DE „SPECHT IN INDIE VERONGELUKT. Het vliegtuig bij Palembang neergestort. H' De aardbeving op Zuid-midden-Java. DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. In het oerwoud. 61ste JAARGANG No. 17986 WOENSDAG 6 OCTOBER 1937 VIER BLADEN. BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM; TELEFOON INTERCOMM. No. 68085 - iliilïi DE DOUGLAS DC-3 „SPECHT' VIER DOODEN, ÉÉN ZWAAR GEWONDE. Oorzaak van de ramp. SUMAIRA^- JAVA OMGEKOMEN BEMANNING Levensbijzonderheden. HET VERONGELUKTE TOESTEL. De „Speclit" behoort tot het Douglas D. C. 3-type. RADIO-BOODSCHAP VAN MGR. COSTANTINI. Bij gelegenheid van den Missie-Zondag. DE K. R. O. RELAY EERT. VERDACHT VAN AUTODIEFSTAL. «fi, Onheilspellend onderaardseh gerommel. Huizen zwaaiden heen en weer, halken en spanten kraakten. r> MINISTER VAN ALGEMEENE ZAKEN. Dr. Colijn vangt- zijn ambtsbezig. heden aan. INTERNATIONALE BESTRIJDING TERRORISME. Vertegenwoordiging van ons land op conferentie te Genève De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt franco bij vooruitbetaling: Per week 20 cent; per maand So cent; per drie maanden 2,55. Bij bezorging franco per Post bedraagt de abonnementsprijs per maand f 1,10, per drie maanden 3,bij vooruitbetaling. Incasso kosten worden niet berekend. LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons bureau Koemarkt A verkrijgbaar 5 cent per stuk. POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440 Uitgave van de N.V. de Courant De Maasbode te Rotterdam. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt: Voor 16 regels 1,55, elke regel meer 25 ct. Bij contract aanzienlijke reductie. Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief Liefdadigheidsad verten tien half tarief. Familieberichten 10 ct. per regel. Kampioen-advertenties van 20 woorden ƒ0.50 per plaatsing. Elke 5 woorden meer kost 10 ct. Kampioen-annonces en familieberichten wor den geplaatst in de gezamenlijke vier dagbladen: Het Nieuwe Dagblad, de Nieuwe Schiedamsche Courant, de Nieuwe Dordtsche Courant en de Nieuwe Zuid-Hollander. De Gratis-Ongevallenverzekering bedraagt: f 3.000 bij levenslange invaliditeit; 2.000 bij overlijden tengevolge van een spoorwegongeluk; f 1.000 bij overlijden tengevolge van een ander ongeval; 250.voor het verlies van een band, een voet o» een oog; f 100voor het verlies van een duim, bij breuk van de ruggegraat of bij schedelbreuk; f 7r voor hot verlies van een wijsvinger of voor het verlies van de voorste twee leden van alle vingers; 50voor het verlies van een volledig lid van een duim, of voor het verlies van twee leden van een wijsvinger; 25 voor het verlies van alle leden van een anderen vinger, of van een lid van een wijsvinger, bij breuk van bovenarm, of bovenbeen, onderarm of onderbeen, knieschijf, sleutelbeen of enkel; f 10.voor één lid of twee leden van een anderen vinger- Een en ander volgens de geldende voorwaarden gelijk deze eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt. y'TT" is v, EDENMORGEN is de „Specht", van den dienst Amsterdam Batavia in den start op het vlieg, terrein Palembang verongelukt. De „Spechtwas denzelfden morgen uit Batavia vertrokken en was op weg naar Singapore. Van de bemanning zijn, naar we van de zijde van de K.L.M. vernemen de gezagvoerder Stork, de boord- mecanicien Ruben en de marconist Stodieck gedood. De tweede bestuurder Groeneveld bleef ongedeerd. Van de zeven passagiers is de heer Steenbergen u;t Bandoeng hij aan komst in het ziekenhuis overleden, terwijl de lieer Schoch van de British American Tobacco Company zwaar werd gewond. De overige vijf passa giers onder wie de beroemde violist Bronislav Huberman hieven prac- tisch. ongedeerd. De post wan het vliegtuig ïs on. beschadigd. Het K-L.M.