OOK ZWITSERLAND DEVALUEERT
TOLEDO BEZET DOOR FRANCO'S
TROEPEN.
zzszz* f»
HET PERCENTAGE WAARSCHIJNLIJK
<?5a 30 PROCENT.
De helden van het Alcazar bevrijd.
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1936
Het devaluatie-percentage is nog niet nauwkeurig bekend,
doch zal waarschijnlijk 25 a 30 procent bedragen.
Devaluatie-besluit kwam als een
coup de théatre.
GEN VE, 26 September. (VAN ONZEN
COPRESPONDENT) Het besluit van de Zwit
sersche regeering om in navolging van Frank
rijk u„k den Zwiteerschen franc te devalueeren
heeft hier in Genève 'n algemeene verrassing
teweeg gebracht, ook in kringen van de Zwit
sersche delegatie ter Volkenbondsvergadering,
wier leider, minister Motta, intusschen den
geheelen dag afwezig was, daar hij nr.ar Bern
TER BEVORDERING VAN HET
INTERN. EVENWICHT.
Devaluatie van de mark heeft
geen zin.
wèÊêêéêë
-v
HET YATICAAN EN HET
BOLSJEWISME.
BILBAO IN VLAMMEN.
Het volksfront is in een
crisis geraakt.
20
LUCHTREIS OM DE WERELD
DOOR EKINS.
NIEUWE „ZUIVERING" IN
RUSLAND
Arrestatie van Radek en Rajewski.
De rooden uit de omgeving van
Cordova verdreven.
torn
km
ALFONSO NIET AAN BOORD
VAN DE „REX".
SALESIANEN DOOR ROODEN
GEDOOD.
Plan voor afiveer-organisatie in
alle landen.
MORGENTHAU B.EDWINGT
DE SOVJET.
Sovjet-aanval tegen het pond.
AMERIKAANSCHE EGALISATIE
FONDS GRIJPT IN.
HOOGE ONDERSCHEIDING VOOR
KARDINAAL HLOND.
PROCES TEGEN „LE PAYS
RÉEL".
„De bondsraad is, na kennis te hebben genomen van bet besluit der Franscbe re
geering om den Franschen franc met circa 30 procent te devalueeren, tot de con
clusie gekomen, dat het in het belang is van de Zwitsersche nationale economie,
dat ook Zwitserland er toe overgaat zijn valuta aan te passen aan de wereldvaluta
Hieromtrent heeft de Bondsraad een verklaring gepubliceerd, waarin bij vast
stelt, dat de goudreserven van de Zwitsersche Nationale Bank nog rijkelijk vol
doende zijn om aan iederen aanval het hoofd te bieden, doch dat men thans tot
devaluatie overgaat, omdat indien men er later toe gedwongen zou worden, men in-
When reeds een aanzienlijke hoeveelheid goud bad moeten doen afvloeien.
De devaluatie in Frankrijk zou Zwitserland ook reeds, zonder dat dit land tot
devaluatie overging, in het toeristen-verkeer, export etc., zoo zwaar treffen, dat
het beter is, dat Zwitserland zich terstond aan de in het buitenland genomen maat
regelen aanpast, teneinde den levensstandaard in Zwitserland op het huidige peil
te kunnen handhaven.
Op een desbetreffende vraag van het A.N.P. deelde het Zwitsersche telegraaf-
agentschap mede, dat omtrent het percentage van de voorgenomen devaluatie op
het oogenblik nog niets kon worden gezegd,, evenmin als over de handhaving van
den gouden standaard na de aanpassing.
In Zwitsersche politieke en financieele kringen neemt men echter aan, dat men
in Zwitserland over zal gaan tot gelijke maatregelen als in Frankrijk genomen
worden.
Nog in den nacht van Vrijdag op Zaterdag
kregen wij om 3 uur telefonisch bericht uit
Parijs, dat in bevoegde kringen aldaar be
kend was, dat Zwitserland het voorbeeld van
Frankrijk niet zou navolgen. En nog geen 24
uur later komt het officieele communiqué bin
nen dat de Zwitsersche regeering officieel tot
devaluatie van haar munt heeft besloten ten
einde deze nu aan de leidende munteenheden
der wereld aan te passen.
