z
BEGROOTING VOOR NED.-INDIE
BEMANNING GERED VAN
GESTRAND SCHIP.
VOOR 1940 EEN TEKORT
VAN 55 MILLIOEN
GERAAMD.
DINSDAG 14 NOVEMBER 1939
VOOR UTRECHTS LUCHT-
VERDEDIGING.
Eerste redding van de
„Nicolaas Marius".
Ged. Staten stellen een subsidie
van een ton voor
luchtlijn kopenhagen—
AMSTERDAM—SHOREHAM GEOPEND
portvrijdom voor krijgs*.
gevangenen en geïnterneerden
Nieuwe lasten brengen
nieuwe baten.
DE kosten DER DEFENSIE.
Schoenen?
prachtdag, wacht een
bergstroompje.
Hallo mijnheer Batch,
Tommy verdwaalde in de
prairie, maar ik heb hem
weer gevonden
Ik ga eens pootje baden
Heeft U gebaad Ik
ben Juanita van de
aangrenzende ranch.
schoenen
voor mijn
heer Batch
Jimmy
kom
eens
gauw h
Hé, afblijven
Oh mijnheer Batch, als ik zulke
schoenen aanhad zou m'n
moeder boos op me worden...
Zondagavond omstreeks half tien is op de
Westergronden bil Terschelling de Finsche
boot „Elsie" gestrand.
De positie van deze boot, welke een in
houd van ruim 1400 bruto ton heeft, is niet
gevaarlijk.
Met inspanning van alle krachten is het de
bemanning van de .Nicolaas Marius" gister
middag gelukt de negentien opvarenden van
de Finsche houtboot „Elsie", welke Zondag
avond nabij Terschelling was gestrand,
behouden aan land te brengen. Hiermede
heeft deze in October van het vorig jaar in
tegenwoordigheid van Z. K. H. Prins Bern-
hard in dienst gestelde reddingboot der
Noord- en Zuid-Hollandsche reddingmaat-
sehappij, haar eerste redding volbracht.
Reeds Zondagavond laat was de n_
strandreddingboot uitgevaren om ,d!p halen
nhtg van de houtboot van boor^ verlaten;
in Kraag even wei w aangezien er,
hoe4rer bektrekLujkrwe.nig wind was een
^ro d^ng smnd en een zeer krachtige
De^^Ni^L'as Mariu*" werd daarom om-
streek^'haR drie wederom te water gebracht
door den motortractor „Zeepaard", teneinde
te trachten de opvarenden van de houtboot
in veiligheid te brengen. Na een hevigen
strijd met de golven zijn de zes leden der
bemanning van de „Nicolaas Marius" (schip
per T. C. Dekker) er in geslaagd de opvaren
den, waaronder een Nederlandsche loods, op
Terschelling aan land te zetten.
De positie van de houtboot, welke 1400
bruto tons groot is en op weg was naar
Zaandam, is ongunstig.
ïn navolging van andere steden is °°k
'door het gemeentebestuur van Utrecht
overleg met de militaire autoriteiten een
Plan opgesteld voor de verdediging van hei
grondgebied van de gemeente Utrecht en
Van de om Utrecht liggende gemeenten te
gen aanvallen uit de lucht door actieve
luchtverdediging met afweergeschut.
Het plan voorziet in de aanschaffing en op-
Stelling van een aantal batterijen luchtdoel-
artillerie, samengesteld uit kanonnen van
verschillend kaliber; voorts in de °Pte'd'"»
en voortgezette oefening van het ™orj
öiening v»
en vertui" toebehooren aangekocht door
het Rijk en blijven rijkseigendom. Zij zijn
echter uitsluitend bestemd voor de verdedi
ging van het gebied Utrecht, welke bestem
ming contractueel tusschen het Rijk en de
gemeente Utrecht wordt vastgelegd.
Ged. Staten van Utrecht schrijven hier-
°ver aan Prov. Staten:
Met de aanschaffing van het geschut zal
®en bedrag gemoeid zijn van ongeveer
900.000. De kosten van aanschaffing van
de noodige munitie zijn hierin begrepen. De
bedoeling is dat de gemeente Utrecht aan
het Rijk de beschikking zal verschaffen
over dit bedrag.
