Groote schoonmaak
noodig
ROTTERDAMSCHE
RECHTBANK.
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1939
ROTTERDAMSCHE FLITSEN.
DE MELKPRIJS.
Wordt Maandag a.s. met één cent
per liter verlaagd.
DOODELIJK ONGEVAL AAN
DE MEENT.
Jongen door auto overreden en op
slag gedood.
EEN GEESTELIJKE VERKEERSPOST
OP HET STIELTJ ESPLEIN»
DEUTSCHE FASTENPREDIGTEN.
„ST. FRANCISCUS VAN
ASSISIE".
CONSULAAT GENERAAL VAN
ESTLAND.
ROND DEN SPELDJESDAG
VAN „ST. JOSEPH".
Verblijdende medewerking
van vele zijden.
Een half uurtje in de „centrale".
DE HANG-LUÏNE.
Ook het huis van Frantisek Skroup
onder sloopershanden.
HET NEDERLANDSCH TOONEEL.
NIEUWE ROTTERDAMSCHE SCHAAK-
VEREENIGING.
BURGERLIJKE STAND.
JOS. PANHUYSEN.
Een voordracht over eigen werk in de
R. K. Volksuniversiteit te
Rotterdam.
HET RESIDENTTE-TOONEEL
De trein naar Venetië.
WOLFGANG KANDER.
MUZIEK in ROTTERDAM.
GEZELSCHAP SAALBORN—PARSER
TE ROTTERDAM.
DE WONINGMARKT.
Men heeft het kunnen lezen. De politie van
het bureau Sandelingenplein ging, na her
haaldelijke klachten van de bewoners van
Hilledijk en Beijerlandsche Laan en omgeving
er toe over, extra en ook in burger te sur-
veilleeren, om aan de- heerschende baldadig
heid van een groot aantal jongens een einde
te maken.
Heel wat jeugdige zondaars werden opge
pakt en een paar uur op het bureau vastge
houden, waarna hun ouders hen konden af
halen. De politie had inmiddels een merk
waardige ontdekking gedaan. Vele aangehou
den jongens bleken in andere stadsgedeelten
te wonen en wel in het Westen, het Noorden
en zelfs in Hillegersberg.
De plegers van baldadigheden gingen dus
als het ware op strooptochten uit, ver uit de
eigen buurt. De reden ligt voor de hand.
Waar niemand hen kende, konden ze hun
baldadige neigingen botvieren, zoo meenden
ze.
Nu hebben wij voor ons meermalen, het
gedrag van talrijke jongelui op den Coolsin-
gel, Hoogstraat en Binnenweg, gadeslaand,
de vraag gesteld, of het meerendeel, dat door
luid geschreeuw, opmerkingen tegen voorbij
gangers en soms door handtastelijkheden on
derling of tegenover anderen opviel, wellicht
niet van buiten onze gemeente komt.
De ervaring van den Linker Maasoever ver
sterkt ons thans in die gedachte. Ofschoon
we een bepaald deel van de vrijgevochten
Rotterdamsche jeugd niet willen vrijpleiten
hebben we toch het vermoeden, dat heel wat
van het opgeschoten goed, waardoor onze
binnenstad vooral op Zaterdag- en Zondag
avonden in menig opzicht onveilig wordt ge
maakt, uit de omringende gemeenten af
komstig is.
De autobussen verbinden Rotterdam met
tal van dorpen en stadjes, voor wier jeugd
een uitstapje naar onze stad thans een tweede
gewoonte geworden is. Deze uitstapjes zijn
dikwijls verbonden aan voetbalwedstrijden.
Eenmaal in de stad, dan meenen de jonge-
lut, zich er te mogen gedragen zooals, naar
het gezegde luidt, een Hollander in Parijs.
Ze behoeven niet bang te zijn herkend te
worden, de blijbaar knellende banden van
het burgerlijke fatsoen worden afgeschud
en het resultaat is een schande voor onze
stad.
Nu het toeristenseizoen weer op komst is,
houdt men z'n hart vast voor den indruk,
die vreemdelingen op zulke dagen de
Woensdagavond kan menigmaal aan de op
somming worden toegevoegd in het cen
trum opdoen, als ze daar de zoo vaak in
bandeloosheid ontaardende uitgelatenheid
gadeslaan. Wanneer ze het gedrag van de
menigte op den Coolsingel zien, wat moeten
ze dan denken van wat zich in stille zij
straten kan afspelen?
Het lijkt ons zaak, dat de betreffende auto
riteiten hier eens een onderzoek instellen.
Er is door een toezicht reeds veel bereikt.
Toch laat de toestand nog veel te wenschen
over. Het is nog zoo, dat de fatsoenlijke bur
ger zich op Zaterdag- en Zondagavond maar
liever niet op onzen voornaamsten verkeers
weg vertoont.
Mogelijk zal men ook eenige aandacht kun
nen besteden aan het optreden van bepaalde
elementen, die minder gemakkelijk te om
schrijven vallen. Het schijnt heden ten dage
meer en meer gewoonte te worden, dat „hee-
ren" luide over en tegen passeerende dames
opmerkingen maken, waarvan het gemeene
geen herhaling duldt Het is juist, omdat de
aldus beleedigden er liever niet over spre
ken, dat men eigenlijk weinig protesten
hoort.
Naar ons door den Rotterdamschen melk
handel wordt medegedeeld zal de melkprijs
met ingang van 27 dezer met 1 cent per liter
worden verlaagd.
Toch is het vaak werkelijk meer dan erg.
