De ure der beproeving. BRUSSEL VRAAGT HULP. Britsche en Lransche troepen op weg naar België. HET POOLSCHE LEGER IN FRANKRIJK. JODY EN HET HERTEJONG" Het is een Cultuurserie-boek BUITENLANDSCHE KRONIEK. Britsche vliegvelden in Frankrijk aangevallen, Zwitsersche spoorlijn gebombardeerd. VRIJDAG JO MEI 1940 KONING LEOPOLD AAN HET HOOFD VAN ZIJN TROEPEN. engelsche TROEPEN OP IJSLAND GELAND. Ten einde het eiland tegen een Duitsche invasie te beschermen. Algemeene mobilisatie in Zwitserland. Bommen gevallen op Brussel en Antwerpen. BRUSSEL, 10 Mei. (Havas). Sedert vannacht een uur is de ministerraad bijeen geweest. Te 6.25 uur werden op het vliegveld Evere bij Brussel bommen geworpen. Aan de Belgisch—Duitsche grens is ge schutvuur gehoord. België, dat zich aangevallen be schouwde, heeft onmiddellijk een be roep gedaan op Frankrijk en Engeland, zijn garanten. Bevestigd wordt, dat ook Luxemburg is overweldigd. Te Brussel is, naar Reuter meldt, me degedeeld, dat Britsche en Fransche troepen in antwoord op het Belgisch beroep zijn vertrokken. Na het door den Belgischen ambas sadeur gedane beroep hebben de mili taire autoriteiten van Frankrijk direct den opmarsch gelast van het leger, dat bestemd was hulp te bieden aan België. Duitsche bommenwerpers bi de monding van de Theems verdreven. OUDE GEBRUIKEN IN DE MEIMAAND. De bedevaart der zigeuners. DE INTERN. ARBEIDS ORGANISATIE. De naleving der geratificeerde arbeidsconventies. Een harte-warmend geschenk. Door vijandelijk vliegtuig Courrendlin. bij BRITSCH OORLOGS KABINET BIJEEN. Luxemburgsche regeering zou liet land verlaten hebben. BESTRAFFING VOOR HET DRAGEN VAN EEN BORSTKRUIS. Bijeenkomst duurde 35 minuten. Groote veldslag ten Noord- Westen van Hankau. DE KATHEDRAAL VAN VIBORG. HET ITALIAANSCHE PANTSERSCHIP „ROMA". HET FRANSCHE LEGERBERICHT. CONFERENTIE TE WASHINGTON. BEZOEK AAN KAMP BRETAGNE. IN EEN NIEUWE KATHOLIEKE KERK IN SERAJEWO. Voortreffelijke zorg voor de kader vorming; goede geest tusschen officieren en manschappen. In den afgeloopen nacht zijn Nederlandj België en Luxemburg overweldigd. Het is, nu wij zoo diep onder den indruk zijn van dit medesleuren van twee kleine, werkelijk onzijdige, landen het zeer kleine Luxemburg is practisch zonder slag of stoot bezet in den Europeeschen oorlog, het oogenblik niet om breede politieke en diplo matieke beschouwingen op te zetten. Al onze gedachten gaan naar ons leger, naar ons volk, naar hen, die, naar wij hopen, ons in den zwaren strijd om onze zelfstandigheid en onze onafhankelijkheid te hulp zullen ko men, tot de eindoverwinning zal zijn be haald. Reeds zijn onze ministers van buitenland- sche zaken en van koloniën naar Londen vertrokken om daar alle problemen welke met de verdediging van ons Rijk, in Europa en overzee, samenhangen, te hespreken. Reeds is uit Londen gemeld, dat Enge land en Frankrijk bezig zijn ons alle ge- wenschte hulp en steun te verleenen. In welken vorm deze gegeven zullen worden, Weten we op het oogenblik nog niet. Laten We in dit opzicht volle vertrouwen hebben in onze regeering en onze legerleiding, die gedurende de dagen, dat ons de weldaad van den vrede geschonken was, de paraatheid van ons land tot het uiterste opgevoerd heb ben, en nog dezer dagen in haar scherpste waakzaamheid juist die maatregelen hebben getroffen, welke nu, in de ure der beproe ving, ons dierbaar vaderland in staat zullen stellen stand te houden. Toen Denemarken en Noorwegen