J
de feestroes is voorbij
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
GEBIEDS-
COMPENSATIE
Verleden en heden
De toekomst von onze
stad
ilSfPim-t
WEERBERICHT
Voor Hen, die vielen
De plannen voor een
n'euw monument
Dames, let op uw tasch
Hermes—D.V.S.
ru0rt,vaaH"VOe'der Nolet da" °ok
Technische bedrijven
gemeente Schiedam
Langvingerige kunst
liefhebbers
GONGSLAGEN
Burgerlijke stand
De positie van de
„Christiaan Huygens'
Oester-mijn oorzaak van
de ramp?
Zijt gij goed gemunt?
Twee rijwielen ontvreemd
Bevrijde Nederlandsche
krijgsgevangenen
Vierduizend op wêg naar
Manilla
Zuivering van het N.V.V.
Uitg*. v. cf. Maas
bode-Stichting,
H'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. Kuijpers.
Hoofdred.: Mgr.
Dr. J. Witlox.
Alg Redacteur:
H. a. Paalvast.
Drukker:
N.R.C tf-V.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 19<s
66ste JAARGANG No. 19800
Tijd- adres:
Broersvest S A
Tel. 68804.
Abonnementspr.
f 3.25 p. kwart.
1.10 p. maand
0.26 p. week.
Advertenfciën
25 ets. per mm
In Juli 1944. in een tijd, dat de
Duitschers, diep onder den rndiuK
van de volkomen geslaagde e
eerde landing in ^"'"landing in
vreezende, dat nog een J
Nederland zou ons land
den Bi-oote deelen van ons lanu
onder water zetten en bovendien
dreigden nog meer gebied te ïnun-
deeren. sclireef onze minister van
Buitenlandsche Zaken, van Klef-
fens. in de New Yorksche „Foreign
Affairs" een artikel over de Neder
landsche polders en over de voor
Nederland uit de inundaties voort
komende onberekenbare schade. Hij
schilderde den strijd, welken ons
vaderland sinds eeuwen tegen den
waterwolf had gevoerd, en zette
uiteen, hoe Nederlands overwinning
op de zee terecht als een deel van
het erfgoed van onze Westersche
beschaving wordt gezien.
Vervolgens gaf de minister een
beeld van de vreeselijke gevolgen
van inundatie voor land en bevol
king en haar have en goed: ver
woest land, verwoeste woningen,
fabrieken en landbouwinstallaties,
een onoverzienbare vermindering
van den beschikbaren grond voor
het verbouwen van voedsel voor
negen millioen menschen, werkloos
heid en ondermijning van de volks
gezondheid.
Nederland zal, schreef van Klef-
fens (wij volgen in dit artikel de
weergave, welke ,,'t Venster" van
het ministerieel artikel in „Foreign
Affairs" gaf), overeenkomstg zijn
volksaard en traditie het uiterste
doen om zich zelf te helpen, maar
toch zal het grootendeels op hulp
van buiten zijn aangewezen, en ojJ
die hulp niet vergeefs hopen.
Intusschen, ging de minister
voort, zal Nederland niet vergeten,
dat Duitschland de schuld draagt
van de ellende, waarin het is ge
dompeld. wij hopen en vertrou
wen. dat ook de wereld het niet zal
vergeten. Het is niet meer dan bil
lijk Duitschland te dvj gen de
aangerichte schade zooveel moge
lijk goed te maken, al mogen daar
bij de aanspraken van anderen niet
over het hoofd worden gezien.
Betaling in geld zal waar
schijnlijk niet mogelijk zijn. Maar
Duitschland kah goederen in na-
tura leveren, al is het natuurlijk
nog te vroeg om te beslissen, wat
er precies zal worden geëischt. En
Nederland verwacht van zijn bond-
genooten. dat zij er op zullen toe
zien, dat dit inderdaad gebeurt.
Wamieer een verslagen vijand zich
zoo onmenschelijk heeft gedragen
als Duitschland in dezen oorlog,
dan zwijgt het medegevoel en
eischt men slechts gerechtigheid.
Voor Nederland heeft het pro
bleem van de na-oorlogsche rege
ling ook een territorialen kant.
