van Maarschalk Graziani.
ZUIDELIJK FRONT
"::;TarT ™kT
ZATERDAG 24 DECEMBER 1938
S
ROTTERDAM.
ACHTDUIZEND GULDEN
VERDUISTERD.
DE INBRAKEN IN HET ZUIDEN
EN WESTEN VAN DE STAD.
Nog
vijf jeugdige inbrekers in
arrest gesteld.
SCHAKEN
POSTDIENST.
Het' eene gat met het
andere gestopt.
MOORDAANSLAG OP ZIJN
VROUW.
Diefstal goud en diamanten
uit Belgiscli Congo.
Dader poogt de hand aan zichzelf
te slaan.
MEDISCHE ZONDAGSDIENST.
KETHEL.
TENTOONSTELLING MUSEUM VOOR
LAND- EN VOLKENKUNDE.
DE R. K. ZUIDER TOONEELKRING.
PAAL OP HET HOOFD.
ROTTERDAMSCHE FLITSEN
TOCH NOG HET BOOTJE GEHAALD.
Kerstcantate van W. Smits.
MASSAKAMP DEN HAAGR'DAM.
De stad in sneeuw en hou.
BURGERLIJKE STAND.
Oorlog
naar Afrikaansche
methoden.
Het voorwoord van Mussolini,
ROTTERDAMS ONTWIKKELING ALS
WERELDHAVEN.
ROTTERDAMSCHE DAMBOND'.
DE RADIO-CENTRALE
Programma 5, Zondag 25 Dec.
Diversen: 8.359.35; Luxemburg 9.35—
11,50 concert; Brussel (Ned.) 115012,15 mu
sette-ensemble; Luxemburg 12,204.50 gevar.
concert; Luxemburg of Dievrsen 4.506.20;
Luxemburg 6.208,50 gevar. concert; Diver
sen 8,509,20; Luxemburg 9,2011,20 gevar
concert; Luxemburg oi Diversen 11,2011,50
dansmuziek; 11,50—12 uur gram.
Programma 5, Maandag 26 Dec.
Luxemburg: 8,209.30 concert; Diversen:
9,301.0 uur; Luxemburg 1011,20 concert;
11,2011,35 gram.; 11.4512.15 gram.; Brus
sel (Fransch): 12.2012,50 gram.; 12,501,20
omroep-kleinorkest; 1.301.50 omroep-klein-
orkest 1.50—2,20 gram.; Luxemburg: 2,35
5.50 concert; Brusel (Fransch) 66.20 dans
muziek; Reg. progr. 6.206.40 lichte mu
ziek; Reg. progr. of Diversen: 6.406,50
lichte muziek; 6.507,20 zangvoordracht.
Brussel (Ned.) 7,207,50 gram.; 7.508.10
nieuwsber. N.I.R.; 8,209.05 cabaret-progr.;
903—9.20 voordracht; 9,20—10,20 cabaret-
progr.; 10.3011,20 gram.; Luxemburg of Di
versen: 11,2011,50 dansmuziek.
Programma 5, Dinsdag 27 Dec.
Luxemburg 8,20—9,20 concert; Diversen:
9,20—10.35; Luxemburg: 10.35—11,20 con
cert, 11,20—11.35 gram., 11.45—12,05 gram.;
Diversen: 12,0512,20; Brussel (Fr,); 12,20
—12,50 gram., 12,50—1,20 concert, 1,30
1.50—1,50 concert; 1,50—2,20 gram.; Luxem
burg: 2,355.50 concert; 6.056.20 concert,
Reg. Progr.: 6.206.45 volksmuziek, 6.457,20
concert; Radio Paris: ca. 7,29—7,50 concert;
Brussel (Fr.): 8.20J8.35 concert; Brussel
(Fr.) of Div.: 8,358,50 concert; 8,509,35
symph. orkest; 9,359.50 gram., 9,5010,50
symph orkest; 11,-11,20 concert; Luxem
burg of diversen: 11,20—11,50 dansmuziek.
Voor de programma's 1 t.m. 4 raadplege
men onze rubriek: „Uit den aether".
KONING WINTER.
IJspret en ijsverdriet.
Het vriezend weer der laatste dagen nog
gevolgd door een flinke sneeuwlaag heeft al
tijd iets bekoorlijks. De oud-Hollandsche
schaatsensport wordt druk beoefend en de
sneeuwballen vliegen op onverwachte oogen-
blikken om je ooren, Maar alles heeft zijn
schaduwzijde en zoo heeft door de stremming
der scheepvaart de boerenstand van dit win
terweer groot ongerief De bekende Schie-
damsche spoeling moet nu met spoelingwa
gens en vrachtauto's worden aangevoerd,
wat uiteraard met veel moeilijkheden ge
paard gaat. Van gemeentewege worden da
gelijks verschillende buitenwegen met
zand bestrooit, teneinde ongevallen tegen
gladheid zooveel mogelijk te beperken.
Het verkeer aan het overzetveer aan de
Kandelaar geschiedt over het ijs. Een ijsbre-
ker houdt in de Delftsche Schie de vaar
geul open. Over het slop kan men met een
groote plank de overzijde bereiken;
NAAR 'T CONCOURS.
Tweede Kerstdag zal de R. K. Fanfare
St. Radboud (dir. Joh. Oomes uit Schie
dam) in de eerste afdeeling fanfare te Rot
terdam aan het Nationaal concours deelne
men.
Donderdag werd in het clublokaal van E.
S. S. „De Amstelbron", alhier, de wedstrijd
uitgespeeld tusschen E. S. S 2 en Het Wes
ten 3, voor de competitie van den Rotter-
damschen Schaakbond, Klasse 2A.