bezet werden, meende men, dat de groote, wer- e ijke oorlog uitgebroken was. Die opvat ting Was algemeen, maar weldra bleek, dat die aanval slechts „een incident was, mis schien een belangrijk incident, maar niet wat men verwacht en gevreesd had: de ont ketening van alle helsche krachten van den oorlog, Zal de door geen enkele aanleiding ook maar in de geringste mate gerechtvaardigde ®anval op Nederland, België en Luxemburg nu den oorlog in geheel West-Europa, van Noordzee tot de Middelandsche Zee doen losbarsten? Op het oogenblik is een gewel dige en benauwende activiteit van Duitsche vüegtuigen boven ons land en boven België. Maar tegelijkgfftijd wordt zoowel uit alle streken van Engeland en Frankrijk voort durend luchtalarm gemeld. En de waarschu wingen, welke officieel in Londen gegeven Worden' om zeer waakzaam te zijn, wijzen er Wel op, dat men daar den Jotalen oorlog vreest; den oorlog, die Engeland en Frank rijk in hun diepste wezen zou moeten tref- *en- We weten, dat ginds op deze ontwikkeling sinds lang gerekend is, en vele woorden, Welke door de Britsche regeering dezer da- Sen in het lagerhuis gesproken zijn, zullerr hu waarschijnlijk in een nieuw licht ver schijnen. Terwijl WO dit schrijven, komen berich ten binnen, welke er op zouden kunnen wijzen, dat Duitschland ook den aanval op Zwitserland heeft ingezet; ook daar hebben bombardementen plaats gehad en zelfs zou den er teekenen zijn, dat op het Westfront tegenover de Maginotlinie, dat nu het cen trum van een geweldige gevechtslinie is ge worden, binnenkort een groot offensief zal Worden ondernomen. Van het overige Europa hebben we zoo goed als geen be richten, zoodat niet te beoordeelen valt, of *ich daar ook bijzondere gebeurtenissen van eenige beteekenis hebben voorgedaan. De beproeving is over Nederland en Bel gië gekomen. Meer dan ooit gaan onze ge- ^achten nu omhoog, om van den Hemel af *e srneeken de overwinning over onze wa penen, welke wij niet voor den oorlog wil- den gébruiken, en welke wij nu slechts voor de verdediging van onze gerechtvaardigde °°Sste nationale goederen zullen benutten, strijd ons tegen onzen wili opgedron- gen la. bevestig^ dusverre 2Bn deze keric^en n'et LONDEN, 10 Mei. (Havas.) Gemeld wordt, dat Engelsche troepen op IJsland ontscheept Worden, ten einde de IJslanders tegen een Duitsche invasie te beschermen. Ten aanzien van de ontscheping van En- Selsche troepen op IJsland deelt het Foreign °«ice mede: Sedert de bezetting van Denemarken is net noodzakelijk geworden rekening te hou den met de mogelijkheid vén een onverhoed- sche aankomst var* Duitsche troepen in IJs land. Het is duidelijk, dat deze aanval door de IJslandsche regeering, welke te zwak is, niet zou worden afgeslagen en dat het land geheel in Duitsche handen zou vallen De Britsche regeering heeft dah ook be sloten deze mogelijkheid te voorkomen door zelf een strijdmacht, te ontschepen. De ope_ ratie werd vanochtend ten uitvoer geiegd De regeering heeft expliciet waarborgen gegevenTan de IJslandsche^ regeerin^ dat de strijdmacht, welke ontsch P veiligheid van het eiland te ve striid- gen een Duitschen aanval en da uiacht na afloop der vijandelijkhe borden teruggetrokken. De Britsche regeering heeft aan dc IJ - landsche regeering doen begrijpen, dat zi.1 geenszins de bedoeling heeft zich te mengen in het op het eiland bestaande bestuur en dat zij bovendien bereid is, met de IJsland sche regeering te onderhandelen