Rotterdams Handel en Scheepvaart.
DONDERDAG 24 MAART 1938
AFSCHEID KOLONEL v. d. VLERK-
Nadere details omtrent het
afgeloopen iaar.
R. K- GEMENGD KOOR.
Als commandant der Burgerwacht.
VIELERBAAN DE KREEK.
Ontwerptéekening
vooïf het bouwplan
„Jaffa" bij den Kra-
lingschen Plas van
architect W. ten
Bosch, dat in aan
sluiting op het vrij
wel voltooide flat
gebouw van ir. van
Tijen tot
komt.
UIT HET VERLEDEN
ONZER STAD.
Nieuwbouw
Rotterdam-O.
Wat het Rotterdamseh Jaar
boekje 1938 bevat.
daarboven. De pakhuispoorten ter zijden wa
ren minder gedrukt en de raamkozijnen naast
den ingang liepen verder door, zooals nog te
zien is uit sporen in het metselwerk.
rotterdamsche kegelbond.
OM HET NIEUWSBLADBILJART.
WISSELBEKER VAN ROTTERDAM.
WEENIER KAMPIOENSTEAM TAFEL
TENNIS TE ROTTERDAM.
N.Y. PASSAGE MAATSCHAPPIJ TE
ROTTERDAM.
MUZIEK TE ROTTERDAM.
HOOGER onderwijs.
VERSTEKELINGEN.
Verschenen is de door de Kamer van
Koophandel uitgegeven Statistiek van Han
del, Nijverheid en Verkeer van Rotterdam
over het vierde kwartaal van 1937, mede
bevattende de vergelijkingscijfers over de
vier kwartalen van 1936 en de eerste drie
kwartalen van 1937.
Hieronder vragen wij aandacht voor enkele
cijfers over het geheele jaar 1937, die in de
eerste plaats de belangstelling waard zijn.
De cijfers tusschen haakjes hebben be
trekking op het jaar 1936.
Het aantal der zeeschepen, die den Nieu
wen Waterweg gedurende 1937 zijn binnen
geloodst, heeft bedragen 15.480 (13.667); het
aantal der Rotterdam bezoekende zeesche
pen 14.375 (12.623), metende 23.750.059
(20.572.344) registertons netto. In de havens
langs den Nieuwen Waterweg benevens
Dordrecht (vormende tezamen de zeehavens
in de Rijn-Maas-delta) zijn in het geheel
binnengekomen 16.154 (14.284) zeeschepen,
metende 26.487.733 (23.247.489) registertons
netto, en uitgegaan 15.956 (13.986) zeesche
pen, metende 26.396.112 (23.269.175) regis
tertons netto. Het aandeel van Rotterdam
aan het scheepvaartverkeer van het geheele
Koninkrijk bedroeg 52,08 pet. (50,17 pet.)
van het aantal der schepen en 64,77 pet.
(60,89 pet.) van hun inhoud. Alleen uit
Europa kwamen binnen 11.698 (10.373) zee
schepen, metende 14.002.273 (12.354.224)
registertons netto.
Ir» r- £5 Oi isaa N ia Vi - j onoonu
W 'O lp lo O 1^"» CS Ch g- O S O
có 9? r-' -n KJ c<
Q -O -O trv-o O O ON No O O o<
jo j o k. o,
3^ 2
vigheid heerschen. Er zijn in 1937 op stapel
gezet voor zoover betreft koopvaardij
schepen van 100 ton bruto en grooter 56
(27) motorschepen, metende tezamen 170.965
(57.040) ton bruto en 5 (1) stoomschepen,
metende 4.150 (200) ton bruto. Op 31 Dec.
1937 waren in aanbouw 36 (19 motorschepen,
metende tezamen 140.190 (59.855) ton bruto
en 5 (2) stoomschepen, metende tezamen
36.750 (33-200) ton bruto.
Het aantal postrekeningen bedroeg in Ne
derland op 31 December 1937 312.164
(288.500), waarvan te Rotterdam 24.257
(22.452).
Bij de Rijkspostspaarbank en de particu
liere spaarbank te Rotterdam werd in 1937
in totaal ingelegd 44.979.260 33.584.662),
terwijl werd terugbetaald 35.882.386
33.857.842). Het aantal spaarders bedroeg
op 31 December 1937 344.472 (337.310).
Gewisseld werden transitoverkeer niet
medegerekend ongeveer 1.208.000
(1.081.000) telegrammen, terwijl 107.102.000
(97.203.000) telefonische verbindingen in het
locale verkeer en 5.356.000 (4.544.000) ver
bindingen in het verkeer met Schiedam tot
stand werden gebracht. Er werden 2.709.000
(2.345.000) interlocale telefoongesprekken
uitgezonden en 519.000 (470.000) internatio
nale gespreken gevoerd.