De gedetailleerde uitslag was als volgt:
E. S. S. 2 Het Westen 3.
C. v! Wingerden—J Kadde
N. v. Heiningen—J.' P. Weyerman
H. Hamstra—M. Kaplan
G. Hal va xA van Zijl
M. KemperJ. Frank
van LeerdamJ. A. Smidt
MulderJ. M Wallaart
BastiaanJ. van Os
J. J. BröklingF. v. IJsseldiik
M. j van Eden—H. J. Wallaart
Totaal
1—0
1—0
Vi
1—0
1—0
1—0
0—1
0—1
0—1
1—0
6%—3y,
In verband met het feit, dat de Nieuw
jaarsdag op Zondag valt, is het van veel be
lang, dat de correspondentie vroegtijdig; ter
post wordt bezorgd, opdat een zoo groot mo
gelijk gedeelte reeds vóór 1 Januari kan
worden verwerkt.
Op Zondag 1 Januari vindt geen postbe
stelling plaats. Tusschen 13 en 14 uur kan
de correspondentie ten postkantore worden
afgehaald, waarbij evenwel geen naamkaar
tjes en gedrukte nieuwjaarwenschen worden
afgegeven.
Het kantoor is geopend van 89 en van
13.14 uur.
Door de politie is aangehouden en in be
waring gesteld de 41-jarige vertegenwoor
diger G. B., die de „belangen" behartigde
van den bierhandel „Quirinus" te Honte-
nisse. Hij bereisde het rayon Rotterdam, Den
Haag en Schiedam en had tevens opdracht
kwitanties te incasseeren. In de afrekenin
gen heeft de vertegenwoordiger echter de
noodige „slordigheid" betracht en daardoor
kwam hij hoe langer hoe meer achterop. Hij
stopte het eene gat met het ander met de
gelden, welke hij van de afrekeningen ont
ving. Op het laatst had de man echter geen
geld meer voor deze manipulaties en hij viel
door de mand. Een aanklacht werd bij de
Justitie ingediend en B. werd te Rotterdam
aangehouden.
Het totaal verduisterde bedrag bedraagt
plusminus acht duizend gulden, waarover
hij ongeveer een jaar heeft gedaan.
De vertegenwoordiger is in het Huis van
Bewaring ingesloten.
mr. Oud met dezen hamer de leden van het
College bijzonderen bijstand wilde verlee-
nen. Wij kunnen daartegen geen bezwaar
hebben, indien dit niet geldt voor thans,
maar voor de toekomstevenzoo. Wij willen
dit gaarne aannemen.
De vorige week Zaterdag hebben wij er
melding van gemaakt, dat de politie van de
bureaux Oostervantstraat en Nassaukade
op het spoor waren gekomen van een paar
jeugdige inbrekers, die zelfs kans hadden
gezien in één nacht zes „kraakjes" te ple
gen. De aangehoudenen waren de 21-jarige
loswerkman P. O. en de 21-jarige schip
persknecht W. T. Uit het verhoor was ko
men vast te staan, dat zij niet alleen, maar
in vereeniging met andere inbrekers den
laatsten tijd hier en daar hun slag hadden
geslagen.
Zoo kwam de politie te weten den naam
van den 19-jarigen monteur A V., die ech
ter op dat moment in Nijmegen onder dienst
was. Zijn aanhouding werd verzocht en de
jeugdige inbreker werd naar Rotterdam op
transport gesteld. Toen hij bemerkte dat
reeds vele „kraakjes" waren opgehelderd
als gevolg van het praten van de twee hier
boven genoemde arrestanten, kwam ook
zijn tong los. Hij had zich namelijk schuldig
gemaakt gedurende de laatste twee jaren
aan inbraken gepleegd bij de Centrale
Werkplaats aan de Piekstraat. De grootste
buit ongeveer twee jaren geleden bedroeg
daar 180, er volgde nog een vangst van
70 en voor de rest had men zich telkens
tevreden moeten stellen met wat gereed
schappen.
Behalve door P. O. en W. T. was hij daar
bij ook nog geholpen door den 20-jarigen
varensgezel A. den B„ den 22-jarige expe
ditieknecht A. V. en diens broeder den 20-
jarigen expeditieknecht L. B. V. en den 19-
jarigen smid G. van G. Deze inbrekers zijn
achtereenvolgens mede door de politie ge
arresteerd kunnen worden.
Het voortgezet onderzoek heeft de politie
dus wel geluk gebracht. De zeven arrestan
ten, die zoo langen tijd het Zuiden en het
Westen van de stad onveilig hebben ge
maakt, zullen naar het Huis van Bewaring
worden overgebracht.
Gistermiddag heeft in pand 101b aan de P.
Krugerstraat, na een ernstige woordenwis
seling, een man gepoogd, zijn echtgenoote
van het leven te berooven, waarna hij tracht
te de hand aan zichzelf te slaan.
Terwijl de beide kinderen van het echt
paar, jongens van respectievelijk 8 en 9 jaai
buiten speelden, ontstond in de echtelijke
woning van den 42-jarigen J. E. een woor
denwisseling tusschen dezen en zijn echtge
noote, de 30-jarige A. E., geboren K.
Aanleiding tot de echtelijke twist was een
brief van de vrouw aan een familielid, waar
in passages voorkwamen, die den man niet
aanstonden.
Op een gegeven oogenblik wérd E. zoo
woedend dat hij een hamer greep en daar
mee zijn echtgenoote op het hoofd sloeg. Hoe
wel zij door de opgeloopen hoofdwonde veel
bloed verloor, zag de vrouw nog kans, luid
schreeuwende naar de buren te vluchten, die
onmiddellijk de politie waarschuwden. Deze
begaf zich ijlings naar het bewuste pand en
vond den dader bewusteloos en hevig bloe
dend op den grond liggen.
