als velen Uwer stadgenooten:
ROTTERDAMSCHE
RECHTBANK.
MAANDAG 27 NOVEMBER 1939
Uw bijdrage voor luchtafweergeschut
op gironummer 357284 (Stichting
Luchtafweer Rotterdam en Omstreken)
gewoon om de veiligheid van Uw stad,
Uw gezin, Uw leven. Doe het dadelijk I
DIE WALKÜRE.
Stedelijke Opera uit
Dusseldorp.
NAVIGATIE IN OORLOGS
TIJD.
Causerie van hapt. ter zee b.d.
J. A. Sonnenberg.
Het netto-nadeelig slot
bedraagt 1.352.140.
EMEENTEREKENING 1933
SEL9KIP FRISO.
GEM. ARBEIDSBEURS.
HET PROGRAMMA VAN DE CINEAC.
DE APOLOGETISCHE CONFERENTIES
IN DE ST. HILDEGARDISKERK.
VLIEGVELD „WAALHAVEN".
KINDER VARIÉTÉ SHOW.
GEM. VAKTEEKENSCHOOL.
CURSUS IN APOLOGETIEK.
JUBILEUM.
BURGERLIJKE STAND-
Gevraagde werkkrachten.
(Zitting van Donderdag.)
Hamsterende huisvrouwen.
i
De rechtbank heeft andermaal een aantal
zaken behandeld) die betrekking hebben op
overtredingen van de Hamsterwet.
De 30-jarige vrouw P. H. van V. uit Din-
telsas zou omstreeks het midden van Septem
ber bij een winkelierster in Rotterdam heb
ben gekocht 15 k.g. zachte zeep en 18 pakjes
zeeppoeder, een hoeveelheid, welke grooter
is, dan zij per week gewend is te gebruiken.
Verdachte gaf het feit toe, doch beweerde,
dat zij in het geheel niet de bedoeling had
gehad, te hamsteren. Zij was gewend twee
maal per jaar een vaatje zeep op te doen en
toen zij in den winkel vernomen had, dat de
verkoop van zeep nog vrij was, had zij er
geen bezwaar in gezien, ook thans haar be
stelling op te geven.
De vertegenwoordiger van het O. M. merk
te verdachte op, dat zij dienzelfden dag ook
negen stukken toiletzeep gekocht heeft en
dat men haar in een anderen winkel die hoe
veelheid niet heeft willen geven, althans niet
tegelijk zoodat verdachte driemaal drie stuk
ken zeep heeft moeten koopen. Dat wijst toch
op kwaden trouw. De toiletzeep heeft spr.
niet ten laste willen leggen, maar de aankoo-
pen op die verdachte manier hebben toch
maar plaats gehad.
De winkelierster, die als getuige werd ge
hoord, verklaarde, dat verdachte wel meer
een vaatje zeep bij haar gekocht had. Overi
gens meende getuige in de courant te hebben
gelezen, dat tot 3 October de verkoop van
zeep geheel vrij werd gelaten. Zij had dit ook
aan de verdachte gezegd.
De vertegenwoordiger van het O. M. was
van oordeel, dat in de bewogen dagen van
September iedere huisvrouw geweten heeft,
dat voor haar een moeilijke tijd dreigde. Zoo
was het ook met deze verdachte, die moeite
heeft gedaan, de moeilijkheden, die zij voor
zag, zooveel mogelijk te beperken. In die
dagen is er in de couranten steeds weer over
distributie en hamsteren geschreven en ook
in de radio-uitzendingen is aan deze dingen
veel aandacht besteed. Verdachte kan er dus
niet mee uit te beweren, dat zij van niets
wist. Bovendien is er in den winkel nog over
gesproken en dan bewijst de manier, waarop
de toiletzeep gekocht is reeds afdoende, dat
verdachte niet te goeder trouw was. Spreker,
de ten laste gelegde feiten bewezen achtend,
eischte 20 boete subs. 10 dagen hechtenis,
met verbeurd verklaring van de in beslag ge
nomen zeep en zeeppoeder.
Eenzelfde straf heeft het O. M. geëischt
tegen de 57-jarige winkelierster, C. K., die
aan de vorige verdachte de groote hoeveel
heid zeep had verkocht.
De volgende verdachte was de 49-jarige
A. B. V., die op 29 Augustus haar dochtertje
had uitgezonden om zich een groote hoeveel
heid rijst, bloem, suiker en zeep te verschaf
fen. Verdachte beriep er zich op, dat zij haar
dochtertje had uitgezonden> voordat er per
radio bekend gemaakt werd, dat het verbo
den was, zich meer van deze soort artikelen
aan te schaffen, dan men gewend is per week
te gebruiken.
De vertegenwoordiger van het O. M. was
van meening, dat ook dit verweer niet op
gaat, omdat de wet reeds van Juli dateert en
verdachte zelf kon uitmaken, dat na de af
kondiging van de mobilisatie, er toestanden
zouden ontstaan, waarop in de wet gedoeld
wordt. Wat verdachte nog vlug zou weten
machtig te worden, zou in geval van distri'
butie en schaarschte aan anderen, die min
der .handig" waren geweest, onthouden
moeten worden. Ook in dit geval achtte het
O. M. het ten laste gelegde bewezen. Het
eischte 25 boete subs. 10 dagen hechtenis
met verbeurdverklaring van de in beslag ge.
nomen voorraden.
