VRIJDAG 5 APRIL 1940
mmê
De bekende prima kwaliteiten,
de uitmuntende pasvorm en de
perfecte binnenbewerking, naast
de uiterst scherp gestelde prijzen,
waarborgen U de volle waarde
voor Uw geld. r
iSO»*
eiken
kapstok
,n diverse uVW
GEMEENTE GEEFT EEN
SLECHT VOORBEELD.
Himrverhoo&ingeii van
33 a 50 procent.
MACHINISTEN-EXAMEN.
VOORLICHTINGSDIENST VC*OR
KATH. INSTELLINGEN.
Achterlichten van motor
rijtuigen en fietsen.
VREEMD VLIEGTUIG IN
NEDERLANDSCH-INDIE.
gewenseVt.'
STAKINGEN OP ONDERNEMINGEN
theevttrine
pracW'ig
met i"9£
Degelijke
UlTSC
Russens
eringen
f r83',e Ml
CHPOOW
95663-5 352
'BEIJERLANDSCHEL. 72-78
HOOGSTRAAT 208
Men meldt ons uit Amsterdam:
Een van de vraagstukken, die de burgerij
en niet minder ook het gemeentebestuur in
dezen tijd bezighouden is ongetwijfeld de
kwestie van de kosten van het levensonder
houd. De stijging van het indexcijfer wordt
op het stadhuis met nauwlettende aandacht
gevolgd en van dag tot dag geregistreerd met
de regelmaat en de preciesheid van een baro
meter. Men kan den term „kosten van het
levensonderhoud" meer of minder ruim in
terpreteeren en het is zeer wel te verdedigen,
dat men daaronder ook verstaat de regelmatig
in elke huishouding terugkeerende uitgaven,
o.m. die voor woninghuur. Er heerscht den
laatsten tijd eenige bezorgdheid voor het uit
breken van woningnood en in verband daar
mede worden de bewegingen van de huur
prijzen in Amsterdam zorgvuldig gecontro
leerd. Het zou ongetwijfeld van weinig
socialen zin getuigen, wanneer de eigenaars
en exploitanten van huurhuizen de huur
prijzen van hun eigendommen in dezen tijd
plotseling aanmerkelijk gingen verhoogen en
indien dit mocht voorkomen zou de ge
meente waarschijnlijk niet werkeloos blijven
toezien maar aan geconstateerde huuropdrij-
ving zoo spoedig mogelijk paal en perk stel
len. Doch wat te zeggen, indien nu de ge
meente in dezen zelf het slechte voorbeeld
gaat geven, zelf in dezen benarden tijd, waar
in vele middenstanders nauwelijks nog in
staat zijn het hoofd boven water te houden,
de huurprijzen van haar eigendommen gaat
verhoogen, en zulks niet met relatief geringe
bedragen doch met 33 a 50 procent? Als parti
culieren zooiets zouden doen, zou hun zulks
ernstig kwalijk worden genomen, maar de
gemeentelijke overheid acht zich blijkbaar
volkomen vrij in haar doen en laten. Want
wat is het geval? De huurders van de winkel
huizen aan de St. Luciensteeg zijn Woensdag
op een alleronaangenaamste manier verrast
met een schrijven van het bestuur van het
Burgerweeshuis, waarin hun mededeeling
werd gedaan dat hun huren met ingang van
1 Mei a.s. zullen worden verhoogd met 33 a 50
procent, en waarin zij voorts werden uitge-
"vocigd zoo sooedig mogelijk te willen be
lichten of zij daarmede accoord gaan of an
ders te zorgen, dat hun winkels per 1 Mei
a.s. ontruimd zijn. Nu is het Burgerweeshuis
de gemeente niet en men zou dus kunnen
vragen of het juist is de gemeente aanspra
kelijk te stellen voor deze daad van het be
stuur van het Burgerweeshuis. Echter, bet
Burgerweeshuis is nauw gelieerd aan de ge
meente en de door het bestuur van het Bur
gerweeshuis aangekondigde huurverhooging
draagt de goedkeuring van het gemeentebe
stuur. Uit het schrijven, dat de winkeliers in
de St. Luciensteeg hebben ontvangen blijkt
overigens, dat de gemeente een actief zoo
niet beslk'^nd aandeel heeft gehad in Ie be
paling v de nieuwe huurprijzen. Op de en
veloppe, waarin dit schrijven de geduoem-de
winkeliers heeft bereikt staat trouwens dui
delijk te lezen „Van het gemeentebestuur
van Amsterdam".