De opbrengst van verschillende belastin
gen, voor zoover deze ten goede komen aan
de gewone rijksmiddelen, heeft te Rotterdam
bedragen:
1937 1936
f
Inkomstenbelasting 6.882.011 6.693.378
Div.- en tantièmbelast. 4.284.022 2.908.975
Invoerrechten 36.587.389 28.226.830
Omzetbelast. (-zegels) 9.940.660 8.551.887
Statistiekrecht 685.869 397.225
Accijns op geslacht 560.354 506.651
Accijns op gedistilleerd 3.112.074 3.048.985
Accijns op bier 1.874.022 1.666.457
Accijns op suiker 2.441.352 2.574.449
Loodsgelden 552.161 369.101
Registratierechten 2.148.546 932.595
Andere zegelrechten 2.857.736 1.101.026
Het gemeentelijk havengeld voor zeesche
pen heeft in 1937 opgebracht 3.015.926
2.986.905).
Het aantal bij de Arbeidsbeurs ingeschre
ven w(/klooze werkzoekenden bedroeg op 31
December 1937* 48.311 (53.818).
De tonnenmaat der Rotterdamsche
scheepvaart van 19001938.
Langs Lobith zijn 18.042 (15.143) Rijn
schepen, sleepbooten uitgezonderd, naar Rot
terdam gevaren; van Rotterdam komend
passeerden 23.742 (19.350).
Het goederenverkeer ter zee van Rotter
dam heeft in '37 omvat 42.352.612 (33.223.985)
tons van 1000 K.G. Het totale goederenver
voer over alle havens in de Rijn-Maas-delta
(van Dordrecht-Zwijndrecht tot zee) heeft
bedragen 46.607.980 (36.768.673) tons.
Het aantal der met lading vertrokken
schepen heeft te Rotterdam bedragen 9.013
(7.553), het aantal der met lading binnenge
komen schepen 9.208 (8.271).
Het personenverkeer over zee heeft in
beide richtingen tezamen omvat 223.586
(200.217) reizigers. Het aantal in de hotels
en logementen verblijvende vreemdelingen
bedroeg 62.315 (53.260).
Op 31 December 1937 behoorden in Rot
terdam en omgeving thuis 275 (254) zee
schepen, metende 554.288 (520.204) register
tons netto.
De aanvoer van ertsen heeft te Rotterdam
bedragen 10.196.140 (8.102.489) tons, te
yiaardingen 1.534.2222 (1.266.415) tons.
Te Rotterdam zijn geleverd 1.881.916
(1.547.890) tons bunkerkolen; langs den ge-
heelen Nieuwen Waterweg bedroegen de
leveringen 2.174.778 (1.838.583) tons.
De drijvende graanelevators hebben ver
werkt 3.683.110 (2.695.402) tons graan.
De aanvoer van koffie heeft omvat 661.598
(626.901) balen.
De rechtstreeksche aanvoeren van sinaas
appelen uit Spanje, Palestina, Egypte,
Amerika, Zuid-Afrika en andere landen
hebben omvat 1.268.000 (1.069.000) kisten.
De aanvoeren van Amerikaansche appelen
bedroegen 443.000 (530.000) kisten en 12.600
(10.400) vaten; die van Amerikaansche
peren 142.000 (180.000) kisten. Voorts wer
den aangevoerd 71.000 (63.000) kisten grape-
fruit.
De aanvoeren van katoen beliepen 246.536
(199.143) balen.
Aan de veemarkt werden in totaal aan
gevoerd 293.631 (316.654) stuks vee.
In de scheepsbouwindustrie blijft bedrij-
Op Vrijdag 8 April a.s. geeft het R.K.
Gem. Koor een Passie-uitvoering in de Doe
lenzaal. Onder leiding van zijn dirigent Nico
Verhoeff zullen meerdere werken worden
uitgevoerd voor gemengd-, dames- en man
nenkoor, terwijl onder leiding van kap.
Karskens ook een jongenskoor zal optreden.
Medewerking verleent het bekende Delftsche
mannenkoor „Die Delftsche Sangers", het
volledig strijkorkest van het Rott. Philhar-
monisch Orkest, terwijl als solisten zijn ge
ëngageerd de dames Jo Immink, alt en Maria
Struyckenv. d. Adel sopraan.
Deze Vastenuitvoering is voor Rotterdam
iets nieuws. Het spreekt van zelf, dat het
uit te voeren programma geheel is ingesteld
op den H. Vastentijd. Kunstwerken van
groote reputatie worden ten gehoore ge
bracht. Het program bevat werken o.m. van
Orlando di Lasso, Pergolse (Stabat Mater)
en Palestrina.
Het belooft een zeer bijzonderen avond te
worden, die geen katholiek en zeker geen
katholiek muziekliefhebber mag verzuimen.
Gisteravond heeft kolonel K. N. I. L. b. d.
