DISTRIBUTIE-BONNEN
HOE 285 KOLENTREINEN KUNNEN
WORDEN BESPAARD.
De distributie van gas
en electriciteit.
DE FACTOOR VAN
FROZEN INLET.
het oude jaar
BET NIEUW DAGBLAD VAN VRIJDAG 27 DECEMBER 1940
Zuinigheid en de macht van
het kleine.
DAPPERE DAAD VAN EEN
ELFJARIGEN JONGEN.
PRIJSPUZZLE „VOOR HET KIND".
Zijn broertje van den dood gered.
DOOR
TREIN AANGEREDEN
EN GEDOOD.
MIl
KORT VERHAAL.
KERST- EN NIEUW J AARS-
GESPREKKEN MET INDIE
Wanneer de Indische autoriteiten
medewerking verleenen.
DE MOORD TE DELFT.
Vijfhonderd gulden helooning
uitgeloofd.
DE VRIJGEZELLENFUIF.
BENZINEVAT UITEENGESPRONGEN.
DE VORST EN HET VERKEER.
RADIOPROGRAMMA'S
VOOR MORGEN.
nadert zijn einde
Van bevoegde zijde schrijft men ons:
Zooals bekend, is het gas- en electrici-
teitsverbruik met ingang van 15 Decem-
bre j.l. gerantsoeneerd op den grondslag
van 10Ö pet. van het verbruik in de over
eenkomstige periode van het voorafgaande
jaar.
Hoewel deze verbruiksbeperking een lo
gisch gevolg is van de distributie van vaste
brandstoffen, is het mogelijk van nut dit
oorzakelijk verband nader te beschouwen.
Natuurlijk weet ieder wel, dat voor de
fabricage van gas en de opwekking van
electriciteit dezelfde grondstoffen worden
vereischt, die gerantsoeneerd worden bij de
distributie van vaste brandstoffen.
De gas- en electriciteitsproducenten ver
bruiken jaarlijks enkele millioenen tonnen
brandstoffen, gedeeltelijk om den verbruiker
het gas en de electriciteit te leveren voor
zijn woning, gedeeltelijk (en dit is wel
het grootste part) voor industrieele doel
einden.
Gas- en electriciteitsproducenten zijn dus
wel zeer groote verbruikers van vaste
brandstoffen, die uit den aard der zaak
moeilijk aan den greep der distributie
konden ontkomen. Toch waren er voor de
invoering van de distributie van gas en
electriciteit nog andere oorzaken.
Na de invoering van de distributie van
vaste brandstoffen is het gebruik van gas
en electriciteit bij vele afnemers zeer aan
merkelijk gestegen, daar zij de hun ten op
zichte van de verwarmhrgsdoeleinden op
gelegde beperkingen compenseerden door
middel van gas en electriciteit.
Daarenboven is door het wegvallen van
petroleum en vaste brandstoffen voor kook-
doeleinden het gas- en electriciteitsverbruik
eveneens in sterke mate toegenomen. Kan
dit laatste toelaatbaar worden geacht, on
toelaatbaar en een sociale onbillijkheid is
het te noemen, indien de meer gegoeden in
de gelegenheid zouden zijn het betrekke
lijk ongerief van de beperking van het ver
bruik. van vaste brandstoffen op te heffen
door een overmatig gebruik van gas en
electriciteit als warmtebronnen.
Aan de gas- en electriciteits'oedrijven is
thans de taak opgelegd nauwgezet de rant
soenen te bepalen ente handhaven, om
te voorkomen, ,dat de brandstoffenpositie
van deze bedrijven in gevaar zou komen en
dus een strengere rantsoeneering zou moe
ten worden toegepast.
Teneinde een stijging boven dit genorma
liseerde verbruik van gas en electriciteit te
voorkomen, heeft de overheid in het z.g.
„Gas- en electriciteits-rantsoeneeringsregle-
ment 1940 no. 1" een overschrijding van
het rantsoen terecht strafbaar gesteld.
Voorshands zal deze distributie wel geen
bijzondere moeilijkheden opleveren, om
dat het niet in de bedoeling ligt het ge
noemde percentage van 100 pet. te verla
gen. Wel moet er rekening mede gehouden
worden, dat zich vervoersmoeilijkheden kun
nen voordoen, die een regelmatigen toe
voer van steenkool naar de gas- en electri-
ctieitsfabrieken zouden storen en aflei
ding zou kunnen zijn, dat de overheid tot
rantsoensverlaging zou moeten besluiten.
