Een monument van sociale liefde.
Zestig jaar Kolpingswerk
te Rotterdam.
EjëlfSH >i:Éi
i
11I1S
NA ZESTIG JAAR.
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1937
DE ST. JOSEPHSGEZELLEN IN
ONZE DAGEN.
llll§lgft§
SCHEEPSBOUW.
SOEUR MARIETTA-
JUBILE PATER MR. v- d- HELM.
TEGEN EEN FIETS OPGELOOPEN-
KATH. STAATSPARTIJ.
FIETSEN GESTOLEN.
AUTOBUS-AANVRAAG OPNIEUW
AFGEWEZEN.
Eind van deze maand September zal fees
telijk het zestigjarig bestaan gevierd worden
van de afd. Rotterdam van de St. Jasefs-
gezellenvereeniging, de internationale stich
ting van den zaligen Duitschen priester Adolf
Kolping, die zelf eens een handwerksgezel
was en later priester geworden, met het doel
te werken aan de geestelijke en sociale ver
heffing van zijn vroegere standgenooten, de
stichter werd van de zoo roemvolle St. Josefs-
gezellenvereeniging.
Rotterdam is hier te lande niet Ge eerste
St. Josefsgezellen geweest, ze is later wel de
grootste en meest bloeiende afdeeling gewor
den, want tien jaren tevoren was Amsterdam
onder de bezielende leiding van den demo-
cratischen priester-edelman jhr. Van Nispen
tot Sevenaer en ook Bergen op Zoom op
initiatief van pastoor Smits al voorgegaan,
eenige jaren later volgden Breda en Den
Haag.
In September 1877 kwam de oprichting
van de gezellenvereeniging te Rotterdam tot
stand onder de vaderlijke leiding van den
onvergetelijken populairen Dominicanerpater
Dominicus Koors.
Pater Dominicus Koors, ofschoon van den
beginne reeds begeesterd voor het mooie
sociale Kolpingswerk, waarover mr. Jac. W.
van den Biesen uit Breda in 1869 een sterk
propagandistische brochure had geschreven,
durfde aanvankelijk het werk niet aan. Over
laden met werk als hij was, stond hij scrupu
leus om nog een nieuwe taak op zich te
nemen. Maar de Voorzienigheid heeft hem
er toch toe geprest en pater Koors is voor
Rotterdam een andere vader Kolping ge
worden en zijn gezegende naam is weer de
eerste, die bij dit herdenkingsfeest van zestig
jaren, in groote dankbaarheid mag genoemd
worden.
Zestig jaar Rotterdamsche Gezellenver
eeniging.
'tls mij een vreugde en voldoening ander
maal als biograaf te mogen optreden van
deze zegenrijke Rotterdamsche katholieke
stichting, omdat ik persoonlijk zestig jaren
lang den groei en den bloei van dit instituut
als van nabij heb medegeleefd.
Als kind verhuisde ik met zijn ouders rond
1880 naar de Van Oldenbarneveltstraat, een
nieuwe woonwijk, waar de huizen nog spaar
zaam gebouwd stonden en het heele terrein,
dat thans in deze straat het gemeentelijk
ziekenhuis vult, nog open en braak lag.
Maar tegenover dit open terrein stond in
onze v. Oldenbarneveltstraat, waar juist ook
de Dominicanerpaters van het aloude Steiger
dat jaar een nieuwe parochie hadden gesticht
een kloek en hecht pand, dat altijd Zondags
onze jeugdige nieuwsgierigheid trok, omdat
wij daarbinnen de ballen over het biljart
hoorden rollen en het jonge geluid opklinken
van blijde stemmen.
Dat waren, zoo werd ons toen beduid, de
„jongens van pater Koors", die hier al spoe
dig zijn eerste eigen tehuis voor de Sint
Josefsgezellen had gesticht.
Het gebouw bestond uit twee groote zalen,
de eene parterre, de andere op de eerste
verdieping, verder uit een bestuurskamer en
enkele kleinere vertrekken. Toen pater
Koors in 1877 zijn Josefsgezellen, het waren
er nog maar enkele, om zich heen begon te
verzamelen, had hij nu eens hier, dan weer
daar een tijdelijk onderdak voor hen gezocht,
maar toen het aantal begon toe te nemen,
had hy niet gerust voor hij aan de nieuwe
riante v. Oldenbarneveltstraat een eigen ge
bouw kon doen neerzetten, dank zij de
vriendschappehjke medewerking van den
bouwer P. Roovers, die zelf ook in deze straat
woonde.
