TWEE VERGETEN
ROTTERDAMMERS.
VLAARDINGEN.
BLEISWIJK.
HOEK VAN HOLLAM).
f
H
HULEGERSBERG.
IJSELMONDE.
SCHOONHOVEN.
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1938
4 „EXCELSIOR",
I ■msf
Uitvoering onder leiding van
Arithon v. d. Horst.
KAMPIOENSCHAP VAN ROTTERDAM
NIEUWE ROTTERDAMSCHE
SCHAAKVEREENIGING.
WINTERJAS GESTOLEN.
GEVONDEN VOORWERPEN.
BURGERLIJKE STAND.
NEDERLANDSCH ELFTAL TE
ROTTERDAM.
Een overwinning met 62.
UIT DE PERS.
GEVONDEN VOORWERPEN.
gevonden voorwerpen gedeponeerd
De Gebroeders Van Walenburch.
door
Dr. C. F. PAUWELS O.P.
gevonden voorwerpen
burgerlijke stand.
-
Rotterdam, 15 Februari 1938.
De Christelijke Oratorium - vereeniging
„Excelsior" gaf onder leiding van den gast-
dirigent Anthon v. d. Horst een concert, waar
op een bijzonder program werd tengehoore
gebracht: „The Song of the High Hills" van
den Engelschen componist Delius. Kantate
No. 202 van Bach en „Choros" van den diri
gent.
Van dit „Choros" voor instrumenten en
menschelijke stemmen, dat in Jan. 1933 voor
het eerst in Den Haag werd uitgevoerd, is
de tekst ontleend aan „Die chierheit der
gheesteliker brulocht" (De schoonheid der
geestelijke bruiloft) van den Middeleeuw-
schen mysticus Jan van Ruysbroek.
Van der Horst heeft zich met het com-
poneeren van dezen schoonen en verheven
tekst een zeer zware taak gesteld.
De Middeleeuwsche eenvoud, onopgesmukt
heid, diepe zin en beteekenis van deze tekst
woorden, ook van een zoo warme religiosi
teit, eischen een muzikale behandeling in
een daaraan gelijk en gelijkwaardig karakter
en stijl, waaraan alle gewildheid vreemd
moet zijn. Dat de componist daarin geheel
geslaagd is, zouden we niet gaarne beweren,
al dient direct erkend, dat eenige deelen in
uitdrukking en stemming daaraan volkomen
Voldeden.
We denken dan aan het Praeludium en nog
meer aan het derde deel (de Terra Renovata)
prachtige sterke muziek, waarvan de bariton
solo door Max KIoos, zoo met diepen zin
en eerlijk sentiment werd gezongen.
Zoo zouden meerdere fragmenten zijn aan
te wijzen. Het tweede deel (de Inferno)
daarentegen viel o.i. geheel uit het kader.
Hier was een geforceerdheid, uiterlijk effect
en zelfs een theatraliteit te besluisteren,
Welke geheel uit den toon vielen.
Op het orkestrale deel van dit opus is het
zwaartepunt gelegd en hiermede heeft v. d.
Horst heel dikwijls prachtige momenten be
reikt en met zeer eenvoudige middelen meer
malen. Maar door dit vooropstellen en te veel
waarde geven aan het orkest kwam de totaal
indruk in het gedrang, werd schade gedaan
aan de tekstbehandeling en de gebondenheid
van het geheel. De lange tusschenspelen
maakten het verband in het tekstbegrip los,
hieven het soms heelemaal op en gaven zoo
nu en dan het gevoel van langdradigheid.
Een beknopter behandeling, een economischer
gebruik van het orkest zou dit werk, dat on
getwijfeld van muzikale beteekenis is, uit
stekend vakmanschap bewijst en zin voor
goeden smaak, zeker ten goede komen. De
overheersching van het orkest, als koper en
slagwerk volop in actie waren, maakte het
volgen van den gezongen tekst, ondanks het
sterke koor, zoo goed als onmogelijk. En het
koor, waaraan soms bijna onmogelijke eischen
werden gesteld, had een zware taak te vol
brengen, waarvan het zich desniettegenstaan
de kranig heeft gekweten. Alle respect ver
dient het voor de trefzekerheid, paraatheid,
klankkwaliteit en zuiverheid, welke laatste
eigenschap vooral de goede bezetting van de
sopraanpartij in het licht stelde. De compo
nist, die het groote ensemble stevig in han
den had, deed zich als een uitstekend koor
dirigent kennen.
To v. d. Sluijs, die ook in het „Choros" de
sopraansolo vervulde, zong met klare stem,
soepele en gave techniek en mooie, spreken
de voordracht de Bach-cantate „Weichet nur,
betrübte Schatten", begeleid door kleine or
kestbezetting, en cembalo bespeeld door
Phons Dusch. De hobopartij van Stotijn liep
als een zilveren draad door den orkestklank,
de fagottist speelde met onfeilbare zekerheid
en soepelen klank zijn obligaatpartij, terwijl
concertmeester Swaap zijn vioolpartij in de
tweede aria zijn viool liet zingen.
