TOESTEL OP EEN HUIS NEERGESTORT EN IN BRAND GEVLOGEN. Acht passagiers en drie leden van de bemanning omgekomen. DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN 59ste JAARGANG. WOENSDAG 9 DECEMBER 1936 No. 17735 BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM' TELEFOON INTERCOMM. No. 68085 lilll: EEN ontzettende ramp heeft hedenmorgen de K. L. M. opnieuw getroffen. Het Douglas-vliegtuig de „lijster", is omstreeks 10 uur, enkele minuten na den start, op 6 K.M. van het Engelsclie vliegveld Croydon neergestort en in. brand ge vlogen. Van de 17 inzittenden (dertien passagiers en vier leden bemanning) kwamen acht passagiers om het leven; vijf werden gewond naar het ziekenhuis gebracht. Drie werden gedood, alleen cle leden van de bemanning stewardes werd licht gewond. Kort na het vertrek van het vliegtuig heeft dit blijk baar, om nog onbekende redenen, een scherpe bocht naar links gemaakt, omstreeks 90 graden op den oorspronke- lijken koers en is daarbij in aanraking gekomen met het dak van twee huizen, waarna het toestel in brand vloo2> Over de namen van de slachtoffers verkeert men noff in het onzekere. De volgende passagiers bevonden zicli aan boord: (Neder- Mevr. Hoene (Poolsche) Mej. Lipsy (Zuid-Afrika) De heeren: Hoene (Pool); Baron van Hoehenberg (Duit- scber) Merser (Duitscher) Schubach (Duitscher) Ir A. van Donkelaar lander) Vigelius (Fin) Dickson (Zweed) Lindmann (Zweed); Pearson (Engelsckman) La Cierva (Spanjaard); Stent (nationaliteit onbekend). De bemanning bestond uit L. Hautzmeyer (bestuurder) P. C V. van Bemmel (marconist)Verkerk (werkltuigkundige) en mej. H. Bongertman (stewardes). HOE HET ONGELUK GEBEURDE. Onderhoud met directeur Plesman. Vertegenwoordiger van de K.L.M. op Croydon geeft een relaas van de ramp. DE PHA.K.L.(ijster), VERHAAL VAN EEN OOG GETUIGE. Een angstwekkend schouwspel. DE radio-telegrafist niet ONDER DE SLACHT- OFFERS DE OFFICIEELE LEZING VAN HET ONGEVAL. GROOTE VERSLAGENHEID OP SCHIPHOL. STEMMING OP WAALHAVEN. OP DE PLAATS RAMP. VAN DE De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco bjj vooruitbetaling: Per drie maanden 3.25; per maand 1,10 per week 25 cent. B|j bezorging franco per post bedraagt de abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bjj vooruitbetaling. LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar A 5 cent per stuk. POSTCHEQUE- «n GIRODIENST No. 81440. Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode te Rotterdam. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt: Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ct. Bij contract aanzienlijke reductie. Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond, Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief, Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig. heidsadv. worden geen contracten afgesloten. Kabouter-advertenties: 5 regels 0.50; 10 regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit betaling. Porto voor opzending van brieven gelieve bij te voegen. DE „LIJSTER" BIJ CROYDON VERONGELUKT. Hedenmiddag hadden wrj nog een onder houd met den heer Plesman, directeur van de K. L. M., die begrijpelijkerwijze zeer on der den indruk was van het gebeurde. Wij hoorden, aldus de heer Plesman, eerst om kwart voor elf vanmorgen, dat er een ernstig ongeval bij Croydon zou zijn gebeurd. Terstond stelden wij ons in verbinding met captain Leverton, den vertegenwoordiger van de K. L. M. op Croydon, maar deze was al van het vlipgveld vertrokken. Om kwart voor twaalf kregen wij Leverton aan de ons het volgende telefoon en deze deelde mede: Vanmorgen om tien uur vertrok het ge wone lijntoestel van de K. l. m., de P. H.