E. had na de vlucht van zijn vrouw een
aardappelmesje genomen en zich daarmede
de beide polsslagaders doorgesneden. In
zorgwekkenden toestand werd de man per
auto van den G. G. D. naar het ziekenhuis
aan den Coolsingel vervoerd en aldaar op
genomen.
Zijn toestand was echter van dien aard,
dat hij nog niet verhoord kon worden.
De vrouw werd bij de buren verbonden en
later evenens naar het ziekenhuis aan den
Coolsingel vervoerd, waar zij ter observatie
werd opgenomen.
Het droevige geval verwekte veel opschud
ding in de vredige Paul Krugerstraat.
Voor spoedgevallen nemen gedurende de
beide Kerstdagen de volgende geneesheeren
den Zondagsdienst waar: J. A. H. v. d. Berg,
Lange Nieuwstraat 175; A. H. de Bruijn, Nw.
Haven 147; A. Hoogendijk, Tuinlaan 74 en D.
Ris, Tuinlaan 94.
Geopend zal zijn op de beide Kerstdagen
en beschikbaar voor den nachtdienst in de
komende week de apotheek van F. H. Backer,
St. Liduinastraat 58.
Op den 2en Kerstdag is bovendien geopend
de apotheek van J. H. Evers, Lange Haven 81.
KERKBERICHT.
Zondag 25 Dec., 6 uur jaarget. Cath. Adr.
Voskuil; 7.10 Maria Roeling—de Vette; 7.35
maandd. Gerard Ham; 9 uur geestel. en tijd.
welzijn parochie; 9.30 jaarget. Leonard de
Vette; 10 uur Com. Adr. Lansbergen.
Maandag 2e Kerstdag, 8 uur overl. ouders',
10.10 overl. familie v. d. Hurk en echtgen.
Dinsdag 7.30 zeereerw. heer pastoor J. A.
Saulenn. 8 uur Ger v. d. Helm en Martina
Romein.
Woensdag 7.30 jaarget. Marg. Mar. Roo
iing; 8,15 uitreiken H. Communie; 9.30 ge
zongen Huwelijksmis met Veni Creator.
Donderdag 7,30 Petrus van Leeuwen; 8 uur
zeereerw. heer pastoor de Groot.
Vrijdag 7.30 Adr. de Vette en Cath. Mar.
Stolk; 8 uur maandd. Leon. Rooiing en Anna
Wilh. Langelaan.
Zaterdag 7,30 Leon. Lansbergen en Gertr.
Ham; 8 uur meest verl. zielen (bus).
Zondag 1 Jan. 8 uur jaarget. Leon. Over-
gaag; 10.10 Anna Peters—Heijdra.
Heden hoogfeest van Kerstmis, herdenking
geboorte des Heeren. Ten 6 uur de Nachtmis
met korte predikatie, gevolgd door twee
stille H.H. Missen, waaronder uitreiken der
H. Communie en zingen van Kerstliederen.
Ten 9 uur en 9.30 stille H.H. Missen en ten
10 uur de Hoogmis. Onder de Nachtmis en
Hoogmis collecte voor de schulddelging dei
kerk welke zeer bijzonder wordt aanbevolen
's Avonds om 7 uur Kerstvespers met feest
preek.
Maandag 2e Kerstdag, dag van devotie,
echter alles als op Zondag, maar geen lof.
Woensdag geen H. Mis ten 8 uur, maar 8,15
uitreiken der H. Communie, ten 9,30 gez.
Huwelijksmis met Veni Creator.
Vrijdagavond geen lof.
Zaterdag van 45 en 68 uur biecht-
hooren, ten 7 uur 's avonds lof met preek en
Te Deum tot sluiting van het jaar.
Zondag 1 Jan. feest Besnijdenis des Heeren.
De Euchar. dag en de algem. H. Communie
voor de jeugd zal zijn op Zondag 8 Jan.
KERSTFEEST VOOR DE JEUGD.
Gistermiddag werd in het Vereenigingsge-
bouw een Kerstfeestviering gehouden voor de
kleuters der bewaarschool en de leerlingen
van de St. Jacobusschool. De jeugd werd
getracteerd, er werden Kerstliederen ge
zongen en lichtbeelden vertoond. Tot slot
kregen allen nog een mooi prijsje van de
handwerktentoonstelling mee naar huis.
Een fraai verlichtte Kerstboom en een
mooie Kerststal, welke op het tooneel wa
ren opgesteld, verhoogde de stemming.
RAADSVERGADERING.
De gemeentebegrooting in behandeling.
Vrijdag a.s. om 9 uu/'s morgens zal de
raad 'bijeenkomen ter behandeling van le ge
meente- en bzdrijfsbegrootingen over het
dienstjaar 1939.
Als Kethel er wat vlugger over doet dan
Schiedam dan kan de zaak net dit jaar nog
voor elkaar gebracht worden.
Het museum van Land- en Volkenkunde
en het Maritiem Museum Prins Hendrik,
waar heden een belangrijke tentoonstelling
van Chineesche en Tibetaansche kunst ge
houden wordt, is beide Kerstdagen geopend.
In het Maritiem gedeelte is thans voor he*
publiek te bezichtigen het model van een
c, enlandvaarder van omstreeks het begin
der 18e eeuw, welk model door den heer
W. A. Engelbrecht aan het museum in
bruikleen is afgestaan.