W. van der Vlerk officieel afscheid genomen
als commandant der Burgerwacht, in ver
band met het bereiken van den vastgestel-
den leeftijd. Het bestuur der Burgerwacht
had voor deze gelegenheid een afscheids
avond belegd in de groote Doelenzaal. Deze
avond werd echter voorafgegaan door een
défilé langs den scheidenden commandant,
voor het Raadhuis.
In de hall van het Raadhuis hadden zich
om half negen tal van autoriteiten verza
meld, onder wie wij opmerkten: burgemees
ter mr. P. Droogleever Fortuyn; het voltal
lig bestuur der Burgerwacht, bestaande uit
de heeren C. Kolff, voorzitter en de leden
J. G. Bijdendijk, M. H. van Hertzfeld, Th.
Heukels, r. E. H. Kraayvanger, ir. G. J.
Kuiper, W. G. A. v. d. Lugt, H. G. J. de
Monchy en H. Ringers. Voorts waren o.a.
aanwezig: lt. kolonel A. P. H. Boellaard, op
volger van kolonel v. d. Vlerk kolonel W.
Froger, inspecteur der Burgerwachten; ma
joor E. T. C. T. Motké, garnizoenscomman
dant lt. kolonel F. Lugt, commandant van
het corps Mariniers te Rotterdam majoor
F. N. F. v. d. Schrieck, secretaris van den
bond van Vrijwillige Burgerwachten mr. L.
Einthoven, hoofdcommissaris van politie dr.
J. Sneyders de Vogel, commandant van de
Rotterdamsche transportcolonne Roode Kruis,
kapitein J. A. J. van Horssen, commandant
van de militaire politie res. It. kolonel mr.
Van Damde besturen van verschillende
officiersvereenigingen lt. kolonel A. C. de
Neeve en de divisie-commandanten der Bur
gerwacht.
Nadat de Burgerwachtleden voor den
scheidenden kolonel en de autoriteiten had
den gedefileerd, een défilé, dat eveneens aan
zienlijke publieke belangstelling trok, ver
zamelde autoriteiten, genoodigden en Bur
gerwachtleden zich in de groote Doelenzaal,
waar de officieele huldiging van kolonel v.
d. Vlerk plaats had.
De huldiging werd geopend met een cou
plet van het Wilhelmus, uitgevoerd door de
Harmonie der S. H. V. en door alle aanwe
zigen staande aanhoord.
Namens de commissie tot regeling van het
afscheid sprak de heer H. G. J. de Monchy
woorden van welkom.
Hierna werd het woord verleend aan bur
gemeester mr. P. Droogleever Fortuyn, die
zeide er prijs op te hebben gesteld te mid
den van de Burgerwachters afscheid te ne
men van den commandant. Spr. wilde niet,
dat kolonel v. d. Vlerk heen zou gaan, zon
der hem zijn diepe erkentelijkheid te heb
ben betuigd voor de uitmuntende wijze,
waarop hij het commando heeft gevoerd.
Na een verdienstelijke carriere in Indië,
aldus de burgemeester, kwaamt gij hier' aan
de Burgerwacht, werd onder-commandant,
een taak, die vele moeilijkheden met zich
bracht. Gij zijt er echter in geslaagd, on
danks alle moeilijkheden, bij tal van mannen
het besef levendig te maken, dat, indien er
ooit een beroep op hen zal moeten worden
gedaan, zij dan paraat moeten zijn. Dat uw
werk is gewaardeerd, bleek wel uit het de-
filé en uit de enthousiaste wijze, waarop gij
zoo juist werd begroet.
Het afscheid brengt immer iets weemoe
digs, doch den loop van den tijd kunnen
wij nu eenmaal niet tegenhouden. Rotterdam
zal U niet vergeten.
Na den burgemeester sprak kolonel W.
Froger, inspecteur der Burgerwachten, die,gr
op wees, hoe de Burgerwacht een preventieve
werking ter voorkoming van revolutie heeft.
Spreker kon van de Rotterdamsche Burger
wacht getuigen, dat zij een hoog moreel be
zit, en bracht namens de regeering kolonel
v. d. Vlerk dank voor zijn prestaties, in
welken dank hij ook diens echtgenoote liet
deelen, die haar man zoo tal van avonden
in den huiselijken kring moest missen.
Vervolgens nam de heer C. Kolff, voorzit
ter van het Bestuur der Burgerwacht van
Rotterdam het woord, die een korten terug
blik wierp op de zoo verdienstelijke loopbaan
van den scheidenden kolonel. Niet voor niets,
aldus de heer Kolff, heerschte er vreugde,
toen u benoemd werd tot commandant. Moei
lijkheden zijn u niet gespaard gebleven, maar
met objectiviteit heeft u steeds beslissingen
genomen. Steeds wist u de geschikte perso
nen aan te wijzen en gevoeligheden met takt
te vermijden.
