalen ziet de
heer Dijkshoorn (C.H.) geen onbillijkheid.
De heer Beemer (R.K.) vraagt naar de
mogelijkheid om compensatie te geven in een
of andere wettelijk toelaatbaren vorm. Daarom
noodigt spreker B. en W. per motie uit alles
in het werk te zullen stellen te verkrijgen,
dat de nadeelige gevolgen van de gewijzigde
steunverleening zullen worden opgeheven. Spr.
herinnert hierbij aan de motie De Bruin in de
Eerste Kamer.
De heer Spronkers (S.D.A.P) noemt de motie
van den heer Beemer een slag in de lucht,
daar na de schriftelijk gedane toezeggingen
aan het College voorloopig geen andere te
nemen maatregelen bekend zijn. Liever had
spr. dan ook een concrete aanwijzing daarvoor
vernomen. Spr. is tevreden met re toezegging
tot goedkoopen woningbouw, maar als de heer
Beemer de motie niet intrekt, kan spr. er niet
tegen stemmen.
De heer Den Baars (N.H.) verwondert zich
erover, dat de tegenstanders van afbraak-
politiek in deze materie niet consequent zijn.
Spr. breekt een lans voor vele noodlijdende
huiseigenaren.
De heer Verbeek vestigt de aandacht op de
HENGELAARSSUCCESSEN
De M. H. C. „V. D. L." hield Zondag j.l.
een onderling concours in de wateren aan
den Maasdijk. De prijzen werden behaald als
volgt: le pr. W. W. Pieterse; 2e pr. H.
Koudijzer; 3e pr. A. v. d Endt; 4e pr. B.
Groenendaal; 5e pr. H Brinkman; 6e pr. H.
Bakker; 7e pr. F. Boogert; 8e pr. J. v. Ree;
9e pr. A. Vermaas.
Controleursprijs H. Fastenou. De leiding be
rustte bij den hoofdcontroleur H. v. Buuren.
In totaal werden er 603 stuks gevangen.
De V. D. L—junioren hielden jl. Zaterdag
onder leiding van den heer A. Bakker, een
onderling concours in de wateren van Maas
sluis. De pry zen luidden als volgt: le pr. K.
v. d. Heuvel; 2e pr. Valk; 3e pr. S. Hammer;
4e pr. Fastenou; 5e pr. T. Roodenburg; 6e
pr. D. de Bruin; 7e pr. A. Hammer; 8e pr
P. Bakker; 9e pr. A. Krouwel; 10e pr. B. de
Man; lie pr J. Troost; 12e pr. J. Vermaas;
13e, pr. A. Koudijzer; 14e pr. P. Boogert.
T.I.P. BOEKT EEN OVERWINNING.
De R. K. Dameswandelclub T. I. P. nam
Zondag j.l. deel aan de 30 K.M. Marsch uit
geschreven door de R. K. Wandelsportver.
„Spartaan". Deze tocht is in alle opzichten
schiterend geslaagd. En daar T. I. P. geen
uitvallers kent mocht zij afloop den groeps-
prijs in ontvangst nemen. Tevens ontving
iedere deelnemende persoonlijk een fraaie me
daille.
Zondag a.s. zal T. I. P. meeloopen in den
30 K.M. marsch, uitgeschreven door de
R. K. Wandelclub „Don Bosco" te Poeldijk.
MOTORRIJWIEL CONTRA AUTO.
Een motorrijwiel, dat zonder toezicht bij
het Hotel de Moriaan was neergezet is door
een auto aangereden. Eerstgenoemde voer
tuig heeft belangrijke schade bekomen. Een
onderzoek naar de schuld is ingesteld.
RUIT VERNIELD
Ten nadeele van de winkelier H. werd een
groote ruit ingegooid. Verzekering dekt de
schade, hoewel de dader wordt opgespoord.
RAADSVERGADERING.
De raad dezer gemeente is opgeroepen voor
een openbare vergadering tegen a.s. Vrijdag
avond half acht. Als voornaamste punten
staan op de agenda: een voorstel tot vernieu
wing van de Schansbrug en een gedeèlte kade
muur met steun uit het Werkfonds; beroep
schrift van de fa. Kouwenhoven tegen een
besluit van B. en W. tot het weigeren van
een bouwvergunning; benoeming van een
leeraar voor de Nijverheidsschool.
NAAR DE MISSIE.
