HOE HET BEGRIP BESMETTING
ONTSTOND.
DONDERDAG 15 JULI 1937
FEDERATIE ROTTERDAMSCHE
BEDRIJFS ZWEMVEREENIGINGEN
NIEUWE R'DAMSCHE SCHAAKVER.
HILLEGERSBERG.
WIJZIGING UITBREIDINGSPLAN
BERGSCHE PLASSEN.
EEN HOLLAND PAARD OP 'N AUTO-
VLAARDINGEN.
SCHOONHOVEN.
MAASSLUIS.
DE MAASTRICHTSCHE
HEILIGDOMSVAART.
Dagelijksche Pontificale Mis in de
Sint Servaaskerk.
REIZEN NAAR FRANKRIJK.
GRENSKANTOOR REUSEL-
Duizenden wonen de plechtige tooning
bij van de relieken.
HET AANDEEL VAN DEN
GROOTEN PASTEUR.
SCHURICHT EN HET U- S O.
De Federatie van Rotterdamsche
Bedrijfs-Vereenigingen heeft zeer geslaagde
zwemwedstrijden gehouden in het Sportfond-
senbad aan de Van Maanenstraat.
De uitslagen luidden
50 M. borstcrawl dames1 A. Kruis (Ermezo)
36,6 sec.2 N. Delwel (Hercofa), 37,8 sec.; 3 J.
Hufferman (G. E. B.), 39,2 sec.
50 M. borstcrawl heeren1 J. v. d. Valk (Tw.
Bank), 32 sec.; 2 S. v. d. Schouw (Tw. Bank)
33,2 sec.3 J. A. Goedings (Unilever) 36,8 sec.
Estafette 4 x 25 M. schoolslag dames1 Her
cofa (met de dames N. Delwel, D. Daniels, J.
Oostveen en G. Teerling)1 min. 26,2 sec.2
Unilever S. V., 1 min. 28,2 sec.3 Bervo, 1 min.
30 sec.
Estafette 4 x 25 M. schoolslag heeren1 Tw.
Bank (J. Stahlie, C. Zegers, T. de Zoete en M.
Hilhorst), 1 min. 13,8 sec.; 2 De Nation., 1 mm.
14,4 sec.3 G. E. B., 1 min. 18 sec.
25 M. Rugslag dames1 A. Kruis (Ermezo)
20,6 sec.; 2 L. Gouwens (Bervo), 21,8 sec., 3 N.
Delwel (Hercofa), 22,2 sec.
25 M. rugslag heeren: 1 J. v. d. Valk (Tw.
Bank), 18,8 sec.; 2 E. Verweij (De Nat.), 19,2
sec.; 3 D. v. Wijck (E. v. N.), 20 sec.
Estafette 3 x 25 M- borstcrawl dames; 1 Er
mezo (B. Winkelman, G. Kien en A. Kruis),
55,6 sec.2 Hercofa, 57 sec.3 Unilever S. V.,
58,4 sec.
Estafette 4 x 25 M., borstcrawl heeren1 Tw.
Bank (M. Hilhorst, C. Zegers, S. v. d. Schouw
en J. v. d. Valk)1 min. 1,2 sec.2 G. E. B. 1
min., 3 sec. 3 Unilever S. V., 1 min. 6,8 sec.
50 M. schoolslag dames1 A. Kruis (Ermezo)
42,4 sec. 2 N. Delwel (Hercofa) 43 sec.3 X.
Martin (Robaver) 46 sec.
100 M. schoolslag heeren1 A. J. Berkenbosch
(De Nat), 1 min. 30.2 sec.; 2. M. Hilhorst (Tw.
Bank), 1 min. 30.4 sec.; 3. L. C. M. Schoon (Ro
baver), 1 min. 33.4 sec.;
25 M. vrije slag dames boven 30 jaar: 1. N.
Hokken (Unilever) 19.2 sec.; 2. C. Harrewijn
(Bervo), 23.2 sec.
25 M. vrije slag heeren boven 40 jaar: 1. Q.
v. Vessem (Ermezo), 18.2 sec.; 2. J. Kalmeijer
(Unilever), 192 sec.
Estafette 3 x 25 M. wisselslag dames: 1. Her
cofa (N. Delwel, J. Kern en J. Oostveen), 1 min.
2.4 sec.; 2. Ermezo, 1 min. 3 sec.; 3. Bervo, 1
min. 4.8 sec.
Estafette 3 x 25 M. wisselslag heeren: 1. Tw.
Bank (J. v. d. Valk, M. Hilhorst en S. v. d.
Schouw), 51.2 sec.; 2. de Nation., 54.2 sec.; 3.
G. E. B., 54.8 sec.
Paren-zwemmen gearmd (dame en heer): 1.
mej. N. Hokken en W. v. d. Berg (Unilever),
29.8 sec.; 2. mej. J. Hufferman en J. P. Verhaar
(G. E. B.), 30.4 sec.; 3 mej. I. Martin en J. C. M.
Schoon (Robaver), 31.6 sec.
De F.R.B.Z. wisselbeker kwam in het bezit
Van Ermezo bij de dames, de heeren-beker
werd gewonnen door de Twentsche Bank.
