ANTIQUARISCHE
LITERATUUR.
"W
LEIPZIGER MESSE-1940.
HOEK VAN HOLLAND.
VLAARDINGEN.
IJSSELMONDE.
VOORBURG.
BERKEL EN RODENRIJS.
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1940
In volle voorbereiding.
H°OGER onderwijs.
BURGERLIJKE STAND.
NEDERLANDSCH ROODE KRUIS.
WESTLANDSCHE SCHAAKBOND.
GEVONDEN VOORWERPEN.
STAGNATIE IN DEN VEERDIENST.
gevonden voorwerpen.
GLADHEID EN IJS.
GEMEENTERAAD.
Het Leesgezelschap van
Diepenbeek.
Ondanks de troebele tijden heeft het
Messamt er blijkbaar alles op gezet, om de
wereld jaarmarkt van Leipzig voortgang te
doen vinden. Gelijk bekend, zal dan ook de
voorjaars-Mustermesse op 3 Maart a.s., den
reglementairen tijd., haar poorten weder ope
nen. En al moet dit maal uiteraard aan e
„brug tusschen de naties", door Leipzig vo -
gens de gebruikelijke beeldspraak W'®er ge"
slagen, hier en daar een pijler on ie -en,
over het geheel genomen schijn e ee -
.neming naar verhouding weinig e zui len
onderdoen voor die van andere jaren. en
houde te dezen aanzien rekening me e be
perking, die aan het bezoek is opgelegd, nu
Technische- en Baumesse voorloopig geslo-
tC Ook'JVuit' Nederland zijn reeds vele aan
meldingen binnengekomen, gelijk ons de heer
Curt Frauendorf, de directeur van het Ned.
bureau der Messe, verzekerde tijdens de
pauze van een filmavond, gisteren georgani
seerd in den gelukkig tegen Leipziger Maart-
temperatuur veilig beschutten „daktuin" van
Atlanta. De avond was uiteraard belegd om
de animo voor deelneming nog wat aan- te
moedigen en werd geopend met een korte
toespraak van den heer A H. van Riel, die
namens de afd. Rotterdam der Nederlandsche
Skal-club o.m. den moed en het vertrouwen
van de Nederlandsche vertegenwoordigers
der Messe de heeren C. Frauendorf en L.
H Braun prees, om in de omstandigheden
van het oogenblik de mobilisatie voor Leip
zig af te kondigen en daarvoor propaganda-
avonden te organiseeren.
Dat beide heeren optimistisch gestemd zijn
en in het slagen van hun opzet gelooven,
bleek later op den avond wel uit de toe
spraak van den directeur voornoemd, die'
over de beteekenis der Messe als mondiaal
handelscentrum uitweidend, nadere bijzon
derheden mededeelde over de organisatie van
het bezoek uit Nederland en over de divers
faciliteiten door de Duitsche autoriteiten
de deelnemers verleend sPe"a^ederland
reisgelegenheid betreft. Dat van Leip-
niet zal ontbreken op de jaargelijk
zig, daaraan is geen ^^^teriaalbevond
Onder het vertoonde allerlei" ge-
zich allereerst wat van het Sak-
combineerd met een ove:r geljjk bekend
sensche industriegebied, weerga vindt Het
nergens ter wereldi zu ook tot een zwak_
lichtbeeld moest zich werkelijkheid be_
ke afschaduwing kelft der vertooning was
palen. De twe technische Messe en
geconcentreeu loten 0fscboon ook lang
gaf een mee ;ndruk van de geweldige
U V«ihouwen en hun vol-bezette inte-
Messe-ge interessant waren verschillende
vflU3j?' die de producten van den machine
ry,' demonstreerden in dienst van de
werken des vredes.
pe onderhoudende avond werd met een
dankwoord van den heer van Riel tot gast-
heeren en bezoekers besloten.
ZUIDER ZIEKENHUIS.
Ondergrondsclie operatiekamers.
Dezer dagen heeft de onderhandsche aan-
"besteding plaats gevonden van het maken van
gas- en schuilkelders in het Zuider Zieken-
"ls' In deze tegen luchtaanvallen be-
nn eriT1de ondergrondsche ruimten zullen ook
Peratiekamers worden ingericht, teneinde
r'k onder de meest ernstige omstandigheden
Noodzakelijke medische werk te kunnen
Voortzetten.
JUBILEUM C. RICKHOFF.
Heden is het 25 jaar geleden, dat de heer
C. Rickhoff, thnas chef van het dienst-per-
soneel, in dienst kwam bij de firma Esders'
Kleedingmagazijnen Rotterdam N.V. aan de
Hoofdsteeg. Dit feest is op feestelijke wijze
herdacht.
Na per auto van huis gehaald te zijn, werd
de jubilaris in de feestelijk versierde af
deling toegesproken door zijn directeur, den
heer J. Laufersweiler, die den jubilaris een
geschenk onder couvert aanbood.
eeT1a" **et personeel mocht hij als cadeaux
vange el en een casse^e tafelzilver ont-
ROTTERDAM, 1 Feb
candidaats-examen in ri- Geslaagd voor het
schappen de heeren J. H economische weten-
H. Daa, H. Valken, W. J. 7ÏÏ5bers> O. Montagne,
Croon.
Aangiften van 1 Februari 1340.
BEVALLENC. Willebrandts geb. van der
Heiden d. L. van Beest geb. Ucherek d.
G. Heüdra geb. Molders z. G. van Eek geb.
Steilaaro d. M. Veerman geb. van Vuuren d.
M. Borsboom geb. Oosterhof d. H. Spilt
geb. Kloots d. p_ Thjjssen geb. Theunissen
d. -- J. Louwerens geb. Schutten d. G. van
zyst geb. van der Weide d. C. Lips geb.-Ver
beten z. T. Bregonje geb. Trouwgod z.
J. Hout geb. Dorst d. F. van der Luur geb.
Koekebakker z. H. van Gruijthuüsen geb.
Vaandrager z. C. Ouwehand geb. Markies z.
H. Kuppers geb. in 't Groen d. E. Stolk
geb. Noojjen z. C. Donatz geb. Terwijn z.