Spr. wenschte den scheidenden comman-
dan tenslotte nog vele jaren van verdiende
rust toe.
Hierna werd bij monde van den heer de
Monchy aan kolonel van der Vlerk de foto
van het geschenk der burgerwachtleden, een
ameublement, aangeboden, vergezeld van
een album met de namen van degenen, die
tot dit geschenk hebben bijgedragen. Voorts
was er een mand bloemen van de burger
wacht van Amsterdam.
Kolonel van der Vlerk dankte vervolgens
voor het geschenk en de woorden van waar
deering tot hem door verschillende sprekers
gericht. Spr. had inderdaad moeilijke oogen-
blikken gekend, maar het moeilijkste moment
maakte hij thans mee, nu hij afscheid moest
nemen. Dan droeg hij het vaandel over aan
zijn opvolger, luitenant-kolonel A. P. H. Boel
laard, die bij den aanvang van zijn taak als
commandant de hulp inriep van de burger
wachtleden.
Na de overdracht van het commando werd
door eenige leden van de burgerwacht een
colonnegeweer uitgevoerd en een taptoe ge
slagen en geblazen.
Tot slot was er gelegenheid om in den foyer
persoonlijk van kolonel van der Vlerk af
scheid te nemen, waarvan door alle aanwe
zigen werd gebruik gemaakt.
De Wielerbaan de Kreek heeft in den af-
geloopen winter inderdaad een groote ver
andering ondergaan, die zeer zeker een ver
betering mag genoemd worden. Het rij vlak,
dat het vorig jaar een aarden baan was, is
herschapen in een cementen baan. De boch
ten zijn hooger geworden, terwijl de baan in
haar geheel veel breeder gemaakt is en om
dat zij gemeten wordt aan den onderkant, is
zij ook korter geworden n.L 164.50 M. De
baan is nog wat ruw, maar in de komende
dagen, voordat de eerste wedstrijden zullen
worden gehouden Zaterdag en Zondag a.s.,
wordt zij nog eens flink onderhanden geno
men en geschuurd, zoodat de ergste ruwhe
den dan wel verdwenen zullen zijn.
Aan de outillage voor het publiek is ook de
noodige zorg besteed. Allereerst is gezorgd
dat heel wat meer menschen een goede zit
plaats kunnen krijgen en ook voor degenen,
die zich met een staanplaats moeten tevreden
stellen, heeft men voor een goed gezicht op
de baan gezorgd door amphitheatergewijs
gehouden staanplaatsen.
Op het oogenblik is er geen verlichting,
doch het ligt in de bedoeling binnenkort
ook een zoodanige installatie aan te leggen,
dat bij avond wedstrijden gehouden kunnen
worden.
Nu door de N.W.U. deze baan tot een B-
baan is verklaard, zal het ook mogelijk zijn
^andere wedstrijden te houden dan tot nu
toe plaats vonden. Men denke o.a. aan wed
strijden met levende gangmaking en wellicht
ook aan stayerswedstrijden achter kleine mo
toren.
OPENSTELLING GRENS POLENLITAVEN. Voor de eerste maal sinds
1920 had de openstelling plaats van de grens tusschen Polen en Litauen,
nu laatstgenoemd land de diplomatieke betrekkingen met Polen heeft hervat.
Een der omvangrijkste artikelen van het
nieuwe Rotterdamsche Jaarboekje is gewijd
aan de Rotterdamsche tinnegieters. Gelijk
mr. W. G. D. Murray daarin mededeelt, be
vat het oudste keurboek onder het jaar 1454
een voorschrift, waaruit in ieder geval op
gemaakt kan worden, dat het tinnegieters-
bedrijf hier ter stede het beginstadium ge
passeerd en in vollen gang was. Uit latere
keuren blijkt, dat elke tinnegieter zijn eigen
werk had, het z.g. meester- of makerswerk.
Bij het 17e eeuwsch tin, gemerkt met roos
en kroon, vindt men de initialen van den
tinnegieter gewoonlijk in de kroon afge
drukt. Merken met den volledigen naam
wijst doorgaans op tinwerk van laten datum,
ongeveer eind 18de, begin 19de eeuw. De
keurmeesters, ook wel assayeurs genoemd,
werden ten getale van twee aangesteld door
Burgemeesteren. Ter bevordering van een on
partijdig en zuiver onderzoek werd telken-
jare op St. Eloysdag (1 December) een der
keurmeesters vanwege Heeren Burgemees
teren vervangen door een anderen gilde-
broeder. De minimum tijd, gedurende welke
de leerjongens in dienst van een meester
moesten werken om de geheimen van het
vak meester te worden, bedroeg drie jaar.