In de Nieuwe Rotterdamsche Schaakvereeni-
ging is thans voor den bekerwedstrijd
van deze club en om het persoonlijk kampioen
schap hoofdklasse van den Rotterdamschen
Schaakbond gespeeld.
In den bekerwedstrijd won Koetsheid op fraaie
wijze van M. de Wit en dr. Bergsma versloeg
P. Meer.
In den wedstrijd om het persoonlijk kam
pioenschap won Goris van Roos, verloor mevr.
Roodzant van v. d. Tol en maakten Mulder en
Samelius remise.
De overige partijen zijn verdaagd.
CONCERT HEEMRAADSPLEIN.
Het programma der muziekuitvoering, te
geven door het Harmonie-Orkest van het
Rotterdamsch Philharmonisch Genootschap
op Vrijdag 16 Juli laatste concert op het
Heemraadsplein van 6 tot 730 uur, onder
leiding van den heer P. Ogier, luidt als volgt:
1. Mijn Groet, Marsoh. A. J. Roeien.
2. Ouvert. Friedensfeier. C. Reinecke.
3. Rosen a d. Süden, walyzer. Joh. Straus.
4. l'Arlesienne Suite I G. Bizet.
No. 3 Menuet Fluit-Solo Joh. Versloot.
5. Senscle Czardas R. Das v. Grol.
6. Rosen Hochzeitszug L. Jessel.
7. Fant. Cavaleria Rusticana. Mascagnl.
8. Unter der Stemenbanner J. Rh. Sousa.
Het programma van het door het fanfare
corps „Vita Nova" (dir. Thorn. Adée) op
Vrijdagavond 10 JuM as. van 8 tot 9,30 uur
te geven concert in de tent op het Heem
raadsplein luidt als volgt:
1. Stadion Marsch. Willy Schootemeijer.
2. Berlin wie es weint und lacht, ouverture,
A. Conradi.
3. Kaiser Walzer. Joh. Straus
arr. von Hans Kliment.
4. Wiener Operettenklassiker, potpourri,
E^ms Kliment.
5 Grande Marche Jubilaire, potpourri
Alfred Mahy.
6. El Guadalquivir, Valse Espagnole.
H. Marquet.
7. Finlandia, fantasie fantastique, Sibelius.
8. Ville Frandhe, marsch. Francis Popy.
In verband met plannen voor den aanleg
van een gemeentelijke jachthaven aan den
Voorpias bij het sluisje, bleek het noodzake
lijk, aldus schrijven B. en W. aan den Raad,
om het voor de Bergsche Plassen geldende
uitbreidingsplan en dat voor de gronden a3n
de Rechter Rottekade, tusschen de Rotte en
den Voorpias, gedeeltelijk te wijzigen.
Bij raadsbesluit van 29 Mei 1936 werd een
wijziging van het uitbreidingsplan voor de
Bergsche Plassen c.a. vastgesteld. Ged. Sta
ten verklaarden zich bereid daaraan goed
keuring te verleenen, mits de wijziging niet
zou kunnen leiden tot een ontsierende bebou
wing, waardoor het aspect van het'water
landschap zou worden geschonden. Het ver
diende aanbeveling ,om de nieuwe bestem
ming nader te preciseeren ten aanzien van
de bebouwingsmogeiijkheden, door bijv. een
maximum-percentage van bebouwing en een
maximum-hoogte vast te stellen Hierdoor
zou de bebouwing op de landtongen binnen
bepaalde grenzen worden gehouden.
Verzocht werd, het wijzigingsplan opnieuw
vast te stellen, onder intrekking van het
Raadsbesluit van 29 Mei 1936.
Er is nu een nieuw plan ontworpen, waar-
tfi de op te richten gebouwen zooveel moge
lijk bij elkander zijn gegroepeerd op de
breede landtong bij het sluisje en wel op vol
doenden afstand van 't poldergebouwtje aan
de Rechter Rottekade.
De Commissie vad Advies voor de uitbrei
dingsplannen in Zuid-Holland kan zich met
de wijziging vereenigen. Ook de Commissie
voor den technischen dienst en die van net
grondbedrijf, hebben tegen het plan geene
bezwaren
B. en W. stellen derhalve den Raad voor-
het raadsbesluit van 29 Mei 1936 in te trek
ken, en te besluiten tot voorloopige vaststel
ling van het nieuwe plan tot wijziging van
het uitbreidingsplan voor de BergschePlas
sen c.a. en voor de gronden gelegen aan de
RechterRottekade tusschen de Rotte en den
Voorpias.
Enkele houders van paarden- hebben de ge
woonte om des avonds, na afloop van het dag
werk, de paarden uit te spannen en de dieren
vrij te laten loopen, daar zij zelf den weg naar
de weide kennen.
Ook de koopman A. v. d. H., wone»de
Hoofdweg, "iljjjp gisteravond die gewoonte.
Op doortocht ntiar Duitschland heeft gistermorgen ten tweeden male een Duilsch flottielje, bestaande uit 8 motormijnen-
vegers de haven van Rotterdam gepasseerd. De kleine vaartuigen passeeren de geopende Koninginne-bruv.