Het concert ving aan met: „The Song of
the high Hills" van den Engelschen com
ponist Delius voor orkest en vocaliseerende
zangstemmen, waarin de componist de atmos
feer wil scheppen van ruimte, het verre land
schap en groote eenzaamheid. Het is muziek
met een lyrischen inslag en van bespiegelend
karakter. Hoewel een serieuser voorberei
ding, een zuiverder en weloverwogener weer
gave, van klank en coloriet, een bewuster
naar voren brengen van het aandeel der ver
schillende instrumenten en een toegewijder
vertolking door het orkest, welke nu niet
erg was te roemen, het werk beter tot zijn
recht zou doen komen, kon toch wel worden
vastgesteld, dat deze compositie, hoewel niet
altijd van diepgaande muzikaliteit en tref-
fenden inhoud, zeer mooie stemmingen weet
te geven. Alleen blijkt de fantasie van den
componist niet rijk en afwisselend genoeg
om voortdurend te blijven boeien, zoodat, ook
door de lengte van het opus, een monotoon
heid zich gaat openbaren, welke de aandacht
niet meer weet te boeien, ondanks de over
het algemeen zeer smaakvolle orkestratie
Waar het koor, de sopraansoliste To v d.
Sluys en de tenorsolist Harm Smedes in den
orkestklank werden ingeschakeld werden
wel de meest stemmingsvolle fragmenten
gegeven.
Den heer v. d. Horst werd onder luid ap
plaus der aanwezigen, aan het eind van den
avond een lauwerkrans aangeboden.
G.
Groep I.
Groep II.
J. EekhoudH. Wittevrongel
J. Th. van ProoijenH. Blom
De Haan Jr.D. Winkelman
Groep III. ZwartwitW. Kors
J. SuikerP. H. Idzerda
ZwartwitJ. Suiker
Groep IV. A. HagenaarsC. van Dijke
Groep V. A. M. OlsenA. J. IJ. van Vliet
Groep VI. J. de KorteD. v. d. Veer
De laatste partijen van de voorwedstrijden
zijn gisteravond gespeeld. De uitslagen luiden:
1—1
1—1
1—1
1—1
1—1
1—1
1—1
2—0
1—1
J. CosterB. de Graaf 11
De eindstanden zijn:
Groep I. J. Buller, J. v. d. Doe, J. J. v. d. Heij
den 5 uit 8 punten. Herkamp is noodig, J. Eek-
houd 4 en H. Wittevrongel 1 punt.
Groep II. Th. van Prooijen 7, H. Blom 6, Pion
4, D. Winkelman 2 en K. F. de Haan Jr. 1 punt.
Groep III. P. H. Idzerda 6, Zwartwit en W.
Roozenburg 4, K. Kors en J. Suiker 3 punten.
Groep IV. A. Hagenaars 5, J. Berkhof, J. Kroos
en C. van Dijke 4 en J. Elze 3 punten.
Groep V. A. M. Olven 6, A. J. J. van Vliet 5,
J. Amino, C. J. de Zeeuw en D. Wiersma 3
punten.
Groep VI. J. Coster 6, C. Heij, J. de Korte, B.
v. d. Graaf 4 en D. v. d. Veer 2 punten.
De eerstgenoemde speler uit elke groep komt
in de finale, waarin bovendien uitkomen: C.
Janneman (titelhouder), Ph. J. Ham, H. F. J
Kinnegin, G. v. d. Waals, K. Boosten, E. La
Rondelle, J. v. d. Bergh, H. Blom en N. de Haas.
Een sterk bezette wedstrijd is dus in het zicht.
Wap en Prudon maakten in de hoofdgroep
van den winterwedstrijd der Nieuwe Rotter-
damsche Schaakvereenigmg remise. Haaiebos
verloor de in de vorige ronde verdaagde partij
tegen dr. Bergsma, nadat hij zich een zekere
kans om te winnen had laten ontgaan.
Goris moest tegen Fontein het onderspit del
ven, zulks in een Siciliaan met de Bolwinnik-
voortzetting, waarin zwart door een niet geheel
correct, nochtans kansrijk figuuroffer in beslis
send voordeel kwam. Mevr. Roodzant verloor in
een Nimzo-Indische verdediging van v. d. Tol.
De uitslagen der partijen, die in de vorige
groepen ten einde zijn gebracht'luiden:
Bekker—Muysson 1—0; Schoonenberg—Groos-
johan 0—1; van Daelen—van Hoff Wijker
Kostense 10; ConfuriusGroosjohan 'A
SchoonenbergMuysson 01; Zwijnenburg
Lubbers 01; SlagmolenH. Meyer 01; van
Oostveende Winter 01; JungeriusLubbers
Mi; Jeenevan Schie 0—1.
In de hoofdgroep heeft Fontein thans de lei
ding met 7 punten uit 7 partijen.
Ten nadeele van F. van B., wonende te Oss,
is in een restaurant in de binnenstad een
winterjas gestolen.
Jn het tijdvak van 4 tot en met 7 Februari 1938,
omtrent welke inlichtingen zijn te bekomen aan
het hoofdbureau van politie alhier, iederen werk
dag van 11 tot 16 uur, en bovendien des Dins
dags en Vrijdags van 19 tot 21 uur.
Aan het Centraal BureauR.B. merken (ook
ln etui en kosteloos), portemonnaies (waaronder
diverse, welke in de laatste maanden van 1937
werden gedeponeerd), bruin leeren sigarenkoker,
portefeuille met papieren ten name William
Smith, damestasschen, diverse actetasschen, vul
pennen en -potlooden, hanger met veiligheids
speld, zilveren oorknopje, halsketting van roode
koralen, double damesarmband, verchroomd da
mespolshorloge, rozenkrans in blauw gebreid
etui, diverse handschoenen, diverse sleutels, di
verse brillen, kindercapc, bruine muts met oranje
gestreepte rand, grijze winterjas, lederen riem
van damesjapon, wieldop van Plymouth-auto,
bruin leeren motortasch, inhoudende gereedschap
en regenpijpen, montage-sleutel, kruk van auto
portier, diverse rijwielen, waaronder verschil
lende, welke in het laatste kwartaal van 1937 in
het centrum der stad onbeheerd werde» aange
troffen, waarbjj gemerkt Gazelle, Rembrandt en
Simplex, Kestein en een damesrijwiel, gemerkt
R. S., een broekstrop voor een paard, metalen
sigarettenkoker, spade, leesboek „De Dood van
den Patriarch", ijzeren 1 kg.-gewlcht, gloei
lampje gemerkt Aurora, grijze deken met roode
streep, lap bruin zeildoek, ijzeren muurplaat,
3 lakens, sigarenaansteker, beleenbriefje, houten
duimstok (2 M.)