We herinneren ons eens in een Spaansche
reisbeschrijving van Henri van Wermesker
ken gelezen te hebben, dat te Madrid een
dergelijke, smerige gewoonte steeds brutaler
vormen aannam.
Een Engelschman, die vaak men zijn vrouw
door de hoofdstraten wandelde en toevallig
Spaansch verstond, ergerde zich er zoo aan,
dat hij zich tenslotte met een revolver wa
pende en de volgende maal, toen een individu
weder in het voorbijgaan een opmerking over
zijn vrouw maakte, den kerel pardoes neer
schoot.
Nu willen we allerminst voorstellen, dat
alle Rotterdamsche echtgenooten en verloof
den zich tot de tanden gewapend door ons
centrum zullen gaan begeven. We zijn hier
niet in Spanje.
Maar zoolang als dames zonder geleide of
dames, die na een schouwburgbezoek in
avondkleeding zich naar de tramhaltes be
geven, het voorwerp blijven van smadelijk
gelach en minderwaardige opmerkingen is
er iets niet in orde en blijft het gewenscht,
dat er streng wordt opgetreden.
Het is immers beter, het kwaad reeds bij
den aanvang den kop in te drukken. En waar
het tenslotte om zulk een betrekkelijk kleine
oppervlakte gaat, waar een afdoende surveil
lance toch heel goed mogelijk is, vertrouwen
we op een ingrijpend en afdoend optreden
van de overheid, voor wier opvoedende taak
hier een hoogst belangrijk werkterrein ligt.
Het wordt lente. Welnu, ook hier is een groo
te schoonmaak hard noodig.
Gisterenavond om half zes werd de 16-
jarige J. A. van Groningen, gewoond heb
bende aan den Soetendaalscheweg, op de
Meent nabij het Postkantoor, toen hij werd
aangereden door een onbekend gebleven
wielrijder, overreden door een juist passee-
renden aanhangwagen, welke was gekoppeld
aan een vrachtauto van de Heineken's Bier
brouwerij, welke auto werd bestuurd dooi
den 36-jarigen chauffeur M. H., aan de Ael-
brechtskade.
De jongen werd op slag gedood.
Het lijk is per auto van den G. G. D. ver
voerd naar het ziekenhuis aan den Cool
singel.
Het Stieltjesplein behoort tot de drukste
circulatie-aders van ons modern stadsleven.
We behoeven weinig omschrijving van dit
stuk jachtend leven onzer metropool te ge
ven. Elkeen kent het. Ieder weet ook, hoe
heel die verkeersmassa van menschen en
voertuigen wordt geleid met zekerheid en
rust vanuit den toren op het plateau.
Er is in deze omgeving echter nog een
ander verkeerscentrum, een post voor inner
lijk verkeer, met een zekerheid en rust van
bovennatuurlijke orde. Dit centrum, deze
post is de H. Martelarenkerk.
„Ook bekend", zal menigeen zeggen. Maar
wat nog niet bekend is, omdat het een novi
teit is, is, dat de Stieltjespleinkerk voortaan
den geheelen dag zal geopend zijn, d.w.z. tot
's middags vijf uur.
Onder de duizenden voorbijkomenden zijn
er allicht, die het op prijs stellen van het
nieuwe kennis te nemen en de gelegenheid
zullen te baat nemen, om den Meester met
een bezoekje te vereeren, tot troost van den
Goddelijken Wachter en tot eigen zieleheil.
Sonntags abends Yt 8 finden in der St.
Antoniuskerk, Boschje (3 Minuten vom Hof
plein oder Tramhaltestelle der Linien 3, 4,
15, 16) deutsche Fastenpredigten statt unter
dem Thema: Christi Passion im 20. Jahr-
hundert." Alle deutschen Katholiken von
Rotterdam sind dazu herzlich eingeladen!
Beginn: diesen Sonntag Abend %8. (Kein
Platzgeld; vordere Banke reserviert!)
Maandagavond gaf de afdeeling Rotterdam
van den Ned. R. K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden voor haar
leden en introducé's een geslaagde tooneel-
uitvoering in het R. K. vereenigingsgebouw
aan het Stationsplein. Onder de bekwame
leiding van Pierre Balledux voerden de
Vereenigde Haagsche Spelers op het blijspel
„Amor in de Pastorie", vol tintelenden
Vlaamschen humor, hetwelk veel bijval
oogstte.
Na afloop was er een gezellig samenzijn,
waarvan door velen een dankbaar gebruik
werd gemaakt.
Ter gelegenheid van de herdenking van
het 21-jarig bestaan der onafhankelijkheid
van Estland zal het consulaat-generaal van
Estland te dezer stede op Vrijdag 24 Febr.
a.s. den geheelen dag gesloten zijn.
De violiste Lola Bobesco, die Zaterdag-
middag soliste is bij het Rotterdamsch
Philharmonisch Orkest.
Een buitenstaander heeft er eigenlijk geen
idee vam, hoeveel rompslomp er aan zoo'n
apeldjeadag vastzat. Tot die erkenning kom
je pas, wanneer je op den dag zelf, als de
oogst na zooveel arbeid binnengehaald moet
warden, lakoniek een „centrale post" bin
nenstapt en het lieve leven een poosje in
oogensohouw nêemt Wat wij dan ook giste
ren gedaan hebben bij „St. Joseph".
Je komt dan voor vreemde dingen te staan.
Zoo hoor je b.v., dat de speldjesdag op beurs-
poliis verzekerd was. Tegen regenDe uit
vinding is, meenen we, van de Spoorwegen,
diie de liefhe.ebbers van de goedkoop e trei
nen op die manier tegen gemis aan natuur
genot verzekerde. Ze zijn er geuw van te
ruggekomen, vermoedelijk omdait het zaakje
niet al te voordeelig voor hen was. Maar „St.