Het paard moest evenwel een vrij langen weg
volgen eer het aan de weide was. Het paard
is vermoedelijk ergens van geschrokken, keer
de zich om en holde langs den Hoofdweg. Nabij
de steenen brug keerde het dier zich om en
liep in hollende vaart tegen een auto, die van
de tegenovergestelde zijde naderde en bestuurd
werd door den heer K. Hoogendoom, te Oud-
Beijerland.
Het paard sloeg over den kop en bleef
enkele meters verder liggen met een groote
bloedende wonde aan den kop.
De veearts, spoedig ontboden, kon geen hulp
meer verleenen. Volgens zijn advies is het
dier afgemaakt met eenige schoten uit de
revolver van een politle-man.
De auto is aan de voorzijde beschadigd. De
bestuurder bekwam geen letsel.
De heer H. bleek juist de inspecteur te zijn
van de verzekeringsmaatschappij, waarbij ook
het afgemaakte paard verzekerd is.
BURGERLIJKE STAND.
BEVALLEN: J. A. Kouwenhovenden Boer z.
-J. B. C. de SmitMels z.
OVERLEDENJacob J. Sonderwal 75 j., eehtg.
v. K. de Koning Maartje Oorebeek 47 j., echtg.
v. J. G. Lok.
GEVONDEN VOORWERPEN
Te bevragen bij: van der Weyden Emma-
straat 16, haarkam; van der Walle, Nieuwe
Kerkstraat 19, armband; Meder, le v. Leyden
Gaelstraat 41, ceintuur; Groeneveld, Vette-
oordskade 100, fototoestel; Vlielander, 2e
Hoogsteeg 14, eend; Bakker, Havenstraat
10a, spaarzegels.
GESLAAGD
Voor het Mülo-diploma B slaagde te Hllle-
gersberg B. J. Ranshuysen alhier.
LEONIDAS—DOVIDO EN H.V.O.
Hedenavond wordt op het feestterrein
Broekweg de gecombineerde feestuitvoering
gegeven door de gymnastiekvereenigingen
LeqnidasDovido en de harmonievereeniging
H.V.O. Als extra nummer zal Dovido op
voeren de rythmisohe oefeningen, waarmede
in Alkmaar op 27 Juni j.l. den eersten prijs
werd behaald.
VIERING KONINGINNEDAG
In gebouw Obadja, Wm. Beukelsz.straat,
bestaat Zaterdagmiddag a.s. van 3 tot 5 uur
gelegenheid voor kinderen van 8 tot 14 jaar
om zich op te geven voor de aubade op
Koninginneverjaardag a.s.
WATERPOLO
Hedenavond worden in het Gele Bad twee
polo wedstrijden gespeeld. VZC 1PCG 1
(Gorinchem) en VZC 2Merwede 1 (Dor
drecht).
GEMEENTERAADSVERGADERING
VLAARDINGER-AMBACHT
De Raad der gemeente Vlaardinger-Am
bacht is in openbare vergadering bijeenge
roepen tegen hedenavond te half acht. Het
betreft hier een spoedeischende raadsver
gadering met als eenig agendapunt: „Aan
gaan van nieuwe geldleeningen ter conversie
van bestaande leeraingen".
BINNENGEKOMEN
In de Vulcaanhaven is binnengekomen het
s.s. Oka en Arya, om te bunkeren.
POSTDUIVENVER. DE ADELAAR
Met 406 duiven in concours werd de eerste
wedvlucht met jonge duiven gehouden van
Roosendaal (45 K.M.). De uitslag luidt als
volgt:
1 2 6 74 75 76 Th. v. d. Kuyl; 3 54 55 J.
W. Vink; 4 18 51 72 88 A. Hofman; 5 24 86
93 C. Stolk; 7 10 44 46 58 77 L. Priem; 8
19 50 61 80 81 97 J. Rijnaard, 9 25 29 38 62
69 70 71 J. Vink, 11 12 17 99 100 J. v. d.
Gaag; 13 30 43 49 87 J. v. d. Windt; 14 21
27 45 J. Kauffeld; 15 37 48 59 102 L. Kauf-
feld; 16 34 36 A. van Toor, 20 56 A. Vooges,
22 K. de Ligt, 23 33 66 67 L. de Ligt; 26 32
H. Moerman, 27 73 J. van Loon, 31 89 91 92
H. Priem, 35 64 65 G. Schenk, 40 41 42 47
94 95 96 98 Joz. Lucieer, 52 53 60 63 78 Ph.
de Graaf; 57 C. van Aken; 68 79 P. van Gijn,
82 83 84 90 P. v. d. Knaap, 85 A. v. d. Berg
101 J. Oosterberg. Gelost te 8 uur met Noord-
Westenwind. Aankomst le duif 8,58.16 uur,
102e duif 9,16,53 uur.
UIT HET HANDELSREGISTER
Ingeschreven Poot's Levensmiddelenbedrijf
„Fridal", Schiedamscheweg 73 Hl alhier,
kleinhandel in levensmiddelen. Eigenaresse:
N.V. Jb. Poot's Handelsmaatschappij, alhier.
