LAATSTE BERICHTEN
m
Ontbinding der vrijmetselaarsloges
ROTTERDAM
Burgerlijke Stand
Rotterdamsche
Gemeentepublicaties
Hillegersberg
SCHIEDAM
DE KERN
De geruchten over Japan
en Indo-China
Antonescu krijgt
volmachten nopens leiding
van den Staat
Trein met vluchtelingen
verongelukt
PAG. 5
HET NIEUWE DAGBLAD VAN DONDERDAG 5 SEPTEMBER
PAG. 5
Mevr. P. Schilte-Marissen t,
Derde Orde van het Boschje
R.K. Avondvakteeken- en Avond-
ambachtsschool
R.K. Handelsavondschool
Prijsopdrijving
ZEEPRANTSOEN VOOR KINDEREN.
Directeur der technische
bedrijven lubileert
De heer J. Doets in het zilver
GARAGE„UN1QUE Burg.Knapperllaan.2
SCHIEDAM TELEFOON 68100
Officieele mededeeling
KETHEL
Amerika's belang bij handhaving
van den status quo in den
Stillen Oceaan
De Roemeensehe grondwet van '38
opgeheven; de wetgevende
lichamen ontbonden
Vijftien dooden, 50 gewonden
De pionierster der R.K. Kraamverzorgin8
ln onze stad, gisteren overleden.
(Doi?!", k ,.in. haar woning te Helden
had eevoctfii Z1^ -Z'cb sinds 1932 metterwoon
de werf 'Sd' vrij plotseling overleden mevr.
Pionie'-stó- T Schilte-Marissen, de
onze starl Kraamverzorging in
heengppa f ^aar een katholieke moeder
ijver vf^,' ^3n karakt«, brandend van
hlVl medemensch, aan wien zij zich
Van een moeder-hart. nobela kwaliteiten
19H methplteSreTheD' die op Allerzielendag
prof dr Van P -R°0rda F- M- en wijle"
heeft geiend va?°a°1J den eei'sten grondslag
organisatie w= 200 dij uitstek sociale
katholieke'ho uaan in hreeden kring van de
gegroeide van onze steeds meer
Reeds fn P u' zulk een groote behoefte was.
worden bl'Uari van 1918 kon een begin
0rSaniseo g?maakt met de verpleging. Zij
beeinn rde niet aUeen, maar reeds van den
zorsta af' nam zii actief deel aiïï.'de ver~
van de moeders, die m blijde ver
achting waren.
vooral in de eerste jaren van het bestaan
Yan de R.K. Kraamverzorging trok zij er
dikwijls zelf op uit en dit zoowel bij dag
als bij nacht, om bijstand te verleenen, waar
noodig. Menigmaal werd zij hierin bijge
staan door haar helaas te vroeg overleden
than, die wanneer een zieke moest bediend
Worden, met groote nauwgezetheid de voor-
bereidingen wist te treffen.
De RX Kraamverzorging is fc d
der jaren uitgegroeid tot een model-organi
satie en zonder afbreuk te doen aan rtaiT=-m»
en-toewijding van alle trouwe m^lewerk^
en medewerksters, mogen we leaewera;era
hart getuigen, dat de bloei en ger
groot deel het gevolg zhn f g voor een
bezielenden ijver Mev™, g®wueest van haar
die binnen enkele 1* Schilte-Marissen,
heeft de mooiste rtt h jaar Z0U worden'
dienste lijk leven J van haar 200 ver"
ders en Hit £e<=oven aan duizenden moe-
menschen V 6r niet voor de eer van de
te wenschte alleen de goede zaak
men haar saaTne Wars va» elke bulde' welke
-unS^^e-a«tn het openbaar
begiftigd'met1^61611 huwelijksfeest werd zij
fice. In l q 'j 9 Y6' kruis Pro Ecclesia et Ponti-
eldêrs haar "t, ziJ wegens vertrek naar
maar steeri- w!ak aan anderen overgedragen,
stelling ri-5 b^eef zij nog met intense belang-
eeniging V()1Werkzaamheden van „haar ver-
i2m de R-K.nKraamverzorging het grootste
t. Viot vprppni.
HET MUZIEKFEEST TE HILLEGERSBERG
Gisteravond is in de groote zaal van „Lom
merrijk" het muziekfeest, uitgaande van de
Broederschap van Vakdirigenten, voortgezet.
De belangstelling hiervoor was nog grooter
dan den vorigen avond, want de zaal was ge
heel met belangstellenden bezet De heer An
ton Blazer, voorzitter van het Distriotsbestuur
Rotterdam, heeft de openingsrede mtgespro-
ken en zeide dat aanvankelijk d_£ burgemees
ter van Hillegersberg, de heer Van Kempen,
een kort woord tot f^®ze zang scha re zou
richten. Door ambtsbezigheden was hij even
wel verhinderd, zoodat hij in een brief zijn
geluk w enschen voor het slagen van dit groote
zang festijn deed toekomen, en waarin hij uit
drukking gaf aan zijn gevoelens voor het
mooie doel en streven wait wordt beoogd
Aan dezen avond hebben medewerking'ver
leend: het chr. Meisjeskoor „Laus Deo" te
onder leiding van den heer L. van
gc
fa
neer vjllo ae v aai. en
sopraan-solo van
v.x. j 7 van o
wYfgerv,tt1i„dC Joaë°dameskoren „Kralingen"
611 de „Lofstem" te Schiedam,
onder leiding van den heer Otto de Vaal, en
rSPi^r-11 0 Ya;n mevr. Soph. Both-Haas, het
waSTngd,koor J- Pz«. Sweelinek te Rot
terdam eecomhniBouH j- r>u,. rt,.