- A. K. L. („De Lijster onder commando van bestuurder Houtzmeyer, vergezeld van den marconist van Bemmel, den werktuigkundige Verkerk en de stewardes mej. Bongertman. Aan boord bevonden zich mevr. Hoene (Polen), mej. Lipsy (Zuid-Afrika) en. de heeren Hohetmberg (Duitschland), Merser (Duitschland), Schubach (Duitschland), ir. A. van Donkelaar (Nederlander, van de Ne- deriandsche Scheepsbouw Maatschappij), Vi- gilius (Finland), Dikson (Zweden), Lindman (Zweden, leider conservatieve partij jn Zwe den), Pearson (Engeland), La Cierva (Spanje) en Stemt, wiens nationaliteit nog onbekend is. Het vliegtuig moest blind starten. - Captain Leverton deelde mede, dat het zicht gering was en het vliegtuig moest blind starten, een manoeuvre die wel meer voor komt zij mistig weer. Kort na het vertrek van het vliegtuig heeft dit blijkbaar om on bekende redenen een scherpe bocht naar links gemaakt van omstreeks 90 graden uit den oorspronkelij'ken koers en is daarbij in aanraking gekomen met het dak van twee huizen, waarna het toestel in brand vloog. Doodcn en gewonden, Van de inzittenden werd de stewardess Mej. Bongertman licht gekwetst, terwijl de verdere leden van de bemanning zijn omge komen. Van de dertien passagiers zijn er acht gedood en vijf naar het ziekenhuis ver voerd. Van twee van hen is de toestand hope loos terwijl op het oogenblik nog niet kan meegedeeld worden welke de namen der over levenden zijn, omdat tengevolge van het on geluk de telefoonverbinding is verbroken. Captain Leverton begaf zich onmiddellijk met personeel naar de plaats waar het toe stel is neergestort. De brandweer was daar reeds aanwezig. De plaats waar net toestel is neergekomen ligt ongeveer 6 K.M. van Croydon, zoodat het toestel ongeveer 2 mi nuten in de lucht is geweest. Men seint ons uit Londen: Korten tijd na de ramp met het K.L.M.- toestel hadden wij een onderhoud met een bewoner uit de omgeving van de plaats, waar het toestel was neergestort. Deze vertelde ons het volgende: Ik hoorde een slag en rende de straat in, Ik zag, dat een vliegtuig neergestort was op het dak van een leeg huis. Het toestel was in brand gevlogen en dientengevolge geraakte ook het huis in brand. Het huis brandde ge heel af. Een andere ooggetuige, mevr. Latham, ver telde ons het volgende: Ik hoorde een vreeselijken slag en toen ik in de richting keek, waar de slag veroorzaakt was, zag ik een brandend vliegtuig- 0p een huis. Ook het huis vloog in brand en ik holde verschrikt weg. De hitte was zoo hevig, dat men niet bij het vliegtuig kon komen. Het vliegtuig viel van het dak af, kantelde en sloeg den top van een grooten boom af. De brand nam onmiddellijk een grooten omvang aan, waarschijnlijk doordat de ben zinetanks in brand vlogen en het vliegtuig bij het vertrek een groote lading benzine" aan boord had. Naar wij van de zijde der K. L. M. vernemen, behoort onder degenen, die in het ziekenhuis zijn opgenomen, de radiotelegrafist Van Bem mel. Zijn toestand is echter zeer ernstig. Verder is in het ziekenhuis nog opgenomen de geredde Duitsche passagier Schubach. Mej. Bongertman vertoeft ook in het ziekenhuis, doch zij mankeert zoo goed als niets. Het volgende bericht is hedenmiddag telefonisch uit Croydon hij de Directie der K.L.M. binnengekomen: Hedenmorgen vertrok op den dienst van 10 uur uit Crovdon het Douglas- vliegtuig, de DC2—P.H.A.K.L. („Lijs ter") onder commando van den bestuur der L. Hautzmeyer, vergezeld van den marconist P. C. V. van Bemmel, den werktuigkundige Verkerk en 'de stewar dess mej. H. Bongertman en mevr. Hoene (Poolsche), mej. Lipsy (Zuid-Afrika), de heeren Hoene (Pool), baron van Hoehen berg (Duitscher)Merser (Duitscher) Schubach (Duitscher), ir. A. van Donke laar (Nederlander), Vigelius (Fin), Dick son (Zweed), Lindmann (Zweed), Pearson (Engelschman)La Cierva (Spanjaard), Stent (nationaliteit onbekend). Het zicht was gering, waarom het toestel met een tractor werd gebracht op de witte lijn, waarlangs de vliegtuigen onder zulke omstandigheden volgens voorschrift moeten vertrekken. Kort na het vertrek van het vliegtuig