LETTEREN EN KUNST.
De Hooge Veluwe.
m.
WOENSDAG 13 JULI 1938
PLAN „ZUID
Definitieve vaststelling van het
herziene uitbreidingsplan.
MET EEN LUCIFER IN EEN KLEER
KAST.
„LES BEATITUDES" VAN CESAR
FRANCK.
S CHERPS CHUTTERS VEREÉNTGIN G
ROTTERDAM.
GEORGE STAM IN ROTTERDAM.
BEZOEK FRANSCHE JOURNALISTEN.
IN EEN SPIJKER BLIJVEN HANGEN.
GEEN VERKIEZING VOOR
„DUBBELEN RAAD".
EINDEXAMENS H.B.S.
JUBILEUM A. LANGEWEG.
HET CIRCUS BENADEELD.
ST. JOSEPHGEZELLENVEREENIGING
VERDWENEN FIETSEN.
BURGERLIJKE STAND.
■m
VLAARDINGEN.
ZAKKENROLLERS
aanbesteding
HOEK VAN HOLLAND.
HOOGER ONDERWIJS.
IJSELMONDE.
OVERSCHIE.
HET NIEUWE MUSEUM THANS
GEOPEND.
9?
Na de voorloopige vaststelling In de
Raadszitting van 7 Januari j.l. is het herziene
uitbreidingsplan Linker Maasoever naar het
voorschrift van de Woningwet ter inzage ge
legd. Zulks heeft aanleiding gegeven tot de
indiening van een aantal bezwaarschriften,
welke B. en W. in een nader stuk aan den
Raad aan een bespreking onderwerpen.
Trambaan der R. E. T.
In een adres van de Winkeliersvereeniging
Beijerlandschelaan-Groene Hilledijk, werden
bezwaren geopperd tegen de aanwezigheid
van een trambaan van de R. T. M., speciaal
op het kruispunt Bree-Groene Hilledijk. Ge
lijk bekend, worden deze bezwaren van de
zijde der gemeente gedeeld. Het tegenwoor
dig beloop der trambaan berust echter op een
vergunning van Gedeputeerde Staten, zoodat,
nog afgezien van het kostenbezwaar, voor
het verkrijgen van een afdoende oplossing
van dit vraagstuk in elk geval de medewer
king van het Hooger Bestuur zal zijn ver-
eischt. Voor wat het genoemde kruispunt
betreft, wordt intusschen overwogen of de
verkeersbezwaren zijn te ondervangen door
het maken van een tunnel, waarbij het krui
sen a niveau wordt vermeden.
Eene wijziging, gelijk de N.V. tot Exploi
tatie van Onroerende Goederen „Smeets-
land" heeft gevraagd, in dien zin, dat ter
plaatse te zijner tijd bebouwing mogelijk zou
zijn, kan niet in overweging worden geno
men. Wel kan haar onder de gegeven om
standigheden de toezegging worden gedaan,
dat, wanneer deze plantsoen-bestemming eer
lang definitief wordt vastgesteld in een uit
breidingsplan, aangevende de bestemming
van den grond in onderdeelen, de Gemeente
bereid is de bedoelde perceelen over te ne
men.
Betreffende het bezwaarschrift van J. Kra
nenburg c.s., waarin gewezen wordt op het
feit, dat op de eigendommen van de familie
Kranenburg veel plantsoenaanleg is ontwor
pen, terwijl geen rekening is gehouden met
de eigendomsgrenzen, antwoorden B. en W.,
dat het hun het meest aangewezen voorkomt,
dan wordt besloten tot onteigening van het
geheele bezit der familie Kranenburg.
Naar de meening van B. en W. is er inder
daad aanleiding met de Bouwvereeniging
„Patrimonium" in onderhandeling te treden
omtrent een herziening der overeenkomst.
Kerk der Paters Capucijnen.
Met de Paters Capucijnen is destijds een
overeenkomst voor straataanlëg gesloten, die
de mogelijkheid bood het kerkgebouw aan
den Dorpsweg zoo noodig uit te breiden en
op den aangrenzenden grond een Parochie'
huis te stichten. Laastbedoelde grond Is in
het herziene plan bestemd voor plantsoen
terwijl de geprojecteerde rooilijnen van den
Dorpsweg uitbreiding van de kerk naar die
zijde onmogelijk maken. Aan deze bezwaren
is tegemoet te komen door te zijner tijd m
ruil voor den grond ter plaatse een perceel
elders beschikbaar te stellen voor den bouw
van een Parochiehuis, terwijl zonder bezwaar
de rooilijnen zoodanig kunnen worden ge
wijzigd, dat de gewenschte uitbreiding der
kerk gewaarborgd is. Mede is het mogelijk
gebleken te voldoen aan het verzoek om het
geprojecteerde straatje tusschen kerkgebouw
en plantsoen achterwege te laten en dit
strookje mede te bestemmen voor plantsoen.