-vliegtuig „Valk" met gezagvoerder Smirnof, vertrekt mor genochtend uit Batavia. De R'TVTL.M. verleende assistentie doo: L zenden van een extra- vliegtuig naar Palembang, aan boord 'Waarvan zich ook bevindt de hoofd inspecteur van de K.L.M., de heer Moes. De passagierS) die onge(Jeerd bleven, waren naar Aneta meldt, de heer Monroe uit Singa pore, de beroemde vioiist Bronislav Huber man en Zijn secretaresse miss Ibb z00_ mede de heer Bouman van de B. P M en freule Smissaert zijn ongedeerd. De oorzaak is vermoedelijk gelegen in het terugloopen van een der motoren. Een D.C. 3 toestel met den heer Moes is met personeel van den technischen dienst, zoomede met den hoofdredacteur van Aneta, den heer van Bovene, ijlings van Bandoeng naar Palembang vertrokken om hulp te ver- leenen. Kort na den start de noodlottige val. In een hedenochtend op het hoofdkantooi van de K.L.M. gehouden persconferentie deel- do de heer Plesman nadere bijzonderheden mede omtrent de ramp, welke de „Specht op het vliegveld te Palembang is overkomen. Om half 11 heeft de K.L.M. een telefoonge sprek gehad met de K.N.I.L.M. te Batavia, waarbij het volgende werd medegedeeld: Eén da passagiers, de heer Steenbergen van het Marsman-concern, wiens toestand zich aanvankelijk goed liet aanzien, is bij aan komst in het ziekenhuis helaas overleden aan een longbloeding. De toestand van den als zwaar gewonden gemelden passagier Schoch bleek gunstig te zijn. Deze passagier bevindt zich thans bui ten gevaar. De overige passagiers hebben schrammen, '8IIUTÖN BAIAVIA verstuikingen en in het algemeen letsel van onbeduidenden aard opgeloopen. Om 11 uur heeft een kort telefoongesprek met Palembang plaatsgehad. De telefoon was echter niet zeer duidelijk. Uit hetgeen de heer Plesman meende te ver staan maakte hij op, dat het toestel blijkbaar kort na den start omlaag is gekomen. De motor is na aanraking met den grond uit het toestel geslagen. De cockpit moet zijn afgebroken en een vleugel ernstig beschadigd. Na het afbreken van de cockpit zou de romp van het toestel zijn doorgeschoven. Gezien de zware beschadiging van het toe stel is het nog bijna verwonderlijk, dat nog zeven menschen aan den dood zijn ontsnapt. Het vertrek van de „Specht" van het vlieg veld van Palembang zou op normale wijze hebben plaats gehad. Het toestel schijnt on geveer 100 M. hoogte zijn geweest, toen het ongeluk gebeurde. Een gelukkige omstandig beid is, dat de tweede bestuurder Groene nd, gespaard is gebleven, zoodat van hem, wanneer hij zich tijdens het ongeluk achter öen bestuurder heeft bevonden, waardevolle "Je^deelingen omtrent de toedracht van het geluk kunnen worden verwacht. r?-r onderzoek zijn thans ter plaatse kapi- v-n ee§h> de heer Moes, hoofdinspecteur Tent van de K.L.M., de heer van rit- heer B^Ur Van den luchtvaartdienst en w van het bureau luchtvaart ^irl/noemw6^'6 leiden. De heer Plesman f66 vlieeen wan** het toestel °P één mot01, n+ nkkpn Dat ii?+ee^ ihet landingsgestel is Sflan 6 seconden Verder maa^ tie van vierder zeide de heer Plesman, dal- J de Post hoopte te kunnen doorzenden met de „Va k onder commando van Smirnoff- D "omaal wekelijksche dienst zal van mt Ne<SeHand normaal wor den voortgezet. Va Octnher 0626 dienst niet op 9, maar op 23 October aanvangen. De gezagvoerder van het verongelukte K. L. M.