Wanneer de Duitscher zooveel Hol
landsen gebied vernietigt, dat de
bevolking van negen millioen op de
rest niet langer zijn bestaan kan
vinden, dan wordt het wellicht noo-
dig Nederland daarvoor een «eliik
waardig stuk Duits.h grondgebied
blijvend of in bruikleen toe te
wi.izen.
nister ei"h pp ft Z°° v?rvoIgt de mI"
hf iri U oL een tevolkingsdicht-
J'. van 255 per vierkanten kilo-
fnetei in Duitschland was dit
cijfer, voor de nazi's hun verove
ringsoorlog begonnen, slechts 144
Wanneer de verwoesting in Nel
deiland zoover eaat, dat de bevol
kmg meer land behoeft om
kunnen leven, dan moet compensa
tie worden gevonden op Duitsch
grondgebied en zonder Duitschers
Van nature zijn de Hollanders wars
van annexaties. In den loop der
eeuwen zijn zij vaak in de gelegen
heid geweest om gebied aan zich te
trekken, dat nu aan Duitschland
behoort. Nu blijkt hoe weinig de
Duitschers die gematigdheid op
prijs stelden. Nederland zou een
dergelijken eisch liever niet hebben
gesteld of het op den duur zai
worden gedwongen op de inwilliging
er van aan te dringen, hangt van
de Duitschers zelf af.
.Tot zoover het artikel van mi
nister van Kieffens, dat nu nog in
ovo™n °?derdeelen de overweging
overwaard is.
Vijf lange jaren hebben we ge
zucht onder den druk van den
Duitschen bezetter. Jaren, waarin
we vaak vurig terug verlangden
naar den vooroorlogschen tijd, al
waren de toestanden toen ook verre
van ideaal.
We hielden ons geestelijk staan
de met onze herinneringen. De
maatregelen, welke door de bezet
tende macht werden getroffen,
negeerden we. De actie en de pro
paganda van de gehate landver
raders. die zichzelf goede vaderlan
ders durfden noemen, lieten we
langs ons heengaan.
Onverzettelijk waren we in onzen
weerstand, onverbiddelijk in onze
verachting. Honger noch koude,
broodroof noch pressie konden ons
dwingen tot een vergelijk met den
vijand en zijn huichelachtige hand
langers. Wij zochten steun in de
prachtige tradities van ons volk.
Wij wilden het heden niet aan
vaarden, dachten niet aan de toe
komst, omdat er geen toekomst
voor ons mogelijk was, zoo lang wij
onszelf niet konden zijn. We leefden
in het verleden.
Toen kwam de dag der bevrijding.
Ellende en nood waren vergeten,
zoo niet verdwenen. Knellende
banden werden geslaakt. De vrij
heid van het woord, van de geheele
persoon keerde terug. Verlicht
haalde ons volk weer adem, bevrijd
van den worgenden druk van
Gestapo, Slcherheitsdienst en groe
ne politie.
Vreugde was er in de harten.
Vreugde en blijheid om de verlos
sing van het verafschuwde Duit-
sche juk.
Er werd feest gevierd, niet een
enkel feest, maar een heele reeks
van feesten. Feest om de bevrijding
van ons land, extra weer feest om
het herstel van den vrede op de
geheele wereld. Feesten, die hun
hoogtepunt vonden in de onverge
telijke Koninginnedag-viering van
enkele dagen geleden.
Al dien tijd weigerden wij achter
om te zien. terug te denken aan
de vreeselijke jaren, welke achter
ons lagen. Evenmin gunden wij
ons tijd, om de toekomst onder de
oogen te zien. Wij genoten van het
oogenblik. Wij leefden in het heden.
Maar nu is de tijd aangebroken,
om aan onze toekomst te gaan
denken. De tijd van feesten is voor
bij Het werk, het herstel, de
de wederopbouw van ons land
wenkt ons. Wij moeten thans weer
ernstig worden. Ons bewustzijn van
de zware, maar grootsche taak,
welke ons wacht.