Aan bureau Hoflaan: 2 palmboompjes en da
mesrijwiel, merk Passfieid. Aan bureau Ooster-
vantstraat: damesrijwiel, merk Royal Standaard,
heerenrijwiel, merk Croso Rijwiel Holland. Aan
bureau Sandelingpleinheerenrijwiel, merk Gul
den Vlies. Aan bureau Bergsingel: heerenrijwiel,
mera Dullens, en ongemerkt damesrijwiel. Aan
bureau Charlois: ongemerkt heerenrijwiel. Aan
pont Linker Veerdam: damesrijwiel, 'merk Ver
duin.
Bij vinders: R.B. merk in etui, W. F. H.
Schut, Samuel Mullerstraat 28a; R.B. merk in
étui. W. Woudstra, Nadorststraat 47; idem in
étui, J. van Aa, Strevelsweg 164a; idem aan
veer, W. Melgers, Pompstraat 36b; R. B. merk,
T. G. Dijkstra, C. P. Tielestraat 18abr. por-
lemonnaiee met inhoud, G. Tichgelaa'r, Bilder-
dijkstraat 8a; br. kinderbeursje met ritssluiting,
J. Butterman, Strevelsweg 107a; br. kinderport.
met inhoud, J. H. A. Ryssum, St. Agathastraat
10a: paserdoos t/n. Siebel, A. Franken, Spangen-
schekade 22b; tasch met riem en inh., J. Roos,
Ged. Binnenrotte 75; zwarte pistonkoffer, G.
Lip, Boezemdwarsstraat 12; br. actetasch, inh.
regenpijpen, G. Edenburg, Adamshofstraat 191b;
vulpenhouder. M. C. M. v. Eijck, Blokiandstraat
101; zw. vulpen, W. Kooiman, Volmarijnstraat
21verm. nikk. armbandhorloge, F. H. Mien-
tjes, Joh. Brandstraat 8agouden damespols
horloge. J. v. Brakel, Malhenesserstraat 106b;
'oankbiljat, H. C. Njjsaen, Crispijnlaan 73; br.
glacé dameshandachoemJ. P. Holster, Veldatraat
26; pr. bruine glacé h.handsoh,, P. van Es, Per-
soonstraat 9 :pr. bruine mo-torhandsch., J. van
Starten, Paradijslaan 105; bril, met hoornen'mon
tuur, D. van Wel, Oude Kleiweg 15, Overschie;
bril met double montuur in etui, W. Branden
burg, Feyenoordkade 7a; pr. heeren-pantoffels,
Wed. W. L. Kratz, Rosestraat 224; pr. zw. hee
renschoenen, Bakker, Avenue Concordia 29; br.
fluweelen sjaal, H. A. C. Noels, Drentschestraat
26a; tol. gebreid kinderjurkje, J. de Ridder, Eras-
rousstraat 71b; br. rechter kinderschoen, J. Zwa
nenberg, Kleine VisscheriJ straat 8b; pr. zwarte
regenpij penJ Toden, Groen van Frinstererstraat
39a; vetpomp, H. Holzhauer, Schiedamachedyk
386; zak met 25 kg. aardappelen, H. Udema, G.
J. Mulderstraat 29b; langharig rood bruin hondje,
D. N. Haibermohl, Blaerdorpsstraat 24b; wit met
grijze foxhond, A. v. d. Heijdien, Tuinderstraat 8;
■boven-kunetgeblt, J. Holster, Gerrlt van de Lin
destraat 72a; spoel van radiotoestel, J. Herlaar,
Dijkstraat 14Gbdoos met 5 kg. margarine, L. van
der Meijden, Vonder 18; schaartje, H, J. Bastink,
Weste Wagenstraat 6; jongs herdershond, K. Nie
sen, aan boord Castor, liggende Merwehaven
etui met foto's, J. C. de Korver, Strevelsweg 34a;
herdershond, F. B. Nat, Weizichtstraat 16a; cou
pon Verto, S. Buischer, Oranjeboomstraat 166.
Aangiften van 15 Februari 1938.
BEVALLEN: A. v. DongenBergen d. J.
KruijtEibers z. W. v. Dalende Radder z.
L. KalkmanBasiaanse d. P. H. Tammin-
gav. Beusichem d. G. W. den DekkerVer
heul z. C. H SteenbeekZwanenburg z.
C .Smitsden Dullt d. M. Erkelensv. Stek
d. M. K. KolffKmtsinga z. N. Twlgt—v.
Splunter z. A. v. Oeohv. d. Velden z. J.
DammersKalksma d. J Mastde Visser z,
Schmidt d. D. v. IJsseld(jkDijksman z. W.
M. C J de HeerBons d K Walmans
M. v. LieshoutKruis z. P. P. Veentjer—
Paauwe z. A. P. SchramKlop d. J. v.