WINKELWEEK
In een vergadering van de beide midden-
standsvereenigingen Samenwerking en Hanze
is besloten na een breede discussie tot het
houden van een winkelweek in het a.s. na
jaar. Uit de vergadering werden de volgende
heeren benoemd, die de belangen van de
winkelweek zullen behartigen: W. F. F. de
Bruin, L. Bergwerff, A. van Rossen, J. Vrij en
P. C. Molenaar. Bij de gehouden bespreking
werd door den heer J. Vrij het voorstel naar
voren gebracht om het gemeentebestuur te
verzoeken een betere straatverlichting in
onze gemeente aan te brengen.
GRATIS RIJWIELPLAATJES
De Ontvanger der accijnzen in deze ge
meente maakt bekend dat er gelegenheid be
staat tot het aanvragen van kostelooze rij-
wielbelastingmerken te zijnen kantore op de
navolgende data: 20, 22, 27, 29 Juli en 3 en 5
Augustus, telkens des avonds van 7 tot 9 uur
AANRIJDING
Tusschen een luxe auto bestuurd door een
tandarts .uit. Schiedam en een vrachtauto, be
stuurd door A. de B., aardappelhandelaar al
hier, heeft een aanrijding plaats gehad op
den Zuiddijk nabij den molen. De oorzaak was
dat de luxe wagen stopte voor een voetgan
ger en daardoor de vrachtwagen tegen deze
auto opbotste. Beide voertuigen liepen nogal
schade op. Ze zyn verzekerd.
HINDERWET.
Ingekomen is bij het gemeentebestuur een
aanvrage volgens de Hinderwet van de N.V.
van Leeuwen's darmenhandel, om deze inrich
ting te stichten in het pand Haven no. 11,
BURGERLIJKE STAND.
OVERLEDEN: J. A. M. v. Vliet 57 j., we
duwe van F. Groenen.
DE WERKLOOSHEID.
De werkloosheid schijnt af te nemen. Be
gin Januari van dit jaar werd nog aan steun
per week uitbetaald ƒ766, hetwelk terug is
geloopen tot 467 per week.
De uitkeeringen wegens werkverschaffing
blijven vrijwel even hoog.
DE KAASMARKT.
Met de kaasmarkt gaat het niet naar wensch
Aanvankelijk dacht men, dat de hooibouw
de aanvoer van kaas belemmerde, doch nu de
hooioogst zoo goed als voorbij is en de laatst*
weken toch geen kaas werd aangevoerd, kan
dit motief niet als geldig worden beschouwd.
Het gemeentebestuur zal tihans trachten e
kaasmarkt niet des Woensdags, doch Maandag
of Zaterdag te doen houden.
BOTERMARKT
Op Woensdagmorgen gehouden botermarkt
bedroeg de aanvoer 60 kg. Goeboter ging
voor 0.75, weiboter 0,70 per pond. Han
del vlug.
EIERVEILIN GEN,
Waaggebouw: Aanvoer 4500 stuks, kip-
ieeren 3,304, eendeleren 2,85. Veiling
gebouw. Kipeieren 3,40—3.80, eendeieren
2.15—2,60.
Het Fransche gezantschap in Nederland
deelt mede:
Wij hebben bericht ontvangen, dat van
Nederlandsche toeristen, die per autocar rei
zen naar Parijs, een „legitimatiekaart
(„carte de legitimation") is geëischt aan de
Fransche grens (Bettignies) en dat hier spra
ke zou zijn van een „maatregel uitgaande
van de Fransche regeering".
In dit verband is in de pers de aandacht
gevestigd op de noodzaak, die er zou bestaan,
om zich in dat geval deze „legitimatiekaart
te verschaffen.
Er schijnt bij de bron van deze inlichting
een verkeerde opvatting in het spel te zijn.
Het Fransche gezantschap in Nederland
herinnert de personen die zich naar Parijs
begeven eraan, dat de Nederlandsche toeris
ten die in groepen reizen per autocar op een
gezelschapspaspoort, evenals de andere rei
zigers, voorzien moeten zijn van een persoon
lijk „identiteitsbewijs" (dat de pas vervangt),
maar dat de „legitimatiekaart" geenszins ver-
eischt is.
De „legitimatiekaart" („carte de legitima
tion"), ingesteld door het commissariaat-
generaal der wereldtentoonstelling Parijs
1937, heeft niets te maken met dit „identi
teitsbewijs". Zij brengt zekere voordeelen
met zich mede ten bate der toeristen, maar
draagt geen enkel verplicht karakter.
De K. N. A. C. berioht, dat het Nederland
sche grenskantoor Reusel op den weg Eind
hovenTurnhout met ingang van 17 Juli ten
behoeve van het reizigersverkeer gedurende
het zomertij dperk (1 April tot en met 3
November) dag en nacht en gedurende het
wintertij dperk (4 Novmeber tot en met 31
Maart) van 8 tot 21.30 uur zal worden open
gesteld.