-vliegtuig de „Specht F. M. Stork is 3 Maart 1907 te Leeuwarden geboren. Na het afloopen van de zeevaartschool en het beha len van zijn diploma als derde stuurman kwam hij in December 1929 bij de luchtvaart- afdeeling te Soesterberg in opleiding voor re- serve-officier-vlieger. Hij behaalde het F. A. I.-brevet in Maart 1930 en het militair brevet in Juni van hetzelfde jaar. Na verwerving van het vliegbewijs B. trad hij op 1 Mei 1932 als vliegtuigbestuurder bij de K. L. M. in dienst. Stork had tot 31 Juli 1937 5132 vlieguren. Als tweede be stuurder maakte hij tot genoemd tijdstip 12 Indië-vluchten, als gezagvoerder 7 vluchten. De bij de ramp om het leven gekomen marconist, J. J. Stodieck, werd te Amsterdam geboren, op 19 Sept. 1909. Hij doorliep de H. B. S. behaalde zijn eerste klasse certificaat als radiotelegrafist bij de koopvaardij, waarna hij bij radio-Holland in dienst kwam. Ruim 4 jaar had hij als marconist gevaren. In het najaar van 1931 kwam hij in opleiding voor radio-telegrafist bij de K. L. M., bij welke maatschappij hij op 11 Januari in dienst trad. Stodieck had het B. V. G. als telegrafist voor luchtvaartui gen en het B. V. G. voor navigator 2e klas se. Hij had reeds 20 Indië-reizen gemaakt en ongeveer 6400 vlieguren. Hij wls gehuwd en had één kind. De boordmecano, J. J. Ruben, werd geboren te Dedemsvaart, gem. Avereest op 26 Februari 1905. Hij was een der eerste boordmecano's van de K. L. M. In dienst der maatschappij trad hij 15 Maart 1927. Vrijwel alle vliegtuigtypen van de K. L. M. waren hem uit de practijk bekend; zoo vloog hij reeds in 1928 met de Fokker F. 8 en in 1931 met de Fokker F. 7 b op zijn eerste In- dië-reis. Hij maakte met de „Specht" zijn 26ste retourvlucht Amsterdam-Batavia. .In totaal had hij reeds tien Indiëvluchten met de D. C. 2 gemaakt en twee met de D. C. 3. In den tijd, dat hij bij de K. L. M. in dienst is geweest, heeft hij rond 7.000 vlieguren ge maakt. Ruben was gehuwd en had één kind. De Douglas DC 3 moet als een verdere ontwikkeling van den reeds alom bekenden Douglas van het type DC 2 beschouwd wor den, met dien verstande echter, dat de DC 3 belangrijk grootere afmetingen heeft en uit gerust is met krachtiger motoren. Het toestel is een tweemotorige vrij dragende laagdekker in geheel metalen uitvoering en heeft evenals de DC 2 een intrekbaar landingsgestel. Ach ter de stuurhut en wel rechts en links van den doorgang, welke naar het passagiers- vertrek voert, zijn twee bagageruimten met een laadruimte van 4,13 M. 3 voor post en vracht. De DC 3 heeft op de Europeesche lijnen een accomodatie voor 21 passagiers, waarbij de stoelen in zeven rijen zijn verdeeld, elk van drie, gescheiden door een gang. Op de Indië-lijn zijn evenwel de gewone stoelen vervangen door ligstoelen, zoodat zeven pas sagiers elk een ruime zitplaats in het toestel kunnen innemen. De hoogte van het passa- giersvertrek is 1.89 M. en zijn breede 2.34 M. Het toestel is uitgerust met een doeltreffend verwarmings- en ventilatiesysteem. Achter de passagiersruimte bevinden zich de keuken, een derde laadruimte, met een inhoud van 4,25 M3, zoomede een toilet en een kleedkamer. De spanwijdte van de DC 2 is 28,95 M., de lengte 19,65 M., de hoogte 4,55 M., en het vleugeloppervlak 91,7 