De weleerw. pater J. Huisman M.S.F., van
hier, vertrekt op 9 October a.s. met nog twee
paters van de Congregatie der Missionarissen
van de H. Familie met de „Mamix van St.
Aldegonde" uit Genua naar de Missie van
Z.O.-Borneo.
GROOTE ACTIE VOOR DE JONGE
MANNEN.
Op Dinsdag 29 September a.s. komt de
Centraal-praeses der St. Jozef gezellen, rector
H. A. J. Drost uit Amsterdam, in het R. K.
Vereenigingsgebouw alhier een redevoering
houden, bestemd voor onze jonge mannen
van 1725 jaar.
OR AN JEVEREENIGING.
Te Vlaardinger-Ambacht is in de Rozenlaan
voorbij de Leliestraat, opgericht de Oranje-
buurtvereeniging „Juliana".
GEMEENTE-SECRETARIE.
B. en W. stellen den Raad een nieuwe ver
ordening regelende de inrichting der gemeente
secretarie ter vaststelling aan. Artikel 3 van
de nieuwe verordening luidt als volgt:
De bureaux zijn, behalve op Zon- en Feest
dagen en bovendien, wanneer B. en W., in
bijzondere gevallen reden hebben daarvan af
te wijken, voor het publiek geopend van des
morgens 8,30 uur tot 's middags 12,30 uur
en van 's middags 2 tot 3 uur. Op Zaterdag
echter alleen van 's morgens 8,30 uur tot des
middags 12,30 uur.
JUBILEA.
Vrijdag was het 25 jaar geleden, dat de heer
H. H. v. d. Linden bij de N.V. „Hollandia" in
dienst trad.
Namens de directie werd de jubilaris des
morgens toegesproken door den heer G. W.
Fokkens, waarbij deze hem na eenige harte
lijke woorden het diploma voor 25 jaren trou
wen dienst alsmede een cadeau onder couvert
overhandigde. Door het personeel werd den
jubilaris een divan, met kapstok aangeboden.
Eveneens herdacht de heer M. Storm, werk
zaam bij de N.V. „Hollandia", den dag, waarop
hij vóór 25 jaar in dienst kwam. Door de
directie werd hij gecomplimenteerd, hetgeen
vergezeld ging van een cadeau onder couvert.
Van het personeel ontving hij een compleet
Erres-radiotoestel.
De heer Storm dankte met eenige welge
kozen woorden voor de prachtige cadeaux.
Verder ontving hij verscheidene bloemstukken
en van de voetbalvereeniging „Hollandiaan"
een mooie vulpen en potlood met inscriptie.
Zaterdag was het 40 jaar geleden, dat de
heer A. van Everdingen in dienst trad by de
rookerij van de firma G. Komaat alhier.
Na per auto van zijn woning te zijn afge
haald, werd hy door den oudsten firmant, de
heer M. Komaat op hartelijke wijze toege
sproken, onder overhandiging van een cadeau
onder couvert. Van het personeel ontving hij
bloemen.
VERGOEDING BIJZONDERE SCHOLEN
B. en W. schrijven aan den Raad:
Bij artikel 6 van paragraaf 13 der wet van
22 Februari 1936 tot verlaging van de open
bare uitgaven voor het onderwijs wordt aan
de besturen der bijzondere scholen de bevoegd-
heir toegekend aan de gemeente te -verzoe
ken de jaarlijksche vergoeding bedoeld in
art. 205, le lid der „Lager Onderwijswet
1920" te vervangen door een uitkeering in
eens, welke uitkeering zal bedragen 80 pet.
van de geschatte waarde der schoolgebou
wen.
Door hert bestuur der vereeniging voor
Bijzonder Christelijk Onderwijs is verzocht
haar een uitkeering ineens te doen voor hare
Wilhelminaschooldoor het bestuur der ver
eeniging voor gereformeerd schoolonderwijs
voor hare Emma-, Prinses Juliana- en Dr.
Abr. Kuyperschool en door het Roomsch
Katholiek Kerkbestuur voor zijn St. tyilli-
brordusschool.
De geschatte waarde der vorengenoemde
schoolgebouwen bedraagt voor: de Wilhelmi
naschool ƒ52.000; de Emmaschool ƒ26.500;
de Prinses Julianaschool ƒ28.000; de Dr. A.
Kuyperschool ƒ147.300; de St. Willibrordus-
school 146.800.