De betrekkelijke teekening is met het oog op
een en ander in dien zin gewijzigd.
Op een bezwaarschrift van M. Linthout,
antwoorden B. en W„ dat bedoeld bezit zoo
klein is, dat het nimmer afzonderlijk in ex
ploitatie kan worden gebracht en combinatie
met aangrenzende perceelen steeds noodza
kelijk is.
Invloed van plan op exploitatie
uitkomsten.
Aangezien in verschillende der bezwaar
schriften ter sprake wordt gebracht de in
vloed van het plan op de exploitatie-uitkom
sten, moeten B. en W. nog eens met nadruk
de aandacht vestigen op de „Algemeene Voor
schriften", waaraan overeenkomsten met par
ticulieren betreffende de exploitatie van hun
bezit hebben te voldoen. Het daarin neerge
legde systeem beoogt de exploitatie-uitkom
sten voor de verschillende grondeigenaren
zooveel mogelijk te nivelleeren en aan de be
stemming volgens het uitbreidingsplan haar
vrij willekeurige werking op die uitkomsten
te ontnemen. Het systeem heeft inmiddels
zijn houdbaarheid in practijk bewezen. Ook
de belangen van de eigenaren van grond in
het onderhavig plan zijn bij deze „Algemeene
Voorschriften" derhalve gewaarborgd.
Industrieterrein aan de Wol-
phaertsbocht.
Tenslotte treden B. en W. in een nadere
beschouwing van de opmerkingen, die door
het Raadslid, den heer J. ter Laan, zijn ge
maakt ten aanzien van het geprojecteerde
industrieterrein aan de Wolphaertsbocht en
omtrent de soberheid van het plan in het z.g.
Vaankwartier.
In het rapport, waarbij het plan is Inge
diend wordt de aandacht gevestigd op lichte
industrieën, die geen haventerreinen behoe
ven, doch wel een goed contact met de stad.
In verband hiermede is in het plan een drie
tal terreinen, w.o. dat aan de Wolphaerts
bocht, voor deze industrieën gereserveerd,
waartegen geen bezwaar bestaat, omdat deze
lichte industrieën in den regel weinig hinder
voor de omgeving veroorzaken. Daar het
bovendien in de bedoeling ligt om bij de uit
gifte van deze gemeentelijke terreinen de
woonbelangen met de meeste zorg te ontzien,
meenen wij ook bij nadere overweging geen
wijziging van het plan op dit punt te moeten
voorstellen.
Het inmiddels bij de Regeering ingediende
bouwplan voor de woningen in het Vaan
kwartier is ruimer van opzet dan het uitbrei
dingsplan aangeeft. Indien het bouwplan tot
uitvoering wordt gebracht, zal het uitbrei
dingsplan dienovereenkomsig kunnen wor
den gewijzigd.
Op Donderdag 17 Nov. e.k. hoopt de Chr.
Oratorium Vereen. „Rotterdam Zuid" onder
leiding van den heer P. v. d. Kerkhoff uit
te voeren „Les Beatitudes" van César Franck.
Solistische medewerking verleenen: To v. d.
Sluys, Annie Hermes, mevr. Klok-Boerdam,
Max Kloos, Theo BayleHenk Viskil, Arie
Roodenburg. Begeleiding: Ned. Kamerorkest.
Brand aan de Brielschelaan.
Vanmiddag tegen 12 uur is brand uitge
broken op de eerste étage van het pand
Brielschelaan 74a, bewoond door de familie
J. van Ouwerkerk.
Vermoedelijk is de brand ontstaan, doordat
de bewoonster met een brandende lucifer in
een kleerkast had gezocht. Zij is daarop
boodschappen gaan doen en toen zij daarvan
terugkeerde, vond zij de achterkamer in
brand staan.
Deze kamer is geheel uitgebrand, een tus-
schenkamer gedeeltelijk. Ook de tweede
étage liep brandschade op. Alles was ver
zekerd.
Het vuur is gebluscht door de slw. 42 en
59, beide met één straal en de gummislang.
Mede aanwezig waren de slw. 58, 40, 51 en
de motorreservewagen L Personeel van
dezen wagen heeft, voorzien van rookmas-
kers, in het pand een onderzoek ingesteld.
Het blusschingswerk stond onder leiding
van onderbrandmeester M. v. d. Ham, brand
meester H, van Nieuwland en hoofdman ir.
L. J. E. C. v. d. Tas.
Op de banen van de Scherpschuttersver-
eeniging Rotterdam is een wedstrijd voor de
leden gehouden. Geschoten werd op 300 me
ter met geweer en munitie naar keuze, 60
schoten, waarvan 20 in liggende, 20 in knie
lende en 20 in staande houding. Aan dezen
wedstrijd is verbonden een wisselprijs, een
zilveren sigarenkistje, geschonden door dr.
