JAPANS ANTWOORD
De tekst van het
antwoord
HET DRAMA IN ZUID-OOST AZIË
EEN WOORD VAN PRINSES JULIANA
Verklaringen van Attlee, Truman en Stalin
DE AFWIKKELING DER
OVERGAVE
Drie orders
Ned. Ind. regeering wil
naar Batavia terug
STAAKT HET VUREN
Bevel van Hirohito
PÉTAIN TER DOOD
VEROORDEELD
De maarschalk spreekt
Op weg naar Neurenberg
Premier oyer Japans
capitulatie
Nederl. moed en trouw
in Indië
Over het Roode Kruis
werk in Indië
HET CONFLICT IN
DE HAVEN
De werkgevers en de
eischen der arbeiders
Mij
der Nederlandsche
letterkunde
Engeland* premier Attlee heeft Woensdag om 12 uur voor de
radio verklaard, dat Japan zich heeft overgegeven.
Ook president Truman heeft medegedeeld, dat Japan de
▼oorwaarden der Geallieerden voor overgave heeft aanvaard,
terwijl maarschalk Stalin de onvoorwaardelijke capitulatie in
een radio-boodschap heeft bekend gemaakt.
Generaal MacArlhur is benoemd tot geallieerd opperbevel
hebber voor het in ontvangst nemen van de overgave. Rege
lingen zijn getroffen voor een formeele onderteekening der
bepalingen van de overgave op een zoo spoedig mogelijk oogen-
blik.
Intusschen is aan de geallieerde strijdkrachten bevel gegeven
de offensieve actie op te schorten.
De Ertgelsohe minister-president
Attlee heeft m zijn middernachte
lijke radioboodschap den tekst be
kend gemaakt van het Japansche
antwoord. Deze tekst luidt:
„Verwijzende naar de mededee-
ling van 10 Augustus betreffende
de aanvaarding van de bepalin
gen van de verklaring van Pots
dam en het antwoord der regee
ringen van de Ver. Staten, Groot
Brittannië, de Sovjet-Unie en
China, verzonden door staats
secretaris Byrnes op 11 Augustus,
heeft de Japansche regeering de
eer als volgt te antwoorden aan
de regeeringen der vier mogend
heden:
1. Zijne majesteit de keizer
heeft een keizerlijk rescript uit
gegeven betreffende de aanvaar
ding door Japan van de bepalin
gen van de verklaring van Pots
dam.
2. De keizer is bereid machti
ging te geven tot en de ondertee
kening door zijn regeering en het
keizerlijk hoofdkwartier te ver
zekeren van de noodzakelijke
bepalingen voor de uitvoering
der bepalingen van de verklaring
van Potsdam.
3. Zijne majesteit is ook bereid
deze mededeeling door te geven
aan alle militaire-, marine- en
luchtvaartautoriteiten, ten einde
te worden uitgegeven aan alle
onder haar bevel staande strijd
krachten, waar deze zich ook mo
gen bevinden met het bevel den
actieven weerstand te staken en
de wapens over te geven".
Attlee besloot zijn radio-toe
spraak als volgt:
Laat voor het oogenblik allen,
die daartoe in staat zijn, rusten
en zich verheugen in het bewust
zijn, dat zij goed gewerkt hebben.
De vrede is weergekeerd op aarde.
Laat ons God danken voor deze
groote bevrijding en voor Zijn
barmhartigheid. Leve de Koning.
Door bemiddeling van Zwitser
land is een boodschap overhan
digd aan de Japansche regeering,
welke de drie vólgende orders be
vat:
1. Onmiddellijke staking der
vijandelijkheden door de Japan
sche strijdkrachten, en mededee
ling van het juiste uur dezer
staking aan den geallieerden
opperbevelhebber.
2. Onmiddellijke zending van
afgezanten naar den geallieerden
opperbevelhebber met inlichtingen
Dver de opstelling der Japansche
Iroepen en hun commandanten
De afgezanten moet gemachtigd
zijn alle maatregelen te treffen,
welke de geallieerde opperbevel
hebber gelast, teneinde riem tn
ïtaat te stellen een door hem be
paalde plaats te bereiken, om de
efficieele overgave in ontvangst te
nemen.