over een handelsovereenkomst, welke, naar men ver wacht, voor de bewoners voordeelig zal zijn. ®ERN, 10 Mei. (Havas.) Zwitserland heeft de algemeene mobilisatie afgekondigd. Na een bespreking met den koning, aldus meldt Havas, heeft de Belgische premier Pierlot aan de pers verklaard, dat België door Duitschland was aangevallen. Na de besprekingen van den ministerraad zijn minister-president Pierlot en de minis ter van buitenlandsche zaken, Spaak, naar den koning gegaan. De Belgische radio heeft medegedeeld, dat alle soldaten zich onmiddellijk moeten mel den. Het Belgische telegraafagentschap ver klaart, dat Duitschland te Brussel vóór de agressie geen stap had ondernomen. In ieder geval was om zeven uur van ochtend niets bekend van eenige démarche. De Belgische minister van buitenland sche zaken, Spaak, heeft vanochtend om kwart over acht den ambassadeur van Duitschland te Brussel, von Bulow, en den eersten secretaris der ambassade, von Ber gen, ontvangen. Het onderhoud was om 8.40 uur geëin digd. De vertegenwoordigers van Duitschland hebben den Belgischen minister van bui tenlandsche zaken een memorandum over handigd dat bedoelt de Duitsche agressie te gen België te rechtvaardigen. De ambassadeur der Vereenigde Staten te Brussel, Cudahy, heeft vanochtend om half acht een bezoek gebracht aan den Belgi schen minister van buitenlandsche zaken. Naar de Britsche omroep verneemt, heeft koning Leopold het opperbevel op zich genomen van de Belgische strijdkrachten. PARIJS, 10 Mei. (R.O.). Op Brussel zijn bommen gevallen. Verscheidene huizen zijn ve woest. De Belgische ambassade te Parijs ver neemt, dat Antwerpen door 37 vliegtuigen is gebombardeerd. Het militaire hospitaal is verwoest. In verschillende deelen van Brussel zijn, naar Reuter verneemt, granaten neergeko men. Op verscheiden punten te Etterbeek (een voorstad van Brussel) zijn branden uitgebro ken. Een bom is neergekomen op het Madou- plein dicht bij het centrum van Brussel. Deze'bom heeft brand veroorzaakt en scha de aangericht. Naar gemeld wordt, zijn er slachtoffers. Ook na zes uur vanochtend werden nog hevige ontploffingen gehoord, afkomstig van het geschut der luchtdoelartillerie. Een belangrijk aantal Duitsche vliegtuigen, naar schatting meer dan honderd, vlogen boven de Belgische hoofdstad. De regeering heeft verklaard, dat Brus sel een open stad is. Zij heeft alle maatre gelen genomen, opdat geen troepen door de hoofdstad trekken. PARIJS, 10 Mei. (R.O.). Het spoorweg station Jemelles in de Belgische provincie Koning Leopold, die zich aan het hoofd van de Belgische troepen heeft gesteld. Luxemburg is door vijandelijke vliegtuigen verwoest. Nader wordt vernomen, dat het spoor wegstation Jemelles in brand staat. LONDEN, 10 Mei (Havas). De B. B. C. kondigt aan, dat volgens inlichtingen uit België, Duitsche parachute-troepen gedaald zijn in Nijvel en Leuven. BRUSSEL, 10 Mei (Havas). In het me morandum aan minister Spaak biedt de Duitsche regeering België aan zijn onafhan kelijkheid te behouden en zijn nationale en koloniale grondgebied te garandeeren, als mede de Belgische dynastie te handhaven, indien België doortocht verleent aan de Duitsche troepen. BRUSSEL, 10 Mei. (Havas.) Met het oog op de gebeurtenissen is de kamer tegen van middag twee uur en de senaat tegen drie uur bijeengeroepen. In een speciaal communiqué worden alle burgemeesters uitgenoodigd, in de centra hulpposten in te richten voor