Natuurlijk werd in het vereenigingsgebouw
aan de Olde niet alleen gekeuveld en gebil
jart, 't was allesbehalve de bedoeling van
den oprichter geweest om er een soort socië
teit van te maken, populair als pater Koors
was, had hij al dadelijk onder de burgerij
mannen bereid gevonden die hem zouden
bijstaan om de gezellen een meer algemeene
ontwikkeling by te brengen. Waar hij zelf
des Zondagsavonds bezet was met zyn be
kende conferenties in de Steigersche kerk,
had hy den Zondagmorgen bestemd om per
soonlek de verzamelde gezellen toe te spre
ken en hen voor te lichten in welke lijn hy
zyn vereeniging dacht te ontwikkelen, een
traditie, welke door de latere opeenvolgende
presidenten steeds trouw is nagekomen.
Zelf leidde pater Koors ook de declamatie
club, verzorgde de bibliotheek, slaagde erin
de medewerking te verkrygen van een be
kend musicus, den heer H. de Groot, voor
zangles en fanfare en van de heeren H. J.
Egelie en C. Simmermans voor teekenonder-
wijs, waardoor ontwikkeling, beschaving en
ambachtskennis bevorderd zouden worden.
Zoo legde hij den grondslag voor de ontspan
ning- en studieclubs en vooral van de vak-
teekenschool, die in den leep der volgende
jaren duizenden gezellen ten zegen is ge
weest.
De nieuwe vereeniging verheugde zich al
spoedig in een stijgenden bloei, toen de
populaire president in het begin van het jaar
1883 door een plotselingen dood aan zijn
werk werd ontrukt. Maar als een wijs man
had hij tevoren reeds zijn opvolger aan
gewezen, dien hy in staat wist zyn taak met
groote energie voort te zetten.
Deze was pater Th. Zegers, die eerst met
pater Koors kapelaan aan de Steigersche
kerk was geweest en later prior werd van
het Dominicanerklooster aan de v. Olden
barneveltstraat.
Onvoorziene omstandigheden stelden dezen
nieuwen praeses al dadelijk voor een zware
taak, welke hij zich onverwacht zag op
gelegd. Het gemeentelijk ziekenhuis had zyn
nieuwen aanbouw uitgelegd tot ver in de
Oldenbarneveltstraat en was zoo de over
buurman geworden van het gezellenhuis.
Van gemeentewege werd nu bezwaar gemaakt
tegen het muziek maken in het gezellenhuis,
dat hinderhjk was voor de zieken, vooral in
de avonduren.
Daar het tehuis in de Olde toch al te klein
dreigde te worden voor het steeds aan
groeiend getal gezellen, rijpte by pater
Zegers het plan om elders in de stad een
grootsch en nieuw gebouw te stichten. Maar
de begrooting van dit plan reikte naar de
voor die dagen hoogst belangrijke som van
niet minder dan 60.000 gulden.
Pater Zegers sjouwde van den vroegen
ochtend tot den laten avond de stad af om
dit enorme kapitaal voor zyn stichting bijeen
te brengen, en 'tmag wel getuigen van de
groote en algemeene sympathie, waarin zich
de gezellenvereeniging by de Rotterdamsche
katholieken mocht verheugen, dat binnen
enkele jaren het benoodigde kapitaal voor
den nieuwen bouw door pater Zegers triom
fantelijk op tafel kon worden gelegd.
Maar het heeft den toegewijden man wer
kelijk zijn leven gekost. Op 17 Juli 1889
mocht pater Zegers den eersten steen leggen
van het monumentale nieuwe gezellenhuis
aan het Stationsplein, dat tevens een monu
ment werd van zyn rusteloozen arbeid voor
de belangen van den Rotterdamschen katho
lieken werkman. In de tien jaren van zijn
zegenryk en voortvarend bestuur had hy de
vereeniging tot zulk een hoogen bloei ge
bracht, dat hy honderden en honderden
katholieke gezellen georganiseerd had tot een
vereeniging, die als model gold van katholiek-
sociale actie, lang reeds voordat dit woord
voor het eerst werd uitgesproken. Maar ook
hem ging het als een Mozes, die het beloofde
land wel van verre mocht aanschouwen,
maar het niet mocht binnengaan. Toen het
nieuwe en grootsche gebouw, dat de grootste
zaal van Rotterdam omvatte, in April 1890
plechtig werd ingewijd, was pater Zegers niet
meer; een maand tevoren had de beminde
praeses zijn schoone ziel aan God weer
gegeven.