M2. Het leeg gewicht bedraagt 6920 K.G., de nuttige last 3965 K.G., zoodat het toestel bij volledige belading 10885 kilogram weegt. De CD3 is dus inderdaad een zeer groot vliegtuig, dat zich bijzonder goed leent voor lange afstandvluchten. Het groote verschil van de DC 3 met het oude type bestaat hoofdzakelijk uit een aan zienlijk beter laadvermogen, grootere ge- ruischloosheid en zuinigheid. Na zijn sensationeele en glorieuse races in Amerika legde Michel Detroyat de verkla ring af, dat de Douglas DC 3, die wat vlieg tuigkwaliteiten en .gerief ten behoeve van de passagiers betreft, de DC 2 belangrijk over treft, en het niveau der Amerikaansche ver- keersluchtvaart in het bijzonder belangrijk zal doen stijgen. Dit toestel was de eerste D.C. 3, die op de Indië-lijn .in dienst was gesteld. Het toestel is op 21 April 1937 bij de K. L. M. in dienst gekomen en heeft aanvankelijk op de Europeesche lijnen gevlogen. Daarna is het voor den Indië-dienst uitgerust. Op 5 Juni 1937 vertrok de „Specht" voor dc eerste maal naar Indië. TER gelegenheid van den alge- meer.en Missie-Zondag op 24 October a.s. zal Z. H. Exc. mgr. Celso Costantini, secretaris van de congregatie van de voortplanting des geloofs te Rome, op Zaterdagavond 23 N October een radio-boodschap richten tot de katholieken van de geheele wereld, 'om hen aan te sporen tot gebed en offer voor de missies. Deze uitzending zal geschieden via radio Vaticana op golflengte 50.26 meter, en wei in diverse talen, waarvan de Nederlandsche vertaling zal worden uitgezonden orn 18.50 uur A.W.T. De K.R.O. zal deze uitzending van den Vaticaanschen zender rechtstreeks relayeeren op golflengte 1875 meter. Op verzoek van den commissaris van poli tie te Venlo zijn heden te Nijmegen vier mannen aangehouden, verdacht van diefstal van auto's. Het zijn W. P., L. N., E. B. en L. K. allen uit Venlo. Drie vuil de sluchtoffers van de ramp met de Specht 9 v.l.n.r.gezagvoerder Stork, de radio-telegrafist JJ. Stodieck en de boord-mecanicien JJ. Ruben. Zooals reeds uitvoerig telegrafisch door Aneta uit Indië werd bericht, heeft op 27 September een hevige aardbeving Midden- en Oost-Java geteisterd. De eerste uitvoerige berichten omtrent de aardschokken op Midden-Java, welke nog juist met de jongste luchtmail verzonden konden worden, zijn ontleend aan het dag blad „Mataram' van 28 September: Gistermiddag om vier minuten voor half vijf, werd geheel Zuid Midden Java plotse ling opgeschrikt door een zeer ernstige aard beving, welke in het bijzonder in de omge ving van Djokja zeer sterk werd gevoeld en bijna een paniekstemming wekte. Op dat uur werd te Djokja een zeer krach tige verticale stoot gevoeld, onmiddellijk ge volgd door een zeer sterk onderaardseh ge rommel. De heftige vertikale- beweging, welke slechts een fractie van een seconde duurde, ging onmiddellijk over in een reeks gol vende horizontale bewegingen, welke onge veer twaalf seconden aanhielden, gedurende welken tijd alle gebouwen en huizen op een hevige manier heen en weer zwaaiden, bal ken en spanten kraakten, dakpannen met da verend geraas naar beneden kwamen en de aarde onheilspellend bleef rommelen. Een ieder stormde naar buiten en enkele seconden van zeer groote spanning en angst gingen voorbij, waarin een ieder vreesde Djokja in puin te zullen zien vallen. Gelukkig gebeurde dit niet en na een tiental seconden nam de beweging in hevig heid af en enkele oogenblikken later