Toch kan ieder er toe bijdragen, om deze
rantsoenverlaging te voorkomen, althans
zoolang mogelijk uit te stellen. Het een
voudige recept hiervoor is: zuinigheid.
Het wil ons voorkomen, dat nog niet ieder
duidelijk voor oogen staat, dat, als men
dit ter simpele illustratie bij het ko
ken de vlam niet 2 c.m. binnen den pan
bodem houdt, men een ketel vol water op
zet, wanneer slechts een klein theepotje
gevuld moet worden, men het licht laat
branden als men een kamer verlaat, men
onnoodig de radio laat spelen, kortom gas
en electriciteit verspilt, men er mede de
oorzaak van zou kunnen zijn, dat de thans
geldende rantsoenen voor gas en electriciteit
niet zouden kunnen worden gehandhaafd.
En tochwe willen een poging wagen
om te zien, hoe door de macht van het
kleine het algemeen belang gediend wordt.
Hoe gemakkelijk kan met behulp van
eenpansgerechten en kookkist, met spaar
lampen en met het devies „.Strijk alles
zooveel mogelijk in één keer" b.v. 20 pet.
gespaard worden op het gebruik van gas
en electriciteit.
Geautoriseerde vertaling.)
door JAMES B. HENDRYX.
Hoeveel dat wel is? Dat is 285.000.000 kg.
of 285.000 ton! Een lange kolentrein van
50 a 60 wagons kan zoo ongeveer één dui
zend ton steenkool vervoeren. Een beetje
zuinigheid beteekent voor ons land dus
285 van die lange, lange treinen.
Een beetje zuinigheid beteekent zoo on
geveer 17.000 wagons met kolen, een beetje
zuinigheid en dit wilden wij vooral naar
voren laten komen beteekent, dat de
kans op een straffe distributie van gas en
electriciteit aanzienlijk kleiner wordt en
dat meer transportmateriaal vrij komt voor
huisbrandvervoer.
Voor de goede oplossers van de prys-
puzzle „voor het kind", welke wij in ons
Vrijdagavondblad publiceerden, zijn nog
enkele extra prijzen beschikbaar gesteld,
n.l. een tiental goede boeken en als bij
zondere attractie het origineele aquarel*
waarnaar een der prentbriefkaarten „Voor
het kind" is gemaakt.
Er zij aan herinnerd, dat de inzendingen
moeten worden gefrankeerd met 2 of 3 kin
derpostzegels van 2% cent (twee, als een
briefkaart of een brief in Amsterdam wordt
verzonden; drie, indien men van buiten een
brief zendt).
De oplossingen moeten uiterlijk Maandag
30 December binnen zijn.
Een zeer moedige daad heeft Dinsdagmorgen
te Bussum de 11-jarige Arie van Loenen ver
richt door zijn 10-jarig broertje,, dat door het
ijs gezakt was, van een wissen dood te red
den. De twee broertjes waren met een elf
jarig vriendje, Piet Bakker, de Funtus op
gegaan om meerkoeten te vangen. Op onge
veer honderd meter van den wal zakte de
10-jarige Aart door het ijs, even later ge
volgd door Piet Bakker. Arie van Loenen
zag kans zijn vriendje te redden, doch kon
zijn broertje niet meer bereiken, die midden
in het wak dreef. Arie, die een goed zwem
mer is, sprong toen met schaats en al te
water, greep zijn broertje en wist dezen zoo
lang boven water te houden, tot hulp kwam
opdagen. Met een ladder kon men de beide
jongens op het ijs trekken. Het was hoog
tijd, want de jongste van de twee had reeds
het bewustzijn verloren, terwijl de dappere
Arie geheel verstijfd van de kou was. Door
middel van kunstmatige ademhaling bracht
men den jongste weer tot het bewustzijn.
Te Culemborg is Dinsdag de 25-jarige on
gehuwde klompenmaker Brands, die we
gens ijsgang niet per gierpont over den Lek
kon en daarom over de spoorbrug liep, door
een goederentrein gegrepen en gedood.
ARTIKEL
Bloem
Boter of
margarine
Bon-
aumm.
21
22
Brandstoffen
haardei en kachels
voor centr. verw
GELDIGHEIDSDUUR
tot en met 29 December
tot en met 27 December
tot en met 3 Januari
Brood en gebak
Eieren
Rijst of Rijstemeel
of Rjjstgries
Havermout of Ha
/ervlokken of Gort
of Grutten
Gort of Gortmout
of Grutten
8-10
15-24
19'
20
tot en met 29 December
t/m 29 Dec event. 5 Jan
22 1
21
tot en met 29 December
t/m 29 Dec event 5 Jan
43
83
zie
onder
Maïzena of Pud
dingpoeder
Macaroni of Ver
micelli of Spaghetti
Hondenbrood
Kattenbrood
83+88
tot en met 31 Januari,
tot en met 31 Januari.