Maar Koors en Zegers zouden de geeste
lijke pijlers bhjven, waarop het trotsche Rot
terdamsche Gezellen-werk zich al hooger en
hooger zou optrekken. De Koors-Zegers tra
ditie is door de opeenvolgende priester-
bestuurders van de Sint Josef sgezellen-ver
eeniging nooit losgelaten. Zeven jaar lang
heeft na pater Zegers pater H. Verhoeven
als praeses aan het hoofd der vereeniging
gestaan en in dien tijd heeft deze èn door
een krachtige reorganisatie en door voort
durende verbetering vooral van het vak-
onderwys en door zijn bloeiende spaarkas,
waaraan hy mede een ziekenfonds had ver
bonden, de vereeniging geestelijk zoowel als
economisch tot steeds hoogere ontwikkeling
gebracht.
Op zijn beurt werd hy opgevolgd door
pater N. Orie, die in de jaren van zyn be
stuur met zyn bekende voortvarendheid en
nooit rustende energie en vooral ook door
zijn persoonlijken invloed en relaties een in-
nigen band heeft gelegd tusschen de katho
lieke burgerij en de St. Josef sgezellen-ver
eeniging, zoodat deze werkelijk in die jaren
tot een centrum werd van een opgewekt
katholieke leven in Rotterdam. Een jaarfeest
van de Sint Josefsgezellen-vereeniging onder
praeses Orie bracht waarlijk heel katholiek
Rotterdam samen als Op één groot familie
feest. Het is praeses Orie ook geweest, die
Links pater NPerquin O-P., praeses 1921
1930; rechts pater L- DOorsprong O.P.,
praeses 1930
de St. Josefsgezellen als vereeniging alge
meen cachet heeft gegeven en een populari
teit, waardoor hij de beste mannen en eerste
krachten aan de vereeniging wist te binden.
Dit kwam wel schitterend uit bij de luis
terrijke viering van het 25-jarig bestaan,
waarbij een dame3- en heerencomité werd ge
vormd uit de eerste kringen van de Rotter
damsche katholieke burgerij en voorts een
veertiendaagsche tentoonstelling werd ge
houden, welke een triumf werd van den
christelijken handarbeid, de glorie van het
zegenryk werk en streven van de St. Josefs-
gezellenvereeniging.
'tWas nog maar een zilveren feest, maar
het tijdperk van bestuür van praeses Orie,
die mede het voorrecht had een persoonlijk
heid als wijlen P. Bredius, den directeur van
de Twentsche Bankvereeniging, als bestuurs
lid naast zich te hebben, leende toen reeds
aan de stichting van de paters Koors en
Zegers een gouden glans van een gezegenden
groei en bloei.
Het erfdeel der vaderen is door de opvol
gende presidenten, de paters Jansen, Fen-
nell, Perquin en Oorsprong, roemvol be
houden geworden en vruchtbaar gemaakt.
Uiterlijk en innerlijk hebben deze bestuur-
deren in de volgende vijf en twintig jaren
de St. Jozefsgezellenvereeniging afgebouwd
en haar tot een organisatie gemaakt, die nog
altijd mag gelden als een model van socialen
arbeid en vereenigingsleven.
Als nu de St. Josefsgezellen van Rotterdam
aan den drempel staat van zijn zestigsten
stichtingsjaar, in een felbewogen tijd, die
als een storm ook over dezen sterk geplant-
ten eik is heengegaan, dan mag op den
huidigen dag worden getuigd, dat al heeft,
de boom heel wat loover zien verschieten
en afvallen, hij toch nog altijd diep gewor
teld staat in den grond en ondanks alle be
zoekingen en plagen der laatste jaren nog
een onsterfelijke levenskracht toont. Het is
pater Lacordaire die eens gezegd heeft „Les
moines et les chènes sont immortels. Monni
ken en eiken zyn onsterfelijk".
De eik van de Rotterdamsche St. Josefs
gezellen is onsterfelyk gebleken en de
Dominicanerpaters, die hem hebben geplant,
zyn trouwe en zorgzame bewakers gebleven.
Praeses P. C. Biesta, de secretaris van den
Centralen Raad, heeft nu over de jubileeren-
de Rotterdamsche gezellen-vereeniging een
balans en statistiek opgemaakt, die wel een
verrassend inzicht geeft van wat door de
stichting van pater Koors in de afgeloopen
zestig jaar werd bereikt.