Gewoonlijk werden de leerknapen bij den
patroon voor vijf k zes jaar uitbesteed, ge
durende welke hij alle knepen van het vak
kon leeren, want de meester mocht hem niets
verborgen honden. Onder invloed der con
currentie van andere materialen, porselein,
glas en fayence, kwam het tinnegietersbedrijf
langzamerhand in de 18de eeuw in verval
en teekenend voor de situatie is zeker een
request uit 1765 bij Burgemeesteren van de
reeds zwakkere broeders tegen besteding der
contributiegelden voor de gildemaaltijden.
Gelijk uit een schets van notaris L. J. C. J.
van Ravesteijn blijkt, heeft het Notarishuis
aan de Gelderschekade een interessante ge
schiedenis. Het werd door Wilhelmus van
Dam, een voornaam koopman, in 1767 ge
bouwd. Op een aquarel van G. Groenewegen
ziet men het huis omstreeks 1800 aan de toen
nog belangrijk lager gelegen Geldersche
kade. Het had een royale platte stoep van
hardsteen, drie treden met een d«p«ioptr.ac
In den strijd van Alva tegen de Watergeu
zen had Rotterdam evenals de andere steden
zijn aandeel te leveren. Doch het lijdelijk
verzet der steden, dat tot den val het Spaan-
sche bewind zou leiden, daaraan wist ook
Rotterdam mede te doen, gelijk blijkt uit een
korte schets van F. Vogel, over het leenen
door Rotterdam aan den Graaf van Bossu
van een aantal kanonnen.
Een van de veelomstreden vragen uit Rot
terdams vroegste geschiedenis betreft de lig
ging van de oostelijke stadsvest. De redac
teur van het jaarboekje, archivaris mr. H. C.
Hazewinkel wijdt er een bespreking aan. Hij
bestrijdt daarin de hypothese van Van Rave
steijn, welke deze in de jaargangen 1928/31
van het jaarboekje lanceerde, teruggrijpend
op de opvatting van Scheffer en Obreen. Mr.
Hazewinkel heeft gemeend, deze kwestie nog
eens uitvoerig te moeten ophalen met het oog
op de z.i. misleidend werkende suggesuc>
die er onwillekeurig uitgaat van de ifraaie
in kleuren uitgevoerde kaart, die als Dijiage
IV Van Ravesteijn's beschouwingen oei net
ontstaan van Rotterdam moet toelichten en
die met een geel- en blauwe lijn de slinger-
loop van de veronderstelde Oostelijke Rotte-
arm, de „natuurlijke vest" aangeeft. Zoo
hebben de organisatoren
sectie der tentoonstelling »0n uw stad"
deze kaart tot voorbeeld genomen voor de
uitbeelding der oudste phase in de ontwikke
ling van de stad.
In 1923 verzocht dr. E. Wiersum, destijds
redacteur van het Rotterdamseh Jaar J
aan wiilen A. van der poest Clement, een
artikel over Valckesteijn te willen schrijven.
Toen deze in l926 overleed, had hij nog
slechts enkele aanteekeningen gehaakt. Een
kleinzoon, drs. A. van der P°est Clement,
heeft deze studie thans voleind en publiceert
er een zeer lezenswaardig artikel over, waar-
op wy afzonderlijk in een uittreksel terug-
k°Dr. R. E. J. Weber Ücht in het kort een
brief toe van den Rotterdamschen kapiteinmeente-archief
van de historische
uitvoering
De rondgang langs de banen Is te Schiedam
in Musis Sacrum voortgezet voor klasse A en
ged C met de 9e serie. De groote vrees voor
deze planken is voor de meeste kegelaars wel
verdwenen. Jongeren mogen nog wel eens falen,
de geroutineerde werpers weten wel, wat zij aan
deze banen hebben.
Er werd geworpen: 't Zuid H 188, De Woud-
sloopers 308, E. V. A. 253, 't Zuid I 328, De Poede
laars I 305, De Poedelaars II 232, Alle Neune I
344, Alle Neune II 240, Excelsior 305, A. D. O.
301, D. O. K. I 317, D. O. K. II 261, Tous les
Neuf 362.
De stand voor klasse A is nu: 1. Alle Neune
2849 2 D O. K. 2781, 3 De Woudsloopers 2771,
4 'tZuid 2765, 5 E. V. A. 2707, 6 Excelsior 2687,
7 Tous les Neuf 2681, 8 De Poedelaars 2638, 9
A. D. O. 2563.
Woensdag 30 Maart a s. werpt klasse B met de
rest van C. Daarna volgen nog drie wedstrijden
met 4 series.
De a.s. wedstrijden.
Voor de R. K. B. staan de volgende intercom-
munale wedstrijden voor de deur:
10 April de districtswedstrijden te Den Haag.
Deelnemers Utrecht, Delft, Rotterdam, den Haag.
De winnaar wordt afgevaardigde naar den
nationalen eindstrijd te Utrecht.