RANTSOEN
6u a 65 gram roggebrood
of 50 gram ander brood
of M> rantsoen gebak
of 35 gram meel of bloem
pd. boter of margarine of
flesch slaolie.
pd. boter of margarine
OOK EEN METHODE. Hoe men in
den Haag nalatige huisvrouwen en
dienstboden afstraft voor het niet
tijdig binnenhalen van den vuilnis
emmer. (Foto Schimmelpeningh)
eenheid vaste brandstof
eenheid vaste brandstof.
125 giair roggebrood of 100 gram
ander brood of i rantsoen gebak
tot en met 27 December
tot en met 27 December
tot en met 27 December
93
98
11
tot en met 27 December
tot en met 27 December
tot én met 31 December
Kaas
Peulvruchten
Petroleum
Slaolie
11
49-50
62-63
35
103
'er. C
Per. 7
21
boter
of
vetk.
Suiker
Thee of Koffie
Vleesch
Vleesch waren
Zeep
Scheerzeep
86
18
12
13
12
13
tot en met 31 December
tot en met 29 December
tot en met 29 December
tot en met 12 Januari.
tot en met 19 Januari,
tot en met 29 December
tot en met 27 December
tot en met 17 Januari
tot en met 31 Januari
1 ei
pond
pond
pond
1 ons
1 ons
groep I en H 10 kg.III 8 kg., IV 5 kg.
V 4 kg., VI 3 kg.
1% kg.
Het was in vorige jaren gewoonte, dat
tusschen Nederland en zijn koloniën, in het
bijzonder Nederlandsch-Indië, z.g. Kerstge-
sprekken, „draadlooze telefoongesprekken",
konden worden gevoerd.
De Duitsche instanties hebben ook dit
jaar deze gesprekken mogelijk willen ma
ken en in overleg met de Nederlandeche
postautoriteiten zijn alle maatregelen getrof
fen om de familieleden over en weer tus
schen Kerstmis en Nieuwjaar in de gelegen
heid te stellen, enkele woorden met elkaar
te wisselen.
Het wachten is echter nog op de mede
werking van de Indische autoriteiten en zoo
dra deze wordt verleend, zullen nadere bij
zonderheden worden bekend gemaakt.
1 ons pei bon.
125 gram (extra rantsoen)
1 pond
voor verlichting 2 liter
voor de keuken 2 liter.
Vt flesch slaolie, welke mag worden
afgeleverd tot en met 31 Januari.
1 kilogram
half pond koffie of 75 gram thee
tot en met 29 December
t/m. 5 event. 8 Jan.
17
116
tot en met 29 December
t/m. 5 event. 8 Jan.
tot en met 31 December
tot en met 31 December
1 ons vleesch (been inbegrepen) of
een rantsoen vleeschwaren.
1 rantsoen
1 rantsoen
50 iram scheerzeep of een tube
scheercrtme of een pot scheerzeep
De met gemerkte nummers zijn niet meer geldig in hotels, restaurants e.d.
De officier van justitie heeft een bedrag
van ten hoogste vijfhonderd gulden uitge
loofd voor dengene, die aanwijzingen kan
geven, welke kunnen leiden tot het opspo
ren van den dader van den moord op den
48-jarigen heer J. Bouwer, gepleegd in den
avond van 11 December j.l. in zijn woning
aan de Hof van Delftlaan 124 te Delft.
Bertus Vink kon er niet buiten,
hij moest een vrijgezellenfuif geven.
Tweemaal had hij kans gezien, zijn beurt
in de club van vier te doen overslaan,
maar nu moest zijn portemonnaie er ein
delijk aan gelooven.
„Eén-schotel-gerecht!" had Bertus bij
zichzelf gezegd. „Ze krijgen boerenkool
met worst! Dat heeft vele voordeelen. In
de eerste plaats kom ik er met een spot
koopje af, in de tweede plaats geeft het
minder rompslomp en in de derde plaats
is het uiterst modern. Ik spaar een wijn
tje uit, kook het potje zelf, laat een klein
fleschje cognac aanrukken en niemand
kan zeggen, dat ik niet goed voor den
dag gekomen ben!"
„Juffrouw Wammes", had de ruim
veertig-jarige welgevulde vrijgezel tot
zijn hospita gezegd, „ik krijg vanavond
eters!"