Uit deze snelle wisseling van telegram
men blijkt wel hoe bewogen de dagen zijn,
welke wij thans weer doormaken. En direct
komen de herinneringen weer boven uit de
dagen dat het pond sterling deprecieerde, dat
was 20 September 1931, dus juist ongeveer
vijf jaar geleden. In die vijf jaren hebben de
landen van het goudblok geworsteld om het
hoofd boven water te houden en om door een
aanpassingspolitiek tot een nieuw internatio
naal evenwicht te komen. Geen der goudlan
den is in die vijf jaar met deze aanpassings
politiek geslaagd.
was geroepen.
Vanochtend heerschte hier bij alle Zwitsers
de algemeene overtuiging, dat Zwitserland
ondanks het Fransche voorbeeld den Zwitser-
schen franc nog op het goudpeil zou willen en
nm half een vanmiddag deel-
kunnen houden. Om nau k
de de Zwitsersche radio zelfs nog mede, dat
de Zwitsersche regeering beslo en a aan
de goudpariteit vast te houden.
Het vertrouwen in den Zwitscisc en
was ook btj de boeren uit de grensprovincies
van Frankrijk zoo sterk, dat zij vanochten m
grooten getale naar Genève kwamen om hui.
Fransche geld In Zwitsersch geld om te wis
selen.
Het was dan ook een geweldige verrassing,
toen even na twee uur bekend werd, dat de
Zwitsersche regeering in een buitengewone
vergadering van den ministerraad besloten
had ook tot devaluatie van den Zwitserschen
franc over te gaan.
Het volgende officieele communiqué werd
even na twee uur uitgegeven:
Na kennis te hebben genomen van de beslis
sing der Fransche regeering om den Fran
schen franc met ongeveer 30 pet. te devaluee
ren, is de Zwitsersche regeering van oordeel,
dat het belang van de nationale staatshuis
houding gebiedend vereischt, dat de Zwitser
sche franc zich ook aanpast aan de groote
werelddeviezen. De Zwitsersche regeering zal
Maandag rapport aan het parlement uit
brengen. De beurzen zullen Maandag en Dins
dag gesloten zrjn.
Ook de Nederlandsche gezant
nam deel aan de besprekingen
van den ministerraad.
De vergadering van den Zwitserschen nliuis
terraad werd vanochtend bijgewoond door den
heer Bachmann, president $an de Ban i an
Zwitserland, en ook, wat algemeen de aan
dacht trok, door den Nederlandschen
gezant te Bern* mr. Ridder
van Rappard.
De „Tribune de Genève" meent uit dit zeer
ongewone feit, dat een buitenlandsch diplo
maat een zitting van den Zwitserschen minis
terraad bijwoont, te mogen afleiden, dat de
Zwitsersche regeering er prijs op stelde, me^
de Nederlandsche regeering overleg te plegen
en zoo mogelijk een lijn te blijven trekken.
De Nederlandsche delegatie ter Volken
bondsvergadering bevestigde ons vanochtend,
dat mr. Van Rappard inderdaad de vergade
ring van den Zwitserscheö ministerraad heeft
bijgewoond, doch de Nederlandsche delegatie
meende geenerlei mededeelingen over den aard
der besprekingen en over het door mr. Van
Rappard uitgebrachte rapport te mogen doen.
2vlr. Van Rappard was vanavond te Genève
wederom aanwezig.
De „Tribune de Genève" is het eenige blad,
dat laat genoeg op den Zaterdag verschenen
is om reeds eenig-en commentaar te kunnen
geven. Het blad schrijft, dat het besluit van
den ministerraad een ware coup de théatre is
en dat de Zwitsersche regeering ongetwijfeld
de devaluatie onvermijdelijk acht en haar
beslissing heeft willen geheimhouden tot na
ae gewone sluiting van de Zwitsersche banken
op Zaterdagmiddag.
Meer kans op een internationale
valuta-stabilisatie.
