MISSIE-ARBEID in het
POOLGEBIED.
duitsche kerkvorsten
PANIEK IN KANSOE EN
SJENSI.
DE STRIJD TEGEN HET
COMMUNISME.
MAANDAG 18 JANUARI 1937
ERVARINGEN VAN Z.H. EXC.
mgr. TURQUETIL O.M.L
Nederlandsche scheepswerf bouwt zee
schip voor de proviandeering van
deze missie in de eeuwige
sneeuiv en ijs.
KERKVERVOLGING IN HET MEXICAANSCHE PRIESTERS
DERDE RIJK.
OLicieele documenten spreken
duidelijke taal.
TE ROME.
Zij zouden met het Vaticaan de
jeugdkwestie hespreken.
Schending van het Concordaat.
DE KOLENSCHAARSCHTE IN BELGIË
HERDERLIJK SCHRIJVEN
VAN KARD. BERTRAM.
Moderne Hunnen en Tartaren
in aantocht.
VERDEDIGD DOOR
EX-MINISTER.
Seminaria moeten heropend
worden, meent hij.
DE MOORD OP CHARLES
MATTSON.
Het aantal arrestaties stijgt
nog steeds.
EEN RAAK ANTWOORD.
JEUGD EN KERK IN DUITSCH-
LAND.
„Osservatore" tegen nationaal-
socialistisehe pamfletten-
schrijverij.
TOEBEREIDSELEN OP MILITAIR
GEBIED VAN DUITSCHLAND.
DE CIRCUS-EIGENAAR GLEJCH
TE WEENEN GEARRESTEERD.
BRAND IN EEN CHINA-
EXPRESS.
Vijf-en-dertig Chineezen
ernstig gewond.
DE OVERSTROOMINGEN IN
DE VER. STATEN.
LINKSCH SAMENGAAN IN
ENGELAND.
Gemeenschappelijk manifest van soc.
liga, communisten en onafh.
labours.
ZEVEN MIJNWERKERS GERED.
ZES VLIEGTUIGEN DOOR BRAND
VERNIELD
Twintig duizend communisten
zouden oprukken naar
Sian Foe
Krachtige oproep van
mgr. Koroehetz.
,>Het communisme is de grootste en
meest verschrikkelijke
tyrannie".
NOG GEEN ANTWOORD VAN
ITALIË INZAKE KWESTIE-
DEGRELLE.
Krachtige Belgische nota op konut.
VLUCHT OVER LANGEN AFSTAND
MISLUKT.
Z. H. Exc. mgr. Turquetil
Apostolisch Vicaris van
Hudson Bay.
IN de verst verwijderde en meest
geïsoleerde paragiën van Noord-
Amerika, waar onafzienbare velden
van eeuwige sneeuw en ijs zich mij
len ver naar alle richtingen uitstrek
ken, ligt Hudson Bay, het centrum
van het moeilijkste missie-gebied van
de Oblaten van de Onbevlekte Maagd
Maria.
Z. H. Exc. mgr. Turquetil, Aposto
lisch Vicaris van Hudson Bay, die
dezer dagen in Nederland vertoefde
met het doel, besprekingen te voeren
inzake den aankoop van een klein
zeeschip, dat de Noordelijke IJszee
zal moeten bevaren ter proviandee-
ring van dit uitgestrekt missie-terrein
heeft ons in een interview een
schier onoverkomelijke moeilijkheden
interessant relaas gedaan over de
schier onoverkomelijke moeilijkheden,
waarmede de missionarissen in deze
desolate ijswereld dagelijks hebben
te kampen.
In één der smaakvol gestoffeerde vertrek
en van hotel „-Weimar" te Rotterdam wer-
en wh door mgr. Turquetil ontvangen.
ei is bijna 25 jaar geleden, aldus begon de
missie-bisschop zijn relaas, dat ik van Frank
rijk uit door mijn oversten naar Hudson Bay
werd gezonden. Omtrent het uiterlijk aspect
van mijn nieuwe bestemming meende ik mij,
doordat ik bereids veel had gelezen over het
Poolgebied, wel eenigermate een idee te kun
nen vormen, doch thans, nu ik daar zelf 25
jaar heb gewerkt, kan ik verklaren, dat de
rauwe realiteit Iedere beschrijving dienaan
gaande tart. Na een langdurigen tocht arri
veerde ik einde Juli 1912 te Montrealdaar
was ik nog 42 dagen reizens van mtjn eigen
lijke bestemming verwijderd. Op 3 September
d. a. ..v. kwam ik eindelijk te Chesterfield In
let,"rnijn eigenlijke standplaats, aan.