K. Koger geb. van Beusekom z. G. van Eg-
mond geb. van den Hooven z. A. Slaager geb.
van Aken d. H. Muis geb. Molenaar z.
C. Verspoor geb. Koert z. P. Brants geb.
van de Rhee d. C. Suiker geb. Kok z. E.
Ziekenheiner geb. de Waard d. A. Maassen
geb, Lindaart d.
ONDERTROUWD: M. Franse jm. 25 j. en
A. Visser jd. 25 j., Ede H. Arkenbout 39 J.
en J. Bijl 36 j.. Oudedijk 180b J. v. Ast 24
j. en G v. Andel 25 j., Winterswijk J. Ben
schop 26 j. en G. v. Ingen 24 j., Hilledyk 209a
P. Braat ges. 54 j. en J. v. Ooijen 39 j.. Ru
bensstraat 142b W. Bos 32 j. en L. Giessen
29 1 Schiedam W. Brandse 20 j. en J. Ver
slagers 18 Y- Oldenbarneveltstraat 87a L.
Brons 23 j. en C. Beerenbroek 21 j„ Kerkhof
laan 67 J- rïe Bruin 30 j. en E. Elderson 30
j Jacob Catsstraat 99a J, Dolislager 25 j.
en A. Stoorvogel 26 j., Buitenhofstraat 60b
C. Gutteling 26 j. en M. v. d. Berg 21 j„ 2e Sta
ringstraat 1 - Iversen 26 j. en M. Alders
26 j., Noordplein 39c H. Jacobsohn 33 j. en
V. Heigmans 2o Helmerstraat 37a J. Kel
dermans 24 j. en D. den Besten 19 j., Aletta-
straat 11 G. v- Klooster 25 j. en M. Geelen
23 j»» Nieuwe Crooswjjkschestraat 45a J. de
Man 27 j. en W. Brussaard 27 j., Snellinckstraat
63a - A. v. Meerkerk 21 j. en W. Schipper 20
j., H. Dullaertplem 28a F. Neesen 32 j. en
H. Mulckhupse 33 v. Lennepstraat 40b H.
plulmers 26 j. en E. Vormeiden 28 j., Ossewei-
straat ISb A. Remus 37 j. en M. Valentijn 33
j., Ridderkerk J. Raadtgever 23 j. en A.
pronkers 20 j., Scheveningschestraat 38c J.
Rust 27 j. en L. Seleski 21 j., Gouda D. Brou
wer 30 j. en A. Tukker 30 j., Ridderkerk E.
Wapperom 2o j. en M. Stolk 25 j., Noordsingel
115/?. 1,1 Wilschut 27 j. en W. v. Doorn 24
J., Singapore A. Buijtendyk 28 j. en C. Braams
23 J., Gouvernestraat 124c A. Peeren 32 j. en
E. de Zwager 28 J., Ged. Karnemelkshaven 9a
noS 1 en C. Oprei 19 j., Opzoomer-
vor£j -o J' v' Schie 27 j. en J. Brugman
-2 J., Bootsmansstraat 3 J. Schreven wed. 58
V,' Tims wed. 61 j„ Dordrecht G. Ver
boet 26 1. en M. Romei.jn 24 j., Jacob Catsstraat
66b Chr. Verstraeten ges. 44 j. en W. Hage-
man 40 J., Gouvernestraat 116a G. Visser 23
J. en M. v. d. Bosch 21 j„ Oudedijk 181a J.
Visse.r 23 j. en E. de Haan 21 J„ Hillegersberg
W. v. d. Voorde 24 j. en W. Vermeulen 22 J.,
Tweeboschstraat 78a P. de Waard 23 j. en
M. Bakker 23 j., v. d. Takstraat 28b H. V.
d. Weijer 31 j. en B. Vroegop 23 j., Ede P.
Wolf ges. 28 j. en M. Roos ges.£ 28 j., Ged. Slaak
lob H. Worms 25 j. en F. Smits 20 j., Paul
Krugerstraat 141a J. Zoetckouw 23 j. en E.
v. d. Mooren 22 j.. Lange Hilleweg 215a J.
Zoetmulder 25 J. en C. Bazuin 19 j., Engelsche-
straat 28a A. Visser 19 j. en A. v. Vliet 20 j.,
Hooge Boezem 13c H. Foort ges. 59 j. en
E. Hhhnle wed. 44 j., Hooge Boezem 13b C.
de Jong 31 J. en Chr. Goedkoop 27 2e Schans
straat. 67a.
GETROUWD: R Groeneveld jm. 26 j. en H.
ten Bruggen jd. 25 j. J. in 't Veld 23 j. en
J- van Waesbergen 20 j. J. va.n der Linden
30 j. en J. Hatenboer 26 j. J. Broekhuijsen
26 J. en H. Korteweg 24 j. B. Streefkerk 27
j. en J. Beunderman 26 j. H. Holzhauer wed.
56 j. en C. Besjes wed. 54 j.
OVERLEDENC. Blommendaal, vrouw van
H. Smits 75 j. C. Vlaander, man van M. Bak
ker 77 j. C. de Jager, man van H. v. d. Aa
69 J. F. Teunissen, wedr. van F. Reising 87
j. A. Donker, wedr. van M. Man in 't Veld
69 j. S. v. Ankum. vrouw van J. Kriste 63
j. L. Mersmans, d. 17 d. A. Noordhoek zoon
1 dag P. Tilmans, man van P. Heussen 58
j. L. v. Kralingen, vrouw van H. Muntz
63 J. F. Scheffer, dochter 7 m. W. Pau-
lus, man van J. Lindenhof 78 j. A. v. Ko-
ningsbrugge, vrouw van B. Ruberg 60 j. H.
Menschaart, vrouw van M. Polak 76 j. C.
v. Wensveen, wede. van M. Hordijk 94 j. L.
Bouwman, wedr. van E. de Roo 70 j. A. Moo-
nen, vrouw van A. Comelissen 74 j. K. Brech-
mann, man van P. Kuijpers 83 j. M. Hens,
vr. v. E. J. B3,rtholomeus 85 j. J. Hendriks
wede. v. T. Emmerlg 67 j. H. A. Benner m. v.