Voor de ontmoeting in den Haag is het vol
gende 10-tal uitgenoodigd: J. Borkus, Koster, v.
Leeuwen, en Strack van Schijndel van „Alle
Neune", C. van Eijck en W. van Eijck van
O. W. A., Gamier van E. V. A., Korte van
A. D. O., Sanders van D. O. K., Willemse van
Tous les Neuf.
Als reserve zal K. Kooiman van De Woudsloo
pers fungeeren.
Op 15 Mei gaat Rotterdam naar de eere-wed-
strijden inn Breda, waar men uitgenoodigd is
voor den invitatie-bonden wedstrijd met 's Her
togenbosch, Eindhoven, Tilburg, Delft en Breda.
Het tornooi om het Zilveren Nieuwsbladbil
jart is gisteravond in café-restaurant Suisse on
der leiding van de B. V. Rotterdam voortgezet.
De uitslagen luiden als volgt:
ROTTERDAM—ROYAL.
pnt. brt. h. s. gem.
De Bie Sr175 33 25 5,30
Hendriks 108 33 15 3,27
De Bie Jr175 51 29 3.43
Formenoy 139 51 14 2.72
Van Santen 150 57 17 2,63
Holtgrefe 124 57 12 2,17
Hooft 125 36 22 3,47
Weiter 34 36 9 2,33
De eindresultaten waren: Rotterdam 625 en
Royal 455 punten.
ROYAL—T ZUID.
pnt. brt. h. s. gem.
Hendriks 96 30 13 3,20
Boerdam 225 30 54 7,50
Formenoy 175 55 18 3,18
Smeekes 159 55 16 2,88
Holtgrefe 150 45 22 3,33
S. van Lier 87 45 9 1,93
Weiter 125 66 10 1,89
Van Broek 87 66 10 1,31
Het totaal van Royal was 546, dat van 't Zuid
558 punten.
HILLEGERSBERGROTTERDAM.
pnt. brt. h. s. gem.
Van Aken 158 23 27 6,86
De Bie Sr175 23 60 7,60
Dumoulin 170 57 16 2,98
De Bie Jr175 57 15 3.05
Zevenhuizen 139 42 12 3,30
Van Santen 150 42 22 3,57
Lindeman 46 37 6 1,24
Hooft 125 37 15 3,37
Hillegersberg behaalde 513 en Rotterdam 625
punten.
DE STAND.
tebeh. pnt. beh. pnt. gem.
1. Rotterdam 5610 5389 96,06
2. Het Zuiden 6450 6074 94,17
3. Maasstad 4920 4631 94,12
4. Caland 5925 5507 92,94
5. Hillegersberg 6290 5466 86,89
6. 't Zuid 7325 6136 83,76
7. Royal 6380 5308 83,19
8. Amok 6300 4967 78,84
Het programma van heden:
8 uur: CalandRotterdam.
9 uur: AmokCaland.
10 uur: MaasstadRotterdam.
De wedstrijd om den zilveren wisselbeker van
Rotterdam, uitgeloofd door het Rotterdamseh
Dam Genootschap, werd Woensdagavond voort
gezet.
De uitslagen waren als volgt:
Groep I: A. J. Bos verloren van B. Branden
burg; J. Ligtvoet gewonnen van F. Polak; A.
Cremer verloren tegen J. A. Verbeek.
In deze groep is de stand:
J. A. Verbeek 10 punten (uit 6 partijen), J.
Vermeulen 8 (5), B. Brandenburg 7 (5).
Groep IX: H. Sanders gewonnen van W. Ba-
rendregt; A. A. Trouwborst verloren tegen J.
Schoenmaker. De partij J. J. v. Leeuwen tegen
F. Cremer werd uitgesteld.
De stand in deze groep is:
H. Sanders 11 punten (uit 6 partijen), J. J. v.
Leeuwen 7 (5) en W. Barendregt 6 (4).
Groep III: G. M. v. Zwieten gewonnen van N.
Velthoven; H. Ascherman verloren tegen L.
Kaanis; M. Spaan gewonnen van D. Kerkhoven;
H. Schoenmaker remise tegen J. v. d. Kruk.
Voor deze groep komt in den eindstrijd uit
J. v. d. Kruk met 11 punten (uit 7 partijen). Vol
gen M. Spaan en L. Kaanis, ieder 8 punten (6),
Groep IV: H. G. Hooymans gewonnen van J.
J. W. Smit; J. A. Steenbergen verloren van G.
Rietveld.
In den eindstrijd komt uit J. v. d. Eist met
9 punten (uit 5 partijen). Met een gelijk aantal
punten 6 (5) kwamen aan W. v. Dijk, G. Riet
veld en H. G. Hooymans, die moeten overkam-
pen.. Hiervoor verloor reeds G. Rietveld van
W. v. Dijk.
De wedstrijd wordt Woensdag a.s. voortgezet.