Het verzoek der vereeniging voor bijzon
der christelijk onderwys is niet voor inwllli
ging vatbaar. Enkele lokalen van die school
worden n.l. sinds enkele jaren als bewaar
school gebezigd. In verband daarmede dient
deze school gerekend te worden tot de z.g.
„ingebouwde scholen" bedoeld bij art. 84 der
„Lager Onderwijswet 1920", voor welke scho
len de gelegenheid tot afkoop van de rente
vergoeding niet is gegeven. B. en W. stel
len daarom den Raad voor, op dit verzoek
afwijzend te beschikken.
Indien de Raad besluit om aan de overige
genoemde schoolbesturen voor de hiervoren
'genoemde schoolgebouwen een -'uitkeering
ineens te doen, zal moeten worden uitbetaald
aan: de vereeniging voor gereformeerd
schoolonderwijs: 80 pet. varï 26.500
ƒ21.200; 80 pet. van ƒ28.000 ƒ22.400; 80
pet. van ƒ147.300 ƒ117.840; aan het
Roomsch Katholiek Kerkbestuur: 80 pet. van
146.800 117.440.
In totaal zal hiermede dus een uitgaaf van
278.880 gepaard gaan.
Daar B. en W. het, evenals de commissie
voor onderwijsaangelegenheden, in het finan
cieel belang der gemeente achten tot bedoel
de uitkeeringen-ineens over te gaan, stellen
zij den Raad voor, daartoe te besluiten.
EMIGRATIE NAAR ZUID-AFRIKA.
B. en W. stellen den Raad voor, om, het
besluit van 22 April 1936, waarbij zij gemach
tigd werden ten behoeve van de emigratie van
ingezetenen dezer gemeente naar de Unie
van Zuid-Afrika borgstellingen te verleenen
tot een maximum van 7250, in te trekken
evenals het desbetreffend besluit tot wijziging
van de gemeente-begrooting 1936, omdat het
secretariaat van de Nederlandsch Zuid-Afri-
kaansche Vereeniging te Amsterdam ter ken
nis van belanghebbenden heeft gebracht, dat
volgens Itelegrafisch bericht uit Johannes
burg het systeem van toelating van immi
granten op borgstelling is vervallen en toela
ting voortaan alleen geschiedt op voorhanden
geldmiddelen.
MACHINISTEN-EXAMEN.
Te 's-Gravenhage slaagde voor het theore
tisch gedeelte van diploma B, de heer A. H.
Angenent, alhier.
WERKLOOSHEID.
Het aantal werkzoekenden, ingeschreven by
de Arbeidsbeurs alhier, bedroeg Zaterdag j.l.
2075.
GEVONDEN VOORWERPEN
Te bevragen bij van Hees, van Lennepstr-
23, damestasch met inhoud; Boeye, Cronjéstr.
8, vulpen; Bouman, Kom. Speelmanstraat 39,
heerenhorloge; Brobbel, P. C. Hooftstraat 3,
breiwerk; Witzenburg, Am. Hoogvlietstr. 88
slot met beugel; Station Vlaard. Oost, kist
andijvie; Borsboom, van Riebeeckstraat 6,
riem; Politiebureau, vulpenhouder, heeren-
moliërs, portemonnaie met inhoud; Noordijk,
Dwarsstraat 2, paar sokken.
BURGERLIJKE STAND.
Aangifte van 1620 September.
GEBOREN: Johannes, zoon van G. Kor-
naat en M. v. d. Lugt, Schied.weg 214 Mar-
tinus A., zoon van M. Schouten en E. Voor-
bach, 4e Maaasteeg 2 Jacob, zoon van J.
van Dorp en E. Muis, P. K. Drossaartstraat
36 Gilles, zoon van H. Barg en A. Zonne
veld, Ruytenburchstraat 1 Lena, dochter
van L. Kamp en J. Waalboer, 2e Maasbosch-
straat 5.
OVERLEDEN: Willem Polderman, 17 jaar,
Hofsingel 22 Hermanus Boeye, 68 jaar,
echtgen. van M. J. Seesink, Röntgenstr. 28
Hillegonda Drop, 47 jaar, echtgen. van L.
van Bree, Kom. Speelmanstraat 4.