De 43-jarige H. B. had ook op 29 Augus
tus haar voorraad willen aanvullen en daar
toe aan haar leverancier een bestelling op
gegeven van een groote hoeveelheid thee,
cacao en pakken kaarsen. Verdachte gaf vol
mondig toe, dat zij die voorraden met het
oog op den internationalen toestand had in
geslagen. Zij zou er niet bij hebben nage
dacht, dat het in zulk een hoeveelheid koo
pen op dat oogenblik niet meer mocht.
Ook tegen deze verdachte luidde de eisch
25 boete subs. 10 dagen hechtenis, met ver
beurdverklaring van de in beslag genomen
voorraden.
Tenslotte heeft nog terecht gestaan de 24-
jarige winkelbediende M. A. B., die de be
stelling van de vorige verdachte had uit
gevoerd. Ook hij beweerde niet geweten te
hebben, dat aflevering van zulke hoeveelhe
den op dat tijdstip strafbaar was. Het was
zooveel maanden slap geweest, zei verdachte
dat men blij was, dat er weer eens iets ver
kocht werd.
Tegen hem vorderde hiet O. M. eveneens
een boete van 25 subs. 10 dagen hechtenis
Uitspraak 7 December.
Doe gewoon
stort gewoon
want het gaat
„STICHTING. LUCHTAFWEER ROTTERDAM
OMSTREKEN-
Reel. 87864MVS 78
tante was defect en aangezien verdachte
blijkbaar moeilijk leven kan zonder zich door
radiomuziek te laten opvroolijken, toog hij
in den laten avond van 25 Juli naar de zaak
van J. v. d. Horst in de Zoutmanstraat,
waar hij op deskundige wijze een deurruit
verwijderde, naar binnen klom en met een
radiotoestel weer buitenkwam. In de woning
van de tante had verdachte het toestel willen
laten spelen, maar het was daarbij defect
geraakt. Verdachte was een paar dagen later
naar Rotterdam gegaan en op dezelfde wijze
had hij zich toen toegang verschaft tot den
radiohandel van G. A. Waisvisz aan den
Nieuwen Binnenweg. In de etalage van dien
winkel stond een radiotoestel van dezelfde
constructie als verdachte in Den Haag had
weggenomen en verdachte heeft uit dit toe
stel de lampen, de accumulator en de anode
batterij gehaald, teneinde met die voorwer
pen het gestolen toestel weer bedrijfsklaar
te maken.
Nadat verdachte in het begin van Augus
tus werk gevonden had bij een bouwwerk
aan de Kortekade, had hij op den 5den van
die maand, toen hij even van de telefoon
mocht gebruik maken, van den winkelier C.
P. v. Assenbergh, in een onbewaakt oogen
blik een greep gedaan in de winkellade,
waaruit hij tien rijksdaalders had weg
genomen. De benadeelde winkelier had den
diefstal spoedig gemerkt en de politie van
een en ander in kennis gesteld, die het ge
stolen geld in de nabijheid van het bouw
werk in den grond begraven gevonden had.
Er was over verdachte, die de feiten vol
mondig toegaf, een psychiatrisch rapport in
gewonnen dat tot de conclusie komt, dat ver
dachte verminderd toerekeningsvatbaar moet
worden geacht.
De vertegenwoordiger van het O.M. heeft
in verband met dit rapport verdachte's ver
oordeeling geëischt tot 8 maanden gevange
nisstraf met aftrek van den tijd in voor-
loopige hechtenis doorgebracht.
De verdediger, mr. B. J. Onderwater, heeft
clementie gepleit.
Diefstal van electrisclie energie.
De 47-jarige koopman J. J. Z., recidivist
en gedetineerd uit anderen hoofde, zou zich
naar hem was ten laste gelegd, in het tijd
vak van Juli tot September hebben schuldig
gemaakt aan diefstal van electrische energie
ten nadeele van de gemeente Rotterdam.
Verdachte, die het feit bekende, doch zich
beriep op zijn armoede, had op vrij inge
nieuze manier een verbinding buiten den me
ter om weten tot stand te brengen, waarmee
het hem mogelijk was een electrische wasch-
maohine aan te drijven.
De vertegenwoordiger van het O. M„ mr.
F. M. Wilbrenninck, merkte in zijn requisi
toir op, dat dezje verdachte reeds zestien maal
veroordeeld is, zoodat het niet past, nog
eenig medelijden met hem te hebben. Spr.
eischte 6 maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. G. F. C. v. d. Ende,
die in zijn pleidooi aansloot bij het excuus
dat verdachte voor zijn daad gegeven had,
pleitte oplegging van een clemente straf.
Uitspraken.
Voor de Havenvereeniging „Rotter
dam" heeft de Kapitein ter zee b.d. J.
A. Sonnenberg Vrijdagavond in „Palace"
een causerie gehouden over: „Navigatie
in oorlogstijd".
Jeugdige boefjes.
De 18-jarige boekbinder J. L. D. uit Den
Haag, gedetineerd, diens 17-jarige broer M.
D. en een 16-jarige vriend Th. S., eveneens
uit Den Haag, beiden gedetineerd in de
Kindersluis, hebben terecht gestaan wegens
diefstal van gereedschappen uit de keet op
een bouwwerk en van chocolade, sigaren enz.
uit een consumptietent, welke feiten de ver
dachten volmondig bekenden.