Zangvereemgmg „Soli Deo Gloria" te Noot-
directeur de heer L. van Wingerden; het
<-nr. a anfarecorps „IJsselmomde's Fanfare",
directeur de heer P J Oomes; de Harmonie-
DlaatY n-K. Kraamverzorging
2Je -ii haar hart, ook voor het vereem-
lan! eYCn in onza stad heeft zy immer be-
Orri 'g getoond. O.m. heett de Derde
Federatie in wier verschillende bestu-
lll ziJ in den' loop der jaren zitting heeft
gehad veel aan haar te danken
Ven g is dit actieve le~
hatls beëindigd. Mevr. Schilte-Marissen
ract er zichzelf nog zooveel van voorgesteld,
„ral nu zij zich onlangs weer had kunnen
feven aan de katholieke kinderuitzending. Het
eeft echter niet zoo mogen zijn!
Mevr. Schilte-Marissen is heengegaan en
Veler gebeden zullen haar nobele ziel zeker
Vergezellen.
Op Zondag 8 September a.s. des avonds te
zeven uur houdt de Derde Orde van de v.m.
Boschjeskerk eene bijeenkomst in Huize
Padua.
Deze vergadering is belegd om te komen
tot de samenstelling van een nieuwe leden
lijst, aangezien alle bescheiden van de Derde
Orde verbrand zijn. Er bestaat dien avond
tevens gelegenheid tot het inschrijven van
nieuwe leden.
Leden, welke dien avond verhinderd moch
ten zijn te komen, wordt verzocht de ge
vraagde gegevens (naam, voornaam en adres)
schriftelijk te doen toekomen aan den direc
teur, Pastoor P. Hase O.F.M., Noordsingel 85b,
alhier.
Op deze scholen wordt vakonderwijs ge-
feven aan jonge ambachtslieden, die overdag
hl de praktijk werkzaam zijn.
Op de avondvakteekenschool worden leer-
migen geplaatst, welke geen dagschool bezoe
ken en voldoende lager onderwijs genoten
hebben.
Op de avondambachtsschool worden leerlin-
fji1 geplaatst, die in het bezit zijn van een
a^getuigschrift eener dagambachtschool of
°hdvakteekenschool.
b,-;. n advertentie in dit blad geeft nadere
0öclerheden,
De nieuwe cursus van de R.K. Handels
avondschool vangt aan Maandag 9 Septem-
gebouw van de R.K. Ambachts-
schooi. Baljuwstraat hoek Walenburger-
Voor verdere bijzonderheden verwiizen wii
naar de advertentie in dit blad. vlJzen W1J
Het is de politie gebleken, dat verschei
dene winkeliers en houders van consumptie-
^ten reepen chocolade van diverse merken
en cacao verkoopen tegen hooger prijs dan
v°orheen.
Voor deze prijsverhoogin? bestaat in het
algemeen geen aanleiding.
De politie zal niet aarzelen chocolade en
cacao, die tegen hoogere prijzen wordt ver
kocht, in beslag te nemen en tegen de ver-
koopers proces-verbaal op te maken.
Zij, die meenen, dat zij gewettigd zijn den
Prijs te verhoogen, moeten zich, alvorens dit
te doen of er mede voort te gaan, tot de
Politie wenden.
vereeniging „Vooruitgang" te Rotterdam, di
recteur de heer Thom. Adee; de Harmonie
,.St. Antonius" te Rotterdam, dir. Joh. J.
Boeffgen; en „Rotte's Gemengd Koor" te Rot
terdam, directeur den heer A. M. Zuydendorp.
Het feest wordt Vrijdagavond a.s. voortgezet.
SCHAAKVER. HET CENTRUM
Gisteren werden voor de huish. noodcom-
petitie de volgende wedstrijden gespeeld;
Groep 1: P. Righini—C. Neuteboom 10,
J. A. H. v. d. Poort—W. H. v. d. Polder
afgebr., A. Everts—M. Godschalk 1—0.
Groep 2: C. v. RooyenJ. Voorwinde 01.
Groep 3: J. HuskerB. v. d. Sluys afgebr.
Groep 4: C. HulskerJ. v. Steenwijk 01,
J. v. d. BerghM. v. d. Starre 10
Groep 5; J. P. Raven—S. Tuinenburg 1—0;
p. BoensmaJ. Konings 01.
Groep 7. L. v. d. StarrG. J. Delhaas 01.
Selectiewedstrijden: W. de WitteM. Her
messen 1—0; C. Weemhoff—L. Hoogeveen
1—0, J. BootJ. Woudenberg 0—1, F. C. v.
d. Giessen—J. C. Christensen 0—1; B. Grou-
^rai om 0—1G- v- Katwijk—H.
Mostert A—Vz J. de Vries—N. Voituron 0—1,
J. D. v. a. StarreM. Wagemans 01.
RECHTBANK TE ROTTERDAM
De schatgravers Yan het puin
Ongeveer den geheelen ochtend heeft de
politierechter zich gisterochtend bezig moeten
houden met menschep, die zich metalen lood,
rnper en zink uit liet puin hadden toe-
geeigend.
Het eerste geval waren vijf gevoegde zaken.