En dan noemen wij allereerst de s p a a -
kas, die nauwelijks een half jaar na de
stichting 7 Maart 1878 door den onvergete
lijken Willem van der Linden werd op
gericht en later door de heeren P. Bredius
en de heeren Prinz, vader en zoon, zoo uit
muntend is verzorgd geworden. De spaarkas
heeft altijd het volle vertrouwen gehad van
de gezellen, wat vooral gebleken is bij het
uitbreken van den oorlog in 1914, een run
is er niet geweest, ook den eersten dag niet,
er werd zelfs toen nog rustig ingelegd. Sinds
November 1935 is het sparen bovendien nog
uiterst gemakkelijk gemaakt door een extra
spaarzegel-ophaaldienst, die iederen Maandag
aan huis bij de leden mogelijk maakt, dat
zij 25 cents-zegels sparen; gedurende één
jaar werd zoo 3000 ingelegd.
Een anderen vorm van sparen geeft het
in Mei 1936 opgerichte kolenfonds; in
één jaar werd door 72 gezinnen een geza-
menlyken inslag gedaan van 1100 mud kolen
en 1000 kg. briketten. Wijselijk zorgen voor
moeilijke en dure dagen geschiedt nog door
149 deelnemers aan het ziekenfonds.
Het saldo van 1936 bedroeg ƒ21.073.69,
waarin een reserve is begrepen van ƒ5,648,70.
Sinds 1927 verheugen zich de gezellen ook
in een Charitasfonds ter ondersteuning
van oude en behoeftige leden. De gezellen
zelve zorgen voor de instandhouding door
hun vrijwillige bijdragen van 3 cent per week.
Tot de oudste onderafdeelingen behoort
ook de fanfare, die later harmonie
werd. In 1872 werd twintig jaar vóór de
ontwikkeling der jongenspatronaten een a f-
deeling leerlingen opgericht voor
de schoolvrije jeugd tot 17 jaar, welke zoo
veel als de kweekschool is geworden van de
latere gezellen.
Volgde een afdeeling gehuwden. De
cursus voor verloofden en jonggehuwden
waarborgen deze afdeeling een blij venden
toevoer van bewuste leden, die het verstaan
om het Kolpingsprogram te beleven.
Het is deze afdeeling gehuwden, die nu
reeds vyftig jaar bestaat, die onze scholen
heeft bevolkt, de patronaten gesteund, de
gezellen-vereeniging nieuwe leden gebracht
en de congregaties groot heeft gemaakt.
Meer dan 25 jaar bestaat ook reeds de
afdeeling patroons, die zich uit de gezel
len wisten te vormen, waardoor in eigen
kring het contact wordt bewaard tusschen
patroon en gezel en waardoor menig gezel
de gelegenheid werd geschapen by de leden
van de patroonsafdeeling werk te vinden.
Een afdeeling, die altijd een groote popu
lariteit heeft genoten en by de jaarfeesten
een graag geziene afwisseling bracht, is de
Sint Christophorus-club voor tur
nen en gymnastiek.
Voor de geestelijke en gods
dienstige ontwikkeling zorgt
allereerst de praeses, die de traditie van zes
tig jaren getrouw altijd Zondag om half één
in de vereeniging present is om de leden toe
te spreken en voor te lichten over de moderne
onderwerpen van den dag. Om te verwerken
wat hier beluisterd wordt, dient de b i b 1 o-
t h e e k, die ruim 2500 deelen omvat. In ver
band met diverse cursussen bestaan afzon-
derlyke kleine bibliotheken; ook de lees
tafel is voorzien van vakbladen, illustra
ties, tijdschriften.
riet lag voorts geheel in de lijn van het
Kolpingsprogramma, dat de gezellen-ver
eeniging als opvoedingsinstituut moet voor
zien in de opleiding van bekwame jeugd
leiders, een zeer actueele vraag. In 1932 werd
begonnen met een driejarigen socialen cur
sus; de 36 beschikbare plaatsen werden in
één week bezet, 't ging om 32 lesweken per
jaar, twee lesavonden per week en twee les-
grijpen, en niet weinig bijdraagt tot de ar
tistieke ontwikkeling der leden.