E. Spits 61 j. G. Kruidenier m. van W. Prins
69 J. C. v. d. Waal wedr. v. A. de Reus 67 j.
A. J. Hendriks wedr. v. C. P. Hoeboer 83 j.
J. Querido m. van'S. de Wolf 64 j. J. N. v.
Winssen d. 5 d. J. R. Wansink wedr. v. W.
Buijnink 71 j, J. Weidenreich m. van H. Gerns-
heim 82 j.
Voorts als levenloos aangegeven: M. J. Hofland
geb. Tuns z. M. J. v. Roest geb. Goudswaard d.
Dinsdagavond 30 Januari heeft de afd. Rot
terdam van het Ned. Roode Kruis een con
cert, dat welwillend werd gegeven door de
Kon. Orkestvereeniging „Symphonia", aan
geboden aan de donors van den Ned. Roode
Kruis- Bloedtransfusiedienst, de Ned. Roode
Kruiscolonne en de dames en heeren, die op
Zaterdag 27 Januari j.l. aan de straatcollecte
van het Ned. Roode Kruis hebben deelgeno-
men.
Zeer velen hadden aan deze uitnoodiging
gevolg gegeven. Voor de pauze heeft de heer
H. J. A. Hoogeweegen, voorzitter van de afd.
Rotterdam van het lSed. Roode Kruis een toe
spraak gehouden, waarbij hij zich allereerst
richtte tot den voorzitter van de Kon. Orkest
vereeniging „Symphonia", den heer dr. J. H.
E. de Vries om dank te zeggen voor al hetgeen
deze vereeniging voor het Ned. Roode Kruis
heeft gedaan, waarna hij een korte uiteen
zetting gaf van het zeer nuttige werk van
het Roode Kruis en een hartelijk dankwoord
sprak tot de dames en heeren collectanten.
Hij deelde daarbij mede, dat de opbrengst
der collecte ruim 5000 bedroeg en het be
stuur het aardig had gevonden, vooral daar
het succes, niettegenstaande de zeer ongun
stige weersomstandigheden, die de collectan
ten hadden te trotseeren, zeer mooi was, aan
degenen, die de.hoogste opbrengst hadden be
reikt een prijs uit te reiken. Deze prijzen
werden door hem overhandigd en wel. len
prijs aan mej. E. A. Schiefer, 2e den heer
C. Vermeulen, 3e den heer J. Rademaker als
mede een eereprijs aan mej. C. Barnauw,
welke dame, niettegenstaande haar 73-jari-
gen leeftijd reeds voor de 12e maal voor het
Roode Kruis heeft gecollecteerd en ook Za
terdag den geheelen dag vol ijver in touw
was.
Eervolle vermelding kregen bovendien de
heer W. Bruinars, mej. R. Blitz, de heer W.
A. H. Helders, mej. A. Besoyen, mej. M. G.
Knupker, mej. M. van Eijsden en tenslotte
mevr. Kividvan Rijn.
W. S. M.-BUSSEN.
Tengevolge van de gladheid moest de di
rectie van de W.S.M.-bussen gisterenmiddag
de dienst Den HaagHoek van Holland stop
zetten. Op den avond is men wederom bus
sen gaan inleggen, die echter met zeer groote
vertraging aankwamen.
LICHTSCHIP „MAAS".
Onvoorziene omstandigheden voorbehou
den, zal men eind Februari het lichtschip
„Maas", hetwelk bij het begin van den oor
log was binnengebracht en ligplaats had ge
nomen in de Berghaven, wederom in dienst
stellen.
Voor de le klasse competitie van den West-
landschen Schaakbond speelde Regina Pacis
tegen Caissa. De uitslag was 3%4xk.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Catharina A., dochter van E.
J. Veldhoen en C. A. Oosenbrug.
OVERLEDEN: A. Lührman, 56 jaar.
Bij den dokter: „Ja dokter, het is niet meer
noodig; if den wachten moest,
heb ik'uitgevonden, wat me scheelde.
Gevonden voorwerpen, aangegeven in het tijd
vak van 26 t/m. 29 Januari 1940, waaromtrent
inlichtingen zijn te bekomen aan het hoofd
bureau van politie, Haagscheveer 23 Rotter
dam, iederen werkdag van li tot 16 uur en bo
vendien des Dinsdags en Vrijdags van 19 tot
21 uur.
Aan het Centraal Bureau: div. rijwielbelas-
tingmerken div portemonnaies, sigarettenkoker
met foto's' rood kindertaschje met inh., zw.
stoffen damestasch met inh., br. actetasch met
Sï'er.®"1 pmlllra Morfkor.to
armbandje, verm. zilveren broche, div. sleu
tels, bril met nikk. montuur in koker, d
handschoenen, ceintuurs, grijs geruite sjaal,
zw. gummi overschoen, zw. hooge jongens
schoen, zw. damesschoen, bl. damesschoen, rood
blauwe sjaal, gummi kinderlaars, zw. handbe
schermer, stormlantaarn, 2 pr. schaatsen, mond
stuk van stofzuiger, kinderschaats, br. knijver-
zak met 2 pakjes brood, verchr. sigarenaanste
ker, leesboekje „De Mensen van Boven", brood-
Hes, diverse rijwielen.
Aan bureau Sandelingplein1 damesrijwiel.
Aan bureau Bergsingel: 1 heerenrijwiel.
Aan bureau Oostervantstraat: 3 heerenrijwie
len.
Aan den post te Pernis: 1 heerenrijwiel.
Bij vinders: R.B. merk aan speld, H. Ha-
gendijk, Dordtschestraatweg 481; R.D- merk in
etui, D. Wols, Zegenstraat 98a; R B. merk in
etui, B. den Braber, Noordpolderstraat 27b; R.
