K.L.M. VLIEGTUIG „FLAMINGO"
VERONGELUKT.
Alle vijftien inzittenden gedood.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
V
Een droeve lijst.
BRUSSEL
TOESTEL IN BRAND
GEVLOGEN.
DE SLACHTOFFERS.
60ste JAARGANG No. 17926
WOENSDAG 28 JULI 1937
VIER BLADEN.
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM:
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
HET VERONGELUKTE TOESTEL DE PH—A-LF- „FLAMINGO"
IN de nabijheid van Hal ten Zuidwesten van
Brussel is hedenmorgen omstreeks elf uur het
K.L.M.-vliegtuig „Flamingo", een D.C. 2 met de lier-
kenningsteekens P.H.-A.L.F. neergestort. De ramp had
plaats in de omgeving van het kleine station Brages.
Het toestel was hedenochtend te 9.20 uur van Schip
hol vertrokken. Na een tusschenlanding te Brussel, waar
de meeste passagiers van het verongelukte vliegtuig zijn
ingestapt, is de „Flamingo" kort na het vertrek van Brus
sel bij het station Brages neergestort.
Alle vier leden der bemanning en elf passagiers zijn
hij de ramp op slag gedood.
xhal
In een grooten boog stortte de
machin omlaag
C
Slachtoffers moeten onmid
dellijk zijn gedood.
NADERE BIJZONDERHEDEN
OVER DE RAMP.
Verhaal van een ooggetuige.
VREESELIJICE TOONEELEN
Inzittenden levend verbrand.
het verongelukte toestel.
SCHIPHOL IN ROUW.
VERSLAGENHEID OP WAALHAVEN-
DE POST VERMOEDELIJK GEHEEL
VERLOREN.
BRAND IN EEN KAMPONG.
Ruim 200 inlieemsclie woningen
vernield.
KATHOLIEKE NED- KAMPEERDERS
IN ZWITSERLAND-
VERLENGING CONTINGENTEERlNG
OOSTPANNEN-
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt franco
tij vooruitbetaling:
Per week 20 cent; per maand 85 cent; per
trie maanden 2,55.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per maand 1.10 per drie
baanden 3,bij vooruitbetaling. Incasso
kosten worden niet berekend.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 4 5 cent per
stuk.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST No. 81440
utigave van de N.V. de Courant De Maasbode
te Rotterdam.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
m
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels 1,55, elke regel meer 25 ct.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Reclames tuschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadvertentiën half tarief.
Familieberichten 10 ct. per regel.
Kampioen-advertenties van 20 woorden 0.50
per plaatsing. Elke 5 woorden meer kost 10 ct.
Kampioen-annonces en familieberichten wor
den geplaatst in de gezamenlijke vier
dagbladen: Het Nieuwe Dagblad, de Nieuwe
Schiedamsche Courant, de Nieuwe Dordtsche
Courant en de Nieuwe Zuid-Hollander.
-.
BRAGES
PT
Volgens de tot duSVer
gen is de „Flamingo" \?rkregen lnllchtln"
ontploffing aan boord in S"86 T" 6611
toen neergestort. r&nd gevl°Sen en
Onmiddellijk na het bekend wnr^v,
de ramp heeft de Belgische luchtvaart maat
schappij hulp naar de plaats des onheils ge
zonden.
Het ongeluk geschiedde te ruim half elf
in de buurt van Hal, ongeveer 15 k.m. ten
Zuiden van Brussel. Het toestel, dat, 2ooals
gemeld, te 9.20 uur van Schiphol was ver
trokken, was juist weer opgestegen van het
vliegtuig Haeren nabij Brussel. Het stond on
der commando van den v
Steensma, den zoon van den h°° J1
den marinestoomvaartdienst b.d., c"
Steensma, die eveneens in diens
K. L. M.
Als tweede bestuurder-mecanicien was aan
boord de heer Geering en als radio-telegra
fist de heer Ludekuize, terwijl mejuffrouw
Van der Laan dienst deed als stewardes.