Tot goed begrip van de zaak laten wij hier
onder "den inhoud volgen van het schrijven,
dat een der winkeliers gistermorgen in zijn
brievenbus vond. Het schrijven is gedateerd
2 April, waarschijnlijk om te voorkomen, dat
de geadresseerden er bij een iets vroegere
dateering niets anders in zouden zien dan
een ietwat zure Aprilgrap. Het luidt als
volgt:
„Hiermede heb ik de eer U te berichten,
dat door de gemeentelijke taxateurs de huur
waarde van het door U gehuurde perceel,
Kalverstraat 78 voor het tijdvak van 1 Mei
1940 tot 1 Mei 1945 is vastgesteld op 4000
per jaar. (De tegenwoordige huurprijs, die
ook in de periode van hoogconjunctuur niet
hooger is geweest, bedraagt 3000). Om U
tegemoet te komen in deze huurverhooging
heeft het bestuur van het Burgerweeshuis
bepaald, dat bij wederinhuring voor vijf jaar,
de huurprijs van 1 Mei 1940 tot 1 Mei 1943
3500 zal bedragen en van 1 Mei 1943 tot
1 Mei 1945 4000 per jaar. Beleefd ver
zoek ik U het bestuur van het Burger vees
huis spoedig te willen berichten of U be
doeld pand met ingang van 1 Mei 1949 voor
den tijd van 5 jaar en tegen genoemde huur
prijzen wenscht in te huren." Het schrijven
is onderteekend door den waarnemend diiec-
teur van het Burgerweeshuis.
De winkelier, die dit schrijven ontving is
er relatief nog niet het slechtste aan toe. Een
van zijn naaste buren, die een kleineren
winkel in de St. Luciensteeg drijven en daar
voor thans 1200 per jaar betalen hebben
met gelijke post de mededeeling ontvangen,
dat hun huur met ingang van 1 Mei zal
worden verhoogd tot 1800, dus met vijftig
procent. Excusez du peu.
De middenstanders, die sinds jaren in deze
winkels hun bedrijf uitoefenen zonder aaar-
mee uiteraard schatten verdiend te hebben,
moeten nu maar zien hoe zij deze formida
bele huurstijging financieel kunnen opvan
gen. In alle opzichten verkeeren zij immers
in een dwangpositie. Op de eerste plaats zijn
zij reeds sinds jaren ter plaatse gevestigd en
kunnen onmogelijk op stel en sprong gaan
verhuizen. Waar zouden zij overigens in de
omgeving een ander leegstaand winkelhuis
kunnen vinden? Op de tweede plaats is de
termijn, hun voor een beslissing over blijven
of heengaan verleend zoo buitengewoon kort,
dat zij practisch wel genoodzaakt zijn alle
voorwaarden, die hun worden gedicteerd te
aanvaarden.
Het feit, dat de scherpe huurverhooging
nog geen maand van te voren wordt
aangekondigd stelt de geheele zaak trou
wens in een weinig sympathiek daglicht. In
het oude, per 1 Mei a.s. afloopende huurcon
tract is n.l. zooals ons is gebleken een bepa
ling opgenomen, welke luidt: „De verhuur
der en de huurder zijn overeengekomen, dat
partijen zich vóór 1 November 1939 onder
ling móeten verstaan inzake het al of niet
aangaan van een nieuw huurcontract, daar
dit contract zonder meer eindigt den dertig-
sten April 1940". Van de zijde der huurders
is met het oog op deze bepaling reeds ver
leden jaar getracht met het Burgerweeshuis
tot overeenstemming te geraken omtrent een
nieuw af te sluiten huurcontract. De ver
huurder bleek toen echter geen haast te heb
ben zich met de huurders te verstaan. De
huurders moesten dus wel afwachten, wat
er gebeuren zou, weinig vermoedende dat zij
nog geen maand voor den afloop van het
contract een zóó krasse huurverhooging op
gelegd zouden krijgen. Zij hebben thans het
gevoel, dat hun het mes op de keel wordt
gezet.