B. merk in etui. R. v. Os. Mathenesserdijk 30b;
R. B. merk in etui, C. Emeijs, Raephorststraat
143; R. B. merk (kost. In etui), G. de Lange,
Overijsselschestraat 26: br. heerensport. met
inh., S. de Burger, Fuikstraat 29a; br. dames-
port. met inh., A. Bomkamp, Mart. Steinstraat
96; br. heerenport. met inh., J. Spoel, Vosmaer-
straat 54b: bl. damesport. met inh., J. Meulen-
kamp, Juliana v. Stolberglaan 19a, Hillegers
berg: zw heerenport. met inh., J. Klein, Busken
Huetstraat 133: gele kinderport. met inh., P.
Vosmans. Joubertstraat 38b; zw. heerenport. m.
inhoud, P. v. d. Hoek, Kleiweg 167 te Ov.er-
schie; bl damesport. met inh., Van Loon, Hof-
laan 49. rood etui met inhoud, P. Boender, Mr.
Arendstraat 28b; br. tasch met boodschappen-
tasch en handschoenen, S. Boekbinder, Goud-
scheweg 162; gouden damespolshorloge, G. Ver-
bruggen, Meerkerkstraat 149b; verchr. heeren-
polshorloge, J. A. Smit, Ged. Slaak 56; nikk.
damespolshörlige, W. Baars, Libanonweg 56b;
nikk. heerenpolshorloge, P. v. Beveien, Adr. v.
Math.laan 39 te Hillegersberg; verm. gouden ze
gelring. c. Schenkenberg, Hooglandstraat 132;
zilveren sogarettenkoker, tevens poederdoos, J.
orsma, Putschestraat 6b; zilveren schakelarm
band, A. P. de Klerk, Breeweg 71; damesarm
band van geldstukjes, t. Albers, Putschebocht
86a; gouden heerenring met inscr., A. Gelder-
blom Gouwe 16 te Gouda; aantal gaspenningen,
J. Uittenboogaard, p/a. Stampioenstraat 20; geld
stuk, C. Stoppelenburg, Duitschestraat 81; geld
stuk, G. v. Doorn, Schulpweg 12a; geldstuk, A.
Hoogstraten, Bongert 15; br. damesparapluie,
L. Gelderblom, Mathenesserweg 70; krulh. wit
hondje, reu, H. Schilling, Gordelweg 203c; Duit
sche herdershond reu, B. Nijenhuis, Vrijenband-
schestraat 37a; zw. langh. hond, reu, F. Nijdam,
Libanonweg 52: zw. bouvier, teef, J. T. v. Eijk,
Osseweistraat 45; Eng. terrier, Ham, Van Alke-
madeplein 35: rond, reu, M. Kieviet, Schouten
straat 104, witte Eng. terrier, reu, Dierenbe-
schcrm, Boezemstraat; 2 sleutels, L. Mol, Middel
landplein 21a; 1 Lipssleutel, J. M. Hoyink van
Papendrecht, Math.laan 226; 4 sleutels aan ring,
M. J. Lorijnen, Beukelsweg 92; bril met hoornen
mont. in etui, C. v. Valen, Noordeinde 58b; zw.
glacé dameshandschoen, M. Froberg, Huisman
straat 1; grijze want. G. de Jong, Gerrit v. d.
Lindestraat 42; gebreide kinderhandschoen, F.
Zeberg, Lange Geer 137; br. glacé heerenhand-
schoen, J. A. Stoutjesdijk, Develstraat 36; br.
glacé heerenhandschoen, Haasakker, Banierstr.
76; bl. wollen das, J. B. v. Anraad, Kouterstr.
'a: Pr- bl. kinderhondschoenen, N. v. d. Spelt,
.r00', Pr. hooge kinderoverschoenen, J.
l i i t Ze'niakerstraat 35; donker grijze
jekxer, J. Keiler, I-Iovenierstraat 22; bl. tricot
kindermanteltje, j. i. de Ruyter, Zwaanshals 71;
zw dameshoed met veer, B. Habicht, Zijdewin
destraat 64b; claxon, c. H. j. Vrinten Betje
Wolffstraat 3, stuk waterleidingbuis C v d
Hoeven, Bleiswijkstraat 2b; zak met'touw,'bijl
en haak, C. L. Fagel. Hovendaal 14; slee' met
ijzeren onderstel, J. Uitenbogaard, Westerbeek
straat 51; bakkersmand, J, A. Pols, Boezemlaan
36; groen stofzuigersnoer, H. v. Rosmalen, So-
phiastraat 35.
Verzoeke kennis te geven aan de afd. Gevon
den Voorwerpen, hoofdbureau, tel. 22222, indien
men voorwerpen bij vinders afhaalt.
Door een defect aan den schroef, tenge
volge van den zwaren ijsgang, heeft een
veerbootje van den dienst Waalhaven—Schie-
mond gisteravond op de rivier eenigen tijd
hulpeloos rondgedreven. Door noodsignalen
wist het de aandacht te trekken, waarna een
bootje van de rivierpolitie de defecte „Heen
en Weer" op sleeptouw nam en naar den
Schiemond sleepte. Er moest een ander bootje
worden ingelegd.
FINSCHE AVOND.
Het plaatselijk comité voor financieele
hulpverleening aan het Finsche Roode Kruis
heeft in zijn 1.1. Dinsdag gehouden vergade
ring het werkprogramma vastgesteld.
Op Vrijdagavond 9 Febr. a.s. zal in de zaal
„Harmonie" een Finsche avond worden ge
organiseerd, waarbij de heer A. J. Th. v. d.
Vlugt, Flnsch consul te 's-Gravenhage en
voorzitter der Finsch-Nederlandsche Vereeni
ging een causerie zal houden over Finland.
De Eere-voorzitter van de Commissie van
aanbeveling, de burgemeester van Vlaardin
gen, zal een inleidend woord spreken, terwijl
de avond muzikaal zal worden opgeluisterd
en eenige liederen zullen worden gezongen
door Mevr. A. de Vink—Verschoor. Na de
pauze zal nog een actueele film over Fin
land worden vertoond.