De vijf verdachten, puinruimers, bekenden
allemaal dat zij metalen hadden weggenomen
en verkocht aan een broer van één van hen.
De officier van justitie merkte in zijn requi
sitoir op, dat er onder de puinruimers toch wel
een bijzondere mentaliteit moet heerschen.
Arrestatie en directe voorgeleiding en berech
ting schijnen weinig te helpen, want steeds
komen er nieuwe gevallen. Hij wilde deze vijf
verdachten over één kam scheren en eischle
tegen ieder vier maanden gevangenisstraf.
Met dat over één kam scheren waren de
raadslieden het niet eens. Zij voerden ieder
voor hun cliënt bijzondere en uiteenloopende
omstandigheden aan. Mr. Leopold zeide dat zijn
cliënt, J. de S., gunstig bekend staat en niet
die slechte mentaliteit heeft, welke de officier
bij puinschuimers veronderstelt. De S. heeft uit
armoede gehandeld en pleiter vroeg een cle
mente straf. Mr. Brouwers, de verdediger van
C. V., betoogde dat in het puin de gelegenheid
den dief maakt. Hij vroeg een voorwaaredelijke
veroordeeling voor zijn cliënt, die een keurig
gezin heeft.
Ook mr. De Vriese, raadsman van J. H. B.,
vroeg clementie voor zijn cliënt evenals mr.
Van Zwet, die de belangen van H. B. behartigde.
B. is een keurige man, aldus mr. Van Zwet;
wellicht is er in het puin gebrek aan toezicht.
Pleiter vroeg een gecombineerde straf. Mr.
Onderwater, de verdediger van J. V., de eenige
verdachte zonder blanco straflijst, vroeg even
eens clementie.
In zijn vonnis overwoog de politierechter dat
het ernstige feiten betreft. Verdachten hebben
eigendommen gestolen van de gemeente, waar
zij zelf deel van uitmaken. Het verweer, dat er
niet genoeg toezicht zou zijn achtte de politie
rechter niet deugdelijk. Hij veroordeelde alle
vijf verdachten tot twee maanden met af
trek van de preventieve hechtenis, welke van
8 Augustus af heeft geduurd.
De heler van het door de vorige verdachten
gestolen goed, L. de S., moest vervolgens terecht
staan. De officier vond dit geval nog ernstiger,
daar De S. de diefstallen als het ware heeft
uitgelokt. Hij eischte de maximumstraf welke
de politierechter mag opleggen, zes maanden.
Mr. Schadee, die dezen verdachte verdedigde,
voerde verzachtende omstandigheden aan en
vestigde er de aandacht op dat verdachte aan
oen soort zwakzinnigheid lijdt; bovendien lijdt
hij aan vetzucht, wat een verblijf in een gewone
gevangenis minder gewenscht doet zijn.
Het vonnis luidde vier maanden met
aftrek.
Een ander complotje was dat van B. en Van
L, die ook metalen hadden gestolen. Wegens
hehng hiervan stond l'A. terecht, die voor het
vervoer had gezorgd. De eisch tegen hem luid
de drie maanden. De dieven werden ver
oordeeld tot zes weken, de heler tot een
m a and.
De volgende verdachte was een 65-jarige
man, J. A. K„ die zei in het puin op zoek te
zijn geweest naar kachelhoutjes, maar die ook
hier en daar wat koper en lood had weggeno
men, of, zooals hij zelf zeide, gevonden. De
politierechter vond dat verdachte op zijn leef
tijd verstandiger' had moeten zijn en veroor
deelde hem tot een week, de helft van de
straf, welke was geëischt.
Hoe gevaarlijk het koopen van metalen van
puinruimers is, ondervond M. de J. Deze had
lood en koper gekocht dat puinruimers hadden
gehaald uit het bij den Kralingsche plas ge
storte puin. Hij zeide in de meening te hebben
verkeerd, dat het metalen waren, welke toch
zouden worden weggegooid, zoodat het weg
nemeni ervan geen stelen was.
D officier eischte wegens heling vier maan-
üen; uit het requisitoir bleek echter niet, of
opzettelijke heling dan wel schuldheling was
bedoeld De raadsman, mr. Bakels, meende, dat
het laatste het geVal moest zijn. Hij vroeg,
mede met het oog op den gezondheidstoestand
van verdachte en zijn vrouw, een voorwaarde
lijke straf op te leggen.
Het vonnis luidde twee maanden met
aftrek, verdachte had sinds 29 jun jn preven
tieve hechtenis gezeten.
Honderd gulden boete, subsidiair vijftig
dagen, werd wegens schuldheling geëischt
tegen G. B., die van misdrijf afkomstige meta
len had gekocht, o.m. van den vorigen ver
dachte.
Mr. Oskam, de raadsman van G. B., vroeg
wat verdachte had nagelaten waardoor hem
s c h u 1 d kan worden verweten. Het eenige
wat hij nog had kunnen doen toen H. de J. bij
hem kwam was te vragen zich te legitimeeren.
Dit heeft verdachte niet gedaan en dit acht
pleiter ook niet erg. Pleiter heeft zelf eens een
proef genomen door zijn horloge te gaan ver
panden in de bank van leening in Den Haag
Toen vroeg men ook niet of hij zich wilde legi
timeeren.
De politierechter vond evenwel, dat de
schuldheling bewezen was en veroordeelde B.
tot 50, subsidiair 20 dagen.