Joseph" had een goeden verzekeringsagent
gevonden inSint Nicolaas (meer mo
gen we niet verklappen, die (het voor een
koopje deed. Maar het was niet zóó, dat men
zich een schietgebedje waargde om asjeblieft
veel regen. Voor 500.gaf het bestuur de
opbrengst van een normalen speldje9dag niet
prijs. In het ergste geval wilde men alleen
voor de onkosten gedekt zijn.
't Is tegenwoordig eigenlijk misère met de
speldjesdagen. De klad zit er in! Vroeger
was zoo'n dag een gebeurtenis in het leven
van den stadmensch en de jongedames ver
drongen zich als 't ware otp asjeblieft te
mogen soilecteeren Ze 'bewaarden haar lief-
eten glimlach en haar aanminnigste woord
voor den grooten dag, welke tevens een Zon
dag was. Tegenwoordig loopen velen liever
een blokje om, dan lastig gevallen te willen
worden om een duppiecollectanten kun
nen slechts met de groote trom bijeenge-
sdharreld worden (het jonkvrouwelijk ele
ment onder hen is niet eens zoo bijster sterk)
en de Zondag, wanneeT pa nog versoh in ziin
zakgeld zit en bij ma de lamp nog niet voor
over 'hangt, de Zondag is een ordinarie door-
d'eweekschediag geworden. Tel daarbij dan
nog de crisis, waarvan het staartje ellendig
Jang blijkit te zijn, dan begrijpt men «enigs
zins de reden, waarom de opbrengst niet
meer zoo stevig in de duizenden loopt als in
dien goeien ouwen tijd.
Ordening is een idee van den laatsten tijd,
wordt er gezegd, maar de gemeente was er al
vroeg achter En vermoedelijk was het wel
noodig ook Ze heeft zelf de controle ter hand
genomen, waarbij ze om. zoo pienter was
op de liefdadigheid een soort belasting te
heffen. De gemeiente verstrekt n.l. nu zelf de
busjes, ijselUk zwaar verzegeld, met een
nummer erop en zelfs voorzien van een
apart rond gaatje voor bankpapier. Voor
al dat laatste is heel attent, want daarvan
slijten de busjes het meest. Ter tegemoet
koming in de slijtage moet per busje 'betaald
worden de somma van vijftien cent. De zware
metalen busjes zijn geschikt om zoo oud als
Methusalem te worden, zoodat de gemeente
kas er niet slecht bij vaart. Maar daarvoor
is dit dan ook het aandeel in de liefdadig
heid, dat de gemeente levert.
Doch ze doen nog meer. Ze bewaart de
busjes op een zolderruimte iin het Gebouw
voor Maatschappelijk Hulpbetoon Daar mag
de vereeniging, welke ze noodig heeft, de in
•kisten geborgen busjes zelf komen halen.
Is de collecte ofgeloopen, dan gaan de 'bus
jes nog denzelfden avond naar bet genoemde
gebouw terug, worden daar in de safe ge
stopt, en den volgenden dag begint onder
gemeentelijk toeznoht het tellen. Welk laatste
wij natuurlijk vain harte toejuichen.
Die gemeentelijke controle 'brengt even
wel tal van beslommeringen mee. En dan
laten wij de geheele voorbereiding nog maar
(buiten beschouwing. Zoo zün er legitimatie-
kaarten noodig voor iedieren collectant en
ook voor de controleurs in de stad. Baven-
dien moeten de nummers vam de 'bussen ge
controleerd worden, namen en woonplaat
sen van de medewerkers, hun betrouwbaar
heid, enz. Wamt er bestaat een zg. zwarte
lijst van hen, die het bij vroegere collecten
verbruid hebben. Zij hebben eens en voor
goed afgedaan. En toch zijn er onlder hen, die
zoo als gisteren bleek, die zonder legitimatie-
kaart weer een bus zien machtig te worden.
Hebben ze op het eene aammeldlmgebureau
slip gevangen, dan gaan ze naiar het andere.
Gisteren was er een, die ze alle tien afging,
maar een telefoontje uit de centrale in den
Katholieke Kring was hem voongeweest.
Toen klampte hij een anderen collectant aan,
om met hem samen te doen. 't Laiep gelukkig
goed af.
't Viel niet mee, dat collecteeren, van des
morgens vroeg tot diep in den middog of
zelfs tot des avonds. Uren lang verblijf in dat
gure weer maakte de dames en heeren hui
verig en ze waren blij, in het controlelckaad
even in de warmte te komen. Ze konden een
consumptie krijgen, koffie of thee. Maar ze
ker driekwart van de medewerkers wilden
niet, dat de kosten daarvoor van de opbrengst
af ging en bedankten er dan ook voor. Een
sympcóhieke geste Een daime leverde wel een
typisch staaltje, van wat zij voor den lijden
den misdemensch over had. Ze rilde van de
koude, maar wenschte toch geen koffie.
Ik moet me haasten, zei ze. Mijn baby ligt
thuis wel onder goede bewaking, maar ze
wacht op haar moeder voor de voeding
Vble colleotrices waagden zich om huis aan
huis aan te bellen. In de arbeiderswijken
ging dat goed, maar typisch was de onder
vinding in een deftige laan. Daar hadden alle
dienstboden blijkbaar al sinds jaar en dag
instructie om bij „bedelen" aan de deur te
zeggen, dat Mevrouw iet thuis was, zoodat
er ook nu geen dubbeltje werd binnenge
haald Door diêze instructie aan de dienst
boden lijden de goeden met de kwaden, 't
Was jammer
Tusschen de 400 en 500 collectanten heb
ben meegedaan, een aantal, waarover bet be
stuur van St, Joseph zeer tevreden was. Er
waren slechts enkele uitvallers wegens griep.