De openstelling gedurende de tijden, dat
genoemd kantoor uitsluitend ten gerieve van
het reizigersvervoer is geopend, geldt uitslui
tend voor: a. behandeling van bescheiden voor
motorrijtuigen met uitsluiting van borgstelling
en teruggaaf daarvan en van vrijmaking van
motorrijtuigen; b. vrijmaking van reisbagage;
c. vrijmaking van goederen voor handel be
stemd of dienende tot dagelijksch gebruik van
de grensbewoners tot een waarde van hoog
stens ƒ25 mits het bedrag aan invoerrechten
en accijnzen niet meer bedraagt dan ƒ2.
De Maastrichtsche Heiligdomsvaart is in
vollen gang. Zondag trok de processie, waar
van de faam door de geheele Nederlanden
thans verspreid is. Vijftienduizend pelgrims
en tallooze kijklustigen vulden toen de stra
ten. De devote stemming blijft sedertdien
over straten en pleinen hangen. En iederen
dag komen van alle zijden de processies, bid
dend en zingend door de straten getrokken,
sommige zelfs met muziek, zoodat er een
voortdurende opgang is naar de beide groote
heiligdommen, de grafkerk van St. Servaas
en de basiliek, terwijl velen ook aan het
Heilig Kruis te Wijk nog een bezoek brengen.
Eiken morgen bonst de groote klok en trekt
van uit de pastorie van St. Servaas langs het
Vrijthof de kleine processie, welke telkens
een anderen bisschop of hoogwaarden abt
afhaalt, die in de St. Servaaskerk pontificeert.
Veertien dagen lang jubelt dagelijks het koor
„Ecce Sacerdos Magnus", wanneer de ge-
purperden de oude kathedraal binnen treden,
om in groote staatsie op het graf van St. Ser
vaas de plechtige Hoogmis op te dragen, in
eerbiedige aanwezigheid van telkens weer
andere groepen pelgrims. Maandag was het
de hoogwaarde magister generaal der Kruis-
heeren, W. van Dinter, die pontificeerde, ter
wijl de dekenaten Gulpen en Heerlen de kerk
vulden. Vele geestelijken, o.a. een aantal Re
demptoristen van Wittem waren met de pel
grims mee gekomen. Dinsdag arriveerde aan
de Tongersche Poort een eindelooze tram
door twee zware locomotieven getrokken met
een grooten pelgrimsstoet uit Tongeren. Ka
nunnik R. Verjans, deken van Tongeren, had
de leiding, Minderbroeders, Kruisheereri en
vele priesters bevonden zich onder de deel
nemers. Dien dag was het Z. H. Exc.-mgr.
A. F. Diepen van 's-Hertogenbosch, die de
pontificale Hoogmis opdroeg. Woensdag pon
tificeerde de hoogw. abt Aloysius van de
Laar der Cisterciënser abdij te Tegelen.
Woensdagavond arriveerde de Utrechtsche
Aartsbisschop, mgr. dr. J. de Jong, die van
daag de plechtige Hoogmis zal celebreeren.
Mgr. J. H. Wouters, deken van Maastricht,
was ter begroeting aan het station aanwezig
en in open rijtuigen werd naar het Vrijthof
gereden.
Zoo viert Maastricht veertien dagen lang in
den grootsten luister en tegelijk met diepe
devotie zijn Heiligdomsvaart. Met eerbiedige
aandacht volgt het volk de plechtige tooning
der relieken. In lange rij staan de religieuzen
op het priesterkoor en dragen wit gehand-
schoend de kostbare stukken aan, terwijl de
tooning telkens wordt afgewisseld door ge
bed en gezang.
Terwijl het koor aanheft „Laudate Domi-
num in Sanctis ejus" schrijdt de eerste groep
naar voren en vangt de schatbewaarder aan
te spreken. Hij deelt mede, welke reliek in
het schrijn vervat is, door wie ze aan de kerk
geschonken werd, bij bijzondere reliekhouders
soms tevens vermeldend, wie de vervaardiger
van het schrijn is. Hij wekt de pelgrims op.
het leven van den desbetreffenden heilige na
te volgen en hier bij zijn heilig gebeente Z1J"
voorspraak in te roepen. Zoo gaat het voort
totdat onder het zingen van het „Vexilla Re-
gis" de H. Kruisrelieken komen en na gebed
voor Paus, bisschoppen en overheden wordt
met het kostbare Kruishout de benedictie ge
geven. Na afloop gaan velen nog de relieken
van dichtbij zien, waar ze op bet priester
koor staan uitgestald en brengen een bezoek
in de crypte bij het graf van St. Servatius.
In den namiddag wordt op dezelfde wijze
de schat van de basiliek getoond.
Iederen avond trékt dagelijks de bidweg
om acht uur van uit de basiliek.
Intusschen hebben tal van katholieke or
ganisaties deze dagen uitgekozen om in Maas
tricht te congresseeren. Reeds den eersten
Zondag waren de Derde-Ordelingen met hon
derden naar Maastricht gekomen. Op hun
groote congresvergadering in de basiliek Zon
dagmiddag om twee uur werden zij op en
thousiaste wijze toegesproken door pater E.
Kemp O.F.M., waarna het geheele congres
de reliekenprocessie biddend volgde door de
straten der stad.