Ten einde een ieder in de gelegenheid te
stellen een financieele bijdrage te leveren
voor het sympathieke doel, heeft het co
mité ook een huis aan huis collecte in voor
bereiding, welke zal gehouden worden op
Zaterdagmiddag 10 Febr. a.s. en de commissie
rekent daarbij op een spontane medewerking
van de volwassen jeugd door zich in groo
te getale op te geven als collectant (collec-
trice) aan één der onderstaande adressen
van de leden van het werkcomité.
Mej. F. Figé, Emmaplein 23; Mevr. J-
Kwakkelstein, Hofsingel 19; Mevr. J. Pelle,
Emmaplein 17; Mevr. ZwiersKuypers, Na-
cisplein 6, VI. Ambacht; de heeren; Alb. de
Jong, voorzitter, Hoflaan 7; I. J. HoogendijK
penningmeester, Holyweg 7, VI. Ambacht; G.
A. H. v. d. Corput, secretaris, Schied.weg 89;
J. Buis, Hoogstraat 144; J. Kornaat, Schied.
weg 134; A. A. de Koning, Burgem. Verka-
desingel A, VI. Ambacht; E. J. Linzel, Hof-
laan 15.
EXAMEN HANDELSÏNSTTTUUT.
Bij het alhier -door de Nationale Ver. van
Leeraren in de Stenografie „Groote" en het
Machineschrijven gehouden examen slaag
den:
Voor steno-typiste de dames T. J. van
Gugten, Vlaard. Ambacht (met lof) en A. C.
Schilder, alhier.
Voor kantoorstenograaf Engelsch, 100 let
tergr., de dames Willy Smith (met lof); M
A. den Hond, J. Vogler, allen alhier en M.
Pouwer, Schipluiden.
Voor kantoorstenograaf Fransch, 100 let
tergr., mej. M. Pouwer, Schipluiden.
Voor kantoorstenograaf Ned., 130 lettergr.
mej. E. Spruyt alhier, met lof.
Voor typisten de dames M. J. van Roon al
hier, met lof; l. Rijken, Vlaard. Ambacht;
M. Dón en H. S. Wagner, beiden Maassluis, en
de heeren J. B. L. de Rave en H. Schellen
boom, te Maassluis.
Te bevragen bij: van der Zwan, 3e Bier-
slootsteeg 20, kinderschortje; de Zeeuw, Ko
ningstraat 7, huissleutel; Gr. van Prinsterer-
straat 188, huissleutel, Lipsmodel; de Win
ter, Aert van Nesstraat 2, huissleutel; Baste-
meyer, P. K. Drossaartstraat 187, bril; 2e van
Leyden Gaelstraat 189, geel hondje;. Rozen-
boom, Jb. van der Windtstraat 17, sleutel
melkkan; van Zeventer, Oranjestraat 23,
schoolétui; van Echten, Burg. Verkadesingel
45, dwergkeesje; van der Borden, le van
Leyden Gaelstraat 47, tafelkleed; Wielaart,
Stationsstraat 121, handschoen; de Jong, Kor-
tedijk 22, hond; Meyboom, Prins Hendrik
straat 142, 12 koekblikken; Voogd, Kuiper
straat 20, horloge; Houwelingen, Ged. Bier-
sloot 57, zak, werkbroek, handschoen; Kalis
vaart, Piet Heinstraat 14, ring met sleutels
van der Lugt, van Lennepsplaats 6, dames
handschoen; Glodemans, Margkraaflaan 111
damesrijwiel; Bot, Hoogelaan 4, portemonnaie
met inhoud; van der Borden, Orelioplantsoen
23, handschoen: van den Berg, Stationsstraat
36, foto's; Hartman, Politiebureau, notitie
boekje en 2 tienrittenkaarten; Fransen, Wm
Beukelsz.straat 89, hondje; de Graaf, Vondel
straat 19, portemonnaie; Boelen, Pr. Hendrik
straat 64, kaart komkommervergoeding; Bin
nensingel 77, portemonnaie met inhoud.
Ingevolge de gladheid van den weg is
mevrouw Goudbeek zeer ernstig gevallen.
Zij brak haar rechter onderbeen op drie
plaatsen. Het slachtoffer werd naar het Zui
derziekenhuis overgebracht en opgenomen.
Op de ijsbaan aan het Balkengat viel mej.
Tuinenburg op zoodanige wijze, dat zij zich
eveneens onder geneeskundige behandeling
moest stellen.
BRANDJE.
Toen de heer A. Kleingeld bezig was een
vergasser van een ijsbaanstandhouder na te
zien, vloog dit apparaat plotseling uit elkaar,
waarbij een begin van brand ontstond, die
echter spoedig werd gebluscht. Alleen de
vloer der rijwielbergplaats verbrandde..
ROODE KRUIS.
De alhier gehouden collecte langs de wo
ningen voor het Roode Kruis heeft opge
bracht de somma van 100.36. Zaterdag
wordt nog een collecte op de ijsbanen ge
houden.
Woensdagavond vergaderde de raad dezer
gemeente voor de eerste maal onder voor
zitterschap van den nieuwen burgemeester,
dr. J- A. Nederbragt. Voor dat met de behan
deling der agenda werd begonnen, hield de
voorzitter de gebruikelijke nieuwjaarsrede,
waarin hij een terugblik wierp op het afge-
loopen jaar en de verschillende gemeente
diensten de revue liet passeeren, speciaal
die diensten, waarmede hij reeds nader
kennis heeft gemaakt. Voor de organisatie
der luchtbescherming had spr. woorden van
lof. In den loop van dit jaar zal deze nog
verder worden uitgebreid. Spr.'s bijzondere
belangstelling is reeds uitgegaan naar de
sociale instellingen der gemeente, welker
arbeid speciale waardeering verdient.
De werkloosheid en armlastigheid in 1939
staken gunstig af bij 1938 en vooral de uitga
ven voor steun aan tijdelijke armlastigen lie
pen belangrijk terug, ondanks de toeneming
der bevolking. Deze laatste is in 1939 wederom
sterk uitgebreid. Het aantal inwoners be
droeg per 1 Januari jl. 28.349 tegen 26.874
per 1 Januari 1939. Het aantal mannen
bedraagt 15.269 tegen 13.080 vrouwen. Den
financieelen toestand der gemeente achtte
spr. niet ongunstig, hetgeen hij met verschil
lende cijfers nader aantoonde.