Juffrouw Wammes, een sloverig
menschje van onbestemden leeftijd, wees
op d'r papiljotjes en zei: „Dat treft el
lendig, meneer Vink, ik zeg: ellendig!
Ziet u die proppen in m'n haar? Dat
worden krulletjes, ter eere van m'n
broers zilveren bruiloft Daar mag ik
vanavond niet mankeeren!"
„Dat noem ik pech!" vond Bertus Vink,
om beleefd te zijn, want hij meende het
tegendeel Juffrouw Wammes haatte alle
luidruchtigheid en was in staat burenge
rucht te maken, als de bezoekers het wat
bont maakten. Eén ding was er, waar ze
beslist voor zorgen moest en daar werd
een tikje diplomatie voor vereischt. „Uche
uche!" hoestte Bertus, „ik kan m'n
gasten niet meer bereiken, anders belde
ik ze af. Want grieperig dat ik ben, grie
perig! Vanochtend nog zei de dokter: pik
'n week lang 's avonds een stevig cog-
nacgrokje, voor je onder de wol kruipt!"
„Cognac?!" verontwaardigde juffrouw
Wammes, „sterke drank in mijn huis?"
„Uche-uche!" kuchte Bertus, „dokters
voorschrift maakt den sterksten drank tot
geneesmiddel!"
Maar het kostte hem nog een kwartier
lang redeneeren, eer juffrouw Wammes
ertoe te bewegen was een half fleschje
cognac voor 'm te halen.
„Zet 't maar in de onderste la links
van m'n bureau, dan vind ik het wel!"
besloot Bertus Vink, toen de hospita
hoofdschuddend wegslofte.
Voordat Bertus naar kantoor ging, liep
hij, voorzien van een groote ijzeren pot,
bij den groenteboer langs. Daar had hij
reeds een afspraak met de vrouw des
huizes, dat ze de boerenkool en verdere
ingrediënten kooklaar zou maken. Hij
behoefde den pot met inhoud dan enkel
op te zetten en, volgens aanwijzing, flink
door elkaar te stampen.
Na kantoortijd nam hij het geval in
ontvangst en zette zich thuis aan 't ko
ken en stampen. Voorts zocht hij een
paar zuinig opgespaarde worstbonnen bij
elkaar en toog naar zijn slager.
„Worst?" zei de slager verwonderd,
„worst?" En hij poogde Bertus aan 't
verstand te brengen, dat hij totaal uit
verkocht was.
Bertus, die gewoonlijk zijn potje klaar
van zijn hospita ontving, wist niet wat 'm
overkwam. Geen worst in de boerenkool?
Dat moest een blamage voor 'm worden.
Hij verloor zijn vrijgezellenkalmte, zei
dat de slager geen grapjes moest verkoo-
pen en sloeg ten slotte met de vuist op
de toonbank. De slager werd er bleek
van onder den neus en stond nog sprake
loos, toen Bertus Vink plotseling naar
een hoek van den winkel was gestapt,
een daar hangende prachtig gekromde
worst had weggekaapt, hem een gulden
naar het hoofd had geworpen en de
straat op was gerend.
„Wel hamsteren voor zichzelf", gromde
Bertus onderweg, „maar een armen vrij
gezel afschepen. Dat zit 'm nu niet glad!"
Thuis verdween de appetijtelijk glim
mende worst geheel in den stamppot. Nu
konden zijn kornuiten optreden.
En ze kwamen, drie in getal, met hon
gerige magen en dorstige kelen. Luid
ruchtig en in de beste stemming traden
ze binnen. De keurig door Bertus ge
dekte tafel was aanlokkelijk genoeg,
maar de waterglazen stonden hun niet
erg gaan. En toen Bertus met een air van
„vind je mijn idee niet origineel?" van
den eenvoudigen stamppot gewaagde,
ken de gezichten bedenkelijk in de lengte,
trokken de gezichten bedenkelijk in de
lengte.
Het dreigde bepaald een catastrofe te
worden ,toen de boordevolle ijzeren pot
midden op tafel was geplaatst, ieder met
een nijdigen greep zijn bord had volge'
schept en de eerste vórken-vol in de
monden glipten.
„Dat is cement!" gruwde Kees van der
Velden „Gewapend beton!" vond Steef
Reinders. Bertus Vink poogde zelf tever
geefs zijn hap weg te slikken. Hij keek
eens in den pot, graaide naar de worst en
vischte erbrokken gips uit. De worst
die hij in een kwade bui bij den slager
had meegenomen, was imitatie geweest,
alleen bestemd als reclame in de etalage.