Sagi6r<ier bevond zich' nog aan boord als pas'
Wan6r 06 Werktuigkundige van de K.L.M-,
de p r°n> die zich voor werkzaamheden met
- "Flamingo" naar Parijs zou begeven.
Wet staat thans vast, dat zich aan boord
evonden tien passagiers, vijf van Belgische
nationaliteit, drie Duitschers een Mexicaan
en een Nederlander, de heer Nathans, secre
taris van de internationale transportarbeiders
federatie.
Het bericht van de ramp werd door de ra-
dia-afdeeling van het vliegveld Haeren door
gegeven aan de radiodiensten op Schiphol en
Waalhaven en werd te 12.10 uur aldaar ont
vangen.
Te kwart voor een zijn met het diensttoe-
stel van de Air France naar Brussel vertrok
ken de heeren van der Heyden, inspecteur
Van den luchtvaartdienst, von Baumhauer, lid
van de commissie van toezicht op de Licht
vaardigheid, de heer Behage, chef van de
Werkplaatsen van de K.L.M. en Hondong,
een der oudste vliegtuigbestuurders van de
vL.M. Verder is ook nog meegegaan dr.
Slotboom, geneeskundige van de K.L.M.
Onmiddellijk na aankomst op het vliegveld
Haeren zullen de heeren zich naar Hal be
geven om ter plaatse een onderzoek in te
stellen.
Een der ooggetuigen van de ramp vertelde
ons, nog volkomen ontdaan over het gebeurde,
het volgende:
Ik zag het toestel op normale wijze uit de
richting Brussel naderen. Plotseling schoten
vlammen rondom uit het toestel en in een
grooten boog stortte het vliegtuig omlaag. Met
een grooten slag kwam het neer op een aard
appelveld dat op ongeveer 500 meter van het
station van Beert gelegen is. Met de overige
getuigen van de vreeselijke ramp snelde ik
onmiddellijk toe, maar slaagde er niet in bij
het toestel te komen, aangezien de hitte van
den brand ons noodzaakte op een afstand te
blijven. Wij konden niets doen. Machteloos
moesten wij toezien, wetende dat in het vlieg
tuig menschen lagen. Het was echter volstrekt
duidelijk, dat zelfs al hadden wij het toestel
kunnen benaderen, onze hulp slechts weinig
had kunnen baten.
Alle inzittenden moeten, daar kan geen twij
fel aan zijn, op slag dood zijn geweest. Som
mige lijken waren uit het toestel geslingerd
kij den val. Zij waren onherkenbaar......
Reeds spoedig na het gebeurde arriveerden
hetCiarrnerie en marechaussee ter plaatse. Ook
wiü Parket kwam een onderzoek instellen, ter
autorit t Brussel Nederlandsche luchtvaart-
men snellend f PlaatS Van h6t onheil.kwa"
gezet en st^nt WCTd onmiddeUljk af"
ng toezicht werd gehouden, dat
Een der jongste opnamen van het ver.
ongelukte toestel bij gelegenheid van het
„tableau de la troupevan het corps
stewardessen op Schiphol,
Schetskaartje, waarop met een kruisje
aangegeven, de plaats, waar de Flamingo
is verongelukt-
onbevoegden op een behoorlijken afstand
bleven.
Zoodra de politie verschenen was, stelde zij
pogingen in het werk om het vuur, dat loeiend
voortbrandde, in de overblijfselen van het
totaal vernielde toestel, te blusschen. Aan
gezien echter naar het schijnt een behoorlijke
voorraad benzine in de tanks was meegenomen,
kon men er niet in slagen, de vlammen te
dooven. Hedenmiddag om twee uur brandde
de ruïne nog steeds voort ondanks het feit,
dat men groote hoeveelheden zand en aarde
op het geheel had geworpen.
Het stoffelijk overschot van de slachtoffers
had men, zorgvuldig afgedekt en bewaakt
door gendarmerie, tot op dit oogenblik nog ter
plaatse laten liggen, aangezien men er nog
niet in geslaagd was alle lijken te identifi-
ceeren.