HET VULPENHUIS
Het Vulpenhuis, dat gedurende 22 jaar ge
vestigd is geweest in de Hoofdsteeg, is dezer
dagen ondergebracht in een der winkels van
de nieuwe beurs aan de Meentzijde. De ge
dwongen verandering heeft dus het voor
deel, dat de zaak thans een moderner behui
zing heeft gekregen. Groote voorraden gin
gen verloren, maar de firma heeft al weer
kans gezien zich van een zeer ruim gesor
teerde collectie te verzekeren.
LUCHTBESCHERMINGSVERLICHTING
Hier ter stede worden thans maatregelen
getroffen om te geraken tot een luchtbe
schermingsverlichting in de straten. Het
G.E.B. heeft een proefvak ingericht, ten
einde de noodige metingen te verrichten.
GEHUWD, 5 September.
M. A Sorber, wed. 48 en E. Goedhart wed. 48.
A. D. v. Daelei., jm. 2b en A. de Vries, jd. 25
F. C. Wesse. jm, >6 en i. K. v. d. Zeep, Jd. 24.
J. de Waari,. -m 32 en A. M. v. Vliet, Jd. 31.
H. J. P v. Batenourg, im. 29 en J. :e Haan
jd. 29.
Aangiften van 4 September
BEVALLEN; M. Huizer-Zoutewelle, d. G.
Notebaart-v. Boven, z. S. C. de Kok-Koot, z.
C. H. Amesz-Snijders, z. M. Borsboom-Hagen-
d-ijk, 'd. J. A. Visser-IJdo, d. B. Breedveld-
Herrewijn, z. M. v. d. Baard-Praat, d. W. Levi-
Klouwens, z. A. Keijzer-Snel, z. A, Smits-v.
Hoorn, z. -— H. A. M. Rulo-v. d. List, z. J. Goe-
degebuur-Monster, d. A. G. A. Vielvoije-Vogeien-
zang, d. K. Friederich-v. d. Woude, z. B. Mout-
v. Loon, z S. Visser-Sinnema, d. M. E. v. d.
Zwaan-Vermeer, z. P. A. M. v. Hese-Tijssen, z.
M. C. Hoes-Verboort, d. A. M. Deering-v.
Schaik, z. M. J. Blok-Kuikstra, z. H. Pijl-
Faasse, d. M. v. Weelden-Kraal, d.
OVERLEDEN: H. Weezenaar, man v. H. S. Take,
47 j J. A. Overgaauw, man v. P. E. Crans,
81 j.'B. Doornhein, man v. E. W. v. Oijen, 69 j.
G. J. Schuurman, man v. C. W. Weber, 68 j.
G. v. Breemen, man v. A. de Leeuw, 33 j. C.
Werner, vrouw v. H. Goris, 61 j. J. Jolmers,
man v. J. J. J. G. de Vries, 61 j. J. Drijver,
gesch. man V. J. C. v. Duijne, 70 j. H. v. Vliet,
wedn. v. J. Dekker, 68 j. P. Verhagen, man v.
I. Vogelaar, 81 j. J. M. v. Putten, man v. M.
de Keizer, 56 j. J. v. Haren, wedn. v. C. H. de
Jong, 80 i.
DISTRIBUTIE VAN ZEEP
De directeur van den Distributiekring Rot
terdam maakt bekend, dat ten behoeve van
arbeiders, die tengevolge van hun werkzaam
heden aan sterke vervuiling van lichaam of
kleeding zijn blootgesteld, extra rantsoenen
zeep ter beschikking worden gesteld.
Ter verkrijging van deze extra rantsoenen
dienen door de werkgevers van de in aan
merking komende arbeiders aanvraagformu
lieren te worden ingeleverd.
Deze aanvraagformulieren kunnen van Vrij
dag 6 September 1940 af aan het distributiekan
toor Baan 163 worden afgehaald en moeten
naar den toestand op 1 September 1940 worden
ingevuld.
Uiterlijk 14 September 1940 dienen de inge
vulde formulieren weder bij het distributie
kantoor te zijn ingeleverd.
Degenen, die niet in een bedrijf werkzaam
zijn, doch zelfstandig een beroep uitoefenen,
kunnen, voor zoover zij daarvoor in aanmerking
komen, eveneens een formulier aanvragen.
Het kantoor is geopend van 9 tot 15(4 uur
('s-Zaterdags van 9 tot 11% uur).
VERPLAATSING DISTRIBUTIEKANTOOR.
De Directeur van den Distributiekring Rot
terdam maakt bekend, dat met ingang van
9 September 1940 het kantoor 632 zal worden
verplaatst van Jacob Catsstraat 137 naar
Meidoornstraat 49.
TOESLAGKAARTEN TEXTIEL
PRODUCTEN
Indien het totale inkomen van een gezin
beneden het bedrag blijft van het aantal
gezinsleden maal 350, dan kurrnen alsnog
toeslagkaarten worden aangevraagd aan de
afdeeling Textiel van den Disstributiedienst,
Kerkstraat 10 alhier. Alle wonenden met een
inkomen beneden 300 komen niet in aan
merking.
Naai- maas- en stopgaren mag niet tegen
inwisseling van punten van de toeslagkaart
worden afgeleverd.
Vanaf heden heeft de uitreiking van extra
zeeprantsoen voor kinderen beneden 2 jaar en
voor kinderen beneden 8 jaar plaats aan het
Distributiekantoor in de Freericksstraat 8 des
namiddags tusschen 2 en 4 uur.
POLITIE-VERSTERKINGEN.