De aankondiging, dat Zwitserland het
Franscbe voorbeeld zal volgen kwam na de
mededeeling, dat geen devaluatie overwogen
werd als een verrassing voor Londensche fi
nancieele kringen. De algemeene opvatting is
echter, dat thans het oogenblik het geschikst
geacht moet worden voor de overgebleven
goudlanden om hun valuta in overeenstemming
te brengen met de gewijzigde internationale
verhoudingen. Zulks zou, naar men hier aan
neemt, de kans op een spoedige definitieve in
ternationale valutastabilisatie aanmerkelijk
verhoogen.
Zooals reeds aangegeven, werd heden te
Londen alle handel in vreemde valuta opge
schort, terwijl men in verschillende kringen
verwacht, dat deze ook aanstaanden Maandag
nog gesloten zal blijven.
Op den middag zouden in den niet-officieelen
handel enkele transacties in francs afgedaan
zijn, waarbij de franc genoemd werd op 100
tot 117 francs in het pond.
De sterlingfrancnoteering zal de volgende
week grootendeels beheerscht worden door den
Amerikaanschen dollar.
In geval van een devaluatie van den franc
met 25 zou de francnoteerlng hier moeten
uitkomen op 98,90 in het pond, bij een dollar
noteering van 4,92 en op 100,80 francs in het
pond bij een dollamoteering van 5,00 dollar.
In geval van een devaluatie met 34 zou
de Fransche franc te Londen moeten uitkomen
op 112,37 bij een dollar van 4,92 en op 114,20
bij een dollar van 5,00.
Hoe zal de kamer reageeren
Het Kamerlid, oud-minister Paul Reynaud,
de bekende voorstander van devaluatie, heeft
het volgende verklaard Ziehier dus ons onge
lukkig land in het derde experiment sinds den
franc van Poincaré. Het eerste was de de-
flatiepolitiek, die gestrand is, omdat zij bij
ons niet, zooals elders, gekoppeld werd aan
devaluatie. Het tweede was de anti-devaluatie-
politiek van het ministerie-Blum. Deze heeft
tot effect gehad, dat de prijzen gestegen zijn,
die reeds te hoog waren in vergelijking met de
wereldprijzen, hetgeen dus economische onzin
was. Sinds deze nederlaag officieel werd vast
gesteld door haar auteurs, die tot devies had
den „geen devaluatie geen deflatie", zijn zij
het zelf, die nu een tegengestelden weg moeten
opgaan. De proef, die in den afgeloopen nacht
is begonnen, is zeer delicaat, omdat zij te
laat komt.
Ook wegens de omstandigheden waaronder
zij plaats vindt. Sinds ik twee en een half jaar
geleden heb gevraagd om tot devaluatie over
te gaan, heeft Frankrijk frs. 30 milliard goud
verloren en is het economisch leven ineenge
schrompeld en de sociale toestand verergerd.
Zoo de operatie wordt geleden volgens de voor
schriften, welke zijn ontstaan aan de hand van
de ervaringen in andere landen, zal zij ook
zooals elders slagen. Wanneer dat niet ge
beurt, dan zal deze devaluatie slechts het be
gin zijn van een verder wegglijden. Het is onze
laatste kans, die wij niet moeten verspelen.
Doriot, de communistische leider en vl^e"
president van de Kamer, heeft verklaard, dat
de regeering zich tot de devaluatie heeft
laten dwingen, omdat zij het geld met heeft
„kunnen nemen waar het ligt WaX ons be
treft, verklaarden Vijanden van de devaluatie,
en verdedigers van het brood der arbeiders,
wij zijn er zeker van het gevoelen van het ge-
heele volk uit te drukken, wanneer wij eischen
dat het volk niet „uitgekleed" wordt, aldus
Doriot.
RUSSEL, 26 September 1936.
J> (Eigen Tel.)- De Belgische re
geering, aldus wordt medegedeeld,
heeft een gxlnstig gevolg gegeven aan
de uitnoodigingen van de Fransche,
Engelsche en Amerikaansche regeerin
gen om mede te werken tot bevorde
ring van 't internationaal economisch
evenwicht.