Onze Correspondent te Brussel seint ons:
Het is op het gehucht Hondzoeht gemeente
Lembeek nabij Hal, dat vanmorgen rond
tien uur 45 het Nederlandsche verkeers
vliegtuig is neergestort. Alle inzittenden zijn
levend verbrand. Tot nu toe vond men niets
anders dan vreeselijk verminkte lichamen.
De rijkswacht kwam onmiddellijk ter plaatse
en stelde een strengen ordedienst in, want
vele dorpelingen waren naar de plaats van
de ramp gekomen.
Ook het parket was spoedig ter plaatse
voor een gerechtelijk onderzoek.
Ooggetuigen van de ramp verklaren, dat
zij te ongeveer half elf het zilvergrijze ver
keersvliegtuig uit de richting Brussel zagen
aankomen op een hoogte van ongeveer 300
meter. Het toestel vloog in de richting van
Parijs. Plotseling werd het eentonige geronk
van de motoren onderbroken door hevige
knallen. Dadelijk daarop zag men zwarte
rookwolken uit het vliegtuig opstijgen en
begonnen de vlammen uit te slaan. Met veel
lawaai stortte het vliegtuig naar beneden en
kwam met een vreeselijken slag op den
grond terecht op een aardappelveld naast
een tarweakker. Een oogenblik heeft men
nog het hartverscheurend gekerm der onge
lukkige slachtoffers gehoord. Het toestel
brandde geheel uit, zonder dat een der om
standers het vliegtuig kon naderen. Spoedig
was er niets meer over dan een hoop ver
wrongen ijzer. De lijken der inzittenden wa
ren geheel verkoold en dermate verminkt,
dat men niet kon vaststellen of de slacht
offers mannen of vrouwen waren.
Vliegtuio door bliksem getroffen
Overal waar men lijken vond, heeft men
stokken in den gro.,d geplaatst om het on-
erzoek te vergemakkelijken. De oorzaak
van de ramp is no,3 njet bekend, doch in
luchtvaartkringen op het vliegveld Brussel
Evere sprak men de veronderstelling uit dat
het vliegtuig door den bliksem zou zijn ge
troffen- Op het oogenblik van de ramp
woedde ei namelijk een hevig onweer nabij
Hal, dat ook in de hoofdstad op 20 K.M. af
stand gelegen zeer goed bemerkbaar was. Er
heerschte toen een wart duisternis en de
regen viel bij stroomen neer.
Het onderzoek naar de oorzaak van de
vliegramp wordt nog voortgezet.
De bemanning van het vliegtuig
bestond uit:
Bestuurder C. T. R. Steensma.
Tweede bestuurder mecanicien Geering
Marconist Ludekuize.
Tweede werktuigkundige Wapperom.
Mej- v- d- Laan-
De passagiers waren:
De heer Nathans, Nederlander komende
van Amsterdam.
De heer Trillo, een Mexicaan, komende
van Amsterdam.
De Duitscher Wetzlaar, die evenals
ue hierna te noemen passagiers uit
Keulen was gekomen en te Brussel -n
de „Flamingo" was gestapt.
De Duitscher Mun.
De heer en mevrouw Tondreau.
De heer Blume.
De heer Whitehouse.
De heer Canton.
De heer Goldbloome.
I; LEVENSBIJZONDERHEDEN DER
bemanning-
De bestuurder van het verongelukte vlieg
tuig, de heer C. T. R. Steensma werd op 27
September 1913 te Hellevoetsluis geboren.
Hij breveteerde op 22 September 1934 en
was sinds I Juli 1936 in dienst van de K.L.M.
G. Geering tweede bestuurd-er en meca
nicien werd geboren 6 September 1912 te
Rotterdam. Hij was in dienst van de K. L.
M. sedert 4 Mei 1936.
De marconist B. Ludekuize was woon
achtig te Amsterdam. Hij werd geboren 16
December 1912 te Durgerd-am, was in dienst
van de K. L. M. sinds 11 November 1935.
Alle leden van de bemanning waren onge
huwd.
Mej. v. d. Laan was, vernemen we nader,
geen stewardes, zij vloog als passagiere
mede. Zij woonde te Amsterdam en werd
geboren 1 Februari 1912.