In Zweden heerscht een uitgesproken hoog
conjunctuur. De gewone vermindering der
bedrijvigheid in de wintermaanden is vrijwel
spoorloos voorbijgegaan en sindsdien is de stij
gende beweging hervat. De werkloosheid, die
in het laatste kwartaal van 1935 en in de eer
ste twe-e maanden van 1936 was toegenomen,
is weer verminderd en was per ultimo Maart
_,.l. tot heneden het cijfer van Juni 1935 ge
daald. Het percentage der werkloosheid, on
der aftrek van de seizoens-werkloosheid, was
als volgt:
1935/36
30 Juni 10,3
30 September 10,3
31 December 10,7
31 Januari 10,8
28 Februari 10,9
31 Maart 10.1
1934/35
13.0
12,3
13.1
14,3
13,1
12,5
Ook andere gegevens over het eerste kwar
taal van het -loopende jaar, aldus lezen wij
in Handelsberichten, wijzen op een voortdu
ren van den gunstigen economischen toestand.
Volgens het juist verschenen verslag van de
Zweedsche Kamer van Koophandel is ook in
het tweede kwartaal van het loopende jaar
een sterke vermeerdering van de industrieele
bedrijvigheid en eveneens een verdere verbe
tering van den toestand der exportindustrie
te constateeren.
Het spreekt vanzelf, dat deze gang van
zaken allerwegen zeer groote belangstelling
heeft getrokken en dat de vraag is gerezen,
welke oorzaken tot dit voor Zweden zoo ver
heugende resultaat hebben geleid. Is het de
verbeterde export geweest, die het mogelijk
heeft gemaakt de crisis te overwinnen, of
waren het vooral de maatregelen der regee
ring, welke den economischen toestand zoo
zeer hebben veranderd? De beteekenis van
deze vraag heeft er toe geleid, dat de Zweed
sche economische en monetaire politiek in de
afgeloopen jaren een belangrijk punt van dis
cussie heeft uitgemaakt in de internationale
gedachtenwisseling over economische vraag
stukken.
Toen in 1929 de crisis uitbrak, stonden ook
in Zweden de politieke en financieele auto
riteiten op het standpunt, dat de crisis door
een politiek van aanpassing aan 't verlaagde
prijsniveau moest worden bestreden. De be-
grootingsuitgaven moesten worden verlaagd,
de productiekosten verminderd en de Staat
moest de leiding nemen bij het voeren van
het economische leven naar een lager niveau.
Aan het einde van deze moeilijke periode, zoo
meende men, zou de grondslag voor een her
stel zijn gegeven.
Intusschen heeft deze opvatting niet lang
stand gehouden. Spoedig ontstond er een,
steeds sterker wordende, strooming, die de
boven geschetste aanpassingspolitiek onjuist
achtte en van haar, in stede van verbetering,
veeleer een duurzame verzwakking van het
bedrijfsleven verwachtte.
Voorloopig echter bleef de regeering aan
haar eens gekozen politiek van crisisbestry
ding vasthouden.
.Het bleek intusschen, dat het evenwicht in
de betalingsbalans gevaar liep te worden ver
broken als gevolg van de verandering in de
exportverhoudingen. Weliswaar boden de prij
zen der exportgoederen meer weerstand aan
den prijsval dan die der importgoederen, maar
de afzet naar het buitenland kromp zoo sterk
in, dat die gunstige factor er geheel door
werd geneutraliseerd.
Het was duidelijk, dat Zweden valuta-tech
nisch niet by machte was een dergelijke si
tuatie lang te weerstaan. De overschotten op
de betalingsbalans uit de goede jaren na den
oorlog waren slechts voor een klein deel ge
bruikt voor belegging op korten termijn of
aankoop van goud; voor het grootste deel
waren zij aangewend voor beleggingen op
langen termijn, welke later voor een gedeelte
(o.a. de groote credieten aan Duitschland)
niet-invorderbaar bleken.
Bovendien was een aanmerkelijk deel van
het naar Zweden gevluchte buitenlandsche
kapitaal op langen termijn uitgezet, zoodat
toen in den zomer van 1931 een geldcrisis
uitbrak en de buitenlandsche deposito's wer
den opgevraagd, de toestand voor de Zweed
sche banken uiterst moeilijk werd. Alleen aa"
het buitenland werden van Juni tot Aug1ip
1931 kr. 217 millioen terugbetaald,
kend de door particuliere firma's g e-
taalde saldi en deposito's. O11'1®1.'.!,)- &n
deze gebeurtenissen begon een v uit de
kroon, die de Bank van Z«'ed®n ^°°r ®en ver
hooging van het disconto van P Pct. poog
de te keeren. Doch tevergeefs. Het wantrou
wen greep hoe langer hoe verder om zich
heen, het bedrijfsleven verlamde, de deviezen
voorraad daalde van 326 millioen kronen in
1930 tot een laagtepunt van 49 milli°en In
1931.