De Belgische regeering evenals de regee
ringen van Frankrijk, Groot Brittannië en de
Vereenigde Staten heeft daarenboven nog
verklaard, dat het welslagen van het hier
boven bepaalde innig verband houdt met de
uitbreiding van den internationalen handel.
Zij hecht er vooral een zeer groot belang
aan, dat onverwijld een actie op touw zal
worden gezet om de bestaande stelsels van
contingenteeringen en toezicht op de wissel
koersen geleidelijk te verzachten om tot haar
afschaffing te komen. De Belgische regeering
en de regeering van Frankrijk, Groot Brit
tannië en de Ver. Staten achten samen
werking van de andere naties tot verwezen
lijking van het aldus uitgedrukte programma
ten zeerste gewenscht. Tot deze verwezen
lijking zal de Belgische regeering steeds
gereed zijn haar volle medewerking te ver-
leenen."
ORKAAN AAN DE AMER1KAANSC HE KUST- De plaatsen aan de
Atlantische Oceaankust der Ver. Staten werden onlangs door een orkaan ge-
teisterd. De ondergeloopen hoofdstraat van het plaatsje Norfolk in Virginia.
PARIJS, 26 September 1936 (Eigen
Tel.) Na de stabilisatie van den
franc door Poincaré is Frankrijk op
nieuw genoodzaakt tot een devaluatie
over te gaan.
De devaluatie was dus te vreezen en haar
typische voorteekenen waren alle aanwezig.
Nadat aanvankelijk vanaf de aankondiging
van de politiek van goedkoop geld kort na
het optreden van den nieuwen minister van
financiën het goud naar Frankrijk, zij het
dan ook aarzelend, was gaan terugvloeien,
kwam deze gunstige beweging in begin
Augustus als gevolg van de revolutionnaire
stakingsbeweging en de lichtvaardige budget-
politiek der regeering met alleen tot staan,
maar begon weer een nieuwe gouduittocht,
die weldra zoodanig toenam, dat in de voor
laatste week frs. 800 rmllioen werd uitge
voerd. In de laatste week werd het tempo
van gouduitvoer zoodanig verhaast, dat Don
derdag frs. 200 millioen weiden uitgevoerd en
Vrijdag alleen uit Cherbourg ruim frs. 350
millioen naar Amerika werden verscheept.
Goudvoorraad met frs.
milliard gedaald-
,D® gouduitvoer had zoodoende de frs. 2
milliard overschreden en men kon wel op
zijn vingers natellen, rekening houdend met
net in pand geven van frs. 3 milliard aan
Engeland, dat de goudvoorraad hoogstens nog
frs. 48 milliard bedroeg. Dit beteekent, dat
smds de verkiezingscampagne van het volks
front een vermindering van den goudvoorraad
met circa fra 20 miUiard was ingetreden.
Niettegenstaande dit alles bleef de regee
ring zmh tegen de devaluatie uitspreken, die
practisch eiken dag ernstiger werd zulks
vooral uit vrees voor de communisten, die
zich hardnekkig tegen haar bleven verzetten,
louter uit demagogische overwegingen om
van de ontevredenheid over de nieuwe aan
tasting van den franc een wapen te maken
J r00de bondgenooten te bestrijden-
Een oogenblik leek het, of de regeering de
verantwoordelijkheid voor de devaluatie op
noiH-lek terrein wilde vermijden en de parle
mentaire terugkeer van begin November zou
de ernstige vermindering van j
raad dwong tot beschermende maatregelen
en Vincent Auriol moest zijn eerste nederlaag
accepteeren door het disconto aanzienlij 1 t
verhoogen, dus 't tegengestelde te doen van
dat waarop hij z'n financieele politiek had ge
bouwd. Hij moest toelaten, dat de Fransche
Bank het klassieke middel tot verweer aan
wendde, omdat de wijziging van den raad
van de Bank en het opnemen van een ,,Jau-
haux" daarin aan die Bank toch geen andere
middelen aan de hand had gedaan.