was de aarde weer rustig. Verschillende huizen in Djokja beschadigd. Hoewel er te Djokja dus gelukkig geen in stortingen van beteekenis hebben plaats ge vonden, is de lichte schade aan de verschil lende bebouwingen vrij algemeen. Alle groo te gebouwen en een zeer groot aantal hui zen vertoonen lichtere of zwaardere scheu ren, terwijl aan verschillende perceelen het dak beschadigd is. Persoonlijke ongelukken hadden te Djokja echter niet plaats, behalve precies aan de grens van het Gewest in Prambanan Djokja waar een gedeelte van de woning van den asistent wedana instortte .waardoor een der bedienden aan schouders en beenen werd gewond. Ernstiger schade werd over de grens aan gericht waar in het Solosche gedeelte van Prambanan een verdiepingsgebouw instortte. De bovenverdieping van dit gebouw kwam terecht op een winkel welke geheel werd vernield. Zoowel in het pandhuis als in den winkel bevonden zich menschen, in de toko zelfs zeven, maar gelukkig werden te Prambanan voor de zware schok kwam, eenige lichtere bevingen gevoeld, zoodat de menschen reeds naar buiten waren gehold toen de groote schok kwam en de instorting plaats had. Tot het oogenblik van het samenstellen van dit overzicht, bereikte ons slechts opgave van een slachtoffer dat ten gevolge van de aard beving gevallen is. Dit is gebeurd in de buurt van Klaten, waar de schok zeer zwaar is gevoeld. In de kotta Klaten zelve werd geen schade aangericht van beteekenis. Wel zijn ook daar vele huizen gescheurd en dakbedekkin gen beschadigd, doch instortingen hadden niet plaats. Ernstiger is het echter geweest in de om geving van Klaten. In de desa Wedi zijn ne gen steenen Inlandsche woningen ingestort, waardoor een man werd gedood en een an- der ernstig aan de beenen werd gewond. De ze laatste is naar het ziekenhuis overge bracht. Ook in de desa Terang Nongko zijn zes huizen ingestort echter zonder dat daar persoonlijke ongelukken plaats hadden. In Kebon Aroeng werden twee kinderen licht gewond. Voor de slachtoffers van de aardbeving zijn onmiddellijk de noodige voorzieningen getroffen en een uur nadat de eerste berich ten waren ontvangen, maakte Gouverneur Orie, in gezelschap van den assistent resident van Klaten reeds een tournee door de streek tim tyuer en"spud. JR ZE&T DAT E GE VA MO El houden om lang snu/t. ihaar wie IS DON TOCH DIE- LANCbbNuir EE/N GE- WEL.DIGE- kooiu-.die Wil- nfN H I E R, V E R- 1 FE-RE N NA |WE- L'jK 0|r D|^K die. lang SNUIT heeft ech te/?. Al- HEEL WAT HE/V- bcHerv verslonden. URJ- H A HET HOOFD OEtRWIL- £>EN gaf NE OPDRACHT HE"C „fcEeST LEVEN O TEL V^N C, EN HETGEEN ter is gelu TERWIJL WILKENS Z'j N AVON TUUR ver TELT HAD DE KROKO DIL INMiO DELS'EEN NIEUW SLAC.HT0P- FER. IN DE. RIVIER GEMAAKT waar schade is geleden. De menschen, die dakloos zijn geworden, werden bij familiele den of buren ondergebracht, terwijl onmid dellijk met den bouw van nieuwe huizen zal worden begonnen. De betrokkenen zullen uit het steunfonds schadeloos worden gesteld. Van de s. f. Gondang Winangoen is een derde gedeelte van den schoorsteen naar be neden gekomen. Ook de schoorsteen van het pompstation stortte in. terwijl aan de fabrieksgebouwen lichte beschadigingen werd aangericht. Tweede lichtere beving. Om 16 uur 29 u2 had een tweede, lichtere beving plaats, welke echter ook te Djokja zeer duidelijk waarneembaar was. In den nacht werd op het seismogram nog een aantal kleinere bevingen aangeteekend, waarvan