eventueele ge wonden. BRUSSEL, 10 Mei. (R.O.) Bij den aanval op Brussel is vandaag een bom neergekomen bij de Duitsche ambasade. LONden, 10 Mei. (R.O.) Het Britsche ministerie van luchtvaart deelt mede: In de vioege ochtenduren hebben vijande li.lke vliegtuigen zonder succes verscheiden door de Britsche luchtmacht bezette vlieg. velden in Frankrijk aangevallen. Het is reeds bekend, dat vijf vijandelijke vliegtuigen zijn omlaag geschoten. LONDEN, 10 Mei. (R.O.) Van gezagheb bende zijde wordt vernomen, dat gevechts vliegtuigen der Britsche luchtmacht Duit sche bommenwerpers boven de monding van de Theems en het Nauw van Calais hebben verdreven. Te Dover werd gezien, dat een aanvaller werd getroffen. In de vlakke, steenachtige en onvruchtbare Rhóne-delta ligt een eenzaam dorpje, dat alleen als radiostation in scheepvaartkringen eenigszins bekend is. Santé Maric-de-la-Mer. Het dorpje dankt dezen naam aan een zeer oude legende. Volgens deze legende zouden de H. Maria Jacobe en de H. Maria Salome na de Verrijzenis van Christus uit Palestina verbannen zijn. Zij gingen scheep en dreven naar het Westen, tot hun boot aan het strand liep in de golf van Lyon, op dezelfde plek waar zich nog een kerk bevindt uit de twaalfde eeuw. De beide vrouwen zouden vergezeld zijn géweest door Lazarus, die door Christus uit den dood is opgewekt, door Martha en door de zwarte dienstmaagd Sara, die haar meesteressen niet wilde verlaten. In de Middeleeuwsche kerk worden nog een aantal relikwieën van deze vrouwen bewaard. In iedere Meimaand is het arm zalige Rhöne-dorpje het centrum van tal van bedevaarten, niet alleen uit de Provence, maar uit geheel Frankrijk en zelfs uit het buitenland. In en bij de kerk worden gods dienstplechtigheden gehouden, terwijl op 't marktplein de meer profane feestelijkheden plaats vinden, zooals stierengevechten en Provencaalsche dansen. De legendarische relikwieën van de zwarte dienstmaagd Sara werden vooral vereerd door de zigeuners, die in grooten getale met hun piepende wagens naar Sainte-Mario-de-la- Mer komen en met fanatieken ijver strijden om het voorrecht om een erkel oogenblik de rilikwieën te mogen dragen van de „Zwarte Maagd". De aartsbisschop van Aix neemt aan de plechtigheden deel en zegent het water en het land, om Gods hulp af te srneeken voor de visschers, die het grootste gedeelte van de bevolking vormen. doet ju goed' Reel. 3805-5 30 Onze Geneefsche correspondent meldt ons: De bereidwilligheid der regeeringen, om ondanks den oorlog de internationale ar beidsorganisatie tot een zoo normaal moge lijke voortzetting van haar arbeid in het be lang van den socialen vooruitgang in staat te stellen, is weer gebleken tijdens de jaar- Iijksche bijeenkomst van de deskundigen commissie voor het toezicht op de naleving der geratificeerde arbeidsconventies. Vol gens de grondwet der internationale ar beidsorganisatie is iedere regeering verplicht jaarlijks met betrekking tot iedere door haar geratificeerde conventie een rapport bij het internationale arbeidsbureau in je zenden over de wijze, waarop die conventie in haar land werd nageleefd. Van de 766 dergelijke rapporten, die het arbeidsbureau over de toepassing der conventies in het jaar 1939 had moeten ontvangen, waren er bijna 600 binnengekomen. Een cijfer, dat voor den oorlogstijd, waarin iedere regeering onder zooveel ernstige zorgen gebukt gaat, stellig heel bevredigend mag genoemd wor den. De deskundigencommissie, die