BERLIJN, 26 September 1936 (Eigen Tel.)
De devaluatie van den Franschen franc
was voor Berlijnsche financieele kringen een
groote verrassing. Ook de goed ingelichte
kringen hadden op een dergelijken maatregel
thans nog niet gerekend. Op grond van de
besprekingen tusschen- dr. Schacht en den
Franschen minister van handel had men ge
dacht, dat de devaluatie van den Franschen
franc eerst tegen een later tijdstip zou worden
afgekondigd. Het trekt ook de aandacht, dat
dr. Schacht zich nog hedenochtend vroeg naar
Saarbruecken heeft begeven, teneinde aldaar
een redevoering uit te spreken.
Een officieele verklaring met betrekking tot
de nieuwe internationale valutasituatie werd
weliswaar niet afgegeven, doch door bevoegde
zijde wordt ons medegedeeld, dat Duitschland
niet tot devaluatie zal overgaan. Ook niet na
den maatregel, welken Zwitserland heeft ge
troffen. Zelfs indien Nederland ook zou de
valueeren, dan zou Duitschland, aldus verze
kerde men ons, niet het voorbeeld van de diie
goudlanden volgen, omdat het geen koersre
guleeringsfonds van deviezen of goud bezit,
waarmede het land het nieuwe koersniveau
van zijn valuta zou kunnen regelen. Want een
devaluatie van een valuta heeft, aldus is men
hier van meening, slechts doel, indien men het
nieuw vastgestelde koersniveau door ingrij
pen op de deviezenmarkt ook kan regelen.
NEW YORK, 26 September (UN. PRESS)
De bladen van het Howard-concern kondigen
aan, dat de verslaggever van dit concern, Es-
kins, een luchtreis om de wereld zal maken, en
daarbij ook van de Nederlandsche luehtdien-
sten zal gebruik maken.
Woensdag zal Ekins van Lakehurst ver
trekken met het luchtschip „Hindenburg".
WARSCHAU, 26 September. (D. N. B.)
Volgens berichten uit Moskou zal Stalin pas
in de tweede helft van October van zijn verlof
naar Moskou terugkeeren.
Voorts wordt gemeld, dat Radek sedert een
week is gearresteerd en dat een onderzoek
tegen hem wordt Ingesteld, evenals tegen den
gearresteerden redacteur van het „Journal
de Moscou", Rajewski.
In officieele kringen weigert men elke in
lichting omtrent Radek en Rajewski.
Tenslotte wordt nog gemeld, dat Boecharin
hoewel htj van vacantle Is teruggekeerd en
zijn naam nog in de „Izwestia" staat genoemd,
zijn functie als hoofdredacteur niet uitoefent,
HELSINGFORS, 26 September. (R.O.) De
regeering-Kivimaeki is, zooals gisteren reeds
werd verwacht, afgetreden.
H ENDAYE, 26 September. (UN.
PRESS). De roode strijdkrach
ten schijnen er thans zelf zeker van
te zijn, dat de stad Toledo spoedig
door de nationale troepen zal wor
den ingenomen. Naar radio-Valladolid
mededeelt, heeft de roode generaal,
die in dezen frontsector het comman
do voert, zijn hoofdkwartier reeds van
Toledo naar Madrid verplaatst.
Intusschen wordt in een door den
generalen staf van Mola uitgegeven
communiqué medegedeeld, dat de na
tionale strijdkrachten in den loop van
heden na een verbitterd gevecht de ten
Noord-Westen van Toledo gelegen
dorpen Vargas en Villa Miel hebben
ingenomen- In het communiqué wordt
tevens bevestigd, dat de nationale troe
pen nu nog slechts vijf kilometer van
Toledo verwijderd zijn.
Ook op de andere fronten hebben de na
tionalisten groote successen te boeken.
In den Avila-sector hebben Mola's afdeelin-
gen, uit Farmesio oprukkend, de volksfront
militie uit haar stellingen nabij de spoorlijn
naar Madrid verdreven. De cavalerie achter
volgde de vluchtende miliciens en stelde velen
hunner buiten gevecht. De voorhoede slaagde
bovendien er In, de stad La Canada en om
geving te bezetten.