Bij gelegenheid van het jaarfeest in Ja
nuari as. zal de RK. Z.T.K. voor eigen kring
leden en belangstellenden een opvoering
geven van het Amerik. blijspel van H. Gre-
ven in 3 bedr. ,Op de 7e van 7e". Dit „socie-
teitsstuk" beteekent een „première" voor
tooneellievend Rotterdam, waarmede de
kring zich ongetwijfeld tevens verzekerd
heeft van een geslaagde uitbreiding van het
repertoire en een succesvolle voortzetting
van de reeks avonden nog op het program
ma, w.o. één op 2en Kerstdag in Gouda en
wederom. „K. v. o. Volk" begin Januari in
Rotterdam.
Voorts kwam weer ten dienste van de ser
vice een folder als machtigingskaart „van de
pers". Tenslotte zij nog medegedeeld dat
voor belangstellende organisaties een foto
reeks van meerdere tooneelstukken gereed
kwam, die naast de referenties gaarne ge
toond wordt, en aan het corr.-adres Beijer
landsche laan 15, is aan te vragen.
Bij de werkzaamheden aan de Maashaven
Z.Z. op een steiger, waar beschoeiïngsaf-
beid werd verricht, is door de gladheid vdn
de sneeuw een paal van den steiger geval
len, welke op het hoofd van den 25-jarigen
B. de Groot, wonende in de van Reijnstraat,
terecht kwam. De man bekwam een her
senschudding en werd per auto van den
G.G.D. naar het Ziekenhuis Coolsingel ver
voerd en daar ter verpleging opgenomen.
Opsporing verzocht.
In verband met den diefstal, gepleegd op
1 December j.l., van ruwe diamanten en
goud, welke van Matabi, (Belgisch Congo)
naar Antwerpen werden vervoerd aan boord
van het s.s. „Elisabeth Fields", verzoekt de
commissaris van politie van de afdeeling
justitioneelen dienst van het hoofdbureau
van politie te Rotterdam, de opsporing en
inbeslagneming van twaalf pakken ruwe
diamant, genummerd van 156 tot 167, res
pectievelijk wegende 1086,12, 653.16, 105.50,
1260.52, i 198.82, 1094.33, 967.06, 1130.36,
1202.42, 1124.49,1224.53 en 4000 gr„ verder
van een staaf geel goud, genummerd k.
1382, wegende 9,650 k.g. en 10 pakken goud,
gemerkt met de nummers 36 en 382 tot
390, tezamen wegende 131,692 k.g. Dit goud
bestaat uit staven en klontjes.
Maar hoe
Ziehier een tragi-comisch verhaal van een
man, die op een ongewone manier zijn
bootje haalde en toch niet tijdig aan de
overzijde kwam.
Om kwart over acht gisterochtend maakte
het veerbootje aan den Linker Veerdam
zich los van den kant om de vele passa-
biers naar den Rechter Maasoever te bren
gen. En zooals zoo vaak gebeurt: er kwam
nog een man aanrennen, die net even te
laat was. Het was de 24-jarige bootwerker
H. H., wonende in de Seringenstraat.
Menigeen zou den afstand tusschen boot
en kade reeds te groot gevonden hebben,
maar gedreven door de harde noodzaak
komt men soms over den moed der wan
hoop te beschikken.
Zoo was het ook met H. Hij vond, dat
het nog wel ging, versnelde zijn loop, nam
een vervaarlijken sprong en.... plonste in
het ijskoude water, langszij van het bootje.
Gelukkig kwam hij op een goede plek weer
boven, zoodat de 42-jarige kapitein C. Pin-
ge, wonende in de Eben Haëzerstraat, voor
over liggende den man de hand kon reiken
en aan boord helpen.
Het bootje had hij, zij het op ongewone
wijze, gehaald, maar toch kwam hij niet
aan den oever van bestemming.
Want H. werd teruggebracht naar den
Linker Veerdam, waar men hem in den
politiepost aldaar van droge kleeren voor
zag.
Naar ons wordt meegedeeld zal in de
plechtige Nachtmis op Eersten Kerstdag in
de S. Ignatiuskerk door het Kerkkoor „Laus
Deo" in eerste uitvoering worden gezongen
een Kerst-cantate van den organist der kerk,
den heer W. M. A. Smits.
Het werk, waarvan de uitvoering ongeveer
20 minuten in beslag neemt, is geschreven
voor koor, tenor- en baritonsoli met orgel
begeleiding.
r
Als konijnen in hun holen, zoo zijn de
Rotterdammers aanvankelijk weggekropen,
vluchtend voor de koude. Jaren lang hebben
ze er over gejammerd, dat er maar geen
ouderwetsche winter meer kwam. Het was
tegenwoordig rond Kerstmis een saaie tamme
beweging. Een witte Kerstnacht kende men
slechts van de plaatjes, zoo werd er geklaagd.
En daar kwam opeens een koudegolf op
zetten, die het leven in de stad, als het ware
paralyseerde. Er stak bijna geen mensch z'n
neus meer buiten de deur. De café's en de
bios keken tevergeefs uit naar bezoekers.
Wie in de café's een hartversterking nam,
deed het matig, uit vrees, dat een teveel met
dit buitenissige weer hem zou opbreken. En
in de winkels van wollen goederen zag men
eveneens tevergeefs uit naar de koopers,
waarop men met het oog op den stand van
den thermometer stellig meende te kunnen
rekenen.
Het duurde werkelijk enkele dagen, voor
aleer de menschen vanden schrik waren
bekomen en zich er rekenschap van gaven,
wat hun te doen stond. En toen was het,
alsof een volk werd vrijgelaten.
Motorkappen, wollen dassen, handschoenen
en oormoffen vlogen weg. Het zwakke ge
slacht toonde zich buitengewoon handig in
't maken van beschermende en tegelijkertijd
flatteerende kabouterkapjes. Alles was daar
coed voor en menige oude rok werd ver
knipt tot een kleedingstuk, geschikt voor
het Poolgebied.