al deze 600 rapporten mpet bestudeeren, om na te gaan of de ratificatie eener conventie geen doode letter is gebleven, heeft hier van 29 April tot en met 2 Mei vergaderd, om de indruk ken uit te wisselen, die haar verschillende leden tevoren van de lezing dezer rapporten verkregen hadden. De deskundigencommissie bleek van oordeel te zijn, dat over het alge meen de nationale wetgeving van ieder land in overeenstemming was met den inhoud der geratificeerde conventies en dat deze tot het tijdstip van het begin der vijandelijkheden algemeen op normale wijze werden toegepast. Na het uitbreken van den oorlog is de toe stand echter in menig opzicht anders ge worden. Verschillende arbeidsconventies be vatten de bepaling, dat een regeering on danks de ratificatie der conventie deze tijde lijk kan buiten werking stellen in geval van oorlog of van nationaal gevaar. Vele regee ringen hebben zich op deze bepaling beroe pen en de toepassing dezer conventies geheel of gedeeltelijk opgeschort. Ditzelfde is bo vendien geschied met betrekking tot conven ties, die een dergelijke bepaling over tijde lijke stopzetting in geval van oorlog of natio naai gevaar niet uitdrukkelijk bevatten. Des ondanks hebben verschillende regeeringen gemeend bij wijze van analogie ook dergelij ke op cjit punt stilzwijgende conventies tij delijk buiten werking te mogen stellen. De deskundigencommissie heeft omtrent deze opvatting eenige opmerkingen gemaakt, die stellig op de aanstaande op 5 Juni beginnen de 26e internationale arbeidsconferentie on derwerp van bespreking zullen uitmaken. Bij de opening der zitting der deskundi gencommissie erkende de waarnemende di recteur van het internationale arbeidsbureau E. J. Phelan, dat de arbeidsconventies ge maakt waren, om in een tijd van vrede te worden toegepast, en dat het menig land moeilijk zou vallen haar ook in dezen tijd van oorlog toe te passen. De kwestie moet dus stellig onder de oogen worden gezien. Voor Phelan is de hoofdzaak, dat het sociale peil dat in de twintig jaren van het bestaan der 'internationale arbeidsorganisatie verkre gen is, niet zal worden prijs gegeven. Het toezicht der deskundigencommissie zal hier toe kunnen bijdragen. De bijeenkomst der deskundigencommissie Reel. 3889-5 8 BERN, 10 Mei (Havas). In den afgeloopen nacht heeft een vijandelijk vliegtuig bij Courrendlin (Rennersdorf, Zwitserland) bommen uitgeworpen. De spoorweg heeft eenige schade opgeloo- pen. Het spoorwegverkeer kon evenwel wor den gehandhaafd. Vanochtend hebben vreemde vliegtuigen bij Bazel boven Zwitsersch gebied gevlogen. Bijzonderheden zijn nog niet bekend. werd geleid door den Belgischen oud-minis ter van arbeid Paul Tschoffen, terwijl met den voorzitter aanwezig waren de deskundig gen uit Bulgarije, Frankrijk, Britsch-Indië, Polen en Zwitserland. WASHINGTON, 10 Mei. (Havas) De am bassadeur Cuhady heeft verklaard, dat de regeering van Luxemburg, met uitzondering van den minister van buitenlandsche zaken, het Luxemburgsche grondgebied verlaten heeft. De militaire rechtbank van Moskou heeft onlangs een proces gevoerd over een zeke ren Nikorschuk, soldaat van het roode leger, die wegens zijn heldenmoed bij den strijd tegen de Japanneezen in 1938 en tegen de Finnen in 1939 twee hooge onderscheidingen had ontvangen. Bij de bestorming van de Mannerheimlinie werd hij gewond en achter het front werd hij in een ziekenhuis geopereerd. Na de ope ratie miste hij een