Leeft dit blijkbaar, om nog onbekende redenen, een scherpe bocht naar links gemaakt, omstreeks 90 graden op den oorspronkel ijken koers en is daarbij in aanraking gekomen met het dak van twee Luizen, waarna brand uitbrak. Van de opvarenden is de stewardess mejuffrouw Bongertman, licht gekwetst, terwijl de overige leden van bemanning omgekomen zijn. Van de 13 passagiers zijn er 8 omge komen en vijf naar het ziekenhuis ver voerd. Van deze is de toestand van twee hopeloos. Helaas kan op dit oogenblik nog niet worden medegedeeld, welke de namen der 5 overlevenden zijn, omdat tengevolge van het ongeval de plaatse lijke telefoonverbinding verbroken is. Capt. Leverton, de vertegenwoordiger van de K.L.M. begaf zich onmiddellijk met zijn personeel naar de plaatst van de ramp, waar reeds de brandweer aan wezig was. Op Schiphol verkeerde men te ongeveer één uur hedenmiddag nog in het onzekere, om trent de juiste toedracht van de ramp. De „Toekan" die ongeveer te kwart over twaalf had moeten binnenkomen, was nog steeds niet geland, zoodat men nog niet over de gegevens van ooggetuigen beschikte De verslagenheid is onder het personeel van de luchthaven en onder de collega's van de omgekomen beman ning wel zeer groot. De gegevens waarover men op dat uur op Schiphol beschikte, waren de volgende: Het K. fi. M.-toestel „Lijster", een Douglas D C 2, dat de registratieletters P.H.A.K.L. draagt, dat gisteravond naar Londen was ver trokken, is hedenmorgen te 10.30 uur Engel- schen tijd van het vliegveld Croydon, opge stegen. De bemanning bestond uit L. Hautzmayer, piloot, den radiotelegrafist P. C. V. van Bem mel, en den werktuigkundige Verkerk. Ste wardess was mej. H. Bongertman. Er waren 13 passagiers geboekt. Bij het vertrek van het toestel, waren de weersomstandigheden zeer slecht. Er hing over het vliegveld een dikke mistlaag, zoodat het vliegtuig moest starten langs den mist- peil, een tegelbaan bedoeld om houvast te geven bij den aanloop. Enkele minuten na den start, men weet niet zeker of het drie of zes minuten was, is het vliegtuig zijwaarts van de startrichting in den tuin van een huis terecht gekomen. Na de botsing brak er brand uit. De gezagvoerder Hautzmayer, de radiotelegrafist van Bemmel en de werktuig kundige Verkerk, benevens acht passagiers zijn daarbij om het leven gekomen. Vijf passa giers zijn naar het ziekenhuis vervoerd, met ernstige brandwonden, evenals mej. Bongert man, die licht werd gewond. Het ontstellend bericht, dat de Douglas- vogel „Lijster" vanmorgen bij het vertrek van Croydon in brand gevlogen en verwoest is heeft, zooals te begrijpen valt, op Schiphol groote verslagenheid teweeg gebracht. De bij zonderheden over de ramp kwamen uiteraard druppelsgewijs binnen, doch spoedig was ook hier bekend, dat uitgezonderd de ramp van de „Gaai", die op 20 Juli 1935 nabij St. Ber nardino in Zwitserland te pletter is gevlogen, deze nieuwe ramp, wat het aantal slachtoffers betreft, wel de grootste is geweest, welke de K. L. M. ooit heeft getroffen. Zoowel piloten als grondpersoneel spraken, in groepjes bijeen staande, over dit nieuwe ernstige offer, dat de luchtvaart geëischt heeft, waarbij hun deelneming uiteraard vooral uitging naar de bemanning van het verongelukte vliegtuig, van wie de gezagvoerder Hautzmayer eerst op 1 April j.l. in dienst der maatschappij was getreden. Het bericht dat de stewardess mej. Bongertman tot de geredden behoort, en niet ernstig gekwetst is, werd vooral onder de enkele collega's, die op de luchthaven aanwe zig waren, met blijdschap ontvangen. Overigens ging de dienst uiteraard zijn ge wonen gang. Kort na elkander vertrokken twee Douglasvogels met passagiers naar hun bestemming. Na den start over het besneeuw de, in een modderpoel herschapen grasveld, waren zij spoedig in den grijzen nevel, welke over het vliegveld hing, aan het oog onttrok ken. Te