3. Mac Arthur zal de Japansche
regeering van uur, plaats en
andere bijzonderheden betreffende
de officeele overgave mededeeling
doen.
De heer P. A. Kerstens, direct,
van het dep. van onderw. en eered.
van Nederlandsch-Indië, thans In
disch regeeringscommissaris ter be
schikking van den min. van over-z.
geb., zal vooralsnog zijn werkzaam
heden in laatstgenoemde functie
hier te lande blijven vervullen.
Nochtans zal hij spoedig genoeg
naar het Verre Oosten vertrekken,
teneinde gezamenlijk met de ande
re leden der Indische regeering de
rentree in Batavia mede te maken.
Het ligt n.l. in de bedoeling, dat de
Ned. ind. regeering in pleno naar
Batavia zal terugkeeren.
Londen, 16 Aug. (ro.) Het Ja
pansche nieuwsbureau heeft heden
bekend gemaakt, dal de keizer
bevel heefl gegeven aan aile
Japansche strijdkrachten de vijan
delijkheden onmiddellijk te slaken.
De Japansche keizer Hirohito
heeft voorgesteld om leden van
de keizerlijke familie naar de ver
schillende gevechtsfronten te zen
den teneinde controle uit te kunnen
oefenen op de uitvoering van het
keizerlijk bevel. Hiervan werd
mededeeling gedaan in een bood
schap aan het hoofdkwartier van
generaal MacArthur.
In deze boodschap werd voorts
nog verklaard, dat het nog wel 12
dagen zou kunnen duren, voordat
aan alle onderdeelen van het Ja
pansche leger het keizerlijk bevel
bekend zou zijn.
's KEIZERS OOM KABINETS
FORMATEUR.
Keizer Hirohito heeft zijne keizer
lijke hoogheid Maroehiko Higasji-
koeni bevel gegeven een nieuw
kabinet te vormen, aldus het Japan
sche nieuwsbureau. Keuter voegt
hier aan toe, dat Maroehiko Higas-
jikoeni, die een oom is van ilen
keizer, in April van dit jaar door
den keizer was benoemd tot opper
sten raadsman; men noemde hem
reeds voor eenige maanden als
candidaat voor het premierschap.
JAPAN NIET IN BEZETTINGS
ZONES VERDEELD.
Tijdens een persconferentie heeft
president Truman medegedeeld, dat
Japan niet in bezettingszones zal
worden verdeeld, doch dat door
troepen van de vier groote mogend
heden onder het opperbevel van
generaal Mackarthur vermoedelijk
aan de bezetting zal worden deel
genomen.
De president wees er op, dat de
bezettingsproblemen in het Verre
Oosten geheel en al afwijken van
die, welke in Duitschland bestaan.
Maarschalk Pélain is Dinsdag
door het gerechtshof ter dood
veroordeeld. Het gerechtshof
heeft echter den wensch uitge
sproken. dat hei vonnis, ge
zien den hoogen leeftijd van
den veroordeelde, niet zal wor
den voltrokken.
Nadat de laatste pleidooien
waren uitgesproken, las maar
schalk Pélain langzaam de vol
gende verklaring voor:
„Mijn eenige gedachte is ge
weest in Frankrijk te blijven en
het lijden van het land te ver
zachten. Wat ook gebeuren moge,
Frankrijk zal dat niet vergeten.
Rechters en gezworenen, mijn
leven en mijn vrijheid zijn in uw
handen, maar mijn eer is aan
Frankrijk, waaraan ik haar toe
vertrouw Gedurende dit proces
heb ik gezwegen, nadat ik aan
het Fransche volk de redenen van
mijn houding had verklaard. Het
volk weet, dat ik het verdedigd
heb, zooals ik Verdun verdedigd
heb. Bèschik over mij zooals uw
geweten u voorschrijft. Mijn ge
weten is zuiver. Aan het einde
van mijn lange leven en op den
drempel van den dood, geef ik u
de verzekering, dat ik geen ander
verlangen heb gehad, dan Frank
rijk te redden".