„Och, waren alle menschen wij»
(Dat is heelemaal niet noodig, als
ze achter het stuur maar n klein
beetje beter wilden opletten, dan
konden we al héél tevreden zijnl)
ORANJE-AVOND.
Woensdagavond waren honderden aan
wezigen in het gebouw van de Bloemen
veiling bijeen gekomen om de door de
Oranjevereeniging belegde bijeenkomst by te
wonen.
In zijn openingswoord zette de voorzitter,
de heer P. Verhoef, de bedoeling van dezen
avond nader uiteen; het bestuur meende op
dezen dag den verjaardag van Prinses Beatrix
een gepasten feestavond te moeten houden
om hierdoor onze liefde voor het Oranjehuis
en de saamhoorigheid van ons allen tot uiting
te doen komen.
Hierna sprak burgemeester Gründemann
een opwekkend woord tot de aanwezigen
en deelde mede, dat namens gemeentebestuur
en inwoners een telegram van gelukwensch
gezonden was aan H. K. H. Prinses Juliana
en Prins Bernhard.
De feestrede werd gehouden door mr. G.
v. Baren, lid van de Tweede Kamer en bur
gemeester van Delft. Op fijne wijze heeft de
redenaar zyn gehoor weten te boeien door op
eenvoudige wijze te schetsen, wat Oranje al
tijd voor Nederland heeft beteekend en zeer
speciaal, wat onze Koningin voor ons land
heeft gedaan en nog doet. De liefde van
Oranje voor Nederland en de liefde van de
Nederlanders voor Oranje is wederkeerig.
Er zyn wel eens tijden geweest dat het scheen,
alsof Nederland Oranje vergat, ja zelfs
schandelijk heeft bejegend, maar telkens
keerde het ware besef terug en de terugkeer
van Oranje in Nederland bracht telkens
nieuwe zegen. De groote grondslag van deze
zegen is gelegen in het feit, dat onze Koningin
nog steeds regeert bij de gratie Gods. Als
Gods wetten voor Oranje heilig zpn, dan zijn
daarmede vanzelf onze heiligste rechten veilig
Dan behouden wij onze vrijheden en vooral
de allergrootste vrijheid, waaraan geen staat
en geen Vorst en geen Regeering mag tornen:
onze godsdienstvrijheid.
Uitvoerig ging spr. hierop nader in, ver
geleek verschillende stelsels in andere lan
den met ons land om te constateeren, dat wij
toch alle reden hebben tot groote dankbaar
heid jegens God en tot groote dankbaarheid
jegens Koningin en Regeering. Ons Vorsten
huis heeft dagen van groote droefheid ge
kend; ook dagen van ongekende vreugde.
Spr. ging na de blijdschap van het volk bij
verloving en huweiyk van Prinses Juliana,
by geboorte van de kleine vorstentelgen;
vooral ook de vreugde en innige dankbaar
heid van de Koningin zelf bij Haar Regee-
ringsjubileum. De houding van ons volk, zoo
geheel anders en verbeterd dan 10 jaar terug,
toen er een lauwe onverschilligheid by velen
bestond jegens Oranje en Regeering en Ge
zag, toen het in sommige plaatsen gevaarlijk
was oranje te dragen en er misselijke en
In onzen jongen tpd, toen we nog
schoolmatig de geschiedenis der Nederland
sche Letterkunde studeerden, zagen wij in
ons handboek in een vlugge opsomming ook
den roman vernoemd van P. van Limburg
Brouwer „Het Leesgezelschap van Diepen
beek".
In oude bloemlezingen ook kwamen wij
in die dagen weieens een enkel fragment
uit dien roman tegen, welk stuk ons toen
echter niet naar meer daad smaken, zoodat
het verlangen in ons niet levendig werd ook
met het boek in z'n geheel kennis te maken.
In tegenstelling met de „Camera Obscura
die in aller handen was, bleef „Het Leesge
zelschap van Diepenbeek" een onbekend
boek en het zou dit ook tot den huidigen
dag gebleven zpn, als het nu, na bijna hon
derd jaar, niet in een nieuwe uitgave was
verschenen in de meer historische serie „Bi
bliotheek der Nederlandsche Letteren sa
mengesteld door de Maatschappij der Neder
landsche Letterkunde te Leiden en de Ko
ninklijke Vlaamsche Akademie te Gent, uit
gave van de N.V. Uitgevers-My. „Elsevier"
te Amsterdam.
Komt het boek ons nu na by na honderd
jaar voor het eerst in handen, dan hebben
wy het nu te bezien als een wetenschappe
lijk karakteristieke bijdrage tot de geschie
denis onzer vaderlandsche letteren, meer
dan als een vurig verlangden herdruk van
een klassiek meesterwerk.
Als zoodanig doet het nu in zpn nieuwe
verschyning ook uiterlijk wat straf docu-
mentarisch aan.
De redactie, die deze uitgave verzorgt,
doet het boek van P. van Limburg Brouwer
voorafgaan door een historische inleiding,
die den minnaar der letteren waarsclujnlijk
meer zal interesseeren dan de oude roman
zelf, omdat deze inleiding ons een kijk geeft
op de godsdienstige beroeringen tusschen
1830 en 1850, en de opkomst en bloei van
de bekende Groninger theólogenschool van
professor Hofstede de Groot, over wiens
persoonlijkheid en werk ook de oude jaar
gangen van Schaepmans' „Wachter" vaak
zoo uitvoerig getuigden.
Deze P. v. Limburg Brouwer toch was zelf,
ofschoon geen theoloog, eveneens professor
aan de Groningsche hoogeschool en aldaar
mede onder de bekoring van de Groning
sche beweging gekomen, wat voor hem de
aanleiding werd tot het schrijven van dezen
roman.
Berst toch had de jonge v. Limburg Brouwer
de medicijnen als studievak gekozen, maar
spoedig wijdde hij zich daarna aan de klas
sieke talen, en meer bijzonder aan de cul
tuur der Grieksche en Romeinsche oudheid.