Verblijdend is, d'at verschillende ouders, wier
kinderen in den Hoek verpleegd werden of
worden, met hart en ziel meehielpen.
In de centrale in den Katholieken Kring
was het gisteravond een drukte van jewelste.
Hier kwam alles binnen van de andere de
pots, hier in dat tamelijk groote zaaltje kon
er soms geen kip meer bij en was er nauwe
lijks plaats om behoorlijk werk te doen. Men
kon soms zichzelf niet verstaan en dan rof
felde voorzitter Beelkmanis met den hamer,
terwijl de heer Mientjes zij.n spiedend oog
over een serie lijsten liet gaan.
Juffrouw, geeft u even de nummers van
de bussen op
O meiheer, over de drukte hebben we
dit keer bij ons niet te klagen gehad, werke
lijk niet! Van 5 tot 7 had u er foU moeten
wezen. Ze haalden de bussen compleet onder
m'n handen weg
Hier is een bus, waar geen kaart van
is
Even stilte, we zijn aan t tellen 1621.
2327Ho Hier is er een tusschen-
ui'tNoteeren s.vp.
Zeg juffrouw, dat is waar ook. Er was
een heer, die u zocht. Hij noemde geen naam,
maar zei, „die juffrouw met dat vriendelijke
gezicht".
Nee, u fopt me. Wie was het
Zoo ging het uren adhter alkaar door. En
daar tusschendoor ratelde de telefoon, gons
den ondere stemmen, paften die sigaren en
pijpen en ritselden de papieren. Letterlijk
geen plekje van de taiM bleef ongebruikt,
zoodiat een der mannelijke steunpilaren van
„St. Joseph" zijn notities moest maken te
gen de deur van een vertrekje, nou ja. En
tusschen al dat geroezemoes door vangen
we aardige verhaten or> v*n Pa«towr Vij
verberg, die een collecte in zijn kerk had la
ten houden in zijn kerk voor „St. Joseph" en
vanochtend de eerste was in het lokaal aan
het Afrikaanderplein, om voor het goede
doel te offeren; van een 70-jarigen collec
tant, die tot den politieagent zei, die
om zijn legimitatiebewijs vroeg, goed, dat
kun je krijgen, maar koop dan eerst een
speldje Voorts het verhaal van collectrice,
die onder het personeel van een groote fir
ma wilde collecteeren.
Dat brengt bezwaren mee, zei de pa
troon, maar ik zal het goed maken. En hij
stopte een briefje van tien in het ronde gaat
je.
Voor alle zekerheid is het nummer van
dit busje genoteerd, want verleden jaar
kwam men er te elfder ure achter, dat een
bankbiljet bij de telling niet voor den dag
was gekomen- Toen moesten alle geledigde
busjes weer een voor een worden nagezien,
totdat het biljet terecht was-
Vandaag, Donderdag, is de telling begon
nen, maar de uitslag zal wel niet voor vier
bekend zijn.
En de overgebleven speldjes? Ze gaan al
len naar het Preventorium in Hoek van Hol
land, waar dekoinderen het een aardige sport
vinden ze by 100 stuks in zakjes te doen.
De afbraak van de bouwvallige panden
aan het Hang gaat nog steeds voort. Het be
gint er inderdaad op te lijken, dat het lang
zamerhand één groote ruïne zal gaan wor
den en dat zelfs de paar nog behoorlijk ge
fundeerde pandjes het alleen niet meer zul
len kunnen bolwerken nu het verband,
waardoor alles bijeen werd gehouden ver
broken is.
De bouwpolitie was gisteren weer druk
doende om alles nog eens aan een onder
zoek te onderwerpen en wellicht zal daar
bij weer een of ander „doodvonnis" zijn
geveld.
Dinsdagmiddag verschenen de sloopers
ook op het dak van het pand Hang 31, het
welk aan den voorgevel den gedenksteen
draagt van den componist Frantisek Skoup,
den maker van het Tsjecho-Slowaaksche
volkslied, die hier indertijd heeft gewoond.
Voorloopig zal het voorpand nog wel ge
spaard blijven, doch het maakt toch al een
zieligen indruk dit smalle, magere pandje
te zien staan temidden van de groote door
afbraak ontstane gapingen in de bebou
wing.
Het is maar eenige jaren geleden, dat
deze gedenkplaat onder groote en officieele
belangstelling o-a. van den Tsjechischen ge
zant hier werd aangebracht.
Niemand zou toen gedacht hebben, dat
reeds zoo spoedig daarna rond dit huis de
sloopers zouden rondwaren-
Doch wie zou toen ook gedacht hebben,
dat al eerder iets dergelijks met Tsjecho-
Slowakije zelf zou geschieden?
Zaterdag a.s. zal Het Nederlandsch Too-
neel in Tivoli de eerste voorstelling voor
Rotterdam geven van Op Vrije Voeten een
belangrijk Fransch tooneelwerk van den be
kenden schrijver Jean Anouilh.
Hierin treden op: Helene Berthe, Nyra
Ward, Stine Lerou, Theo Frenkel (hoofdrol)
Anton Roemer, Louis de Bree, Frits van Dijk,
Hans van Meerten, Eduard Palmers, Piet
Rienks.
De regie wordt gevoerd door Hans van
Meerten. De décors zijn ontworpen door
Karei Brückman en uitgevoerd op eigen
ateliers.