Bertus kon niet anders doen, dan het
geval haarfijn vertellen en zijn spijt uit
drukken. „Maar laten we het geval van
den komischen kant bekijken!" trachtte
Bertus Vink de situatie te redden. „De
borrel8 zal er niet minder om smaken!"
En hij schoof de onderste la links van
zijn bureau open, om het fleschje cognac
te grijpen. Wat hij slecht vond was
een halve citroen en een citroenpers. Be
nevens een briefje van juffrouw Wam
mes: „Heete citroen helpt veel beter te
gen griep. Veel genoegen en beterschap",
Er dreigde in de club van vier revolu
tie uit te breken, totdat Bertus Vink
zuchtend zijn steerien varken met ge
spaarde kwartjes kapot sloeg en noodge
dwongen zijn gasten inviteerde in het
restaurant op den hoek. Het grapje kostte
hem meer dan drie behoorlijke ontvang-
steq thuis.
JAME.
(Nadruk verboden).
Ten gevolge van de vorst is het mogelijk,
dat enkele pont- en veerdiensten gestaakt of
aanzienlijk ingekrompen zullen worden.
Aangezien juist het wegverkeer, met het
oog op het dichtvriezen der binnenwateren,
aanzienlijk meer beteekenis zal krijgen, heeft
de K.N.A.C. een inlichtingendienst ingesteld
voor 't wegverkeer, waar men, ook geduren
de de Kerstdagen, op telefonische aanvraag
bij het secretariaat Lange Vijverberg 10 te
's-Gravenhage (telef. lokaal 115674 en inter
lokaal QQ) van 10 tot 5 uur alle inlichtin-
apr\ omtrent de voornaamste pont- en veer-
Garagehouder gedood.
Door een kleine onachtzaamheid heeft de
32-jarige garagehouder Bron te Velsen, zijn
leven met den dood moeten bekoopen. De
heer Bron was bezig met het snijden van
ijzer met een electrisch snijapparaat. Toen
hij een cirkeltrekker aan dit apparaat wilde
bevestigen, legde hij het snijapparaat op een
ledig benzinevat. Blijkbaar heeft hij er niet
aan gedacht, dat een mengsel van gassen
welke zich in het blik bevond tot explosie
zou kunnen komen. Met een geweldige ex
plosie sloeg het vat uit eikaar, waardoor de
snijbrander met zulk een kracht tegen het
hoofd van B. werd geslingerd, dat deze vrij
wel op slag werd gedood.
HILVERSUM I (415 M. 723 K.H.) Nederl.
programma verzorgd door de VARA.
8.00 Nieuwsberichten ANP-, gramofoonmu-
ziek (ca. 8.30 VARA-almanak) 10.00 VPRO:
Morgenwijding 10.20 Voor arbeiders in de
continubedrijven 12.00 Esmeralda en soliste
(In de pauze: VARA-almanak) 12.45
Nieuws- en economische berichten ANP
1.00 Orgelspel 1.45 Gramofoonmuziek
2.00 Causerie „Een zeldzaam hemelverschijn-
sel" 2.15 Gramofoonmuziek 3.00 Tuin-
bouwhalf uurtje 3.30 Sylvia-amusements-,
orkest 4.15 Lezing „Karaktervorming bij'':
lichamelijke opvoeding" 4.35 Orgelspel en
zangdeclamatie 5.05 Gramofoonmuziek
5.15 Nieuws- en economische berichten ANP
5.30 VAR A-orkest 6.00 Causerie „Van staat
en maatschappij" 6.15 VARA-orkest 6.42
VARA-almanak 6.45 Actueele reportage of
gramofoonmuziek 7.00 tot 7.15 Vragen van
den dag en nieuwsberichten ANP, sluiting.
HILVERSUM II (301 M. 995 K.H.) Het pro
gramma wordt verzorgd door den KRO.
8.00 Nieuwsberichten ANP 8.15 Wij be
ginnen den dag 8.30 Gramofoonmuziek
11.30 Godsdienstig halfuurtje 12.00 Berich
ten. eventueel gramofoonmuziek 12.15 Geza
Kiss en zijn Hongaarsch orkest - 12.45
Nieuws- en economische berichten ANP 1.00
Gramofoonmuziek 1.15 Geza Kiss en zijn
Hongaarsch orkest 1.45 Gramofoonmuziek
2 00 Voor de jeugd 3.00 Onze Zaterdag
middag 5.00 VPRO: Causerie „Onder den
kansel" 5.15 Nieuws-, economische en
beursberichten ANP 5.30 Reportage 6.00
Sportpraatje 6.15 Propaganda-toespraak
6 30 Overpeinzing met muzikale omlijsting
6.45 tot 7.00 Actueele reportage of gramofoon
muziek, sluiting-
Treedt het nieuwe Jaar ln bü de
schoone klanken van een nieuw
radiotoestel, type 1941 van
N.V. COUZY, le Middellandstr. 72.