Woensdagavond ving een reünie der ka
tholieke studenten aan onder leiding van do
Maastrichtsche Hoogeschoolstudentenvereem-
ging. Als spreker trad aldaar op dr. B. Vlekke,
secretaris van het Nederlandsch Historisch
instituut te Rome, die over St. Servatius een
doorwrochte rede hield. Dr. Vlekke promo
veerde verleden jaar op een studie over den
Maastrichtschen bisschop.
Aanstaanden Zondag maakt het St. Bernul-
fusgilde zijn gildereis naar Maastricht. Ver
der zullen nog komen de Ned. R.K. bond van
schoenwinkeliers en schoenmakerspatroons,
die tegelijkertijd een tentoonstelling hebben
ingericht in de voormalige Dominicanerkerk,
voorts de R.K. bond van kleermakerspatroons
in Nederland en de R.K. bond voor groote
gezinnen.
Wij zagen in onze vorige bijdrage, hoe
Semmelweisz door zijn ontsmettingsmethode
een einde maakte aan de enorme sterfte op
de vrouwenklinieken, die aan zijn leiding
waren toevertrouwd. Dat zijn nieuwigheid-
je, het pijnlijk zorgvuldig reinigen zijner
handen met chloorwater, alvorens over te
gaan tot eenig inwendig onderzoek zijner pa-
tienten, den lachlust en bespotting opwekte
bij velen, behoeft geen betoog, te meer daar
de gunstige resultaten werden bestbeden en
minstens in twijfel getrokken. Het kon ook
nauwelijks anders, zoolang de infectie zelf
als ziekte-oorzaak onbekend was. Wat zou
men gaan ontsmetten, zoolang men niet het
geringste idee had van besmetting.
Toch was vijf of zes jaar te voren een
publicatie verschenen in boekvorm van Hen-
Ie over ziektekunde, waarin hij uitvoerig uit
weidde over zoogenaamde besmettelijke ziek
ten, die door miasmen zouden worden ver
oorzaakt, en onder miasmen verstond hij
verschillende min of meer denkbeeldige
ziektestoffen, die, wanneer zij in het lichaam
op deze of gene manier binnendrongen, ver
schillende soorten van ziekten konden ver
oorzaken. Hij onderstelde ook, dat bij derge
lijke ziekten dus reeds hier bij Henle het
grondbegrip van besmetting en besmettelijke
ziekte duidelijk naar voren traden.
Maar het waren vooral Pasteur en ook
Koch, die eindelijk klaarheid brachtenen
die het wezen der z.g. besmetting en besmet
telijke ziekten nader verklaarden, waaruit
zich toen met snel tempo een geheel nieuw
tijdperk voor de geneeskunde ontwikkelde,
dat der bacteriologie.
Pasteur ontdekte de „infiniment petits", de
oneindig kleine wezentjes, slechts microsco
pisch waarneembaar als oorzaak van gistings
processen; hij nam waar, hoe sommige dier
uiterst kleine wezentjes slechts konden
groeien bij aanwezigheid van zuurstof, en
kwam tot het onderscheid van gisting- en
rottingsprocessen. Door deze onderzoekingen
van Pasteur was het thans duidelijk ge
worden, dat het z.g. bederven van levens
middelen geschiedde onder den invloed van
microben, en zoo ontstond het pasteurisee-
ren, waarbij door verhitting de schadelijke
werking der microben werd opgeheven.
De groote vraag van den dag was toen
natuurlijk naar de herkomst dier microben
en voor de zooveelste maal in de geschie
denis laaide het vuurtje weer op der z. g.
generatio spontanea, of duidelijker gezegd,
het ontstaan van levende uit levenlooze stof,
ook wel zelf-wording genoemd.
Te allen tijde zijn er menschen geweest,
die gezocht hebben het ontstaan van het le
ven uit het niet aannemelijk te maken. Door
allerlei vooroordeelen en vooropgezette mee
ningen bevangen, dringt het niet tot hen door
dat waar niets is, niets uit zich-zelf kan ont
staan. Zij begrijpen wel, dat ze, waar ze een
gulden hebben, geen rijksdaalder kunnen uit
geven, maar zoodra ze even van het grof-
stoffelijk waarneembare afstappen, komen
er allerlei drogredenen, door hun vooroordeel
vertroebeld en geboren uit hun vurigen
wensch om toch eens zuiver materieel het
ontstaan van het leven te verklaren. Hoe het
grondbegrip met alle logica in strijd is, voelen
of liever gezegd, begrijpen zij niet meer, en
telkens waren dan ook in den loop der ge
schiedenis grondstoffelijke bewijzen noodig
om de begrippen weer recht te zetten.
Zoo had vóór drie eeuwen bij velen de
meening zich vastgezet, dat bij rottend
vleesch vanzelf zich wormen vormden. Die
meening werd stelselmatig verbreid tot op
een goeden dag Francisco Radi zonder veel
omhaal en op de allereenvoudigste manier
aantoonde, dat die wormen ontstonden uit
eieren, die vliegen er op gelegd hadden. De
geheele bewijsvoering bestond in het laten
rotten van vleesch, dat hij te voren met gaas
had bedekt. Door den reuk van het rottend
vleesch aangetrokken, legden de vliegen hun
eieren op het gaas en ontstonden de wormen
Dit eenvoudige proefje sloeg alle bewijs
voeringen der voorstanders van de genera
tie spontanea ineen; en zoo ging het herhaal
delijk.