Naar we vernemen zullen in onze gemeente
eenige manschappen der marechaussee worden
gestationneerd per 1 October a,s. Deze man
schappen zullen worden ondergebracht in
eenige woningen in de Verhurghlaan.
GEM. OPENBARE LEESZAAL EN
BIBLIOTHEEK
In de maand Augustus 1940 werden uitge
leend: Lange Haven 1116 kinderboeken, 3477
studieboeken, 5955 romans, totaal 105.48 (v. j.
4226) boeken.
In het filiaal Gorzen werden uitgeleend: 237
kinderboeken, 711 studiewerken, 796 romans,
totaat 1744 (v. j. 1014).
„.„Het aantal houders van leeskaarten was
2695 (v. j. 2591). Het boekenbezit was 38.075
(v.. j. 36.576) stuks.
NED. VEREEN. V. LUCHTBESCHERMING
Het aantal bezoekers van het adviesbureau
inzake verduisteringsmaatregelen Passage 20,
alhier, gaat alras de 2000 b reiken.
Met het oog op de verduistering en de
korter wordende avonden wordt het advies
bureau des avonds één uur vroeger gesloten,
om 8 uur av. dus.
De tijden gedurende welke men daar gratis
advies kan krijgen zijn thans: 1012 uur
v.m., 1416.30 uur n.m. en 1920 uur av.
Dinsdag Is te Utrecht de 43ste Nederlandsche Jaarbvurs geopend.
De afdeeling Nederlandsch bcut.
(Foto Polygoon)
van alle goede
COURANTENRECLAME
e reclame
IECLAME
Op 28 September a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn, dat de heer J. Doets In dienst trad van de
gemeentelijke technische bedrijven. Op dien
datum werd hij benoemd tot adjunct-directeur
van de gasfabriek, de drinkwaterleiding en het
elctriciteitsbedrijf.
Met ingang van 15 September 1920 volgde hij
den heer W. K. M. de Kat op als directeur van
de Technische bedrijven.
Veel heeft de heer Doets met het bedrijf en
met de stad Schiedam meegemaakt. Hij heeft
het bedrijf en ook onze stad zien groeien. Een
en ander willen wij dit de afgeloopen kwart
eeuw memoreeren.
Op 29 Februari 1916 stond de gemeenteraad
een crediet toe van 125,000 voor den bouw
van een nieuwen gashouder. Op 24 Maart in
hetzelfde jaar werd een crediet toegestaan
van 122,000 voor aanbouw van een stokerij
met verticale kamerovens, cokesreparatie-in
richtingen en voor aanschaffing van diverse
werktuigen en toestellen. Door stijging van de
kolenprijs besloot de raad op 11 April 1916 tot
verhooging van den gasprijs en wel voor licht
gas van 7 tot 8 cent, kook- en motorgas van
5% tot 7 cent en muntgas van 7 tot 8 cent. De
kolenaanvoer werd echter steeds moeilijker
door de oorlogsomstandigheden. Op de begroo
ting werd in het jaar 1916 een kolenprijs van
13,20 aangenomen tegen 9 in andere
jaren. Behalve dat dit een groot financieel
nadeel gaf werd de kwaliteit ook steeds
slechter. In verband met een van rijkswege
voorgeschreven beperking werd door den raad
op 28 November 1916 een verordening vast
gesteld waarbij iedere verbruiker 1/10 van zijn
verbruik in de eerste 10 maanden van 1916 aan
lichtgas en 8 pet. van dat verbruik aan kook-
gas tegen den normalen prijs geleverd zou
krijgen. Boven die hoeveelheid moest men per
m3 een duurdere prijs betalen. De straatver
lichting werd door deze bezuiniging tot 2/3
teruggebracht.
Voor den bouw van een nieuwen condensor
werd ©en crediet van 16.500 beschikbaar
gesteld. Ook in 1917 werden de gasprijzen nog
herhaaldelijk gewijzigd. In 1917 werd beslo
ten tot den bouw van een Reutterkoeler met
een capaciteit van 24.000 m3. In dat jaar steeg
de kolenprijs tot 55 per ton. Ook de prijs
van alle materialen steeg ontzettend. De winst
in 1917 was pl.m. 45.000 minder dan in het
vorige jaar. Bij raadsbesluit van 26 April 1918
verviel het onderscheid tusschen „licht" gas
en gas voor „andere doeleinden", Hierdoor
kwamen veel meters vrij. Door de groote pe-
troleumnood van September tot November
1918 werden 599 z.g. lichtlooze gezinnen van
gas voorzien. Door de hooge ma t er i aalpr ij zen
werden binnenleidingen voor 40 ets. en toe
stellen voor 60 ets. per maand in huur gege
ven. Op 12 Maart 1920 besloot de raad tot
aankoop van een zestal woningen aan de
Dwarsstraat ten behoeve van een eventueele
uitbreiding van de fabriek. Op 6 Augustus
1920 werd aan den toenmaligen directeur, den
heer W. K. M. de Kat, overeenkomstig zijn
verzoek, eervol ontslag verleend met ingang
van 15 September 1920. Op dien datum volg
de de heer J. Doets hem op als directeur. 21
April 1921 werd een crediet van 45,000 ver
leend voor een gedeeltelijke uitbreiding van
de gasfabriek. In dat jaar werd de gasprijs
verlaagd tot 1.6 ets. per m3. De kolenprijzen
daalden in dien tijd snel waardoor de prijs
verlaging mogelijk werd. In 1922 werd de ko-
lenopslagiplaats met ruim 2000 ton vergroot.