15.)
In het eerst ontkende hij zwakjes,
maar, toen hij bemerkte, dat zulks nutteloos
was, begon hy jou en mij en de Compagnie
en het heele Noorden te vervloeken. Hy
dreigde te zullen nemen wat hij noodig had,
om daarmee naar het Zuiden te trekken. Ik
wees hem op het doellooze van een derge
lijke poging en kwam tenslotte met hem over
een, dat hy mij door de voorjaarsdrukte zou
heen helpen, waarna ik er voor zou zorgen,
dat hjj met de boot naar de Moose Factory
zou kunnen teruggaan.
In dien tijd had zich een mijl of tachtig
hier vandaan aan de rivier een vrijhandelaar
gevestigd. Ik stuurde Furnot met drie In
dianen en de walvischboot de rivier op ten
einde de Indianen op het meer op te vangen
en zoodoende te voorkomen, dat die vrijhan
delaar ons schade zou kunnen berokkenen.
Maar wat denk je dat die schooier deed Hij
liet de Compagnie in den steek en associeerde
zich met dien vrijhandelaar en dank zij zijn
kennis van de Indianen en een brutalen han
del in drank slaagde hij er in het kostbaar
ste bont uit het binnenland in handen te
krijgen.
Maar hun voorraden raakten op en een
voor een kwamen ze naar me toe. Furnot s
compagnon was de eerste en ik stuurde hem
met Luke mee naar het Zuiden. Toen ver
scheen Furnot, 'en, nadat hij een pistool op
me gericht had en gedreigd had me te ver
moorden, indien ik hem niet gaf wat hij
vroeg, zond ik hem alleen weg, met een hand
slee en juist genoeg levensmiddelen om den
spoorweg te kunnen halen. Bij die gelegen
heid pochte hij er zelfs op, dat hij wel betere
mannen dan ik was gedood had. Je moet hem
op weg hierheen gepasseerd zijn.
Het meisje schudde het hoofd. Neen,
maar hij heeft waarschijnlijk de kust ge
volgd, terwijl Luke en ik telkens heele
bochten afsneden. We hebben zijn spoor
zelfs niet gezien, maar we hebben heel wat
sneeuw gehad, zoodat enkel een veel be
treden spoor nog zichtbaar kon zijn ge
weest. Het spijt mij, .dat hij zich zoo ge
meen gedragen heeft. Ik mocht hem werke
lijk wel. Nu begrijp ik, dat dit alles ook
op de Moose Factory bekend moet zijn ge
weest, want, toen ik mr. Mc Gregor naar
hem vroeg, antwoordde hij tamelijk kort.
Hij zei, dat hij niet wist waar hij uithing,
of hoe hij het maakte, maar dat hij gehoord
had, dat hij vrijhandelaar was geworden.
Ja, ze zullen het natuurlijk gehoord
hebben. Ik rapporteerde de kwestie aan
Hilton en vroeg hem om een nieuwen klerk.
Verstuurde mijn brief per boot en drong er
op aan, dat hij mij nog voor de winter-
drukte een nieuwen man zou sturen. Ik
heb Luke daarna nogmaals een brief mee
gegeven, maar ze hebben me geen klerk
gezonden!
Er kwam een ongewoon bittere klank in
de stem van den ouden man. De Com
pagnie trekt zich er niet veel van aan, hoe
hard een man moet werken. Ze pooten hem
neer in een van God en alle menschen ver
laten oord als dit en verlangen van hem,
dat hij bont en nog eens bont instuurt, ter
wijl zij hun vette dividenden opstrijken en
van hun geld een leventje van plezier
leiden.
Maar vader! Als, iemand anders dat
van de Compagnie zou durven zeggen,
zoudt U hem, ik weet niet wat, doen! De
Nascopie" moest hier vandaan, heelemaal
'naar Fullerton en mr. Hilton kan uw rapport
zoodoende pas in het najaar ontvangen heb
ben. En aan de Baai is nergens een klerk
over.