Het is de vraag, of Zweden onder cue om
standigheden wel in staat was geweest den
gouden standaard op den duur te handhaven.
Doch men wilde blijkbaar tot het uiterste
volhouden. Toen evenwel Engeland op 21 Sep
tember 1931 den gouden standaard verliet,
was de ban van het g°ud> waarin ook Zwe
den leefde, gebroken. Een week na de groote
gebeurtenis in Engeland werd in Zweden de
inwisselbaarheid van papiergeld in goud op
geheven.
Herstel na opheffing van den
gouden standaard.
Met de opheffing van den gouden standaard
verkreeg Zweden, evenals Engeland en de
overige staten van het sterlingblok, een vol
komen vrije valuta, en de autoriteiten kon
digden aan, dat het doel der monetaire poli
tiek nu zou zijn de handhaving van de koop
kracht van de kroon op de binnenlandsche
markt, d.w.z. de stabiliseering van het bm-
nenlandsch prijsniveau voor de consump ie-
artikelen. Dit vrij vage en algemeene program
werd later uitgewerkt, niet zoozeer op gr^
van een plan dat op theoretische cons ruc es
steunde, dan wel op grond van practische
overwegingen en ervaringen. Met name werd
nu als doel nog aangegeven de verhooging
van het peil der groothandelspryzen binnen
de grenzen, die door de stabilisatie van de pry-
zen der consumptiegoederen op de binnenland
sche markt waren £eat®ld'
Inderdaad gelukte het, dank zij de munt-
depreciatie, den druk der prijsdalingen eeni-
germate te verzwakken. Doch dit ging zeer
langzaam. Voor den kleinhandel had eerst in
den zomer van 1933 de omslag plaats van da
ling naar styging, en voor de landbouwpro
ducten kon de prijsdaling slechts door ingrij
pen van den staat: prijsregelingen, exportpre-
mies, invoerbeperking, met succes worden be
streden.
In 1932 was het dieptepunt der crisis. Daar
na is de verbetering gekomen, die zich ech-
langzamer daalde dan in Engeland, gedeelte
lik doordat in April 1933 een staking der
bouwvakarbeiders uitbrak, die het bouwbe
drijf, juist in een tijd toen het de leiding van
de economische opleving op zich kon nemen,
voor byna een jaar verlamde.
In de tweede helft van 1933 begon de uit
voer te stijgen, en die styging werd in 1934
in sneller tempo voortgezet.
Sindsdien is de groote opleving in het eco
nomische leven begonnen.
Twee factoren.
Het opmerkelijk herstel van het Zweedsche
bedrijfsleven is het resultaat van twee fac
toren: de politiek der regeering en de stij
ging van de vraag naar Zweedsche export
goederen. Van deze twee factoren is de
twegde verreweg de belangrijkste.
Met betrekking tot de regeeringspolitiek,
als factor van crisisbestrijding, moet vooral
worden gewezen op de begrootingspolitiek.
Met het in Zweden geldende principe om de
kapitaaluitgaven ten laste van de gewone be
grooting te brengen, voor zoover zij geen in
komen opleveren dat groot genoeg is om den
rentelast te bestrijden ,werd gebroken. Men
schrikte niet meer terug voor de mogelijkheid
van tijdelijke begrootingstekorten; in de de
pressie-periode, zoo redeneerde men, kon een
tekort op de Staatsbegrooting, dat later in
gehaald zou worden in de hoogconjunctuur,
toelaatbaar worden geacht. Met geleend geld
zou een program worden ondernomen tot uit
voering van publieke werken, waarvan de ob
jecten een duurzaam karakter moesten heb
ben, doch welke niet „zelf-liquideerend" be
hoefden te zijn. De opgenomen gelden zouden
terugbetaald worden uit te heffen speciale
belastingen. Met de voorzieningen voor die
terugbetaling werd reeds begonnen op het
moment, dat tot de leeningspolitiek werd be
sloten. Inclusief de middelen, die in het loo
pende begrootingsjaar 1936-1937 zullen wor
den opgebracht, zal tot dat doel een som bij
eengebracht zijn van in totaal 220 millioen
kronen. Deze som komt overeen met het be
drag, dat van 1933 af aan de uitvoering van
werken van niet-productieven aard ten koste
is gelegd. Investeering en terugbetaling zijn
derhalve in genoemd begrootingsjaar in even
wicht gebracht.