In 1923 "werd met het oog op de bezuiniging
besloten om 363 straatlantaarns na 's nachts
half een te dooven. Met ingang van 18 Maart
1923 werden allé lantaarns automatisch ont
stoken. In 1924 werd de gasprijs verlaagd tot
18 ets. per m3. In 1925 werd tot een belang
rijke uitbreiding en verbetering besloten. Uit
een bouwfonds, dat uit de afschrijvingen was
gesticht, werd hiervoor eèn bedrag van
f 210,000 beschikbaar gesteld. 19 Augustus
1927 werd besloten tot invoering van een
vastrecht tarief voor gas. In 1927 werd een
nieuwe kolenlosinrichting gebouwd. Voor de
verbouwing en uitbreiding van het kantoor
verleende de raad op 4 Januari 1929 een cre
diet van 50,000. 3 Mei 1930 keurde de raad
een crediet van 200,000 goed ten behoeve
van de uitbreiding van de gasfabriek. In dat
jaar werd ook nog overgegaan tot onderhand-
schen aankoop van eenige woningen aan de
Fabriekstraat en de Plateelstraat ten behoeve
van de kolentransportbaan. In 1931 werd aan
een bevolking van 56.498 zielen 6.815.496 m3
gas geleverd. Het aantal lantaarns in de ge
meente bedroeg 1490. In gebruik waren 13.107
gasmeters. De cokesproductie was 12.057.180 kg.
Aan ammoniakwa-ter werd in 1931 18.781
hl afgeleverd. De teerproductie was dat jaar
879.394 kg.
Aan ijzeraarde werd een hoeveelheid van
115.453 kg verkocht. Volgens de verlies- en
winstrekening was de zuivere winst over
1931 178,512.53.
Deze zeer gunstige cijfers werden bereikt
door een jui9t bestuur en beheer van den di
recteur J. Doets in samenwerking met het
gemeentebestuur, waar toen burgemeester H.
Stulemeyer aan het hoofd stond, en met de
commissie voor de Technische bedrijven die
toen bestond uit de heeren mr. M. M. van
Velzen, voorzitter en verder als leden W.
Broek, J. Dinkelaar, B. G. Hoogendam, A.
Stahlie, H. J. Steens, A. P. S. Swartjes en
Jac. v. d. Graaf.
Nog steeds groeit en bloeit dit driedubbele
bedrijf dat door niemand meer gemist kan
worden onder de energieke leiding van den
heer J. Doets. Moge het hem gegeven zijn, dat
hij nog vele jaren zijn beste krachten aan
dé Technische bedrijven mag geven.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
ST. FRANCISCUS VAN ASSISIE.
De afdeeling Schiedam van de Ned. R.K.
bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbedien
den „St. Franciscus van Assisië" houdt op 6
September a.s. in de R.K. Volksbond een ver
gadering. Het hoofdbestuurslid, de heer de
Graaff zal op die vergadering spreken over „de
positie van onzen bond in dezen tijd Er zal
gelegenheid zijn tot het stellen van vragen.
GEVALLEN
Gistermorgen te ca. 11 uur viel in de Over-
schieschestraat alhier van een voorbij rij den
den handwagen een stuk ijzer op de fiets van
Th. V., wonende Bosboomlaan, alhier.
Th. kwam ten val en bekwam een schaaf
wond aan zijn arm. Het achterwiel van zijn
fiets werd verbogen, terwijl de binnen- en
buitenband vernield werden.
EXCELSIOR-NIEUWS
Zaterdagmorgen trokken 17 jongens van de
juniorenafdeeling met 3 leiders begunstigd
door prachtig weer op de fiets naar Breda en
omgeving. Deze 2 dagen zijn voor de junioren
vol vreugde geweest. De stemming die de
jeugd van Excelsior en ook hun leiders
bezitten, kwam al spoedig tot uiting en is
gedurende den geheelen trip bijgebleven, geet>
wanklank werd gehoord, alles liep voortref
felijk. Jammer was het, dat de wedstrijd DNL
Excelsior een overwinning werd voor eerst
genoemde, anders zou de tocht volmaakt ge
weest zijn. Een volgende keer beter. Hieruit
blijkt, dat bij Excelsior behalve de sportj die
er beoefend wordt ook voor het aangename
en nuttige gezorgd wordt. Dat deze jongens
de ware toekomst van Excelsior zullen wor
den, behoeft niet te worden gezegd. Immers
op zoo'n jeugd kan de toekomst gebouwd
worden.
A.s. Zaterdag en Zondag wordt er een ju
nioren-tornooi gehouden en wel tusschen een
6-tal junioren-elftallen van Excelsior en S-V.V.
Zaterdagmiddag: 34 uur Excelsior C 2
SVV C 2; 4—5 uur Excelsior C 3—SW C 3;
Zondagmiddag: 121 uur Excelsior C 1SW
Cl; 1.15—2.15 Excelsior B—SVV B; 2.30—
3.30 Excelsior ASW A.
Voq^ de laatste 3 wedstrijden zijn drie
mooie prijzen beschikbaar gesteld.
Van bevoegde officieele sijde wordt
hei A.N.P. medegedeeld, dat gisteren
in geheel Nederland de ontbinding der
vrijmetselaarsloges is bevolen, zulka
in hei raam van de herordening van
het Nederlandsche maatschappelijke
en geestelijke leven.