Gent—Bakker z. S. J. M. de Reusv Dijk
d. G. NederlofBrink z. J. R. de Vos
Kwak z. A. P. LeeflangJanssen z. C.
J. PrinsResoort d. A. J. Vermeerenv. Zo
meren z. A. v. RossenMeliefste d. WE
J SchellingHollander z J. DoufoulinGroe-
neveld d A. F. M. Fontijn—Wamsteeker z.
E. WillemsenSchipper z. P. J. Groeneveld
Wageveld d. A. S. GrezeeMink z. D. J.
de Beerv. d. Bosch z. A. M E. Kores
Breusers d. M. J. Somersv. d. Velden z.
OVERLEDEN: J. Koene, wedr. v. S. Leeflang
79 j. T. v. d. Sande, wedr. v. A. C. v. Lingen
71 j. J. M Vuisting, dochter 4 j. G. Stam,
dochter 5 j. J. H. de Jager, ongeh. man 82
j. A. Krijtenberg, vrouw v. A. Wessela 41 j.
J. F. A. Rijken, man v. M C Burger 59 j. W.
de Graaf, vrouw v. H. C. Zandboer 22 j. L.
Noordzij, man v. D. Stok 76 j. J. V Lenten,
wede v. H v. Damme 86 j W. B. v. Kuijk,
wedr. v. J. H. Boerop 88 j. J. Koopman, man
v. J. Verhoek 58 J. Voorts als levenloos aan
gegeven J. E. VeldhuijzenKoldenhof zoon
W. v Dalenda Rader, dochter N. v Gelderen
Mulder, zoon.
ZIEKENHUIS VERPLEGING VOOR
STEUNTREKKENDEN.
Aangezien B. en W. het een gemeentebe
lang achten, dat ondersteunden krachtens de
rijkssteunregeling zooveel mogelijk verzekerd
zijn tegen de kosten van ziekenhuisverple-
ging, achten zij het gewenscht deze ver
zekering van gemeentewege te bevorderen
door het verleenen van een bijdrage in de
premie.
Deze bijdrage zou naar hun meening be-
hooren te zijn 50 pet. van de premie, waarbij
als norm zou worden aangenomen het vol
gende tarief:
t 9 cent per week per lid van J6 jaar en
ouder, 3 cent per week per lid beneden 10
jaar.
Aan de steuntrekkenden zal niet de ver
plichting moeten worden opgelegd tot aan
sluiting bij een ziekenhuis-verplegingsfonds,
omdat h.i. met de alhier bestaande regeling
inzake de verplichte verzekering tegen ziek
te de grens van verzekeringsplicht ten aan
zien van de werkloozen ten volle is bereikt.
Uitgaande van bovenstaande regelen, wor
den de kosten daarvan voor een jaar geraamd
op pl.m. 2000. Het aantal thans reeds ver
zekerden is 36 pet. van het totaal aantal on
dersteunden ingevolge de rijkssteunrege
ling. Stijgt dit aantal dan zal het geraamde
bedrag van ƒ2000 in evenredigheid stijgen.
B. en W. willen er nog op wijzen, dat bij
toeneming van het aantal verzekerden, de
kosten der gemeente voor ziekenhuisver-
pleging en operaties zullen dalen.
Het bestuur van den gemeentelijken dienst
voor maatschappelijk hulpbetoon kan zich in
meerderheid met het verleenen van boven
bedoelde bijdrage vereenigen.
AFSCHEID
BURGEMEESTER VAN
WALSUM
Bij zijn afscheid van het ambtenarenkorps
(secretariepersoneel, personeel kantoor ge
meente-ontvanger, personeel van Maat
schappelijk Hulpbetoon en Arbeidsbeurs)
ontving Burgemeester van Walsum een
schilderij, voorstellende een gedeelte van
de Vlaardingsche Vaart en vervaardigd door
den Vlaardingschen kunstschilder W. Brink
man. Door de hoofden van Dienst werd bij
het afscheid een fraaie ets aangeboden.
Namens het politiekorps overhandigde de
Commissaris van politie, de heer J. M. v. d.
Hout, als aandenken twee kopergravures in
lijst, voorstellende gezichten van oud-Vlaar-
dingen, n.l. de Markt met kerk en raadhuis
en een gedeelte van de Oude Haven met
Vischmarkt en Ophaalbrug.
AANVULLINGEN EN WIJZIGINGEN
RIJKSTEL. KANTOOR VLAARDINGEN.
Nieuwe aansluitngen. 823, H. van Aller,
Lijsterlaan 10 Vlaard. Ambacht; 820. L. T.
van Bree, van Schravendijkplein 74; 819, Ma
gazijn De Bijenkorf, Schied. Weg 55/4; 817, S.
van Duffelen, kleermaker, Westhavenplaats
4; 826, Ir. R. van Hasselt, Binnensingel 51
821, P. de Kok slager Markgraaf laan 45;
825, P. de Kok, schilder, Ridderstraat 41-43;
141, Fa. Wout van Leeuwen Pluimveevoe
ders enz., Westnieuwland 71-73; 227, G. van
der Schouw, Verslaggever Rott. Nieuwsblad
woonhuis Beukestraat 2 818, J. Verkoute
ren (B. P. M.), woonhuis Messchaertplein 65
GEVONDEN VOORWERPEN
Te bevragen bij:' Poot, Schied.weg 208,
portemonnaie; van der Spek, Krugerstraat
9, wollen das; van Buuren, Markgraaflaan
169, étui met mesje; Huiksloot, Binnensingel
17/1, rijwielplaatje; Hagen. Oosterstraat 89,
ring met sleutels; Politiebureau, medaille,
melkbussleutel, moer van een wagen, bus
groenten; Oranje, Paterstraat 9, 2 staan
plaatsbonnen; Struys, Emmazijstraat 9, por
temonnaie met inhoud; Oudheusden, Heem
raadstraat 17, hond; Stijnen, Groeneweg 10,
rijwielplaatje; Starrenburg, Rehobothstraat
20, medaille; Borsboom, Prins Hendrikstr.