Wij vernemen intusschen, dat de midden
standers, die zich door dezen gang van zaken
gedupeerd voelen, niet van zins zijn zich
goedschiks bij den eisch van het Burger
weeshuis neer te leggen en dat zij gezamen
lijk stappen zullen ondernemen om de aan
gekondigde huurverhooging althans voorloo-
pig af te wenden Vooral het feit, dat deze
huurverhooging eerst op het laatste nipper
tje is aangekondigd, zulks hoewel volgens het
contract ook de verhuurder verplicht zou zijn
geweest zijn plannen voor de volgende huur-
periode reeds voor November 1939 kenbaar
te maken, maakt hun positie sterk.
Intusschen blijft dit een slecht voorbt eld
voor de particuliere huiseigenaren, die zich
hopelijk niet zullen haasten het na te vol
gen.
's-GRAVENHAGE. 4 April. Geslaagd voor het
eerste gedeelte van diploma B de heeren: F. H.
Meijer, RotterdamJ. C. Boogaard, 's-Graven-
hage en D. J. Straatman, Rotterdam; voor het
eerste gedeelte van diploma C: J. van Boven
te Borssele; T. Suiker, Sliedrecht en G. J. de
Jonge, Rotterdam.
Z.H. Exc. de Bisschop van Breda zal van
daag en de volgende week Woensdag geen
audiëntie verleenen.
In de groote aula van het bisschoppelijk
seminarie Beekvliet te St. Michiels Gestel is
Donderdag het tweede economen-congres
van de stichting technische en economische
voorlichtingsdienst voor katholieke instel-
lingen gehouden.
Na een openingswoord van den voorzitter,
mr. H. A. J. Drost, hield mej. Droge, hoofd
der keuken van het academisch ziekenhuis
te Leiden, een voordracht over „doelmatig
huishouden". Spr. behandelde de kwestie
van economisch inkoopen voor groote in
stellingen en het belang van een goede in
richting van het magazijn. Doelmatig huis
houden in een inrichting is zeer veelzijdig.
Evenwel bestaat hiervoor nog geen oplei
ding in katholieken kring; het zou een taak
zijn voor den voorlichtingsdienst voor ka
tholieken om hiertoe te komen.
Mr. H. A. J. Drost sprak over belasting
problemen van katholieke instellingen. Hij
behandelde vragen betreffende de inkom
stenbelasting, de personeele belasting en de
grondbelasting.
Van belang is de vraag, wie inkomen ge
nieten. Religieuzen met inkomen genieten
dat persoonlijk, ook al komt het salaris
rechtstreeks aan het klooster ten goede. Een
vermogen dat geen inkomen afwerpt, is geen
bron van inkomen. Spr. ging uitvoerig in op
kwesties betreffende de inkomstenbelasting,
vooral wat aangaat religieuzen en groote
instellingen. Volgens de wet is vrije kost en
inwoning belastbaar. De som moet worden
getaxeerd en verband houden met den
levensstandaard in de bepaalde woonplaats
van dengene, waar de vrije kost en inwo
ning wordt genoten.
Aangaande personeele belasting merkte
spr. op, dat alleen belastingplichtig zijn zij,
die een belastbaar voorwerp gebruiken. Van
belang voor religieuzen en instellingen zijn
vooral de huurwaarde, het meubilair en
biljarten. Spr. behandelde vervolgens uit
voerig de vrijstellingen, welke vaak worden
gegeven. Ten slotte wekte spr. allen op om
hun rechten te verkrijgen; veie instellingen
in den lande betalen nog te veel belasting,
hetgeen meestal volkomen onnoodig is.
In de middagbijeenkomst sprak oud-mi
nister prof. dr. ir. H. Gelissen, directeur van
de Provinciale Limburgsche electriciteits-
maatschappij, over „economisch electrici-
teitsgebruik in katholieke instellingen
Spr. behandelde voornamelijk de kwestie
der kostprijzen, om een inzicht te geven in
de prijzen, welke instellingen moeten be
talen, en beschouwde voorts de electriciteit
uit het oogpunt van verlichting, motorische
aandrijving en warmte.
Na de drie inleidingen bestond gelegen
heid tot het stellen van vragen, waarvan
ruim gebruik werd gemaakt. Ongeveer twee
honderd katholieke instellingen waren op
dit congres vertegenwoordigd.
BATAVIA, 5 April. (Aneta).