Ik was de eerste missionaris, die naar deze
mk^erd uitgezonden en als ik nog ver
meld dat de oppervlakte van het gansche mis
siegebied met minder dan 3.500.000 vlerkante
kilometer bedraagt, dan zal men zich al
thans eenigszins kunnen indenken, hoeveel
moeilijkheden aan deze, nochtans zoo heerlijke
taak waren verbonden.
Het boven bedoelde gebied is, zoover het
oog reikt één massaal van de bewoonde we
reld geiso eerc ijsveld. Boomen, planten noch
bloemen vindt men er uiteraard, slechts spora-
isc een weinig mos. Nergens bespeurt men
heplf? v n VtU1 leven- Geheel het jaar door
25 6r een temperatuur, varieerend van
Si tot 72 gr. onder nul. Twee en negentig
cagen achtereen komt de zon niet boven den
«mder. Momenteel is het er nacht en
tot 9 Februari blijft de duisternis over
deze eindelooze witte uitgestrektheid hangen.
Geen enkel ander gerucht hoort men er, dan
somwijlen den snerpenden wind, die om de rot
sen giert en zoo nu en dan het gehuil der
wilde dieren.
Ge streek wordt bewoond door Eskimo's,
doch men moet aan het woord bewonen in dit
verband een niet al te letterlijke beteekenis
?,n' aanKezien slechts twee families in één
w°rden aangetroffen en de „dorpen"
derd hgg kilometer van elkander verwij-
van ®slïilno's leven van jacht en visch-
iJv.' AanKezien het wild er evenwel zeer
„Z8™* is- is het niet mogelijk, dat in één
Meer Z meer dan twee families vestigen.
pannen zouden van honger omkomen,
1 j aar de Eskimo uiterst egoïstisch van
inborst is en niet gemakkelijk te bewegen zou
zrjn, het buit gemaakte wild met meer dan
twee gezinnen te deelen.
Omdat er geen boomen groeien, is er even
min brandhout, zoodat alles rauw wordt ge
geten. In den eersten tjjd is dit voor den mis
sionaris een vrijwel onoverkomelijke hinder
paal, doch allengs went hij ook hieraan en de
aanvankelijk optredende maagkramp blijft
spoedig achterwege.
Houten hutten kunnen uiteraard niet wor
den opgetrokken. Daarom bedient de Eskimo
en ook de missionaris zich van de aldus ge-
heeten „snow-houses", tenten van sneeuw,
welke binnen drie kwartier uit de sneeuw kun
nen worden uitgehakt. In het „mildere" jaar
getijde worden wel tenten van huiden gebouwd,
doch hiervoor heeft men houten palen noodig.
Deze worden uit Montreal herwaarts vervoerd
per boot van de „Hudson Bay Company". De
kosten van vervoer zijn dermate hoog, dat
slechts enkelen een zending palen kunnen laten
overkomen. Eenmaal aangeschaft, gaan zij
van geslacht op geslacht over, gelijk een kost
bare erfenis.
Toen ik in Chesterfield Inlet was gearri
veerd, aldus ging mgr. Turquetil voort, bouw
de ik daar eerst een woning, welke tevens ge
bruikt werd als kapel. Het daarvoor benoodig-
de materiaal was uit Montreal herwaarts ge
bracht. Onnoodig te' zeggen, dat ik mij, ten
einde me tegen koude te beschutten, kleed met
Warme berenvellen.
De eerste grootste moeilijkheid, welke ik
ondervond, was wel het feit, dat ik de taal
1 er Eskimo's niet kende, er bestond zelfs geen
pammaire of woordenboek. Zoo goed en zoo-
kwaad ala het ginRi trachtte ik door scherp
te luisteren en aandachtig de lipbewegingen
gade te slaan, eenige woorden in mij op te ne
men. Deze teekende ik aan, gebruikte ze en
werd al dra bigrepen.
Voor lederen lettergreep gebruiken deze
menschen slechts één teeken, zoodat b.v. het
woord moeder uit twee letters bestaat. Allengs
kreeg ik een aanzienleken woordenschat, zoo
dat ik een dictionnaire kon samenstellen en
de taal in een grammaire kon vastleggen.
Daarna begon pas het eigenlijke bekeerings-
werk. Ook op dit terrein stuitte ik op groote
moeilijkheden, wijl deze primitieve menschen
geen enkel begrip van éen Opperwezen had
den. Hoe hun b.v. de eigenschappen van God
te verklaren Ik ging daarbij als volgt te werk-
De volmaaktheid van God trachtte ik uit te
beelden door te wijzen op een grooten, sterken
en gezetten man, door dus te duiden op stof
felijke zaken.
Een tweede moeilijkheid, waarmede ik had
te kampen, was de groote stugheid en angst
der Eskimo's te mijnen opzichte.