Op dit laatste gebied heeft hy dan ook veel
gepubliceerd" dat van meer waarde is dan
zijn roman „Het Leesgezelschan van Diepen
beek", dien hij zelf beschouwde als een soort
geestelijke verpoozing.
Brouwer was conrector aan het Eras-
miaansch Gymnasium te Rotterdm, buiten
gewoon hoogleeraar te Luik, welke functie
ophield ten gevolge van den Belgischen op
stand in 1830, waarna hij in het jaar daarop
benoemd werd tot hoogleeraar te Groningen.
Amper vijftig jaar overleed hy; de uitgave
van zijn „Leesgezelschap van Diepenbeek"
heeft hij zelf niet meer beleefd.
Voor het vaderlandsch Protestantisme is
dit boek van Limburg Brouwer weinig
vleiend, het hekelen van dorpsche poten
taatjes, van de aanmatiging van schoolmees
ters en dorpskruideniers, die het recht ne
men de lezing van hun predikant te toetsen
aan wat zij in hun beperkt verstand voor
de zuivere kerkleer houden, is een thema,
dat het Protestantisme ten onzent in een
boek by herhaling heeft moeten verduren;
voor den Katholieken lezer is deze roman
van geen belang, ook al komt er ook nog
een Roomsche pastoor in voor.
Als zedeschildering van het leven onzer
voorvaderen van een honderd jaar geleden
zou het ons misschien nog kunnen interes
seeren, maar ook op dit gebied blijft de
knappe Groningsche hoogleeraar verre ten
achter by den Leidschen student, die ons als
Hildebrand zijn onsterfelyke „Camera
Obscura" schonk.
Alleen vinden wy vermeld, dat men in
Diepenbeek nog nooit sigaren had gezien,
behalve op het kasteel (zoo heette de wo
ning van den kapitein): Willem, den zoon
van den burgemeester, die student te Utrecht
was, kwam de eer toe dit artikel van weelde
het eerst aan de Diepenbeekers te hebben
leeren kennen. Meester Peperkamp, dit was
de naam van den onderwyzer der jeugd, was
de eerste, die' het waagde zulk een ding aan
tp steken. Dan was 't ook sinds onheuglyke
tyden op Diepenbeek de gewoonte, dat de
treurige spotliedjes op Regeeringspersonen
gezongen werden, die totaal veranderde en
verbeterde houding van het volk by de spon
tane viering van het Regeeringsjubileum
heeft onze Koningin zoo ontzaglyk goed ge
daan.
Spr. hoopte dan ook, dat deze goede ge
steldheid bij ons volk moge blyven en waar
schuwde voor een zoo gemakkelijk terug-
keerende onverschilligheid en gemakzucht.
De liefde van het volk omvat nu naast
Koningin, Prinses en Prins, ook de beide
kleine Prinsesjes. Voor hen allen zy ons da-
gelijksch gebed, opdat het oudste Regeerend
Vorstenhuis voor ons land moge gespaard
blijven.
Met groote aandacht werd deze rede, welke
een woord van hart tot hart bedoelde te zyn
en dit ook in werkelykheid was, aangehoord,
waarna spontaan het Wilhelmus werd gezon
gen.
Vertoond werd het door Prins Bernhard
zelf opgenomen filmpje „Beatrix loopt", het
geen vanzelf op hoogen prys werd gesteld.
Hierna werd vertoond de film „De honderd
dagen van Napoleon", terwijl de R. K. Mu-
ziekvereeniging op zeer verdienstelyke wyze
den avond met pittige marschen en oranje
liederen opvroolykte.
Alles tezamen een uitstekend geslaagde
avond.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Geertruida M., dochter van W.
H. van Rutten en M. H. Middelweerd.
OVERLEDEN; Huibrecht Dijkshoorn, 2 j.
BENOEMING GEMEENTE-SECRETARIS.
In de hedenmorgen gehouden zitting van
den gemeenteraad is tot gemeente-secretaris
benoemd de heer L. W. Chr. Vink, hoofd
ambtenaar gemeente-secretarie te Monster.
Op hem werden als no. 2 zeven stemmen uit
gebracht. No. 1, de heer W. van Essen te
Rynsburg, behaalde drie stemmen.
vrouwen, als zij naar de kerk gingen, kus
sens en stoof medenamen ,of zich die door dt
meid lieten nadragen, namelijk als zij ee
meid hadden. Maar sedert Willem zijn m<
der verhaald had, hoe men dat in Ui.re
deed, riet men ook op Diepenbeek de ki
sens Pp de stoelen liggen. De stoven gins,
echter nog heen en weder. De voorna
reden hiervan was, der er hengels aan t
stoven waren, en men niet recht wist, v\
men daarmede doen zou, als men de stovc
niet droeg.
Niet onvermakelijk is ook de wijze waar
te Diepenbeek een predikant beroepen wei
Over 's mans kerkleer maakte men zie.
vroeger niet druk, daar moest het provin
ciaal kerkbestuur maar voor instaan, de lo
cale kerkeraad had alleen maar te letten
op het uiterlijk en de voordracht, vooral op
de stem. Om te dien opzichte een goeden
maatstaf te hebben, verwijderde zich ondet
het preeken van eiken proponent altyd een
of twee der kerkeraadsleden, en gingen, de
deur openlatende, zoover het kerkhof op, als
zij de woorden van den prediker nog ver
staan konden. Op het punt, waar zy hem niet
duidelijk meer konden hooren, zetten zij
een stokje met zijn naam er op. Dit deden zu
met allen, die hun gaven te Diepenbeek
kwamen ten toon spreiden, en zoo wezen
deze zichtbare teekenen aan hoeverre ieders
stem droeg. Men koos den proponent, wiens
stokje het verst stond.