om 3 uur 17 een behoorlijk zware stoot in dezelfde richting en op denzelfden afstand als de groote schok van gistermid dag. Deze afstand is ongeveer 160 kilometer van Babadan. Ook te Magola werd de schok krachtig gevoeld, terwijl verschillende hui zen licht werden beschadigd. Op Bajeman stortte een onbewoond huis in, zonder dat persoonlijke ongelukken plaats hadden. Te Banjoemas is de beving zeer sterk ge voeld en zijn aan het residentshuis lichte be schadigingen toegebracht. O.m. scheurden de pilaren van de voorgalerij. Volgens berichten van de S. S. is er geen stagnatie gekomen in het treinverkeer. Het station te Djokja vertoont evenals vele an dere gebouwen alhier kleine scheuren. De schokken zijn ook te Batavia gevoeld. Ook uit Rantja Ekok wordt schade gemeld. Uit Solo wordt nader gemeld, dat ook te Solo en te Tawang Manggoe de aardbeving sterk werd gevoeld. Er zijn nog geen berichten ontvangen omtrent persoonlijke ongeluk ken. Ook te Semarang werd gedurende eenl- gen tijd een lichte aardschok gevoeld. Schade werd niet aangericht. Dezelfde berichten ko men uit Wonosolo, Cheribon, Tjiledoek, Mad- jalengka en van de s. f. Gempol. Nergens hebben echter persoonlijke ongelukken plaats gehad. Het blad besluit het overzicht met een woord van lof aan den telefoondienst en de telefonisten. Niettegenstaande op de bovenverdieping van het gebouw, het zwaaien uiteraard ster ker wordt gevoeld, dan gelijkvloers, bleven de meisjes op haar post, en hoewel zij uit den aard der zaak nerveus waren, was het een minuut na den zwaren schok reeds weer mogelijk de noodige verbindingen, ook in- terlocaal, te krijgen. De chef van het telefoonkantoor, de heer Bauman, heeft onmiddellijk de noodige maatregelen getroffen, ter versterking van de bezetting, aangezien te verwachten was, dat het aantal oproepen in den loop van den avond zeer groot zou worden. Dit is dan ook inderdaad zoo geweest en vooral het aantal interlocale en districtsaan- vragen was legio. In de verschillende dessa's in de omgeving van Djokja is een groot aantal inlandsche woningen ingestort, zoo b.v. in Pioengan 23, in Kenaran 107, in Poendoeng 156. Wonder boven wonder deden zich bij dit alles geen persoonlijke ongelukken voor. In het Klatensche vallen in totaal twee dooden te betreuren, terwijl twee personen zwaar en een licht gewond zijn. Ook in Slo- man werd een persoon gewond. De schade welke aan de huizen is aangericht, vooral te Djokja, is aanzienlijk. Practisch kan wor den aangenomen, dat geen woning onbescha digd is.gebleven. Alle vertoonen zij lichte of zwaardere scheuren. De schoorsteenen van vrijwel alle suikerfabrieken zijn zwaar beschadigd. Het laat zich wel aanzien, dat vele schoorsteenen opnieuw zullen moeten worden opgebouwd. De schok is de ernstigste welke in jaren werd gevoeld. De minister-president dr. H. Colijn heeft hedenochtend zijn ambtsbezigheden als mi nister van algemeene zaken aangevangen. Ingevolge besluit van den Volkenbondsraad heeft de secretaris-generaal van den 'v olken bond een conferentie bijeengeroepen nopens internationale bestrijding van het terrorisme, welke op 1 November 1937 te Genève zal bij eenkomen. Als vertegenwoordiger van de Nederland- sche regeering in deze conferentie is aange wezen prof. dr. J. A. van Hamel, oudhoog- leeraar in» het strafrecht aan de gemeente lijke universiteit van Amsterdam.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1937 | | pagina 1