In 1936 werd nu uit de leden een nieuwe
symphonie gevormd, en de kranige
zangvereeniging St. Caeci-
1 i a, onder de bekwame leiding van Cor van
Munster, zal op het aanstaande feest de
meesterproeve van haar kunnen afleggen door
de massale uitvoering van het St. Joseph-
Oratorium.
Noemen we nog de Sint Clemens-pro-
pagandaclub, een vrij willigen besteldienst, die
per jaar 22495 stukken voor de vereeniging
rondbrengjt, wat de vereeniging een porto
bedrag bespaart van 337,50 per jaar, de
V. G. M. voetbalclub, de bil
jartclub „Ons Genoege n", de
r a d i o-t echnische club, de
K o 1 p i n g s-B o y s, wandelclub, „d e
Donker eK a m e r", voor amateur-
fotografen, de tamboers en pijpers, de
schaak- en damclub.
Dit alles is uit de 60-jarige werkzaamheid,
van de Rotterdamsche Gezellen-vereeniging
gegroeid.
De St. Josephsgezellen-vereeniging is thans
uitgegeroeid tot een centrum van Rotterdam
sche Gezellen-vereenigingen, zij is een district
geworden dat thans ruim twintig vereenigin-
gen binnen zijn verband samen houdt, een
sociaal werk, waarvoor wij katholieken, na
zestig jaren God en de vereeniging wel op
recht dankbaar mogen zijn.
Dit is het groote verheugende feit, waarop
wij op dezen aanstaanden feestdag met trots
en voldoening mogen wijzen, een sterke ver
eeniging van sociale en maatschappelijke ka-
thalieke werkers in een stad als Rotterdam,
die als geen andere bedreigd werd door so
cialistische en communistische gevaren.
Rotterdam's katholieke burgerij wordt uit-
genoodigd haar attentie te verleenen aan het
merkwaardige feest.
Want zy vooral is de Sint Josefsgezellen
vereeniging grooten dank verschuldigd voor
een zoo trouw naleven der christelijk-sociale
beginselen, lang reeds alvorens deze in Leo
De groote zaal van de Sint Joseph's Gezellen-vereeniging aan het Stationsplein
r
j
5 Scène uit de eerste acte van „de Eerste Steen" in Mei 1986 hij gelegenheid van het eeuwfeest der. Steigersche kerk door de
tooneelclub „Genesius'' van de Sint Joseph-Gezellen opgevoerd
sen van een uur per avond. Zoo werd een
groep gezellen meer vertrouwd gemaakt
met denkleer, redeneerkunst, sociale wet
geving, sociologie en sociale historie.
De roem en de glorie van de Sint Jozefs-
gezellen-vereeniging zijn altijd het vak- en
nijverheidsonderwijs geweest.
De diverse tentoonstellingen, de vruchten van
ernstig vakonderricht, zijn daarvan altijd de
welsprekende getuigenissen geweest. Tim
merlieden, metaalbewerkers, metselaars, schil
ders, kleermakers, schoenmakers hadden over
vloedig de gelegenheid om zich te bekwamen;
het aantal leerlingen liep steeds in stijgende
lijn naar de 500.
Acht en vyftig jaar lang heeft de St. Jo-
zelfsgezellen zich op dit gebied onsterfelijke
verdiensten verworven. Toen kwam in 1935
een ministerieel besluit, waarbij bepaald werd
dat de teekenschool van de Gezellenvereeni
ging moest worden ondergebracht onder het
bestuur en in het gebouw van de nieuwe R. K.
Ambachtsschool, hoewel de praeses ook daar
het praesidium heeft. Directeur werd de heer
Th. Bastiaanse, die zelf uit de St. Jozelfs-
gezellen-vereeniging is voortgekomen.
De cursisten voor kleer- en schoenmakers
leerlingen bleven onder beheer en directe lei
ding van de vereeniging; deze werden in 1935
nog door 135 deelnemers bezocht. De nieuwe
tyden hebben voorts allerlei nieuwe vormen
van apostolaat in het leven geroepen. Zoo
noemen wij hier de p a 1 a dij n e n -beweging,
een speciaal kader voor Katholieke Actie, tot
vorming van keurtroepen der Katholieke Ac
tie in de parochies tot gezins- en beroeps-be-
invloeding.
Deze groep bestaat thans in Rotterdam uit
negentig jonge kerels, die per kleinere groep
maandelijks bijeenkomen onder leiding van
den praeses.