ongeveer kwart voor één werd op het stationsgebouw de vlag halfstok geheschen en kort daarna was het droeve nieuws van de jongste ramp bij allen op Schiphol bekend en werd, ook in het restaurant, waar verschei dene passagiers op het vertrekuur van de vliegtuigen waarin zij hun plaatsen besproken hadden, wachtten, over niets anders gespro ken. Onderhoud Aler. met den heer Op de Amsterdamsche luchtvaarthaven Sehipho' hebben wij hedenmiddag een onder houd gehad met den chef van den vliegdienst der K.L.M., den heer Aler, die ons, zeer onder den indruk van de nieuwe ramp welke de K. L. M. heeft getroffen, enkele mededee- lingen deed omtrent de toedracht van de ramp op Croydon. Het verongelukte toestel is niet zooals aan vankelijk op Schiphol werd gefluisterd de „Toekan", maar de PH.AKL, „Lijster" ge naamd. Het werd bestuur door den piloot Ludwig Hautzmayer, Oostenrijker van ge boorte, en had als radio-telegrafist den heer P. C. van Bemmel en als werktuigkundige den heer Verkerk aan boord. Stetvardess was mej. Bongertman. Het toestel is om half 11 Engelsche tijd van Croydon vertrokken met dertien passagiers. Bij het starten van het vliegtuig stond er op het Engelsche vliegveld een dikke mist. Langs den mistpeiler is de „Lijster" gestart en zeer korten tijd daarna weer op den grond terecht gekomen. Wat de oorzaak hiervan is geweest, valt op het oogenblik nog niet te zeggen. In elk geval staat vast, dat het vlieg tuig terecht is gekomen in den tuin van een huis in de onmiddellijke nabijheid van Croy don. Door den geweldigen schok die het toe stel bij het neerkomen gekregen moet hebben moet een van de benzine reservoirs zijn open gespleten met het noodlottige gevolg, dat het vlieguig bijna dadelijk in brand is gevlogen. Drie leden van de bemanning, n.l. de be stuurder, de marconist en de boordmecani. cien hebben zich niet kunnen redden en zijn in de vlammen omgekomen. Niet uitgesloten is het, dal zij reeds door den schok zijn ge dood. Van de .dertien passagiers zijn er acht om het leven gekomen, de vijf overigen kon den met meer of minder ernstige verwondin gen uit het brandende toestel gered worden en zijn in een Londensch ziekenhuis ter ver pleging opgenomen. De stewardes mej. Bon gertman, die het eerst uit het toestel is ge sprongen, heeft slechts lichte verwondingen opgeloopen, maar is eveneens in een Lon densch hospitaal opgenomen. Dit was voorloopig alles, wat de heer Aler ons omtrent deze ramp kon mededeelen. Het laat zich begrijpen, dat de ramp met de „Lijster", welke K.L.M.-vogel volgens de dienstregeling om 11.40 uur kon worden ver wacht, grooten indruk op het vliegveld Waal haven heeft gemaakt. Zoodra men het rampzalige nieuws vernam, werd de vlag halfstok geheschen ten teeken van rouw. Een zelfde order werd doorgegeven aan het Pas sage-kantoor der K. L. M. gevestigd aan den Coolsingel, waar mede spoedig de vlag half stok werd uitgestoken. De leidende figuren op Waalhaven, die zichtbaar onder den indruk waren, konden zich nog niet voorstellen, dat de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij weder zoo zwaar was getroffen. Aanvankelijk hoopte men nog, dat de ramp niet zoo een grooten omvang zou hebben, gelijk de eerste berichten deden ver moeden, maar al ras door de eensluidende berichten, die successievelijk binnenkwamen, kreeg men de overtuiging, dat het harde werkelijkheid was. Triest hangt de donkere middag over het uitgestrekte vliegterrein. De gewone dienst moet doorgaan, maar men is als lamgeslagen, passeert elkander zonder één woord te zeg gen. Drie kameraden zijn gevallen tijdens de uitoefening van een plicht, waarvan zij zich zoo gaarne kweten. En naast hen zijn nog zoovele passagiers door den harden dood aan het leven ontrukt. Hoe meer men erover denkt, 'des te grooter wordt de verslagenheid. We trachten nog enkele gegeven te verza melen, maar iedere vraag met betrekking tot het ontzettend gebeuren is den havenmeester Tolk teveel. De man, die anders altijd direct klaar staat om ons terwille te zijn, is te veel aangegrepen door de ramp, die weder zoo plotseling veei rouw heeft gebracht dan dat hij iedere vraag kan beantwoorden. Men zwijgt liever, doet hetgeen de dienst noodzakelijk vereischt, om verder in de stilte des harte te verwijlen op de plaats, waar zoo plotseling en wreed menschen, kameraden en passagiers uit het leven zijn gescheiden. 