En onwillekeurig vragen wij ons
dan af, wat is de toekomst van
onze stad in de nieuwe wereld,
welke de vereenigde volken zullen
gaan opbouwen. Welke rol zal
Schiedam spelen in het Nederland
van de toekomst?
Zal het een eereplaats gaan in
nemen te midden van Nederlands
steden?
Dat er reeds lang plannen, zelfs
ver-gaande plannen bestaan, om
Schiedam uit te breiden, het stads
beeld te verfraaien en te verbete
ren. is algemeen bekend. Maar in
welke richting bewegen zich die
plannen? Welke zijn de groote
lijnen, die bij de uitvoering ervan
zullen worden gevolgd?
In een der volgende nummers
van ons blad zullen wij een ant
woord trachten te geven op deze
en dergelijke vragen, welke in ons
oprijzen, als wij denken aan de
toekomst van onze stad. waarmee
de toekomst van ieder van ons zoo
nauw is verbonden.
I.' M
Het gat in den Nolledijk bij Vlissingen is nu gedicht. Tijdens de
laatste werkzaamheden, die het dichten onmiddellijk voorafgingen.
De nieuwe deken van Amsterdam,
de hoogeerw. heer G. P. J.
v. d. Burg.
(Medegedeeld door het Kon. Neri
Meteorologisch Instituut). Nea
Verwachting tot Donderdagavond-
Zwaar bewolkt met tijdelijke opkla
ringen; plaatselijk enkele buien,
nier en daar nog vergezeld van on-
lii1c^; iets k°eler: matige, Noorde
lijk vl^-incl (in Limburg aanvanke-
u zwak en veranderlijk).
hedenmorÏÏ"8®" te Rotterdam van
"'gen 11.30 uur:
p^atuur:terst1a7r?: 763 0 mm- Tem"
richting: Noord ,.Celsius' Wind-
gesteldheid: ZL rkracht 4. Weers-
mum-temperatuur Max:"
schen uur gist v<x>rgekomen tus-
morgen): 23,4 cêlin Uur heden"
16,0 Celsius. wut; minimum:
lenen1 in"de"piant' VOOr de §eval-
men weet sWhP d™agt, zooals
karakter. Feitebnï eei? tijdelijk
richt, om de bevnlk'S °Pge-
stad in de«ewll,ng van onze
reeds tijdens de te stellan'
thans achter ons lu? gen' welke
oogenblikken ook n',"' enko|e
Ken, die gevallen zilrfhi gefen:
om onze vrijheid n striJd
Inmiddels is aan den beeld
houwer Starreyeld te Amsterdam
verzocht, een definitief monument
te ontwerpen. De heer Starreveld
heeft aan dit. verzoek voldaan. Hij
heeft reeds in was een model ver
vaardigd, dat hij ter goedkeuring
heeft- voorgelegd aan de commis
sie, welke zich met de oprichting
van het monument heeft belast.
De plaats, waar het nieuwe
monument zal worden opgericht,
staat evenmin definitief vast. Er
in s.prake Van, dat het zal komen
r. Julianapark.
aan^?onent de Plarmen, welke ten
staan Van het monument be
kort rSf" we eckter zeer binnen-
kunnendtrne "delingen te
Van mej. B. C. B. is op het dis
tributiekantoor alhier een tasch
met inhoud ontvreemd.
CRICKET
De aangekondigde wedstrijd
tegen Captain Brodhurst's team
is in vele opzichten tegengevallen,
al was het batten van Hermes in
de morgenuren zeker het aanzien
waard. Vooral de iftnings van v.
d. Ende was zeer goed. Op een
totaal van 259 runs voor 7 wickets
rustig de innings sluiten.
aJ Engelsche team werd aan-
Fri« d G *n6else. Major
Edwards en Terwiel bleken ver
hinderd te zijn.
Alleen het batten van Corporal
Capstick en Daan Ingelse was van
göed gehalte. Zij scoorden resp-
37 en 90 runs uit een totaal van
146 runs. Daar aanvoerder Ingelse
op het laatst nog een draw tracht
te te forceeren ging de wedstrijd
uit als een nachtkaars en was het
zeker geen propaganda voor de
cricketsport.