De chef van den staf zeemacht in Neder-
iandsch-Indië meldt: Een Britsch watervlieg
tuig, dat zich op April om 18 uur 30 bevond
boven territoriaal gebied in de nabijheid
van Makassar, werd door een Nederlandsen
marinevliegtuig achtervolgd en verjaagd.
De minister acht scherper toezicht
De minister van Justitie heeft aan de
procureurs-generaal een schrijven gezonden
waarin er op wordt gewezen, dat de nale
ving van het voorschrift, dat motorrijtuigen
op meer dan twee wielen voorzien moeten
zijn van één of twee achterlichten, welke
achterwaarts duidelijk zichtbaar voor .het
achterkomend verkeer een rood licht uit
stralen, te wenschen overlaat.. Men ziet
auto's, waarvan het achterlicht hetzij n:et
brandt, hetzij zulk een zwak licht uitstraalt,
dat het door het inhalend verkeer niet tijdig
wordt opgemerkt, vooral op de moderne
autowegen, waar snel gereden wordt, of
daar, waar het motorrijtuig zonder deug
delijk achterlicht stilstaat.
De minister verzoekt daarom te bevorde
ren, dat op de naleving van dit voorschrift
nauwlettend toezicht wordt uitgeoefend,
evenals zulks zal dienen te geschieden ten
aanzien van de naleving der bepalingen be
treffende verboden verblindende verlichtirg.
Eenzelfde gedragslijn moet worden ge
volgd ten opzichte van het verbod, om over
een weg te rijden met een motorrijtuig of
een aanhangwagen, die met inbegrip van de
lading 3% meter boven den weg reikt.
Deze bepaling wordt meermalen overtre
den, met gevolg, dat schade aan viaducten
ontstaat. Bovendien kunnen voertuigen met
te hooge lading, vooral bij het uitwijken op
wegen met tonronding, licht omkantelen.
Geen tegemoetkomend optreden
meer tegenover fietsers.
Ten aanzien van het voeren van roode
achterlichten door wielrijders is den minis
ter de wenschelijkheid gebleken, terug te
komen op de tot dusver toegelaten tegemoet
komende regeling, daar de practijk heeft uit
gewezen, dat hoewel deze regeling ten aan
zien van te goeder trouw zijnde overtreders
zeer voldoet, deze regeling ten gevolge had,
dat een deel der wiclrijdets hiervan mis
bruik maakte, met gevolg, dat het aantal
wielrijders, in het bijzonder in de grootere
steden, dat zich na zonsondergang bij den
weg bevindt, zonder voorzien te zijn van een
rood licht uitstralend achterlicht, nog vrij
aanzienlijk is, hetgeen, gelet op de verkeers
veiligheid, als een ongewenschte toestand
moet worden beschouwd.
Mede wordt ais een bezwaar tegen be
doelde regeling aangevoerd, dat dit tegemoet
komende optreden op den duur het politie-
gezag niet ten goede zou komen.
In verband hiermede heeft de minister
thans bepaald, dat in den vervolge ook dan
verbaliseerend moet worden opgetreden, in
dien de in overtreding zijnde wielrijder ter
plaatse van aanhouding en binnen korten
tijd er niet in slaagt, het achterlicht in be
hoorlijk brandenden toestand te brengen.
BEGRAFENIS DEKEN VAN MULUKOM. Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van Den Bosch, tijdens de absoute
bij de teraardebestelling van het stoffelijk overschot van den Hoogeerw. Heer J. L. van Mulukom, Deken van Nijmegen.
GAROET, 5 April. (Aneta).
Naar van bestuurszijde wordt medegedeeld
komt op de theeonderneming Tjikadjang een
staking voor waarbij 36 koelies betrokken
zijn en op de rubberonderneming Boenisari
een waarbij 20 koelies zijn betrokken.
De stakingen staan in verband met stand
jes, welke door verschillende employé's aan
mandoers werden gegeven. De mandoers
droegen den koelies op het werk neer te leg
gen. Een der employe's gaf een mandoer een
pak slaag, waarop deze de zaak aanhangig
maakte.
Het bestuur stelt een onderzoek in.
EIKEN SLAAPKAMER
bestaande uit3-deurs garderobekast,
2 pers. ledikant met nachtkastje,
tafel en 2 gestoffeerde stoe-
len. Degelijke afwerking /57."
NOTEN CLUBSTEL
bestaande uit 2 fauteuils, 4 stoelen,
hoogglans gepolitoerd en bekleed
met prima stof 69.-