Het zal u dan ook niet verwonderen, dat
pas na vijf jaar de eerste bekeering plaats
had. Eén ding kan echter gezegd worden: als
de Eskimo eenmaal gedoopt is, is hij een goed
Christen en met echten neophietenijver zet hij
zich aan den arbeid, om ook zijn familieleden
tot den katholieken godsdienst te bekeeren,
hetgeen voor den missionaris van enorm be
lang is.
Veel moeite en zelfoverwinning kost het den
Eskimo's echter, om het principe van recht
vaardigheid en naastenliefde te aanvaarden.
Eerst in 1924 kon worden overgegaan tot
het stichten van een tweede missie-statie. Ein
de 1924, toen ik bij gelegenheid van de Vati-
caansche tentoonstelling voor de missie te
Rome vertoefde, werd ik persoonlijk door den
H. Vader tot Apostolisch Prefect benoemd.
Z\jne Heiligheid sprak toen de volgende ge
denkwaardige woorden:
„Ik ken uw missiën. Vooral die in het hooge
Noorden zijn de smartelijkste en schrikwek
kendste voor de menschelijke natuur, maar
juist daarom de schoonsteder Kerk en de
meest verdienstelijke voor God".
Tien jaar later volgde mijn benoeming tot
Apostolisch Vicaris. Momenteel is mrjn missie
uitgebreid tot negen staties en heb ik de be
schikking over 22 missionarissen, drie broeders
en vjjf zusters.
In Chesterfield is zelfs een missie-hospitaal
gebouwd. Met ijver en volharding zullen wij
blijven werken aan de uitbreiding van Christus'
rijk in het Poolgebied, aldus mgr. Turquetil.
Op onze vraag, eenige bijzonderheden te
mogen vernemen omtrent den aankoop van het
missie-schip, vertelde mgr. ons het volgende:
Zooals ik u reeds mededeelde, zijn de ver
voerkosten in het Poolgebied uiterst hoog, zoo
dat het voordeeliger uitkomt, over een eigen
boot te beschikken dan gebruik te maken van
den dienst der Hudson Bay Company.
Eenige jaren geleden heb ik een boot aan
geschaft van tien ton, welke evenwel spoedig
te klein bleek en werd vervangen door een
nieuwe van dertig ton, de „St. Therèse". Ook
dit vaartuig kon niet langer in de behoeften
voorzien, zoodat het noodzakelijk werd, an
dermaal een nieuw zeeschip aan te koopen.
Wegens de uitstekende reputatie, waarin
zich de Nederlandsche scheepswerven mogen
verheugen, besloot ik in uw land eens uit te
zien en tot mijn groote voldoening kan ik ver
klaren, dat ik goed ben geslaagd.
Met de Gebr. Niestem Có., scheeps
bouwers te Delfzijl, heb ik een "contract geslo
ten voor den bouw van een klein zeeschip, me
tende 180 ton, 34 meter lang, 6,50 meter breed
en 2,50 meter hol. Uiteraard wordt bij den
bouw van het schip bijzonder acht geslagen op
speciale ijs-versterkingen, zoodat het bestand
zal zijn tegen het ongerief van het ijs.
Op 21 Juni a.s, zal het schip gereed zijn en
naar Canada vertrekken, waar het half Juli
wordt verwacht.
Vandaar vertrekt het naar het Poolgebied,
waar het tót de uitbreiding onzer missie moge
bijdragen en de proviandeering in deze afge
sloten gebieden moge vergemakkelijken.
In het jongste nummer van het Kerkelijk
Ambtsblad van het Bisdom Münster van 9
Januari lezen we onder nr. 10 de volgende
mededeeling voer den druk, die door offi-
cieele instanties wordt uitgeoefend om het
uittreden uit de Kerk te bevorderen:
De Bisschop van Münster schrijft:
Wij zien ons genoodzaakt het volgende te
publiceeren:
MüNster, 7 Januari 1937.
In Mei 1936 werd aan het bisschoppelijk
generaal vicariaat het volgende schrijven
ter kennis gebracht:
S.S. Reserve-Sturm 2/25
Homberg, 3 M,i 1936.
Onderwerp: Uittreden uit de Kerk
Aan
Gii hebt tot Dinsdagvoormiddag 11 uur
nog gelegenheid om telefonisch mededeeling
te doen, of en wanneer de sectie-comman
dant en de onder hem ressorteerende bevel
voerders uit de Kerk getreden zijn, of in het
uiterste geval, wanneer er op gerekend kan
worden dat zij uit de Kerk zullen treden.
Voor ieder desbetreffend geval moet opgave
worden verstrekt, welk godsdienstig genoot
schap verlaten wordt.