43, kinderwantje en broche; Kethelweg 3,
Vlaard. Ambacht, zwart poesje; Tulpstraat
28, bos sleutels.
BINNENGEKOMEN
In de Vulcaanhaven zijn binnengekomen
de stoomschepen Stad Vlaardingen met
11,492 ton erts, Stad Amsterdam met 5825
ton erts.
Hedenmiddag heeft het voorloopig Neder-
landsch elftal op het Sparta-veld te Rotter
dam een oefenwedstrijd gespeeld tegen de
Engelsche derde klasse profclub Newport
County. De uitslag was 62 voor Nederland.
dezen feestavond sprak de zeereerw. heer
Pastoor een woord van dank aan allen, die
aan den avond hadden medegewerkt. Te
vens bracht hij hulde aan de dames bestuurs
leden voor het vele werk in het afgeloo-
pen jaar, in het belang van den Vrouwen
bond door hen verzet.
BEZETTING FORT.
Met ingang van 1 November a.s. zal het
fort wederom worden bezet. Vanaf dezen
datum zal Hoek van Holland weder garni
zoensplaats zijn. 60 Soldaten zullen het fort
betrekken, welk aantal bij de daarop vol
gende lichting verlaagd zal worden.
ORANJEVEREENIGING
De Oranjevereeniging Hoek van Holland
zal op 1 Maart e.k. haar groote algemeene
jaarvergadering houden in hotel Amerika,
aanvang 8,15. Eenige zeer belangrijke pun
ten zullen ter tafel komen.
R. K. VROUWENBOND
Maandag hield de R. K. Vrouwenbond
een feestavond in het Patronaatsgebouw. De
zeereerw. heer Pastoor gaf door zijn aan
wezigheid blijk van belangstelling. Eenige
dames hadden gezorgd den avond op te
vroolijken met een klucht, getiteld: „De
tante uit Amerika", welk stuk zeer in den
smaak viel. Vooral de dames Linthorst en
GoassensKoelewijn wisten door haar spel
de lachlust op te wekken. Aan het slot van
Miss Isabel MacDonald met haar verloofde Norman Ridgley voor „The Olde
Plotv', de historische herberg, welke door miss Isabel werd geëxploiteerd.
R. K. TOONEELVEREENIGING. W.I.K.
De R. K. Tooneelvereeniging „Willen is
Kunnen" heeft voor dit winterseizoen haar
tweede uitvoering gegeven in hotel De
Zwaan". Opgevoerd werden „Het versche
kadetje", kluchtspel in één bedrijf. Vervol
gens de klucht in drie bedrijven „Samson
en Moot in de politiek". De spelers hadden
grooten bijval.
Na de pauze ging „Cocaïne", kluchtspel in
één bedrijf. Tijdens de pauze werd een ver
loting gehouden om de onkosten van het
nieuwe tooneeldécor te bestrijden.
Met een woord van dank door den voor
zitter der vereeniging, werd deze avond
besloten.
R. K. VOLKSBOND
De plaatselijke afdeeling van den R K
Volksbond heeft zijn jaarvergadering ge
houden. Het jaarverslag van secretaris en
penningmeester werden goedgekeurd. Het
ledenaantal is steeds stijgende. Het batig
saldo bedroeg 71. De begrooting voor vol
gend jaar werd eveneens goedgekeurd. Be
sloten werd om 15 beschikbaar te stellen
voor deelname aan den Stillen Omgang. Uit
het verslag van het Kolenfonds bleek dat
er voor een bedrag van 286 aan brand
stoffen was gekocht, benevens een 34 stuks
wollen dekens.
De periodiek aftredende voorzitter, de heer
Ant. v. d. Langenberg werd herkozen. De
heer N. Storre en Jac. Ruygrok werden als
bestuursleden herkozen. Na een opwekkend
woord van den geestelijken adviseur, volgde
sluiting.
Tn <Se afgeloopen week zijn de navolgende
Aan het bureau geene.
Bij vinders een bruine muts, van Driel,
Kleiweg 56 a; een nikkelen polshorloge, W.
Schop, Oranje Nassaustraat 26; een vulpen
houder, v. d. Poel, Ceintuurbaan 52 b; een
bleuwe kinderjekker, Blanken, L. Rottekade
130; een vlag, Leijgraaf, Kootschekade 12;
een tabakszak, Thomas, Julianalaan 56 a; een
grijze wollen handschoen, Lemm, Juliana
laan 42 b; een nikkelen vulpotlood, Strang,
Jubileumplein 25. Voorts is een keeshondje
komen aanloopen bij Kooijman, Kleiweg 236
en een ruigharige hond, Van der Velde-
laan 25.
Dr. Poels.
Het „Handelsblad" schrijft o.m.!
Toen de mijnstreek, in snelle ontwikke
ling rakende, een R.K. socioloog-practicus
noodig had, herinnerde mgr. Drehmans, de
toenmalige bisschop van Roermond, zich
dr. Poels, die reeds in 1903, gedurende de
spoorwegstaking, als kapelaan te Venlo,
bewijzen van bekwaamheid en tact gegeven
had. Zoo kwam prof. Poels in de mijn
streek, een figuur van formaat in ieder op
zicht. Niet alleen een krachtige gestalte
met een stem als een klaroen, evenzeer
een hooge geest en een groot organisator.