Mr. C. W. baron van Dedem, die het O.M.
vertegenwoordigde, wees er op, dat de drie
verdachten zich binnenkort nog in Den Haag
zullen hebben te verantwoorden wegens dief
stal van een auto. Diien wagen hadden de
jongens weggenomen om er een plezierritje
mee te maken doch hun onervarenheid ver
oorzaakte een ongeluk, dat voor de auto heel
slecht is afgeloopen. Spr. heeft tegen J. L. D.
geëischt 1 jaar gevangenisstraf met aftrek
van den tijd in voorloopige hechtenis door
gebracht, tegen M. D. een tuchtschoolstraf van
1 jaar en tegen Th. v. S. een tuchtschoolstraf
van 1 jaar en 4 maanden.
De verdediger, mr. A. Bouman, was van
oordeel, dat men hier te doen heeft met kwa
jongensstreken. Pleiter wees op de over de
verdachten uitgebrachte reclasseeringsrap-
porten, die tot een- voorwaardelijke veroor
deeling adviseeren en op de correctie, die
zij reeds gekregen hebben, doordat zij reeds
vier maanden van hun vrijheid zijn beroofd.
Pleiter meent, dat met een voorwaardelijke
straf zou kunnen worden volstaan.
Een radiomaniak
De 20-jarige glazenmaker A. F. A. v. D.,
gedetineerd, had in Juli van dit jaar, naar
de vertegenwoordiger van het O.M., mr. F.
M Wilbrenninck, opmerkte, een rare schaats
gereden. Hij had in het laatst van genoemde
maand ruzie gekregen met zijn moeder en
het gevolg was, dat hij het ouderlijk huis
De rechtbank heeft veroordeeld
D. Z., 19 jaar, verfspuiter te Capelle a.d.
IJssel wegens het veroorzaken van brand
door schuld verdachte had op 12 Septem
ber, toen hij werkzaam was in de meubel
fabriek van J. G. Bouman te Capelle a.d.
IJssel, met behulp van een brandenden luci
fer een verstopte verfspuit weer in orde
willen brengen, waarbij de lak, die met een
vluchtige stof vermengd was, in brand is ge
raakt en het vuur zich heeft medegedeeld
aan het verflokaal in deze fabriek, dat ge
heel is uitgebrand, waarbij nog gevaar heeft
bestaan voor den verfspuiter T. P. Blad, die
in verdachte's onmiddellijke nabijheid werk
zaam was tot 7 dagen gevangenisstraf.
J. D., 27 jaar, dienster, wegens overtreding
van art. 102 van de Ongevallenwet ver
dachte, die nadat zij in den nacht van 12
op 13 'januari van haar werk thuisgekomen
was, ruzie had gekregen, waarbij haar een
blauw oog was geslagen, had tegenover een
ambtenaar van Raad van Arbeid doen voor
komen, alsof haar dit letsel overkomen was
toen zij op weg van haar werk naar huis,
op de Spiegelnisserbrug was uitgegleden,
waarhij zij met het gelaat tegen de brug
leuning was terechtgekomen, zulks met de
bedoeling een uitkeering te verkrijgen, waar
op zij geen recht had tot 1 maand ge
vangenisstraf.
M. O., 21 jaar, fabrieksarbeider te Krimpen
a d IJssel, wegens het veroorzaken van licha
melijk letsel door schuld verdachte had
op 10 Juli, toen hij eenige stukken hout, die
hij gekregen had, over de schutting van de
scheepswerf der firma Giessen gooide, de on
voorzichtigheid gehad zich niet eerst te ver
gewissen, dat zich niemand aan de andere
zijde van de schutting bevond, tengevolge
waarvan een vrouw door een stuk hout op
het hoofd was getroffen, waarbij deze een
hersenschudding had bekomen tot 25,
boete subs. 25 dagen nechtenis.
J. A. S., 29 jaar, landbouwer te Stellen
dam, die terecht gestaan had terzake van
overtreding van de benzine- en benzolbe
schikking verdachte had op Zondag 15
October met een vrachtauto gereden van
Stellendam naar Ouddorp, om aldaar ter
kerke te gaan werd ontslagen van rechts
vervolging en opnieuw rechtdoende werd
verdachte vrijgesproken.
L. J. Z., 41 jaar, constructie-bankwerker,
gedetineerd, die terecht gestaan had terzake
van diefstal van twee fietsen, werd ontslagen
van rechtsvervolging. Zijn plaatsing in een
Aan de stedelijke Opera uit Dusseldorp
bewaarden wij goede herninneringen naar
aanleiding van de zoo zeer geslaagde voor
stellingen in de Kurhauszaal te Schevenin-
gen waar zij Mozart's Entführung en Ros
sini's Barbiere ten tooneele voerden.
Thans kwam het gezelschap uit met den
tweeden dag uit den beroemden „Ring" van
Richard Wagner. Het werk is hier zeer goed
bekend, voor wie althans niet al te jong is.
Het was een vrij geregeld repertoirestuk van
de Nederlandsche Operagezelschappen en
juist de Walküre, die inderdaad den geest
en de bedoelingen van Richard Wagner als
den pionnier van Germaansche kunst zoo
duidelijk openbaart, werd hier meer ten
tooneele gebracht dan andere gedeelten van
den Ring.