J. M. Kolff. De wedstrijd was ditmaal span
nend daar dit kistje door den winnaar 3 keer
moet worden gewonnen. Daar van twee
heeren, n.l. J. H. Brussaard en T. C. Vuur-
man, reeds 2 maal de naam daarop was ge
graveerd, ging het nu erom wie de winnaar
zou worden. Hoewel ook de andere schutters
goed kamp gaven, was de uitslag als volgt:
1. J. H. Brussaard met 524 punten, winnaar
van den wisselprijs; 2. T. C. Vuurman, 495
pnt. 3. E. A. van Welij 488 pnt., welke heeren
de 3 medailles, geschonken door de vereeni-
ging, hebben gewonnen.
Nu de wisselprijs in definitief eigendom is.
overgegaan, zal de onderlinge wedstrijd een
volgend jaar toch op gelijke wijze worden
gehouden; een nieuwe wisselprijs zal wor
den beschikbaar gesteld.
Op 200 meter had de halfjaarlijksche eind-
wedstrijd plaats om den Crol- en Aaldersbe-
ker, alsmede om het schild, geschonken door
de Scherpschuttersvereeniging Rotterdam.
Winnaar van den beker is dr. J. M. Kolff en
winnaar van het schild J. van Hoey Smith.
De 2 medailles, verbonden aan dezen wed
strijd, werden gewonnen door dr. J. M. Kolff
en Jac. Noomen.
Vol bewondering voor Museum
Boymans.
Gistermiddag hebben een twaalftal Fran-
sche journalisten, o.m. van de Beaux Arts,
de Figaro en het Journal des Débats, een be
zoek gebracht aan museum Boymans.
Maandag waren zij te Amsterdam aangeko
men, waar zij achtereenvolgens een bezoek
brachten aan het Rijksmuseum, het Rem-
brandthuis en de Fransche tentoonstelling in
het Stedelijk Museum.
Gistermiddag zijn zij de gast geweest van
den directeur van het museum Boymans, den
heer D. Hannema, die het gezelschap te zijnen
huize ontving, om de journalisten vervolgens
te doen kennis maken met de tentoonstelling
in het museum, waarbij natuurlijk 't gebouw
zelf en de aanleg er omheen niet vergeten
werden. Zoowel over de inrichting als over
de kunstwerken toonden de gasten zich zeer
enthousiast, hetgeen zij onomwonden lieten
blijken. Vooral ging hun bewondering uit
naar de Vermeer.
Na het museumbezoek werd de maaltijd
gebruikt in het restaurant van de Kon. Roei
en Zeilvereeniging „De Maas", terwijl zij den
nacht doorbrachten in het Parkhotel.
Vanmorgen is het gezelschap naar de Resi
dentie vertrokken, terwijl het vanmiddag een
bezoek bracht aan het Rijksmuseum Kröller-
Mtiller in het nationale park „De Hooge
Veluwe". Vervolgens komt het gezelschap
weer naar Rotterdam, waar het zal scheep
gaan op de „Nieuw Amsterdam", om tot
Cherbourg de reis mee te maken.
De Sonate van Hindemith.
De heer George Stam uit Leeuwarden
kwam in de reeks avond-uitvoeringen het
orgel in de Groote Kerk te Rotterdam be
spelen. Het uitnoodigen van organisten om
aldus plaatsvervangend op te treden, heeft
veel gelijkenis met het gastdirigeeren, dat
ook buiten den vacantietijd om, bij enkele
onzer orkesten bekend is.
Zoowel het een als het andere heeft meer
na- dan voordeelen. Organist of dirigent
komen voor een hun vreemd instrument,
resp. orkest te staan. Ze kennen er de klank
eigenschappen niet van, noch de zwakke
plekken, noch de bijzondere mogelijkheden,
die men eerst na langdurig concerteeren
zelf gaat inzien. Een orgel besluit in z'n
groote kast legio bijzonderheden, geheimen
van acoustische werking, het heeft boven
dien een zoo eigen speelaard, dat men na
maandenlange ondervinding eerst tot een
meesterschap over dit alles komen kan.
Desniettemin wordt van den gast-organist
(of -dirigent) gevraagd, dat hij liefst nog
het werk zijner voorgangers zal overtreffen.
Dat lukt wel eens bij „doorgewinterden"
in het vak, en dan nog meestal niet zonder
uiterlijke effectberekening.
Dit laatste behoort niet tot de eigenschap
pen van den heer George Stam.
Reeds uit zijn programma-keuze bleek,
dat hij in den orgelstijl zich tot strenge
vormen beperkt. Hieronder kan uiteraard
evenzeer het nieuwe als het oude behooren,
reden waarom hij het concert inleidde met
drie werken van Bach en via Franck evo
lueerde naar contemporaine componisten als
Hindemith, Andriessen en hijzelf. Het geheel
maakte een uitstekenden indruk door wel
gekozen registratie, correctheid van tech
niek en goed stijlbegrip.