Naar men ons bericht is het R. T. T- B.-
bestuur er in geslaagd in samenwerking met
de sportafdeeling van de K. L. M. en den N.
T. T. B. een demonstratie-avond te organi-
seeren op 29 Maart a.s. in Maison de Kok.
Stationsweg 29b, Rotterdam, waaraan zal
worden medegewerkt door het Weener Kam
pioensteam.
Te meer vragen deze demonstraties de
algemeene belangstelling, daar het Weener
team bestaat uit Fraulein Pritzi (wereld
kampioene 1938) en de heeren Kaspar, Lieb-
ster en Sehediwy, allen spelers met een
schitterende tafeltennisreputatie en deelne
mers aan de wereldkampioenschappen te
Londen.
Behalve enkele Rotterdamsche spelers,
zooals R. Willemstein, H. Mostert en A. Zuid
geest Jr., heeft de R. T. T. B. het Nederland-
sche kampioenspaar gemengd dubbelspel
mej. Fernandez en den heer A. S. Dannei
uitgenoodigd aan de demonstraties hun me
dewerking te willen verleenen.
Voor de Rotterdamsche tafeltennissers een
gelegenheid met tafeltennis van superklasse
kennis te maken, terwijl wij er niet aan
twijfelen of ook vele Hagenaars en Delfte
naren zullen deze unieke gebeurtenis willen
bijwonen.
Henrick Hartman, waarin een plan wordt
ontvouwd voor een kaperstocht in navolging
van Francis Drake.
Mr. H. C. Hazewinkel vervolgt zijn arti
kel over Feyenoord, waarvan het eerste ge
deelte in het jaarboekje van 1C37 werd op
genomen. Hij deelt eenige bijzonderheden
mede over het z.g. Pesthuis. Van 1747 tot
1750 tijdens den inval van de Franschen in
ons land, heeft het gediend tot militair hos
pitaal. Tijdens den vierden Engelschen oor
log werden de Engelsche krijgsgevangenen
er onder gebracht. Gedurende de Bataafsche
Republiek en onder de regeering van Koning
Lodewijk is het Pesthuis vrijwel onafgebro
ken in gebruik geweest als militair hospi
taal, later als huisvesting van het kadetten-
instituut der Bataafsche, later Koninklijke
Marine.
Over het vroeger bekende veerhuis „De
Hollandsche tuin", te IJsselmonde, dat in
1924 werd afgebroken, deelt J. Spruit eenige
bijzonderheden mede, teruggaande tot het
jaar 1671. Waarschijnlijk is het huis en de
benaming wel in het einde der zestiende
eeuw geweest.
Architect J. Verheul D.zn. geeft een be
schrijving van het vroegere oudemannen-
of Heilig Gasthuis en het oude vrouwenhuis
te Rotterdam, verlucht met eenige penteeke-
ningen van hem.
Interessant is een korte aanteekening van
Dr. A. C. Kersbergen over de Rotterdam
sche diamantbewerkers. Volgens de Fransche
memorie over den handel van Rotterdam in
1729, waaraan mr. Hazewinkel in het vorig
jaarboekje een artikel heeft gewijd, zou de
kortzichtige politiek van de Rotterdamsche
Regeering, haar angst voor de drijverij der
gereformeerde predikanten de oorzaak zijn
geweest, dat Joodsch kapitaal aan Rotterdam,
was voorbijgegaan om Amsterdam grootheid
en luister bij te zetten. Hoe begrijpelijk het
ook is, dat de Rotterdamsche overheid bij
de Joden in slechter reuk stond dan de Am-
sterdamsche, zoo schrijft mr. Kersbergen,
men mag haar, tenminste op dit terrein, niet
van kortzichtigheid beschuldigen. De Rotter
damsche predikanten hebben met ware harts
tocht jacht gemaakt op dwaalleeringen, op
Paapsche stoutigheden en wufte amusemen
ten, maar den Jood, die nog zoover buiten
het' Rotterdamseh maatschappelijk leven
stond, dat hij voor de aan hun zorgen toe'
vertrouwde schapen geen gevaar opleverde,
hebben zij vrijwel met rust gelaten.
Bij de portretten van mr. Toussaint Noord
houder en zijn vrouw, welke in het afgeloo-
chief zijn gekomen, vertelt mr. Hazewinkel
eenige bijzonderheden over dezen Rotterdam
mer, die, nadat hij in het kleine Vlaardingen
zijn betrekking van schout en gemeentese
cretaris verloren en zijn populairiteit ver
speeld had, zich weer als advocaat in zijn
geboortestad vestigde en in 1817 op ruim
68-jarige leeftijd overleed.