Dinsdagavond is in den winterwedstrijd der
Nieuwe Rotterdamsche schaak vereeniging een
aanvang gemaakt met de partijen van de tiende
ronde- In de hoofdgroep won mevrouw Rood-
zand van Teunissen door een krachtig offen
sief in een vergevorderd stadium van het mid
denspel ontstaan uit een half Slavische verdedi
ging. De Boer verloor van J. F- W- Meyer in
een d4 opening met de Rf4variant. In een
voor hem bereids zeer moeilijke positie zag hij
verlies van een officier over het hoofd- Een
Fransche verdediging tusschen Wechselman en
Van den Tol leidde na de opening tot een voor
zwart lastige positie. Hij wist echter stand te
'houden en ten laatste is het gevecht onder
broken in éen eindspel, dat Wechselman de
beste kansen biedt.
n de overige groepen werden de volgende
beslissingen verkregen:
PekkerRoodzant YzVan der Eisen
Lagerwaard 01; Van HoffConfurius 10;
JohansenDe Jager 10; ir. Jungerius—Van
Daelen 10; Van der Linden—Jeene 10;S Sand-
straVan der Bleeck 10; SlagmolenVerhulst
10; SchoonenbergVan Wageningen 10; Van
't OeverAarens 01; Van HeertTas 10;
AarensVan der Blieck 10-
Aangiften van 22 Februari 1939.
BEVALLEN: M. M. Koote—de Heef z. W.
F. A. M. PotjesAmmerlaan d. C. J. Scharff
—v. Bemmel z. P. v. d. Staay—Sterrenburg
z A. Sievekingv. d. Ouden d. H. J. A.
Timmersv. Groesen d. C. Kalkmande Ruy-
ter z. J. Haakden Boer d. E. I. V. Hjort
Hanson z. H. Zoeteman—Körber z. J. M.
de WitMeyer z. R. HazewindusBuisman z.
J. D. Schiidkamp—Backer z. A. Muider-
manv. Wingerden d. M. E. de Mooyd»
Jonge z. M .v. IspelenMurre d. M. Huy-
zerGille z. C. ZiessenPeijsier z. W. Veel-
behrBorland z. C. J. J. BoumaWitteveen
z. N. M. HartmanKlop d. A. Bakker
Grijs z. H. KlinkRiksman d. J. C. de
Ruiter—Bak d.
GEHUWD: B. J. D. van Dam jm. 27 j. en
P. A. de Man jd. 27 J. E. H. Dieletaans jm. 25
j. en M, Erwich jd. 19 j. P. Dronrijp jm. 20
J. en N- M. Versteeg jd. 18 j. H. J. Evenwel
jm. 24 j. en M. Wehrmeyer jd. 20 j. H. van
't Hof jm. 39 j. en P. J. van Soest jd. 21 j.
W. M. Hoogervorst jm. 21 j. en C. Cohen jd. 20
j. A. J. Hubregtse jm. 24 j. en C. Pieters jd.
22 j. C. A. Jansen jm. 22 j. en J. de Groot
jd. 29 j. G. F. Klaasman jm. 25 j. en J. E.
Masse Jd. 22 j. H. Kletn jm. 32 j. en J. T.
H. Bout jd. 23 j. J. Maaskant jm. 23 j. en
B Eisenga jd. 23 j. J. J. Mollevanger jm. 23
J. en A. D. Lupesou jd. 23 j. P. Poulisse jm.
21 j. en J. M. Risse jd. 20 j. G. W. Pronk
jm. 20 j. en J. Peijffers jd. 23 j. H. de Ronde
jm_ 24 j. en F. van Loon jd. 25 j. W. N.
Rouss jm. 19 j. en M. C. de Groot jd. 20 j.
J. J. de Rycke jm. 32 j. en A. J. ter Horst jd.
22 j. A. Maas jm .27 j. en J. W. Goos jd.
20 j, K. K. Mast jm. 40 j. en F. Huizer jd.
40 j.' L. S. Boot jm. 28 j. en E. Halbmeyer jd.
24 j. T. Verdouw jm. 33 j. en P. C. van Schel
ven jd. 29 j. J. Baas jm. 26 j. en C. Steenbak
kers jd. 22 j J. van den Berge jm. 25 J. en
H. J. D. Grashoff dj. 23 j. H. de Boer ges.
31 J en N. J. Moerman jd. 27 j. L. den Boer
jm. 29 j. en T. Schoonewagen jd. 20 j. D.
Bosch jm, 24 j. en C. Remeeus jd. 24 j. B,
Bruins jm. 25 j. en M. Schaumberger jd. 22 j.
A. H. Egas jm. 24 j. en J. Kuiper jd. 24 j.
W. van de Groep ges. 52 J. en A. M. van Dissel
jjd. 56 j. T. Grootenboer jm. 32 j. en J. C.
Brandt jd. 21 j. G. Hiele wedr. 25 j. en S.
van der Krogt jd. 18 j. M. Kievit ges. 26
en J.J Niggelie wed. 28 j. A. Lagerwaard Jm-
25 j. en J. M. Waardenburg jd. 20 j. H- de
Peinder jni. 24 J. en H. van Adrichem jd- J'
G. M. van Poppel Jm. 27 J. en C. C. Moien-
dyk jd. 28 j. B. Rozeboom jm. 22 J- Jj
J. Vriezema jd. 21 J. J, van Rijswijk Jm. 22
j. en J. Filemon ges. 33 j. W. G- |m-
26 J. en G. A. Jansen jd. 24 j. c-f,
25 j. en W. H. van Kesteren jd. 21 J. G.