C. Steensma,
De „Flamingo" is eerst kort geleden, tege
lijk met de „Edelvalk" opgenomen in de
K.L.M.-vloot.
Verleden jaar heeft het toestel vaak dienst
gedaan op de route AmsterdamMilaan.
Eerst kort geleden bevloog dit toestel regel
matig het traject AmsterdamBrussel
Parijs.
Toen wij vanmiddag de luchthaven binnen
reden, bemerkten wij reeds dadelijk, aan de
vlaggen die halfstok wapperden, dat het ont
stellende bericht van den ondergang van de
„Flamingo", waarheid was geworden.
Maar niettegenstaande dat op de gezichten
van de autoriteiten en piloten de nervositeit
en ontsteltenis duidt \k te lezen was, ging het
leven zijn gewonen gang. De passagiers liepen
af en aan, nog onkundig van het treurige feit,
dat ginds bij Brussel een vliegtuig, gelijk aan
het tc ✓.tel waar zij instapten, jammerlijk was
vergaan. De arbeiders, die aan de verbetering
van Schiphol werkten, arbeidden voort, onon
derbroken.
Op het platform tusschen de vertrekkende
en aankomende toestellen, liepen dichte drom
men menschen, bezoekers, meest uit de pro
vincie De gids legde hun in bijzonderheden de
prachtige eigenschappen van de machines uit,
roemde hun comfort en betrouwbaarheid. Nie
mand dacht daarbij aan ongelukken. De ramp
van de „Lijster" lag al weer zoo ver achter
ons
Steeds nieuwe bezoekers kwamen voor de
hekken. Blijmoedig en opgewekt, nu eens een
dagje uit te zijn. Schoolkinderen die in groote
groepen werden rondgeleid en anderen, die de
terrassen op feestelijke wijze met vlaggen ver
sierd, bevolkten.
En toch lag Schiphol in rouw, wijl een der
vogels van de K L. M. vanochtend nog blij
moedig was opgestegen, op droevige wijze
aan haar einde was gekomen, welk ongeluk,
zooals men weet vijftien menschenlevens
had geeischt. Op Schiphol werd het vliegtuig
ongeluk omstreeks kwart over twaalf bekend.
We-er heeft een ontzettend ongeluk de
K. L. M. getroffen en onwillekeurig gaan de
gedachten terug naar de vroegere rampen,
die met Nederlandsche passagiersvliegtuigen
hebben plaats gehad en waarbij zooveel
slachtoffers om het leven kwamen.
Het is een wanhopig, droeve reeks, waar
van de bijzonderheden bij deze nieuwe ramp,
weer zoo pijnlijk in het geheugen dringen.
Het begon met het vergaan van de „Uiver"
in December 1934 in de Syrische woestijn,
waar het toestel neerstortte en alle inzit
tenden werden gedood.
Het jaar 1935 was in waarheid een onge
luksjaar.
De eerste vliegmachine, die in dat jaar
ten onder ging, was de „Leeuwerik", die op
weg van Praag naar Amsterdam bij Brilot
(tusschen Dortmund en Cassel) tegen een
berg vloog, neerstortte en verbrandde. Het
toestel was slechts enkele dagen in dienst
op de nieuwfe lijn AmsterdamPraag. De zes
inzittenden, vier leden der bemanning en
twee passagiers, werden gedood.
Op 14 Juli 1935 raakte in de nabijheid
van Schiphol, de „Kwikstaart" na een ge
dwongen daling, met een vleugel den oprit
van het in aanbouw zijden viaduct over den
Spaarnwouderweg. Een explosie van de ben
zinetanks volgde, waardoor het vliegtuig
verbrandde. Zes inzittenden kwamen in de
vlammen om.
Op 17 Juli, dus drie dagen later, vloog de
„Maraboe" bij Bushire eveneens in brand.
Door weersomstandigheden gedwongen
moest een landing gemaakt worden 10 K.M.
ten Zuiden van Bushire, nabij het plaatsje
Rishar. Bij een aanloop tot weer opstijgen,
werd de machine ernstig beschadigd en vloog
in brand. Post en bagage gingen verloren,
maar de inzittenden wisten zich te redder-
Het vergaan van de „Gaai" op Zaterdag
middag 20 Juli 1935 in Zwitserland was de
derde ramp, die de K.L.M. in dit ongelukn-
jaar trof.