Het benoodigde bedrag van 900.000 is
bereidg door den Raad van Utrecht beschik-
baar gesteld. Het ligt echter in de bedoeling
Van het gemeentebestuur daarin bijdragen te
Verkrijgen van de provincie van de omlig
gende gemeenten en van particulieren. De
bijdragen der particulieren, personen zoo
vel als lichamen, worden bijeengebracht
door de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Utrecht, zoo mogelijk tot een bedrag
*an 300.000. Het komt Ged. Staten voor,
dat er voor de provincie aanleiding be
gaat financieel ook harerzijds deel te ne-
^teh in het plan. Het grondgebied van de ge
beente Utrecht, tevens de zetel van het pro
vinciaal bestuur en de plaats vanwaar de
electriciteitsvoorziening van de geheele pro
vincie uitgaat, heeft mede in verband met
de centrale ligging der stad een zeer bij
zondere beteekenis voor het provinciale le-
Ven- Met een afdoende verdediging van dit
5cMed tegen aanvallen uit de lucht is, naar
v6 Staten meenen een groot provinciaal
jJltar,S gemoeid. Zij stellen Prov. Staten
sdien voor, om voor het aangegeven
1 aan de gemeente Utrecht een bijdrage
Vei"leenen van 100.000.
Ver''inding Amsterdam-Engeland
P Deensclie luchtvaartmij.
Nadat de K.l.m
den dienst tusschen wl* efnige weken weer
heeft onderhouden, hebbl^b" Engeland
Denen toestemming gekregen ook
van een dienst Kopenhagen-sw^16^;1
Schiphol.
Gister is deze dienst geopend en omswv,
twaalf uur arriveerde uit Kopenhagen voor
eerst sedert het uitbreken van den oorlog
een
Deensche Focke Wulff-Vliegtui|
aa de DDL Evenals van de K.L.M.-vlieg-
,.Ulgen, die naar Shoreham vliegen, zijn ook
an deze machine de ramen met verf on-
me°tr nChtbaar gemaakt, zoodat de passagiers
Te (?ar buiten kunnen kijken.
verLu? «ur is het vliegtuig naar Shoreham
naar Kn n' Vandaag keert het ^„en
den fj henhagen terug, zoodat de De
aS in elke richting vliegen
da3 8ezien de K.L.M. reeds tweemaal per
v 8 naar Engeland vliegt de vliegtuigen
?ekken van Schiphol om 9 en om 11 uur
j 5 'hans de reisgelegenheid met een der-
cP J dienst uitgebreid, zoodat men om den
c aS driemaal van Schiphol naar Londen en
den anderen dag driemaal van Londen naar
Schiphol kan vliegen.
Aan krijgsgevangenen en in een onzijdig
Mnd geïnterneerden, alsmede aan bureaux
v°°r inlichtingen nopens krijgsgevangenen
€r> geïnterneerden, in te stellen door oorlog
voerenden en eventueel door neutrale staten,
kunnen, in het internationaal verkeer, brie-
Tfn en postpakketten, mits niet bezwaard
teet een verrekenbedrag alsmede postwis-
Is! portvrij worden toegezonden.
7. Hoor eens Jimmy, ze hebben m'n schoenen
weggehaald, loop jij eens gauw naar de
ranch en haal een paar schoenen voor me.
Nita komen eten, mijn
ezel schoenen eet 1
intus-
schen
Qjpr. 1938, King Features Syndicate, ïnc World riehts reserved
Verschenen is de begrooting voor Neder-
landsch-lndië voor het dienstjaar 1940. Aan
de memorie van toelichting wordt het vol
gende ontleend:
De cijfers van de uitkomsten over het
jaar 1937 laten een tekort zien van 548.000
op den geheelen dienst; die over 1938
die meer het karakter van voorloopige uit
komsten dragen een tekort van
37.789.000. Het geraamde tekort over den
geheelen
dienst
voor 1939 bedroeg
127.322.000, het tekort over 1939 zal naar
thans verwacht wordt Ii9.i68.000 bedragen.