Nadat In de laatste jaren bij de voltrek
king van de staatkundige hervorming van
een aantal Europeesche landen de vrijmetse
laarsloges, als zijnde organisatorisch en groo-
tendeels ook geestelijke steunpunten van het
wereldliberalisme en van de geldheerschappij,
geliquideerd zijn, zijn in de afgeloopen weken
verscheidene qndere staten er toe over ge
gaan de vrijmetselaarsorganisaties in hun
landen te verbieden.
Dat dit besluit genomen is in landen,
waarin deze organisaties een buitengewone
geestelijke en politieke macht uitoefenden, is
te beschouwen als een verstrekkend politiek
symptoom. Daartegenover is het, zoo luidt
het in een aan het A.N.P. verstrekte officieele
mededeeling, teekenend voor de Nederland
sche partijen en groepen, welke zich naar
haar zeggen tot een herordening geroepen
voelen, dat eenige groepen uitgezonderd
nergens ook maar een poging wordt gedaan,
om de loges als een product van de dwalin
gen van een voorbij tijdvak te brandmerken
en er definitief mee af te rekenen.
Het is de vrijmetselarij geweest uit welker
milieu eenmaal de leuzen van de Fransche
revolutie van 1789 zijn opgekomen. Zij zelf
was in haar later tot ontwikkeling gebrachte
organisatie het politieke zij het onofficieele
machtsmiddel van die cosmopolitische
liberale kringen, die in politieke en oeconomi-
sche samenwerking het aanschijn van de par
lementen van vele staten hun stempel opdruk
ten. Het is teekenend voor den toestand der
laatste decenniën, dat het aan geen andere
politieke macht gelukt is de vrijmetselarij uit
den zadel te werpen.
Alle aanvallen van de zijde der Kerken
tegen de- loges leidden niet tot resultaat en
eerst aan de nationaal-socialistische en fas
cistische revoluties bleef het voorbehouden, de
organisatorische en grootendeels geestelijke
steunpunten van het wereldliberalisme en van
de geldheerschappij te overwinnen.
Wanneer thans andere staten dit voorbeeld
gaan volgen of onder invloed van Duitschland
den nieuwen koers vinden, dan is dit het
resultaat van de nationaal-socialistische en
fascistische omwenteling. Beslissend voor de
toekomstige ontwikkeling is daarbij, of de
onderwerping van een geesteswereld en van
een politieke organisatie ontspruit uit een
vooruitstrevenden gedaehtengang, of dat zij
slechts is te beschouwen als te danken aan
het feit, dat oude politieke krachten, die op
zichzelven tot een overwinning op de loges
niet in staat waren, nu een gunstig oogenblik
hebben gevonden om met haar tegenstander
af te rekenen, met geen ander doel dan ver
ouderde instellingen opnieuw aan de macht
te brengen
Bij al haar afwijzing van geest en methoden
der vrijmetselarij denkt het nationaal-socia-
lisme te zeer in historischen zin, om niet in
het feit, dat de vrijmetselarij 150 jaar lang
Europa in toenemende mate heeft beheerscht,
meer te zien dan slechts een toeval of het
uitsluitend resultaat van duistere samen
zweringen.
Wij zien thans in de gedachten en de daar
uit ontsproten daden van de Fransche revo
lutie een revolutionnaire breuk met de middel
eeuwen waarmede echter gepaard ging de on
bekwaamheid om in de plaats van de oude
bindingen nieuwe in het leven te roepen. Het
valt echter niet te betwisten, dat het tijdvak
van het absolutisme inwendig vermolmd en
corrupt was geworden en dat de krachten,
die dit tijdvak droegen, onbekwaam waren
gebleken uit zichzelve tot een zuiverende
evolutie te geraken.
Door de geschiedenis, d.w.z. door het ver
loop van het spel der krachten, is een ondub
belzinnig oordeel geveld over het ten val
gekomen Fransche systeem van de achttiende
eeuw. Daarom moet het als bedenkelijk wor
den beschouwd, wanneer thans krachten, die
tot nu toe uit zichzelve onmachtig waren,
trachten in de plaats van overleefde vormen
weliswaar een nieuwe gedaante, doch naar
den inhoud het oude regime te stellen.
Het nationaal-socialisme nu streeft er naar
met voorbijstreven van de ongebondenheid
van het liberalisme een nieuwe staatkundige
en sociale gedachtenwereld op te bouwen. Het
stelt in de plaats van de niet meer houdbare
bindingen van het verleden een vaste sociale
orde en daarom draagt de overwinning op de
vrijmetselarij een zeker vooruitstrevend ka
rakter.
Natuurlijk zal ook de ontwikkeling hier in
Nederland na dezen maatregel met opmerk
zaamheid worden gevolgd. Hoe ook de resul
taten van dit verbod mogen zijn, de vorm
van de vrijmetselaarsloges is, nu zoovelen een
blik hebben kunnen slaan in de loges zelf en
in heel de valsche romantiek van haar in
stellingen, van alle illusies ontdaan. In ieder
geval kan men zeggen, dat het z.g. mysterie
dat vele kleinburgerlijke naturen heeft aan-
25-jarig Professiefeest
Zondag a.s. zal het 25 jaar geleden zijn,
dat broeder Adrianus Lansbergen van de
Congregatie der Missionarissen van het H.
Hart zijn plechtige professie deed.
Broeder Adrianus trad op 8 Maart 1914 in
het klooster, werd' 8 September 1915 gepro
fest en vertrok 12 Maart 1919 naar de Missie.