„Het Leesgezelschap van Diepenbeek", heet
de roman en dit was dan een vereeniging
door den burgemeesterszoon, den student, op
gericht met het doel om de notabelen van
het plaatsje te doen genieten van de lectuur,
die hy uit Utrecht meebracht. Maar dit lees
gezelschap wordt al dadelijk herschapen in
een soort van kerkvergadering, als de leden
met het oog op het beroep van een nieuwen
predikant en de rechtzinnigheid in de leer
zich de hachelijke taak krijgen toegewezen
om alle ingekomen preeken op de zuiver
heid te toetsen, alsmede ook alle leerboekjes,
die op de openbare school worden ingevoerd,
met het ongelukkig gevolg, dat de eens zoo
vreedzame bewoners van Diepenbeek 't met
elkaar schrikkelyk oneens worden en in een
soort van Babelsche spraakverwarring uiteen
gaan.
De rondborstige, eerlijke kapitein Van
Berkel, diep teleurgesteld, erkent dan ook
tegenover den Roomschen pastoor, met wien
hy altijd op goeden voet staat; „Wel, ik,
malle Joris, heb my tot nog toe altyd ver
beeld (hoe ik er eigenbjk toe kwam, weet
ik niet recht), dat onze gereformeerde leer
ook zulk een goddelijke overlevering was,
net als gij zegt, dat uwe leer is. En nu heb
ik voor eenigen tyd, toen gij nog het huis
hieldt, uit den mond van mijn aanstaanden
schoonzoon, De Lange, zeiven, en van de
leden van onzen kerkeraad, vernomen, dat
onze geloofsbelydenissen en katechismussen
en vraagboekjes niet anders zyn dan het werk
van wijze mannen (zeggen ze, maar dan toch
altijd menschen, die zich vergissen kunnen),
die het uit den Bybel gehaald hebben. Ik
heb nooit kunnen begrypen, hoe er by ons
zooveelderlei soort van genootschappen wa
ren: Gereformeerden, Lutherschen, Remon
stranten, Mennonieten en wat al meer. Maar
nu vat ik het. leder legt den Bybel op zyn
manier uit"
Wanneer de proponenten te Diepenbeek
beurtelings komen proefpreeken, vindt de
auteur van Limburg Brouwer het noodig deze
predikaties in extenso in zyn boek op te ne
men, wat den gang van het verhaal ook al
weinig ten goede komt. En dan volgt op
zoo'n eindeloos relaas opeens zoo'n naïef
slotzinnetje van den auteur als dit: „Hoe me
vrouw Weenink zelve over de preek dacht,
zal men, denk ik, uit het volgende hoofd
stuk genoegzaam kunnen opmaken. Dit is
al lang genoeg"
De nieuwe uitgave van „Het Leesgezel
schap van Diepenbeek", is geheel in moderne
spelling gezet, maar de styl zelf van den
auteur is natuurlijk geheel ongerept gebleven
en deze is wel een vermakelyk staaltje van
wat men in dien tijd onder stijl verstond.
Als van Limburg Brouwer zich waagt om
de bekoorlijkheden van beide dochters van
kapitein van Berkel te beschrijven, dan
begint hy als volgt
„Wanneer wy dan zeggen: Charlotte was
de langste, Esperanpa de dikste, dan zal ho
pen wy, geen lezer daardoor verleid worden
zich de eerste al te lang, de laatste al te kort
de eerste al te mager, de tweede al te vet
voor te stellen. Charlotte was wel iets groo-
ter dan Esperanpa, Esperanga wel iets stevi
ger dan Charlotte maar, wanneer men ze
niet by elkaar zag, zou het niemand in de
gedachte komen op lengte of dikte eenige
aanmerking te maken; en al stonden zy
naast elkaar, dan vond men toch dat Char
lotte de eenigszins sterker lichaamsbouw van
Esperanga evenmin beter zou gestaan heb
ben, als deze de langere hals en het dunner
middel van Charlotte.
Ik ga dus onbeschroomd voort. Charlotte'
zeg ik, was de langste, Esperanga de dikste,
Charlotte had hooger voorhoofd, Esperanga
kleiner mond, Charlotte zachter haar, Char
lotte fraaier wenkbrauwen, Charlotte fyner
neus, Esperanga voller hals. De oogen en de
uitdrukking van het gelaat moet ik afzon
derlijk beschrijven.
Bij een onderhoud tusschen de twee ge
lieven Lotje en Willem, schrijft de auteur:
„Boos! Wie zou op u boos kunnen worden?
Hier vatte Willem de hand van Lotje, Lotje
zag Willem aan, en., zy eindigden met geen
van beiden te spreken....
Wij stapten over deze interruptie heen,
zooals wij ook kortheidshalve van enkele
andere, die plaats hadden, geen melding zul
len maken"
En dan nog deze gemoedelykheid van den
schrijvenden Groningschen professor:
„Deze woorden vervulden het hart der
brave ouders met innige vreugde, maar ver
wekten daarin tevens eene blakende nieuws
gierigheid. Vleiend zou het voor ons zyn,
indien wy deze aandoening ook by den lezer
mochten onderstellen; en aangenaam zal het
zeker hem zyn, by wien dit hef geval is, dat
wy aan die nieuwsgierigheid dadelyk kun
nen voldoen, een voorrecht dat de burge
meester en zijn echtgenoote misten...."
Aan het slot van dit hoofdstuk zegt dan
de beminnelijke auteur: „wy voegen hier
niets meer by. Men moet het den lezer ook
niet al te gemakkelyk maken; en toch twy-
felen wy niet, of er zyn onder die dit ver
haal met hunne aandacht vereeren, verschei
den, die het ons zelfs kwahjk zouden ne
men ,zoo wy meenden dat zy hier eenige
nadere inlichting behoefden".
Wy gelooven niet, dat „Het Leesgezelschap
van Diepenbeek" nog een drukken weg zal
vinden naar de vele leesgezelschappen van
onze dagen. Maar boek en schrijver zyn bei
den een merkwaardig phenomeen in de cul
tuurgeschiedenis der Nederlandsche letteren,
een bemoediging en troost ook voor vele
jongere schrijvers, die misschien nu in hun
tyd weinig waardeering vinden, maar in
dezen Limburg Brouwer de hope beleven, dat
zy ook evenals hy na honderd jaar nog eens
de eer zullen worden waardig gekeurd in
het Pantheon der onsterfelyken te worden
opgenomen.
P. HYACINTH HERMANS.