Dan Kolping s-lflfwacht, een
instituut tot uitdragen en uitbreiding van het
Kolpingswerk. Zy doet dit in een sprekende
en uniforme wijze en heeft als parool A. A. A.
„Altijd Alles Actief". De Kolpings-lijfwacht
bezoekt oud-leden om hen terug te winnen,
tracht nieuwe leden te winnen, gaat vooraan
by verschillende acties, vertegenwoordigt de
Gezellen-vereeniging by congressen, Katho
liekendagen, districts- en vereenigingsbijeen-
komsten.
Natuurlijk is de wereldramp der werk
loosheid ook riiet zonder invloed gebleven
op de St. Jozefsgezellen. Het is de zwaarste
beproeving, die zij de laatste tien jaar .ïeeft
te doorstaan géhad.
Rotterdam I heeft de werkloozen-
z o r g tijdig aangevoeld. Reeds op 26 Januari
1931 werd het gebouw dagelijks van 10 tot 5
uur voor de werkloozen beschikbaar gesteld,
met voldoende gelegenheid voor ontwikkeling
en ontspanning. Op intiatief van de Gezellen
vereeniging ontstond het R. K. comité tot
ontwikkeling en ontspanning voor werkloozen
met praeses Oorsprong als voorzitter en het
gebouw Stationsplein als centraal bureau.
Ook hier werden de werkloozen-retrai-
te3 gehouden. Voor directen persoonlijken
steun en dekking van Kerstgaven aan onge
veer 250 gehuwde en ingehuwde werkloo
zen werd een werkloozen kas opgericht,
die wordt gevormd uit de opbrengst der bus
sen na iedere verplichte vergadeiing en vooral
door de 2Vz cents-bonnen, die tweemaal per
maand bij de leden aan huis worden gepresen
teerd. Al3 verademing in de drukkende sfeer
van werkloosheid bestond in Centraal Ver
bond gelegenheid om deel te nemen aan de
leerkampen te Apeldoorn en later aan de
werkkampen te Baarn, op den Liebaard. De
cursussen werden nu en dan afgewisseld door
hoogstaande uitvoeringen op middag en
avond; muziek, film en tooneel wisselden el
kander af.
Hét een en ander bracht weer grooter bloei
aan de tooneelclub „Sint Ge-
nesius", die aldoor naar hooger dorst te
XH'3 „Rerum Novarum" werden geformu-
leerd.
Voor het bezit van een zoo sterke St. Jo-
zefsgezellen-vereeniging heeft Katholiek Rot
terdam zijn eerbied te betuigen, moet katho
liek Rotterdam ook zyn daadwerkelyke sym
pathie doen gelden.
Zooals bij traditie zal van 22 tot 24 Sep
tember voor de Gezellen een triduum worden
gehouden, waartoe prof. B. H. Molkenboer
zijn welsprekend woord zal leenen.
De generaal-praeses, mgr. Th. Hürth, zal
Zondag 26 September de H. Mis opdragen.
By het feestontbyt daarna in de groote zaal,
spreken generaal-praeses en praeses een fees
telijk woord en worden de jubilarissen gehul
digd.
Zeldzame gebeurtenis zeker, de eerste se
nior der vereeniging, A. W. Carati, de man
van pater Koors, zal als 60-jarig lid extra
worden bedacht.
Van half drie tot half vijf komen leden en
genoodigden ter feestvergadering; het pro
gramma wordt door den K. R. O. uitgezon
den. Eigen Oratorium-koor van 50 mannen,
60 jongens en 80 dames uit Kolpingsgezinnen
zingen eerste en derde deel en slot van het
St. Joseph-Oratorium van Van Schaick.
Rector Drost, de centraal-praeses, de wel
sprekende man, die zelf een Rotterdammer
is, zal de feestrede uitspreken.
En Katholiek Rotterdam wordt van 30 Sep
tember tot 3 October ih de gelegenheid ge
steld om mee te feesten op het groote Ita-
liaansche tuinfeest. Op 5 October is de trek
king van de jubileum-lotery met 50.000 loten.
Praeses L. D. Oorsprong, die de laatste
jaren zooveel zware zorgen heeft moeten dra
gen om de St., Josefsgezellen-vereeniging op
peil te houden, waar ook zij onder den nood
der tyden veel te verduren had, moet dezer
dagen weer eens ervaren, hoe de Rotterdam
mer zijn Jozefsgezellen een trouw hart toe
draagt en genegen biyft.