Daar stond tegenover, dat de genoemde
euvels, aan zulk remplaceeren verbonden,
blijven gelden. In Bach's Toccata in C gr. t.
bleek de heer Stam zóó voorzichtig te zijn
met z'n pedaalsolo, dat deze beneden een
middelmatig tempo bleef. Ook de sterkte
verhouding tusschen manuaal en pedaal was
na deze passage niet voldoende af
gewogen.
Tusschen de Fugue en de Variation van
Franck's werk bleef het pedaal te lang domi-
neeren en bij de korte melodievoering even
later werd te vroeg het pedaal versterkt;
even verder bij den laatsten inzet van het
thema was de zwelkast niet vroegtijdig ge
noeg gesloten.
Dit alles, nogmaals, is bijna niet te voor
komen in zulke omstandigheden.
Dat de heer Stam de tweede orgelsonate
van Hindemith op z'n programma had ge
nomen, bleek geen overmoed te zijn, wijl
hij het stuk gedegen bleek te hebben be
studeerd.
We hebben reeds hier ter plaatse, op deze
pittige en frisch klinkende sonate gewezen
en het was een groote voldoening ze thans
voor de eerste maal op een Nederiandsch
concert aan te treffen; te meer, zooals ge
zegd, wijl de heer Stam het werk met eert
zuiver stijlbegrip interpreteerde.
M. M.
De 16-jarige H. Boekie, wonende in de
Oosterstraat, is in de ouderlijke woning met
de rechterhand in een spijker blijven hangen,
waardoor een groote scheurwonde ontstond.
De jongen liep naar het Gebouw van den
Geneeskundigen Dienst, aan het Achterkloos
ter, vanwaar hij naar het Ziekenhuis aan den
Cool singel is gebracht om verbonden te
worden.
In verband met de annexatie van een klein
gedeelte van de gemeente Overschie door
Rotterdam is de verkiezing noodig van een
zoogenaamden „dubbelen raad". De verschil
lende partijen hebben een overeenkomst ge
sloten om deze verkiezing, zooals gewoonlijk
bij enkele candidaatstelling te doen geschie
den in dier voege, dat elke partij zooveel
candidaten stelt als zij leden in den Gemeen
teraad telt.
ROTTERDAM, 12 Juli. (r.k. H.B-S. met 5-i.
c. voor jongens Afd. B) Geëxamineerd 23 can
didaten. Geslaagd de heeren H. L. de Beiier,
nU tt ®eJJ?rs> H- G. van Bokhoven, A. J. Buis,
GJV' H- J- Dams, C. C. van Dongen, N. Chr. J.
Edelhauser, L. H. van Gaaien, G. J. Heinerman
A G. Jansen, R. P. H. Miedema, H L M™
G- A' Pennings, M. W. J. van der Rest,
Chr. J. Senteur, W. A. van Sprang, G. H. Uien-
berg J. H. Verheijen, M- A. van Wallene, P A
veld B' P' H' Wuisman> C' w- Zijder-
ROTTERDAM, 12 Juli. (Gem. H. B. S. A, Hof
stedestraat) Groep 9. Geslaagd de heeren L A.
Sumer, A. W. Struijvenberg, J. C. Spigt, Jw
Tyssens, L. de Winter, A. Zegers en H. J. de
Zwart van Kooten. Totaal geëxamineerd 104
leerlingen geslaagd 96.
Op 1 Juli 1.1. was het 25 jaar geleden, dat
de heer A. Langeweg, oudste algemeen pro
curatiehouder bij de N. V. Rotterdamsche
Scheepshypotheekbank bij deze instelling
in dienst trad. De jubilaris, die op dezen da
tum in het buitenland verblijf hield, werd,
in Nederland teruggekeerd, heden met zijn
gezin in het privékantoor der directie in te
genwoordigheid van den voorzitter van
commissarissen en den raad van toezicht
der bank ontvangen. Hij werd hier door den
directeur in hartelijke bewoordingen toege
sproken, waarbij deze wees op zijn be
kwaamheid en rijke ervaring op het gebied
van het bedrijf van de bank en hem dank
zegde voor de toewijding gedurende deze ja
ren aan de belangen der bank betoond. Te
vens overhandigde de directeur zoowel na
mens de bank als namens zich zelf nem ge
schenken, terwijl aan mevr. Langeweg bloe
men werden aangeboden. Vervolgens werd
de jubilaris door zijn collega's gecomplimen
teerd en hield een van hen een toespraak,
die deze vergezeld deed gaan van een zilve
ren sigarendoos als geschenk van het per
soneel. Ook de voorzitter van den Raad van
Toezicht sprak den jubilaris toe en dankte
hem voor zijn toegewijde medewerking. Ten
slotte dankte de jubilaris hartelijk voor de
aan hem bewezen blijken van waardeering
en vriendschap.