Gelukkig was de wedstrijd te
gen het B platoon van heel wat
beter gehalte en hoewel eerst
half drie werd begonnen, werd
eenige uren goed cricket gegeven.
Hermes ging eerst aan bat en
scoorde 132 runs voor 7 wickets,
waarna met de thee werd ge
sloten.
In anderhalf uur werd den En-
gelschen de tijd gegeven de runs
te' maken en zij gingen, zeer spor
tief, inderdaad direct voor de
runs.
Het openingspaar, Barraclough
en Lt. Shankland, begon direct de
bowlery aan te vallen. Op 35 valt
het wicket van Lt. Shankland en
komt Haworth op de mat. Het
wordt nu werkelijk bright" cric
ket en beide batsmen hebben voor
geen enkelen' bowler ontzag.
Wanneer Barraclough door Rui-
terman gebowld is, zet Haworth
met Captain Austin de zaak op
denzelfden voet voort en de eene
boundery volgt op de andere.
Wanneer de speeltijd verstreken
is, is de score 152 runs, waarvan
Haworth 74 (waaronder 10 vieren
en 2 zessen) en Captain Austin 20
not out. De Engelschen hadden
een bijzonder goed team en won
nen welverdiend. Onverwacht
toch nog een mooi slot van het
cricketseizoen aan de Damlaan
Het is jammer, dat daarvan te
weinig liefhebbers genoten heb
ben. Wij hopen voor de cricket-
sport in Schiedam, dat Hermes
ook het volgend seizoen in de ge
legenheid zal zijn het contact met
verschillende Engelsche teams
voort te zetten.
.INLEVERING KOLENBONNEN
De vaste afnemers van cokes, die
bij de technische bedrijven der ge
meente Schiedam zijn ingeschre
ven (onder nos. 391—7401 op de
distributiestamkaart) moeten hun
kolenbonnen 45 BV en 46 BV op
Donderdag 6 September, Vrijdag
7 September of Zaterdag 8 Sep
tember a.s, aan het'loket kantoor
Gasfabriek, Dwarsstraat 42, inle.
veren, waarvoor bewijzen zuilen
worden afgegeven.
Bij P. N. K. aan de Prof. Ka
merlingh Onneslaan alhier is door
openschuiving van een raam inge
broken. Ontvreemd zijn een schil
derstuk en eenige voorwerpen van
Delftsch blauw.
Geboren: Henricus A z v A M Geul
en C M Hagen. Dr Noletstr 1; Gcir-
nelis, z v W Riksman en B v d Kuil,
Daltonstr 26; Liduina M d v G L N
Beuman en J Magielsen, Dr Noletstr
1; Elisabeth, d v J Koning en M M
C Poppezijn, Westvest 62.
De toestand van de „Christiaan
Huygens" is nog meer verslechterd.
De achtersteven van het schip is
geheel onder water verdwenen, ter
wijl een groot gat in den bodem
alle ruimen doet volloopen. Men is
thans bezig, den inventaris van het
schip te bergen.
In scheepvaartkringen deelt men
ons nog mede, dat de „Huygens"
te oordeelen naar de plaats van het
gat in den scheepsromp, waarschijn
lijk door een zoogenaamde oester
mijn is getroffen. Deze mijnen, met
een zwaarder soortelijk gewicht dan
de normale mijn, zweven dicht
boven den zeebodem en stijgen,
vooral in de ondiepe Noordzee door
de zuiging van een toevallig over
varend schip en explodeeren tegen
de kiel van het schip.
Hoewel de vaarroute der sche
pen geregeld van drijfmijnen ge
zuiverd wordt en de aldus geveeg
de vaarweg bovendien door ver
ankerde lichttboeien wordt gemar
keerd, kunnen deze verraderlijke,
zich onder het wateroppervlak be
vindende oester-mijnen nog langen
tijd gevaar opleveren voor de
scheepvaart, daar zij zeer moeilijk
te ruimen zijn.
De laatste opvarendeh van de
„Huygens" zijn met het marine
vaartuig „Nautilus" te Hoek van
Holland aan land gebracht.