Maar het is uiteraard een gebeurtenis, die
ten opzichte van het werk in kwestie van
veel belang is, dat een gezelschap Duitsche
kunstenaars zelf het komt opvoeren. De
opvoering van Vrijdagavond heeft duidelijk
bewezen dat het gezelschap uit Dusseldorp
zeer diep in den geest en in het artistiek
taaleigen van Richard Wagner is doorge
drongen, want zelden hebben wij een opvoe
ring van dit zeer zware eischen stellend
werk gezien, die vooral in de détails zoo
goed verzorgd was.
Hier had men werkelijk niets verzuimd
in acht te nemen. Het was een verheugenis
het werk weer eens te hooren, mede om de
zeer goede orkestrale verzorging van Gene-
ralmusikdirektor prof. Hugo Balzer, die zich
geenszins in orgieën van klank verloor, doch
in het streven naar de juiste verhoudingen
boven en onder het voetlicht zich een mees
ter in de beperking toonde.
Wij behoeven over de strekking en den in
houd van het zoo bekende werk dat Dié
Walküre is wel niet al te zeer uit te wei
den. De handeling, die vaak erg statisch is,
is toch innerlijk wel buitengewoon dyna
misch en wanneer men zich den tekst
eenigszins heeft eigen gemaakt, kan men
den laaienden brand van zooveel hartstocht-
conflicten zien culmineeren naar den toover-
gloed van het slot! Het komt hier ten slotte
ook wel degelijk aan op sterke karakter
spelers en de Wagnervertolkers vooral in
dit werk zijn er lang niet mee gereed, wan
neer zij den veeleischenden zang onder de
knie hebben.
Ook in dit opzicht is onder leiding van
prof. Otto Krauss in artistiek opzicht zeer
veel gepresteerd en wij denken hierbij aan
alle hoofdfiguren zonder uitzondering, maar
speciaal aan de stralende Brünnhilde van
Erna Schlüter en den vooral in de afscheids
scène magistralen Wotan van Asgar Stig.
Het tooneelbeeld was sober en tevens
grootsch ontworpen zonder overdaad, die
zou kunnen afleiden. De rotspartijen ver
toonden strakke lijnen, die aan moderne
tendenzen doen denken. Prachtig was de
technische oplossing van den vuurtoover.
Het orkest onder prof. Balzer roemden
wij reeds. Ook wat den zang betreft was er
zeer veel hoog te prijzen.
Zoowel de reeds genoemde Brünnhilde
van Erna Schlüter, die stralend en vol uit
drukking haar suggestieve rol zong en speel
de, als de meer teedere Siglinde van Lotte
Wollbrandt en de zeer goed zingende Fric-
ka van Elisabeth Höngen vervulden haar
rollen geheel naar den geest van het werk.
Voortreffelijk was ook Bernd Aldenhoff als
Siegmund, een frissche krachtige stem met
duidelijke dictie. De sombere Hunding werd
door Josef Greindl goed vertolkt; de stem
leek een weinigje belemmerd. De Wotan van
Asger Stig was vooral in de slotscène uit
muntend, speciaal juist in de zoo mensche-
lijke accenten die Wagner zijn figuur mee
geeft. Over het algemeen viel het op, dat
aan de voordracht en vooral aan de duide
lijkheid ervan zooveel zorg was besteed; wij
zaten tamelijk achteraan, doch konden
schier woord voor woord volgen.
Het achttal Walküren zong goed en men
begrijpt wat dit zegt, wanneer men zich
realiseert, dat Wagner het den „speremei-
den" niet gemakkelijk maakte. Haar houding
op het tooneel was logisch en zeer goed
geënsceneerd.
Het Gebouw voor K. en W. was uitver
kocht en het talrijk publiek heeft den uit
voerenden aan het slot een hartelijke ovatie
gebracht. Ook voor de beide pauzes werd
met nadruk geapplaudisseerd.. Prof. Balzer
werd bij zijn opkomen voor de laatste acte
nog afzonderlijk gehuldigd. Aan de dames
vertolksters werden bloemen geschonken.
Wij hopen gaarne dat de .Dusseldorpers
ons nog vaak van dergelijke opvoeringen
kunnen doen genietèn.
Gisteravond ging in den Rotterdamschen
Schouwburg dezelfde vertoonir.g.
Voor bijzonderheden kunnen wij ons aan
het verslag van onzen Haagschen medewer
ker refeeren.
Na te zijn ingeleid door den voorzitter,
mr. H. Willemsen, die o.m. gewaagde van
een nieuwe schaduw, welke over Rotter
dam geworpen is door de torpedeering van
de „Sliedrecht", begon kapitein Sonnenberg
met erop te wijzen, dat de handelsbescher
ming zich ten doel stelt de gevaren op zee
in zoodanige mate te verminderen, dat men
een zeker verlies kan aanvaarden. In vroe
ger tijden was de zee eigenlijk een glibberig
ding, dat sommige grenzen omspoelde en
waar men maar last van had. Eigenlijk eerst
na de groote ontdekkingsreizen (Amerika, de
zeeweg naar Indië) is de zee van groot be
lang geworden in het leven der volkeren
zoo groot, dat het invoersaldo van over zee
voor Nederland in 1935 bedroeg 22 millioen
ton, of 3 ton per hoofd der bevolking per
jaar. Afsnijding van toevoer over zee betee-
kent voor vele landen een ramp, vandaar dat
bij oorlog voor sommige landen het tegen
gaan van den aanvoer over zee het beste
middel wordt geacht, om den tegenstander
op de knieën te krijgen.