Ook ten tijde van Pasteur waren de ijver-
aars weer met alle kracht van den gang. Men
had millioenen microben ontdekt, in water,
in melk en in van alles. Die uiterst kleine
microscopische wezentjes moesten nu, naar
hun zeggen, wel uit de doode materie zijn
ontstaan, en met zeker fanatisme werd de
oude theorie naar voor geschoven, tot Pas
teur er weer een eind aan maakte.
Pasteur steriliseerde door warmte verschil
lende stoffen, dat wil zeggen doodde door de
hitte de in die stoffen aanwezige bacteriën,
en bewaarde ze toen afgesloten van de lucht.
Inderdaad zoo lang ze van de lucht bleven
afgesloten, en dus geen nieuwe kiemen kon
den toetreden, bleven ze kiemvrij en gingen
niet over tot bederf, maar, zoodra werden ze
niet blootgesteld aan de lucht of het was ge
daan Hij had bewezen, dat de kiemen kwa
men uit de lucht, die krioelt van millioenen
van deze microscopisch kleine wezentjes.
Men heeft nog getracht deze voorstelling
van Pasteur te bestrijden. Niets mocht baten.
Telkens duidelijker trad de waarheid en
juistheid van zijn stelling aan het licht en uit
was het dus weer met de generatio spontanea.
Natuurlijk haalden de onderzoekingen van
Pasteur op dit gebied voor de geneeskunde
verstrekkende gevolgen. De Schotsche chi
rurg Lister was de eerste, die partij trok van
de ontdekkingen van Semmelweisz en de
bovengenoemde onderzoekingen van Pasteur.
Hij begreep, dat dus windinfectie kon plaats
hebben door bacteriën uit de lucht. Hij begon
dus met zoo veel mogelijk de lucht te zuive
ren van zijn operatiekamer, waartoe hij een
carbol spoeler gebruikte, een min of meer
primitief instrument, wel te vergelijken bij
die, welke heden ten dagen worden gebruikt
door de huisvrouw om motten enz. te dooden,
een z.g. flitspuit.
Na op die manier getracht te hebben het
besmetten der wonden door bacteriën tegen
te gaan, was hij er anderzijds op uit eenmaal
binnengedrongen bacterieën te vernietigen.
Hij bedekte de wonden daarvoor met in car-
bolzuur gedrenkte compressen. De resultaten
bleven niet uit; zij waren bijzonder gunstig.
Gecompliceerde beenbreuken, dat wil zeg
gen die breuken, waarbij ook de huid door
de gebroken beenstukken wordt doorboord
waren te dien tijde uiterst gevaarlijk, en, al
hebben zij zelfs heden nog een slechte repu
tatie, de geweldige mortaliteit van meer dan
35 percent is nu tot enkele percenten ge
daald. Een vrijwel hopeloos geval bracht
Lister er toe zijn eerste antiseptische ope
ratie uit te voeren. Hij besproeide de lucht,
en goot zijn carbolzuuroplossing in de wond.
Geen infectie. Geen wondkoorts. De patiënt
genas zonder accidenten. Dit was het begin
der anti-sceptische operaties, het eerste direc
te gevolg van Semmelweisz en van Pasteur.
Nog andere practische gevolgen brachten
Pasteur's onderzoekingen, al zouden we ons
alleen maar beperken tot het ontsmetten van
het drinkwater en het conserveeren van
levensmiddelen, welke beide factoren zich
langzamerhand vervolmaakten en een zoo
groote rol spelen in onze moderne sa^n|^Je-
ving.
Daar ik ditmaal niet bedoeld had speciaal
over het levenswerk van den grooten Pasteur
te schrijven en ik bij hem slechts vertiWöSld
raakte bij 't schrijven over ontsmetting en
anti-sceptische operatiën, heb ik uit den aard
der zöak veel ander wetenswaardigs van
dezen grooten man niet belicht. Zijn strijd
tegen de infectie-ziekte in het algemeen, te
gen Cholera en miltvuur in het bijzonder.
Hoe hij er toe kwam door actieve immunisee-
ring door entstof den strijd tegen de infectie
ziekte aan te binden. Hoe hti fer in slaagde
de hondsdolheid te genezen.
Toen Pasteur 70 jaar oud was, sprak Lis
ter in naam der geneeskunde van zijn tijd
op een internationaal huldigingsvcongres:
„Er bestaat op de geheele wereld niemand
aan wien de geneeskundige wetenschappen
meer te danken hebben dan aan U".
Drie jaar daarna in 1895 stierf Pasteur.
Zijn werken leven ten bate der menschheid.
Dr. V.
Kinderhulde en gala-concert-
Hedenmiddag zal in tegenwoordi gheid van
den Utrechtschen Aartsbischop op het Vrijt
hof een viifduizendtal kinderen een bloemen
hulde brengen aan O. L. Vrouw en St. Ser
vatius Deze hulde vindt plaats op het groote
altaar' hetwelk op het Vrijthof is opgesla
gen en waarvan het machtige kruis tot in
de toppen der boomen reikt.