Deze mededeeling moet binnen den gestei-
den termijn gericht zijn aan de S.S. Rotten-
StabscharF/hirer Hartmann in Moers, Ar-
beitsamt (Telefoon nr. 900 kantoor Moers,)
De leider van de S.S. Reserve-Sturm 2/25
M. D. F. b.
volgt handteekening.
S.S. HauptaoharffUhrer-
De Bisschop van Münster beklaagde zich
naar aanleiding van dit schrijven, waarin °P
de leiders der S.S: pressie wordt uitgeoefend
om uit de Kerk te treden, bij het ministerie
voor kerkelijke aangelegenheden, en zond n
afschrift van zijn klacht aan den tflksleia
van de S.S. Himler, van wien hij ten am
woord kreeg, dat hiertegen geen maatregc
len genomen zouden worden, wanneer de
schop niet uitdrukkelijk aangaf, vah welken
getuige hij bedoeld schrijven ontvangen ha.
Van het ministerie van kerkelijke aang.
legenhêden echter werd den Bisschop bericht
onder nr. G. n 4340/36 G. I.
Berlijn, W. 8 19 Augustus l036'
Leipzlgerstrasse 3.
In antwoord op Uw schrijven van 11 Julj
1936 G. 3132, betreffende de elsch om 11
lidmaatschap van het kerkgenootschap op J®
zeggen, bü de S.S. Resei-ve-Standard 2/25 re
Homburg, aan den Neder-Rijn, heb ik "Hl
tot den rijkaleider van de S.S. der N.
A. P. gewend. Deze deelde mij daarop niea
dat de noodige maatregelen tégen den el
van de S.S. Stormafdeeling reeds genomen
^Ik beschouw deze zaak hiermede als afge
daan.
Voor den minister,
(w.g.) Hermann von Detten.
Aan het Blsschopplejjk generaal-vicariaat
té Münster in Westfalen.
Men seint ons uit Rome d.d. Zaterdag:
Alhier zijn aangekomen H.H. Em. de kardi
nalen Bertram, Schulte en Faulhaber en H.H.
Exc. de bisschoppen von Galen en Preysing.
BERLIJN, 16 Januari. (UN. PRESS) Naar
gemeld wordt, zullen de kerkvorsten, die het
comité van vijf vormen, dat bestemd is om
met de rijksregeering te onderhandelen, met
H. Em. kardinaal Pacelli en andere hoog-
waardigheldsbekleeders van het Vaticaan de
houding bespreken, welke de Katholieke Kerk
in de Duitsche jeugdkwestie zal aannemen,
benevens andere moeilijkheden der Katholieke
Kerk in Duitschiand.
Gelijk men weet, is deze Kwestie onlangs
verscherpt, doordat een wet werd uitgevaar-
digd, volgen* welke alle kinderen in het rjjk
in één organisatie onder Baiaur von Schiracn
moeten worden ondergebracht. Von Schirach
staat, zooals bekend, onder nieuw-heidenschen
invloed.
Deze wet is naar Katholieke opvatting niet
vereenigbaar met de bepaling van het Con-
■cordaat, „volgens., welke de Kerk ook net
recht op de jeugdopvoeding behield, doch men
hoopt, dat een compromis bereikt zal kunnen
worden.
Opheffing der steenkóolcontingenten.
't Blad „Demlère Heure" maakt bekend, dat de
Belgische regeering besloten heeft, alle invoer
contingenten voor buitenlandsche steenkool op
te heffen in verband met de schaarschte aan
brandstoffen in België.
In een nieuw Herderlijk Schrijven herinnert
kardinaal Bertram, aartsbisschop van Breslau
eraan, hoe eenmaal in de Middeleeuwen
Duitschiand overstroomd werd door de Hunnen
en Tartaren en stelt dan de vraag: Zjjn thans
vanuit Rusland niet dezelfde voortcekenen
merkbaar 7 Thans nu Europa siddert bij het
ziij van de vervolging van het Christendom
en de vernietiging van iedere christelijke be
schaving in Rusland en Spanje. Zware hamer
slagen dreunen aan de poorten van Duitsch
iand.
Het Herderlijk Schrjfven geeft dan een ka
rakteristieke beschouwing over de anti-chris
telijke stroomingen, die over heel Duitschiand
zijn waar te nemen. Men beweert, dat het
Christendom heeft afgedaan en dat het mach
teloos in puin valt, omdat het niet geëigend
ls voor onzen volksaard. Dezelfde uitlatingen,
die ook het ons vijandig bolschewisme bezigt.