-ft JS *9 46 so
Een uit Madrid tegen de nationale troepen
uitgezonden pantsertrein werd door Mola's
artillerie in elkaar geschoten.
Op het noordelijk front wordt het gisteren
begonnen offensief voortgezet. Gisteravond
ondernamen de vliegtuigen van de nationalis
ten een tweeden aanval op Bilbao, welke
even hevig was als de eerste.
Wederom werd een aantal huizen door
bommen getroffen. Verscheidene stortten in
en de bewoners werden onder de puinen be
dolven.
Een bom kwam terecht in de nabijheid van
het Britsche consulaat, dat beschadigd werd.
Op verschillende plaatsen zijn weder bran
den uitgebroken. In de stad heerscht een
groote paniek.
Ook in het Zuiden maken de nationale
troepen groote vorderingen. De in Cordova
gelegerde troepen hebben een verrassenden
uitval gedaan en het ten Zuid-Oosten van de
stad gelegen dorp Espejo, dat door de volks-
fronters was versterkt, ingenomen. De be-
teekenis van dit succes is deze, dat. Cordova
nu niet langer meer door de volksfrontstrijd
krachten wordt bedreigd.
breken van den dag de aanval op Toledo be
ginnen, dat dan vermoedelijk na een kort doch
hevig gevecht zal worden ingenomen.
LISSABON, 26 September. (UN. PRESS)
Dr. Gil Robles, de leider van de „Accion Po
pular" ontving hedenavond om zes uur tele
fonisch bericht uit de West-Spaansche stad
Caceres, dat de nationalisten Toledo hebben
ingenomen.
Radio-Valladolid bevestigde de inneming
van Toledo hedenavond om acht uur en deelde
bovendien mede, dat de in het Alcazar inge
sloten nationalisten, die zich zooveel weken
lang met heldenmoed verdedigd hebben, zijn
bevrijd.
De troepen van generaal Franco dwongen
de roode militie door een vernietigenden ba-
jonetaanval tot den terugtocht. In wanorde
vluchtten de roode naar Toledo, waaruit zij na
bloedige straatgevechten werden verdreven.
De legionnaires en Marokkanen, die gisteren
morgen reeds de geheele vlakte, welke zich
ten Noord-Westen van Toledo uitstrekt, be-
heerschten, konden zich met veel moeite tegen
de steile hoogten, waardoor de stad in het
Noorden beschermd wordt, opwerken.
De rivier De Taag, die de stad aan de andere
kanten omringt, vormde eveneens een hinder
nis voor de aanvallers, doch belemmerde te
vens den terugtocht van de rooden.
De uit den Noord-Oost-hoek van Toledo
naar Madrid voerende weg was reeds Zater
dagavond door de nationalisten afgesneden
door de inneming van de dorpen Vargas en
Villa Miel. Op deze wijze verhinderde Franco
den terugtocht van den tegenstander in de
richting van Madrid en drong hem naar het
Zuiden, waar gemakkelijker een beslissing kon
worden geforceerd.
De Noordelijke voorsteden van Toledo en de
daar gelegen ziekenhuizen alsmede de arena
voor stierengevechten in de nabijheid van de
beroemde Visagra-poort, werden Zondagavond
ingenomen en van hier uit werd de aanval on
middellijk verplaatst naar de oude stad, waar
het tot bloedige straatgevechten kwam, waar
bij de roode militie ruim drie honderd dooden
verloor.
Bovendien moesten de volksfronters bij hun
vlucht uit de stad reusachtige hoeveelheden
oorlogsmateriaal achterlaten.
De overlevende verdedigers van het Alca
zar werden door generaal Varela persoonlijk
bevrijd.
Naar uit Madrid vernomen wordt, verspreid
de zich daar Zondagavond het bericht van den
val van Toledo als een loopend vuurtje.