Op verzoek van de politie alhier is ten
huize van een Goudschen ingezetene aange
houden een 29-jarige neger, employé van het
Circus Bouglione, die verdacht wordt ten
nadeele van dat circus een bedrag van dui
zend francs te hebben ontvreemd. De neger
is ter beschikking gesteld van de Rotterdam
sche politie.
Op Vrijdag a.s. te ongeveer 9 uur zal op
de R.K. begraafplaats van Crooswijk de be
grafenis plaats vinden van Johannes Petrus
Zuidema, lid van de Gezellenvereeniging
aan het Stationsplein, afd. gehuwden, die op
72-jarigen leeftijd in den Heer overleden is.berg. past zich bescheiden bii de omgeving
Op één dag is maar liest een vijtal fiet
sen ontvreemd, n.l. a^n den Goudsche Singel,
de Raadhuisstraat, de St. Laurensstraat, de
le Lombardstraat en de Hoogstraat, resp. ten
nadeele van A. A. P. uit Schiebroek; H. de J.
uit de Paulus Potterstraat; D. v. O. uit de
Hoogvlietstraat; J. P. uit de Puttershoek-
schestraat en J. S. uit de Generaal v. d. Heij-
denstraat.
Aangiften van 12 Juli 1938.
BEVALLENT. Molendijk—Meinster z. M.
r\ Wage—Boekatal z. M. J. v. Wijk—Brei-
cr z. J. W. F. Zuidmulder—Reijnders d.
Jonker—Eerltens z. C. M. Uppelschoten
ugaarts d. j, e. KaaystekerHoutekamer
z - G. H. Fleket—Prast z. G. W. Lucas—
Hoogcnbergh d. L. J. Wolring—v. Andel d.
S. C. Boender—v. Keulen d. T. J. Dienaar
—Wassen d. H. de Ruiter—Meder d C
Goedhart—Westerduin d. V. K. A Kruys-V
Bakker z. C. C. M. v. Dijk—Hollander d.
G. v. d. Berg—Verschoor z. a. Gravendeel—
v. d. Linde d. E. D. Merks—Kreukniet z
H. C. de Lijster—Schaap z. K. Remans—See-
meijer d. A. J. Ruigrolcv Noordt d M
A. v. d. Mussele—de Groot z. C. J. Lodewijkx
Kerkhov end. j. v. Ginhoven—Zweerus d
H. M. Hogeback—Breedveld z. S. c. Luycx
v. d. Sluys z. G. J. RebersBrandenburg
z. M. Schelling—Herweijer z. J. P. Ouden
aarden—v. Berkel z. c. A. W. Trees—van
Franeker d.
OVERLEDEN: J* Baden z. 2 d. J. de Ron
Van v. J. Spruyt 79 j. c den Hollander z. 7 j
H. J. H ijzen wede. v. L. C. J. Delhoy 98 1
W. nr. d. Berg ongeh. man 18 j. T Verberk
Van v. M. Bpshuizen 75 A. v_ Manen vrQuw
V o' A «L ïïl® j' - M- den Toomw ede.
T° Haan 73 j. J. M. Vleugels ongeh.
vrouw 66 3- K. J. Oskam d. 9 m. L. G. M.
v. Welzenes z. 15 d. J. P. Zuidema man v.
A. A. M- Mineur 72 j. Voorts als levenloos
aangegeven: M. E. J. SteenhouwerHofland z.
J. M. v. DeldenKurvers d.
Rijksmuseum Kröller-Miillerde middensaal achter de binnenplaats met rechts
en links de kabinetten.
Mej. G. H., wonende aan de Vliesridder-
straat, kwam in een modemagazijn in de
binnenstad tot de conclusie, dat haar porte-
monnaie met een inhoud van ongeveer der
tig gulden verdwenen was.
Op Vrijdag 29 Juli a.s., des nam. te half
drie, zal door B. en W. worden aanbesteed
het maken van een beton kaaimuur aan de
Koningin Wilhelminafaaven Z.W.Z., lang 303
meter, met inbegrip van de daarvoor be-
noodigde grond- en baggerwerken.
GESLAAGD
Bij het te 's-Gravenhage gehouden examen
slaagde mej. P. J. Jongbloed alhier, voor de
aanteekening „dameskleermaken", op de
acte N a met de paedagogische verklaring,
bedoeld in art. 38 der Nijverheidsonderwijs
wet.
ROEIBOOT GEVONDEN
Bij van Fessem, schip Cornelia, aan het
Westerhoofd, is terug te bekomen een ijzeren
veerboot, gevischt op de Maas.
BINNENGEKOMEN
In de Vulcaanhaven zijn binnengekomen
de stoomschepen Stad Vlaardingen met 11999
ton erts en Circé om 2800 ton kolen te laden.