Daarna ging de jury in beraad,
die Pétain schuldig bevond aan
wijziging van den regeer mesvorm
met voorbedachten rade en aan
verstandhouding met den vijand
De „Evening Standard" meldt,
dat de twee-en-vijftig grootste Duit
sceh oorlogsmisdadigers zijn over
geplaatst, nu het tijdstip van hun
berechting door het intergeallieer-
de gerechtshof te Neurenberg na
dert. Zeven en dertig zijn gezon
den naar Wiesbaden, de rest naar
Neurenberg, Onder de laatsten be
vinden zich von Ribbentrop, Goe
ring, Keitel, Robert Ley, von Pa
pen en Seyss-Inquart.
LAATSTE OORLOGSDAG EEN
RAMPDAG VOOR DE
AMERIKAANSCHE MARINE
Naar de A. F. P. meldt, is op den
laatsten dag van den oorlog tegen
Japan de Amerikaansche kruiser
„Indianapolis" in de lucht gevlo
gen, waarbij van de bemanning 875
opvarenden werden vermist, terwijl
5 dooden en 316 gewonden werden
geteld.
De kruiser vervoerde materiaal
naar de bases van de vliegende su
pervestingen voor het uitvoeren van
aanvallen met atoombommen.
JOSEPH GREW AFGETREDEN
President Truman heefl het ontslag
aanvaard van den onderstaatssecre
taris Joseph Grew en in zijn plaats
benoemd Dean G. Acheson.
Voor den zender „Herrijzend Ne
derland" heeft de minister-presi
dent, prof. ir. W. Schermerhorn,
naar aanleiding van de capitulatie
van Japan een rede uitgesproken,
waaraan wij het volgende ont-
leenen:
In Zuidoost-Azië heeft zich een
drama afgespeeld van wereld-his
torische beteekenis, dat waar
schijnlijk nog belangrijker is dan
de verpletterende nederlaag van
Duitschland.
In 1981 begonnen, is de Japan
sche oorlog tot zijn hoogtepunt ge
komen in December 1941, bij den
overval op Pearl Harbour. Is het
wonder, dat toen de Nederlandsche
regeering oogenblikkelijk overging
tot de oorlogsverklaring aan Ja
pan? Met Pearl Harbour begint op
7 December 1941 de gigantische
worsteling, waarin van te voren
vaststond, dat Nederlandsch-Indië
te zeer aan zich zelf overgelaten,
het onderspit zou moeten delven.
De Nederlandsche marine, onder
aanvoering van den admiraal
Doorman, heeft de beste tradities
van de Koninklijke marine hoog
gehouden. Spreker herdacht alle
helden in de lucht, op zee en te
land, die in den ongelijken strijd
het offer van hun leven brachten.
In den nacht van 6 op 7 Maart
steeg de luitenant-gouvemeur-ge-
neraal dr. van Mook, vergezeld van
een kleine groep geselecteerde
ambtenaren, per vliegtuig op van
een-straat in de buitenwijken van
Bandoeng een onbekende toekomst
tegemoet, een toekomst waarin zij
als eenig doel zagen: werken in
den strijd tegen den verdrukker
Op den 7den Maart 1942 bleef de
gouverneur-generaal van Starken-
borgh eenzaam achter. Van Star-
kenborgh heeft met den moed en
de wijsheid, die zijn persoon
eigen zijn, zijn plaats op een histo
risch oogenblik gekend, door op
zijn post te blijven.
Dat gold op voorbeeld van van
Starkenborg'h voor alle ombtenaren
van de Indische regeering, voor de
tallooze burgers van Nederlandsche
nationaliteit.
De Japanners hebbeli den
gouverneur-generaal van Neder-
landsch-Indië gevangen genomen.
In hét dagboek van een op Nieuw-
Guinea gesneuveld Japansch over
ste, die getuige is geweest van de
afschuwelijke overgaveplechtig-
heid, heeft men gelezen, welk ont
zag de gouverneur-generaal den
vijand wist in te boezemen.
De regeering zal oogenblikkelijk
maatregelen treffen om een schip
naar de dichtstbijgelegen haven
plaats te zenden, teneinde den
gouverneur-generaal, indien zijn
gezondheid dit toelaat, met eere
terug te voeren naar de plaats, die
hij op 7 Maart 1942 moest verlaten,
den troon van Buitenzorg.