Wanneer onze mijnstreek niet slechts in
technisch opzicht, maar evenzeer uit oog
punt van sociale voorzieningen, volkshuis
vesting, enz. onder de industriëele gebie
den van Europa een gunstige uitzonderings
positie inneemt, wanneer de revolution-
naire stroomingen er binnen smalle bed
dingen zijn gebleven, is dit voor een be
langrijk deel aan mgr. poels te danken.
Zijn solidaristische opvattingen leidden
hem ertoe klassenstrijd zooveel mogelijk
te voorkomen, samenwerking te bevorde
ren tusschen werkgevers en werknemers.
Dr. Poels is Immer een gezaghebbend be
middelaar geweest bij de mijndirecties. ook
toegankelijk voor de argumenten der be
drijfsleiders. Naar de R.K. arbeiders zelf3
te veel, reden waarom, een jaar of tien ge
leden verwijdering begon te ontstaan.
Hierin kwam later weer verandering: de
hoofdaalmoezenier van den arbeid keerde
zich meer en meer naar de arbeiders en
gedurende het jongste conflict aan de mij
nen beteekende zijn machtig neenl een mo
ment in den strijd. Erkend moet worden,
dat hij voor de belangen der ondernemin
gen bij de regeering eveneens zeer energiek
optrad.
Groot organiseerend werk heeft dr. Poels
gedurende een kwart eeuw in de mijn
streek vooral, doch niet daar alleen, ver
richt; voor het tot stand komen van ge-
zellenhuizen, vakonderwijs en arbeiders
woningen, tuindorpen, enz. enz. Hij is
voorts een eminent redenaar; de vergelij
king met Schaepman is allermints gezocht.
Zijn heftige rede inzake de ergerlijke wo
ningtoestanden te Maastricht, heeft deze
gemeente eenmaal wakker geschrokken.
FELICITATIEREGISTER,
Gisteren is het door 581 ingezetenen getee-
kende felicitatieregistér voor Hunne Ko-
Als iemand een apologetische verhande
ling inkijkt met een heel uitgebreide litera
tuurlijst, dan zal hij daarop wel vermeld
vinden: Fratres A. P. Walenburch, Tracta-
tus de controversiis fidei. Geleerden, die zich
bezighouden met de ontwikkeling der pole
mische geschriften, zooals mag. Polman
O.F.M. en pas nog mag. G. Thils, zullen zich
voor de eigenaardigheden van deze Tracta-
tus interesseeren. En wie in een wat oudere
bibliotheek zou gaan snuffelen, zou daar
waarschijnlijk wel de twee dikke folianten
met hun verzamelde werken aantreffen.
Dergelijke feiten zijn intusschen geen be
zwaar om de gebroeders Adriaan en Pieter
van Walenburch vergeten personen te noe
men. En dat ze vergeten zijn, laat zich be-
grijpen: ze verlieten ons land kort na hun
dertigste jaar en leefden en werkten verder
in het Rijnland: Dusseldorp, Mainz en vooral
Keulen; aan hun eigen land kwam hun
arbeid niet ten goede. Maar, al zullen noch
zij, noch hun boeken waarschijnlijk ooit
weer actueel worden, toch zijn deze ver
dienstelijke apologeten in hun tijd belang
rijk genoeg geweest om ze voor een oogen-
blik aan de vergetelheid te ontrukken en
even te constateeren, hoezeer hun vertrek
te betreuren was.
Ze stamden uit een voorname familie. Hun
overgrootmoeder van grootvaders zijde, Hil-
legont Cornellsdochter, bouwde het huis
Walenburch bij Rotterdam, en daarnaar
heette hun grootvader Pieter Adriaanszoon
reeds: van Walenburch. Hij bekleedde ver
schillende stedelijke ambten en werd pas in
1618, toen zijn kleinzoons reeds geboren
waren, door prins Maurits als vroedschaps
lid ontslagen. Hun vader, Pieters derde zoon
Cornelis, maakte echter geen carrière; in het
Nederlandsch Biografisch Woordenboek,
waarin mgr. Hensen het leven der gebroe
ders resumeerde, wordt verondersteld, dat
zijn huwelijk met een katholieke vrouw,
Anna Kievit, daaraan wel niet vreemd ge
weest zal zijn.
De beide broers werden dus uit een ge
mengd huwelijk geboren, Adriaan in 1608 en
Pieter in 1610. Hun moeder zorgde voor hun
opvoeding; en beiden wilden priester wor
den. Noord-Nederland bezat toentertijd na
tuurlijk geen seminarie, of iets dergelijks;
zij moesten dus hun studies maken in het
buitenland. Maar zij gingen niet als zoovelen
naar Leuven, of naar het Rijnland; ze trok
ken daarentegen nam- Frankrijk om daar
verschillende universiteiten te bezoeken.
Adriaan is terug in 1638, volgens een offi-
cieele kennisgeving van zijn oom aan het
gemeentebestuur; Pieter in 1640. Ze hadden
niet slechts theologische, maar ook juridi
sche studies gemaakt. En na hun terugkeer
bleken ze in Frankrijk niet alleen gestu
deerd en de H.H. Wijdingen ontvangen, maar
ook nog een bijzonder ideaal gevonden te
hebben: ze wilden in ons land een afdeeling
stichten van het Fransche Oratorium.