borstkruis, dat een ge schenk was van zijn moeder. Hij diende een aanklacht in bij den rechter en verklaarde bij het verhoor, dat hij geloovig was en de godsdienstoefeningen regelmatig bezocht. De rechter stelde vast, dat het borstkruis niet gestolen was, maar door het ziekenhuisper soneel aan de godloozenleiders ter hand was gesteld. De militaire rechtbank nam het besluit, Nikorschuk uit het roode leger te stooten en hem het dragen van zijn militaire onderschei dingen te verbieden. Alleen aan zijn dapper heid in het roode leger was het te danken, dat hij niet gearresteerd werd. LONDEN, 10 Mei (R. O.). Alle leden van het oorlogskabinet zijn aanwezig geweest in de bijeenkomst van vanochtend, welke onge veer 35 minuten heeft geduurd. De eerste zeelord, sir Dudley Pound heeft verklaard, voor hij Downing Street binnen ging: „Wel, het is eindelijk begonnen". De chefs der generale staven van marine, oorlog en luchtvaart, hebben de vergadering bijgewoond van het Britsche oorlogskabinet. Tijdens de vergadering vertrok generaal Ironside naar het departement van oorlog. Toen Churchill vertrok, verklaarde hij aan de pers „U zult wel begrijpen, dat er van nacht veel gebeurd is en dat er vandaag iets gaat gebeuren." Vernomen wordt, dat Chamberlain van daag een bezoek zal brengen aan den koning in het Buckingham-Paleis. .TSJOENG KING, 10 Mei (R. O.). De grootste veldslag in China sedert bijna twee jaar woedt ten Noord-Westen van Hankau om het bezit van de belangrijke steden Siang Yang en Fan Tsjeng. Gemeld wordt, dat de Japanners zeven di visies in den strijd hebben geworpen, in to taal ongeveer 150.000 man, gesteund door 200 vliegtuigen en 400 tanks. Na een week zwa ren strijd hebben vier Japansche colonnes contact gekregen en de hoofdtroep der Chi- neezen is thans met hen in gevecht. De nieuwe plaatselijke groep van den bond der strijdende godloozen in de vroegere Finsche vesting Viipuri (Viborg) heeft aan de desbetreffende sovjet-autoriteiten het ver zoek gericht, de kathedraal door dynamiet in de lucht te laten springen. Tevens werd verzocht om op de plaats van de kathedraal daarna een clubhuis voor de „godloozen van het Noorden" op te richten. De godloozen van Moskou ondersteunen het voorstel van hun kameraden in Viipuri. De regeering van Moskou heeft echter tot op heden nog geen beslissing genomen. Voorts eischen de godloozen van Viipuri de teruggave van de kerkelijke kunstvoor werpen, die bij de ontruiming van de vesting door de Finsche geestelijkheid in veiligheid waren gebracht. ROME, 8 Mei (Havas). De „Roma", die binnenkort te water zal worden gelaten, zal het meest geperfectionneerde, machtigste Ita- liaansche pantserschip zijn. Italiaansche marinecritici achten het het volmaakste schip, dat bestaat. De „Roma" is de laatste van een groep van vier 3S.000 ton metende Italiaansche linieschepen. De twee eerste waren de „Littorio" en de „Vittorio Veneto", die kort geleden in dienst zijn ge steld. De werkzaamheden ter voltooiing van de „Impero", die in November te water is ge laten, worden krachtig voortgezet. PARIJS, 10 Mei. (Havas.) Het Fransche legerbericht van 10 Mei luidt: De Fransche legers waren in den loop van den nacht gealarmeerd. Bovendien heeft de vijand luchtbombarde mentsacties in het Noorden en het Oosten van Frankrijk ondernomen. Verscheiden vijandelijke vliegtuigen, hun aantal staat nog niet vast, zijn neergeschoten, door luchtdoelgeschut of jachtvliegtuigen. Parkeerenda