C. Verhoeven jm. 24 j. en J- Veenendaal jd,
22 J. L. Vermeulen jm. 24 J.eW \JaP Giers-
bergen jd. 21 j. J. van ,25 1- en A".
van Zuilekom jd 22 j. J- Waarts jm. 30 j, en
P. J. Hoogendam jd. 23 J- van Westreenen
jm. 27 j. en G. L. van Nim™eS?n jd. 21 j. A.
Confurius jm. 27 j. en c. i.Hemmes jd. 22 J.
H. Droge jm. 22 J en C. Kuipers jd. 24 j.
J. G. Pippel jm. 280J- en Koonings jd. 24 j.
B. Schipper Jm. 26 j. en H. A. Böhm Jd. 25 j.
OVERLEDEN: J- v. Gerven wed. v. F. A.
Berwald 75 j- -— A. Stans vrouw v. J- Srpuyt
73 j, G. M. C. Haas vrouw v. C. F. Kleister-
iee 46 j. M. v. Zuuren d. 14 j. N. A. Hoorn
weg d. 2 j. M. J, Breevoort man v. W. Dek
ker 36 j. J. Gytenbeek vrouw v. D. Bekker
73 J. J- den Broeder vrouw v. S. Oranje 70 j.
M. Alberse wed. v. J. Friskes 81 J. M. v. d.
Meer wed. v. L. Langstraat 83 j. B. Vink
vrouw v. W. Lievegoed 77 j. P- J- J. Oostdijck
ongeh. man 38 j. J. Moring ongeh. vrouw 34 j.
W. A. Deterts wedr. v. S. Teljer 66 j. J.
H. Oostendorp wed, v. D. L. Romeyn 71 j.
I Broomans wedr. v. M. de Zwyger 78 J. A.
Tiliich ongeh. man 62 J. N. Verberkt wedr.
v. Lubeelt 82 j. Jkvr, J. A. C. A. van Suchtele
v. d. Haare wed. v. T. Vreede Davidis 77 J.
N. Bakker wedr. v. A. v. Eek 80 j. Voorts
als levenloos aangegeven T. LegersteeNoor-
dyk d.
L ting van 21 Februari.
Een schijncontract.
De 47-jarige winkelier A. W. H. leefde
sedert eenigen tijd in onmin met zijn vrouw
en verleden jaar Januari was het al zoo ver
gekomen, dat de vrouw niet meer in de
echtelijke woning vertoefde. Bij H., die in
gemeenschap van goederen was gehuwd,
bestond de vrees, dat zijn vrouw op den
een of anderen dag een deel van 't meubilair,
den winkelinventaris en den goederenvoor
raad zou komen opeischen en dat wilde hij
voorkomen. Hij wendde zich daarom tot een
lechtskundige, die hem den raad gaf een
contract op te maken, waarbij hij alles in
schijn zou overdoen aan een ander, die hem
het gekochte dan weer in bruikleen zou
afstaan. Aldus geschiedde en de rechtskun
dige vond een vrouw bereid een geheel blanco
papier op zegel te teekenen, waarop later een
beschrijving is gegeven van de goederen, die
in schijn werden verkocht en weer in bruik
leen gegeven. H. had toen ook de acte onder
teekend. Aangezien het echter een schijnacte
was, had H. zich aan valschheid in geschrifte
schuldig gemaakt en hij moest nu deswege
voor de rechtbank terechtstaan. Hij gaf, na
eenige aarzeling, de feiten toe.
Het O. M„ waargenomen door mr. 'J. S.
Loke, eischte 1 jaar gevangenisstraf.
Mr. M. J. Kok uit Schiedam, die verdachte's
verdediging voerde, bepleitte oplegging van
een clemente straf, aangezien verdachte niet
ten volle begrepen zou hebben, dat hij met
het opmaken van die acte iets deed, wat niet
mocht.
Vervolgens heeft terecht gestaan de rechts
kundige F. E. J. W-, die het door H. gepleegde
feit zou hebben uitgelokt. Verdachte deed het
voorkomen, alsof het plan tot het opmaken
van een schijnacte van H. was uitgegaan,
doch de president wees hem er op, dat hij
voor den rechter-commissaris reeds een vol
ledige bekentenis had afgelegd.
Het O. M. was van meening, dat deze man
aanzienlijk strafschuldiger is dan H. en
eischte tegen hem 2 jaren gevangenisstraf en
omdat er vrees voor herhaling bestaat vor
derde het O. M. de onmiddellijke gevangen
neming van verdachte.
Mr. J. Winkel was van meening, dat W.
niet zwaarder behoort te worden gestraft dan
H. en redenen voor een onmiddellijke ge
vangenneming waren er z. i. niet aanwezig.
De rechtbank heeft, na raadkamer, het
verzoek tot onmiddellijke gevangenneming
afgewezen.
Uitspraken 7 Maart.
Uitspraken.
De rechtbank heeft veroordeeld
A. M. de R„ 18 jaar, dienstbode, gedeti
neerd in de Magdalenastiehting, wegens dief
stal van verschillende artikelen en geld ten
nadeele van de dames P. J, M. C. Groeneveld
Schilperoord en G. A. Reyinga—Hoeve, in
wier dienst zij geweest was, tot 1 jaar ge
vangenisstraf, met aftrek van den tijd in
voorloopige hechtenis doorgebracht en met
de bepaling, dat 7 maanden van de straf
voorwaardelijk worden opgelegd, met een
proeftijd van 3 jaar.