De Rotterdammer zal er zelfs een weinig
van geschrokken zijn, toen hij dezer dagen
een circulaire ontving, onderteekend door den
praeses, waarin deze zin voorkomt: „Waar
echter het Rotterdamsche Kolpingswerk door
velerlei omstandigheden in financieele moei
lijkheden verkeert, en dit werk na zeatig
jaren zegenrijken arbeid toch behouden
moet blijven, doet het bestuur een dringend
beroep op u om dit voortbestaan meoe te hel
pen verzekeren door uw financieelen steun."
Het oudste sociale werk van Rotterdam,
het groote werk van Koors en Zegers, mag
niet achteloos vergeten worden, vooral niet
in deze moeilijke tijden.
26 September, dag van het zestigjarig be-
staansfeest, moet een triomf- en glorie-dag
worden van de Rotterdamsche St. Josefs
gezellen-vereeniging.
Zij moet dien dag werkelyk in het diamant
worden gezet.
God zegene nu eens het handwerk, dat
mild en gul weet te geven. De Rotterdammer
moet zich weer eens toonen in zyn ouden
royalen stijl. Koors en Zegers zullen er hem
van uit den hemel voor zegenen.
p. HYACINTH HERMANS.
Opdrachten aan architecten en
kunstnij veren.
Men schrijft ons:
De nieuwe opdrachten voor onze scheeps-
bouwindustrie, zijn zooals bekend,ook van
beteekenis geweest voor de kringen der bin
nenhuis-architecten. En daar is men zeer
dankbaar geweest voor de kansen, die wer
den geboden ten aanzien van het uiten van
moderne ideeën op dit in menig opzicht zoo
merkwaardige kunstgebied.
Bij hetgeen in Rotterdam en omstreken
wordt gebouwd, fungeert als piece de resi
stance de „Nieuw Amsterdam", het nieuwe
vlaggeschip van de Holland-Amerika Lijn, de
Oceaanstoomer en tevens het passagiersschip
dat in concurrentie zal moeten treden met
die pronkstukken van moderniteit als de
„Normandie" en „Queen Mary", om de „Bre
men" en de „Europa" niet eens te noemen,
als mijlpalen, die reeds ver achter ons liggen.
Voor de „Nieuw Amsterdam" werd een
aantal architecten aangezocht, die het groote
en grootsche karwei onder leiding van het
architectenbureau Brinkman en van der Vlugt
aanvaardden. Behalve deze twee bekende na
men de heer V. d. Vlugt is inmiddels
overleden kunnen we nog noemen die van
Wijdeveld, Semey, Spanjaard, Oud en Eschau-
zier. Hieraan moet thans ook de naam worden
toegevoegd van den architect J. P. L. Hen
driks. Al dezen zijn er op uit om, ieder vol
gens eigen opvattingen en in eigen stijl wer
kend, toch een harmonisch geheel tot stand
te brengen.
Inmiddels heeft de Holland-Amerika Lijn
haar opdrachtenreeks voortgezet en wel voor
de twee nieuwe, groote vrachtschepen, die
voor haar rekening worden gebouwd, de
„Schiedam" en de „Noordam", resp. op de
werven Wilton-Fyenoord en Piet Smit te Slik
kerveer.
Deze twee nieuwe schepen zijn dubbel
schroef-motorschepen, die accomodatie heb
ben voor honderd passagiers. Ze zullen ook op
Amerika varen. Wat ze aan snelheidte kort
zullen komen, moeten ze vergoeden door ge
rief eUjkheid en gezelligheid.
Het spreekt daarom vanzelf, dat hiertoe
heel byzondere eischen worden gesteld. Om
aan deze eischen tegemoet te komen, heeft de
directie van de Holland-Amerika Lijn een
drietal bekende architecten uitgenoodigd en
wel de heeren Eschauzier, Oud en Hendriks.
Twee hunner zijn Rotterdammers en alle drie
hebben ze hun aandeel in de inrichting van
de „Nieuw Amsterdam". Dienaangaande is
architect Hendriks zoo juist gereed gekomen
met de ontwerpen-voor de entree van de eer
ste klasse.
Wat de motorschepen betreft, de opdrach
ten zijn als volgt onderverdeeld: architect
Eschauzier de lounge, de muziekkamer en ae
hall; in aansluiting hierop maakt architect
Hendriks de rookkamer, de bibliotheek, de
schrijfkamer en het café; architect Oud
neemt de eetzaal en de kantoren van admi
nistrateur en hofmeester voor zyn rekening.