Het afgeloopen jaar heeft duide
lijk getoond, dat duizenden van de
besten uit ons vaderland bereid
zijn om hun kracht te geven aan
een taak in Indonesië. Laat ons
volk den plicht, die er voor ons
ligt, om in ons rijk overzee de
hand te reiken aan blank en
bruin, goed verstaan en dienover
eenkomstig handelen.
Rede min. Logemann.
Na den minister-president sprak
de minister van overzeesche ge
bieden, prof. Logemann, die o.a.
zeide dat de regeering alles in het
werk zal stellen, om de verbindin
gen met Ned. Indië te herstellen,
opdat men hier te lande zoo spoe
dig mogelijk omtrent familieleden
enz. kan worden ingelicht.
De allereerste bezetting van
Ned.-Indië zal door geallieerde
strijdkrachten worden voltrokken,
maar Nica-eenheden zullen met
hen Indië binnentrekken. Sinds de
bevrijding zijn wij bezig, alle mo
gelijke krachten te mobildseeren.
Onze jongens hebben willen
vechten. Zij zullen teleurgesteld
zijn. Maar wij doen juist nu een
beroep op hen. Er valt in Indië
een groote taak te verrichten.
Wat de wijziging der Ned.-Indi
sche staatsregeling aangaat, heeft
de regeering de eerste voorberei
dende maatregelen reeds ter hand
genomen. j
Landgenooten,
Het verheugend nieuws, hetwelk
ons volk in spanning heeft verbeid,
is thans wereldkundig geworden.
Ook in het verre oosten heeft de
vijand de wapens neergelegd Voor
onze zestig millioen rijksgenooten
in Indië staat nu de bevrijding voor
de deur.
In dit oogenblik gaan onze ge
dachten naar hen uit. Gedachten,
vol blijdschap over dezen gelukki
gen keer, gedachten tevens vol
groeiende onzekerheid over het lot
van onze verwanten en vrienden.
Het is mij dan ook een vreugde
u enkele mèdedeelingen te kunnen
doen omtrent de maatregelen in
dit opzicht door het Nederlandsche
Roode Kruis getroffen. Ons Roode
Kruis, dat vooral na de bevrijding
van ons land zich zulk een plaats
in aller harten wist te verwerven,
heeft terstond, in overleg met de
regeering, den vertegenwoordigers
van het internationale Roode
Kruis, die zich het dichtst bij het
benarde Indië bevinden, verzocht
zich daarheen te begeven. Hun
rapporten omtrent de daar aange
troffen toestanden zullen de basis
vormen, waarop het Nederlandsche
Roode Kruis mede kan helpen den
eersten nood te lenigen
Bovendien kan ik u mededee-
len, dat de regeering haar goed
keuring heeft gehecht aan ons
voornemen een groot aantal medi
sche eenheden naar ons overzeesch
rijksgebied te zenden. Een tien
tal dezer, speciaal uitgeruste een
heden is reeds gemobiliseerd.
Voorts zullen twintig medische
specialisten aan deze eerste hnln-
verleening deelnemen.
Ook zal niets onbeproefd wor
den gelaten om u in contact te
brengen met uw verwanten. Daar
voor zullen dezer dagen bij ae
burgemeesters en bij de afdeel ings-
besturen van het Nederlandsche
Roode Kruis formulieren beschik
baarzijn. Daarop kunt u niet alleen
om inlichtingen verzoeken omtrent
den welstand van de uwen maar
bovendien in korte bewoordingen
mededeelingen doen omtrent u zelf.
Mogen de berichten, welke u zul
len bereiken een einde maken aan
de onzekerheid, waarin u thans
verkeert. Ik weet ons Roode Kruis
vervuld van blijmoedigen werklust,
om ook thans weer te helpen waar
hulp zoo zeer van noode is.
Den Haag, 15 Augustus 1945.
w.g. JULIANA,
Prinses der Nederlanden,
voorzitster van
het Nederl. Roode Kruis.