Later binnengekomen particuliere mededee
lingen brachten een bevestiging, hoewel de
wlksfrontregeering hardnekkig bleef beweren
dat de Alcazarstad zich nog steeds in handen
van haar strijdkrachten bevond.
Onder de bevolking ontstond een groote be
roering en in de omgeving van de Castellana
trachtten fascisten zelfs een overwinnings
demonstratie te houden, welke evenwel spoe
dig werd onderdrukt.
Al loochent de regeering echter de bezetting
van Toledo met woorden, door haar handelin
gen bevestigt zij haar toch. Veelzeggend is
bijv. dat het zenden van versterkingen naar
Toledo Zaterdagavond plotseling is gestaakt
terwijl voorheen zonder onderbreking troepen
naar het Zuiden vertrokken.
GIBRALTAR, 26 September. (R.O.» Een
journalist, die gisteravond aan boord van de
,Rex" ging, deelt mede, dat koning Alfonso
zich niet aan boord van dit schip bevond. Ook
de officieren van het schip verklaarden, dat
de ex-koning zich niet aan boord bevond.
TURIJN, 26 September (STEFANI) Bij
het generalaat der Salesianen is bericht ont
vangen, dat de directeuren van de huizen te
Barcelona en Valencia, benevens van zeven
andere Salesiaansche kloosters in Andalusie,
zoomede eenige leden der congregatie te Bar.
celona zijn gedood door Spaansche communis
ten.
Naar aanleiding van het bezoek van mgr.
Micara, den Apostolischen nuntius in België, en
mgr. Ritter, den nuntius in Tsjecho-Slowakije,
aan Rome, waarbij de beide prelaten in par
ticuliere audiëntie door Zijne Heiligheid zijn
ontvangen, deelt de Rómeinsche correspondent
van de Weensche „Reichspost" het volgende
aan zijn blad mede:
Mgr. Ritter sprak met den H. Vader over
de onlangs opgerichte nationale Tsjechische
anti-bolsjewistische liga, die op initiatief van
de Katholieke Tsjechische volkspartij ontstaan
is, en die in alle kringen van de Katholieke
bevolking gesteund wordt.
Paus Pius XI dankte Mgr. Ritter voor deze
„blijde boodschap" in een tijd, dat Europa door
het bolsjewisme bedreigd wordt, en gaf den
nuntius en diens acüe tegen het bolsjewisme
den pauselijken zegen.
Ook met den apostolischen nuntius in Bel
gië heeft de H. Vader gesproken over een
afweerorganisatie tegen het bolschewisme op
Katholieken grondslag en in alle landen.
Hierna deelde mgr. Micara den H. Vader
den stand mede van den strijd der Belgische
Katholieken en van de politieke Belgische or
ganisaties.
In Vaticaansche kringen is men van oor
deel, dat de H. Stoel plannen overweegt om
de kerkelijke overheden gezamenlijk organisa
torische maatregelen te doen nemen in den
strijd tegen het geestelijke en politieke com
munisme en tegen andere anti-kerkelijke we
reldbeschouwingen.
Hierbij moeten echter geen politieke maat
regelen genomen worden en de innerlijke Ka
tholieke strijd tegen verkeerde denkbeelden
en daden moet als de gewichtigste taak be
schouwd worden.
Het is eveneens toe te juichen, wanneer in
de betrokken landen alle kringen der bevol
king door woord en geschrift steeds weer op
merkzaam gemaakt worden op de Katholieke
vermaningen tegen het communisme.
Voordat deze actie begint, moet zij nog be
sproken worden door de "V aticaanscbe instan
ties en goedgekeurd worden door de nuntia
turen en de bisschoppelijke overheden.
Daar de plannen nog slechts in een eerste
stadium verkeeren, konden verdere bijzonder
heden nog niet worden bekend gemaakt.
De volksfronters hebben slechts ernstigen
tegenstand geboden bij den overtocht van de
rivier Guadarrama. Zij lieten daar de veertien
kilometer van Toledo gelegen brug in de lucht
springen.
Na een hevig gevecht op deze plaats trok
ken zij tenslotte terug, terwijl zij in het wilde
weg bleven vuren.