In den avond zal in den stadsschouwburg
een galaconcert plaats vinden. Uitgevoerd
wordt „Die Schöpfung" van J. Haydn. Uit
voerenden zijn de Maastrichtsche Oratorium-
vereeniging en het Stedelijk orkest, het ge
heel onder leiding van den directeur van het
Stedelijk orke^ Henri Heydendael.
Vele autoriteiten zullen dezen gala-avond
bijwonen. Ook Z. H. Exc. mgr. dr. G. Lem-
mens bisschop van Roerm°ncu zal het con
cert met zijn hooge tegenwoordigheid ver
eeren.
Indrukken tc Utrecht-
Zoo heeft men dan eindelijk een voorloo
pige oplossing gevonden in de zoo netelige
vacature, ontstaan bij het Utrechtsch Stede
lijk Orkest.
Nadat de heer van Beinum, zijnde de meest
op den voorgrond tredende Nederlandsche
orkestleider er voorkeur aan heeft gegeven
zijn katheder te Amsterdam niet met die
van Utrecht te verwisselen, werd het pro
bleem na dit bedanken zoo mogelijk nog in
gewikkelder. Immers zou men dan de Ja-
cobsladder, althans in de oogen van het pu
bliek, moeten gaan afdalen, wilde men het
bij Nederlanders houden. En deze geste zou
dan de depressie in de Utrechtsche gemoede
ren eveneens tot een laagtepunt voeren.
Zooals we hier reeds schreven na den dood
van wijlen Evert Cornells is het in Utrecht
zaak om een leider te verwerven, niet alleen
van uitmuntende muzikale kwaliteiten, maar
ook van paedagogische eigenschappen en be
langstelling voor eigen Nederlandsche kunst.
In dit laatste opzicht vooral is er bij de voor
malige leiding nog al eens te kort geschoten
en we moesten, helaas, constateeren dat b.v.
in het Kurhaus te Scheveningen gedurende
twee maanden door een buitenlandsch diri
gent de schade werd ingehaald, die men ook
in Den Haag bij het Residentieorkest gedu
rende een winterseizoen had ondervonden.
Velen in Utrechtsche muziekmilieux vra
gen zich af waarom nu aan een Duitscher:
Carl Schijricht, de tijdelijke leiding is over
gedragen?
In het licht van het voormelde kan het
antwoord hierop ondubbelzinnig zijn:
Het is beter een Duitscher of Franschman
die metterdaad getoond heeft
interesse te bezitten voor Nederlandsche mu
ziek over een Nederlandsch orkest den scep
ter te laten zwaaien, dan een Nederlander
deze functie te doen vervullen die in deze
taak te kort schiet of daarvan geen juist be
grip toont. Intusschen blijve men bedenken-
dat Schuricht tallooze verbintenissen in het
buitenland nog bezit en dat het twijfelachtig
moet genoemd worden, of hij zich ooit defi
nitief in onze goede provincie zal laten bin
den. Tijd gewonnen is echter ook hier veel
winst, want tusschentijds hebben wellicht
andere (Nederlandsche) krachten b.v. de
tweede dirigent: W. v. Oterloo gelegen
heid hun hoedanigheden breeder te ont
plooien, afgezien nog van het feit, dat er
plots 'n groot talent in ons midden kan op
staan. Het Utrechtsch Dagblad betuigt zijn in
stemming met de benoeming.
P(iet) T(iggers) schrijft daarin gister
avond (13 Juli) enkele woorden van waar
deering aan het adres van Schuricht al is het
intusschen niet duidelijk, of hij hem zelf
wel eens heeft zien dirigeeren of dat hij zich
op indrukken van buiten af verlaat!
„De komst van. Schuricht begroeten wij met
instemming. Schuricht is een knap dirigent
en tevens een man van aristocratischen smaak
Bovendien moet hij eigenschappen bezitten,
naar verluidt, die hem stempelen tot orkest-
paedagoog. Waarschuwde Wagner niet reeds
tegen de „pultvirtuosen", die de gave der
mededeelzaamheid niet bezitten! Waarom
werd eertijds Hans von Bulow met zijn Mei-
ninger Kapel z°° beroemd? Omdat hij met
zijn musici kon studeeren. De uitvoeringen
waren volgens de dagbladkronieken vol
maakt; maar dat was te danken aan zijn on
overtrefbare manier van voorbereiden, van
minutieus studeeren op voordracht, stijl,
techniek. En nog altijd staat dit historische
feitenvoorbeeld als in graniet gegrift. De
meest voortvarende dirigent, de meest geest
driftige musicus, de handigste kapelmeester,
hij boeit u tijdelijk, Indien hij het vermogen
om doeltreffend, zakelijk en grondig met zijn
orkest te kunnen studeeren mist.
Meer willen wij over deze oplossing op
het oogenblik niet zeggen, doch wij spreken
de verwachting uit, dat Carl Schuricht zijn
programma's zoodanig weet samen te stellen,
dat deze beantwoorden aan den goeden smaak
van het ontwikkelde Nederlandsche concert-
bezoekende publiek.