De kardinaal drukt dan v°"der ztjn angst
en bange vrees uit voor de jeugd, die door de
verwarring in de ideeën der menschen in on
rust wordt gebracht; die uit haar evenwicht
wordt geslagen door den laster aan het adres
van Kerk en priesters en die langzaam maar
zeker totaal vergiftigd wordt door den in
vloed van de redeneeringen der moderne hei
denen.
Wij zijn bang voor de Duitsche jeugd, die
toch niet zal kunnen ontkomen aan den in
druk van de hol-klinkende slagzinnen, welke
de vijanden van Gods Kerk in de wereld slin
geren.
De bisschop besluit dan met een oproep
om trouw te blijven aan den FUhrer en Reicli
„Wij zijn ervan overtuigd, dat de Führer en
de regeering met ernstige zorgen vervuld zijn
over Duitschlands positie in den belangen
strijd der volken, en over het behoud van den
internationalen vrede. Wij zullen zooveel in
ons vermogen is offervaardig deze zorgen
deelen, maar wij mogen daarbij de eveneens
ontzettend zware zorgen over de religieuss»
toekomst van Duitschiand niet vergeten."
Donkere tijden, zoo besluit kardinaal Ber
tram zijn Herderlijk Schrijven, eischen een
klaar inzicht, sterke liefde en rotsvast Gods
vertrouwen. zy eischen een volharden in
trouwe eensgezindheid van volk, staat en
Kerk.
ALS Mexicaan schaam ik mij, dat
Trotzky een schuilplaats vindt
in Mexico, terwijl er heden ten dage
honderden Mexicanen in het buiten
land leven, die vanwege hun geloofs
overtuiging uit hun eigen land ver.
bannen zijn, aldus een uitlating van
senor Luis Cabrera.
Ofschoon Senor Luis Cabrera steeds be
schouwd werd als een tegenstander van de
Kerk hij was destijds minister van finan
ciën onder president Carranza heeft hij
thans een artikel geschreven, waarin hij stel
ling neemt tegen de hatelijke aanvallen op
Kerk en geestelijkheid.
Hjj noemt zich katholiek en schrijft:
„Ik bên een tegenstander van de beperking
der burgerrechten voor priesters. Ik ben een
tegenstander van de onzinnige radicale rich
ting, die de priesters wil dwingen een huwe
lijk aan te gaan, of hen beschouwt als slaven
van een vreemde mogendheid zoodat zjj als
ongewenachte vreemdelingen uit het land
moeten verdreven worden".
Luis Cabrera is wel van oordeel, dat het
goed zou zijn ais de Kerk geen land in eigen
dom zou bezitten. „Maar ik ben er altijd tegen
geweest, dat de eigendommen onder aller
lei voorwendsels aan de geestelijken wer
den ontnomen en in handen van particulieren
werden gegeven. Men liet zich hierbij lelden
door roof en wraakzucht hetgeen duidelijk
blijkt uit de onlangs aangenomen wet betref
fende de nationalisatie der eigendommen.
Ik schrijf dit niet ter verdediging van de
Katholieke Kerk of om mijn eigen privaat
eigendommen, die gevaar zouden loopen, te
verdedigen, maar alleen nm de corruptie en
de hebzucht, die het gevolg zjjn van dit soort
nationalisatie aan de kaak te stellen.
„Ik eerbiedig de nationaliteit van onze
priesters en het is boven allen twijfel ver-
heben, dat zjj goede Mexicanen zijn. In dit
opzicht ben ik er tegen, dat men plaatsen
onbezet laat in de katholieke hiërarchie en
daardoor de Protestantsche propaganda be
vordert.
Wanneer wij Mexicaansche priesters willen
hebben, dan moeten wij de Mexicaansche se
minaria weer open stellen om te vermijden
dat onze toekomstige priesters in Italië en
Spanje, in de Vereenigde Staten of waar ook
Worden opgevoed, en meer vervreemd naar
Mexico terugkeeren, dan wanneer zij niet in
oris land geboren waren".
Cabrera geeft als zijn meening te kennen
dat er absolute vrijheid van onderwijs en op
voeding moet bestaan; wanneer de opvoeding
in handen is van den staat, zal als eerste doei
altijd de politieke controle domlneeren.
Cabrera zeide, dat de gastvrijheid, die men
aan Trotzky heeft aangeboden, „een edel
moedige daad is van onzen eerbied voor de
meénmgsvrijheid, maar hij Voegt op aan, toe;,
„Als .Mexicaan schaam ik mij, dat Trotzky
een schuilplaats vindt in Mexica, terwijl er
heden ten dage honderden Mexicanen in* het
buitenland leven, die vanwege hun geloof»
overtuiging mt hun eigen land verbannen
zijn.".
n
-EVERETT (Washington), 16 Januari (UN.