Ja, meisje, je hebt gelijk. Let maar niet
op het gemopper van een oud man. Je weet,
dat ik niets dan respect heb voor de oude
Compagnie. Wat zou er van de inboorlingen
geworden zijn, indien ze aan de genade van
de vrijhandelaren waren overgeleverd? Het
is mogelijk, dat mijn ziekte mij onredelijk
bitter heeft gemaakt.
Het meisje stond op en drukte den ouden
man een kus op het voorhoofd.
O, waarom hebt U me toch verboden
een dokter te laten halen
Alexander gaf een liefkoozend kneepje in
de hand van het meisje.
Het zou niets gegeven hebben. Medische
wetenschap kan mij niet meer baten. Mijn
tijd is gekomen en tot op zekere hoogte
ben ik daar blij om. Ik ben een oud man en
moe doodmoe. Het is goed, dat ik nog
lang genoeg in leven ben gebleven om jou
terug te zien, je stem nog eens te hooren en
je alles te kunnen vertellen, dat je diende te
weten.
Ja vader, over Giles Furnot en over
het kistje met de papieren, en
Ja, Furnot. Ik was bang, dat hij je daar
ginds zou komen opzoeken. Ondanks zijn ge
meenheid heeft die jongen aangename ma
nieren en een gladde tong, wanneer hij dat
wil en een handigheid, waarmee hij het, als
eerlijk man, ver zou kunnen brengen. Maar
let wel, meisje, ik verbied of gelast je niets.
Ik weet, wat jeugdig bloed beteekent. Je
moeder en ik hebben alle verboden getrot
seerd en zijn samen gevlucht en hebben er
geen seconde spijt van gehad. Ik heb je van
de feiten op de hoogte gebracht. Je moet je
eigen leven leiden. Durf altijd je eigen oor
deel opvolgen. En, als je te zijner tijd be
hoefte aan advies mocht voelen, of aan een
vriend, dan zijn er vier menschen, wier
vriendschap in den loop van de jaren hecht
gebleken is. Je kunt je met evenveel ver
trouwen tot hen wenden als je dat tot mij
zoudt doen David Gaunt, zijn vrouw, Anne,
McGregor, of korporaal Downey. Als je me
nu even wilt helpen, ga ik naar bed. En, als
het mocht zijn, meisje, dat dit de laatste
maal is geweest, dat wij samen gepraat heb
ben, dan wensch ik je vaarwel en
Vader
Neen, neen, meisje, geen verdrietDaar
is geen enkele reden voor.
Maar Duncan Alexander stierf dien nacht
niet en evenmin den volgende. Hij begaf zich
niet meer naar het pakhuis, maar eiken och
tend kleedde hij zich met behulp van Luke
en zijn dochter aan en nam plaats in den
giooten stoel naast de kachel, waar hij uren
lang droomerig zat te soezen.
En in dien stoel, slapend, ging hij rustig en
kalm van het leven in den dood over.
Toen zij op een middag van een korte wan
deling terugkeerde en de deur opende, voelde
Anne meer dan zij zag, dat de ziel het ver
weerd lichaam, dat met gesloten oogen en
vorovergezakt hoofd in den stoel zat, ver
laten had.
Met een vreemd gevoel van doffe verlam
ming liet het meisje zich op liaar knieën neer
vallen en verborg het gelaat in haar armen,
welke op den schoot van den ouden man
rustten. Geruimen tijd bleef zij aldus liggen
geen tranen, geen gesnik enkel die
vreemde verdooving. Dan stond zij op en na
een langen blik op het dierbare gelaat te
hebben geworpen, opende zij de deur en riep
den ouden Luke.
Vijf dagen later begroeven zij hem in een
graf, vlak naast dat van zijn vrouw. Daartoe
waren zij gedwongen geweest den bevroren
grond eerst met een flink vuur te ontdooien.
Den volgenden dag stuurde Anne beide In
dianen de rivier op om het bont uit de hut
van de vryhandelaars te gaan halen. Alexan
der had bevolen, dat het bont naar de factory
gebracht moest worden en dat de opbrengst op
rekening van de Indianen geboekt moest wor
den, wier schuld geheel of gedeeltelijk on
betaald was gebleven.
Tijdens hun afwezigheid verwijderde het
meisje den steen van haar moeders graf en,
na ook daar den grond ontdooid te hebben,
groef zij het koperen kistje op, dat zij naar
haar kamer droeg.
De Indianen keerden met een vol beladen
slede terug en rapporteerden, dat zij nog
minstens evenveel bont langs de rivier ver
borgen hadden, omdat zij niet alles hadden
kunnen transporteeren.