auto's op rijwielpaden... pratende voetgangers en fietsers op den rijweg... op die manier móeten er Im mers ongelukken gebeu ren. Wat zoudt u hier van denkenIEDER OP ZIJN EIGEN WEG! WASHINGTON, 10 Mei. (Havas.) Sedert middernacht zijn hooge functionarissen van het departement van staat zonder onder breking in conferentie. Om 10.30 uur zal onder leiding van Roo sevelt een vergadering plaats hebben, waar aan alle ministers en de legerleiders zullen deelnemen om de middelen te bestudeeren tot handhaving van de Amerikaansche neutraliteit. Toen Serajewo in 1878 door Oostenrijk- Hongarije werd bezet, telde de stad onge veer 800 katholieken. Nu telt Serajewo meer dan 23.000 katholieken, verschillende paro chiescholen en een prachtige kathedraal. Dezer dagen is een nieuwe kerk ingewijd, welke is gewijd aan den H. Jozef. Het altaar in deze kerk is een geschenk van Paus Pius XII. Er bestaan plannen om in Serajewo een groot-seminarie van de paters Francisca nen op te richten. Sinds 1881 is Serajewo de zetel van een aartsbisschop. Het gebied zelf staat recht streeks onder de Congregatie van de Voort planting des Geloofs in Rome. Bij gelegenheid van de inwijding van de nieuwe kerk hebben tal van Kroaten uit Amerika telegrammen van geukwenschen gezonden. PARIJS 7 Mei. (Van onzen correspon dent). Op' uitnoodiging van den heer Za- lewski broeder van den Poolschen minister van buitenlandsche zaken te Angers, hebben wij een bezoek gebracht aan het herstelde Poolsche leger, dat zich op verschillende punten in het Fransche Westen ophoudt. Heel wat kilometers stroomafwaarts van de Loire vonden we de genie-soldaten in oefe ning of aan den arbeid. Dichtbij een brug, die nog uit de Romeinsche geschiedenis be kend is, waren pontonniers bezig met het slaan van een ponton-brug. In een vredig dorp vonden we de school voor de kaderop leiding van de genie. Verderop een school voor vaandrigs en het groote aantal van hen, die men onderhanden had genomen, viel op. De schoollokalen waren in ruime barakken door de Polen zelf opgeslagen, evenals de uitstekend ingerichte kantonnementen. Soortgelijke barakken en kantonnementen zouden we later in grooten getale zien na een urenlangen tocht per auto in het uit gestrekte kamp, waar de met den dag groeiende troepen hun instructies ontvan gen. Dat kamp lag diep Bretagne in. In Frankrijk zelf zijn de Polen van mili tairen leeftijd opgeroepen, wat reeds een aantal divisies opleverde. Maar veel grooter is het getal van hen, die uit andere landen zijn gekomen, waaronder er zich ook bevin den, die uit Polen zelf hebben weten te ont vluchten. Ook het aantal vrijwilligers is zeer groot. Zooals een deel van de Poolsche ma rine zich bij die der geallieerden heeft kun nen voegen, hebben ook de vliegers nieuwe formaties kunnen vormen, die reeds gerui- men tijd in actie zijn. De Poolsche vlieg kampen zijn echter elders. Wat wij vonden was vooral infanterie en artillerie. Ergens in een onafzienbare vlakte mochten we de schietoefeningen van de ver schillende batterijen volgen, oefeningen met het Fransche „75", dat volgens de Poolsche officieren het prachtigste veldgeschut is. We hadden, voorbij bosschen rijdend, het gera tel van machine-geweren gehoord. Infanterie kwam van manoeuvres terug. Overal heerschte een groote bedrijvigheid. Bij het bezoek aan den generaal, die het kamp be stuurt, had hij ons aangeraden, vooral de scholen te bezoeken, om te zien, welk