OPLICHTER AANGEHOUDEN
Mej. de Z. had voor eenige weken haar
naaimachine mede gegeven aan zekeren de
Man, wonende te Rotterdam, voor reparatie
aan de machine. Toen de machine maar
steeds niet terug werd gebracht, schreef de
juffrouw een briefkaart naar het opgegeven
adres, doch deze kwam als onbestelbaar te
rug. Hierna werd de politie in de zaak ge
moeid, die spoedig had ontdekt, dat de ma
chine te Vlaardingen was verkocht, terwijl
bij het onderzoek, dat de Vlaardingsche
politie te Rotterdam instelde, de dader kon
worden aangehouden en in verzekerde be
waring werd gesteld. Hij bleek te zijn P. C.
J. E. te Rotterdam woonachtig.
ROTTERDAM, 13 Juli. Geslaagd voor het
candidaatsexamen Economische wetenschappen
de heeren H. J. G. van WijkJ. Th. Leenenburg
en G. c. F. Ockes.
ORANJEVEREENIGING.
De heer F. J. Mink, die zijn herbenoeming
tot bestuurslid van de Oranjevereeniging al
hier in beraad wilde houden, heeft de func
tie niet kunnen aannemen. Als secretaresse
is thans benoemd Mevr. Mink. De heer P.
Boel heeft zijn functie om gezondheidsrede
nen moeten neerleggen.
OEFENINGEN e. h. b. O.
Op Zondag 17 Juli a.s. zal door de Rotter
damsche Reddingsbrigade een groote demon
stratie worden gehouden op het strand al
hier. Men zal dan op verschillende manie
ren aantoonen, waarop een drenkeling kan
worden gered. Tevens zullen demonstraties
plaats hebben van het opwekken der levens
geesten bij schijndoode drenkelingen, alsme
de verweer en bevrijdingsgrepen te land en
te water.
Bij deze gelegenheid zal tevens het strand-
wachthuis, welke geheel belangeloos door
het Gemeentebestur van Rotterdam in bruik
leen is afgestaan, in gebruik worden geno
men.
VERLOF BURGEMEESTER.
Aan den Burgemeester is door den Commissa-,
ris der Koningin een verlof verleend van 19
Juli tot en met 8 Augustus a.s. De loco-Bur
gemeester zal spreekuur houden op de gewo
ne tijden.
VISCH WERKLOOZEN.
Zooals wij reeds mededeelden zou getracht
worden ook visch voor de werkloozen te krij
gen. De gemeente is hierin geslaagd. A.s. Za
terdag zal de eerste portie gebakken visch.
op het steunkantoor worden uitgereikt ad
4V4 of 5 cent per stuk.
HUIZE „VELDHEUVEL".
Naar wij vernemen, zal de bekende villa
Huize Veldheuvel" aan den Rotterdamschen
Rijweg, gebouwd door den bekenden burge
meester Bos, spoedig verdwijnen.
Het huis met de bijbehoorende terreinen
is als bouwgrond verkocht. Voorloopig zuj~
len er 16 heerenhuizen op verrijzen. Reeds
volgende maand zal met de afbraak van het
kapitale pand worden begonnen.
Een ideale huisvesting voor de bekende
verzameling Kröller-Müller.
HET museum, dat een der attracties
zal vormen van het Nationale
Park „De Hooge Veluwe" is gereed
gekomen en hedenmiddag had de
plechtige opening plaats. De kunst
verzameling van mevr. H. E. L. J.
Kröller-Müller, in 1935 aan den Staat
der Nederlanden geschonken, is thans
geregeld voor het publiek te bezich
tigen in een aantrekkelijk gebouw, dat
aan alle eischen voldoet.
Om de waarheid te zeggen hebben wij voor
het plan in zijn geheel nooit bijzonder ge
voeld. Een museum lijkt ons in oorsprong
en doel een karakteristiek iets voor de ste
den, een hedendaagsch kunst-museum zelfs
voor de groote steden, waar deze kunst leeft
en gekend wordt en haar eigen vertrouwde
sfeer vindt. Een collectie moderne kunst laat
zich al heel moeilijk rijmen met een natuur
park: ons is althans het organisch verband
niet geopenbaard. De combinatie houdt iets
gezochts en grilligs, typisch voor de huidige
cultuur met haar losse invallen van enke
lingen en geringe gebondenheid van de ge
meenschap.
Maar wat wij dezer dagen op de Hooge
Veluwe hebben mogen zien, was wel in
staat een aldus „bevooroordeeld" bezoeker
met den singulieren opzet tot op zekere
hoogte te verzoenen.
Men weet, dat de oorspronkelijke plannen
voor een groot monumentaal museum, met
den bouw waarvan reeds een begin was ge
maakt, door de ongunst der tijden zijn ach
terhaald. Door samenwerking van velen on
der leiding der regeering de ietwat inge
wikkelde bijzonderheden daarvan kunnen
wij thans niet opnieuw uiteenzetten is het
toch mogelijk geweest om het denkbeeld van
de stichteres te verwezenlijken en op de
Hooge Veluwe een museum te bouwen voor
haar in een tijdperk van dertig jaar bijeen-
gebracte kunstcollectie. Den architect prof.