Dezelfde verdachte, thans wegens diefstal
van eenig geld en wat lijfgoederen ten
padeele van mevr. W. van Deynse—Kalkman,
toen' zij aldaar als dienstbode werkzaam was,
tot 1 maand gevangenisstraf, voorwaardelijk
met een proeftijd van 3 jaar.
W. F., 35 jaar, werkster, gedetineerd, even
eens wegens diefstal van geld ten nadeele
van de dames in wier dienst zij was geweest,
tot 1 jaar gevangenisstraf, met aftrek van
den tijd in voorloopige hechtenis doorge
bracht, te ondergaan in een bijzondere straf
gevangenis, met bepaling, dat 8 maanden van
de straf voorwaardelijk worden opgelegd met
3 jaar proeftijd.
H. H., 21 jaar, magazijnbediende, wegens
verduistering in dienstbetrekking, tot vier
maanden gevangenisstraf, doch voorwaarde
lijk met een proeftijd van 3 jaar.
'J. E., 57 jaar, baas, wegens het veroorzaken
van lichamelijk letsel door schuld ver
dachte had opdracht gegeven een bijna 10
meter hoogen paal, die op den voormaligen
verbindingsweg tusschen Willem Buyte-
wechstraat en Westzeedijk stond, te doen
ontgraven, zonder dat hij voldoende maat
regelen had genomen om te voorkomen, dat
de paal kon omvallen, waardoor die paal is
gevallen en terechtgekomen op het lichaam
van J. Tienhoven, wegwerker bij de R. E. T.,
die daarbij een bekkenbreuk en een kneuzing
van de lendenwervels had bekomen werd
vrijgesproken, aangezien de rechtbank van
oordeel was, dat aan verdachte geen gebrek
aan normale voorzichtigheid kon worden ver
weten, noch dat verdachte bij het volgen van
een werkwijze, die nog nimmer tot ongeluk
ken aanleiding had gegeven, het ongeluk zou
hebben kunnen voorzien.
In het kader van een reeks avonden aan
den hedendaagschen roman gewijd, sprak
gisteren Jos Panhuysen voor de R. K. Volks
universiteit te Rotterdam over eigen werk.
Spreker stelde eerst vast, dat hij behoorde
tot hen, die niet onvoorwaardelijk aan in
spiratie gelooven, maar meenen, dat een
schrijver zich ook rekenschap moet geven
van wat hij wil. Alvorens romans te schrij
ven, was hij in zijn jonge jaren nagegaan wat
literatuur is en het verheugde hem vele van
de meeningen, die hij destijds in een opstel
„Het Schrijversvak" vastlegde, het vorig jaar
in de prachtige studie van pater McCarron
,';ReaRzaf!ó'ft weer te' vinaM." Teder littérair
werk, dat niet als amusementskunst, maar
als wezenlijke letterkunst bedoeld werd, zal
een herschepping in taal van een realisatie
moeten zijn. Om twee dingen gaat het dus
steeds: om de waarde van het inzicht in men
schen en dingen en verhoudingen, om de
realisatie .dus, en het vermogen, die reali
satie in het woord te vatten, te grijpen. Als
de ervaring wezenlijk is en het vermogen
der woordgeving gelijkwaardig daaraan, dan
is alles in orde en dan zijn alle verdere on
derscheidingen bijkomstig.
Daar spreker echter over zijn romans moest
vertellen, had het wellicht zijn nut duidelijk
te maken wat hij onder een roman verstond.
Er zijn romans en romans. Er zijn romans, die
alleen wat ontspanning willen geven. Hoe
lezenswaard ook, zij kunnen nooit geheel tot
de litteratuur, tot de kunst gerekend worden.
Ei3chen, die men niet ten onrechte stellen
kan aan ontspanningsromans, mag en moet
men niet stellen aan romans, die iets anders
willen geven. De meest voorkomende eischen,
die men aan romans stelt zijn: dramatische
compositie en daarmede de meer uiterlijke
spanning, sprekende karakterweergave, juiste
inlichting over personen en toestanden. Spre
ker zette nu uiteen, dat geen dezer eischen
essentieel met den roman iets te maken heeft-
Het gaat daar niet om een goede beschrijving
van een operatie bijvoorbeeld, of om b8~
schrijvingen van land en volk in chif3- Al
kan een dramatische compositie somtijds bij
de ontwikkeling van een roman, vooral van
een kleinen roman, van nut zijn, noodig }s
die niet, de spanning van een roman 1S op de
eerste plaats van innerlijken aard. De eisch
van sprekende karakters werd geheel en al
verworpen. Een roman moet geen karakter
geven, maar een persoonlijke'L Uitvoerig
zette spreker het verschil tusschen karakter
en persoonlijkheid uiteen- Dit verzet tegen
het karakter in den roman js geenszins
nieuw, stelde spreker vast, het is even oud
als de moderne roman telf. Goethe schrijft
ergens in „Wilhelm Meisters Lehrjare": "ho
den roman moeten vooral gevoelens en mee
ningen en gebeurtenissen voorgesteld wor
den, in het drama karakters en daden. De
roman moet langzaam verder schrijden, en
de gevoelens en meeningen van den hoofd
persoon moeten, op welke wijze dan ook, het
vooruitdringen naar ontwikkeling van het
geheel tegenhouden. Het drama moet snel
van tempo zijn en het karakter van de hoofd
figuur moet zich met geweld naar het einde
haasten en slechts tegengehouden worden. De
romanheld moet passief, althans niet in
hooge mate werkzaam optreden, van den dra-
matischen held verlangt men activiteit en
daden. Grandison, .Pamela, de Predikant van
Wakefield, en zelfs Tom Jones zijn zooal niet
passieve, toch de ontwikkeling tegenhou
dende personen en alle gebeurtenissen wor
den in zekeren zin naar hun gevoelens en
meeningen gewijzigd." Men ziet dat deze
eischen anders zijn dan de tegenwoordig ge
bruikelijke en klaarblijkelijk werden ze be
seft door Richardson, Fielding en Goldsmith,
die toch inderdaad bij de scheppers van den
modernen roman gerekend moeten worden.