PRESS). Het aantal arrestaties in verband
met den moord op den kleinen Charles Matt-
son neemt nog steeds toe. Thans bevindt zich
reeds een twaalftal verdachten in hechtenis.
Op grond van nieuwe getuigenverklaringen
heeft de politie vastgesteld, dat den 6en Ja
nuari 's nachts om kwart over één een kreet
van het kind, misschien wel een doodskreet,
ten noorden van Everett is gehoord.
In dezelfde streek werd een hol ontdekt,
dat nog kort geleden bewoond moet zjjn ge
weest. De bodem van dit hol is van klei,
waarvan men sporen onder de nagels van het
vermoorde kind heeft ontdekt.
Voorts is de politie erachter gekomen, dat
do ontvoerders dr. Mattson tweemaal hebben
opgebeld van een tankstation in Seattle uit,
waar zij 's nachts hadden ingebroken.
Oridanks zjjn verklaring, dat hj) niets met
het géval heeft uit te staan, wordt de voor
malige gedetineerde Haynes nog steeds door
de politie in hechtenis gehouden.
Steeds meer teekenen wijzen erop, dat de
bevolking van Everett in het geheim maat
regelen treft, om zioh van de daders meester
te maken en ze te lynchen, indien zjj hier
zouden worden gearresteerd. n
BERLIJN, 17 Januari. (R.O.) De officieels
raad der Duitsche beljjdeniskerk (de hoogste
autoriteit in de Duitsche Protestantsche kerk)
publiceert een mededeeling, dat kinderen, die
den leeftjjd van 14 jaar hebben bereikt, op
wettige wjjze uit de Protestantsche kerk mo
gen treden, zelfs tegen den wil hunner ouders
of opvoeders.
De raad acht het evenwel raadzaam, dat,
ingeval kinderen hun besluit hebben meege
deeld, uit de kerk te treden, predikanten, in
samenwerking met de ouders, de mogelijkheid
overwegen, het kind ertoe te brengen, het wel
licht overhaast genomen besluit nog eens te
overdenken.
De „Osservatore" bevat in haar jongste
nummer, èen felle repliek op een artikel in
het „Schwarze Korps" van 24 December j.l.
waarin 0p hateljjke wijze critiek werd uit
geoefend op de inrichting van de Pauselijke
Academie van Wetenschappen.
De „Osservatore" drukt bijna het geheele
artikel af en voegt daaraan toe: „Deze toon
in de Duitsche journalistiek is een duideijjk
bevVjjs van onwetendheid en gemeenheid. Wj
hebben den tekst van het artikel niet zonder
een gevoel van afschuw ietterljjk gepubli
ceerd, omdat anders niemand zou gelooven
dat een tijdschrift, dat als het orgaan van
Hitiers lijfwacht wordt beschouwd, onder zjjn
vlag en in naam van een staatshoofd zich tot
dergelijke beleedigingen kon laten verleiden
beieedigingen tégen een souverein vorst, be
leedigingen aan het adres van den Paus zelf
met wien Hitler in naam van het Rjjk diplo
matieke betrekkingen onderhoudt en een con
cordaat gesloten heeft. Ieder commentaar is
hier verder overbodig."
Set Vaticaansch orgaan besluit dan: ,.Het
is onbegrijpelijk, dat de Duitsche regeerlmi
die heel de pers onder contróle heeft, derge
lijke Uitvallen tegen den Paus toelaat, terwjjl
een gerechtvaardigde critiek der Katholieken
op de godslasteringen b.v. van Rosenberg
verboden is."
BERLIJN, 18 Januari. (HAVAS). De minis
ter van binnenlandsche zaken maakt per 'de
creet bekend, dat de Duitsche consulaire amb
tenaren in hst voorjaar 1937 een telling moe
ten houden van de Duitsche onderdanen van
de lichting 1917, die in het buitenland wonen
en militair dienstplichtig zjjn.
Deze jongelui zullen per 1 April 1938 wor
den opgeroepen voor den arbeidsdienst en per
1 October 1938 in militairen dienst worden In
gelijfd.
WEENEN, 16 Januari. (STEFANI). Op
verzoek van de Duüsche rechterlijke autori
teiten heeft men In een hotel te Weenen den
heer Julius Gleich gearresteerd, eigenaar van
het beroemde circus van dien naam, dat twee
jaar geleden te Keulen failliet 'werd ver
klaard.
In 1934 had Gleich te Praag aan een
transportfirma zjjn dieren in onderpand ge
geven, na een deel ervan verkocht te nebben,
om zjjn meest lastige schuldeischers te vol
doen.
Van zjjn kant had de Tsjeehoslowaakscüe
fiscus het circus en de tractoren in beslag
genomen.