Hier passen even een paar woorden over
deze instelling, die bij ons bijna geheel on
bekend is gebleven. De Oratorianen zijn
groepen van priesters, die in een heel los
verband bijeen leven, zonder kloostergelof
ten, zelfs zonder absolute verplichting om
geheel hun leven aan het Oratorium trouw
te blijven; zij wijden zich aan allerlei soor
ten werk van zielzorg en onderricht. St. Pfai-
lippus Nerius, de apostel van Rome, nam in
de tweede helft van de XVIe eeuw het ini
tiatief tot deze stichting, waarin de persoon
lijke kwaliteiten van een leider zoo bijzon
der tot hun recht kunnen komen. Kardinaal
de Bérulle, een van de meest invloedrijke
figuren uit het Fransche geestesleven in het
eerste kwartaal van de XVIIe eeuw, bracht
haar over naar Parijs. Daar beleefde zij
onder hem en zijn eersten opvolger Charles
de Condren een periode van grooten bloei.
Of de gebroeders van Walenburch, die ook
in Parijs gestudeerd hebben, met den laatste
in contact zijn geweest, is niet volkomen
zeker; maar zij waren in ieder geval gewon
nen voor het Oratoriaansche ideaal. En zij
begonnen te zoeken naar de verwerkelijking
ervan.
Een dergelijke, meer vrije stichting, zou
zeker heel goed gepast hebben in de toen
malige tijdsomstandigheden, waarin een vol
ledig kloosterleven in ouden stijl toch voor
loopig niet meer in Nederland tot ontwikke
ling kon komen. Maar er waren juist in die
dagen heel wat moeilijkheden en wrijvingen
in de verhouding tusschen wereldgeestelij
ken en regulieren; en pro vicaris Wachters
voelde niets voor het plan. Van hun kant
voelden de Walenburchs zich niet geroepen
tot de gewone zielzorg als pastoor. En zoo
gingen ze buiten ons land op zoek naar een
terrein, waarop ze werkzaam konden zijn.
Nog in 1640 vinden we hen reeds in Dus
seldorp, waar ze als controvers-predikers
tegen de Protestanten optraden; regelmatige
polemiek was in die dagen onmisbaar en
had bovendien ook geregeld bekeeringen als
resultaat. Dat werk eischte naast welspre
kendheid ook geleerdheid en tact. Zij hadden
daarin zoo'n succes, dat men hen al heel
gauw definitief aan Duitsche diocesen zocht
te verbinden. Adriaan werd reeds in 1647
kannunik in Keulen; Pieter bleef voorloopig
in Dusseldorp en vestigde zich later te Mainz.
Adriaan werd ten slotte wijbisschop van
Keulen in 1662, en na zijn dood, op 14 Sep
tember 1669, volgde Pieter, die toen het
zelfde am6t bekleedde in het bisdom Mainz,
hem op in zijn functie; hij stierf op 21 De
cember 1675 en werd naast zijn broer be
graven in de nu verdwenen kerk van Sint
Pieter. Het was een kerk der Oratorianen;
zij waren dus hun oude liefde trouw geble
ven.
Voor het vaderland was hun werk ver
loren gegaan. Een enkele maal nog zijn zij,
belast met zendingen, teruggekeerd: Pieter
kwam een rapport opstellen over de moei
lijkheden tusschen seculiere en reguliere
priesters en de middelen om daaraan een
eind te maken; Adriaan kwam over zaken
onderhandelen met de Staten van Holland.
Er zijn ook nog wel pogingen gedaan om
hen voorgoed te laten terugkeeren (beiden
waren in 1655 candidaat voor het ambt van
coadjutor van den apostolischen vicarius De
la Torre), maar die pogingen slaagden niet.
En dat is, gezien hun succes in polemieken
en controversen met de Protestanten, dubbel
te betreuren; goede schrijvers en predikers
voor de geloofsverdediging bezaten wij toen
niet, en wij moesten het doen met vertaald
werk. Het was een moeilijk te overschatten
aanwinst geweest voor de katholieke zaak
als wij de gebroeders van Walenburch als'
onze woordvoerders hadden gehad.
De polemiek in Duitschland bleef hun
voornaamste, zij het vooral later niet hun
eenige taak. Van hun preeken en conferenties
is niets bewaard en uitgegeven; we hebben
alleen hun gedrukte geschriften, waarvan
het leeuwendeel aan Pieter toegeschreven
moet worden, ook al staan ze °P naa® van
beiden samen. Maar bij de woorden polemiek
en controverse mogen we niet denken aan
felheid en scherpte. Zooals mag. Polman
zegt: „De Katholieken hadden in de XVIIe
eeuw geleerd de Hervorming als feit te aan
vaarden; men begon er prijs op te stellen
elkaar te begrijpen, men wilde elkaar zelfs
benaderen. Er zat toen een zeker verlangen
naar hereeniging in de lucht". En dat geldt
natuurlijk voor het Rijnland, waar de Ka
tholieken hun volledige vrijheid bezaten, nog
sterker dan voor de zeven provinciën.
Bij strenge rechtgeloovigheid yi de leer
waren de Walenburchs daarom in bun toon
irenisch en gematigd; met recht konden zij
van hun geschriften getuigen: Ab injuriis
abstinemus" Wij beleedigen niemand. Als
dan ook later de beroemde Duitsche wijsgeer
Leibnitz werkt aan de hereeniging van ajje
christenen, vindt hij in cie gedegen weten
schap van Pieter van Walenburch een groo
ten steun.