Opnieuw is een staking uitgebro
ken in de Rotterdamsohe haven
Dinsdagmorgen was het werk op
de gewone wijze begonnen, toen op
het s.s. Tower Hill, dat met een
lading erwten en graan lag te los
sen in de Waalhaven, enkele werk
lieden eigenmachtig de sterkte van
een der ploegen wijzigden. Dit
werd, toen het feit werd geconsta
teerd, hersteld, doch een kwartier
later lag heel het werk «aan deze
boot, waar ongeveer honderd man
werkten, stil.
Des middags om 5 uur heeft op
de verschillende bedrijven het over
groote deel der arbeiders het werk
beëindigd, in plaats van den offi-
cieelen tijd van half 6. De avond
ploegen kwamen echter gewoon op
en togen om 6 uur aan den arbeid.
Behoudens enkele moeilijkheden
hier en daar over de ploegenkwes-
tie is zonder eenige storing door
gewerkt tot half 3, toen ook weel
een half uur te vroeg de meesten
het werk neerlegden. Al deze men-
schen worden als stakers be
schouwd.
Het. werk i<n de Rotterdamsche ha
ven ligt thans geheel stil. De arbei
ders. die Woensdag nog hebben ge
werkt, hebben op hun beurt des mid-
<tegs een half uur te vroeg hun werk
geëindigd, zoodat ook zij worden ge
acht in staking te zijn gegaan.
Van de 134 havenarbeiders, die
nog in het bezit waren van hum
boekje, en dus niet tot de stakers
behoorden, hebben er zich heden
morgen honderd aangemeld en zijn
tewerkgesteld.
Toen aan de overigen werd mee
gedeeld, dat zij op de algemeen
geldende voorwaarden. du9 voor
den duur van 8'A uur, aan het werk
konden gaan, weigerden zij dit.
Aan de overige arbeiders, die
in grooten getale waren opgeko
men, werd dezelfde mededeeling
gedaan, waarop zij eenparig wei
gerden het werk te hervatten.
Van een uitsluiting is geen sprake.
Evenmin is juist, dat in de Am-
sterdamsche haven op de door de
E.V.B. gestelde voorwaarden wordt
gewerkt. Ook daar geldt de alge-
meene voorwaarde van 8% uur.
Momenteel liggen er vier sche
pen, geladen met tarwe, wol,
levertraan, hout en diverse andere
arttikelen in de haven en kunnen
niet worden gelost. Het Deensche
schip „Hroar", geladen met boter,
spek en eieren, ligt eveneens op
lossing te wachten.
In totaal bedraagt het aantal
schepen, dat op het oogeniblik in
de Rotterdamsche haven ligt, 31.
Vier groote Liberty-schepen zijn
inmiddels reeds naar een andere
haven gedirigeerd.
Ir. een uitvoerige beschouwing
heeft de Scheepvaartvereeniging Zuid
nu aan de bevolking van Rotterdam
het standpunt der werkgevers uit
eengezet en aanzien van dit conflict.
Zij begint daarin met te constatee-
ren, d,at de E.V.B, pas is ontstaan
nè het uitbreken van de Juni-sta-
king De E.V.B. heeft derhalve ook
nimmer tevoren eenige poging ge
daan door het indienen van wenschen
of eischen in overleg met de werk
gevers tot een oplossing *e komen
van event, grieven of moeilijkheden.
Die eischen werden dan ook pas ge
formuleerd, toen de staking al ®en
paar dagen duurde.
Niettemin heeft de S.V.Z. met het
bestuur der E.V.B. geconfereerd en
zich bereid verklaard, onmiddellijk
nadat het werk zou zijn hervat, met
hen in onderhandeling te treden. De
E.V.B.-bestuurders verklaarden zich
bereid dit tegenover de arbeiders te
verdedigen; zij hielden zich echter
niet aan hun woord, doch spoorden
integendeel aan. de staking voort te
zetten. Tenslotte nam de regeering
de zaak in handen en stelde uitdruk
kelijk. dat verder contact of overleg
met de E.V.B. buiten haar om niet
meen kon plaats vinden. En v*m
overleg wil de regeering niet weten,
alvorens de E.V.B. zicn tegenover
haar schriftelijk bereid verklaart
zich aan de „regels van het spel" ié
houden. Deze houden in: le. dat eerst
ernstig wordt gepoogd door onder
handeling tot overeenstemming te
komen; 2e dat, wanneer geen over
eenstemming wordt bereikt, beide
partijen zich onderwerpen aan de
Uitspraak van den rijksbemiddelaar.
t standpunt is gebaseerd op een.
wettelijk voorschrift, dat tijdens den
oorlog is uitgevaardigd.