HONGKONG, 16 Januari (UN. PRESS).
Op het traject Hongkong-Kanton brak van
daag in een met groote snelheid rjjdenden
express-trein brand uit, die zich zeer snel
van wagon tot wagon uitbreidde. Drie perso
nenwagens werden totaal vernield.
Vijf en dertig Chineesche passagiers liepen
ernstige brandwonden op.
Het treinpersoneel had van den brand niets
bemerkt. Dientengevolge liet het den trein
met onverminderde snelheid doorrjjden, ter
wjj 1 de vlammen reeds uiit de wagons sloegen
en onder de reizigers een wilde paniek ver
oorzaakten.
Door de groote overstroomingen, veroorzaakt
door den zwaren regenval der laatste weken,
zjjn in de staten Pennsylvanië, Ohio, Ken
tucky, Indiana, Illinois en Missouri duizenden
bewoners dakloos geworden, terwjjl er voor
honderd duizenden dollars schade is veroor
zaakt.
De vorst heeft thans de overstroomingen
wat tot stilstand gebracht, doch de dakloozen
hebben nu des te meer van de koude te ijjden.
Heele dorpen moesten ontruimd worden,
tatrjjké oevermuren zjjn ónder den waterdruk
bezweken.
Vele fabrieken, mjjnen en scholen zjjn ge
sloten; landwegen zjjn over honderden mjjlen
vernield en vele bruggen weggeslagen.
Het Roode Kruis heeft omvangrjjke maat
regelen getroffen om den nood in de over
stroomde gebieden te lenigen.
't Hoogwater in Kentucky en Indiana is 't erg
ste, sinds 1913 voorgekomen. x
Honderdduizend acres land zjjn overstroomd.
Telefoon-, licht- en krachtbedrijven zjjn ge
stoord.
Het water bljjft nog steeds stjjgen.
LONDEN, 17 Januori. (HAVAS.) Op de
bijeenkomst van de socialistische liga is mét
56 tegen 38 stemmen een motie aangenomen,
waarin verlangd wordt, dat met de commu
nistische partjj en de onafhankelijke arbei-
dtrhpartj) een. overetenkomst tot het voeren
van een gemeenschappelijke actie wordt ge
sloten. Men gelooft, dat van ontbinding der
liga geen sprake 1».
LONDEN, 17 Januari. (HAVAS.) De so
cialistische liga, de communistische partjj en
de onafhankelijke arbeiderspartij, die beslo
ten hebben samen te Werken In een gemeen
schappelijke actie voor eenheid der arbei
dersklasse, hebben een gemeenschappelijk
manifest gepubliceerd waarin o a. gezegd
wordt, dat de gemeenschappelijke actie ge
richt zal zijn op: ..eenheid van allo groepen
der arbeiderswereld in den strjjd tegen het
fascisme, de reactie, den oorlog en tegon de
nationale regeering en in den strjjd voor den
terugkeer der arbeldersregeering a)s eerste
schrede op den weg naai de regeering 'der
arbeidersklasse".
In het manifest wordt verder een beroep
gedaan op de arbeidersklasse voor bepaalde
onmiddellijke doelstellingen, waaronder ver
zet tegen het her be wapemnsrsprogramma
der nationale regeering
De drie partjjen deelen voorts mode, dat
een groot aantal persoonlijkheden van link»
aan het eenheidsfront hun steun hebben toe
gelegd, en dat de gemeenschappelijke cam
pagne weldra th het geheelu land zul aan
vangen.
De eerste betooging zal op 24 Januari te
Manchester worden ghouden. terwjjl op 4
April te Londen een groote bijeenkomt zal
worden georganiseerd.
LONDEN, 16 Januari. IHAVASl Na tenge
volge van een aardverschuiving gerulmen tjjd
opgesloten te zjjn geweest in een kleine ruimte
zjjn zeven mijnwerkers van de Orimethorpe-
mjjnen in South Elmsalle in het graafschap
York ongedeerd bevrjjd. De opruimingswerk
zaamheden hadden twaalf en een half uur ge
duurd.
MENDOZA (Angentiriie), 17 Januari. (A.N.
P.) Zaterdag heeft een brand gewoed op
bet vliegveld van Los Tamarindos, toebe-
hoorende aan de plaatselijke luchtvaartclub.
Zes vliegtuigen gingen in vlammen op.
Volgens een bericht uit Toeng
Wan zouden twee roode legercorpsen
ter sterkte van twintig duizend man
van San Yoean, dertig kilometer ten
Noorden van de hoofdslad van Sjensi,
naar Sian Foe vertrokken zijn.
De opstandige generaal Yang Hsoe
Tajeng heeft volgens dit bericht Mao
Tse Toeng en Peng Teh Hoeai tot
aanvoerders van de verbonden legers
benoemd.