Zeeoorlog is niet te vergelijken met land
oorlog, waarbij sinds 1856 het particulier
eigendom wordt geëerbiedigd. Een zeeoor
log kent het z.g. buitrecht en prijsrecht. Deze
twee begrippen moet men goed onderschei
den. Het buitrecht geeft het recht in te pik
ken, wat aan de vijandelijke staten toebe
hoort, terwijl onder prijsrecht wordt ver
staan het in beslag nemen van particuliere
schepen met particuliere lading, waarover
door een prijsgerecht wordt beslist. De oor
logschepen mogen aanhouden en opbrengen
schepen van vijandelijke staten, maar neu
trale schepen kunnen eerst verbeurd worden
verklaard, wanneer hun lading daartoe aan.
leiding geeft of hun handelwijze. In het al
gemeen kan men internationaalrechtelijk
noemen, dat een schip, welks lading uit meer
dan 50 pCt. contrabande bestaat, of dat zich
schuldig maakt aan blokkadebreuk of aan
gewelddadig verzet tegen buitmaking, wordt
verbeurd verklaard.
Het aanhouden van een schip door een
niet-onderzeeër kan op tweeërlei wijze ge
schieden. Of het oorlogsschip stuurt een of
ficier met, eenige manschappen naar den
koopvaarder en onderzoekt de papieren, of
de eerste officier wordt met de scheepspa
pieren aan 'boord van het oorlogsschip ge-
noodigd. Blijkt de lading in orde te zijn dan
schrijft de marineofficier een proces-verbaal
in het journaal en het schip mag zijn reis
vervolgen. Blijkt het schip contrabande te
vervoeren dan komt er een prijsbemanning
aan boord, die met den koopvaarder naar een
of andere haven vaart.
want zoodra ze aan de oppervlakte vaart is
zeer kwetsbaar en bovendien kan het
koopvaardijschip per radio om hulp seinen.
Toch hebben in het begin van den vorigen
oorlog de duikbooten zich wel degelijk ge
houden aan de regels, dat zij het schip be
hoorlijk moesten onderzoeken. Maar van den
anderen kant zei men; wij hebben toch ook
het recht ons tegen dat buitrecht te verwe
ren, welk recht tot verweer nimmer bestre
den is. Was vroeger niet iedere Oostinje-
vaarder voorzien van eenige kanonnen? Toen
de oorlogsschepen steeds zwaarder werden
en beter bewapend, kon een gewapend koop
vaardijschip weinig meer uitrichten en daar
om heeft men de bewapening afgeschaft,
maar het bovenbedoeld recht blijft bestaan.
Vandaar dat men met recht tegen de kwets
bare duikboot weer wapens op de koopvaar
dijschepen opstelt.
Zoo was dus weer moeilijk voor een duik
boot, op de gewone manier een gewapend
koopvaardijschip te onderzoeken en kwam
men ertoe, zonder meer tot torpedeering over
te gaan. Thans wordt algemeen erkend, dat
bewapening van een koopvaardijschip nog
niet insluit, dat het daarmee een oorlogs
schip wordt, want de wapens worden voor
defensieve doeleinden gebruikt.
Een derde soort schip is de hulpkruiser,
d.i. een koopvaardijschip, dat in vredestijd
en bij den bouw eigenlijk reeds als zoodanig
is ingericht en in oorlogstijd vervormd kan
worden tot oorlogsschip. Wordt het een oor
logsschip, dan moet het vaartuig toebehooren
aan den staat, den wimpel of commandovlag
voeren, een door de bevoegde macht benoem
den commandant krijgen, wiens -naam voor
komt op de lijst van zeeofficieren en moet
de bemanning onder de krijgstucht staan.
Een moeilijkheid, welke nog overblijft, is:
waar mag die transformatie plaats hebben?
Alleen in het eigen land of ook in een neu
trale haven? De eene mogendheid zegt: het
mag ook in een neutrale haven, de ander
zegt: dat mag niet.
Het convooisysteem
Evenals in voorgaande jaren zullen op de
begrooting van den loopenden dienst geregeld
moeten worden de credieten, noodig ter vol
doening aan de terzake van het dienstjaar
x938 op de gemeente rustende yerplioL.ing
tot betaling van niet tijdig aangeboden cou
pons en o-bligatiën, ter betaling van rekenin
gen, waarvan afdoening vóór 1 Juli 1.1. niet
meer mogelijk bleek en ter voortzetting van
in 1938 onvoltooid gebleven werken, enz.
Hiermede zal in totaal 'n som van 1.827.289
zijn gemoeid, waartegenover intusschen
staat, dat wegens bijdragen van het Rijk en
uit het Werkloosheids-subsidiefonds en an
dere inkomsten zal kunnen worden gerekend
°P een totaal-ontvangst van 2.086.088.
Uit een en ander blijkt, dat de ontvangsten
de uitgaven overtreffen met ƒ258.799, welk
bedrag de uitkomst van den dienst 1938 ten
goede komt.
Aangezien de gemeente-rekening 1938 sluit
met een bruto-nadeelig-saldo van 1.610.938,
zal na aftrek van genoemde som van 258799
het netto-nadeelig slot 1.352.139 of rond
ƒ1.352.140 bedragen.
Op de coneept-'begrooting 1940 is deze som
de eerste uitgaafpost.
Voorts zal op verschillende posten van den
kapitaaldienst van 1939 moeten worden over
geschreven het in den loop van dit jaar en
volgende jaren te verwerken bedrag, dat in
totaal op 18.314.010 wordt geschat.