Zweden is, dank zij de stijging van zijn uit
voer, tot een hoogconjunctuur gekomen, via
de betalingsbalans en de geldmarkt. De in
vloed, die uitbegaan is van de politiek tot het
ondernemen van conjunctuur-stimuleerende
werken, is voor de bestrijding van de depresr
sie slechts van secundairen aard geweest. De
begrootingsmaatregelen hebben ongetwijfeld
een nuttig effect gehad, maar zy hebben toch
hun invloed eerst doen gelden, toen de her
stelbeweging haar aanloop reeds had geno
men. Zy zijn dus een versterkende, geen schep
pende factor geweest in het economisch her
stel-proces.
Bovendien hebben de gelden, die geleidelijk
voor de uitvoering van het program ter be
schikking konden worden gesteld, slechts een
fractie bedragen van de gelden, die uit het
surplus op de betalingsbalans voortvloeiden
en met welke de binnenlandsche markt kon
worden verruimd. Deze verruirr'ng van de
geldmarkt, die de opneming van staatsle
ningen zonder een stijging van. den rentestand
mogelijk heeft gemaakt, is dus door externe
oorzaken ontstaan; het bedrijfsleven, niet de
staat, is er de groote bron voor geweest.
Zoo leidt een bestudeering van de Zweed
sche hoogconjunctuur tot de conclusie, dat
het bovenal de verbeterde export is geweest,
die het Zweden mogelijk heeft gemaakt de
crisis te overwinnen.
De Fransche minister-president Blum heeft
in het stadion te Poissy zijn aangekondigde
redevoering gehouden over de binnenland
sche politiek.
Hij kondigde o.m. aan, dat de regeering na
het kamerreces plannen zal voorleggen voor
een nationaal werkloosheidsfonds en voor
steunmaatregelen aan den landbouw.
Men zal voorts maatregelen blyven nemen,
om meer stabiliteit in industrie en handel te
brengen. Blum gaf daarbij uiting aan de
hoop, dat de revalorisatie der landbouwpro
ducten niet zal terugslaan op de kosten van
levensonderhoud.
De Fransche minister vroeg het vertrou
wen van het democratische Frankrijk, want
„een economisch herstel kan niet verzekerd
zijn, zoolang men geen zuivere lucht boven
het hoofd heeft".
Spreker betreurde de verspreiding van ge
ruchten, volgens welke Frankrijk aan den
vooravond van een bloedige anarchistische
revolutie staat. „Men heeft ons voor 15 Sep
tember een revolutie voorspeeld: zij is niet
gekomen. Thans voorspelt men een zelfde re
volutie op 15 October.
Deze geruchten worden uitgedragen door
een pers, die, naar ik onlange heb gezegd, de
oppositie tegen een PartÜ opvoert tot een ver
raad tegen de natie.
Blum zeide voorts, dat een deel van de
werkgevers een tactiek volgt, die tegen het
volksfront gericht is. „Deze menschen willen
de regeering voor het alternatief stellen, of
ongeregeldheden te steunen of geweld te ge
bruiken, zoodat het contact met de arbeiders-
Klasse verloren zou kunnen gaan.
Alle partijen van het volksfront moeten een
dergelijke manoeuvre verijdelen! Het hangt
van ons af, dat het werk volbracht wordt in
vrijwillige orde en discipline, evenals van ons
de verzekering van vrede en eendracht tus-
schen de volken afhangt".
NEW YORK, 20 September. (R.O.) De cor
respondent van de „Herald Tribune" te Rome
meldt, dat Suvich tijdens zjjn bezoek aan
Washington zal voorstellen, de onderhande
lingen te hervatten voor de betaling van oor
logsschulden door Italië aan de Vereenigde
Staten, om aldus op de Amerikaansche markt
een leening te kunnen opnemen voor de ont
wikkeling van Abessynië.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
-In Belgie zal in den nacht van 3 op 4 October
ter zeer" langzaani"en'geleidelijk ontwikkelde.] a.s. het winteruur weer worden ingevoerd,