Kort daarop viel de strenge koude in. De
eene sneeuwstorm volgde op den andere en
het meisje bracht haar tijd door met het on
derzoeken van de papieren, terwijl zij ver
geefs trachtte plannen voor de toekomst te
maken. Zoodra de stormen zouden zyn af
genomen, zou zij de Indianen uitsturen om de
rest van het bont te halen, de rekeningen van
de Indianen in haar boeken afsluiten en dan
Frozen Inlet Post voorgoed verlaten. Luke
en Peter zouden achterblijven.
Zij zou in Churchill aangaan en den fac
toor daar zou een klerk of handelaar naar de
Inlet sturen om den voorjaarshandel op te
knappen, en zij zou de wereld intrekken.
Maar waarheen Naar Ottawa Terug
naar de school van miss Easton Neen, niet
terug naar miss Easton. Schotland Zij zou
haar eigendommen daar kunnen gaan bezoe
ken. Neen, riep zij hardop, ik haat die
menschen, wier wreedheid mijn vader en
moeder verbannen heeft naar een land, dat
zij beiden haatten Ik wil hen nooit zien,
noch schrijven, noch iets met hen te d°e&
hebben! Maar waar zou zij heengaan Wat
zou zij beginnen Telkens en telkens deden
deze vragen zich aan haar voor, telkens en
telkens zocht zij een antwoord, zonder het te
vinden.
Toen werd op een dag, dat zy in haai boe
ken zat te werken, de deur van het magazijn
plotseling opengeworpen, waarop een tot aan
zijn oogen ingepakte figuur het lokaal bin
nentrad.
Xs dit Frozen Inlet vroeg een door
dikke dassen gedempte stem, waarin woede
en verontwaardiging »;ondanks duidelijk te
herkennen waren. Zonder ook maar één blik
op het meisje te werpen, of op antwoord te
wachten, vervolgde de stem Ik moet den
factoor spreken. Ik ben als klerk naar dit ver
vloekte oord gestuurd! Waar is de factoor?
Foor je me niet
Een Indiaan was achter den man naar bin
nengekomen en hielp dezen nu zwijgend zich
van zij stijf-bevroren das te ontdoen. Vol
ongeloof staarde het meisje hem aan. Een
klerk! Hierheen gestuurd? Waar vandaan?
Door wien Dit was geen Noordeling, het
was duidelijk, dat hij nooit eerder in het
Noorden was geweest. Hij vroeg naar den
factoor en de factoor wasdood. Frozen Inlet
Post, toevertrouwd aan zulk een man! De
zaken konden nog beter worden overgelaten
aan Luke en Peter, voor 't geval de factoor
van Churchill zelfs geen handelaar zou kun
nen sturen. Frozen Inlet vormde tenslotte
haar tehuis, het eenige tehuis, dat zij ooit ge
kend had.
Zij hield er van, hield van de Indianen,
wier bestaan afhankelijk was van den factoor
van Frozen Inlet. Wat zou er van hen worden,
indien deze man, die het land noch zijn be
woners kende, hun lot in handen zou krijgen
Bliksemsnel flitsten deze gedachten door
haar geest. Frozen Inlet had haar noodig,
hier lag een taak voor haar. Het brandend
probleem was meteen opgelostBeslist klapte
Anne Alexander het boek dicht en liep om
de toonbank heen. Juist viel de bevroren das
op den grond.
Enkele oogenblikken stond zij zwijgend
tegenover den jongeman, die haar met groote
oogen van verbazing aanstaarde. Dan beant
woordde zij kalm en zeker zijn vraag: IK
BEN DE FACTOOR!
HOOFDSTUK XI.
ZWERVER VAN BEROEP.
Ross Garland werd wakker en bleef de
eerste oogenblikken in de hem omringende
zwarte duisternis liggen staren, terwijl zijn
pijnlijk-kloppend brein moeizaam probeerde
zich te oriënteeren. De lucht was vervuld
1 van een dof gerommel, overstemd door het
rhythmisch geknars van ijzer op ijzer.
Hij werd door elkaar geschud, waarbij elke
beweging hem een felle pijn in zijn heupen
en rug veroorzaakte, terwijl een doordringen
de kou hem tot op het gebeente scheen te
doortrekken. Stijf richtte hij zich half over
eind, waarbij zijn hand steun vond op een
ruw houten vloer. Hij duizelde, zijn hoofd
hamerde pijnlijk en hij ha cl een onbeschrijf-
lijken smaak in z'n mond. Zich vermannend,
stak hij een hand uit, welke echter even snel
weer werd teruggetrokken. De hand was in.
aanraking gekomen met een gezicht.
(Wordt vervolgd).