Hoeveel Rotterdammers er deze week met
een warme kruik naar bed zijn gegaan, valt
eenvoudig niet te tellen. We hoorden van
een zaak, die het artikel reeds als uit den tijd
zoo'n beetje had afgeschreven ener op
een dag niet minder dan twaalf honderd
verkocht.
Terwijl in tal van zaken, die op een Kerst
drukte hebben gerekend, schier geen ster-
De massakamp Den HaagRotterdam wordt
gespeeld op 26 December te Den Haag in ge
bouw Amicitia en zal te 11 uur aanvangen. Van
beide bonden zal een 90-tal spelers deelnemen. J
Tevens wordt dan gespeeld de stedenkamp Den opdagen, konden na de eerste
HaagRotterdam, waarvoor het resultaat van vci 6 r
8 - - - - - 1 dagen van algemeene verstijving in tal van
andere de klanten bij gebrek aan voorraad
niet meer geholpen worden.
Toen het begon te sneeuwen, werd een
taxi goud waard. En tegelijkertijd verander
de ook het aspect van de menschenmenigte.
Haag-HPMfPM
de eerste tien borden telt. Daar de Ver. Con
stant bezwaar heeft gemaakt om aan deze kamp
deel te nemen, zal het tiental in andere forma
tie spelen, n.l. zonder Constantspelers. Indien
Constant op haar standpunt blijft staan zal het
volgende tiental den strijd aanbinden: J. Blom,
D. v. d. Veer, Jac. Buller; V. F. Tromer; J. v.d.
Wiersma en B. C. Klijn,
Voort, K. F. 'de Haan Jr., C. Heij, J. Kerver; D. Tevoren liep men zoo hard men kon, om
zoo gauw mogelijk thuis te zijn. Met de
sneeuw werd het een voorzichtig voetje
voor voetje en ook het snelverkeer werd
door een langzaam werkend apparaat onder
handen, genomen.
In bioscopen en café's werden tonnen en
tonnen verstookt, zondat dat het in het begin
mogelijk leek, de koude te verdrijven. Let
terlijk iedereen was door de ijsperiode over
vallen. De ijsclubs waren open voor men er
aan dacht. En de eenden in de singels en
vijvers zaten vastgevroren voor ze tot het
inzicht waren gekomen, dat het beter was,,
hun steeds inkrimpend domein geheel prijs
te geven.
De verbazing over den echten winter zóó
opeens, was en is nog steeds dermate groot,
dat niemand eigenlijk moppert. Integendeel
geb Koops z. G. C. Bosman geb. Breur d. over het algemeen vat men den overval van
Klaassen geb. v. d. Wagt z. C. M. Lakcr- Koning Winter nogal goedmoedig op, pro-
veld geb. Palte z. T. Wezeman geb. Dijkstra d. beerend fe helpen, waar men helpen kan.
harh J. T. anse man de voikshumor gaf uiting aan die goed
moedigheid door vermakelijke opmerkingen.
Zoo was daar de komenijsman, die naarstig
zijn zure bommen loshakte uit het ijs, dat
zich in het vaatje had gevormd en ze aan
bood als een zeldzame gave, als een speling
van Moeder Natuur, n.l. zure polkebrokken.
En dan die autobus-conducteur, die ten
spijt van bevroren radiatoren en dergelijke
ongemakken, zijn goede humeur in de rij
dende ijskast behield.
„Hè" vertelde hij. „Gisteravond pakte ik,
toen ik bibberend thuiskwam, het blozende
potkacheltje in mijn arm en zoende het, tot
mijn vrouw me waarschuwde. Jó, zei ze. Ja
hebt de verkeerde voor"....
BEVALLEN: E. A. v. Es geb. v. Leeuwen d.
J. J. Seelaar geb. Kamerling d. E. Admiraal
geb. Visser d. J. Klaris geb. v. Vulpen d.
S. Braasem geb. Ensel d. L. Middelkoop geb.
Lutenburg d. A. M. de Jong geb. WUlemsen z.
J. Verkade geb. Teijn d. A. B. Koorevaar
geb. v. Wingerden d. M. C. Brouwer geb.
Hoonings d. W. H. de Jong geb. Lokker d.
J. C. Andeweg geb. Wubbeiing d. F. Bran
denburg geb. de Groot z. J. Riesmeijer geb.
Janssens d. A. C. Moolenaar geb. Groenweg
d. M. G. Goedegebure geb. Hagendijk z.
A. M. Stolte geb. Buenteweg d. H. J. Lange
geb. v. Kol d. M. J. Rost geb. de Wit d.
C. Vermeer geb. Berkeiouw z. - M. P. Giesen
geb. iRetveld z. G. H. E. v. Dijk geb. v. Dongen
d. M. H. M. Kraft geb. Meieher z. M. J.
C. Louwerens geb. Koenraadt z. G. de Haan
1 Bosman geb. Breur d.
J.~Koole geb. Alsbach z. J. T. Hanselman
geb. Schmidt d. J. Edel geb. V. d. Enden d.
A. v. Duuren geb. Breur d. D. A. Plenk
geb. de Jong d. C. v. Eek geb. v. d. Pioeg
z. J. C. Geilman geb. v. d. Schoor z. C.
P. vb. Soolen geb. Schmidt z.
OVERLEDEN: M. P. v. d. Ploeg wede. v. D
A. Noorduvjn 77 j. J. L. Teeuwe m. van M.
Burger 53 j. A. Berkelaar m. van W. Braven-
boer 60 j H. v. Hulst wede. van P. Stempels
84 j. C. Verboom z. 18 d J. ILeentvaar m.
van W. v. d. Wel 75 j. E. J. v. Roo vr. van
A. C. Blonk 48 j. F. Harkink m. van C. J.
Daane 70 j. H. Brouwer gesch. m. van T. Dol-
stra 60 j. G. J. Venderbos m. van A. M. de
Vos 80 j. E. Driessen wede. van B. Derksen 69
j. H. Rodi vr. van P. M. Bouwens 79 j.