In onze vorige bijdrage drongen
we aan op lezen en 't lezen dan van
goede lectuur. Aangezien we den
stelregel verafschuwen van „Doe
naar mijn woorden, maar niet naar
mijn werken", verdiepten we ons
enkele uren na het verschijnen van
onze eigen aanmaning in een werk
van geestelijk genot. Daarbij ont
moetten we o.a. de volgende merk
waardige passage:
„Elkeen keure en onderzoeke zijn
penning, of hij van fijn goud is,
goed van gewicht en wel gemunt
op beide zijden. Begrijp dan. Als
wij God liefhebben om Hem zeiven
en om geen andere bij reden, dan
is onze penning van fijn goud En
als wij andere dingen liefhebben,
doen en gebruiken om God, zoo is
onze penning goed en behoorlijk
zwaar van gewicht. En als wij
Christus navolgen en ons kruis
dragen, dan is hiermee onze pen
ning wei-gemunt op de keerzijde.
En als wij door geloof, hoop en
Liefde inkeeren, dan ontvangen we
Gods beeld in de bloote zijde van
onzen penning, dat is het „wezen"
onzer ziel. En zoo wordt ht-i een
gouden penning, die eeuwig leven
waard is"
En om dit laatste gaat het toch
maar. Want al onze aardsche sjou-
werijen mogen slechts middelen
zijn voor het eenige eeuwige doel,
al worden bij gebrek aan beter of
al dan niet bewust verkeerd inzicht
voor velen de middelen doei.
De passage hierboven vonden we
in het jaar 1945, het nieuwe jaar
van geestelijken heropbouw.
Om indruk te gevoelen, weten vele
menschen gaarne, wie iets heeft
verklaard en wanneer iets is ge
zegd. Welnu dan, de woorden zijn
afkomstig van Jan Ruurbroec, den
grootmeester der Nederlandsche
mystiek, die in de 14de eeuw leefde
en bijna 40 jaar het bonte leven
van Brussel meemaakte.
Zijn woorden konden gisteren
zijn geschreven. A propos, hoe staat
het met Uw penning?
HENK VAN DER MAZE.
Door P. v. d. M. is bij de po
litie aangifte gedaan van diefstal
van 2 rijwielen, gepleegd in een
stalling aan de Newtonstraat al
hier.
Reuter meldt, dat een groep van
ongeveer 4000 bevrijde Nederland
sche krijgsgevangenen, afkomstig
uit kampen in Japan, Mandsjoerije
en China, in den loop van deze
week in Manilla zal aankomen, De
Amerikaansche autoriteiten hebben
voor hen een speciale verblijfplaats
ter beschikking gesteld.
Deze krijgsgevangenen behooren
voor het meerenaeei tot de Kon.
Ned. Marine en het Kon. Ned.
Oost-Indische leger.
De eereraad voor de zuivering
van het N.V.V.heeft de volgende
adviezen .uitgebracht:
Ten aanzien van N. J. Etnrian,
tevorer secretaris van den Alg.
Ned. bond Van arbeiders in het
bakkers- en chocolade- en suiker-
bewerkingsbedrijf, wordt geadvi
seerd hem niet in deze functie te
herstellen; ten aanzien van A.
Dui sterhof, tevoren propaganda
leider van den Bond van werk
meesters, technici en opzichthou
dend personeel, kwam de raad tot
hetzelfde advies; ten aanzien van
P. R. Harkema, tevoren afdelings
bestuurder van den Centr. bond
van transportarbeiders te Slie-
drecht, adviseerde de raad, hem
weliswaar niet in deze functie te
herplaatsen, maar hem na eenigen
tijd wederom in een vergelijkbare
positie in dienst van den bond
aan te stellen; ten aanzien van
L. J. Bakker, voorzitter van den
Ned. bond van personeel in over
heidsdienst, adviseerde de raad tot
ontzetting uit deze functie.
CURAcAO HELPT NEDERLAND
De voorzitter der Staten van Cu
racao heeft aan den geuverneur dr.
Kasteel ter gelegenheid van Koning,
innedag verzocht f 100.000 te «i'k»
aanvaarden en over te dragen aan
H.M. de Konfngm voor steun aan
hulpbehoevende Nederlanders.