't Is de harde werkelijkheid, die bange uren van rouw heeft gebracht over Waalhaven, Men meldt ons nog uit Londen Het K. L. M.-toestel „Lijster", dat heden ochtend kort na het vertrek van Croydon is verongelukt, is ongeveer anderhalf a twee uur later vertrokken dan gewoonlijk. Dit vertrek op een later tijdstip hield verband met de ongunstige weersomstandigheden. Toen de Douglas van Croydon vertrok, was het nog mistig. De ontvangen weerberichten waren echter van dien aard, dat besloten weni het toegtel te laten vertrekken. Toen wij op de plaats van de ramp aankwa men, bleek ons, dat de verwoesting, welke was aangericht, enorm was. Direct na de ramp ontstond de grootste verwarring. Van alle kanten schoot echter hulp toe, terwijl ver der getracht werd Croydon telefonisch op de hoogte te stellen en hulp te vragen. Tengevol ge van de ramp waren de telefoonverbindingen echter gestoord en was het eerst niet moge lijk verbinding te krijgen. Desniettemin duurde het slechts korten tijd voordat de brandweer met alle beschikbare materieel en personeel aanwezig was. Een uitgebreide afdeeling politie zorgde voor een goede afzetting van de omgeving, hetgeen zeer noodig was, daar van alle kanten belang stellenden toestroomden. De politie hield de nieuwsgierigen echter op behoorlijken afstand. Betrekkelijk spoedig nadat de ramp bekend was geworden, waren ook Roode Kruis-wa- gens met personeel ter plaatse om de slacht offers van de ramp te vervoeren. De brandweer stond voor een wanhopige en vrijwel onuitvoerbare taak, het vuur laaide met ontembare kracht omhoog en zoo wild schoten de vlammen uit, dat het onmogelijk was dicht bij de vuurzee te komen. De dooden en gewonden, die door den schok van de botsing met de gevels der huizen uit het toestel geslingerd waren, lagen in ver schillende tuinen in de omgeving. Voor de gewonden is dit, voor zoover zij later niet zijn overleden, de redding geweest. Geruimen tijd woedde het vuur, zoodat het lang duurde voordat men bij het wrak van het toestel kon komen. Een der vleugels van de „Lijster", totaal vernield en verwrongen, hing aan een hoek van het dak van een leegstaand huis, waar mede het toestel in botsing was gekomen. De andere vleugel lag op den weg. De fuselage van het vliegtuig lag zwart geblakerd en rookend in de vlammen. Het dak van het huis, waarop het toestel was neergekomen, was geheel weggeslagen. Het huis zelf was in brand gevlogen en brand de totaal uit. Het was een gelukkige omstan digheid, dat dit huis niet bewoond was, zoodat hier dus geen slachtoffers zijn gevallen. Zoodra de brandweer bij de loeiende vuurzee kon komen, tastte zij deze met een ontzaglijke hoeveelheid water aan. Naar schatting werd binnen een uur meer dan duizend galons water op de vlammenzee geworpen, hoewel de blus- sching feitelijk een onbegonnen werk was, daar het vuur niet eerder doofde dan nadat alles, wat maar brandbaar was, volkomen door het vuur was verteerd. Onder de passagiers, aan boord van „De Lijster" bevonden zich o.m. de bekende vliegtuigconstructeur La Cierva, (links) Lindmann (2e v. L); van de bemanning werd de stewardes, mej. Bongertman (2e v. r.) gered, de andere leden der bemanning, waaronder de heer v. Bemmel, radio-telegrafist (geheel rechtskwamen om het leven. en de Zweedsche oud-premier

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1936 | | pagina 1