Naar de Unipress voorts nog meldt, heeft
de opmarsch van de communistische troepen
uit de provincie Kansoe naar Sian Foe in
Kansoe en Sjensi een hevige paniek verwent.
-Sian Foe is vol vluchtelingen, die zich niet
wrder naar het Oosten kunnen begeven, daar
de spoorwegen en gewone wegen in Oost-
Sjensi door de daar gestationneerde opstan
dige troepen van Yang Hsoe Tsjeng zjjn af
gesneden.
Anderzjjds durven zjj ook niet naar hun
woonplaatsen terug te keeren, wjjl daar over
al bandieten huishouden.
De bekende prelaat mgr. Koroehetz, die deel
uitmaakt van de Joego-Slavische regeering,
heeft in een redevoering de aandacht geves
tigd op de moreele crisis, die de wereld op het
oogenblik meemaakt: een crisis, die in de dag
bladpers, in de letterkunde, in film en expo
sitie tot uiting komt.
„God zjj dank", zoo vervolgde de kerkvorst,
„kunnen wjj in den strijd tegen het commu
nisme enkele positieve resultaten boeken, of
schoon de negatieve zijde van dit probleem
nog belangrijk genoeg is.
Het communisme heeft onder de boerenbe
volking, die het leven helder en van den prac-
tischen kant bekijken, nooit diep wortel ge
schoten en wij mogen in den laatsten tjjd met
voldoening constateeren, dat het communisme
ook onder de arbeider» niet dien aanhang
heeft gekregen, die het zelf er wel van ver
wacht had.
Ik hoop, dat de sociale maatregelen, die de
regeering genomen heeft, daartoe ook het
hare heeft mogen bijdragen. Maar tot mjjn
spjjt moet ik bekennen, dat de toestand onder
de intellectueelen niet zoo gunstig is als onder
de arbeiders.
Ik verwonder mjj daarover geenszins, want
het schjjnt zeer modern te zjjn, wanneer men
links georlenteerd is en het allernieuwste is
wel, dat men tot de uiterst linksche groepen
behoort. Dit schijnt heel aanstekelijk te wer
ken onder de studenten. We moeten alle» in
het werk stellen om uitbreiding van deze be
smetting te voorkomen. Iedereen moet daarbj)
meewerken, de Kerk, de schóól, de pers, too-
neel, bioscoop, de staat en vooral het huisge
zin, allen moeten samenwerken,
De maatschappij moet in haar strjjd tegen
het communisi..c klaar en duidelijk weten wat
zj) wil. Wj) moeten in sociaal en economisch
opzicht niet star vasthouden aan eigen inzicht.
Wj) willen geen individualisme, dat ons naar
een economisch liberalisme en naar de sociale
anarchie leidt. Wjj willen echter ook geen
streng collectivisme, dat ons naar het oom-
munlsme sleept. Want het communisme is de
grootste en meest verschrikkelijke tyrannie,
do ontkenning van iedere vrjjheid en iederen
gezonden volksinvloed.
Hetcommunisme is de weg. die leidt naar
misbruiken en bloedvergieten.
Onze opvattingen over vrjjheid, democratie,
privaat-eigendom, huisgezin en staat verschil
len hemelsbreed van de desbetreffende begrip
pen van communisme en bolschewisme.
Iedereen, die het goed meent met het wel-
zi)n van het volk, moet derhalve de betoove-
rênde aantrekkingskracht van het bolsche
wisme prijsgeven en met ons een eenheidsfront
tegen de grootste vijand der menschheid vor
men".
BRUSSEL, 16 Januari. (HAVAS). Tot dus-
ver heeft de Itallaansche regeering niet ge
antwoord op de nota der Belgische regeering,
waarin (leze protesteerde tegen de aan den
a Ider dof rcxlsten. Degrelle, verleende toe
stemming voor zjjn propaganda gebruik te
maken van Itaiiaansche radiozenders.
Thans is de Belgische regeering voorne
mens. de volgende week een in zeer krachtige
termen geschreven nota aan Rome te doen
toekomen, welke stap des te dringender is,
aangezien men in kringen der rexisten niet
verheelt, dat hun leider binnenkort voor den
zender van Turjjn zal spreken.
De Portugeesche v'ieger José Costa, die Vrij
dagmorgen van Belem was opgestegen om een
record te'vestigen op den langen afstand tus-
schen Belem en Rio de Janeiro, heeft wegens
onweiier een noodlanding moeten verrichten
bij Diamantina in den staat Minas Geraes. Zjjn
toestel werd daarbjj vernield. De vlieger bleef
ongedeerd.
i