een zorg aan de kadervorming wordt besteed. Geen enkele school, die we binnentraden of aan den wand tegenover den ingang hing een groot Kruisbeeld, meest met een palm krans omgeven, en een reproductie van de Madonna van Czestochowa. De hallen waren ruim en op de wanden hadden de militairen, die de „Ecole des beaux Arts" hadden bezocht, wanddecoraties aangebracht met tafereelen of symbolen uit de Epopée van het Poolsche leger. In de can- tines en de eetzalen hadden kunstenaars van talent silhouetten aangebracht van de ge martelde Poolsche steden of van bekende beelden uit het verre vaderland. De aalmoezenier, naar wien mgr. Gawlina ons had gezonden, de hoofdaalmoezenier van het kamp, was een pastoor uit de onmiddel lijke omgeving van Warschau. Bij zijn vlucht had hij, als boer vermond, negen dagen lang in de sneeuw van de Tatra doorgebracht en meermalen was hij als door een wonder aan de vijandelijke soldaten ontsnapt. Hij voerde ons naar een groote open vlakte in het bosch. „Dit is onze kerk", zoo zeide hij. „Verleden week nog stond in het midden op een tribune een groot houten kruis. Mgr. Gawlina kwam hier voor de zooveelste maal de vaandels zegenen, die uitgereikt werden aan de divisies, die naar het front vertrek ken. Nu hebben we ons nieuwe altaar". De aalmoezenier leidde ons er heen. Een ontzaglijke ovetdekte tribune, aan een der zijden van den rechthoek, droeg een prach tig altaar door de soldaten van de genie op getrokken en met een groot kruis daar boven uit. En zijn armen uitstrekkend, zeide de aalmoezenier: „Hier kan een dertigdui zend man het H. Misoffer gelijktijdig bijwo nen en op de Zon- en feestdagen worden er drie H.H. Missen opgedragen. De soldaten worden er ordelijk heengeleid door hun of ficieren. Zij hebben zelf een orkest gevormd en een groot koor. De kolonel, die ons vergezelde, antwoord de ons op onze desbetreffende vraag, dat sinds in October de hervorming van het leger werd ondernomen, talrijke divisies reeds konden worden afgeleverd en dat die naar alle strijdtooneelen zijn vertrokken, naar Noorwegen o.a. de jagers uit de Tatra, die prachtige ski-loopers zijn. En na elk ver trek vult het kamp zich opnieuw. Hij ver telde ook nog, dat de Poolsche soldaat onder precies dezelfde voorwaarden leeft als de Fransche. Voor de kost wordt hetzelfde be drag uitgetrokken. Zij bereiden de maal tijden op zijn Poolsch in de rollende keuken. Men liet ons geheel vrij om met de sol daten te spreken. Hun geest is uitstekend, hadden de officieren en de aalmoezeniers reeds gezegd, maar het was merkwaardiger het van de soldaten zelf te hooren. Zij von den, dat er wel iets veranderd was, waaraan het voorbeeld van het Fransche leger aller minst vreemd is. Alle kaste-geest is ver dwenen. De officieren leven met de soldaten mede. De sociale zorgen zijn talrijk en de discipline is dan ook meer spontaan en krachtiger geworden. Zij zelf vonden, dat er veel voor den soldaat wordt gedaan en wat het meest trok, was de groote aanhankelijk heid van de mannen voor hun aalmoezeniers. De kolonel zeide ons: Frederik II vreesde, dat, als de soldaten veel leerden, zij minder zouden gehoorzamen. Maar wij zjjn overtuigd van het tegendeel. We hebben nu een eigen krant: „Polska Walczaka" en die zag er wat aardig uit. De soldaten hebben hun bioscoop en hun recreatie-zalen en zij kunnen allerlei avond lessen volgen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1940 | | pagina 1