Met belangstelling zal worden afgewacht,
welke resultaten hier zullen worden bereikt
en hoe Nederlandsche architecten hun plaats
zullen innemen juist daar op den Atlanti-
schen Oceaan, in den transcontinentalen
dienst waar inzake scheepsarchitectuur
reeds menig voortreffelijk staaltje is gele
verd.
o o a a
DR. D. B. BOKS. f
m ud
V
Op den leeftijd van 68 jaar in te dezer, a^p-,
de overleden dr. D. B. Boks, bekend chirurg
te dezer stede. Van 1908 tot 1917 is wijlen dr.
Boks als chirurg verbonden geweest aan het
ziekenhuis Bergweg. Na 1920 wijdde hij zich
weder aan zijn particuliere practijk.
De begrafenis zal plaats hebben hedenmid
dag om 12 uur op de algemeene begraaf
plaats Crooswijk,
In het ouderscomité, gevormd bij gelegen
heid van het zilveren kloosterfeest van pa
ter mr. E. v. d. Helm rector van het R. K.
Gymnasium, had ook zitting de heer A. Tor-
doir Bz., wiens naam in het verslag was uit
gevallen.
Gistermiddag is de 6-jarige J. v. d. Sluis
wonende Iependaal tegen een fiets opgeloo-
pen, bestuurd door J. P. van der Blokweg.
Met een rechteronderbeenfractuur is het
ventje opgenomen aan het ziekenhuis aan den
Coolsingel.
Herdenkt haar 45-jarig professiefeest.
Vrijdag 17 September a.s. herdenkt Soeur
Marietta (in de wereld mej. Phil, van der
Moolen) haar 45-jarig professiefeest. Op
18-jarigen leeftijd deed zij haar intrede in de
Congregatie van het Gezelschap J. M. J. te
's-Hertogenbosch. Na haar professie is zij
steeds werkzaam geweest bij het onderwijs,
waarvan 36 jaar te dezer stede nl. 20 jaar in
„Concordia" aan de Oldebarneveltstraat en
16 jaar aan de St. Bernardusschool, Isaac Hu-
bertstraat, waar zij momenteel nog in
functie is.
Ook op charitatief- en ander terrein heeft
de jubilaresse zich zeer verdienstelijk ge
maakt, zoo heeft de St. Jozefvereeniging
steeds haar na aan het hart odeen cmfwyp
steeds haar bijzondere attentie gehad, terwijl
ook het onderricht aan bekeerlingen haar na
aan het hart lag.
In den gisteravond gehouden vergadering
van den Centralen Raad van „Recht en Orde"
werden als stemgerechtigde leden van den
partijraad aangewezen de heeren mr. Walter
F. C. Baars en P. W. v. Uden als hun plaats
vervangers resp. de heeren J. A. Dessing en
E. Keesen.
Door het Kringbestuur werd als lid van
het Partijbestuur aangewezen de heer dr. A.
M. Lucas als diens plaatsvervanger de heer
L. J. M. Hazelzet.
Ingekomen was een schrijven van den heer
mr. R, H. M. Hoogeweegen, waarin deze
mededeelde, zich tot zijn leedwezen genood
zaakt te zien, om gezondheidsredenen te be
danken als lid (voorzitter) van het bestuur
der parochieele afdeeling St. Antonius Abt
en tevens als lid (onder-voorzitter) van het
Kringbestuur.
Ten nadele van A. de H., wonende Mathe-
nesserweg, is een fiets gestolen, die voor
zijn woning stond.
Een rijwiel is ontvreemd ten nadeele
van A. H. S. van P., wonende Mathenesser-
dijk, welk rijwiel eveneens voor diens wo
ning stond.
Nog is een fiets ontvreemd ten nadeele
van F. A„ wonende Eerste Gysingstraat,
welke fiets onbeheerd stond voor de woning.
By Kon. besluit is ongegrond verklaard het
beroep van R. Schop te Klaaswaal tegen de
beschikking van Ged. Staten van Zuid-Holland,
waarbij afwyzend is beschikt op zyn verzoek
om vergunning tot het in werking brengen van
een autobus-dienst van Zuid-Beijerland (Roode
Leeuw) over Numansdorp, Klaaswaal, West
maas, Mijnsheerenland, Blaakschedijk, Baren-
drecht, Dordtschestraatweg naar Rotterdam
(Beursplein en Maasstation) en omgekeerd.