De duikboot bracht verandering.
Anders werd de zaak, toen de duikboot
koopvaardijschepen ging aanhouden. Een
duikboot is minder geschikt voor dat werk,
Spr. behandelde een der middelen, om zich
veilig te stellen, n.l. het convooisysteem, een
methode, die reeds in 1597 werd toegepast
in onzen strijd tegen Spanje. Het brengt zeer
veel moeilijkheden en organisatietalent mee.
Voor den koopvaardij-kapitein brengt het
varen in convooivenband vele zorgen mee,
omdat men zeer dicht op elkaar vaart (van
boeg tot boeg 400 M.) Vandaar, dat onze
marinestaf (het 'hoofdbureau van zeever-
keer) reeds cursussen geeft voor gezagvoer
ders en officieren ter koopvaardij. Onaange
naam is ook, dat er 's nachts met gedoofde
lichten gevaren moet worden en er dient met
uiterste zorg voo-r gewaakt te worden, dat
men niet door een tegenliggend convooi
heenvaart. Dat zou groote rampen ten ge
volge kunnen hebben.
Spr. behandelde vervolgens uitvoerig het
mijnengevaar en noemde het een fabel, dat
een schip in de lucht is gevlogen door een
drijvende mijn. Paravanes zijn een geschikt
beschermingsmiddel, zelfs bij gesignaleerde
mijnen van een nieuw type, die ook ontplof
fen als ze worden losgeknipt door een pa
ravaan. In dat geval vindt de ontploffing
nog 20 tot 30 meter buiten boord plaats
De torpedo, aldus spr. is een kostbaar wa
pen, want ze kost 25000 -per stuk. Spr. ver
klaarde uitvoerig de werking en inrichting
van een torpedo en gaf na de pauze nog
een uiteenzetting over het leggen van mijnen
en de werking van paravanes en dieptebom
men.
Er was aan het eind van de druk bezochte
bijeenkomst gelegenheid tot vragen stellen,
Jubileumvoorstellen in „Odcori".
Het Selskip Friso te Rotterdam heeft in de
schouwburgzaal van „Odeon" zijn zilveren
jubileum gevierd met een bütengewoane
gearkomste. Er bestond voor deze opvoering
meer dan gewone belangstelling.
gij wijze van uitzondering werd de avond
geopend door den tweeden voorzitter, den
heer G. Plantinga, die o.m. de afgevaardig
den van den Groninger Kring welkom heet
te, alsmede de aanwezige militairen, even
eens Friezen.
Nadat door allen staande het Friesche
volkslied was gezongen, werd een aanvang
gemaakt met de opvoering van het blijspel
in drie bedrijven „De Stikelbaerch" van R.
W.Canne. De vertooning had een vlot ver
loop en vooral het laatste bedrijf sloeg da
nig in, dank zij de leiding van den heer Tj.
G. Plantinga, die zelf den oom speelde en
de lachers op zijn hand had. Een pluimpje
willen wij ook geven aan Tet, het dienst
meisje, die een belangrijk aandeel had in het
succes. Maar ook de overige spelers dienen
met eere genoemd. Zij hebben het geheel tot
een vertolking gemaakt, welke het publiek
bijzonder amuseerde. Terecht werden dan
ook aan het slot vele hartelijke woorden van
dank gesproken en heel wat bloemen aan
gedragen.
Nog langen tijd bleven de aanwezigen
daarop in den foyer bijeen voor het gezel
lig samenzijn.
verliet om zijn intrek te nemen bij een krankzinnigengesticht werd gelast voor ten
vrnte in Den Haag. Het radiotoestel van die I hoogste 1 jaar.
Het programma van de Cineac van deze
deze week vermeldt aan buitenlandsche
actualiteiten de wapenstilstandsherdenking
te Parijs en te Brussel, levendige vliegtuig-
actie op het Westelijk front, Maurice Che
valier vermaakt de Fransche soldaten
en met succes, zooals wel overduidelijk
blijkt, Engelsche oorlogschepen convoyeeren
Britsche koopvaarders.
Aan binnenlandsch nieuws is er een re
portage van de tragische omstandigheden,
waaronder de gewonde passagiers van de
Simon Bolivar" in Harwich aan land kwa
men. Ook de aankomst van de geredden,
onder wie de vier eerwaarde zusters Domi
nicanessen, die zich bij den ondergang van
het schip op zoo heldhaftige wijze hebben
gedragen, wordt op het witte doek vertoond.
Verder bestaat het Nederlandsche nieuws
uit een reportage van den aanleg van ver
sperringen in het inundatiegebied, de onaf
hankelijkheidsherdenking in 's Gravenhagc
en de plechtige opening van het nieuwe ge
bouw van de Rijksverzekeringsbank te Am
sterdam door den minister van Sociale Za
ken, dr. van den Tempel.
Voorts is er een vroolijke teekenfilm,
waaraan de bezoekers hun hart kunnen op
halen, getiteld „Betty Boop in Indianen-
land."
Voor sportenthousiasten is er een interes
santé sportfilm „Waterartisten", terwijl de
dames „De nieuwe wintermode" bewonde
ren, een aantrekkelijk filmpje in natuurlij
ke kleuren.
De door prof. dr. Greitemann in de Sint
Hildegard-is te geven apologetische conferen
ties zullen, naar verwacht wordt, zeer groote
belangstelling trekken. Hoewel de toegang
vrij is, bestaat er voor degenen, die zich voor
de vier avonden van een vaste en goede
plaats willen verzekeren, aan de pastorie ge
legenheid een plaats te bespreken.