Henri van de Velde te Brussel, ontwerper
ook van het groote museum, werd opdracht
gegeven plannen te maken voor een kleiner
en soberder gebouw, dat nu semi-permanent
of overgangsmuseum heet en dat inmiddels
werd voltooid.
Het komt ons voor, dat hierin de collectie
KröllerMüller een ideale huisvesting heeft
gevonden. Het eenvoudige gebouw, gelegen
bij de Pampelt, niet ver van den Franschen
Rijksmuseum KröUer-Mülller: doorkijkje
naar de vestibule toe.
aan. De indeeling is voortreffelijk en de
prettige interieurs blijken op voorbeeldige
wijze voor het doel geschikt. We kunnen
niet anders' dan groote bewondering hebben
voor hetgeen hier tot stand is gebracht.
Over de indeeling en hetgeen thans is
geëxposeerd (want het museum is niet groot
genoeg om de geheele collectie te kunnen
bevatten) mogen de volgende bijzonderheden
volstaan.
Achter den gebogen glaswand van den
voorgevel bevindt zich een ruime vestibule,
met links de garderobe en rechts de dienst
vertrekken. De vestibule is versierd met
modern beeldhouwwerk van Raedecker
en Mendes da Costra en de garderobe met
schilderijen uit de kleurige en „vierkante"
periode van Van der Leek.
Vanuit de vestibule geven twee doorgan
gen toegang tot de eigenlijke museumruim
te, waarvan het eerste vertrek meer als ont-
vang-gelegenheid is opgevat, met Chineesch
porselein, antieke meubels en schilderijen
van oude meesters versierd. De middenzaal
en kabinetten van dit voorste gedeelte van
het museum zijn gewijd aan de Hollandsche
en Fransche kunst van de 19de eeuw, aan
de meesters van de Haagsche school en aan
Isaac Israëls, Breitner, Verster, e.a.
Al deze ruimten heeft men „aangekleed"
met oude meubels en kostbaarheden. Ze zijn
met veel smaak gekozen en opgesteld en zoo
is telkens een aantrekkelijk ensemble ont
staan van uiteenloopende elementen. Toch
heeft deze wijze van exposeeren ook haar
nadeelen. Men wekt er de illusie mee van
woonvertrekken, wat maar tot op zekere
hoogte mnpcliik is. De l'cbte
zijn onbekleed gebleven en ramen zijn er niet;
het heele museum heeft uitsluitend boven
licht (dat intusschen buitengewoon voldoet).
Iets tweeslachtigs blijft er aldus in den to
taal-indruk wel. Maar het exposeeren van
kunstwerken is een zeer moeilijk probleem,
dat slechts oplossingen met voor en tegen
toelaat. De hier gekozene verdient tenslotte
alle respect.
Vanuit de middenzaal heeft men door een
grooten glaswand uitzicht op een binnen
plaats. Het schijnt, dat in hedendaagsche mo
numentale bouwwerken vijvers niet meer
mogen ontbreken, hoe weinig de kille
poëzie van deze steenen bakken ook beant
woordt aan de illusie, die men er zich van
maakt. De kloosterhoven kenden ze niet:
men vindt daar een put, een beeld, een klein
plantsoen, alles wel 200 goed op zijn plaats
als zulk een armzalig watertje. In het 8e~
val van het Veluwsch museum spiegelt er
zich een beeld in van Mendes da Costa, een
schepping, die wij niet vermochten te door
gronden evenmin als den zin van het ietwat
raadselachtige opschrift.
Rondom de binnenplaats liggen vier z*a-
len, verbonden door vier op de hoeken lig
gende kleinere zalen. Dit alles is momen
teel in beslag genomen door de werken van
Vincent van Gogh- Men weet, dat de collec
tie KröllerMüller daarvan bijzonder goed
is voorzien. De heele ontwikkeling van den
schilder van de vroegste kinderlijk-onbehol
pen teekeningen uit (je Borinage af is te
volgen. Het is blijkbaar de bedoeling ge
weest, dat Van Gogh het middelpunt van
het museum zou vormen.
Achter dezen kring van zalen volgt an
dermaal een middenzaal met aan weerszij
den kabinetten. Hier vindt men weer ver
dere ontwikkelingen van de negentiende-
eeuwsche en latere kunst: de symbolisten
met Toorop en Thorn Prikker, met Odilon
Redon en Degouve de Nuncques, verder de
divisionisten en luministen met Seurat, Sig-
nac, Van Rijsselberghe en tenslotte de ab
stracte extremiteiten van Mondriaan en Van
der Leek, mitsgaders veelsoortige extrava
ganties uit de inmiddels daarmee vastgeloo-
pen école de Paris. We stellen ons hier den
braven bezoeker van het nationale park al
voor, die een „dagje uit" is!