M. P. Scholten wede. van J. L. Westrus 82 j.
N. v. Diesen wedr. van Cde Raad 88 j. 0.
Colijn z. 4 j. W. R. C. Willebrands wede. v.
J H. v. d. Walle 73 j. J. C. Uittenboogaard
wede. van J. P. de Boer 76 j. L. den Dikken-
boer ongeh. vr. 85 j. C. Tas ongeh. vr. 60 J
(Van onzen K-correspondent).
ROME, December 1938.
Het ligt ieder nog versch in het geheugen,
welke crisis de Abessijnsclie veldtocht in in
ternationaal opzicht heeft ontketend en wel
ken invloed ze heeft gehad op de ontwikke
ling der gebeurtenissen in Europa. Het sinds
kort opgerichte Stresa-front stortte ineen;
de uitzending van de Home Fleet naar de
Middellandsche Zee en de afkondiging van
de volkenbond-sancties tegen Italië brach
ten Europa aan den rand van een oorlog;
het Abessijnsche conflict maakte de militaire
bezetting van het Rijnland mogelijk en dit
was op zijn beurt weer gunstig voor Italië,
daar het de aandacht van de Westersche
machten afleidde van de sancties, juist op
het moment, dat deze verscherpt hadden
moeten worden; de beide „autoritaire" sta
ten sloten een bondgenootschap; de as Rome-
Berlijn ontstond; Duitschland herstelde zijn
vroegere positie in Europa, enz. Om al deze
gevolgen groeide de historische beteekenis
tvan de Abessijnsche onderneming ver uit
boven die van een willekeurigen kolonialen
oorlog en daarom staan de publicaties over
dit gebeuren in het brandpunt van ieders
belangstelling.
Over de voorgeschiedenis van den ooriog
en de eerste operaties verscheen indertijd
het boek van warschalk de Bono, die als
minister v. koloniën één der leiders was ge
weest van de onderneming, de voorbereidin
gen trof en de eerste maanden het com
mando voerde. Over de gebeurtenissen aan
het Noordelijk front, dat het eigenlijke oor-
logstooneel was en waar ook de beslissing
viel, bericht tot in alle bijzonderheden het
groote werk van maarschalk Badoglio, aan
wien na de Bono het opperbevel werd op
gedragen. En bij deze beide werken heeft
zich thans, als der Dritte im Bunde", dat
van maarschalk Graziani gevoegd, die aan
het Zuidelijk front commandeerde.
Maarschalk Graziani had reeds meerdere
koloniale oorlogen achter den rug en was
geen nieuweling op Afrika's bodem. Hij had
Tripolitanië onderworpen (onder het gou
vernement van de Bono), en daarna Cyre-
naica (onder het gouvernement van Bado
glio), en hij kan ongetwijfeld gelden als de
eerste koloniaal-generaal van Italië. Deson
danks werd hem slechts het commando op
gedragen over het secundaire front, met de
opdracht zich aanvankelijk te beperken tot
verdediging.
Het hoeft nauwelijks gezegd te worden,
dat elk van deze werken, bewust of onbe
wust, een eigen tendenz bezit. Het minst
komt dit tot uiting bij Badoglio, maar die
heeft door zijn succes, dat voor nem spreekt,
een gemakkelijken voorrang. Uit het boek
van de Bono blijkt duidelijk diens ergernis,
dat de kroon der overwinning niet hem,
maar zijn opvolger toeviel; openlijk schrijft
hij in zijn boek, dat hij hoogstens van Gra
ziani iets had kunnen leeren.
Deze laatste wederom tracht te bewijzen,
wat de door hem behaalde successen aan
het Zuidelijk front voor het Noordelijk
front beteekenden. Zoo spreekt hij b.v. van
de „bliksemsnelle, maar gemakkelijke" be
zetting van de hoofdstad door de troepen
van Badoglio en van de „tragische periode",
die daarop volgde van Mei tot September
1936 en die hij, nadat hem het vice-koning-
schap, dat slechts pro forma korten tijd in
handen van Badoglio was, werd opgedragen,
moest doorstaan. Pas onder zijn leiding zou
de onderwerping van Abessynië feitelijk tot
stand zijn gekomen, en wel door uitroeiing
der gevaarlijkste tegenstanders: Desta
Damtü, Gabremariam en Beine Merid, die
een guerrilla-oorlog trachtten te voeren en
zelfs de omgeving van Addis Abeba onvei
lig maakten.
Buitendien wijst Graziani er met nadruk
op, dat de actie aan. hét Noordelijk front
niet van die aan het Zuidelijk gescheiden
kan worden en dat het uiteindelijke (en wel
het absoluut uiteindelijke) succes zonder
de actie in het Zuiden nooit behaald had
kunnen worden. „Als het Zuidelijk front
niet was overgegaan tot een ingrijpend of
fensief", schrijft hij, „dan zou de veldtocht
in Mei 1936, toen de regentijd inzette en de
sancties het Italiaansche volk aan den rand
van hongersnood dreigden te brengen, nog
lang niet ten einde zijn geweest."