Wie had de Ambachtsheerlijkheid van Hil
legersberg en op welke wijze kwam zij aan
Rotterdam? Hierop geeft de archivaris van
Hillegersberg, Chr. van den Berg, een ant
woord, waarbij hij tot de overtuiging komt,
dat Rotterdam niet op rechtmatige wijze in
het bezit is gekomen van de ambachtsheer
lijkheid, welke ter grondwetsherziening van
1848 is uitgeoefend.
Dr. R. Jacobson bewaart in een beschrij
ving voor het nageslacht bijzonderheden
over de wandschildering van Lode Sengers
en P. C. van der Wilt in het nieuwe Gym
nasium aan den Wytemaweg.
De kenner van den Franschen tijd in ons
land, mr. F. C. Koch, vervolgt zijn beschrij
ving van Rotterdam onder de Bataafsche
Republiek en behandelt de gebeuru-ussen
van 1 Mei 1796—6 November 1797. In den
tijd, waarover thans gehandeld wordt, wer
den de revolutionnaire stroomingen in de
stad steeds sterker., Dit was vooral toe te
schrijven aan den staatsgreep van den 18den
Fructidor van het jaar V (4 Sept. 1797) in
Frankrijk. Het bestuur der stad, dat in No
vember 1797 optrad, bestond voor het eerst
sinds de omwenteling uit onvervalschte,
waschechte revolutie-mannen.
Tenslotte vinden wij eenige nadere gege
vens over het schip „Lodewijk" en over den
handel van Rotterdam op West-Afrika in de
19de eeuw. Dr. Sjoerd Hofstra doet dit naar
aanleiding van de aanwinst voor zijn museum
van het model van het genoemde schip.
Rest ons nog te vermelden, dat aan de
gewone rubrieken in het voorwerk van het
jaarboekje een is toegevoegd, die de aandacht
vraagt voor de aanwinsten van de zeer be
langrijke, maar te weinig bekende topogra
fische en portretverzamelingen op het Ge-
Winst iets lager. Dividend
2 pCt. (onv.)
Op. de ter visie liggende balans der N. V.
passage-Maatschappij te Rotterdam per 31 De
cember 1937 komen de navolgende bezittingen
voor gebouw 796.000 (800.000)kas- en bank
saldi 35.926 (34.172), vooruitbetaalde ass.-
premie 975, huurders 2772 (2708), belegde
reserve 20.527 (20.655).
Hiertegenover staan de navolgende schulden:
aandeelen kapitaal 500.000 (onv.), 4% Hyp.
obligatielening 296.000 (300.000), reserve (sta
tutair) 21.297 (21.531), aandeelhouders winst
aandeel ƒ3705 (3384), crediteuren ƒ4084 (5670)
te bétalen coupons en dividenden 7322 (7305),
huurders 1650, reserve voor diverse belan
gen 8000 (5000), zoodat de winst bedraagt:
14.146 (14.409).
De winst- en verliesrekening vermeldt ae vol
gende baten: huurrekening 66.092 (vorig;jaar
67.290), terwijl de lasten bedragen iz.yiö
(12.994), onderhoud 14.646 (14.987), onkosten
21.381 (22.246), naar extra reserve 3000
(3250).
In de op 25 Maart a.s. te houden algemeene
vergadering van aandeelhouders zal worden
voorgesteld om van de netto-winst, dié 14.146
bedraagt (v. j. 14.409), weder 4000 te be
stemmen voor aflossing en afschrijving en 2
(onv.) dividend uit te keeren, een en ander als
vorig jaar. In herinnering wordt gebracht, dat
de 4)0 -obligaties tegen 1 Mei a.s. alle aflos-
Het Rotterdamseh kamerorkest, onder lei
ding van mr. P. Hoogenbergh, geeft een con
cert op Donderdag 31 Maart in de Nutzaal.
Het program bevat niet minder dan ler
eerste uitvoeringen in Nederland: „Concerto
da Camera" van Henry Barraud, „Concerto
a oboe concertato" van C. P. E. Bach, «§®f®
nade pour petit Orchestre van Jean Fran-
caix en .Concerto for oboe on themes of Per-
golesi" van John Barriolli. Als eerste uitvoe
ring wordt nog vermeld „Sinfonia A-durvan
Luigi. Boccherini.
vnTTiPRDAM, 23 Maart. Bevorderd tot accoun
tant de heeren E. Katan en M. F. J. Cool.
Met het Noorsche ss. „Rudolf" zijn als ver
stekelingen uit Bordeaux meegekomen drie
Polen t.w. de 26 jarige M. R„ de 26-jarige
A. R. en de 30-jarige B. D. Per zelfde gele
genheid zullen ze weer naar Bordeaux gaan.
Onze politieke macht, zelfs onze kerke
lijke bloei zal ons op den duur niet baten,
zoo wij onze plaats niet weten te veroveren
ln de universitaire wetenschap. Steunt
dus uw eigen Universiteit.