Zeer plotseling is dan de overgang naar
een kleine collectie primitieven. De regen
tenkamer is geheel als een gèbruiksvertrek
met oude kostbaarheden versierd. Hier zijn
ook de wanden bekleed en het is opmerkelijk
hoe daarmee de sfeer verandert.
Maar nog waren wij niet aan het einde.
Het was volgens een min of meer doorzich-
tigen toeleg, dat een zeer uitgebreide collectie
gekleurde teekeningen met plattegrond was
geëxposeerd van het ontworpen „groote mu
seum"; Men heeft de hoop niet opgegeven
het nog ooit te kunnen bouwen, waarna het
overgangsmuseum een andere bestemming
zou krijgen. De persconferentie was blijkbaar
zelfs bedoeld als een middel, om de oor
spronkelijke plannen nog eens onder de aan
dacht van het Nederlandsche volk te bren
gen en voor de uitvoering ervan propaganda
te maken.
We meenen echter, dat men zich daarmee
maar niet moet haasten. Een kostbaar mo
numentaal museum van aanzienlijke afmetin
gen lijkt ons in zoo'n afgelegen oord geheel
misplaatst. Er is geen enkel argument te
vinden, dat daarvoor zou kunnen pleiten.
Men zegt, dat de coHe<?tie-Kr8llev-M"i'ier
toongesteld. Maar dat is heelemaal niet noo
dig! Geen enkel museum kan zijn bezit per
manent volledig tentoonstellen;' er is altijd
een deel in depót of elders in bruikleen ge
geven.
De verzameling, voor zoover wij haar ken
nen, leent zich ook niet voor expositie in één
geheel. Zij mist daarvoor voldoende samen
hang en geslotenheid van karakter. Men
heeft wel gepoogd een „leidende gedachte"
te formuleeren, maar zij is zoo vaag en rek
baar, dat men met dit uitgangspunt wel zeer
uiteenloopende zaken kon samenbrengen aan
oude en moderne kunst en kunstnijverheid,
paar is zeer veel schoons bij en er valt niet
weinig uit te leeren, maar het is niet zoo dat
het geheel min of meer onaanraakbaar zou
zijn. Een ordenend beginsel voor het totaal
is er niet gemakkelijk in terug te vinden.
Wèl een beeld van een periode. En hier
zijn we op het punt gekomen, van waaruit
een collectie als deze gewaardeerd moet
worden als een moedige en edel-moedige
daad. Zij dankt haar ontstaan aan den smaak,
de kennis en de voorliefde van een tweetal
personen, de verzamelaarster en haar advi
seur, den heer H. P. Bremmer. Zij hebben er
al hun zorg en liefde aan geschonken. En
hoezeer zij hebben gearbeid met een groot
doel voor oogen: zij waren zooals wij allen
kinderen van hun tijd.
De collectie Kröller-Müller draagt er de
sporen van. Niet alles daarin zal de be tee
kenis behouden, die er eenmaal aan werd
toegekend, zelfs niet, die er thans (nog) in
wordt gezien. In zoo'n bewogen periode als
die van de laatste dertig jaar ontstaat veel,
dat niet duurzaam zal blijken. Dan houdt het
nog wel een betrekkelijke waarde, maar het
behoeft niet permanent te worden tentoon
gesteld in een expresselij k daarvoor gescha
pen spatieus gebouw! Heel dat plechtige
tempelachtige gedoe om deze kunst heen is
verwarrend en ongezond. Men stelle van
deze collectie een deel tentoon en brenge
daar van tijd tot tijd veranderingen in aan.
Nü reeds is er een teveel. Zoo kunnen b.v.
Vincent's Hollandsche teekeningen voor een
deel gerust gemist worden. Een kleine keuze
daaruit is voldoende om het publiek een in
zicht te geven in de ontwikkeling van den
schilder. Een overvloed, die toch het totaal
beeld niet wezenlijk verduidelijkt, vermoeit
slechts zonder den belangstellenden bezoeker
wijzer te maken.
We willen maar zeggen, dat men tevreden
kan zijn met hetgeen werd bereikt: een fraai
en practisoh museum, waarin een belangrijk
deel der interessante collectie voortreffelijk
tot zijn recht komt. Kleinere musea verdie
nen verre de voorkeur boven grootere: het
is de gewone ervaring van iederen tourist en
liefhebber.
De voorzitter van de stichting Nationaal
Park De Hooge Veluwe, oud-minister mr.
H. P. Marchant heeft aan de koffietafel in
Oud Reemst nog eens speciaal erop gewe
zen, dat het museum door werkloozen is ge
bouwd. Het bleken bekwame vaklieden, die
prachtig hebben gewerkt en met schitterend
resultaat. Hier hebben Nederlandsche werk
loozen zich doen kennen Vooals zij ons niet
altijd worden afgeschilderd.
Vermelden wij'nog, dat wij de voorlichting
hebben genoten van Dr. Voüte als directeur
van het Nationale Park en van den heer W.
Auping als ■»*<n het museum, waar
van r- 'f directrice is.