Schakelt men de defensie-uitgaven Waarvan
rente en aflossing door Nederland worden
betaald en de welvaartsuitgaven, welke uit
de door het moederland beschikbaar gestelde
f 25 millioen worden bestreden, uit, dan
wordt het nadeelig saldo over den geheelen
dienst wat het verwachtingscijfer betreft
teruggebracht tot 96.924.
De eindcijfers van de vastgestelde begroo
ting voor 1940 zijn de volgende:
Uitgaven van den geheelen, den gewo
nen en den buitengewonen dienst resp.
654.520.108, 592.150.676 en 62.369.432;
middelen -resp. 599.015.957, f 561.508.195
en 37.507.762. De tekorten bedragen resp.
55.504.151, 30.642.481 en 24.861.670.
In weerwil van het ernstig streven naar
beperking en versobering is het niet moge
lijk gebleken het normaal accres en de nood
zakelijke verhooging van sommige uitgaven
geheel door bezuiniging op andere hoofden
op te vangen. Niettemin kon de stijging et
uitgaven van 1939 op 1940 beperkt worden
tot een bedrag van rond 4 millioen.
De behoeften der niet-militaire departe
menten hebben thans een belangrijker aan
deel in de'stijging gehad dan het vorig jaar.
Noodzakeliijke voorzieningen op het gebied
van onderwijs, bestuur en politie vergden
hoogere uitgaven, terwijl daarnaast ook ge
rekend diende te worden op uitgaven voor
maatregelen, welke tot eind 1939 uit de 25
millioen-bijdrage van Nederland konden
worden gefinancierd, doch daarna geheel ten
laste van de Indische begrooting moeten ko
men. Onder die voor de welvaartsbevorde
ring urgente maatregelen neemt de trans
migratie naar de buitengewesten een voor
name plaats in.
De militaire uitgaven blijven met een
bedrag van 105.5 millioen rond 5,5 mil
lioen beneden de raming voor 1939, waarbij
nochtans in aanmerking dient te worden
genomen, dat in dat jaar zeer belangrijke
suppletoire credieten voor de beide mili
taire departementen moesten worden toege
staan en dat de verdere voortgang van het
proces der opvoering van de weerkracht van
leger en vloot dergelijke credieten vermoe
delijk ook voor 1940 noodig zullen maken-
Relatief blijven de defensie-uitgaven het
overwegend grootste aandeel in de uitgaven
stijging der laatste jaren opeischen.
Vergeleken met 1938 is de uitgavenstij
ging voor oorlog en marine ruim 24 pet. en
voor de overige uitgaven (exclusief rente en
aflossing) rond 9 pet.
Tegenover de stijging der uitgaven bracht
de op basis van den tegenwoordigen belas
tingdruk aanvankelijk opgestelde raming
der middelen, geen noemenswaardige ver
meerdering.
Aangezien de minister met de Indische
regeering het hieruit voortvloeiend tekort
op den gewonen dienst van rond 40 mil
lioen niet toelaatbaar achtte en het uitga
ven-accres reeds tot het strikt onvermijde
lijke was beperkt, was het noodig tot ver
sterking van de middelen over te gaan.
De oorlogstoestand en hat
Indisch budget.
Zooals vanzelf spreekt, is bij de samen
stelling der onderhavige begrooting geen
rekening kunnen worden gehouden met de
buitengewone omstandigheden, waarin de
wereld sedert eind Augustus j.l. is komen te
verkeeren en met den volstrekt onbereken-
baren invloed, welke deze op de Indische
financiën zullen uitoefenen. De ontvangsten
zullen ongetwijfeld den weerslag ondervin
den van de moeilijkheden, welke aan den
Indischen export in den weg worden ge-
legd, al kan daartegenover worden gesteld,
dat de prijzen en productie-quota van som
mige voor de w ereld onontbeerlijke stapel
producten waarschijnlijk een gunstiger beeld
zullen gaan vertoonen. Met zekerheid valt
hierover echter niets te zeggen. Alleen de
toekomst zal kunnen leeren of het ontvan-
stenpeil zich zal kunnen handhaven dan
wel min of meer belangrijke verschillen
naar beneden of naar boven met de onder
zoo geheel andere omstandigheden opgestel
de ramingscijfers zal te zien geven.