De weg van Torrijos naar Rielves op het
plateau, dat de laatste natuurlijke hindernis
ls vóór het Taagdal, is bezaaid met lijken van
volksfronters.
Waarschijnlijk zal morgen vroeg bij het aan
s
Morgenthau.
(Eigen Tel.) Minister Morgenthau, secre
taris van de Amerikaansche schatkist, kondig
de heden aan, dat door de Vereenigde Staten
een bedrag van een millioen pond sterling, dat
door de Sovjet-rregeering tegen eiken prijs
op de buitenlandsche markt was gegooid, op
genomen is.
Minister Morgenthau
verklaarde, dat hij hier
toe overgegaan was, toen
hij vernam, dat er iemand
in de markt was, die het
pond omlaag wilde drij
ven. Hij achterhaalde, zoo
verklaarde hij, dat de
Russische staatsbank or
der gegeven had tot den
verkoop van een millioen
pond sterling tegen eiken
prijs. Dit bedrag werd
door bemiddeling van het
egalisatiefonds opgekocht.
Dit is niet het eenige geval, aldus Morgenthau,
dat eenige persoon of eenige regeering het ge
waagd heeft, om de wisselmarkt in de Ver
eenigde Staten kunstmatig te beïnvloeden. De
poging van de Russische staatsbank is er in
geslaagd het pond sterling van 5,02 tot 4,91
omlaag te brengen. Ik hoop, dat du. voorval
zich niet zal herhalen.
Op Morgenthau's verklaring onderging het
pond onmiddellijk een verbetering met twee
$-cent en om half een gold een noteering
van 4,97.
Later verklaarde hij nog inzake de opdracht
van de Russische staatsbank om een millioen
pond sterling te verkoopen, dat, indien er
verdere pogingen zouden aangewend worden
om het valutaprogram van de Vereenigde Sta
ten, Engeland en Frankrijk te verstoren, de
Amerikaansche schatkist bereid was haar 2
milliard stabilisatiefonds in het geding te bren
gen. Hij gaf aan, dat de actie van vandaag,
waarbij de schatkist zich bereid verklaarde
alle aanbod van ponden op te nemen, een aar
dige winst heeft opgeleverd voor de schatkist.
Het stabilisatiefonds, aldus verklaarde hij, was
gevormd om scherpe schommelingen op de
wisselmarkt uit te schakelen. Nu heden de
Londensche en Parijsche markt gesloten waren,
had de Amerikaansche schatkist den plicht in
de markt te komen.
De zaakgelastigde van Joego-Slavië baron
Kutmer, heeft Z. H. Em., den primaat van Po
len, het grootkruis van de Witte Adelaarsorde
overhandigd, de hoogste onderscheiding van
Joego Slavië. Zooals men weet, is kardinaal
Hlond het vorige jaar de pauselijke legaat ge
weest by het katholiek congres van Ljubljana.
BRUSSEL, 26 September (R.O.) De kabi
netsraad heeft in zijn gisteren gehouden zit
ting besloten, rechtsingang te verleenen te;.en
het blad van den leider der Rex-beweging. De-
grelle, „Le Pays Réel", wegens benadeeling
van het crediet van den staat, door in strijd
met' de waarheid mede te deelen, dat de
schktkist, na eerst 4 milliard aan geheime
fondsen te hebben verspild, thans een tekort
heeft van 300 millioen.
De raad zal verder een koninklijk besluit
voorstellen, waarbij het rijden met voertui
gen, die als middel van aanval of verdediging
kunnen dienen, verboden wordt.
Voorts werd een wetsontwerp aangenomen
ter aanvulling van de wetten op de vervaar
diging van den handel en in het dragen van
wapens en munitie en tot het tegengaan van
opruiing tot misdaden en vergrijpen.
De raad nam tenslotte een wetsvoorstel
aan, "Waarbij het wetboek van strafrecht wordt
gewijzigd wat betreft aanslagen op de vrij
heden, gewaarborgd door de grondwet (in het
bijzonder de persoonlijke vrijheid) en op het
persoonlijk bezit.