Toen tenslotte, in overleg met de
regeering, de burgemeester vrijwil
ligers opriep, werd de steking opge
heven.
Na deze historische beschouwing
behandelden de werkgevers stuk voor
stuk de 13 eischen van de E.V.B. Aan
dit betoog ontleenen we nog het vol
gende. Een vast wachtgeld werd ver
langd v,an 28.50 per week; met te
rugwerkende kracht is f 30.90 per
week toegekend. (Het minimumloon
bij 48 uur werken bedraagi 38.«o,
doch door de vele extra's is het ge
middeld 45 a 50).
Verkorting arbeidsduur: de S.V.Z.
meent, dat dit een regeeringszaak is;
zij zelf oordeelt, dat er geen aanlei
ding toe bestaat, 48 uur is wettelijlc
vastgelegd.
Schoeisel: aan alle bij de HAR.
geregistreerde arbeiders is reeds sinds
lang een paar werkschoenen van de
allerbeste kwaliteit gratis verstrekt.
Werkkleed-ing is er niet evenmin als
voor de rest der Nederlandsche be
volking.
Ploegensterkte: deze wordt bepaald
door den aard van het werk en be
draagt zoo noodig, zelfs meer dan de
geëïschte 16 man, in andere gevallen
echter minder.
Naleving C A.O.: In overleg met de
edkende bonden is voor deze con
trole reeds een contactcommissie in-
gepteld. Een „vertrouwensman" op
elk schip beteekent wederinstelling
van den Duitschen ..soctelen voor
man" Dit kan niet ernstig worden
genomen meent de S.V.Z.
OuderdomspensioenReeds tijdens
den oorlog is met de bonden beslo
ten gezamenlijk dit mint te bestu-
deeren en uit te werken.
Al met al meenen werkgevers
dan ook. d-at geen redelijke grond
voor staking bestaat. Zij hopen nog
altijd, dat de arbeiders zullen inzien,
dat hun optreden niet verdedigbaar
is en door geen enkel goedwillend
Nederlander onder de huidige om
standigheden kan worden -goedge
keurd.
Binnenschippers blijven aan
hel werk
De particuliere schippers te Rot
terdam zonden een telegram aan
den minister-president, houdende
mededeeling, dat zij zich bereid
verklaren, uitsluitend in het lands
belang, gevolg te geven aan den
oproep van de regeering om voors
hands tegen de verlaagde tarieven
reizen te accepteeren. Daarbij
wordt gerekend op het initiatief en
de volle medewerking der regeering
om onverwijld te komen tot rede
lijke vrachttarieven en bevrach-
tingsregelen.
Woensdagmiddag hebben de
schippers al „genummerd".
De Mij. der Nederlandsche let
terkunde heeft te Leiden een jaar-
lijksche vergadering gehouden. Er
werden drie nieuwe bestuursleden
gekozen: mej. dr. H. J. van Lessen,
dr Th. J. G. Locher en mr. P J-v
Idènburg. Tot penningmeester werd
gekozen dr. C. C. Krieger.
De Mij. benoemde tot gewone Je-
den: dr. Th. K. d'Angremond, J'kvr.
dr. C. M. de Beaufort, A. Bicker
Caarten, dr. F. Boerwinkel, mej. J.
Brants, dr. H. L. M. van Can_mr.
A. B. Cohen Stuart, dr. B. C. Dam-
steegt, dr. A. van Deursen H J.
M. Bbeling, dr. <3. A van Es, dr.
Dalmatius van Heel, u f'e
Jong, dr. W. Leende#», P. Noorde
loos, pastoor Ad. J. Rientjes, dr.
A. J. C. Rueter, dr. P. van Schilf-
gaarde, dr. H. Stoel. De leden, die
in 1940 en 1941 hun lidmaatschap
hebben opgezegd wegens de poli
tieke omstandigheden, zijn weder
toegetreden.
De Mij. gaat hare werkzaamhe
den in vollen omvang hervatten.