Het werk van Graziani, dat gevolgd wordt
door niet minder den vier deelen documen
ten, is, evenals dat van Badoglio, in wezen
militair-technisch en strategisch. Hij schil
dert de geweldige moeilijkheden, die vooral
bestonden in 't volslagen gebrek aan bruik
bare havens en wegen, in de groote afstan
den en in het gevaarlijke klimaat. En hij
beschrijft, hoe hij al deze hindernissen wist
te overwinnen en hoe hij weldra van zijn
aanvankelijke opdracht (de verdediging van
het kustgebied) overging tot verdediging
van de geheele Somali-kolonie en tenslotte
tot het zegenrijke offensief tegen de 100.000
man sterke Abessiniers, die gecommandeerd
werden door Wehib Pacha, den Turkschen
generaal, die gedurende den wereldoorlog
zijn lauweren behaald had in den strijd te
gen de Russen aan het Armeensche front.
De veldslag van Ogaden beslaat van de in
totaal 348 bladzijden niet minder dan 64, die
van Ganale Doria zelfs 80.
Om begrijpelijke redenen vertelt Graziani
niet, hoe hij den oorlog gevoerd zou heb
ben, wanneer hem van het begin af aan
het opperbevel zou zijn opgedragen. Maar
het is bekend, dat hij in 1931, toen hij den
oorlog in Cyrenaica leidde, 40.000 man kreeg
aangeboden, om de Bedouinen te onderwer
pen en dat hij die toen weigerde, omdat de
Europeesche infanterie volgens zijn meening
veel te veel verpleging behoefde en veel te
moeilijk verplaatsbaar en in klimatisch op
zicht onbetrouwbaar was. In plaats daarvan
vroeg hij toen 15.000 Erythreische Askari's
en onbeperkte technische middelen. Zijn
systeem, waarmee hij indertijd in verrassend
korten tijd Cyrenaica onderwierp, bestond
in hoofdzaak hierin, dat hij de kleurlingen
troepen, die aan soberheid, snelheid en
strijdkracht gelijkwaardig waren met den
tegenstander, door alle middelen van de
moderne techniek en door een bedacht
zame strategie en tactiek geweldig „poten-
tiëerde". Het is dan ook waarschijnlijk, dat
hij als opperbevelhebber van beide fronten,
zich beperkt zou hebben tot de verdediging
van de kolonie Erythrea door Italiaansche
devisies en alle kleurlingentroepen aan het
Zuidelijk front gebruikt zou hebben, om van
hier uit het Abessijnsche front in den rug
aan te vallen, den DjiboetiAddis Abeba-
spoorweg, die den vijand diende voor toe
voer van wapenen en munitie, te onderbre
ken en zelfs de hoofdstad in te nemen. Hoe
het zij: Graziani heeft aan het Zuiden)k
front getoond, dat zelfs de grootste aistan-
den voor hem geen bezwaar waren en hij
heeft tenslotte slechts eenige dagen na den
intocht van Badoglio in Addis Abeba, de
Djiboeti-lijn, die de eigenlijke levensader
van den Abessijnschen tegenstand was, be
reikt.
Graziani is er in de eerste plaats op be
dacht geweest, havens en straten aan te leg
gen en zich technisch in ieder opzicht uit
te rusten. De haven van Mogadiscio, die
nauwelijks meer was dan een reede, liet hij
uitbouwen, met het gevolg, dat van 5 Maart
1935 tot 31 Juli 1936 de verscheping kon
plaats vinden van niet minder dan 135.000
man, 18.600 viervoeters, 810.000 tonnen ma
teriaal en 9666 vrachtwagens. In Maart 1936
telde Graziani aan witte troepen, behalve de
technische afdeelingen (33 motor-afdeelin-
gen met 307 officieren en 7118 manschap
pen, 3772 gewone en 343 bijzondere vracht
wagens en 185 tanks) alleen de Siciliaan-
sche devisie „Peloritana" en de zwarthem-
den-divisie „Tevere", tezamen 55.000 man.
Buitendien had hij 'n Libysche kleurlingen-
devisie van Aroba-Berbers en verder Soma
lische Dubats en Erythreische Ascari's, te
zamen 44.000 man. Naast de Dubats heeft
Graziani getracht Arabieren uit Yemen aan
te werven, echter met weinig succes. Hier
uit blijkt, dat hij in Somalie-land getracht
heeft op dezelfde wijze oorlog te voeren, als
hij het gedaan had in Tripolitanië en Cyre
naica.
Mussolini schrijft in zijn voorrede tot dit
boek over hem: „Zijn strategie is de stra
tegie van bijna astronomische afstanden; de
strategie van de woestijn, waarin Graziani
een meester is, ook al is die, zooals de Soma
lische, met verraderlijk struikgewas bedekt.
En deze strategie heeft de operaties aan het
De geest van toenemende belangstelling
I in het wel en wee van onze haven, die zich
Zuidelijk front een veel sneller rhythme ge- I op verheugende wijze uitte ter gelegenheid
geven dan aanvankelijk voorzien werdvan het Regeeringsjubileum en die nu weer
Ziin boek toont, dat het woord „onmoge- leidde tot de oprichting van de Havenver-
lijk" voor Italianen' niet bestaat, wanneer eeniging Rotterdam, die ten doel beeft onza
ze goed geleid worden en bezield zijn door bevolking meer „port-minded" te maken,
een groot ideaal. Men moet tot de slotsom heeft de fa. Van Waesberge, Hoogewerff
komen: met leiders en soldaten, zooals die Richards bewogen tot het uitgeven van een
van het XVIde jaar van de fascistische jaar- i halender, waarin afbeeldingen uit verschil-
telling, kan Italië met absolute zekerheid de lende eeuwen een historisch overzicht ge-
toekomst van zijn keizerrijk tegemoet zien. ven van Rotterdam en zijn scheepvaart.