Als vaststaand kan intusschen wel worden
aangenomen, dat de uitgaven een niet onbe
langrijke stijging zullen ondergaan als ge
volg van de getroffen maatregelen tot hand
having van onze neutraliteit.
Reeds werden drie aanvullingsbegrootin-
gen in overeenstemming met den Volksraad
vastgesteld, waarbij een crediet van rond
f 14.2 millioen in totaal is uitgetrokken voor
de kosten van de gedeeltelijke mobilisatie en
van de verdere versterking van de verdedi
gingsmiddelen ter zee, op het land en in de
lucht.
De minister is inmiddels met de Indische
regeering in overleg getreden nopens de
wenschelijkheid om voor deze hoogere uit
gaven compensatie te vinden in geëigende
fiscale voorzieningen, verband houdende met
de huidige buitengewone omstandigheden.
Emigratie
De uitgaven ten behoeve van landverhui
zing en vrije emigratie zijn voor 1940 ge
raamd op 2.533.443, hetgeen in vergelijking
met de overeenkomstige uitgaven voor 1939
een verhooging beteekent met 2.200.082. In
aanmerking moet intusschen worden geno
men, dat ten behoeve van de emigratie naar
de buitengewesten in de jaren van 1936 tot
ETON-BOYS ALS TUINDERS. De leerlingen van de bekende Engelsche
kostschool leggen zich den laatsten tijd toe op tuinieren, teneinde op deze wijze
mede te helpen met het streven meer groenten in eigen land te kweeken.
Tommy waar ben je?
en met 1939 kon worden beschikt over een
som van 3 millioen uit de Nederlandsche
welvaartsbij drage.
Het voorheen bereikte tempo wordt nog
eenigszïns opgevoerd. Naar de buitengewes
ten werden overgevoerd in 1939 naar raming
12.000 gezinnen, terwijl voor 1940 een aan
tal van 14.000 gezinnen wordt geraamd.
Onderwijs.
Het bedrag der uitgaven ten laste van
„Onderwijs en Eeredienst" vertoont een
vermeerdering met ruim 3.700.000. Deze
verhooging is voor het grootste gedeelte ver
oorzaakt door een reeks van maatregelen,
in het belang van de uitbreiding en de ver
sterking van die takken van het onderwijs,
welke daaraan het meest behoefte hebben.
In het voornemen ligt de oprichting van
100 openbare volksscholen, benevens de sub-
sidieering van een gelijk aantal bijzondere
volks- en vervolgscholen; voorts de opening
van 11 openbare en de subsidieering van 3
bijzondere landbouwklassen; verder de ope
ning van 17 openbare vervolgscholen met
Nederlandsch als leervak en de subsidiee
ring van 8 bijzondere scholen van dit type.
Ten slotte is een bedrag van 8000.uit
getrokken ten behoeve van lectuurversprei-
ding in de desa, ten einde een beter blijvend
resultaat van het onderwijs te bevorderen.
De volkstelling, welke aanvankelijk in
1940 zou worden gehouden, is tot Mei 1941
uitgesteld.
Departement van oorlog.
De netto militaire uitgaven betreffende
den gewonen dienst zijn voor 1940 en 1939
onderscheidenlijk geraamd op 70.635.225
en 78.255.250, die betreffende den buitenge
wonen dienst onderscheidenlijk op
21.065.800 en 47.482.450.
De versterking van het leger, welke in
1936 is ingezet, dient in 1940 verderen voort
gang te vinden. Daartoe zijn in de onder-
werpelijke begrooting laatste dan wel vol
gende termijnen opgebracht van de credie
ten ten behoeve van materieele aanschaffin
gen, waarvoor op voorgaande begrootingen
en op de 2de aanvullende begrooting voor
1939 eerste of tweede termijnen zijn uitge
trokken.
Departement der marine.
De netto militaire uitgaven betreffende den
gewonen dienst zijn voor 1940 en 1939 on
derscheidenlijk geraamd op ƒ34.972.150 en
ƒ32.808.622, die betreffende de kapitaalsuit
gaven van den buitengewonen dienst (waar
van rente ^n aflossing ten laste van het rijk
komen) op onderscheidenlijk 5.658.000 en
ƒ9.867.000.