Op 1 Januari 1940 eindigt de termijn
waarvoor bij Kon. besluit is goedgekeurd de
Verordening op de heffing van geiden voor
het gebruik van het luchtvaartterrein „Waal
haven" en de daarop aanwezige gemeente
lijke inrichtingen.
Aangezien een wijziging van de thans gel
dende bepalingen niet wordt vereischt, stel
len B. en W. voor de verordening onver
anderd wederom vast te stellen.
Woensdag a.s. 2 uur, houdt de „Groninger
Familie en Kindervariété-show" in Gebouw
Lybelle voorstellingen, speciaal geschikt
voor groote families en kinderen.
Op 't eerste matinée, Zaterdagmiddag ge
geven, was het succes reeds welverdiend. We
zagen o.m. Miss Baby, de kleinste acrobate
der wereld, de harten der kleinen verove
ren de Miltonsisters gracieuse en beschaafde
dansen uitvoeren, Norma, het kleine paardje,
tellen, rekenen en op de klok kijken en
voorts de buikspreekster Miss Carla met
haar twee poppen. De gezonde gulle kinder
lach was niet van de lucht en het aardigste
was, dat ze zelfs nu en dan echt mochten
meedoen en op het tooneel moesten ver
schijnen. De kinderen gierden ook van den
lach om den gedresseerden ezel met zijn
twee clownS.
Maar behalve dat was er nog veel meer
zoodat het klokje van naar huis gaan voor
vele kinderen eigenlijk nog te vroeg sloeg,
zóó hadden ze zich geamuseerd.
Op de voordracht tot benoeming aan de
Gem. Vakteekenschool aan de Vestastraat
zijn geplaatst:
a. voor tijdelijk leeraar in de Nederland
schê taal de heer M. van Gent; b. voor tij
delijk leeraar in scheepsbouwkundig teeke-
nep de heer H. H. Kracht; c. voor tijdelijk
leeraar in werktuigkundig teekenen de heer
H. G. Steenweg.
Aan de Gew. Vakteekenschool aan de Roe
mer Visscherstraat de voor tijdelijk leeraar
in werktuigkundig teekenen de heer P. Chr
'Kruidenier te Vlaardinger-Ambadht.
Nog eens zij herinnerd aan dien cursus in
apologetiek, welke morgen, Maandagavond,
te 8.15 aanvangt in het Instituut St. Lucia,
Aert van Nesstraat 29. Leider van dezen cur
sus is Pater Dr. L. de Jonge S.J*
Zondag was het 25 jaar geleden, dat de heer
Z. M. Schikhof, adjunct-controleur der
R.E.T. in dienst
R. E. T. M.
trad bij de toenmalig®
Aangiften van 24 November l»39"
BEVALLENc. E. de Leeuw geb- vf-n Krimpen
z A. Htjweege geb. Kranendonk a. P.
Tuk geb. V. d. Ster z. C, h nambucq
eeb Kieboom z. M. van Wijk g®b- van Hunnik
H C. J- Lander geb. Franken a. A. Bonte-
kóe geb. Noorlander z. A' Vrijhoef geb.
de Deugd d. c. GodtheiP 8eD- 2\vaan z.
A. M- de Groot geb. Kooijman z. j. de Gans
geb. Veldmeiier d G. KrufTer geb. Meijer z.
E. van Kints geb. Deen3'™^- I. de Goede
ren geb. In 't Veld z. a Hoog geb. Tempels
d. B. Huijzer geb. R°°s i J- van Doesburg
geb. Beijer d. - C. G- ,M- Pauel geb. Hellingd.
J. Verstegen 8el>,/cT!'! A- v- d- „1Jpeit
geb. de Joode d. E. Temmerman geb. van Pelt
z. E GravekamP feb. van Wingerden z.
A. van zyi geb. van Helden z. - T. A. Vilten
geb. van Emmerloot z.
:u. V41I1 p
OVERLEDEN: p. Poldeman, man v.
rZoorte 72 j. - M. H. Kamerik vr
S. S.
ZwarteDOorte jM. H. Kamen» "-van C.
Kralt 42 J- A' Verhulst m. van J- E. Riemens
-o E- Gtt vr. v. a Beekman 39 j. M.
Breeveld m- van T. J. Hendriks 05 j. - M. A.
Fiege rn. van A. J. Kooy 48 j. L. Smol m.
van B. V. Z(jderveld 61 1. p- Janse wedr. v.
HengstmenSel 81 i- M. de Gier vr. van L. v.
Oort 74 J. A. Reiser wede. .v. R. W. Bassa,nt
76 H- Spinger z. 1 J. c- M- Kemp vr. van
p. v. Meurs 67 1
Voorts als levenloos aangegeven kind van: F,
v. Tiel geb. Weevers d. G. Stam geb. Buiten
dijk z. en d.
Aangiften van 25 November 1939.
BEVALLEN. A. v. d. Klift geb. Commijs z
M. E. J. Adriaanse geb. Eringaard d. A. behui-
lenburg geb. v. d. Berg z. J. C. M. Pols geb.
de Bot d D. J. Bossers geb. Oosters z. J.