Onder zijn betoog wees spreker, daar hij
over eigen werk moest vertellen, op zijn
romans, op „De Liefde", „De Menschen-
vriend", „De Kellner", „Het Afscheid",
„Zee", „De Ontmoeting" en op een nieuwen
roman, waaraan hij bezig is; hij maakte daar
van gebruik als illustratie bij zijn uiteenzet
ting. Het voornaamste is echter niet of iets
een roman genoemd kan worden, meende
hij, het voornaamste is of het wezenlijke
waarde bezit, en of het inderdaad een her
schepping in taal van een realisatie is gewor
den. Met een enkele anecdote wees hij op het
dichterlijk scheppingsproces en op de vreug
de die in het vastleggen in woorden van een
oorspronkelijke en onmiddellijke ervaring
der werkelijkheid gelegen is.
i
In Rotterdams Tivoli vertrok gisteravond
voor de eerste maal uit een Nederlandsch
station althans „Le train pour Venise",
bestuurd door het vermaarde duo George
Berr en Louis Verneuil.
Ofschoon alles op z'n pootjes terecht komt
In dit driehoeksgeval, er wordt met de
huwelijkstrouw toch zoo allerzonderlingst
omgesprongen naar het bekende geestige
maar helaas al te luchtige recept overigens
van deze blijspelfabrikanten dat een aan
beveling bezwaarlijk aan de vertooning kan
worden meegegeven.
Dies zien wij van verdere bespreking af»
De jonge fluitist Wolfgang Kandér is wee?
eens "op net podium van de Nutszaal ver
schenen om, in samenwerking met Marinus
Flipse, een concert te geven. Het is eenige
jaren geleden, dat we hem voor het eerst
hoorden. Dat eerste optreden was niet onver
dienstelijk, maar met Kunst had zijn spelen
toen niets uitstaanbaar. Nu, na ongeveer
drie jaar, is wel vooruitgang te bespeuren,
voornamelijk wat het technisch kunnen be
treft, hoewel zijn spel in zuiverheid, ver
fijning, toonkleur en afwerking nog heel wat
kan winnen. Wat den uiterlijken vorm be
treft weet hij tot op zekere hoogte een com
positie te reproduceeren, maar voor een
kunstzinnige weergave waarin geest en hart
meespreken en het sentiment domineert, is
meer noodig. En aan dat meer is deze jonge
man nog lang niet toe. Aan wijsheid en rijp
heid in geestelijk opzicht en inhoud moet
zijn voordracht nog heel wat winnen. Af en
toe hoort men fragmentarisch iets van stijl-
begrip, maar het is te sporadisch. Van een
steeds aanvoelen van schoonheid en de
gave, °m ze te uiten, is nog lang geen sprake.
Op zijn prestatie geschat is hij een ver
dienstelijk leerling, die echter nog veel zal
moeten studeeren en zich ook artistiek nog
heel wat zal moeten ontwikkelen. We willen
niet ontkennen, dat er goede hoedanigheden
in de kern aanwezig zijn, maar hij is nog
lang niet op een hoogte gekomen, dat op
treden in het publiek gerechtvaardigd en
aanbevelenswaardig is. Ook niet in zijn eigen
belang.
Marinus Flipse begeleidde en speelde ook
eenige pianocomposities op de uitstekende
wijze, zooals we dat van hem kennen en
gewend zijn.
G.
Het zevende Zaterdagmiddagconcert van
het Rotterdamsch Philharmonisch orkest op
25 Februari in de Doelen zal wederom staan
onder leiding van Eduard Flipse. Uitgevoerd
zullen worden de Hary Janossuite van Ko-
daly en het concerto roumain van Golestan,
waarvan de solopartij zal worden voorge
dragen door Lola Bobesco, viool. Na de paüze
zal de soliste zich nog laten hooren in het
Vioolconcert in A dur van Mozart.
1 en 2 Maart 8.15 uur zal het gezelschap
Saalborn-Parser in den Grooten Schouwburg
voorstellingen geven van het successtuk
„Grompie" blijspel in 4 bedrijven van Horace
Hodge en Wigney Parcival. De titelrol zal
hierin worden vervuld door Louis Saalborn.
3 Maart 8.15 uur zal het gezelschap de
première te Rotterdam geven van het detec
tive-spel, dat inmiddels reeds 75 opvoeringen
elders beleefde „Parkstraat 13" van Axel
Ivers, in de vertaling van Maurits Parser.
Regie Louis Saalborn. In de voorstellingen
treden op: Louis Saalborn, Lau Ezerman,
Carla de Raet, Julia Cuypers, Ferd. Sterne-
berg, Bob van Leersum, Jos Liesting, Hans
Kaart, Bob Wijsman, Ko van Dijk jr. Maud
Perry, Nel Snel, Floor Middag, Joh. Kaart
Sr. en.a.
In het geheele jaar 1938 is de woning
voorraad vermeerderd met 3647 woningen,
terwijl er einde des jaars aanwezig waren
165.536 woningen.
Het aantal gezinnen vermeerderde in
1938 met 4486 en bedroeg einde des jaars
165.519-
Eind December waren in uitvoering 1853
woningen-
(Zie vervolg Stadsnieuws op Paffala 4 vaö
het Derde Blad).