De ramp gebeurde om 12.30 op 100 K.M.
ten Noorden van Milaan in het dal van de
Mesolcina aan den H. Bernardpas op Zwit-
sersch grondgebied.
Het vliegtuig was bij slecht weer in een
dal terechtgekomen, en bij een poging van
den bestuurder om daaruit te komen, is het
toestel met groote snelheid tegen den rots
wand te pletter gevlogen. Het werd geheel
vernield.
Alle inzittenden, vier leden der bemanning
en negen passagiers, kwamen om het leven.
Nog versch in het geheugen ligt het tra
gisch ongeluk met de „Lijster", welk oe-
stel op 9 December 1936 bij het vliegveld
Croydon neerstortte en in brand vloog. Van
de 17 inzittenden (13 passagiers en 4 leden
der bemanning kwamen 8 passagiers direct
om het leven, terwijl eenige gewonden later
nog in het ziekenhuis zijn overleden.
Het vliegveld Waalhaven ligt voor het eerst,
na dagen van een sombere weersgesteldheid,
met zijn frisch-groene grasmat te glinsteren
in het felle zonlicht, dat zich eindelijk weer
openbaart aan een wolkeloozen hemel.
Er zijn heel veel bezoekers op dezen Woens
dagmiddag, die, met enthousiasme vervuld,
gaarne komen zien naar de ranke K. L. M.-
vogels, die zoo chartmant en ongestoord
neerdalen uit het hooge luchtruim.
Passagiers verlaten lachend de toestellen
en andere reizigers staan in gespannen af
wachting om in te stappen voor het vertrek
naar verre oorden.
Men weet nog van niets
Alles gaat met een onovertrefbare regel
maat, doch het dienstdoende personeel, dat
stipt zich houdt aan een opgelegde taak
het staat op hun gezichten te lezen is ech
ter vervuld van de smartelijke tijding, welke
als een loopend vuur is gegaan van de eene
afdeeling naar de andere.
De „Flamingo" gevallen! Vijf makkers zijn.
wederom omgekomen tijdens de uitoefening
van hun plicht, terwijl de dood mede heeft
getroffen tien passagiers, die zich met zoo
veel gerustheid hadden toevertrouwd aan onze
K. L. M.
Men wil het nog niet gelooven en gehoopt
wordt, dat de berichten omtrent de ramp niet
zullen zijn van een dergelijke verschrikke
lijkheid. Maar
Circa 10 uur vanmorgen is de „Flamingo"
nog geland op Waalhaven. Er is toen gepraat
en gelachen. Wie had ooit kunnen vermoeden
dat de machine daarna zou opstijgen voor
haar laatste tocht.
Het publiek wordt zooveel mogelijk nog
onkundig gelaten. Waarom ook niet? Een
droeve tijding komt immers nooit laat ge
noeg. Ofschoon diep met rouw in het hart
gevuld en niettegenstaande ieders gedachten
zich concentreeren op hen, die vielen, is de
leiding van Waalhaven er niet toe kunnen
komen om de vlaggen, die breed uitwapperen
op den wind, halfstok te hijschen ten teeken
van rouw.
Men wil schijnbaar de eerste uren alleen
zijn met zijn droefheid en medeleven.
En dit laat zich begrijpen.
De met het neergestorte K.L.M.-vliegtuig,
meegegeven post is vermoedelijk geheel ver
loren gegaan.
Deze post, waarvan het totaal gewicht
slechts 5 K.G. bedroeg, bevat uitsluitend stuk
ken bestemd voor Frankrijk, welke het expe
ditiebureel Amsterdam C.S. tusschen Dins
dagavond 22.55 uur en Woensdagmorgen 8.25
uur hebben bereikt. Voor het hoofdpostkan
toor Rotterdam zijn deze tijdstippen resp.
23.25 uur en 9 uur.