Maar ook deze degelijke en vreedzame
boeken (de methodische eigenaardigheden
daarvan zullen wel uitsluitend de theologen
interesseeren) waren rechtstreeks maar van
weinig nut voor hun vaderland: zij waren in
het Latijn geschreven en niet voor het groote
publiek bestemd. Van hun hand verschenen
slechts twee^ populaire boekjes in het Neder
landsch: ct eene getiteld: Schip-reys van
den geloovigen Thomas tot de eenigheyt van
de ware kereke Jesus Christi; het andere
getite d: Den eenvoudigen Catholyck. Ze
schrijven, vooral in het tweede boekje, zeer
concreet en pregnant; ze geven geen lange,
a gemeene verhandelingen, maar bespreken
Ge £0Wone moeilijkheden in details. Het zijn
vooi beelden van populaire apologetische li-
01 a^uur, ook al zijn de daarin behandelde
vragen niet meer actueel. Een anonymus gaf
tenslotte nog een Nederlandsch uittreksel
uit hun hoofdwerk: „Kort begrip van de
algemeene verhandelingen over de Geloofs
verschillen", Antwerpen, 1678.
Dat Is alles, wat deze begaafde mannen,
die in een kreupelrijmpje een „wael en
burch" van het geloof genoemd worden,
voor het katholicisme in hun eigen vader
land hebben kunnen doen. Het is te begrij
pen, dat zij vergeten zijn. En laten we be
treuren, dat hun levensloop niet anders
heeft mogen zijn,
Trompetter-journalistiek.
Uit de „Neerlandia"-pers:
Met reuzenkoppen men moet het van
de sensatie hebben kondigt Mussert's
„Volk en Vaderland" vooraan op de eerste
pagina aan, dat wij betrokken zouden zijn
bij een geheim militair verdrag, dat Ne
derland een werktuig wordt van het zgn.
„Volksfront" en dat ons bestaan op het
spel staat.
Wat is er in 's hemelsnaam gebeurd?
Een Duitsch militair tijdschrift, het „Mil.
Woehenblatt", onderstelt, dat er tusschen
Engeland en Nederland een overeenkomst
is aangegaan, betreffende de gemeenschap
pelijke verdediging van elkanders koloniën
in Oost-Indië, en schrijft die onderstelling
nu in een zeer positieven vorm neer:.
„Blijkbaar als resultaat van het met
geland gesloten verdrag", enz.
Wat een „Woehenblatt" schrijft,
blijkbaar als evangelie voor het weekj^pa
der N.S.B., en dies vervalt het in lamerw...
taties, waarvan „Joodsche invloeden", „Ka
tholieke Actie" en hun „monsterverbond"
de schering, en het „ringvormig front om
Duitschland" de inslag vormen.
Uit een ongestaafde bewering van ande
ren conclusies trekken, dezen in posi
tieven vorm afficheeren er zijdelingsche
leuzen aan ophangen met een Ludendorff-
sche vaardigheid,... meent de leider, wiens
naam aan het hoofd van „Volk en Vader
land" prijkt, dat hier journalistiek wordt
geleverd, die door een serieus man in den
lande als ernstig beschouwd wordt?
ninklijke Hoogheden ter gelegenheid van de
geboorte van Prinses Beatrix, naar Soestdijk
verzonden.
PROPAGANDS-AVOND.
De Vereeniging „Het Zwakke -Kind" al
hier zal op 9 Maart een propaganda-avond
geven in samenwerking met het Fanfare
corps. Het ligt in de bedoeling in de pauze
een tombola te houden.
Damesschoen, Andeweg, Dorpsstraat 23;
bruine broodzak, Koedood, Kerkedijk 41;
geel met zwarte hond, A. van Opstal, Ze-
venbergschdijkje 93; bruine portemonnaie,
j. Mastenbroek, Dorpsstraat 76; belasting-
merk in étui, met riempje, J. A. A. Vat,
Hordijk 97. Meerdere handschoenen en sleu
tels te bevragen op het Politiebureau aan
de Benedenstraat van 912 uur en van
2—5 uur.
BEDRIJFSLUCHTBESCIIERM3NG.
Evenals in elk huis maatregelen moeten
worden getroffen ter bescherming van het
gezin, is dit ook noodig voor elk bedrijf ter
bescherming van het daarin te werk ge
stelde personeel en van de vitale deelen van
een bedrijf, opdat dit zoo lang mogelijk kan
blijven werken. Ten einde aan te geven, op
welke wijze een doelmatige bescherming in
bedrijven kan worden tot stand gebracht,
zijn enkele richtlijnen opgesteld voor de te
treffen zelfbeschermingsmaatregelen. Een
exemplaar dezer richtlijnen heeft de Burge
meester dezer gemeente, toegezonden aan de
alhier gevestigde bedrijven. Gezien den ernst
dezer aangelegenheid spreekt de Burgemees
ter in het begeleidend schrijven het ver
trouwen uit, dat hieraan de noodige aan
dacht zal worden besteed en verklaart zich
gaarne bereid, indien mogelijk, tot het ge
ven van nadere inlichtingen. Mocht onver
hoopt een eigenaar van een bedrijf geen
exemplaar van de richtlijnen ontvangen heb
ben, dan kan hij zulks ter gemeente-secre
tarie bekomen.
GEBOREN: Jacoba, dochter van A. Huis-
kes en C. Roode.
ONDERTROUWD: F. T. Zoutman 28 j. en
M. Hooijkaas 25 j.
Da Katholieke Universiteit steunen ls
een praktisch apostolaat en een ware
Kruistocht voor wetenschap en geloot