Na een verblijf van 10 jaar keerde hij weer
naar het vaderland terug om eenige maanden
een welverdiende rust te genieten, waarna
hij weer naar zijn statie vertrok in Bauru,
staande onder de hoofdstatie Campinas, be
stuurd door pater Hendriks, waar hij als
broeder-koster fungeert en onderwijs geeft
aan de kinderen. In verband met den oor
logstoestand is sinds een half jaar niets van
hem vernomen en bestaat er ook niet de
mogelijkheid om zijn vacantie in Holland te
komen doorbrengen. De vurigste wensch van
zijn 82-jarigen vader is om hem nog eenmaal
te mogen weerzien..
Parochianen gedenkt a. s. Zondag dezen
hoogst verdienstelijken Missionaris in uw
gebeden.
K. J. M. V.
In de Dinsdagavond gehouden jaarvergade
ring van de K.J.M.V., is als voorzitter gekozen
de heer H. Baartmans en Q. Olsthoorn als
commissaris.
SPELDJESDAG WIT-GELE-KRUIS
Zondag a.s. zal na iedere H. Mis, de speld
jesverkoop ten bate van het Wit-Gele-Kruis
der parochie plaats hebben. Laat ieder Zon
dag getooid zijn mei dit insigne.
getrokken en anderen op zijn minst ge
ïnteresseerd heeft, thans niet meer bestaat.
Wel heeft zich eens in deze loges de politieke
macht geconcentreerd, van hier uit zijn de
groote transacties van de wereldpolitiek en
van de wereldoeconomie gesloten. De mate-
rieele symboliseering echter van een vroeger
dweepzuchtige idee was dermate primitief en
armelijk aan vormen, dat ook dit feit slechts
een uiting is van heel de innerlijke leegheid,
welke in de steeds verder vervlakkende
geesteswereld van de vrijmetselarij naar voren
komt.
Onder de slagen van de nieuwe revolutie
storten thans de steunpilaren van de liberale
wanorde overal ineen, hetzij het gaat over
de wereldbeschouwing der vrijmetselarij,
hetzij over haar complotten of over de door
haar nagestreefde slechts door goud gedekte
wereldvaluta en de heerschappij der geld-
trusts.
De thans nog steeds smeulende verlangens
om de leuzen van de Fransche revolutie, van
een wereldstatenbond of van een volkenbond
weder in oude glorie te herstellen, laat de
natuurlijke revolutie van den nieuwen tijd
zegepralend achter zich.
De Kokoemin Sjimboen zegt vernomen te
hebben, dat in een onderhoud tusschen
minister-president Konoje en Sawada, den
waarnemenden chef van den generalen staf,
tot beslissende maatregelen betreffende
Fransch-Indo-China besloten is.
Het D.N.B. meldt uit Washington:
Cordell Hull, de Amerikaansche minis
ter van buitenlandsche zaken, heeft een
verklaring gepubliceerd, waarin hij o.a.
zegt, dat de regeering der Vereenigde
Staten, alsmede die van verscheidene
andere staten, waaronder Japan, de
laatste maanden uitdrukking gegeven
hebben aan haar wensch, dat in den
Stillen Ocaan en inzonderheid in Ne
derlandsch - Indië en Fransch
Indo-China het beginsel van den status
quo behouden blijft.
In het licht van het feit, dat een
officieele bevestiging van bepaalde ge
ruchten omtrent een zoogenaamd Ja-
pansch ultimatum aan Fransch Inda-
China ontbreekt, heeft de Amerikaansche
regeering er bezwaar tegen aan deze
geruchten geloof te hechten. De politieke
toestand en het voorwerp van deze
geruchten zijn evenwel een aangelegen
heid waaraan de Amerikaansche regee
ring beteekenis toekent.
Het is duidelijk, dat indien deze ge
ruchten gegrond mochten blijken, de uit
werking op de openbare meening van de
Vereenigde Staten „ongelukkig" zou zijn.
Het D.N.B. meldt uil Boekarest:
Generaal Antonescu, de nieuwe
Roemeensehe minister-president, heeft
vannacht in handen van den Koning
den eed afgelegd.
Krachlens een Koninklijk besluit
wordt de grondwet van Februari 1938
opgeheven en worden de wetgevende
lichamen ontbonden. Krachtens een
ander besluit krijgt minister-president
generaal Antonescu volmachten voor
de leiding van den Roemeenschen
staat.
De koning behoudt aich de volgen
de prerogatieven voor: opperste
leiding van de weermacht, het munt
stempel, het verleenen van orde-
teekenen, het verleenen van gratie,
het accrediteeren van gevolmachtigde
diplomatieke vertegenwoordigers, het
sluiten van verdragen.
Wijziging van de beslaande wetten
alsmede de benoeming van ministers
en onderstaatssecretarissen geschiedt
door een Koninklijk besluit, dat doo£
den minister-president is gecontrasig
neerd. Alle overige bevoegdheden
worden door den minister-president
rechtstreeks uitgeoefend.
Het D.N.B. meldt uit Brussel:
Bij de Sambre is een trein met vluchte
lingen, die 1200 menschen naar België
en Nederland moest terugbrengen door
een goederentrein geramd. De laatste
wagon van den vluchtelingentrein werd
volkomen vernield. Agdeie wagons
werden ernstig beschadigd.
Ongeveer vijftien passagiers zijn om
het leven gekomen, ongevea* vijftig
werden gewond.