Zooals ook reeds uit de werken van de
Bono en Badoglio, blijkt thans opnieuw uit
het boek van Graziani, dat Mussolini de
eigenlijke „strateeg" van dezen oorlog is
geweest. Want deze crisis was met alleen
een conflict met Abessyme, maar veel meer
een conflict met de Westersche machten.
Daarom werden zooveel mogelijk troepen
naar Afrika gezonden, want dat was het
Bij de uitvoering van dit denkbeeld mocht
men de medewerking ondervinden, in de
eerste plaats va nden heer W. A. Engel
brecht en van mr. H. C. Hazewinkel, den
gemeente-archivaris, verder van de direc
teuren en beheerders van de stichting Atlas
van Van Stolk, het Maritiem Museum „Prins
Hendrik", Stichting Havenbelangen, de ge-
ppniee gebied, waar deze machten werkelijk meentebibliotheek, Rotterdamsch Leeskabi-
verwondbaar waren. De verscheping van net de N.V. W. L. J. Brusse's Uitgevers'
bijna een half millioen manschappen en een Mij. en van vele reederijen en bedrijven
geweldige hoeveelheid oorlogsmateriaal, niet Öp het schutvel zijn de tegenstellingen
alleen naar Oost-, maar Vgelijk ook naar tusschen de 19e en de 20e eeuw in één
Noord-Afrika, moest weliswaar in de eerste afbeelding naast elkaar gesteld: een fregat
plaats dienen, om de Abessyniërs, die (in van a. van Hoboken, saluutschoten los-
tegenstelling met de Arabo-Berbers) niet in sentje en daarnaast een moderne bunker-
staat waren een guerrilla-oorlog te voeren, machine.
maar eenvoudig op de Italiaansche troepen Qp de 53 weekbladen zijn tal van interes
inrenden, zoo snel mogelijk te vernietigen: S£mte afbeeldingen opgenomen,' welke een
maar dit geweldige leger moest tegelijkertijd beeld geven Van de geleidelijke ontwikke-
een bedreiging vormen voor de Afrikaansche van Rotterdam als havenstad, terwijl
bezittingen der Westersche grootmachten, daarnaast 0ok afbeeldingen zijn opgenomen
om hun tegenstand te breken en hen tot in- van dg groncReggers van eenige vooraan-
ÏÏ£Sb«« Mussolini sijn gon.r.sls st..nd. Ro.terd.mssb. e„ «heep-
<w„ „.6 zelden is voorgele/ in de w„d, om
1935 afscheid nam van Graziani bij diens voor het wel en wee van de haven voor
vertrek naar Oost-Afrika, zei hij: „Wanneer treffelijk gediend. Want de eerste stap m
blijken zou, dat de zending van een tweede die richting is verbreiding van historische
Italiaansche devisie nuttig en noodig is, ver- kennis,
lang ze dan en ik zal ze sturen. Ook het
aantal vliegtuigen en snelle strijdwagens kan
eventueel verdubbeld worden. Ik verlang te
vens, dat de inboorlingen-troepen tot een
maximum van 50.000 man gepotentiëerd
worden. Dit alles, omdat ik geloof, dat de
krijgsvoering in Somaliland binnenkort een
interessante wending zal nemen en wel van
een offensief karakter, in de richting en met
het doel Harrar en in samenwerking met de
operaties aan het Noordelijk front En hij
Voor de tweede klasse-competitie van den
Rotterdamschen Dambond had de ontmoeting
plaats tusschen het eerste tiental van Concor
dia te Rockanje en Constant C„ welkesin een
15—5 overwinning van Constant C eindigcle.
Schiedam won met 119 van de Zuiderdam
club, Rotterdam.
Voor de wedstrijden om het kampioenschap
van Rotterdam hebben 47 spelers ingeschreven.
vervolgde: „Alles is voor deze onderneming I Hiervan wordende ^ers P^Wzwda^Ph.. J.
berekend. Mijn besluiten betreffende strija- negm jneens jn de finale geplaatst. De overige
krachten en tijd zijn niet van vandaag. Ik spelers zyn verdeeld over 4 groepen elk be
reken dat we 300.000 man en 2 jaren tijd staande uit 10 spelers. Uit elke groep komen
noodig zullen hebben en daarnai nog een on- twee spelerswo>
bepaalden tijd van guerrilla-oorlog. Het fas- den gewgiam ae Woensdagi z D c Don_
cistische Italië moet deze onderneming door- derdag Constant Donderdag en Het Oosten
zetten. Wat heeft het democratische Frank- Vrijdag. De eerste ontmoeting vindt plaats op
rijk in 1925 in Marokko gedaan? Het stuurde Dinsdag 3 Januari. Dan ontmoeten elkaar: P.
2Ö0.000 man en maarschalk PétainBakker—C. Kusters; J. Blom—C. Dij lm; D. Wier-
Graziani sluit het verhaal van deze sma-Th. v-Dsaftmzen, g. Cohen Kars en
audiëntie met de woorden: „Zijn groote Het^tempo voor deze wedstrijden is bepaald
oogen straalden me tegen als twee heiver- 45 zetten m de eerste l'A uur. Als wedstrijd-
lichte vuurtorens. En ik scheidde van hem iejders zijn aangewezen de heeren H. Klein, P.
in de overtuiging, dat hij in den geest aan streefkerk, J. Kerver, G. Krediet en J. J. do
Türio TDPpctrppfl pn tpvGiis in. d.6 ov6r~ I Bruijn wcdstrijdlGidor.
onze zyde meestreed en e De finale van het kampioenschap wordt ver-
tuiging, dat ik niet gedoemd was, alleen spee]d na beëindiging van het kampioenschap
maar een defensieve rol te spelen in. tut J van Nederland, dit op verzoek van enkele spe-
groote gebeuren I" Iers, die aan beide wedstrijden deelnemen.