Hoewel reeds dadelijk het ergste werd ge
vreesd, n.l. dat men hier met een der lijntoe-
stellen van de K. L. M. te doen moest heb
ben, was het niet dadelijk mogelijk zeker
heid te krijgen. De berichten uit Brussel
kwamen slechts zeer schaars en onvolledig
binnen. Het wachten op verder nieuws was
een pijnigende marteling, welke meer dan
een uur duurde.
Totdat eindelijk de aanvankelijk geuite
veronderstelling maar al te waar bleek te
zijn: het Douglas-toestel, Flamingo" was bij
Hal neergestort en in vlammen opgegaan.
Alle inzittenden menschen van de K. L.
M. en elf passagiers waren daarbij om
het leven gekomen.
De heeren Plesman en Guillonard resp. di
recteur en onderdirecteur van de K.L.M., die
juist op Schiphol vertoefden in verband met
de op vanmiddag vastgestelde onthulling van
de door de gemeente Amsterdam aangeboden
wandschildering in het stationsgebouw, -—
welke plechtigheid na het bekend worden van
de ramp is afgelast, namen onmiddellijk
in overleg met den stationschef Thomson en
den waarnemenden chef van den vliegdienst
Fuchs, de noodige maatregelen Om kwart
over één vertrokken met het diensttoestel van
de Air France de reeds eerder genoemde hee
ren naar Brussel, teneinde te plaatse het on
derzoek te beginnen. Gemeld kan nog wor
den, dat de heer Wapperon van den techni-
schen dienst, die mede tot de slachtoffers be
hoort, pas op het laatste oogenblik besloten
had met het rampspoedige toestel naar de
Fransche hoofdstad te vertrekken.
Met de „Flamingo" is het vijfde Douglas-
toestel van de K.L.M. verloren gegaan. De
vorige Douglas-toestellen die verongelukt
zijn, waren, zooals men weet, de „Uiver", de
„Gaai", de „Maraboe" en de „Lijster". Het
ongeluk met de „Maraboe" was destijds voor
de inzittenden gelukkig nog goed afgeloopen.
BUITENZORG, 28 Juli (Aneta) De gou
verneur van Celebes meldde telegrafisch, dat
in den afgeloopen nacht van 25 op 26 Juli
een brand heeft gewoed in den kampong
Loeaoer, onderafdeeling Madjene. Hierbij zijn
212 inheemsche woningen verbrand. De scha
de bedraagt 28.000 gulden.
De oorzaak is onvoorzichtigheid met een
petroleumlamp. Het bestuur heeft hulpmaat
regelen betroffen.
Een groot aantal Nederl. Kath. jongens
zullen volgende week in Ital. Zwitserland
een kamp betrekken. De kampeering wordt
verzorgd door de Katholieke Reisvereeni-
ging, welke daarmede zelfstandig het gebied
der Jeugdexcursies betreedt. Onder leiding
van dr. Wim Theunissen, leeraar aan de Ka
tholieke lycea te den Bosch, zullen ruim
dertig Katholieke jongens uit verschillende
plaatsen des lands Maandag a.s. over
Basel naar Magliaso in Tessino (Italiaansch
Zwitserland) vertrekken, waar ze tot 21
Augustus een kamp zullen betrekken. Het
kamp is ideaal gelegen, volkomen naar alle
eischen ingericht, staat geheel onder gees
telijke leiding, en geeft op het gebied van
verzorging, tucht, ontspanning en sport alle
waarborgen!
De Ned. Reisvereeniging voor Katholieken
werkt in deze samen miet de Katholieke
Zwitsersche jeugdleiders en stelt zich voor,
in dezen geest ook verder te arbeiden. Het
plan bestaat, het volgend jaar ook voor
Katholieke meisjes een dergelijke kampeer
reis te organiseeren.
BATAVIA, 28 Juli (ANETA)
Bij staatsblad 468 is de contingenteering
van Oostpannen voor den duur van een jaar,
ingaande 1 Augustus a.s. verlengd.
Hedenmorgen werd het op de Maas te R'dam gezonken motorvaartuig Alpina 5t J
door van der Tah's Bergingsbedrijf gelicht