A H Hensen geb. Pesant z. E. C. A. de Leeuwe
geb l-Sck d - J. Tinkel geb. de Haan d VV
Kragt geb. Tuinenburg d. - W. J. C. Blok geb
Goedhart d. - A. Mulder geb. Duenkers z. en d
j- van vv'Jngaarder geb. v. <i. Ende t. W.
Hnuweling geb. van Limborgh z. C. R. E. M-
Bönte geb. Verschuren d. T. J. Sebrechts geb
Neeleman d. H. Luthart geb. Kok d.
Maaskant geb. Eisenga d. - K. van Dne 1 gen-
seton z. - J. A. v. d. Linden geb. de Bruin z
P. Hoekwater'geb. v. d. Poel z. smn
geb. Reedijk z. - G. PJ. Herrewtm geb. Schip
pers z. G. van Loon geb. Beukelman z. E.
M. van Dijk geb. Oostbaan z.
OVERLEDEN: G. Blok d. 7 j. M. E. Du val
oneeh vr 49 1 - B. F. C. Bekker m. van
A E 'Vreeze 58 j. - F- Borstel ongeh. m. 72 j.
- M.' C. v llteni vr. van T v. Asperen 76 j. -
I M Priem vr. van H. J. Pino 54 j. A. P.
Jansen vr van H. T. v. Straaten 36 j. - T.
Stans vr van H. de Graaf 38 j. - H. C. Burgers
z d - L A. Bomhoff wedr. v. H. V. Boersma
66 jA. J. de Bruin wede. v. H. J. W. v. Oeve-
ren 71 J. H. v. d. Wetering m. van M. E. v.
Dam 76 J.
AFDEELING MANNEN.
Algemeene bedrijven: Leerling bakker,
leerl en aank. halfwas kappers, fabrieks-,
loop- en fietsjongens, sigarenmakers bekend
met het maken van bolknakken.
Bouwbedrijven: meubelmakersjongens, kis
tenmakers j ongen, stucadoorsleerling.
Handels- en kantoorpersoneel. Door groot
levensmiddelenbedrijf worden gevraagd
flinke jongelui, leeftijd 17—24 jaar om tot
winkelchef te worden opgeleid. Mulo-oplei
ding vereischt.
Hotel-, café- en restaurantbedrijf. Bekw.
café-rest', kellner, eenige commis de rang,
eenige beschaafde piccolo's, chasseur voor
hotel, buffetbediende voor café-restaurant,
eenige aides dc cuisine, jongste aide de cui
sine keukenknecht. Voor cafétariabedrijf:
ongeh. banketbakker en aides de cuisine.
Voor diverse banketbakkerijen: volontair,
leerlingen' 3e bedienden, aank. 2e bedienden,
zelfst- aide de cuisine. Voor Hillegersberg:
hanketbakkersleerling, tevens broodbakker.
Voor Dordrecht: buffetbediende bekend met
de keuken.
Metaalbedrijven. Bekw. metaaldraaiers,
beww. fraisers, kotteraars, halfwas instru
mentmakers, halfwas draaiers, halfwas frai
sers, halfwas fijn-bankwerken, enkele aank.
monteurs voor Industrie-snel .vegers.
Voor overheidsbedrijf in tijd. dienst: twee
smeden-auto-plaatwerkers, 4 bankwerkers
auto-monteurs.
Voor Curacao. Koper-bank-plaatwerkers
en pijpfitters.
Voor Hillegersberg. Schüdersjongen, leerl
of halfwas bloemist, betonwerker.
Voor Rockanje. Flinke halfwas kleermaker
Voor Slikkerveer. Metaaldraaiers, moeten
beslist bekwaam zijn.
Voor Ouderkerk aan den IJssel. Electriciën,
moet zelfstandig binnenleidingen kunnen
leggen,
AFDEELING VROUWEN.
Psychiatrische inrichting. Leerling-ver
pleegsters, minstens 19 jaar oud, met diplo
ma Mulo of 4-jarige Huish.school, Industrie
school, Vakschool, of in het bezit van een
daarmede gelijkstaand diploma.
Huishoudpersoneel. Voor Kindertehuis: een
assistente (volontaire), keukenmeisjes, 2e
meisjes, meisjes-alleen, dagmeisjes.
Winkelpersoneel. Vakkundig winkelperso
neel voor corsetten, stoffenvak, confectie,
schoenen, manufacturen, handschoenen, lin
gerie, kousen, levensmiddelen. Hulpverkoop
sters'voor de St. Nicolaasdrukte. Controleu-
ses voor de paktafels. Reizigsters voor het
corse ttenvak.
Kleedingindustrie. Machinestiksters, hand
werksters, kleermaaksters, broekenstiksters,
knipsters, bekwame, vergevorderde en leer
ling naaisters voor damesconfectie en maat
werk, naaisters en knipsters voor lingerie,
lingerie- en ïaponnenstrijksters en naaisters,
apprêteuses, tricotnaaisters. Voor atelier voor
bedrijfs- en werkmanskleeding: een direc
trice.
Kappersvak. Bekwame en aankomende
kapsters.
Fabriekspersoneel. Fabrieks-, loop- en
pakmeisjes, zakkenstopsters, cartonnagewerk-
sters en leerlingen, darmensorteersters.
Voor Schiedam. Cartonnagewerksters en
leerlingen.
Wasscherij. Strijksters, perssters en meis
jes voor allerlei werkzaamheden.
Hotel-, café- en restaurantbedrijf. Buffet»
juffrouwen en werkmeisjes.
Voor hotel te Bussum. Een kookster.
